RTÜK - 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Gizli ticari iletişime izin verilemez.” hükmünün ihlali. (SRT - MEGA AJANS VE REKLAMCILIK TİC.A.Ş.) - Karar No: 123
Karar Dilini Çevir:



İnceleme ve Değerlendirme :İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 01.10.2013 tarihli ve 2933 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
"SRT logolu yayın kuruluşunda her gün muhtelif saatlerde sunuculuğunu Cavit Özdoğan'ın yaptığı ve Dr. Mustafa Eraslan'ın konuk olarak katıldığı "Ab-ı Hayat" isimli bir sağlık programı yayınlanmaktadır. Söz konusu programın 17/09/2013 tarihinde saat 17.03’te yayınlanan bölümünde, Dr. Mustafa Eraslan hastalıkların tedavisinde modern tıbbın yetersiz kaldığını ileri sürerek, modern tıbbın alternatif tıpla birlikte hareket etmesinin daha doğru olduğunu savunmakta ve sunucu Cavit Özdoğan da yer yer konuşmalara katkıda bulunarak Dr. Mustafa Eraslan'ın başarılarından bahsedildiği görülmüştür.
Programda, sunucunun bir yandan Dr. Mustafa Eraslan ile sohbet ettiği, öte yandan programa telefonla katılan kişilerin hastalık hikayelerinin anlatılmasına imkan tanıyarak söz konusu hastalarınDr. Mustafa Eraslan'ın tedavi ve tavsiyeleri sonrasında şifa bulduklarına ilişkin iddiaların vurgulu bir biçimde anlatılmasına mecra sağladığı görülmüştür.
Programa telefonla katılan izleyicilerden Meryem Kaymak damar tıkanıklığı ve sırtında bir kitlenin olduğunu, Aynur Çerçioğlu'nun kızında çikolata kisti olduğunu, Pervan Yiğit'in kalp damar hastası olduğunu, Nebahat Şen'in ise 17 yıl çocuklarının olmadığını şimdi ise 15 aylık bir çocuğunun olduğunu ve 6,5 aylık hamile olduğunu söylemektedir. Programa katılan konuklar Dr. Mustafa Eraslan'ın tavsiyeleri doğrultusunda fevkalade iyileşme kaydettiklerini hatta sağlıklarına kavuştuklarını belirterek, memnuniyetlerini vurgulamışlar ve modern tıbbın kendilerine uyguladıkları tedavi yöntemlerinden bir sonuç alamadıklarını, ancak Dr. Mustafa Eraslan'ın tavsiyelerine uymaya başladıktan sonra sağlıklarına kavuştuklarını dillendirmektedirler. Böyle bir sunumun insanların tıp doktorlarına, hastanelere ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin temelden sarsılmasına neden olabileceği ve sonuçta da toplum sağlığını etkileyebileceği mülahaza edilmektedir.
Program boyunca, Dr. Mustafa Eraslan ve sunucu Cavit Özdoğan'ın karşılıklı diyaloglarında, söz konusu bitkisel tedavilerin ciddi sağlık sorunlarını çözdüğü vurgulanmış, günümüzde gittikçe artan hipertansiyon ve damar tıkanıklığı, kalp, MS hastalığı, menepoz ve ağrılı adet, kadın ve erkeklerde kısırlık gibi son derece ciddi hastalıkların bitkisel çözümlerle tedavi edilebileceği açık ve kesin bir dille anlatılmıştır.
Görüldüğü üzere programa telefonla katılan konuklar Dr. Mustafa Eraslan'ı övmekte ve Dr. Mustafa Eraslan'ın tavsiyeleri ile kendilerinin ya da yakınlarının tedavi olduklarını iddia etmektedirler. Sunucu Cavit Özdoğan da yer yer konuşmalara katılarak Dr. Mustafa Eraslan'ın başarılarına vurgu yapmaktadır. Programda her ne kadar ürün ismi kullanılmamış olsa da, telefonla programa katılan kişiler, sağlık sorunlarına farklı sağlık kuruluşlarında çözüm bulamadıklarını belirterek, Dr. Mustafa Eraslan'ın tavsiyeleri ve programlardaki yönlendirmeleri sayesinde kendilerinin ya da yakınlarının şifa bulduklarını ifade etmektedirler. Ayrıca, program esnasında 0212 912 00 18 no'lu telefon numarası sürekli ekranda görülmektedir. Söz konusu numara arandığında ise arayanların telefon numaraları alınmakta, Dr. Mustafa Eraslan'ın danışma hattından kendilerine dönüş yapılacağı söylenmektedir." Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun; 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi ve 9/3. maddesi hükümlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program "Sağlık sorunlarına alternatif çözümler" ana temasıyla, çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Nitekim program içeriği incelendiğinde de, baştan sona kadar, mezkur ürün/ürünlerin çeşitli tanıtımlarının ve bu üründen faydalandığı iddia olunan kişilere ait yine tanıtım amaçlı ifadelerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, programda her ne kadar ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;
SRT logosuyla yayın yapan MEGA AJANS VE REKLAMCILIK TİC.A.Ş.unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Gizli ticari iletişime izin verilemez.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy