RTÜK - 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükmünün ihlali. (MELTEM TV - MELTEM RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş.) - Karar No: 28
Karar Dilini Çevir:



İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 04.07.2013 tarihli ve 1925 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Meltem TV logosu ile yayın yapmakta olan Meltem Radyo ve Televizyon Yayıncılık A.Ş ticari ünvanlı yayın kuruluşunda 26.06.2013 tarihinde 14:21-14:52 saatleri arasında Cavit Özdoğan'ın sunduğu, Dr. Mustafa Eraslan'ın konuk olduğu "Hayat ve Sağlık" isimli bir program genel izleyici logosu ile yayınlanmıştır. Söz konusu programa Gülizar Madendere ve komşuları stüdyo konuğu olmuş ve programın ilk dakikalarında G.M'nin şeker hastalığıyla, böbrek ve pankreas sorunlarıyla mücadelesinin anlatıldığı bir VTR ekrana getirilmiştir. VTR'de G.M'nin hastalık hikayesine tanıklık eden akrabalarıyla yapılan konuşmalara da yer verilmiştir. VTR'nin ardından stüdyoda G.M'nin eşi Ali Haydar Madendere süreç içerisinde yaşadıklarını tekrar anlatmıştır. G.M'nin bu sağlık sorunlarına Cerrahpaşa, Göztepe, Kartal gibi hastanelerde çözüm bulamadıklarını; şimdi ise M. Eraslan'ın tavsiyelerine uyarak çok daha iyi olduklarını dile getirmiştir. Mustafa Eraslan bu önemli olayı herkesin duyması gerektiğini, ilmini bütün doktorlara öğretmeye hazır olduğunu, fitoterapi konusunda kendisinden faydalanılması gerektiğini ifade etmiştir. Ayrıca program boyunca ekranın alt kısmında, "Görüş ve önerileriniz için 0212 598 90 44" yazısı ve telefon numarası yer almıştır.
Programda yer alan yukarıdaki ifadelerin insanların devlete, hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden gelen 01.12.2011 tarih ve 36037 sayılı yazıda; bitkisel gıda tavsiyelerinin reklam ve tanıtma faaliyetlerinde, modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok hastalığı önlediği iddiası, insanları tedaviden soğutarak uzaklaştırabildikleri, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirebildikleri ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturabildikleri belirtilmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2011 tarih ve 94615 sayılı yazısında Dr. Mustafa Eraslan'a ait bir çok ürünün gerçeğe aykırı beyanlarla tanıtımının yapıldığı, insanların yanıltılarak istismar edildiği, herhangi bir tedavi etkisi olmayan ürünler nedeniyle halk sağlığının tehlikeye düşürüldüğü hatta bu tarz bitkisel ürünlerin kullanımı nedeniyle ölüm olaylarının gerçekleştiğine dair ihbarların bulunduğu belirtilmiştir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayınının, 6112 sayılı Kanunun; 8/1-l ile 9/3 ilkelerine aykırı olduğu kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program "fitoterapi - bitkilerle tedavi" ana temasıyla, çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Nitekim program içeriği incelendiğinde de, baştan sona kadar, mezkur ürün/ürünlerin çeşitli tanıtımlarının ve bu üründen faydalandığı iddia olunan kişilere ait yine tanıtım amaçlı ifadelerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, programda her ne kadar ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 14.07.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 23.08.2011 tarih ve 2011/52 sayılı toplantısında alınan 24 nolu kararıyla6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.
Bu itibarla; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, MELTEM TV logosuyla yayın yapan MELTEM RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mayıs 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 227.627,13 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2-- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine.
Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN, Ali ÖZTUNÇ’un karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy