Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 20-03/21-11
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Kubota Turkey Makine Ticaret Ltd. Şti.’nin bayilerinin yeniden satış fiyatını tespit etmek, bayiler arası ayrımcılık yapmak ve bayiler arası alım satımı yasaklamak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 09.01.2020

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2019-1-069 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 20-03/21-11
Karar Tarihi : 09.01.2020
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Birol KÜLE
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Ayşe ERGEZEN
B. RAPORTÖRLER : Dilan TOPRAK ERDAĞI, Hande GÖÇMEN, Ali GEZBELİ

C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Gizlilik talebi bulunmaktadır.

D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Kubota Turkey Makine Ticaret Ltd. Şti.
Cumhuriyet Mah. Yahya Kaptan Cad. No:3 Çayırova/KOCAELİ
(1) E. DOSYA KONUSU: Kubota Turkey Makine Ticaret Ltd. Şti.’nin bayilerinin
yeniden satış fiyatını tespit etmek, bayiler arası ayrımcılık yapmak ve bayiler
arası alım satımı yasaklamak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal
ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumuna (Kurum) yapılan başvuruda özetle;
 Şikâyetçinin, (…..) illerinde Kubota Turkey Makine Ticaret Ltd. Şti. (KUBOTA)
marka traktörlerin yetkili bayisi olarak faaliyet gösterdiği,
 Şikâyetçi ile KUBOTA arasında (…..) tarihinde (…..) süreli münhasır olmayan
bir bayilik sözleşmesi akdedildiği, buna göre şikâyetçinin (…..)’nın (…..) yetkili
bayi olarak atandığı,
 KUBOTA yetkilileri tarafından şikâyetçiye, bulunduğu bölgede kendisinden
başka bir bayi atanmayacağına yönelik garantiler verildiği, buna güvenerek
şikâyetçinin (…..)’de yeni bayiler açtığı,
 Sözleşmede KUBOTA’nın yeni bayi açmadan bir ay önce bunu ilgili tarafa
bildireceğinin ifade edildiği, yeni bayi açma koşulunun bölgede bulunan mevcut
bayinin performansına bağlı olmasına rağmen, KUBOTA’nın yeni bayi
açıldıktan sonra şikâyetçiye bu durumu bildirdiği,
 KUBOTA’nın şikâyetçi ile aynı şartlarda bulunan diğer bayilere daha uygun
şartlarda ve düşük fiyatlarda ürün satarak ayrımcılık uyguladığı, örnek olarak
tüm bayilere uygulanan “peşin ödeme indirimi”’nin (…..) olmasına rağmen
ayrımcılık uyguladığı firmalara bunun çok ötesinde bir indirim yaptığı ve bu
durumun şikâyetçi aleyhine giderek arttığı,
 Şikâyetçi tarafından sipariş edilen ürünlerin elinde mevcut olduğu halde
KUBOTA tarafından bilinçli olarak teslim edilmediği,
 KUBOTA tarafından seçici dağıtım anlaşması uygulandığı, KUBOTA’nın,
şikâyetçi ile diğer yetkili bayiler arasında alım satımı yasakladığı,
20-03/21-11
2/14

 Bununla birlikte bayilik sözleşmesinde, KUBOTA’nın ürünün yeniden satışına
ilişkin raporların, mali tabloların, kar-zarar tablolarının, KUBOTA tarafından
talep edildiği sürede bayi tarafından sağlanmasını içeren, bayiye ürünle ilgili tüm
işlemleri ve işleri açıkça gösteren tam ve uygun hesap ve kayıt defterleri tutması
yükümlülüğü getiren ve bayinin tüm defter, hesap, dosya, sözleşme belge ve
kayıtlarını bizzat denetleme veya başkasına denetletme yetkisi veren hükümler
eklemek suretiyle yeniden satış fiyatının tespitine yönelik hükümler bulunduğu,
 Tüm bu uygulamalar neticesinde şikâyetçinin faaliyet gösterdiği pazardan
çekilmek zorunda kaldığı
iddia edilerek konunun 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı
Kanun)kapsamında incelenmesi talep edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 22.10.2019 tarihinde 7162 sayı ve
06.12.2019 tarihinde 8486 sayı ile giren başvurular üzerine hazırlanan 13.11.2019 tarih
ve 2019-1-069/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu Rekabet Kurulunun (Kurul) 22.11.2019
tarihli toplantısında görüşülmüş ve 19-41/687-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar
verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 02.01.2020 tarih ve 2019-1-069/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu, 09.01.2020 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; KUBOTA’nın bayilerine yönelik
uygulamalarının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi çerçevesinde ihlal olarak
değerlendirilemeyeceği, bu sebeple 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi kapsamında
soruşturma açılmasına yer olmadığı görüşü dile getirilmiştir.
I. İNCELEME ve DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında Önaraştırma Yapılan: Kubota Turkey Makine Ticaret Ltd. Şti.
(KUBOTA)
(6) 1890 yılından Japonya’da kurulan ve merkezi Osaka, Japonya’da bulunan Kubota
Corporation Avrupa, Asya, Amerika ve Afrika kıtalarında başlıca tarım makinelerine
yönelik olarak traktör üretimi, satışı ve satış sonrası yedek parça satışı ve teknik servis
alanlarında faaliyet göstermektedir. Kubota Corporation Asya ve Avrupa pazarlarındaki
faaliyetlerini güçlendirmek amacıyla 2015 yılında hisselerinin tamamı kendisine ait
olmak üzere KUBOTA’yı kurarak Türkiye’de faaliyet göstermeye başlamıştır.
(7) Teşebbüs Türkiye’de tarım grubu alanlarında traktör satışı ve satış sonrası yedek
parça satışı ve teknik hizmetleri alanlarında faaliyet göstermektedir. KUBOTA’nın
Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Adıyaman, Ağrı, Aksaray, Amasya, Aydın,
Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Eskişehir,
Gaziantep, Hatay, Isparta, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Mersin, Muğla, Muş, Sakarya,
Samsun, Sinop, Tekirdağ, Uşak, Malatya, Erzurum illeri olmak üzere toplamda 33
bayisi bulunmaktadır1.


1
20-03/21-11
3/14

I.2. İlgili Pazarlar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(8) Dosya konusu şikâyetin konusunu tarımsal traktörler oluşturmaktadır. İşbu dosya
kapsamında Kurulun daha önce vermiş olduğu kararlar2 dikkate alınarak ilgili ürün
pazarı ‘’tarımsal traktörlerin satışı’’ olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(9) İlgili ürün pazarını oluşturan ürünlerin ülke içinde rekabet şartlarının bölgesel olarak
farklılaşmasına neden olacak bir unsurun bulunmaması nedeniyle ilgili coğrafi pazar
“Türkiye” olarak ele alınmıştır.
I.3. Önaraştırma Sürecinde Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
I.3.1. KUBOTA’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Bilgiler
(10) Belge 1- 04.12.2019 tarihinde Satış Pazarlama Kıdemli Müdürü (…..) tarafından
Bölgesel Satış Müdürü (…..)’e gönderilen “Kasım Perakende Destekleri” konulu e-
postada yer alan ifadeler aşağıdaki gibidir:
04.12.2019, (…..)
“(…..);
Destekler aşağıdadır
.
Fatura başlığı olarak ‘’01.11.2019-30.11.2019 Perakende Satış Desteği’’ açıklaması
kullanılacaktır.
BÖLGE
MÜDÜRÜ
BAYİ TOPLAM %8 KDV KDV li TOPLAM
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
(…..) (…..) (…..) ₺ (…..) ₺ (…..) ₺
Fatura bu hafta gelsin.
Bilginize
(…..)
(…..)”
(11) Belge 2- 07.11.2019 tarihinde Pazarlama ve Bayi Geliştirme Müdürü (…..) tarafından
bayilere gönderilen “2019 Kasım Ayı Perakande Destek Kampanyası” konulu e-
postada yer alan ifadeler aşağıdaki gibidir:
07.11.2019, (…..) > Bayiler
“Sayın Bayimiz,

2 18.3.2010 tarih ve 10-24/328-116 sayı ve 05.08.2010 tarih ve 10-52/1051-389 sayılı kararlar.
20-03/21-11
4/14

2019 Kasım Perakende Destek Kampanyası detayları ekli belgede yer almaktadır.
Hayırlı işler dileriz.
Saygılarımızla
(…..)
…
Konu: Kasım Ayı Perakende Destek Kampanyası
Bilgi: Kubota Turkey Makine Tic. Ltd. Şti Bayileri
Sayın Bayimiz;
01.11.2019 - 30.11.2019 tarihleri arasında siz değerli bayilerimize perakende satışlarınızda
destek olabilmek adına "Perakende Destek Kampanyası" uygulanacaktır.
(…..) ve (…..) serilerinden kasım ayı sonuna kadar en az (…..) perakende satış yapılması
durumunda traktör başına (…..) destek verilecektir. Toplam (…..) adedin içinde kesinlikle bu iki
modelden (…..) tane bulunacaktır.
(…..) ve (…..) Tarla Kabinli serileri için (…..) destek ödemesi yapılacaktır.
Kampanya stoklar ile sınırlı olup belirtilen sürelerde değişiklik yapılmayacaktır.
Kampanya süresince ödemelerinde bir kere dahi gecikmeye düşen bayilerimiz kampanyadan
yararlanamayacaktır.
Kampanya süresince ödemelerinde bir kere dahi gecikmeye düşen bayilerimiz kampanyadan
yararlanamayacaktır.
Traktörlerin hiçbirisi bayilerin kendi üzerine ya da çalışanlarının üzerine satın alınmayacaktır.
Satılan traktörlerin teslim belgesindeki müşteri bilgileri ile gelecek bakım kuponlarındaki müşteri
bilgilerinin tutmaması durumunda ödenmiş olan primler geri fatura edilmek kaydı ile tahsil
edilecek olup, bu işlemin tespiti durumunda konu olan bayi yıllık primden de muaf tutulacaktır.
Tüm şartlara uyan bayilerimize kampanya bitiminde hak edişleri ödenecektir.
Hayırlı işler dileriz.
Saygılarımızla”
(12) Belge 3- 04.12.2019 tarihinde Bölgesel Satış Müdürü (…..) tarafından bayilere
gönderilen “Aralık Ayı Perakende Destek Kampanyası.pdf” konulu e-postada yer alan
ifadeler aşağıdaki gibidir:
04.12.2019, (…..) > Bayiler
“Konu: Aralık Ayı Perakende Destek Kampanyası
Bilgi: Kubota Turkey Makine Tic. Ltd. Şti Bayileri
Sayın Bayimiz;
01.12.2019 - 31.12.2019 tarihleri arasında siz değerli bayilerimize perakende satışlarınızda
destek olabilmek adına "Perakende Destek Kampanyası" uygulanacaktır.

(…..) ve (…..) Tarla Kabinli serileri için (…..) destek ödemesi yapılacaktır.
Kampanya stoklar ile sınırlı olup belirtilen sürelerde değişiklik yapılmayacaktır.
Kampanya süresince ödemelerinde bir kere dahi gecikmeye düşen bayilerimiz kampanyadan
yararlanamayacaktır.
20-03/21-11
5/14

Kampanya süresince perakende satış yapan bayilerimiz satışı müteakip teslim kuponlarını
kendileri Kubota-Net sistemine girmek zorundadır. Bayi tarafından girilen teslim kuponları
perakende faturalarının kopyaları ile birlikte satışı takip eden 5 gün içinde şirket merkezinde
olacak şekilde gönderilmelidir.
Traktörlerin hiçbirisi bayilerin kendi üzerine ya da çalışanlarının üzerine satın alınmayacaktır.
Satılan traktörlerin teslim belgesindeki müşteri bilgileri ile gelecek bakım kuponlarındaki müşteri
bilgilerinin tutmaması durumunda ödenmiş olan primler geri fatura edilmek kaydı ile tahsil
edilecek olup, bu işlemin tespiti durumunda konu olan bayi yıllık primden de muaf tutulacaktır.
Tüm şartlara uyan bayilerimize kampanya bitiminde hak edişleri ödenecektir.
Hayırlı işler dileriz.
Saygılarımızla
(…..) ‘’
1.3.2. Şikâyetçiden Elde Edilen Bilgiler
(13) Önaraştırma kapsamında 26.12.2019 tarihinde şikâyetçi ile telefon görüşmesi
gerçekleştirilmiş olup, söz konusu görüşme tutanağa bağlanmıştır. Yapılan görüşmede
özetle: KUBOTA’nın fiyatlandırma stratejisine yönelik olarak;
 KUBOTA’nın geçmiş yıllarda 30, 60, 90 ve 120 gün olmak üzere farklı vadelerde
fiyat tarifelerinin (kataloglarının) bulunduğunu, 2019 yılından itibaren yalnızca
90 gün vadeli fiyat listesi uyguladıkları,
 Peşin alımda kendilerine ne oranda ıskonto uygulanacağına yönelik bilgi
verilmediği, söz konusu ıskontonun tamamıyla pazarlık esasına göre
belirlendiği,
 Kendilerinin bayilik dönemlerinde ödemelerde gecikmeye düştükleri, bunun
temel nedenin ise KUBOTA’nın diğer bayilere nazaran yüksek fiyattan satış
gerçekleştirmesi olduğu,
 Söz konusu gecikmenin piyasada oldukça yaygın olduğu bunun nedenin ise
nihai tüketici olan çiftçilerin ödemelerindeki gecikmelerden kaynaklandığı,
 Bahse konu gecikmeler nedeniyle kendilerine vade farkı faturalarının kesildiği
ifade edilmiştir.
I.4. Değerlendirme
(14) Yapılan şikâyet esas itibarıyla KUBOTA tarafından bayilerinin yeniden satış fiyatının
belirlendiği ve bayileri arasında ayrımcılık yapıldığına yöneliktir. Bu çerçevede şikâyet
konusuyla ilgili olarak, öncelikle KUBOTA ile bayileri arasında yapılan “Bayilik
Sözleşmesi”nin 4054 sayılı Kanun ile 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup
Muafiyet Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ) karşısındaki durumu değerlendirilecek, ardından
her bir iddia bazında analiz ve değerlendirmelere yer verilecektir.
I.4.1. Bayilik Sözleşmesine Yönelik Değerlendirme
(15) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde “Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan
veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya
bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar,
uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve
yasaktır.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu madde, aynı seviyede faaliyet gösteren
rakip teşebbüsler arasındaki rekabeti sınırlayıcı anlaşmaları (yatay anlaşmalar)
20-03/21-11
6/14

kapsadığı gibi rakip olmayan, başka bir ifadeyle ticaretin farklı seviyelerinde yer alan
teşebbüsler arasındaki anlaşmaları (dikey anlaşmalar) da kapsamaktadır.
(16) 2002/2 sayılı Tebliğ’in kapsamını belirleyen 2. maddesinde “Üretim veya dağıtım
zincirinin farklı seviyelerinde faaliyet gösteren iki ya da daha fazla teşebbüs arasında
belirli mal veya hizmetlerin alımı, satımı veya yeniden satımı amacıyla yapılan
anlaşmalar” dikey anlaşmalar olarak tanımlanmıştır. 2002/2 Sayılı Dikey Anlaşmalara
İlişkin Grup Muafiyeti Tebliğinin Açıklanmasına Dair Kılavuz’da (Kılavuz) bir
anlaşmanın dikey anlaşma sayılabilmesi için anlaşmaya iki veya daha fazla
teşebbüsün taraf olması, tarafların üretim veya dağıtımın farklı seviyelerinde faaliyet
gösteriyor olması, anlaşmanın belirli mal ve veya hizmetlerin alımı, satımı veya
yeniden satımı amacıyla yapılmış olması gerekmektedir. Daha önce değinildiği üzere
KUBOTA’nın tarımsal traktör ürününün sağlayıcısı olduğu, Türkiye’de bu ürünlerin
satışını bayileri aracılığı ile gerçekleştirdiği, dolayısıyla KUBOTA ve bayileri arasında
yapılan anlaşmaların 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında birer dikey anlaşma niteliği
taşıdığı anlaşılmaktadır.
(17) KUBOTA ile bayileri arasında imzalanan Bayilik Sözleşmesi’nin 3.3. maddesinde
“Şirket tarafından aksi onaylanmadığı müddetçe bayi ürünlerini yalnızca Şirket’ten
satın alacaktır. Bayi işbu sözleşmenin yürürlüğü süresince ürünler ile rekabet
oluşturabilecek herhangi bir ürüne ilişkin dağıtım, pazarlama, satış, üretim, ithalat,
ihracatını yapamayacak ve sair surette işle iştigal edemeyecektir (…)" hükümleri yer
almaktadır. Bayilik Sözleşmesi’nin 7.16. maddesinde “Bayi Şirket’in diğer bayilerine ve
diğer üçüncü kişilere toptan satış yapamayacaktır. Bayi ürünleri yalnızca Şirket’ten
satın alacaktır ve Şirket’in diğer bayilerinden ve diğer üçüncü kişilerden satın
alamaz…” hükmü yer almaktadır. Bunun yanı sıra Bayilik Sözleşmesi’nin 16.1., 16.2.
ve 16.3. maddelerinde “(…) Bayi’nin hissedarları, Bayi ile doğrudan veya dolaylı olarak
bağlı olan herhangi bir şirket ve/veya bağlı şirketin hissedarları, Ürünler ile rekabet
eden, Ürünler’in yerine geçebilecek, onları ikame edebilecek veya diğer bir surette
Ürünler’in satışını olumsuz yönde etkileyebilecek ürünler de dâhil olmak üzere, rakip
hiçbir ürünün üretimi, satışı, dağıtımı ve/veya pazarlamasında herhangi bir menfaat
sahibi olmayacak ve/veya doğrudan veya dolaylı olarak faaliyette bulunmayacaktır.
Rekabet etmeme yükümlülüğü, Yürürlük Tarihinden itibaren Sözleşme’nin yürürlükte
olması koşuluyla (…..) süreyle yürürlükte kalacaktır. Sözleşme süresinin (…..) aşması
halinde Taraflar bu rekabet etmeme yükümlülüğünün uygulanabilirlik süresini birbirini
izleyen (…..) süreler için karşılıklı anlaşarak yazılı olarak uzatabilirler” hükümleri yer
almaktadır. Bu çerçevede söz konusu Bayilik Sözleşmesi’nin 4054 sayılı Kanun’un
4.maddesinde kapsamında yer alan bir rekabet etmeme yükümlülüğü içerdiği de
anlaşılmaktadır.
(18) Öte yandan Bayilik Sözleşmesi’nin 7.16 maddesinde, bayinin KUBOTA’nın diğer
bayilerine ve diğer üçüncü kişilere toptan satış yapamayacağı, ürünleri yalnızca
KUBOTA’dan satın alacağı ve KUBOTA’nın diğer bayilerinden ve diğer üçüncü
kişilerden satın alamayacağına yönelik düzenlemenin de 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesi kapsamında olduğu değerlendirilmektedir.
(19) Dikey anlaşmaların, 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
hükümlerinin uygulanmasından grup olarak muaf tutulabilmesi için işbu Tebliğ’in
“Kapsam” başlıklı 2. maddesinin 2. paragrafında yer alan “sağlayıcının dikey anlaşma
konusu mal ve hizmetleri sağladığı ilgili pazardaki pazar payının %40’ı aşmaması”
koşulunu taşıması gerekmektedir. Dosya kapsamında pazar payına ilişkin veriler
incelendiğinde KUBOTA’nın Türkiye’de tarımsal traktörlerin satışı pazarında sahip
20-03/21-11
7/14

olduğu tahmini pazar payının %(…..) olduğu görülmektedir. Dolayısıyla pazar payı
itibariyle KUBOTA ve bayileri arasındaki anlaşma 2002/2 sayılı Tebliğ’in kapsamı
dışına çıkmamaktadır.
(20) 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ise alıcıya getirilen
belirsiz süreli veya süresi beş yılı aşan rekabet etmeme yükümlülüğünün grup
muafiyetinden yararlanamayacağı düzenlenmiştir. Kılavuz’a göre süresi beş yılı
aşmayan veya beş yıldan sonraki uzatmanın her iki tarafın açık iradesi ile mümkün
olduğu ve alıcının beş yıllık süre sonunda rekabet etmeme şartına son vermesini
engelleyen herhangi bir durumun olmadığı hallerde rekabet etmeme yükümlülüğü grup
muafiyetinden yararlanacaktır.
(21) Yukarıda yer verilen rekabet etmeme yükümlülüğüne dair sözleşme maddeleri
çerçevesinde bayiye getirilen söz konusu yükümlülüğün beş yıl ile sınırlandırıldığı ve
bu yönüyle anlaşmanın 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında olduğu değerlendirilmektedir.
(22) Bayilik Sözleşmesi’nin 7.16 maddesindeki hükümler birlikte değerlendirildiğinde,
bayinin KUBOTA’nın diğer bayilerine ve diğer üçüncü kişilere toptan satış
yapamayacağı, ürünleri yalnızca KUBOTA’dan satın alacağı ve KUBOTA’nın diğer
bayilerinden ve diğer üçüncü kişilerden satın alamayacağına yönelik düzenlemenin tek
elden satın alma niteliğinde olduğu değerlendirilmektedir. Tek elden satın alma hükmü
sağlayıcının pazar payı %40’ın altında olduğu sürece 2002/2 sayılı Tebliğ’de
anlaşmaları grup muafiyeti kapsamına dışına çıkaran sınırlamalar arasında yer
almamaktadır. Bu nedenle Bayilik Sözleşmesi’nin bu hükmü de 2002/2 sayılı Tebliğ
kapsamında grup muafiyetinden yararlanmaktadır.
(23) Şikâyetçi tarafından dile getirilen bir diğer husus, KUBOTA ile bayileri arasında
imzalanan Bayilik Sözleşmesi’nin esasen bir seçici dağıtım sistemi olduğu ve
KUBOTA’nın Tebliğ’in 4. maddesine aykırı olarak bayileri arasında alım satımı
engellediğine yöneliktir. Tebliğ’in 4. maddesinin (d) bendinde seçici dağıtım
sisteminde, sistem üyelerinin kendi aralarında alım satımının engellenmesi anlaşmayı
grup muafiyeti kapsamına çıkaran bir sınırlama olarak nitelendirilmektedir.
(24) Kılavuz’da özellikle satış öncesi tanıtım hizmetlerinin önemli olduğu mücevher, parfüm
gibi markalı ürünlerin pazarlanmasında bu tür ürünlerin satıldığı satış noktalarının fiziki
özellikleri ve satış personelinin bilgi ve kabiliyetinin hayati önem kazandığı, belirli bir
marka imajı bulunan bu tür ürünlerin uygun olmayan yerlerde, yeterli bilgi ve kabiliyeti
bulunmayan kişilerce satılmasını istemeyen sağlayıcıların dağıtım ağı olarak genellikle
seçici dağıtım sistemini tercih ettikleri ifade edilmektedir. KUBOTA’nın Bayilik
Sözleşmesi’nde yer alan hükümler dikkate alındığında, söz konusu anlaşmanın bir
seçici dağıtım sistemi oluşturulmasına yönelik olmadığı değerlendirilmektedir.
I.4.2. KUBOTA’nın Bayilerinin Yeniden Satış Fiyatını Tespit Ettiğine Yönelik
İddiaların Değerlendirilmesi
(25) Şikâyetçi tarafından KUBOTA’nın bayilerine satışını gerçekleştirdiği ürünlerin yeniden
satışına ilişkin raporları, mali tabloları, kâr-zarar tabloları ve ürünle ilgili tüm işlemleri
açıkça gösteren tam ve uygun hesap ve kayıt defterleri tutması yükümlülüğünün
getirildiği, söz konusu defter, hesap, dosya, sözleşme, belge ve kayıtların belirli
periyotlarla talep edilmek suretiyle yeniden satış fiyatının belirlendiği ifade
edilmektedir.

20-03/21-11
8/14

(26) 2002/2 sayılı Tebliğ’in 4. maddesinde, anlaşmaları grup muafiyeti kapsamı dışına
çıkaran sınırlamalara yer verilmektedir. Bu sınırlamalar arasında “Alıcının kendi satış
fiyatını belirleme serbestisinin engellenmesi” hali sayılmakta olup sağlayıcının,
alıcıların yeniden satış fiyatını belirlemesi, anlaşmaları grup muafiyeti kapsamı dışına
çıkaran sınırlamalardan biridir. Öte yandan anılan Tebliğ’de “Tarafların herhangi
birisinin baskısı veya teşvik etmesi sonucu sabit veya asgari satış fiyatına
dönüşmemesi koşuluyla, sağlayıcının azami satış fiyatını belirlemesi veya tavsiye
etmesi mümkündür.” düzenlemesi de yer almaktadır.
(27) Kılavuz’un 18. paragrafında da yeniden satış fiyatının belirlenmesi uygulamasının
doğrudan ya da dolaylı olarak gerçekleştirilebileceği ifade edilmektedir. Yeniden satış
fiyatının dolaylı yoldan belirlenmesine yönelik uygulamalar 2002/2 sayılı Tebliğ’in 4.
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca anlaşmaları grup muafiyeti kapsamı
dışına çıkarmaktadır. Alıcının kâr marjının belirlenmesi, tavsiye fiyat niteliğinde ilan
edilmiş bir fiyat seviyesinden alıcının uygulayabileceği indirim oranının en üst
seviyesinin belirlenmesi, alıcıya tavsiye edilen fiyatlara uyduğu oranda kendisine ilave
indirimler uygulanması ya da bu fiyatlara uymaması durumunda teslimatların
geciktirilmesi, askıya alınması veya anlaşmanın sona erdirilmesi şeklinde alıcının
tehdit edilmesi ya da fiilen bu tür cezai yaptırımların uygulanması yeniden satış fiyatının
dolaylı yoldan belirlenmesine örnek olarak verilebilecektir. Kılavuz’un 19. paragrafında
ise, yeniden satış fiyatının belirlenmesi uygulamasına yönelik doğrudan veya dolaylı
yöntemlerin, alıcıların uyguladığı fiyatların sağlayıcı tarafından izlenebildiği ve kontrol
edebildiği durumlarda daha etkili olabileceği düzenlenmiştir. Örneğin, standart fiyat
listelerinden farklı fiyatlardan satış yapan alıcıları rapor etme konusunda tüm alıcılara
getirilecek bir yükümlülük sağlayıcının pazarda uygulanan fiyatları kontrol etmesini
önemli ölçüde kolaylaştıracaktır.
(28) Bu çerçevede Bayilik Sözleşmesinin 4.7. ve 4.8. maddelerinde “(…) Şirket, Bayi'ye
tavsiye edilen ve bağlayıcı olmayan perakende satış fiyatı sağlayabilir, ancak söz
konusu tavsiye edilen satış fiyatı hiçbir şekilde sabit ya da asgari satış fiyatı teşkil
etmeyecektir. Şirket, herhangi bir zamanda daha önceden sunmuş olduğu tavsiye
edilen ve bağlayıcı olmayan perakende satış fiyatım tek taraflı olarak değiştirme hak
ve yetkisine sahiptir. Ürünler'in perakende satış fiyatı Bayi tarafından serbestçe ve
Bayi' nin tek taraflı takdir yetkisine tabi olmak üzere belirlenecektir ve Şirket tarafından
sağlanan tavsiye edilen satış fiyatının uygulanıp uygulanmaması Bayi'nin tek taraflı
takdir yetkisindedir…” hükümleri yer almaktadır. Söz konusu hükümlerden
KUBOTA’nın bayilerine tavsiye satış fiyatı bildireceği, bayilerin KUBOTA tarafından
bildirilen tavsiye satış fiyatlarına uyma yükümlülüğü bulunmadığı anlaşılmaktadır.
(29) Bunun yanı sıra, şikâyetçinin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında traktör satış fiyatları ile
tavsiye satış fiyatları karşılaştırılması sonucunda; 2017 yılında yapılan traktör
satışlarının %(…..)’sinin tavsiye satış fiyatının altında, %(…..)’inin tavsiye satış fiyatının
üstünde, 2018 yılında yapılan traktör satışlarının yaklaşık %(…..)’sinin fiyatının tavsiye
satış fiyatının altında, %(…..)’ünün ise tavsiye satış fiyatının üstünde, 2019 yılında
yapılan traktör satışlarının %(…..)’sinin tavsiye satış fiyatının altında %(…..)’ünün
tavsiye satış fiyatının üstünde olduğu tespit edilmiştir.
(30) Bu çerçevede gerek Bayilik Sözleşmesi’nde yeniden satış fiyatının belirlenmesine
yönelik herhangi bir hükmün bulunmaması gerekse bayinin yapmış olduğu satışların
tavsiye satış fiyatından oldukça farklılık gösterdiği hususları dikkate alındığında
KUBOTA’nın bayilerinin yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un
4.maddesini ihlal etmediği sonucuna ulaşılmıştır.
20-03/21-11
9/14

I.4.3. KUBOTA’nın Bayilerine Farklı Satış Fiyatları Uygulamak ve Mal Vermeyi
Reddetmek Suretiyle Ayrımcı Uygulamalarda Bulunduğu İddiası
(31) Başvuru dilekçesinde dile getirilen iddialardan bir diğeri KUBOTA’nın bayilerine farklı
satış fiyatları uyguladığı, nitekim çeşitli bayilere kendisine kıyasla çok daha uygun olan
fiyatlarla ürün temin edildiği, KUBOTA’nın diğer bayilerine peşin ödeme indirimi olan
%(…..) oranının çok daha üzerinde bir indirim yaptığı ve şikâyetçi tarafından sipariş
edilen ürünlerin diğer bayilere teslimi gerçekleştirilirken kendisine yönelik teslimatların
geciktirildiği şeklindedir.
(32) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinin (b) bendi de “Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit
hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, doğrudan veya dolaylı olarak
ayırımcılık yapılması”nı yasaklamaktadır.
(33) Tarımsal traktör pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin pazar paylarına aşağıdaki
tabloda yer verilmektedir.
Tablo 1: Türkiye’de Tarımsal Traktör Pazarında Faaliyet GösterenTeşebbüslerin Pazar Payları (%)
Üretici Adı 2017 2018 2019
New Holland (…..) (…..) (…..)
Tümosan (…..) (…..) (…..)
Massey Ferguson (…..) (…..) (…..)
Erkunt (…..) (…..) (…..)
KUBOTA (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsten gelen bilgiler
(34) Pazarda en yüksek pazar payına sahip teşebbüslerin sırasıyla %(…..) pazar payıyla
Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. (New Holland), %(…..) pazar payıyla Tümosan
Motor ve Traktör Sanayi A.Ş (Tümosan), %(…..) pazar payıyla AGCO Tarım Makineleri
Tic. Ltd. (Massey Ferguson), %(…..) pazar payıyla Erkunt Traktör Sanayi A.Ş. (Erkunt)
ve %(…..) pazar payıyla KUBOTA olduğu anlaşılmaktadır. KUBOTA’nın pazar payının
pazarda faaliyet gösteren diğer rakiplere kıyasla oldukça düşük olduğu göz önüne
alındığında, pazar payının hâkim durumun varlığına işaret etmediği
değerlendirilmektedir.
(35) KUBOTA’nın bayilerine farklı satış fiyatları uygulayarak ayrımcılık yapıp yapmadığının
tespit edilmesi amacıyla 2017, 2018 ve 2019 yılları özelinde şikâyetçi tarafından
kendisine daha pahalı fiyat uygulandığı iddia edilen dört ürün modeli ve KUBOTA’nın
en çok satış yaptığı dört ürün modeli özelinde en düşük ve en yüksek bayi alış fiyatları
yüzdesel olarak karşılaştırılmış ve %(…..) ve üzerinde olan fiyat farklılıklarına
aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

20-03/21-11
10/14

Tablo 2: KUBOTA Bayilerinin Traktör Alış Fiyatı Farklılıkları (%)
Model Vade 2017 2018 2019


M108S
Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)


M110GX-II
Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)


M135GX-II
Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)




M9540DTHQ HI-Lo
Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)



MK5000DR 4WD

Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)



B2420D

Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)




B2650
Peşin (…..) (…..) (…..)
120 gün (…..) (…..) (…..)
90 gün (…..) (…..) (…..)
60 gün (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsten gelen bilgiler
(36) Tabloya bakıldığında, 2017 ve 2018 yıllarında yapılan satışlarda 30, 60 ve 120 gün
vade uygulanırken, 2019 yılında yapılan satışlarda tek vade olarak 90 gün uygulandığı
anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, tabloda belirtilen traktör modeli bazında yapılan
analizler neticesinde, KUBOTA’nın bayilerine yaptığı satışlarda aynı vadede
uyguladığı indirim oranının, maksimum %(…..) oranında farklılaştığı tespit edilmiştir.
(37) KUBOTA tarafından bayilerine yapılan traktör satışlarında %(…..) ila %(…..) ve
üzerinde olan fiyat farklılıklarının nedenlerine yönelik yapılan açıklamalarda;
- 2017 yılında M108S model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lük farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) tarihinde (…..) tarihinde (…..)
tarihinde (…..) ve (…..) tarihinde (…..)’e siparişlerin eski fiyat listesi döneminde
verilmiş olması sebebiyle eski fiyat listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi
üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği, ayrıca söz konusu
bayilerin elinde kalan son traktörü teslim etmek suretiyle takas indiriminden
faydalandıkları,
- 2018 yılında M108S model traktörün 120 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lık farka ilişkin olarak 26.10.2018 tarihinde (…..) bayisine demo traktör
satışı nedeniyle indirim yapıldığı,
20-03/21-11
11/14

- 2018 yılında M108S model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lük farka ilişkin olarak söz konusu dönemde gerçekleşen indirimlerin
büyük çoğunluğunun siparişlerin eski fiyat listesi döneminde verilmiş olması
sebebiyle bayiler için eski fiyat listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden
söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği, bununla birlikte (…..) ve (…..)
bayilerine yeni bayi indirimi uygulandığı,
- 2018 yılında M110GX-II model traktörün 120 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) bayisinden gelen siparişin eski
fiyat listesi döneminde verilmiş olması nedeniyle bayi için eski fiyat listesinin
uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak
gösterildiği,
- 2017 yılında M9540DTHQ HI-Lo model traktörün 60 gün vadeli satışında
gerçekleşen %(…..)’lık farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..)’ya uygulanan
indirimin sebebinin ürünün tesliminden sonra ortaya çıkan ürüne ilişkin şanzıman
hatasının telafisi için yapıldığı, (…..) tarihinde (…..) adlı bayiye yapılan indirimin
sebebinin bayinin (…..) adet ürün siparişini bir arada vererek toplu alım
indiriminden yararlandığı, (…..) ve (…..) tarihlerinde sırasıyla (…..) ve (…..)
bayilerine peşine 60 gün kampanyasına katılmış olmaları sebebiyle indirim
yapıldığı, buna karşılık (…..) tarihlerinde alım yapan (…..) ve (…..) bayilerine
kampanya öncesinde alım yaptıkları için söz konusu indirimin uygulanamadığı,
- 2018 yılında M9540DTHQ HI-Lo model traktörün 120 gün vadeli satışında
gerçekleşen %(…..)’luk farka ilişkin olarak (…..) tarihinde alım yapan (…..)
bayisinin ürünü kendi kullanımı için demo ürün olarak satın aldığı ve ilgili ürünü
kullanılmamış ürün olarak satamayacağı için kendisine demo ürün indirimi
uygulandığı, bununla birlikte aynı fiyat listesi döneminde alım yapan diğer
bayilere herhangi biri kampanya ya da indirimden yararlanmadıkları için aynı
fiyattan satış yapıldığı,
- 2018 yılında M9540DTHQ HI-Lo model traktörün 60 gün vadeli satışında
gerçekleşen %(…..)’luk farka ilişkin olarak (…..) tarihinde alım yapan (…..)
bayisine, alım yaptığı traktörün KUBOTA’ya ait ve eski model (2017 yılına ait)
demo ürünü olması nedeniyle demo indirimi yapıldığı, 09.08.2018 tarihinde
(…..)’ya, ilgili alımın son kullanıcı olarak o tarih itibariyle KUBOTA’nın çalışanı
olan bir kişi tarafından satın alınması nedeniyle çalışan indirimi uygulandığı, (…..)
tarihinde (…..), (…..) tarihinde (…..), (…..) tarihinde (…..), (…..) tarihinde (…..),
(…..) tarihinde (…..)’a ve (…..) tarihinde (…..) yapılan satışların farklı fiyattan
olmasının, ilgili bayilerin siparişlerini eski fiyat listesi döneminde ((…..) tarihinde
değişen fiyat listesinden önceki dönemde) vermiş olmaları sebebiyle bayiler için
eski fiyat listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın
indirim olarak gösterildiği, (…..) tarihinde (…..) bayisine, ürünün satışından sonra
üründe ortaya çıkan ayıp nedeniyle ortaya çıkan zararının karşılanması üzerine
bayinin yeni ürün tesliminde münferiden indirim uygulandığı,
- 2019 yılında M9540DTHQ HI-Lo model traktörün 90 gün vadeli satışında
gerçekleşen %(…..)’lik farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) bayisine demo
traktör satışı nedeniyle indirim yapıldığı, (…..) tarihinde (…..) bayisine siparişi eski
fiyat listesi döneminde vermiş olması nedeniyle bayi için eski fiyat listesinin
uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak
gösterildiği, (…..) tarihinde (…..) bayisine ayıplı mal satışı nedeniyle zararın
tazmini için indirim uygulandığı,
20-03/21-11
12/14

- 2017 yılında MK5000DR 4WD model traktörün 120 gün vadeli satışında
gerçekleşen %(…..)’luk farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..), (…..) tarihinde
(…..), (…..) tarihinde (…..), (…..) tarihinde (…..)’ya siparişleri eski fiyat listesi
döneminde vermiş olmaları sebebiyle bayiler için eski fiyat listesinin uygulandığı
ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği,
- 2017 yılında MK5000DR 4WD model traktörün peşin satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) bayisine siparişi eski fiyat listesi
döneminde vermiş olması nedeniyle bayi için eski fiyat listesinin uygulandığı ve
yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği,
- 2018 yılında B2420D model traktörün 120 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka ilişkin olarak (…..) tarihinde alım yapan tüm bayilere siparişleri
eski fiyat listesi döneminde vermiş olmaları sebebiyle bayiler için eski fiyat
listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim
olarak gösterildiği, (…..) tarihinde (…..)’a bayinin aynı son kullanıcıya yaptığı
birden fazla satış nedeniyle filo indirimi uygulandığı,
- 2018 yılında B2420D model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka ilişkin olarak söz konusu fiyat listesi döneminde alım yapan
bayilere siparişleri eski fiyat listesi döneminde vermiş olmaları sebebiyle bayiler
için eski fiyat listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu
farkın indirim olarak gösterildiği,
- 2017 yılında B2650 model traktörün 120 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lük farka ilişkin olarak ilgili fiyat listesi döneminde çok sayıda faturaya
“(…..) alana (…..) bedava kampanyası” kapsamında; bazı bayilere de söz konusu
kampanya kapsamında beş ürün satmış olmaları nedeniyle yarım traktör indirimi
uygulandığı, (…..) ve (…..) tarihinde (…..)’ya, (…..) tarihinde ise (…..)’ya “çim
lastiği kampanyası”3 kapsamında indirim uygulandığı,
- 2017 yılında B2650 model traktörün peşin satışında gerçekleşen %(…..)’lik farka
ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) ve (…..) tarihinde (…..) bayilerine siparişleri eski
fiyat listesi döneminde vermiş olmaları sebebiyle bayiler için eski fiyat listesinin
uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak
gösterildiği, (…..) tarihinde (…..) bayisine “çim lastiği kampanyası” kapsamında
indirim uygulandığı,
- 2018 yılında B2650 model traktörün 120 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka ilişkin olarak söz konusu fiyat listesi döneminde alım yapan
bayilere siparişleri eski fiyat listesi döneminde vermiş olmaları sebebiyle bayiler
için eski fiyat listesinin uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu
farkın indirim olarak gösterildiği,
- 2018 yılında B2650 model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lük farka ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..) bayisine, bir televizyon
dizisinde kullanılmak üzere verilmesi ve ürünün tekrardan yeni bir ürün olarak
satılmasının mümkün olmaması sebebiyle bayiye indirim yapıldığı,
- 2018 yılında B2650 model traktörün peşin satışında gerçekleşen %(…..)’lik farka
ilişkin olarak (…..) tarihinde (…..)’a yapılan iki satışın bayinin siparişi eski fiyat
listesi döneminde vermesi sebebiyle bayi için eski fiyat listesinin uygulandığı ve
yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği

3 Çim lastiği ürünlerinin liste fiyatları diğer ürünlerin fiyatlarıyla farklılık göstermektedir.
20-03/21-11
13/14

ifade edilmiştir.
(38) Öncelikle belirtmek gerekir ki, bayiler arasında oluşan fiyat farklılıklarının başlıca
nedenleri; bayilerin alım miktarına göre indirim oranlarının farklılaşması, bayi
tarafından bir önceki sene sonunda sipariş verilmiş olması nedeniyle bir önceki yılın
fiyat listesi üzerinden faturalandırılması, bayilerin geçmiş yıllara ait model siparişi
vermesi, bayilerin fuarlara katılım göstermesi, pazara yeni giriş yapan bayilerin
desteklenmesine yönelik uygulanan indirimler ve son olarak bayilerin dağıtıcıdan test
ürünü (kullanılmış) olan traktörleri satın almasıdır.
(39) Bayilerin traktör alım fiyatları arasında %(…..) ila %(…..) arasında seyreden fiyat
farklılıkların gerek ticari yaşamın olağan koşulları gerekse KUBOTA tarafından yapılan
açıklamalar dikkate alındığında makul seviyede olduğu değerlendirilmektedir. Öte
yandan bayilerin traktör alış fiyatları arasındaki farklılığın %(…..), %(…..) ve %(…..)
olduğu durumlara yönelik açıklamaların ayrıca ele alınması gerekmektedir.
(40) 2018 yılında M110GX-II model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farkın nedenine yönelik olarak KUBOTA tarafından yapılan açıklamada;
bayinin siparişi eski fiyat listesi döneminde vermiş olması nedeniyle, eski fiyat listesinin
uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği
ifade edilmiştir. Nitekim yapılan analiz neticesinde, söz konusu bayinin, 2018 yılının
Ağustos ayında ve Temmuz ayında, aynı model ve aynı vadede (…..) adet traktör
siparişi olduğu, siparişlerinden (…..) adedini (…..) TL’ye satın alırken (…..) TL’ye satın
aldığı ve traktör satışı yapılan diğer bayilerin alım fiyatlarının (…..) TL ile (…..) TL
arasında değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Söz konusu bayinin traktör alım
fiyatındaki bu farklılığın, bayinin siparişini eski fiyat listesinden vermesi neticesinde
olmasının makul karşılanabileceği değerlendirilmektedir. Zira bayi sonraki alımlarında
diğer bayilerin alış fiyatlarıyla benzer fiyatlarda ürün satın almıştır.
(41) 2017 yılında M135GX-II model traktörün 60 gün vadeli satışında gerçekleşen
%(…..)’lik farka yönelik KUBOTA tarafından yapılan açıklamada; bayinin traktörü kendi
kullanımı için alması nedeniyle indirim uygulandığı ifade edilmiştir. Nitekim aynı bayinin
2017 yılı içerisinde aynı modelden, aynı vadede (…..) adet traktör alımı olduğu ve söz
konusu traktörlerin (…..) TL’ye diğer (…..) traktörü ise (…..) TL’ye satın aldığı, diğer
bayilere yapılan satışların ise (…..) TL ile (…..) TL arasında değişkenlik gösterdiği, bu
hususlar dikkate alındığında, KOBOTA tarafından yapılan açıklamanın makul olduğu
değerlendirilmektedir.
(42) 2017 yılında M108S model ürünün peşin satışında gerçekleşen (…..)’lik farkın
sebebine yönelik KUBOTA tarafından yapılan açıklamada; (…..) ve (…..) bayilerine
siparişleri eski fiyat listesi döneminde vermiş olmaları sebebiyle eski fiyat listesinin
uygulandığı ve yeni fiyat listesi üzerinden söz konusu farkın indirim olarak gösterildiği,
ayrıca bahsi geçen bayilerin takas indiriminden de yararlandığı ifade edilmiştir. (…..)’ın
2017 yılının Ocak ve Mart aylarında aynı modelden peşin (…..) adet alımının olduğu
ve söz konusu alımlarının sırasıyla (…..) TL ve (…..) TL olduğu tespit edilmiştir. Bu
hususlar dikkate alındığında, KOBOTA tarafından yapılan açıklamanın makul olduğu
değerlendirilmektedir.
(43) Bunun yanı sıra söz konusu fiyat farklılıkların analiz edilmesi neticesinde en düşük ve
en yüksek fiyat uygulanan bayilerin sürekli değişkenlik gösterdiği, aynı model, aynı yıl
ve aynı vadeli satışlarda, en düşük fiyat uygulanan bayi sayısı ile en yüksek fiyat
uygulanan bayi sayısının çok sayıda olduğu ve aynı bayilerin farklı dönemlerde kimi
zaman en yüksek kimi zamansa en düşük fiyattan traktör alımı yaptıkları tespit
edilmiştir. Bu hususların yanı sıra şikâyetçi tarafından yapılan alım fiyatları özelinde,
20-03/21-11
14/14

ilgili dönemlerde şikâyetçiden daha yüksek fiyata alım yapan bayiler bulunduğuna da
dikkat çekmek gerekmektedir.
(44) Şikâyetçi tarafından dile getirilen bir diğer iddia ise siparişlerinin geciktirildiği ve sipariş
edilen ürünlerin KUBOTA tarafından bilinçli olarak teslim edilmediğine yöneliktir.
KUBOTA tarafından yapılan açıklamalarda; traktör parçalarının Japonya’dan temin
edildiği, ardından Türkiye’de birleştirildiği, özellikle 2018 ve 2019 yılının ilk aylarında
yaşanan kur dalgalanmaları nedeniyle ürün temininde gecikmeler yaşandığı ve bu
gecikmenin bayilerin siparişlerinin temini sürecine de yansıdığı ifade edilmiştir.
(45) Yapılan açıklamalar çerçevesinde, KUBOTA’nın bayilerinin yeniden satış fiyatını tespit
ettiğine ve bayilerine yönelik ayrımcı uygulamalarda bulunduğuna yönelik herhangi bir
bilgi veya belgeye ulaşılamadığı göz önüne alındığında, KUBOTA hakkında 4054 sayılı
Kanun’un 41. maddesi kapsamında soruşturma açılmasına gerek bulunmadığı
değerlendirilmektedir.
J. SONUÇ
(46) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikâyetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.






Full & Egal Universal Law Academy