Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-39/602-256
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım Taşımacılık Turizm Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve N-PET Petrol Ürünleri Paz. Nak. San. Tic. ve Dağ. Ltd. Şti.’nin yapmış olduğu dikey anlaşmalar ve diğer uygulamaları ile 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 12.11.2019

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2019-1-044 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-39/602-256
Karar Tarihi : 12.11.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Birol KÜLE
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Şükran KODALAK,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ
B. RAPORTÖRLER:Yakup GÖKALP, Ali GEZBELİ
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Mehmet ARSLAN
Temsilcisi: Av. Mustafa TEKİNLER
İhsaniye Mah. 4910 Sok. No:3 Yıldırım Apt. Kat:3 Daire:5
Akdeniz/Mersin
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım
Taş. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.
75. Yıl Mah. 40666. Sok. Palma 2 Sitesi No:8 B2 Blok D:7
Mezitli/Mersin
- N-PET Petrol Ürünleri Paz. Nak. San. Tic. ve Dağ. Ltd. Şti.
Cumhuriyet Mah. Mermer Sk. Mesa Apt. Kat:8 No:83
Kartal/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım
Taşımacılık Turizm Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve N-PET Petrol Ürünleri
Paz. Nak. San. Tic. ve Dağ. Ltd. Şti.’nin yapmış olduğu dikey anlaşmalar ve
diğer uygulamaları ile 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Konya ili Güneysınır ilçesi Karasınır Mah. Köseler mevkii 9643 parsele ait
taşınmazın malikinin Mehmet ARSLAN olduğu,
- Mehmet ARSLAN ile Agpaş Petrol Ürünleri Pazarlama San. Tic. ve Dağ. A.Ş.
(AGPAŞ) arasında 09.12.2004 tarihinde bayilik sözleşmesi yapıldığı,
- Ayrıca söz konusu taşınmaz üzerinde AGPAŞ lehine, başlama tarihi 01.06.2006
ve bitiş tarihi 01.06.2021 olan 15 yıllık intifa hakkı tesis edildiği,
- Akabinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım Taşımacılık Turizm Temizlik
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin, PETROTÜRK markasıyla ve N-PET Petrol Ürünleri
Paz. Nak. San. Tic. ve Dağ. Ltd. Şti. (N-PET) ile dağıtım faaliyetlerini yürüteceğini
belirtmesi üzerine karşılıklı anlaşarak 09.12.2004 tarihli bayilik sözleşmesinin
feshedildiği ve KIŞPET ile aralarında organik bağ olan N-PET arasında
13.09.2007 tarihinde bayilik sözleşmesi akdedildiği1,

1 KIŞPET ile N-PET’in aynı ekonomik bütünlük içinde bulunduğu, Rekabet Kurulunun 12.02.2014 tarih
ve 14-06/109-48 sayılı kararında da belirtilmiştir.
19-39/602-256
2/5

- İntifa hakkı 15 yıl süreyle tanınmışsa da sözleşmenin fesih nedeniyle 13.09.2007
tarihine kadar muafiyetten yararlandığı, kaldı ki fesih söz konusu olmasaydı bile bu
sürenin 01.06.2011 tarihinde son bulacağı,
- Dolayısıyla intifa hakkı şerhinin 13.09.2007 tarihini aşan kısmının 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 56. maddesi
gereğince geçersiz hale geldiği,
- Geçersiz anlaşmalardan ve kararlardan doğan edimlerin ifası istenemeyeceğinden
karşı tarafa intifa hakkı şerhinin terkinin istendiği ancak Kışpet Petrol Ürünleri
Pazarlama Dağıtım Taş. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından terkinin
kötüniyetli olarak kaldırılmadığı,
- Bu kapsamda, şikayetin kabulu ile soruşturma açılarak intifa hakkının muafiyete
aykırı olarak kaldırmayan karşı taraf hakkında yaptırım uygulanması gerektiği
hususları ifade edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu kayıtlarına 22.05.2019 tarih ve 3451 sayı
ile giren başvuru üzerine hazırlanan 16.07.2019 tarih ve 2019-1-044/İİ sayılı İlk
İnceleme Raporu, 24.07.2019 tarihli Rekabet Kurulu toplantısında görüşülmüş ve 19-
26/404-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. Bu karar uyarınca
düzenlenen 17.09.2019 tarih ve 2019-1-044/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu
görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- Mehmet ARSLAN ve Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım
Taş. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. (KIŞPET) ve N-PET ekonomik bütünlüğü
arasında muhtelif sözleşmelerle kurulmuş dikey ilişkinin 2002/2 sayılı Dikey
Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ) ile tanınan grup
muafiyetinden hâlihazırda yararlanamadığı ve istisna hükmünden faydalanma
imkânının da bulunmadığı;
- Bununla birlikte taraflar arasındaki anlaşmanın, daha önce üzerinde akaryakıt
bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde kurulmuş yeni bir istasyona ilişkin
olması sebebiyle, söz konusu dikey ilişkinin 09.12.2014 tarihine kadar bireysel
muafiyetten yararlanabileceği, bu tarihten sonra ise bireysel muafiyet kapsamı
dışında kaldığı,
- Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesi uyarınca, KIŞPET ve N-PET’e
gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde dikey ilişkiyi
sonlandırmaları gerektiği, aksi takdirde haklarında 4054 sayılı Kanun çerçevesinde
işlem başlatılacağı yönünde görüş bildirilmesinin uygun olacağı
ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Akaryakıt sektöründe uygulanan dikey anlaşmalara ilişkin olarak 4054 sayılı Kanun
ve 2002/2 sayılı Tebliğ çerçevesinde Rekabet Kurulu (Kurul) ve Danıştay tarafından
alınan çok sayıda karar ile sabit olduğu üzere, bayilik sözleşmeleri ile bu
sözleşmelerde yer alan rekabet etmeme yükümlülüğünün süresine etki eden intifa
sözleşmeleri ve kira sözleşmelerinin tamamı tek bir dikey anlaşma olarak kabul
edilmektedir. Yine söz konusu kararlarda Kurul, bu tür sözleşmelerin varlığında,
18.09.2005 tarihinden önce yapılmış olan ve süresi beş yılı aşan anlaşmaların, Kurul
tarafından uygulanan “azami hadde indirme” ilkesi gereğince 18.09.2010 tarihine
19-39/602-256
3/5

kadar; 18.09.2005 tarihinden sonra yapılmış olan anlaşmaların ise yapıldıkları
tarihten itibaren en fazla beş yıl süre ile 2002/2 sayılı Tebliğ’de düzenlenen grup
muafiyetinden yararlanabileceğine ve bu tarihten sonra muafiyet koşullarının ortadan
kalkacağına; bu sürelerin hitamından itibaren intifa hakkı çerçevesinde bayilerin
yeniden sözleşme yapmaya zorlanması halinde 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
çerçevesinde işlem başlatılacağının ilgili taraflara bildirilmesine karar vermiştir.
(6) Dosya mevcudu bilgi ve belgelerden, ilk olarak 09.12.2004 tarihinde Mehmet
ARSLAN ile KIŞPET arasında bayilik sözleşmesi imzalandığı; akabinde 01.06.2006
tarihinde malik Mehmet ARSLAN tarafından KIŞPET lehine, sona erme tarihi
01.06.2021 olan 15 yıllık intifa hakkı tanındığı; 13.09.2007 tarihinde 2004 tarihli
bayilik sözleşmesi feshedilerek bu defa Mehmet ARSLAN ile N-PET arasında beş
yıllık bir bayilik sözleşmesinin akdedildiği; 21.07.2008 tarihinde ise KIŞPET ile N-PET
arasında, KIŞPET lehine tesis edilmiş olan intifa hakkının N-PET’e kiralanması ve
intifaya dayalı tüm hakların N-PET’e devrini sağlamak amacıyla sona erme tarihi
01.06.2021 olan bir kira sözleşmesi imzalandığı ve bu kira hakkının 19.08.2008
tarihinde tapu siciline tescil edildiği; son olarak da 12.09.2012 tarihinde N-PET ile
Mehmet ARSLAN arasında beş yıllık bir bayilik sözleşmesinin akdedildiği
anlaşılmaktadır.
(7) Yukarıda yer verilen bilgi ve belgelerden hareketle öncelikle KIŞPET ve N-PET ile
Mehmet ARSLAN arasında kurulan dikey ilişkinin, 2002/2 sayılı Tebliğ ile öngörülen
grup muafiyetinden yararlanıp yararlanamayacağı, sonrasında ise dikey ilişkinin
bireysel muafiyet şartlarını taşıyıp taşımadığı irdelenmiştir.
(8) 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, “Alıcının
anlaşmaya dayalı faaliyetlerini sürdürürken kullanacağı tesisin mülkiyeti arazi ile
birlikte veya alıcı ile bağlantısı olmayan üçüncü kişilerden sağlanan bir üst hakkı
çerçevesinde sağlayıcıya ait ise, yahut alıcı bu faaliyetini sağlayıcının alıcı ile
bağlantısı olmayan üçüncü kişilerden elde ettiği bir ayni veya şahsi kullanım hakkının
konusu olan bir tesiste sürdürecekse, alıcıya getirilen rekabet etmeme yükümlülüğü,
söz konusu tesisin alıcı tarafından kullanıldığı süreye bağlanabilir…” denilerek,
alıcıya süresi beş yılı aşacak şekilde rekabet etmeme yükümlülüğü getirebilmek için,
akaryakıt istasyonunun mülkiyetinin doğrudan sağlayıcıya ait olması ya da üst
hakkının alıcı ile bağlantısı olmayan üçüncü kişilerden elde edilmiş olması şart
koşulmaktadır. Yine bu durum Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’un (Kılavuz) 39.
paragrafında “…Bir başka deyişle, sağlayıcı tesisin mülkiyetini alıcı ile bağlantısı
olmayan üçüncü kişilerden sağlanan bir ayni veya şahsi hak (kira, ariyet, üst ve intifa
gibi) çerçevesinde elinde bulunduruyor ise ancak o zaman beş yıldan daha uzun bir
süre için alıcıya rekabet etmeme yükümlülüğü getirebilir…” şeklinde açıklanmıştır.
(9) Diğer taraftan Kılavuz’un 35. paragrafında, “…Taraflar arasındaki, rekabet yasağı
içeren bayilik, işleticilik, tedarik vb. sözleşmeler ile birlikte bu sözleşmelerin süresine
etki eden intifa, tapuya şerh edilmiş kira, ekipman gibi sözleşmelerin hepsinin ortadan
kalktığı tarih ise, rekabet yasağının sona erme tarihi olarak değerlendirilecektir.
Bayilik, işleticilik, tedarik vb. sözleşmeler sürmekteyken intifa, kira, ekipman vb.
sözleşmelerin sona erdirilmesi veya tam tersine; intifa, kira, ekipman vb. sözleşmeler
sürmekteyken mevcut bayilik, işleticilik, tedarik sözleşmeleri sona erdirilerek bu
nitelikte yeni bir sözleşme yapılması hallerinde dikey ilişkinin kesintiye uğramadığı
kabul edilecek ve beş yıllık süre bu doğrultuda hesaplanacaktır.” hükmü yer
almaktadır. Dolayısıyla söz konusu istasyon üzerinde dağıtıcının sahip olduğu intifa
hakkı dikey anlaşmadaki rekabet etmeme yükümlülüğünün süresine etki ettiğinden,
19-39/602-256
4/5

taraflar arasındaki sözleşmelerin ve tapuya şerh edilmiş intifa ve kira gibi hakların
hepsinin ortadan kalktığı tarih rekabet yasağının sona erme tarihi olarak
değerlendirilecek ve dikey anlaşma, taraflar arasında süregelen rekabet yasağına
başlangıç teşkil eden ilk anlaşmanın (bayilik sözleşmesi) yapıldığı tarihten itibaren en
fazla beş yıl süre ile 2002/2 sayılı Tebliğ’de düzenlenen grup muafiyetinden
yararlanabilecektir.
(10) Dosya mevcudu bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dikey ilişkinin ilk olarak Mehmet
ARSLAN ile KIŞPET arasında akdedilen 09.12.2004 tarihli bayilik sözleşmesiyle
kurulduğu, sonrasında ise anılan sözleşmenin feshedilerek bu defa Mehmet ARSLAN
ile N-PET arasında ilk olarak 13.09.2007 tarihli sonra da 12.09.2012 tarihli bayilik
sözleşmelerinin akdedilmesiyle sürdürüldüğü anlaşılmaktadır. Ancak bayilik
sözleşmelerinin akdedildiği süreçte 01.06.2006 tarihli ve 15 yıl süreli intifa hakkının
yürürlükte kalmaya devam ettiği ve ayrıca 19.08.2008 tarihinde de tapu sicilinde N-
PET lehine kira şerhi koyulduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, Mehmet ARSLAN ile
N-PET arasında imzalanan 13.09.2007 tarihli bayilik sözleşmesi sırasında
01.06.2006 tarihinden bu yana yürürlükte olan bir intifa hakkının bulunması, yine aynı
taraflar arasında akdedilen 12.09.2012 tarihli bayilik sözleşmesi sırasında da hem
anılan intifa hakkının hem de 19.08.2008 tarihli tapuya şerh edilmiş kira
sözleşmesinin bulunması sebebiyle rekabet yasağı varlığını sürdürmeye devam
etmiş, dolayısıyla dikey ilişki kesintiye uğramamıştır.
(11) Bu bağlamda, Mehmet ARSLAN ve KIŞPET ile N-PET ekonomik bütünlüğü arasında
muhtelif sözleşmelerle kurulmuş olan dikey ilişkinin; 09.12.2004 tarihli ilk bayilik
sözleşmesinden itibaren 18.09.2010 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile öngörülen
grup muafiyetinden yararlandığı; ayrıca, malik Mehmet ARSLAN’ın aynı zamanda
bayilik faaliyetinde bulunmasının dikey ilişkiyi istisna kapsamından çıkaran bir
bağlantı niteliği taşıdığı, dolayısıyla dikey ilişkinin, 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan
istisnadan yararlanma imkânı bulunmadığından 18.09.2010 tarihinden itibaren grup
muafiyeti kapsamı dışında kaldığı sonucuna ulaşılmıştır.
(12) Öte yandan, söz konusu dikey ilişki her ne kadar en fazla 18.09.2010 tarihine kadar
2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlansa da Kurulun akaryakıt
sektöründeki uzun süreli bir dikey anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde
yer alan şartları sağlamış sayılabilmesi için ortaya koymuş olduğu koşulları karşılayıp
karşılamadığı konusunda da bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Dosya
kapsamında Mehmet ARSLAN tarafından gönderilen cevabi yazıda, 2004 tarihli
bayilik sözleşmesinden önce söz konusu arazi üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti
bulunmadığı, istasyonun kendilerince kurulduğu ve KIŞPET’in kurulumda herhangi
bir katkısının bulunmadığı ifade edilmiştir. Dolayısıyla, taraflar arasındaki
anlaşmanın, daha önce üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde
kurulmuş yeni bir istasyona ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Belirtilen bu sebeple,
taraflar arasındaki dikey ilişkinin 09.12.2004 tarihinden itibaren 09.12.2014 tarihine
kadar 10 yıl süreyle bireysel muafiyetten yararlanabileceği, bu tarihten itibaren ise
bireysel muafiyet kapsamı dışında kaldığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(13) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre
- Mehmet ARSLAN ile Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım
Taşımacılık Turizm Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve N-PET Petrol Ürünleri
Paz. Nak. San. Tic. ve Dağ. Ltd. Şti. ekonomik bütünlüğü arasında muhtelif
19-39/602-256
5/5

sözleşmelerle kurulmuş dikey ilişkinin 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup
Muafiyeti Tebliği ile tanınan grup muafiyetinden hâlihazırda yararlanamadığına ve
istisna hükmünden faydalanma imkânının da bulunmadığına;
- Bununla birlikte taraflar arasındaki anlaşmanın, daha önce üzerinde akaryakıt
bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde kurulmuş yeni bir istasyona ilişkin
olması sebebiyle, söz konusu dikey ilişkinin 09.12.2014 tarihine kadar bireysel
muafiyetten yararlandığına, bu tarihten sonra ise bireysel muafiyet kapsamı
dışında kaldığına,
- Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde,
Tasfiye Halinde Kışpet Petrol Ürünleri Pazarlama Dağıtım Taşımacılık Turizm
Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve N-PET Petrol Ürünleri Paz. Nak. San. Tic.
ve Dağ. Ltd. Şti.’ye gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içinde
dikey ilişkiyi sonlandırmaları gerektiği, aksi takdirde haklarında 4054 sayılı Kanun
çerçevesinde işlem başlatılacağı yönünde görüş bildirilmesi için Başkanlığın
görevlendirilmesine
gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde
yargı yolu açık olmak üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy