Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-06/63-26
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Sinema sektöründe faaliyet gösteren dağıtımcıların, filmlerin gösterim süreleri bakımından, AVM’lerde bulunan zincir sinema salonları ile yerel sinema salonlarına farklı koşullar öne sürerek ayrımcılık yaptığı ve bahsi geçen koşulların yerel sinema salonlarını rakip filmlere kapattığı; Mars Grubu’na ait sinema salonlarının gişelerinde sinema bileti ile büfe ürünlerinin zorla birlikte satıldığı; TME İçerik Prodüksiyon A.Ş.’nin filmlerini birlikte sattığı iddiaları
Karar Tarihi: 09.02.2019

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2018-5-51 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-06/63-26
Karar Tarihi : 07.02.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: İmren Kol, Cihan BİLAÇLI, Merve BİROĞLU, Furkan ÇELEN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Re’sen/İhbar
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Mars Sinema Turizm ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.
Dereboyu Cad. Ambarlıdere Yolu No:4 Kat:1 Beşiktaş/İstanbul
- CJ Entertainment Turkey Film Yapım A.Ş.
Temsilcileri: Fevzi TOKSOY, Bahadır BALKI, Ertuğrul Can CANBOLAT,
İsmail Baran Can YILDIRIM
Çamlıca Köşkü Francalacı Sok. 28 Arnavutköy-Beşiktaş/İstanbul
- TME İçerik Prodüksiyon A.Ş.
Konaklar Mah. Gökkuşağı Sok. No:11 4. Levent 34330
Beşiktaş/İstanbul
- UIP Filmcilik ve Ticaret Ltd. Şti.
Temsilcisi: Av. Seçil ABALI
Barbaros Bulvarı, Mustafa İzzet Efendi Sok. No:11, Cerrahoğlu
Binası, Balmumcu-Beşiktaş/İstanbul
- Warner Bros Turkey Film Ltd. Şti.
Temsilcileri: Av. Gönenç GÜRKAYNAK, Av. Öznur İNANILIR,
Av. Osman Onur ÖZGÜMÜŞ
Yıldız Mah. Çitlenbik Sok. No:12 Beşiktaş/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Sinema sektöründe faaliyet gösteren dağıtımcıların, filmlerin
gösterim süreleri bakımından, AVM’lerde bulunan zincir sinema salonları ile yerel
sinema salonlarına farklı koşullar öne sürerek ayrımcılık yaptığı ve bahsi geçen
koşulların yerel sinema salonlarını rakip filmlere kapattığı; Mars Grubu’na ait
sinema salonlarının gişelerinde sinema bileti ile büfe ürünlerinin zorla birlikte
satıldığı; TME İçerik Prodüksiyon A.Ş.’nin filmlerini birlikte sattığı iddiaları.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: İhbarda özetle; film dağıtım şirketlerinin, sinema işletmelerindeki
salon sayısına bakılmaksızın tüm sinema işletmecilerine gösterime girecek olan filmler
için, ilk hafta en büyük iki sinema salonunda ve en az altı hafta veya ilk iki hafta en büyük
iki sinema salonunda ve en az altı hafta gösterim şeklinde dağıtım programı teklifi yaptığı,
dağıtımcıların AVM’lerde bulunan büyük gösterimcilerin filmleri istedikleri zaman
gösterimden kaldırmalarına herhangi bir müdahalede bulunmazken küçük gösterimcilere
hafta sayısı konusunda baskıcı olduğu, dolayısıyla dağıtımcıların AVM’lerdeki sinema
işletmecileri ile yerel sinema işletmecilerine farklı davrandığı iddia edilmiştir.
19-06/63-26
2/31

(3) Bununla birlikte, işbu önaraştırma kapsamında son zamanlarda medyada yer bulan Mars
Sinema Turizm ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin (MARS) gösterim aşamasında
seyircilere bilet ve büfe ürünlerini bir arada almayı zorunlu tuttuğu iddiası, yerinde
incelemede elde edilen belgeler çerçevesinde re’sen incelenmiştir. Ayrıca,
önaraştırmaya taraf teşebbüslerden TME İçerik Prodüksiyon A.Ş.’de (TME) yapılan
yerinde incelemede elde edilen, TME’nin ilgili hafta gösterime giren filmlerinin tümünü
talep etmeyen bazı gösterimcilere film vermek istemediğini gösterir nitelikteki belgeler
değerlendirilmiştir.
(4) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 26.11.2018 tarih ve 8467 sayı ile giren ihbar
ve elde edilen bilgi ve belgeler üzerine hazırlanan 28.11.2018 tarih ve 2018-5-51/İİ sayılı
İlk İnceleme Raporu, 06.12.2018 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek 18-46/721-M sayı
ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. İlgili Kurul kararı üzerine hazırlanan
15.01.2019 tarih, 2018-5-51/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 4. ve 6.
maddeleri kapsamında, filmlerin sinemalarda gösterimi amacıyla dağıtımı pazarında
faaliyet gösteren dağıtımcıların kendi aralarında anlaşarak ya da tek taraflı
davranışlar yoluyla asgari gösterim koşullarını küçük ölçekli gösterimcilere
dayattıkları ve bu yolla dağıtım veya gösterim pazarında rekabeti kısıtladıklarına dair
herhangi bir belge ve bulguya ulaşılamadığı, dolayısıyla ilgili pazarda faaliyet
gösteren teşebbüsler hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
- MARS hakkında, sinema biletlerinin büfe ürünleriyle paket halinde satın alınmasının
zorunlu tutulduğu iddiasına ilişkin olarak, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
- TME hakkında, yerinde incelemede elde edilen bazı filmlerin paket halinde
dağıtıldığına işaret eden belgeler çerçevesinde, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(6) Önaraştırma sürecinde MARS, UIP Filmcilik ve Ticaret Ltd. Şti. (UIP), TME, Warner Bros
Turkey Film Ltd. Şti. (WARNER BROS) ve CJ Entertainment Turkey Film Yapım A.Ş.’de
(CJET) yerinde incelemeler gerçekleştirilmiş ve taraflardan 2018 yılını kapsayan bazı
veriler talep edilmiştir. Talep edilen bilgiler;
 MARS’tan 24.12.2018 tarih ve 9024 sayı, 26.12.2018 tarih ve 9062 sayı,
08.01.2019 tarih ve 156 sayı, 11.01.2019 tarih ve 207 sayı, 15.01.2019 tarih ve
266 sayı,
 WARNER BROS’tan 26.12.2018 tarih ve 9067 sayı, 08.01.2019 tarih ve 149 sayı,
 CJET’ten 26.12.2018 tarih ve 9076 sayı, 02.01.2019 tarih ve 41 sayı, 15.01.2019
tarih ve 273 sayı,
 UIP’den 09.1.2019 tarih ve 182 sayı, 11.01.2019 tarih ve 222 sayı,
 TME’den 04.01.2019 tarih ve 80 sayı
ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
19-06/63-26
3/31

I.1. İnceleme Yapılan Teşebbüsler
I.1.1. Mars Sinema Turizm ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş. (MARS)
(7) 2001 yılında sinema gösterimi alanında faaliyete başlayan MARS, 2011 yılında AFM
Uluslararası Film Prodüksiyon Ticaret ve Sanayi A.Ş.’yi bünyesine katmış ve 2016
yılında hisseleri Güney Koreli CJ CGV şirketine devredilmiştir. 2018 yılında 50 ilde 1310
salonla faaliyet gösteren MARS bu alanda sektör liderliğini sürdürmektedir. Şirket 2014
yılında aynı tüzel kişilik altında kurduğu dağıtım departmanı ile dağıtım pazarında
faaliyetlerine başlamıştır.
I.1.2. CJ Entertainment Turkey Film Yapım A.Ş. (CJET)
(8) CJET 2017 yılında Beşiktaş Kültür Merkezi A.Ş. (BKM) ile ortak film ve BKM filmlerine
yatırım yaparak Türkiye sinema pazarına giriş yapmıştır. 2018 yılının Eylül ayında film
dağıtmaya başlamıştır.
I.1.3. TME İçerik Prodüksiyon A.Ş. (TME)
(9) 2014 yılında film dağıtım pazarında faaliyete başlayan TME aynı zamanda film
yapımcısıdır. TME 2018 yılında film gösterim pazarına Aydın ve Ordu’daki salonlarıyla
girmiş bulunmaktadır.
I.1.4. UIP Filmcilik ve Ticaret Ltd. Şti. (UIP)
(10) Paramount ve Universal yapım şirketlerine ait filmlerin, Kuzey Amerika dışındaki
uluslararası pazarlarda birçok ülkede sinema dağıtımlarını gerçekleştiren UIP, ülkemizde
hem yabancı hem yerli filmlerin dağıtımını yapmaktadır.
I.1.5. Warner Bros Turkey Film Ltd. Şti. (WARNER BROS)
(11) Dünyanın en büyük film yapım ve televizyon yapım şirketlerinden biri olan WARNER
BROS ülkemizde hem yabancı hem yerli filmlerin dağıtımını yapmaktadır.
I.1.6. MARS ve CJET’in Tek Bir Ekonomik Bütünlük Altında Faaliyet Gösterip
Göstermediğinin Değerlendirmesi
(12) 4054 sayılı Kanun’un 2. maddesinde “teşebbüslerin aralarında yaptığı rekabeti
engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar ile piyasaya hâkim olan
teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmaları ve rekabeti önemli ölçüde azaltacak
birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukukî işlem ve davranışlar”ın, Kanun
kapsamına girdiği belirtilmiştir. Teşebbüs kavramı ise Kanun’un 3. maddesinde,
"piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle bağımsız
karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimler" şeklinde
tanımlanmıştır. İlgili maddede görüldüğü üzere, Kanun’da teşebbüs tanımı yapılırken
ekonomik bütünlük ilkesi benimsenmiştir. Yapılan değerlendirmelerde bir yavru şirket tek
başına değil, bağlı olduğu diğer şirket veya şirketlerle birlikte ele alınmaktadır. Hukuken
bağımsız olmasına ve iktisadi anlamda faaliyet gösteriyor olmasına rağmen kararlarında
bağımsız olmayan ya da ailevi bağlar ile doğrudan veya dolaylı olarak bağlı olan
teşebbüs, kararları üzerinde kontrol sahibi olan teşebbüsle birlikte tek ekonomik birim
olarak kabul edilmekte ve rekabet hukuku bakımından bu ana teşebbüsle birlikte tek bir
teşebbüs olarak değerlendirilmektedir.
(13) CJET’te yapılan yerinde incelemede, teşebbüs Genel Müdür Yardımcısı tarafından
MARS ve CJET’in aynı ekonomik bütünlük içinde bulunmadığı, dolayısıyla önaraştırma
kapsamında yapılacak değerlendirmede ayrı teşebbüsler olarak ele alınmaları gerektiği
savunulmuştur. Buna karşın diğer teşebbüs yetkilileri ile yapılan görüşmelerde, sektör
paydaşları arasında MARS ve CJET’in aynı şirket tarafından yönetildiğine dair bir
19-06/63-26
4/31

görüşün hâkim olduğu anlaşılmıştır. Bu doğrultuda, CJET ve MARS’tan şirketlerin
hissedarlık ve yönetim yapıları hakkında bilgi istenilmiştir.
(14) MARS/CGV kararında1 merkezi Seul’de bulunan CJ şirketler grubunun (CJ GROUP) bir
holding şirketi olan CJ Corporation’ın (CJ CORP) kontrolünde bulunan CJ CGV Co., Ltd
(CJ CGV) aracılığıyla, MARS’ın %(…..) hissesini ve kontrolünü elinde bulunduran Mars
Entertainment Group A.Ş.’nin (MEG) hisselerinin tamamının devralınması işlemine izin
verilmiştir. MEG’in hissedarlık yapısına bakıldığında; hisselerin %(…..)’ünün Bosphorus
Invesment Co., Ltd.’ye, %(…..)’ünün Bosphorus Limited’e geri kalan %(…..)’sinin ise CJ
ENM Co. Ltd.’e (CJ ENM)2 ait olduğu anlaşılmıştır. Bahsi geçen hissedarların tümü bir
şirketler topluluğu olan CJ CGV üyesidir. Dolayısıyla MEG, CJ GROUP kontrolünde
faaliyetlerini sürdürmektedir3.
(15) Diğer taraftan, MEG’in %(…..) payına sahip olan CJ ENM aynı zamanda CJET’in
hisselerinin (…..) sahiptir. CJ ENM’nin hisselerinin %(…..)’i ise CJ CORP’a aittir4. İlgili
Kurul kararında CJ CORP’un CJ GROUP’un bir holding şirketi olduğu ve kontrolüne
sahip hissedarın da Jay Hyun LEE olduğu tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak, MARS
tarafından sunulan belgelerde, CJ CGV’in bir şirketler topluluğu olduğu ve CJ ENM’in bu
topluluğun bir üyesi olduğu belirtilmektedir. CJ CORP’un CJ GROUP’un bir holding şirketi
olduğu ve CJ CGV’nin kontrolünü elinde bulundurduğu göz önüne alındığında, CJ ENM
ve dolayısıyla CJET ile MARS’ın CJ GROUP’un çatısı altında faaliyetlerini sürdürdüğü
anlaşılmaktadır. Ayrıca, yapılan yerinde incelemelerde hem MARS hem CJET
çalışanlarının @ uzantılı e-posta adresleri kullandıkları tespit edilmiştir. Ortak uzantı
ile sektördeki paydaşlara e-posta gönderilmesi iki ayrı tüzel kişi olan MARS ve CJET’in
CJ GROUP altında faaliyet gösterdiği algısını güçlendirmektedir.
(16) Sonuç olarak, tarafların aralarında çıkar birlikteliği bulunmadığına dair somut bilgi veya
belge sunamadığı ve söz konusu teşebbüslerin ortaklık yapıları dikkate alındığında
MARS ve CJET’in CJ GROUP tarafından kontrol edildiği ve teşebbüslerin tek teşebbüs
olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, dosya özelinde
yapılan analizleri ve değerlendirmeleri değiştirmeyeceği anlaşıldığından, MARS ve
CJET’in verileri ayrı ayrı ele alınıp değerlendirilmiştir.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. Sektör Hakkında Genel Bilgiler
(17) Sinema sektöründe temel ürünü oluşturan film içeriğinin, tüketicinin/izleyicinin doğrudan
duyduğu ihtiyaç neticesinde oluşmaması, ürünün nihai fiyatı ile talep miktarı arasında
doğrudan bir bağlantı olmaması, maliyetin ürünün oluşan fiyatında belirleyici bir unsur
olmaması gibi özellikleri, sektörün klasik mal ve hizmet pazarlarından farklı
değerlendirilmesi ihtiyacını doğurmaktadır.
(18) Genel olarak sinema sektöründe film üretimi, dağıtımı ve sinema işletmeciliğinden oluşan
bir faaliyet zinciri bulunmaktadır. Yapım aşaması, sinema filmlerinin sinema salonlarında

1 16-19/317-144 sayılı 01.06.2016 tarihli Kurul kararı.
2 08.10.2018 tarihli ve 9676 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde, CJET’in 28.09.2018 tarihli yönetim kurulu
kararı kapsamında CJ E&M Corporation isimli şirketin unvanının 02.07.2018 tarihinde Güney Kore’de
gerçekleşen şirket birleşmesi sonucunda “CJ ENM Corporation” olarak tescil ve ilan edilmesine karar
verildiği belirtilmektedir.
3 10.06.2016 tarihli ve 9094 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde şirketin pay sahiplerinden Odyssey S.a.r.l.,
Menderes UTKU, Ayşe Nilgül UTKU, Muzaffer YILDIRIM’ın şirkette sahip oldukları payların, CJ CGV Co.,
Ltd. şirketler topluluğunun üyeleri olan Bosphorus Investment, CJ E&M Corporation (mevcut durumda CJ
ENM) ve Bosphorus Limited’e devredildiği belirtilmektedir.
4 Merkezi Seul’de bulunan CJ CORP; yiyecek ve yiyecek hizmetleri, ilaç ve biyoteknoloji, eğlence ve
medya, ev alışverişi ve lojistik sektörlerinde faaliyet gösteren bir holding şirketidir.
19-06/63-26
5/31

gösterilebilecek bir şekle getirilmesidir. Yapımcılar, hazırlanan filmlerin dağıtım haklarını
dağıtımcılara, mülkiyet hakları kendilerinde kalmak kaydıyla, sinema salonlarına
dağıtmaları için vermektedir. Türkiye’deki dağıtım uygulaması Avrupa ve dünya
uygulamalarının genelinden farklılık göstermektedir. Birçok Avrupa ülkesinde
dağıtımcılar sinema filmlerinin baskı ve reklam maliyetlerini karşılayarak bazı
operasyonel riskleri üstlenmektedir. Türkiye’de ise bu maliyetler bütünüyle yapım
firmaları tarafından karşılanmaktadır. Genellikle sinema filminin yapımının
tamamlanmasının ardından devreye giren bu modele “rent-a-distributor” (dağıtımcı
kiralama) modeli denilmektedir5. Bu modelde dağıtım firmaları sektörün barındırdığı
finansal risklerin oldukça küçük bir kısmını üstlenmektedir. Bu bakımdan dağıtımcının
sektördeki işlevini bir nevi aracılık hizmeti olarak görmek mümkündür.
(19) Dağıtım pazarının son 10 yılı incelendiğinde, faaliyetlerine ara verip birkaç yıl sonra
tekrar başlayan, hasılattan aldığı yüksek orandaki payını hızlı biçimde kaybeden veya
piyasaya yeni giriş yapmasına rağmen önemli pazar payı elde eden dağıtım firmalarının
bulunduğu görülmektedir. Bu bakımdan dağıtım pazarının dinamik bir yapısının olduğunu
söylemek mümkündür. Bununla birlikte, dağıtım pazarı toplam hasılattan ve seyirciden
alınan pay bakımından yoğunlaşmış bir yapı da sergilemektedir. Sinema Sektör
Raporu’nda6 2005 ila 2015 yılları arasında ilk üç dağıtım firmasının toplam hasılattan
aldığı payın %67 ila %86 arasında dalgalandığı tespit edilmiştir. Bu durum 2018 yılına
gelindiğinde de fazla değişmemiştir. 2016 ila 2018 yılları arasında ilk üç dağıtım
firmasının toplam hasılattan aldığı pay sırasıyla %76, %79 ve %74 olarak
gerçekleşmiştir.

Tablo-1: Bilet Hasılatı Bakımından Dağıtımcıların Pazar Payları (%)7
Dağıtımcı 2015 2016 2017 2018
MARS 29,04 29,75 34,86 41,43
CJET - - - 10,84
UIP8 29,36 28,30 27,36 19,73
WARNER BROS 11,62 18,14 17,74 10,72
TME 11,94 15,23 10,04 12,43
Pinema Filmcilik ve Sinemacılık Tic. Ltd. Şti. 10,42 2,70 5,06 0,43
Diğer9 7,62 5,88 4,94 4,42
Toplam 100,00 100,00 100,00 100,00
Dağıtım Yapan Toplam Teşebbüs Sayısı 19 19 20 17
Kaynak: (Erişim tarihi: 11.01.2019)





5 KANZLER, M. (2014), The Turkish Film Industry: Key Developments 2004 to 2013, European Audiovisual
Observatory (Council of Europe), Strasbourg.
6 16.02.2016 tarihli Rekabet Kurumu Sinema Hizmetleri Sektör Raporu.
7 MARS ve CJET dosya kapsamında, ayrı olarak ele alınmakla birlikte, tek teşebbüs olarak kabul edilirse
2018 yılında ilk üç dağıtımcı teşebbüs için toplam %74 olarak hesaplanan pay %84’e çıkacaktır.
8 Dosya kapsamında UIP’nin 2019 yılında önemli miktarda seyirci çekmesi beklenen “Recep İvedik-6” ve
“Karakomik Filmler” adlı filmlerin dağıtım hakkını aldığı öğrenilmiştir. Dolayısıyla dağıtımcıların 2019 yılı
pazar paylarında önemli değişiklikler olabileceği anlaşılmaktadır.
9 Yıldan yıla değişmekle birlikte 12-14 teşebbüsün aldığı toplam payı göstermektedir.
19-06/63-26
6/31

(20) Son aşamada, sinema salonu hizmetleri pazarında faaliyet gösteren teşebbüsler filmlerin
gösterimini gerçekleştirmektedir. Gösterimciler, sinema bileti satışının yanı sıra büfe
satışları, perde reklamı gibi faaliyetlerden ilave gelir elde edebilmektedir. Tüketicilerin
eğlence anlayışının değişmeye başladığı 2000’li yıllar ile birlikte sinema salonlarının
müstakil binalardan AVM’lere kaydığı görülmektedir. Sinema Sektör Raporu’nda 2014
yılı itibarıyla Türkiye’deki sinema perdelerinin %71,4 gibi önemli bir kısmının AVM’lerde
bulunduğu tespit edilmiştir. Bu oran 2018 yılında artarak yaklaşık %80’e ulaşmıştır.
Ayrıca, AVM’de bulunan sinema işletmelerinin ortalama 7,6 perdesi bulunurken, AVM’de
bulunmayan sinema işletmelerinin ortalama perde sayısı 3,8’dir10.
Tablo-2: 21.12.2018 İtibarıyla AVM’de Bulunan Perde Sayılarının Oranları
(21) 90’lı yıllarla beraber, gösterime giren sinema filmi sayısının artması ile gösterimciler,
büyük sinema yapılarını bölerek perde sayısını artırmış ve daha ufak salonlarda hizmet
vermeye başlamıştır. Günümüzde ise az perdeye sahip cadde üzerindeki gösterimcilerin
yerini çoğunlukla AVM içerisinde konumlanmış çoklu perde sayısına sahip gösterimciler
almıştır. Sinema Sektör Raporu’nda tespit edildiği üzere, 2014 yılı itibarıyla 1-3 perdeli
küçük ölçekli gösterimciler toplam gösterim kapasitesinin ancak %11’ini oluşturmaktadır.
Bununla birlikte, 2018 yılına gelindiğinde bu oranın yaklaşık %7’ye düştüğü
anlaşılmaktadır. 4-7 perdeli orta ölçekli gösterimcilerin toplam gösterim kapasitesinin
%39’unu; 8 ve daha fazla perdeye sahip büyük ölçekli gösterimcilerin ise %54’ünü
oluşturduğu görülmektedir. Küçük ölçekli gösterimcilerin gösterim kapasitelerinin %77’si
AVM dışında bulunmaktadır; bu oran gösterimcilerin ölçeği büyüdükçe tam tersine
dönmektedir. Büyük ölçekli gösterimcilerin perde kapasitesinin %93’ü AVM’de
bulunmaktadır. Dolayısıyla, küçük ölçekli gösterimcilerin önemli bir kısmının AVM
dışında olduğu, buna karşın büyük ölçekli gösterimcilerin önemli bir kısmının AVM’de
bulunduğunu söylemek mümkündür.
Tablo-3: Gösterimcilerin Ölçeğine Göre AVM ve AVM Dışında Bulunan Perde Sayıları
Gösterimci
Grubu
AVM’de
Bulunan
Perde Sayısı
AVM Dışında
Bulunan
Perde Sayısı
Toplam
Perde
Sayısı
AVM Perde
Oranı (%)
AVM Dışı
Perde
Oranı (%)
Perde Grubunun
Toplam Perde
Sayısına Oranı
(%)
1-3 Perdeli11 45 151 196 23,0 77,0 6,9
4-7 Perdeli12 767 319 1.086 71,0 29,0 38,7
8+ Perdeli13 1.422 101 1.523 93,0 7,0 54,2
Genel Toplam 2.234 571 2.805 80,0 20,0 100,0
Kaynak: Dağıtımcılardan elde edilen bilgiler

10 Türkiye genelinde AVM’de bulunan işletme sayısı 195, AVM’de bulunmayan işletme sayısı 150 olarak
hesaplanmıştır.
11 Türkiye genelinde 1-3 perdeli küçük ölçekli gösterimci sayısı 93 olarak tespit edilmiştir. Bu gösterimcilerin
18’i (%19) AVM’de, 75’i (%81) AVM dışında bulunmaktadır.
12 Türkiye genelinde 4-7 perdeli orta ölçekli gösterimci sayısı 192 olarak tespit edilmiştir. Bu gösterimcilerin
129’u (%67) AVM’de, 63’ü (%33) AVM dışında bulunmaktadır.
13 Türkiye genelinde 8+ perdeli büyük ölçekli gösterimci sayısı 160 olarak tespit edilmiştir. Bu
gösterimcilerin 148’i (%92) AVM’de, 12’si (%8) AVM dışında bulunmaktadır.
İller
AVM’de Bulunan
Perde Sayısı
AVM Dışında Bulunan
Perde Sayısı
AVM perde
oranı (%)
AVM Dışı Perde
oranı (%)
İstanbul 746 105 87,7 12,3
Ankara 193 30 86,5 13,5
İzmir 127 19 87,0 13,0
Diğer İller 1.168 417 73,7 26,3
Türkiye Geneli 2.234 571 79,6 20,4
Kaynak: Dağıtımcılardan elde edilen belgeler
19-06/63-26
7/31

(22) Sinema sektöründe yapım şirketlerinin filmin gösteriminden elde edeceği gelir,
gelir/hasılatın %50-%50 oranında gösterimciyle paylaşılması esasına göre
belirlenmektedir. Buna göre, yapım şirketleri ilk olarak sinema filmi için uygun sinema
salonlarının tespit edilmesi ve bunlarla anlaşmanın sağlanması için bir dağıtım şirketi ile
anlaşmaktadır. Filmin gösterildiği sinema salonları tarafından rapor edilen rakamlar
doğrultusunda yapımcının payına düşen bedel dağıtım şirketi tarafından toplanmaktadır.
Elde edilen hasılattan %2 ila %10 arasında değişen dağıtımcı komisyonu düşüldükten
sonra yapımcı firmaya ödeme yapılmaktadır. Uygulanmakta olan bu hasılat paylaşım
modeli nedeniyle yapım şirketleri gösterim pazarındaki fiyatlama politikalarından
doğrudan etkilenmektedir.
I.2.2. İlgili Ürün Pazarı
(23) Sektöre ilişkin yukarıda yer verilen bilgiler ve üretim zinciri değerlendirildiğinde, sinema
filmlerinin dağıtımının sektördeki diğer ekonomik faaliyetler olan film yapımcılığı ve
sinema salonu işletmeciliğinden ayırt edilebilen bir ekonomik faaliyet özelliği gösterdiği
görülmektedir. Önaraştırmanın konusunu sinema filmi dağıtımcılarının filmlerin
gösterimde kalma sürelerine ilişkin eylemlerinin oluşturduğu göz önüne alınarak, ilgili
ürün pazarlarından biri “filmlerin sinemalarda gösterimi amacıyla dağıtımı pazarı”14
olarak belirlenmiştir. Ayrıca, sinema filmi dağıtımcıların şikâyete konu eylemlerinin
sinema filmi gösterimcilerinin faaliyetlerini etkilediği de dikkate alınarak, sektöre yönelik
geçmiş Kurul kararları doğrultusunda15 bir diğer ilgili ürün pazarı “sinema filmi gösterim
hizmetleri pazarı” olarak tanımlanmıştır.
I.2.3. İlgili Coğrafi Pazar
(24) İşbu önaraştırmanın Türkiye’de faaliyet gösteren tüm sinema filmi dağıtımcılarının
eylemlerini konu edinmesi ve yapılan incelemelerde dağıtımcılarının filmlerin dağıtımını
il bazlı ya da yerel sinema/AVM’de yer alan sinemalar gibi ayrımlar gözetmeden ülke
çapında gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi nedeniyle başvuru konusu bakımından ilgili
coğrafi pazar, her iki ilgili ürün pazarı için de “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
I.3. Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Belgeler
I.3.1. MARS’a ait Sinema Salonlarında Film Biletinin Yanında Zorla Menü Satışı
Yapılıp Yapılmadığına Dair Elde Edilen Belgeler
(25) Belge-1: MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..) tarafından MARS Operasyon Müdürü
(…..) ve MARS çalışanları (…..)’a gönderilen 11.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-
postada (…..) e-posta adresinden kendisine gönderilen e-postayı MARS çalışanlarına
iletmiştir;
“(…..).”
(26) Belge-2: MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..) tarafından, MARS Operasyon Müdürü
(…..) ve MARS çalışanları (…..)’a 17.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-posta
gönderilmiştir. (…..) e-posta adresinden (…..)’a iletilen e-postanın bilgisinde (…..) e-
posta adresi, (…..) bulunmaktadır;

14 01.06.2016 tarihli ve 16-19/317-144 sayılı Kurul kararında da ilgili pazar “filmlerin sinemalarda gösterimi
amacıyla dağıtımı pazarı” olarak belirlenmiştir.
15 18.01.2005 tarih ve 05-06/48-20 sayılı Warner Bros.-1 kararı, 06.05.2009 tarih ve 09-21/446-111 sayılı
Özen Film kararı, 18.06.2009 tarih ve 09-29/632-148 sayılı Fida Film kararı, 17.06.2010 tarih ve 10-44/765-
248 sayılı UIP kararı, 19.01.2012 tarih ve 12-02/73-19 sayılı Özen Film-2 kararı, 26.01.2012 tarih ve 12-
03/93-32 sayılı Mars-1 kararı, 12.09.2014 tarih ve 14-32/654-289 sayılı Mars-2 kararı, 20.11.2015 tarih ve
15-41/682-243 sayılı Mars-3 kararı.
19-06/63-26
8/31

“(…..).”
(27) Belge-3: MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..) tarafından, MARS Operasyon Müdürü
(…..) ve MARS çalışanları (…..)’a 13.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-posta
gönderilmiştir. (…..) e-posta adresinden (…..)’a iletilen e-postanın bilgisinde (…..)
bulunmaktadır;
“(…..).”
(28) Belge-4: MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..), MARS Operasyon Müdürü (…..) ve
MARS çalışanları (…..) 13.12.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postayı göndermiştir. (…..) e-
posta adresinden (…..)’a iletilen e-postanın bilgisinde (…..) bulunmaktadır;
“(…..).”
ifadelerine yer verilmiştir.
(29) Belge-5: (…..) MARS Operasyon Müdürü (…..)’e gönderilen 18.12.2018 tarihli “(…..)”
başlıklı e-postada aşağıdaki ifadeler bulunmaktadır;
“(…..),
…
(…..).”
(30) Belge-6: MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..) tarafından MARS Operasyon Müdürü
(…..) ve MARS Avukatı (…..)’ya gönderilen 11.10.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada
aşağıdaki ifadeler bulunmaktadır;
“(…..).”
(31) Belge-7: MARS Avukatı (…..) tarafından MARS Operasyon Müdürü (…..)’e gönderilen
19.07.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada, şikâyetler kapsamında denetçilerin şirkete
para cezası kestiği, şikâyetçilerin tüketici hakem heyetlerine başvurduğu, zorla menü
satılmasına yönelik uygulamalara son verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
(32) Belge-8: MARS Halkla İlişkiler Müdürü (…..) tarafından MARS Operasyon Müdürü
(…..)’e gönderilen 04.12.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada, şikâyetlerin devam etmesi
ve şirket politikasına aykırı satış stratejilerinin uygulanması nedeniyle tüm lokasyonlara
bir duyuru metni gönderileceği ifade edilmiştir.
(33) Belge-9: MARS Marmara Bölge Müdürü (…..) tarafından MARS Eskişehir/Espark
Lokasyonu Sinema Müdürü (…..)’a gönderilen 02.01.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-
postada Film Programlama Genel Müdürü (…..) tarafından yazılan 02.01.2018 tarihli e-
postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
“(…..).”
(34) Belge-10: MARS Satış Lojistik Uzmanı (…..) tarafından MARS Dağıtım Departmanı
Finans ve Muhasebe Uzmanı (…..)’ya gönderilen 05.01.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-
postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
“(…..).”
I.3.2. Dağıtımcılar Tarafından Gösterimcilere Sunulan Tavsiye Gösterim Sürelerine
İlişkin Belgeler
I.3.2.1. MARS’ta Elde Edilen Konuya İlişkin Belgeler
(35) Belge-11: (…..) çalışanı (…..) ve MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..) arasında
gerçekleşen 06.03.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada, “(…..)” filmi (…..) hafta, “(…..)”
ise (…..) hafta olarak tavsiye edilmiştir.
19-06/63-26
9/31

(36) Belge-12: 16.03.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı Kahramanmaraş Elbistan Sinemaları
yetkilisi (…..) tarafından MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..)’a gönderilen e-postada,
(…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmi (…..) hafta; (…..) hafta olarak tavsiye edilen
“(…..)” filmi için (…..) hafta talep edilmiştir.
(37) Belge-13: 18.04.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, o dönemde MARS çalışanı
olan (…..)’un “(…..)” filmini (…..) hafta tavsiyesi ile sunduğu, (…..) Sinemaları yetkilisi
(…..)’nun ise film için (…..) hafta talepte bulunduğu görülmektedir.
(38) Belge-14: 19.04.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, o dönemde MARS çalışanı
olan (…..)’un “(…..)” filmini (…..) hafta olarak tavsiye ettiği, (…..) Sinemaları yetkilisi
(…..)’in film için (…..) hafta talepte bulunduğu görülmektedir.
(39) Belge-15: 24.04.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)
o dönemde MARS çalışanı olan (…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)”
filmine (…..) hafta, (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmine ise (…..) hafta talepte
bulunulduğu görülmektedir.
(40) Belge-16: 25.04.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) Sineması yetkilisi (…..),
o dönemde MARS çalışanı olan (…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)”
filmine (…..) hafta, (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmine ise (…..) hafta talepte
bulunmuştur.
(41) Belge-17: 30.05.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, o dönemde MARS’ta çalışan
(…..)” filmini (…..) hafta tavsiye etmiş, “(…..)” filmi ikinci kez vizyona gireceğinden bu film
için hafta tavsiyesinde bulunmamıştır. (…..) Sinemaları yetkilisi (…..) ise “(…..)” filmini
(…..) hafta, “(…..)” filmini (…..) hafta olarak talep etmiştir.
(42) Belge-18: 13.06.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..)” filmini (…..) hafta, “(…..)” filmini (…..) hafta olacak şekilde tavsiye etmiştir. (…..)
yetkilisi (…..)” filmini (…..) hafta, “(…..)” filmini (…..) hafta olarak talep etmiştir. “(…..)”
filmi 2. kez vizyona gireceğinden (…..) hafta tavsiyesinde bulunmamış, sinema yetkilisi
filmi (…..) hafta olarak talep etmiştir.
(43) Belge-19: 22.06.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..)” ve “(…..)” filmlerini (…..) hafta tavsiye ile gösterimciye göndermiş, (…..) Sineması
yetkilisi (…..)” ve “(…..)” filmlerini tavsiyeye uygun olarak (…..) hafta olarak talep etmiştir.
(44) Belge-20: 18.07.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” ve “(…..)” adlı filmler için (…..)
Sineması yetkilisi (…..) hafta olarak talepte bulunduğu görülmektedir.
(45) Belge-21: 14.08.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmi için (…..) Sinemaları yetkilisi
(…..) tarafından (…..) hafta talepte bulunulduğu görülmektedir.
(46) Belge-22: 16.08.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..) hafta olarak tavsiye ettiği “(…..)” filmine, (…..) Sineması için (…..) hafta, (…..)
Sineması için (…..) hafta talep edilmiştir.

(47) Belge-23: 03.09.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, MARS Satış Lojistik Uzmanı
(…..) tarafından “(…..)” filmi (…..) hafta, “(…..)” filmi (…..) hafta ve “(…..)” filmi (…..) hafta
olarak tavsiye edilmiştir. (…..) yetkilisi ise “(…..)” filmini (…..) hafta, “(…..)” filmini (…..)
hafta, “(…..)” filmini ise (…..) hafta olarak talep etmiştir.
19-06/63-26
10/31

(48) Belge-24: 12.09.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı (…..) yetkilisi (…..) MARS Satış Lojistik
Uzmanı (…..) arasında gerçekleşen e-postada, “(…..)” filminin MARS Dağıtım Satış
Uzmanı (…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edildiği, ancak (…..) tarafından (…..)
hafta olarak talep edildiği görülmektedir. Yine aynı iletide, “(…..)” nın (…..) hafta olarak
tavsiye edildiği ve (…..) yetkilisinin teklife uygun olarak (…..) hafta talepte bulunduğu
görülmektedir.
(49) Belge-25: 28.09.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) Sinema Müdürü (…..)
teklif edilen (…..) filmden sadece “(…..)” filmini talep ettiği, MARS Sinema Bölge Müdürü
(…..)’ın buna karşılık olarak dağıtımcının diğer filmler için de talep gönderilmesini istediği
görülmektedir.
(50) Belge-26: 27.10.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..) filmini (…..) salonlu sinemalar için en az (…..) hafta, (…..) salonlu sinemalar için en
az (…..) hafta olacak şekilde (…..) yetkilisi (…..)’e teklif etmiştir. Cevap olarak, (…..)
yetkilisi (…..) tarafından “(…..)” filmi (…..) hafta olarak talep edilmiştir
(51) Belge-27: 27.11.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı (…..) yetkilisi (…..) ve MARS Dağıtım
Satış Uzmanı (…..) arasında gerçekleşen yazışmalarda, (…..) yetkilisi (…..) filmine
programından dolayı tek seans verebildiği, (…..) haftada (…..) milyon seyirci çekmeyi
başarmış “(…..)” filminin (…..) haftada en az (…..) ile gösterilmesinin gerektiğini ifade
ettiği görülmektedir. E-postanın sonunda (…..) kararında ısrarcı olmuş, programının dolu
olduğunu tekrarlamıştır.
I.3.2.2. CJET’ten Elde Edilen Konuya İlişkin Belgeler
(52) Belge-28: (…..) yetkilisi (…..) CJET’te Film Dağıtım Direktörü olarak göreve başlayan
(…..) arasında gerçekleşen 17.09.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) filminin
(…..) hafta gösterimde kalmasını talep etmiştir. (…..) ise filmin (…..) hafta gösterimde
kalmasının kabul edilemeyeceğini, kendisinin diğer salon sahiplerinden hiçbirine filmi
(…..) haftalığına dağıtmadığını ileri sürerek (…..) haftalık gösterim süresinin uygun
olduğunu belirtmiştir.
(53) Belge-29: CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) ve (…..) işletmecisi (…..) arasında
gerçekleşen 02.10.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) filmini vizyondan
çıkarmayı talep etmiş, ancak (…..) filmin (…..) seans vizyonda kalmasını rica etmesi
üzerine öneriyi kabul etmiştir.


(54) Belge-30: (…..) Film Programlama Müdürü (…..) ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..)
arasında gerçekleşen 08.10.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) belirtmesi
üzerine (…..) filmi için (…..) ifade etmiştir.
(55) Belge-31: (…..) Sineması yetkilisi (…..) ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) arasında
gerçekleşen 08.10.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) tarafından (…..) filmi
için (…..) haftalık süreyi kabul etmesi durumunda filmin dağıtımının yapılabileceği ifade
edilmiştir.
(56) Belge-32: (…..) yetkilisi (…..) ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) arasında
gerçekleşen 09.10.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada, (…..)’nun (…..)” filmi için talep
ettiği süreye yanıt olarak (…..) belirtmiştir.
(57) Belge-33: (…..) yetkilisi (…..) ile yapılan 05.11.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı
yazışmalarda ise, sinema yetkilisinin “(…..)” filmini (…..) talebi CJET Film Dağıtım
Direktörü (…..) tarafından kabul edilmiştir.
19-06/63-26
11/31

(58) Belge-34: 06.11.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) sinemaları yetkilisi (…..)
ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) seans sayıları hakkında görüşmüştür. (…..) filmi
için taraflar arasında önceden (…..) hafta olarak anlaşmaya varıldığını, (…..) belirtmiştir.
(…..) kendisini aramasını talep etmiştir.
(59) Belge-35: 12.11.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, (…..) yetkilisi “(…..)” filmi için
sinemasında yer olmadığını belirtmesi üzerine CJET Film Dağıtım Direktörü (…..)
telefonda görüşme talebinde bulunmuştur.
(60) Belge-36: (…..) Sinema Müdürü (…..) tarafından CJET Film Dağıtım Direktörü (…..)’a
gönderilen 12.11.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada, sinema salonu işletmecisi (…..)
filmin (…..) salonda gösterime devam etmesini talep etmesine karşılık olarak (…..) yeteri
kadar salona sahip olmadığından “(…..)” filmini (…..) salonda gösterebildiğini ifade
etmiştir.
(61) Belge-37: (…..) yetkilisi (…..) ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) arasında
gerçekleşen 03.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada; sinema salonu işletmecisinin
filmi vizyondan çıkarma teklifi (…..) tarafından kabul edilmiştir.
(62) Belge-38: (…..) yetkilisi (…..) ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) arasında
gerçekleşen 18.12.2018 tarihli “(…..)” başlıklı e-postada; (…..) filmi hafta sonu (…..) kişi
izlediğinden (…..) istediğini iletmiştir. (…..) ise talebi kabul etmiştir.
I.3.2.3. TME’de Elde Edilen Konuya İlişkin Belgeler
(63) Belge-39: (…..) yetkilisi (…..) ve TME Film Programlama Sorumlusu (…..) arasında
gerçekleşen, bilgisinde TME Genel Müdürü (…..) ve TME Film Programlama Sorumlusu
(…..) yer aldığı 03.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada gönderilen programa
cevaben, aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
(…..).”
I.3.2.4. UIP’de Elde Edilen Konuya İlişkin Belgeler
(64) Belge-40: (…..) yetkilisi (…..) ve UIP Satış Uzmanı (…..) arasında gerçekleşen 13-
14.11.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
(…..)”
(65) Belge-41: (…..) yetkilisi (…..) ve UIP Satış Müdürü (…..) arasında gerçekleşen 12-
13.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, işletmecinin “(…..)” filmini gösterimden
kaldırma talebi (…..) yetkilisi tarafından kabul edilmiştir.
(66) Belge-42: (…..) Tesis Müdürü (…..) ve UIP Satış Müdürü (…..) arasında gerçekleşen
10.12.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;
(…..)”
I.3.2.5. WARNER BROS’ta Elde Edilen Konuya İlişkin Belgeler
(67) Belge-43: (…..) yetkilisi (…..) ve WARNER BROS Satış Departmanı Müdürü (…..)
arasında gerçekleşen ve bilgisinde (…..) yer aldığı 17.01.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı
e-postada, sinema salonu işletmecisi “(…..)” filmini hafta sonu (…..) kişi izlediğinden
vizyondan çıkarma talebini WARNER BROS’a iletmiştir. Bu talep WARNER BROS Satış
Departmanı Müdürü (…..) tarafından kabul edilmiştir.
(68) Belge-44: (…..) yetkilisi ile WARNER BROS Satış Departmanı Müdürü (…..) ve
WARNER BROS Film Programlama Sorumlusu (…..) arasında gerçekleşen 03.12.2018
tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada, sinema yetkilisi “(…..)” gösterimden kaldırmayı talep
etmiş, talebi yetkililerce kabul edilmiştir.
19-06/63-26
12/31

I.3.3. Yapımcıların Gösterimcilere Sunulan Tavsiye Gösterim Şartlarının Tespitinde
Belirleyici Olduklarına İlişkin Belgeler
(69) Belge-45: (…..) Genel Müdürü (…..) tarafından e-postanın atıldığı o dönemde MARS’ta
çalışmakta olan (…..) gönderilen ve bilgisinde yine o dönemde MARS çalışanı olan (…..),
MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..) ve (…..)’ın yer aldığı 01.02.2018 tarihli “(…..)” başlıklı
e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;
“(…..).”
(70) Belge-46: : E-postanın atıldığı dönemde MARS’ta Dağıtım Satış Uzmanı olan (…..)
tarafından MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..)’a gönderilen 16.05.2018 tarihli ve “(…..)”
başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
“…(…..).”
I.3.4. TME’den Elde Edilen Diğer Belgeler
(71) Belge-47: TME Film Programlama Sorumlusu (…..) tarafından (…..) yetkilisi (…..)’e
gönderilen 28.05.2018 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer
verilmiştir;
(…..).”
(72) Belge-48: TME Satış Yetkilisi (…..) tarafından (…..) yetkilisi (…..) gönderilen (…..) tarihli
“(…..)” başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir;
(…..).”
(73) Belge-49: TME Film Programlama Sorumlusu (…..) tarafından (…..) yetkilisi (…..)’a
gönderilen 14.08.2017 tarihli ve “(…..)” başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer
verilmiştir;
(…..).”
I.4. Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
I.4.1. MARS Tarafından Gönderilen Sinema Bileti ve Büfe Ürünlerinin Birlikte
Satışının Zorunlu Tutulup Tutulmadığına Dair Belgeler
(74) MARS’ın sinema salonlarında sinema bileti ve büfe ürünlerinin paket satışının zorunlu
tutulup tutulmadığına dair yerinde incelemede elde edilen MARS çalışanları arasındaki
iç yazışmalardan, sinema salonu müdürlerine paket satışın zorunlu olmadığına yönelik
yazı gönderileceği anlaşılmaktadır. Bunun üzerine MARS’tan bu yazının gönderilip
gönderilmediği hakkında bilgi talep edilmiştir.
(75) MARS, incelemede bulunan e-postalara benzer e-postaları Rekabet Kurumuna duyuru
metni örneği olarak göndermiştir. MARS duyuru metninden kastedilenin e-postaların
çıktısının alınarak personele imzalatılması olduğunu belirtmiştir. Bunun üzerine
MARS’tan metnin personel tarafından anlaşıldığını ifade eder yazı ve imzanın yer aldığı
örnekler talep edilmiş ve söz konusu bilgiler Kuruma gönderilmiştir.
(76) Kurum kayıtlarına iletilen 25.12.2018 tarihli, (…..)’a gönderilen; bilgisinde (…..)’nin
bulunduğu, “(…..)” başlıklı duyuru e-postasında aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;
“(…..).”
(77) Kurum kayıtlarına iletilen aynı tarihteki MARS çalışanı (…..) tarafından MARS Operasyon
Müdürü (…..) gönderilen bilgisinde (…..) başlıklı e-postada aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır;
“(…..).”
19-06/63-26
13/31

I.4.2. Filmlerin Gösterimde Kaldığı Sürelere İlişkin Yapılan Tespitler
(78) Başvuru konusu temelde dağıtımcıların az salonu olan gösterimcilere filmlerin
gösterimde kalma süresini dayattığı, bu gösterimcilerin filmleri uzun süreler göstermek
zorunda kaldıkları ve gösterimden çıkarmak istediklerinde izin verilmediği iddiasına
dayanmaktadır. Söz konusu iddialar tüm dağıtımcılara yöneltilmiştir. Bu çerçevede,
dosya kapsamında dağıtım pazarının yaklaşık %90’ını oluşturan dağıtımcılardan bilgi
talep edilmiştir.
(79) Dosya konusu iddialar bağlamında, gösterimciler Sinema Sektör Raporu’na paralel
şekilde 1-3 perdesi olan küçük ölçekli gösterimciler; 4-7 perdesi olan orta ölçekli
gösterimciler ile 8 ve daha fazla perdeye sahip büyük ölçekli gösterimciler olarak
ayrılmıştır. Küçük ölçekli gösterimcilerin %77’sinin AVM dışında; buna karşın orta ölçekli
gösterimcilerin %70’inin ve büyük ölçekli gösterimcilerin %93’ünün AVM’de bulunduğu
dikkate alındığında, yapılan ayrım neticesinde ulaşılan sonuçların AVM’de
bulunan/AVM’de bulunmayan gösterimci ayrımı neticesinde elde edilecek sonuçları
büyük ölçüde karşılayacağı değerlendirilmiştir. Yapılan analizde küçük-orta-büyük ölçekli
sinemalar, perde sayısına göre gruplanmış, ayrıca AVM’de bulunan/AVM’de
bulunmayan gösterimci ayrımına yer verilmemiştir.
(80) Öte yandan, bir filmin gösterime girdiği perde sayısı ve gösterim süresi, filmin seyirci ve
hasılat beklentisinin yüksek olması veya gösterimde kaldığı ilk hafta sonunda yüksek
hasılat elde etmesi ve menşei ile yakından ilgilidir. Bir filmin gişe beklentisi yükseldikçe,
film daha çok sayıda salonda gösterime girmekte ve gösterimde kalma süresi diğer
filmlere göre daha uzun olmaktadır. Bu nedenle, seyirci sayısı düşük olan veya olması
beklenen filmler ile seyirci sayısı yüksek olan veya olması beklenen filmlerin farklı bir
değerlendirmeye tabi tutulması gerekmektedir. Bu çerçevede, detaylarına aşağıda yer
verilen analizlerde seyirci sayısı 500.000 ve daha az olan filmler, 500.001 ila 1.000.000
arasında olan filmler ve 1.000.000’dan fazla olan filmler bakımından ayrıma gidilmiştir16.
(81) Aşağıdaki tabloda 2018 yılında seyirci sayısı 1.000.001’den fazla olan 13 filmin
tamamının dağıtımcısı, izlenme sayısı, önerilen hafta sayısı ve gösterimci grupları
özelinde gösterimde kaldığı ortalama hafta sayılarına yer verilmiştir. Buna göre ilk olarak,
dağıtımcıların seyirci sayısı yüksek olacağı tahmin edilen filmler için gösterimcilerin
tümüne genellikle (…..) veya (…..) hafta gösterim süresi tavsiye ettiği anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, gösterimi sona ermiş (…..) filmin (…..), filmin küçük ölçekli
gösterimcilerde önerilen hafta sayısından daha kısa süre; orta ölçekli gösterimcilerde
önerilen hafta sayısından daha kısa veya neredeyse yakın bir süre; büyük ölçekli
gösterimcilerde ise önerilen haftaya yakın veya daha uzun süre gösterimde kaldığı
görülmektedir. Bir başka deyişle, tablodaki filmlerin perde sayısı arttıkça gösterimde
kaldığı ortalama sürenin arttığı, küçük ölçekli gösterimcilerde ise önerilen hafta
sayısından çok daha az süre gösterimde kaldığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, seyirci
sayısı beklenenin çok üzerinde gerçekleşen “(…..)” filmi ise her bir gösterim grubu için
önerilen hafta sayısından çok daha uzun süre gösterimde kalmıştır.


16 Analiz için teşebbüslerden toplanan bilgilerin son tarihi olan 20.12.2018 tarihi itibarıyla, 2018 yılında 414
yeni film gösterime girmiştir. Bu filmlerin seyirci sayısı 64.120.857 olarak gerçekleşmiştir. Filmlerin hangi
tür gösterimcide kaç hafta gösterimde kaldığının analizi için temel alınan film sayısı, bazı dağıtımcıların
verilerinin seans bazlı olması gibi problemler nedeniyle 77 ile sınırlı kalmıştır. Ancak analiz edilen filmler
toplamda 50.712.038 kişi tarafından izlenmiştir. Bu bakımdan analize dahil edilen filmlerin seyirci sayısı
toplam seyirci sayısının yaklaşık %79’unu oluşturmaktadır. Dolayısıyla analiz edilen filmler pazarın genel
yapısını ortaya koymak için yeterlidir.
19-06/63-26
14/31

Tablo-4: İzleyici Sayısı 1.000.000’dan Fazla Olan Filmler
Dağıtımcı Film Adı17
Gösterim
Tarihi
İzleyici
Sayısı
Hafta
Tavsiyesi
Gösterimde Kaldığı Ortalama
Hafta Sayısı
1-3 Perde 4-7 Perde 8+ Perde
MARS
Rafadan
Tayfa Dehliz
Macerası
26.10.2018 1.570.400 (…..) (…..) (…..) (…..)
Deliha 2 12.01.2018 2.106.154 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ailecek
Şaşkınız
02.03.2018 4.034.858 (…..) (…..) (…..) (…..)
Arif v 216 05.01.2018 4.968.462 (…..) (…..) (…..) (…..)
Müslüm* 26.10.2018 6.271.688 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 3.790.312

(…..) (…..) (…..)
CJET
Bizim İçin
Şampiyon* 07.12.2018
1.317.980 (…..) (…..) (…..) (…..)
Çakallarla
Dans 5* 08.11.2018
1.405.390 (…..) (…..) (…..) (…..)
Hedefim
Sensin* 30.11.2018
1.575.868 (…..) (…..) (…..) (…..)
Yol
Arkadaşım
2* 12.10.2018
2.335.668 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 1.658.727 (…..) (…..) (…..) (…..)
UIP
Incredibles 2 22.08.2018 1.266.309 (…..) (…..) (…..) (…..)
Avengers 27.04.2018 1.909.967 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 1.588.138 (…..) (…..) (…..) (…..)
TME
Deadpool 2 18.05.2018 1.374.325 (…..) (…..) (…..) (…..)
Enes Batur
Hayal mi
Gerçek mi?
19.01.2018 1.483.848 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 26.10.2018 1.429.087 (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden elde edinilen bilgiler ve raportörlerce yapılan hesaplamalar

(82) Dağıtımcılar teşebbüs bazında ele alındığında, birbirine yakın seyirci ortalamalarına
sahip (…..) ve (…..) tarafından dağıtılan filmlerin küçük ve orta ölçekli gösterimci
gruplarına göre ortalama gösterimde kalma süreleri birbirine oldukça benzemektedir. Söz
konusu teşebbüslerin filmleri küçük ölçekli gösterimcilerde (…..) hafta; orta ölçekli
gösterimcilerde (…..) hafta arasında gösterimde kalmaktadır. Teşebbüslerin büyük
ölçekli gösterimcilerde gösterimde kalma ortalamaları ise nispeten farklılaşmaktadır:
(…..) filmleri (…..);(…..) filmleri (…..);(…..) filmleri (…..) hafta gösterimde kalmıştır. (…..)
tarafından dağıtılan filmlerin ortalama gösterimde kalma süresi diğer dağıtımcılardan her
bir gösterimci grubunda (…..). Ancak, (…..) tarafından dağıtılan filmlerin ortalama seyirci
sayısının diğer dağıtımcıların dağıttığı filmlerin ortalamalarının (…..) belirtilmelidir. Daha
çok seyirci sayısına sahip filmler, gösterimciler için de karlı olduğundan, daha uzun süre
gösterimde kalmaktadır. Dolayısıyla (…..) tarafından dağıtılan filmlerin, daha fazla
ortalama seyirci sayısına sahip filmler olması nedeniyle, bu durum filmlerin ortalama
gösterim sürelerine de yansımıştır. Öte yandan, (…..) tarafından dağıtılan ve seyirci
sayısı diğer dağıtımcıların dağıttığı filmlerin seyirci sayısı ortalamalarına benzer olan
“(…..)” filminin gösterimci gruplarına göre sırasıyla (…..) hafta olan ortalama gösterim
sürelerinin diğer dağıtımcılardan bariz şekilde farklılaşmadığı, küçük ölçekli gösterimciler
bakımından bu farkın daha az olduğu görülmektedir.

17 Bu tabloda ve devamında yer alan tablolarda filmlerin yanında yer alan ‘*’ ibaresi filmin gösteriminin
sürdüğünü ifade etmektedir.
19-06/63-26
15/31

(83) Seyirci sayısı 500.001 ila 1.000.000 arasında olan filmlerin yer aldığı Tablo-5
incelendiğinde, dağıtımcıların genellikle (…..) ila (…..) hafta arasında gösterim süresi
tavsiye ettiği anlaşılmaktadır. Tabloda yer alan gösterimi sona ermiş filmlerin tamamında
küçük ölçekli gösterimciler filmleri önerilen haftalardan daha az süre göstermiştir. Orta
ölçekli gösterimcilerde de filmlerin genellikle önerilen haftalardan daha az süre
gösterimde kaldığı, ancak filmin seyirci sayısı arttıkça önerilen haftalara yakın veya daha
uzun süre gösterimde kaldığı görülmektedir. Büyük ölçekli gösterimcilerde ise ilgili
kategorideki filmlerin önerilen haftaya yakın veya daha uzun süre gösterimde kaldığı
anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, yukarıda gişesi yüksek filmler için yapılan tespite benzer
şekilde, bu kategorideki filmler için de perde sayısı arttıkça gösterimde kalınan ortalama
sürenin arttığı, ancak yine de söz konusu filmlerin küçük ölçekli gösterimcilerde önerilen
hafta sayısından çok daha az süre gösterimde kaldığını söylemek mümkündür.
(84) Tabloda tüm dağıtımcıların dağıttığı filmlerin birbirine yakın sayılabilecek seyirci
ortalamalarına sahip olduğu görülmektedir. Bu durumun filmlerin özellikle küçük ve orta
ölçekli gösterimcilerdeki ortalama gösterim sürelerine yansıdığı, bu gruplar açısından
dağıtımcıların ortalama gösterim sürelerinin birbirinden bariz şekilde farklılaşmadığı
gözlenmektedir.
19-06/63-26
16/31

Tablo-5: Seyirci Sayısı 500.001 ila 1.000.000 Arasında Olan Filmler
Dağıtımcı18 Film Adı
Gösterim
Tarihi
İzleyici
Sayısı
Hafta
Tavsiyesi
Gösterimde Kaldığı
Ortalama Hafta Sayısı
1-3
Perde
4-7
Perde
8+
Perde
MARS
Deliler Fatihin Fermanı 23.11.2018 575.446 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kayhan 9.02.2018 602.084 (…..) (…..) (…..) (…..)
Bizim Köyün Şarkısı 30.03.2018 799.788 (…..) (…..) (…..) (…..)
Cebimdeki Yabancı 2.02.2018 846.833 (…..) (…..) (…..) (…..)
Hadi Be Oğlum 16.02.2018 965.066 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 757.843 (…..) (…..) (…..) (…..)
UIP
Kaybedenler Kulübü 2 16.03.2018 570.373 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ölümlü Dünya 26.01.2018 585.145 (…..) (…..) (…..) (…..)
Black Panther 16.02.2018 717.704 (…..) (…..) (…..) (…..)
Coco 19.01.2018 982.347 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 713.892 (…..) (…..) (…..) (…..)
WB
Hotel Transilvania 3 13.07.2018 571.708 (…..) (…..) (…..) (…..)
Fantastic Beasts and
The Crimes of
Grindelwald
16.11.2018 576.767 (…..) (…..) (…..) (…..)
The Meg 10.08.2018 615.272 (…..) (…..) (…..) (…..)
Venom 5.10.2018 890.596 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 663.586 (…..) (…..) (…..) (…..)
TME
Bohemian Rhapsody 2.11.2018 589.846 (…..) (…..) (…..) (…..)
Siccin 5 17.08.2018 633.391 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kafalar Karışık* 7.12.2018 765.394 (…..) (…..) (…..) (…..)
Labirent: Son İsyan 26.01.2018 892.197 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 720.207 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden elde edinilen bilgiler
(85) İncelenen dağıtımcılar arasında filmleri küçük ölçekli gösterimcilerde en az süre
gösterimde kalan dağıtımcı (…..) hafta ile (…..) olurken, en uzun süre gösterimde kalan
dağıtımcı (…..) hafta ile (…..) olmuştur. Diğer iki dağıtımcının filmleri ise bu süreler
arasındadır. Dolayısıyla ilgili kategorideki filmlerin küçük ölçekli gösterimcilerdeki
ortalama gösterim süreleri (…..) hafta gibi dar bir aralıkta değiştiği anlaşılmaktadır. Orta
ölçekli gösterimcilerde filmlerin gösterimde kaldığı ortalama süreler (…..) hafta arasına
çıkmakta ancak yine yüksek oranlı bir dalgalanma görünmemektedir. Büyük ölçekli
gösterimcilere bakıldığında ise ortalama gösterim süreleri ve aralığı biraz daha
uzamaktadır; en düşük ortalama süre (…..) hafta ile (…..) olurken, en yüksek ortalama
(…..) hafta ile (…..) olmuştur.
Tablo-6: Seyirci Sayısı 500.000 ve Daha Az Olan Filmler

18 İlgili dönemde CJET’in 500.001 ila 1.000.000 arasında seyirci elde eden filmi bulunmamaktadır. 2018
yılında MARS, TME ve WARNER BROS tarafından dağıtılıp ilgili kategoriye uyan tüm filmler analize dahil
edilmiştir. Aynı dönemde UIP tarafından ilgili kategoriye uyan 7 film dağıtılmakla birlikte, bunlar arasında
rasgele seçilen 4’ü analize dahil edilmiştir.
19-06/63-26
17/31

Dağıtımcı19 Film Adı
Gösterim
Tarihi
İzleyici
Sayısı
Hafta
Tavsiyesi
Gösterimde Kaldığı Ortalama
Hafta Sayısı
1-3
Perde
4-7
Perde
8+
Perde
MARS
Suspiria 09.11.2018 10.077 (…..) (…..) (…..) (…..)
Hafıza 26.01.2018 19.284 (…..) (…..) (…..) (…..)
Acayip Güzelim 24.08.2018 19.699 (…..) (…..) (…..) (…..)
Arapsaçı 30.03.2018 22.856 (…..) (…..) (…..) (…..)
Aşkın Gören Gözlere
İhtiyacı Yok
09.05.2018 26.880 (…..) (…..) (…..) (…..)
Dışarıda 31.08.2018 36.347 (…..) (…..) (…..) (…..)
Benim Adım Osssman 17.08.2018 43.296 (…..) (…..) (…..) (…..)
Rüzgar 19.01.2018 53.969 (…..) (…..) (…..) (…..)
Bal Kaymak 18.05.2018 64.242 (…..) (…..) (…..) (…..)
Alem-i Cin 23.02.2018 107.973 (…..) (…..) (…..) (…..)
Fındık İşi 2 06.04.2018 133.299 (…..) (…..) (…..) (…..)
Düğüm Salonu 16.03.2018 177.170 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ahlat Ağacı 01.06.2018 241.902 (…..) (…..) (…..) (…..)
4N1K2 04.05.2018 267.847 (…..) (…..) (…..) (…..)
Göktaşı 28.09.2018 312.207 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kral Şakir Oyun
Zamanı
11.05.2018 346.964 (…..) (…..) (…..) (…..)
Maşa ile Koca Ayı 2 20.04.2018 418.440 (…..) (…..) (…..) (…..)
Cici Babam 20.04.2018 440.458 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 152.384 (…..) (…..) (…..) (…..)
CJET
Sükut Evi* 21.12.2018 117 (…..) (…..) (…..) (…..)
A Christmas Star* 14.12.2018 1.713 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ouija House* 21.12.2018 8.933 (…..) (…..) (…..) (…..)
Dünya Hali 2.11.2018 13.007 (…..) (…..) (…..) (…..)
Sevgili Komşum 19.10.2018 22.151 (…..) (…..) (…..) (…..)
Napoli Veleta 26.10.2018 53.159 (…..) (…..) (…..) (…..)
Bücür 21.09.2018 257.989 (…..) (…..) (…..) (…..)
Bizi Hatırla* 23.11.2018 286.678 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA20 126.597 (…..) (…..) (…..) (…..)
UIP
Lady Bird 2.03.2018 20.334 (…..) (…..) (…..) (…..)
The Darkest Hour 2.02.2018 31.063 (…..) (…..) (…..) (…..)
Truth or Dare 4.05.2018 118.995 (…..) (…..) (…..) (…..)
A Quiet Place 13.04.2018 203.349 (…..) (…..) (…..) (…..)
Can Feda 6.04.2018 293.604 (…..) (…..) (…..) (…..)
Grinch 23.11.2018 366.353 (…..) (…..) (…..) (…..)

19 2018 yılında MARS tarafından ilgili kategoride 57 film dağıtılmakla birlikte, bunlar arasından rasgele
seçilen 18’i; CJET tarafından dağıtılan filmlerin tümü analize dahil edilmiştir. UIP tarafından ilgili kategoride
30 film dağıtılmakla birlikte, bunlar arasından rasgele seçilen 7’si; WARNER BROS tarafından ilgili
kategoride 20 film dağıtılmakla birlikte, bunlar arasından rasgele seçilen 7’si; TME tarafından ilgili
kategoride 41 film dağıtılmakla birlikte, bunlar arasından rasgele seçilen 7’si analize dahil edilmiştir.
20 Talep edilen verilerin tarihi itibarıyla Sükût Evi, A Christmas Star, Quija House filmleri yeni gösterime
girmiştir. Bu nedenle bu üç filme ait veriler ortalama hesaplamalarına dahil edilmemiştir.
19-06/63-26
18/31

Dağıtımcı19 Film Adı
Gösterim
Tarihi
İzleyici
Sayısı
Hafta
Tavsiyesi
Gösterimde Kaldığı Ortalama
Hafta Sayısı
1-3
Perde
4-7
Perde
8+
Perde
Fifty Shades Freed 9.02.2018 426.029 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 208.532 (…..) (…..) (…..) (…..)
WB
Searching 28.09.2018 48.103 (…..) (…..) (…..) (…..)
A Star is Born 19.10.2018 59.362 (…..) (…..) (…..) (…..)
Teen Titans Go to
Movies 3.08.2018 122.504
(…..) (…..) (…..) (…..)
Peter Rabbit 23.02.2018 165.986 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ready Player One 30.03.2018 181.482 (…..) (…..) (…..) (…..)
Ocean's 8 15.06.2018 310.338 (…..) (…..) (…..) (…..)
Rampage 13.04.2018 327.476 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 173.607 (…..) (…..) (…..) (…..)
TME
Beyaz Diş 17.08.2018 21.632 (…..) (…..) (…..) (…..)
Bordo Bereliler 2: Afrin 23.03.2018 41.283 (…..) (…..) (…..) (…..)
Küçük Kahramanlar 9.03.2018 61.131 (…..) (…..) (…..) (…..)
Karlar Prensi Elliot 19.10.2018 95.654 (…..) (…..) (…..) (…..)
Suyun Sesi 16.02.2018 99.769 (…..) (…..) (…..) (…..)
Karanlık Zihinler 3.08.2018 169.042 (…..) (…..) (…..) (…..)
Facia Üçlü 24.08.2018 361.018 (…..) (…..) (…..) (…..)
ORTALAMA 121.361 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden elde edilen bilgiler
(86) Seyirci sayısı 500.000’den az olan filmlerin yer aldığı Tablo-6 incelendiğinde,
dağıtımcıların 2 ila 6 hafta arasında değişen gösterim süresi tavsiye ettiği
anlaşılmaktadır. Tabloda yer alan gösterimi sona ermiş filmlerin neredeyse tamamında
küçük ölçekli gösterimcilerin filmleri önerilen haftalardan daha az süre gösterdiği
anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, bu kategorideki bazı filmlerin21 niteliğinin sanatsal yönü
daha ön planda olan “art-house” filmler olması nedeniyle bu filmlere ilişkin gösterim
sürelerinin şimdiye kadar görülen ortalama sürelerden farklılaştığı anlaşılmaktadır. Bu tür
filmler bakımından küçük ölçekli gösterimcilerin ortalama gösterim süresi diğerlerinden
fazladır. Bu duruma, küçük ölçekli gösterim kategorisinde yer alan işletmeler içerisinde
kategorik gösterim yapan işletmelerin bulunması etkili olmuştur.
(87) Orta ölçekli gösterimcilerde de filmlerin genellikle önerilen haftalardan daha az süre
gösterimde kaldığı, ancak filmin seyirci sayısı arttıkça önerilen haftalara yakın veya daha
uzun süre gösterimde kaldığı görülmektedir. Büyük ölçekli gösterimcilerde ise ilgili
kategorideki filmlerin kimi zaman önerilen haftadan daha az, kimi zaman önerilen haftaya
yakın veya daha uzun süre gösterimde kaldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, daha önceki
kategorilerde ele alınan filmler için yapılan tespite benzer şekilde, bu kategorideki filmler
için de perde sayısı arttıkça gösterimde kalınan ortalama sürenin arttığı, ancak küçük
ölçekli gösterimcilerde önerilen hafta sayısından çok daha az süre gösterimde kaldığını
söylemek mümkündür.
(88) Dağıtımcılar teşebbüs bazında ele alındığında, birbirine yakın seyirci ortalamalarına
sahip (…..) ve (…..) tarafından dağıtılan filmlerin küçük ve orta ölçekli gösterimci
gruplarına göre ortalama gösterimde kalma süreleri birbirine oldukça benzemektedir. Söz

21 Ahlat Ağacı, Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok, Napoli Veleta.
19-06/63-26
19/31

konusu teşebbüslerin filmleri, küçük ölçekli gösterimcilerde (…..) hafta; orta ölçekli
gösterimcilerde (…..) hafta; büyük ölçekli gösterimcilerde (…..) hafta arasında
gösterimde kalmaktadır. Seyirci ortalamaları bu üç teşebbüsten nispeten fazla olan (…..)
ve (…..)’un filmlerinin her bir gösterim grubuna göre gösterimde kaldıkları ortalama süre
diğer teşebbüslere göre görece fazla olmakla birlikte, çok farklılaşmamaktadır. Söz
konusu teşebbüslere ait ortalama gösterim süreleri sırasıyla küçük ölçekli
gösterimcilerde (…..) ve (…..) hafta; orta ölçekli gösterimcilerde (…..) ve (…..) hafta;
büyük ölçekli gösterimcilerde ise (…..) ve (…..) haftadır. Dolayısıyla bu kategorideki
filmler için de gösterim gruplarına göre gösterim sürelerinin dağıtımcılar nezdinde bariz
şekilde farklılaşmadığını söylemek mümkündür.
I.5. Değerlendirme
(89) İhbarın konusunu, temel olarak dağıtımcıların filmlerinin gösterim süreleri ile ilgili yazılı
veya sözlü taleplerinin küçük ölçekli gösterimciler bakımından diğer yeni filmlerin
gösterilme imkânını ortadan kaldırdığı, bu durumun hem dağıtımcı lehine fiili
münhasırlığa yol açtığı hem de küçük ölçekli gösterimcilerin büyük ölçekli gösterimcilerle
rekabet etme olanağını kaldırdığı iddiası oluşturmaktadır. Bunun yanında, işbu dosya
kapsamında son zamanlarda medyaya da kendine yer bulan MARS’ın gösterim
aşamasında seyircilere bilet ve büfe ürünlerini bir arada almayı zorunlu tuttuğu iddiası
incelenmiştir. Son olarak, dosya kapsamında TME’de yapılan yerinde incelemede
teşebbüsün filmlerini paket halinde dağıtmaya çalıştığını gösterir e-postalar elde edilmiş
ve değerlendirilmiştir.
(90) Bununla birlikte, dosya kapsamında 2018 yılının Eylül ayında film dağıtmaya başlayan
CJET ile MARS Grubu arasındaki hissedarlık ilişkileri ve tek teşebbüs olarak
değerlendirilip değerlendirilemeyeceği de incelenmiştir. Yapılan değerlendirmelere
aşağıda yer verilmiştir.
I.5.1. İhbarda Yer Alan İddialar Çerçevesinde Yapılan Değerlendirme
I.5.1.1. İddiaların Belgeler Bazında Değerlendirilmesi
(91) Önaraştırma konusu şikâyetin esasını oluşturan dağıtımcıların filmlerin gösterimde
kalma süresini belirlemeye yönelik eylemlerinin rekabeti kısıtladığı iddiasını
değerlendirmek amacıyla yerinde incelemelerde elde edilen belgeler teşebbüs bazında
değerlendirilmiştir. Belgelerde gösterimciler ile dağıtımcılar arasında filmleri çıkarıp
çıkarmama, belirli bir süreyle programa alma gibi konularda yazışmalar olduğu
görülmektedir. Bu yazışmaların bir kısmında gösterimcilerin hâlihazırda gösterimi devam
eden filmler için gelen gösterimden çıkma taleplerinin doğrudan kabul edildiği, bir
kısmında ise dağıtımcıların gösterimde kalması için ısrarcı olduğu görülmüştür.
I.5.1.1.1. MARS’ta Elde Edilen Belgelerin Değerlendirilmesi
(92) MARS’ta yerinde incelemede elde edilen belgeler daha sonradan teşebbüsten elde
edilen bilgiler doğrultusunda incelenmiştir. Elde edilen belgelerin bir bölümünde filmlerin
MARS tarafından tavsiye edilen sürenin de üzerinde gösterimde tutulduğu tespit
edilmiştir. Önerilenden fazla süre gösterimde kalan filmlerin, büyük ölçüde beklenenin
üzerinde seyirci çeken filmler olduğu görülmektedir. Aşağıda filmlerin tavsiye edilen
süreden daha fazla süre gösterimde kaldığını gösteren belgeler yer almaktadır.
 Belge-24’te MARS Satış Lojistik Uzmanı (…..)’ın “(…..)” filmini (…..) hafta olarak
tavsiye ettiği ve filmin (…..) yetkilisi (…..) tarafından (…..) hafta olarak talep
edildiği görülmektedir. (…..)’ın filmi (…..) hafta talep ettiği halde (…..) hafta
gösterdiği anlaşılmaktadır.
19-06/63-26
20/31

 Belge-25’te “(…..)” filmi için MARS Sinema Bölge Müdürü (…..)’ın (…..) hafta
teklif verdiği, film için (…..) Sineması Müdürü (…..) tarafından (…..) haftalık bir
talep geldiği görülmektedir. Yapılan incelemede (…..)’in filmi (…..) hafta vizyonda
bulundurmak üzere talep göndermesine rağmen (…..) hafta boyunca
sinemasında gösterdiği tespit edilmiştir.
 Belge-14’te, (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)’in “(…..)” filmini kendisine o dönemde
MARS çalışanı olan (…..) tarafından tavsiye edilen süreden (…..) hafta boyunca
gösterimde tutmayı talep etmesine rağmen, filmi (…..) hafta boyunca gösterimde
tuttuğu anlaşılmaktadır.
 Belge-12’de (…..) Sinemaları yetkilisi (…..), MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..)
tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmini (…..) hafta, (…..) hafta
olarak tavsiye edilen “(…..)” filmi ise (…..) hafta gösterimde tutmuştur. Bu belge
bir sinema salonunun bir filmi tavsiye edilenden daha çok bir başka filmi ise daha
az gösterimde tutabildiğini göstermektedir.
 Belge-23’te MARS Satış Lojistik Uzmanı (…..) tarafından (…..) hafta olarak
tavsiye edilen “(…..)” filmini, (…..) yetkilisi (…..) hafta, (…..) hafta tavsiye edilen
“(…..)” filmini (…..) hafta, (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmini ise ilgili
sinemada (…..) hafta gösterimde tutmuştur.
 Belge-17’de, o dönemde MARS’ta çalışan (…..) tarafından (…..) hafta gösterimi
talep edilen “(…..)” filmi (…..) Sinemaları yetkilisi (…..) tarafından (…..) hafta,
(…..) tarafından hafta tavsiyesi verilmediği halde (…..) hafta olarak talep edilen
“(…..)” filmi ise bu sinemada toplam (…..) hafta gösterimde bulundurulmuştur.
Görüldüğü üzere, 2. kez gösterime giren bir film (…..) hafta talep edilmesine
rağmen filme rağbet olduğu müddetçe filmi (…..) hafta kadar gösterimde
tutabilmektedir.
 Belge-11’de (…..) yetkilisi (…..) tarafından (…..) hafta olarak talep edilen “(…..)”
filmi (…..) hafta, (…..) hafta talep edilen “(…..)” filmi ise (…..) hafta gösterimde
tutulmuştur.
 Belge-18’de MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..)” filmini (…..) hafta, “(…..)” filmini
(…..) hafta olacak şekilde tavsiye etmiştir. (…..) Sineması yetkilisi (…..) hafta
olarak talep ettiği “(…..)” filmini (…..) hafta, (…..) hafta olarak talep ettiği “(…..)”
filmini (…..) hafta, (…..) hafta olarak talep ettiği “(…..)” filmini (…..) hafta
gösterimde bulundurmuştur. Bu e-posta aynı sinema salon işletmesinin farklı
filmler için kendisine sunulan tavsiye haftaları uygulamakta özgür olduğunu
göstermektedir.
(93) Elde edilen belgelerin bir bölümünde de filmlerin MARS tarafından tavsiye edilen sürenin
altında gösterimde tutulduğu tespit edilmiştir. Bu filmlerin genellikle beklediği seyirciyi
çekemeyen filmler olduğu görülmektedir. Aşağıda tavsiye edilenden daha kısa sürede
gösterimden çıkarılan filmlere yer verilmiştir.
 Belge-20’de MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..)’ın (…..) haftalık tavsiyesine
karşılık olarak (…..) Sineması yetkilisi (…..)’nun talep ettiği gibi “(…..)” ve “(…..)”
adlı filmlerini (…..) hafta boyunca vizyonda tuttuğu tespit edilmiştir. Bu örnekte,
sinema işletmecisinin filmleri tavsiye edilenden kısa sürede gösterimden
çıkarabildiği görülmektedir.
 Belge-21’de (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)’nin MARS Dağıtım Satış Uzmanı
(…..) tarafından kendisine tavsiye edilen süreden daha az olacak şekilde (…..)
19-06/63-26
21/31

haftalığına talep ettiği “(…..)” filmini talebine uygun olarak (…..) hafta gösterimde
tuttuğu tespit edilmiştir. Bu belgede, işletmeci bahsi geçen tavsiye edilen sürenin
altında filmini gösterimden çıkarabilmiştir.
 Belge-13’te (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)’nun “(…..)” filmini o dönemde MARS
çalışanı olan (…..) tarafından tavsiye edilen (…..) haftalık süreden daha az
olacak şekilde (…..) hafta boyunca vizyonda tuttuğu tespit edilmiştir.
 Belge-27’de (…..) Sineması yetkilisi (…..)’un “(…..)” filmine programından dolayı
(…..) seans verebildiği, (…..) ise (…..) haftada (…..) milyon seyirci tarafından
izlenmiş “(…..)” filminin (…..). haftada en az (…..) seans ile gösterilmesinin
gerektiğini ifade etmiştir. E-postanın sonunda, (…..)’un kararında ısrarcı olduğu
ve (…..) seansın programına uymadığı görülmektedir. Yapılan incelemede (…..)
filme (…..). hafta (…..) seans olacak şekilde vizyonda yer vermiş, (…..). haftada
filmi vizyondan çıkarmış ve “(…..)” filminden sonra MARS tarafından dağıtılan
filmlere sinemasında yer vermemiştir.
 Belge-15’te (…..) Sinemaları yetkilisi (…..) kendisine o dönemde MARS çalışanı
olan (…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmine (…..) hafta,
(…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmine ise (…..) hafta talepte
bulunulmuştur. Yapılan incelemede, gösterimcinin “(…..)” ve “(…..)” filmlerini
tavsiye edilen sürenin altında bir süre olan (…..)’er hafta vizyonda tuttuğu tespit
edilmiştir.
 Belge-16’da (…..) Sineması yetkilisi (…..)’nın kendisine o dönemde MARS
çalışanı olan (…..) tarafından (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filmini (…..)
hafta vizyonda tuttuğu, (…..) hafta talepte bulunduğu “(…..)” filmine ise sonradan
vizyonda yer vermediği tespit edilmiştir. Bu belgeden anlaşılacağı üzere
gösterimciler talep ettikleri filmleri vizyona sokmaktan vazgeçebilmektedirler.
Diğer taraftan, aynı sinema zincirinin diğer şubelerinin aynı filmi sinemalarında
göstermeyi tercih ettiği görülmektedir.
 Belge-22’de (…..) yetkilisine “(…..)” filminin (…..) hafta vizyonda kalması tavsiye
edilmiştir. Sinema yetkilisi tarafından (…..) hafta talep edilen film (…..) hafta
vizyonda kalmıştır. (…..)’nda ise aynı film (…..) hafta olarak tavsiye edilmiş,
sinema yetkilisi tavsiyeye uyarak filmi (…..) hafta boyunca vizyonda
bulundurmuştur. Bu belgede aynı sinema zincirinin farklı şubelerinin birinde
tavsiyelere uyulurken diğerinde tavsiye edilenden daha kısa süre için talep
gönderilmiş ve film gösterimde tutulmuştur.
 Belge-19’da MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..) ve (…..) filmlerini (…..) hafta
tavsiye ile gösterimciye göndermiş, (…..) Sineması yetkilisi (…..), söz konusu
filmleri tavsiyeye uygun olarak (…..) hafta olarak talep etmiştir. Ancak adı geçen
yetkili anılan filmleri talebinden de az bir süre olan (…..) hafta boyunca
gösterimde tutmuştur.
 Belge-26’da MARS Dağıtım Satış Uzmanı (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)’e
“(…..)” filmini (…..) salonlu sinemalar için en az (…..) hafta, (…..) salonlu
sinemalar için en az (…..) hafta olacak şekilde tavsiye etmiştir. (…..) salonu olan
(…..) Sineması yetkilisi (…..) tarafından “(…..)” filmi tavsiye edilenden daha az
olacak şekilde (…..) hafta talep edilmesine rağmen daha sonra ilk hafta
gösterilmeden (…..) hafta boyunca gösterimde kalmıştır.

19-06/63-26
22/31

I.5.1.1.2. CJET’te Elde Edilen Belgelerin Değerlendirilmesi
(94) Aşağıda yerinde incelemede elde edilen belgeler yer almaktadır;
 Belge-29’da (…..) Sinema Salonu işletmecisi (…..) filmini (…..) haftasında
vizyondan çıkarmayı talep etmiş, ancak (…..) Dağıtım Direktörü (…..)’un filmin
(…..) seans olacak şeklinde vizyonda kalmasını rica etmesi üzerine (…..) öneriyi
kabul etmiştir. Yapılan inceleme sonucunda filmin (…..) hafta boyunca vizyonda
kaldığı tespit edilmiştir.
 Belge-35’te (…..) yetkilisi “(…..)” için sinemasında yer olmadığını belirtmesi
üzerine (…..) telefonda görüşme talebinde bulunmuştur. Yapılan incelemede
filmin vizyonda (…..) hafta kaldığı tespit edilmiştir.
 Belge-36’da (…..) Sinema Müdürü (…..) kendisinden filmin (…..) salonunda
gösterime devam etmesi talebine karşılık olarak, yeteri kadar salona sahip
olmadığını ileri sürerek “(…..)” filmini (…..) salonda gösterebildiğini ifade etmiştir.
Yapılan incelemede, CJET’in daha sonra “(…..)” filmlerini (…..)’na dağıtmaya
devam ettiği tespit edilmiştir.
 Belge-38’de (…..) yetkilisi (…..) filmini hafta sonu (…..) kişi izlendiğinden filmi
gösterimden çıkarmak istediğini CJET Film Dağıtım Direktörü (…..)’a iletmiştir.
(…..) ise talebi kabul etmiştir.
 Belge-30’da (…..) Sinema Grup Film Programlama Müdürü (…..)’nın (…..)
belirtmesi üzerine (…..) “(…..)”(…..) ifade etmiştir. Yapılan incelemede, sinema
salonunda filmin (…..) hafta gösterimde kaldığı görülmektedir. Bu belgede tek
salonla faaliyetlerine devam eden bir sinema salonu işletmecisi kendisine filmi
(…..) hafta olarak tavsiye edilmesine rağmen, (…..) haftanın sonunda filmi
gösterimden çıkarabilmiştir.
 Belge-37’de (…..) Sineması yetkilisi (…..) filmi ile Belge-33’te (…..) Sinemaları
yetkilisi (…..)’ın “(…..)” filmini gösterimden çıkarma talebi CJET Film Dağıtım
Direktörü (…..) tarafından kabul edilmiştir.
 Belge-32’de (…..) Şehir Sineması yetkilisi (…..)’nun “(…..)” filmi için talep ettiği
süreye yanıt olarak CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) bu film için (…..) ifade
etmiştir. Yapılan incelemede (…..) hafta olarak tavsiye edilen “(…..)” filminin
(…..) hafta gösterimde kaldığı tespit edilmiştir. Bu belgede CJET Film Dağıtım
Direktörü (…..) tarafından (…..), ilerleyen süreçte “(…..)” filmi için gösterimciye
filmi çıkarmak istediğinde kolaylık sağlandığı görülmektedir.
 Belge-34’te (…..) Sinemaları yetkilisi (…..) ile seans sayıları üzerinde bir görüş
ayrılığı yaşanmıştır. CJET Film Dağıtım Direktörü (…..), “(…..)” filmi için önceden
(…..) hafta olarak taraflar arasında önceden anlaşmaya varıldığı, (…..) salon
oynamayacaksa filmin hiç oynanmamasının daha iyi olacağını belirtmiş ve
(…..)’ın kendisini aramasını talep etmiş; taraflar arasında seanslar konusunda
başlangıçta ortaya çıkan görüş ayrılığına rağmen, “(…..)” filminin sinemada (…..)
hafta boyunca gösterildiği tespit edilmiştir.
 Belge-28’de (…..) Sinema yetkilisi (…..) filminin (…..) hafta vizyonda kalmasını
talep etmiş ve CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) ise (…..) haftanın uygun
olmadığını, CJET’in sinema salonu işletenlerden hiçbirine (…..) haftalık gösterim
süresi için onay vermediğini ileri sürerek (…..) haftalık sürenin uygun olduğunu
belirtmiştir. Yapılan incelemede ise filmin (…..) hafta gösterimde kaldığı tespit
edilmiştir. Bu belgede görüldüğü üzere, taraflar arasında başlangıçta yapılan
19-06/63-26
23/31

pazarlıkta dağıtımcının gösterim süresine ilişkin ısrarına rağmen, gösterimci filmi
istediği zaman gösterimden çıkarabilmiştir.
 Belge-31’de CJET Film Dağıtım Direktörü (…..) Belediye Sineması yetkilisi
(…..)’ın (…..) haftalık süreyi kabul etmesi durumunda filmin dağıtımının
yapılabileceğini ifade etmiştir. Ancak, yapılan inceleme sonucunda,
gösterimcinin “(…..)” filmini dağıtımcının gösterimde kalmasını talep ettiği
süreden daha kısa olacak şekilde (…..) hafta gösterimde tuttuğu tespit edilmiştir.
I.5.1.1.3. TME’de Elde Edilen Belgelerin Değerlendirilmesi
(95) Belge-39’da “(…..)” filmini (…..) hafta boyunca gösterimde tutmak isteyen (…..) Sineması
yetkilisi (…..)’ın talebi TME Film Programlama Sorumlusu (…..) tarafından kabul
edilmemiş, bunun üzerine (…..) farklı seans seçenekleri sunmuştur. TME Film
Programlama Sorumlusu (…..) başlangıç olarak programa (…..) hafta kayıt yapabildiğini,
ama filmin izlenmemesi durumunda yardımcı olabileceğini (…..)’a iletmiştir. Yapılan
incelemede sinema salonu işletmecisinin kendi talebi ile filmi (…..) haftada oynatmaya
devam ettiği tespit edilmiştir. Bu belgede sinema gösterimcileri ile dağıtımcılar arasında
anlaşılan gösterim haftası sayılarının daha sonradan yumuşatılabileceği gibi iyi giden
filmler için gösterim haftalarının gösterimcinin talebiyle uzatılabildiği görülmektedir.
I.5.1.1.4. UIP’de Elde Edilen Belgelerin Değerlendirilmesi
(96) Belge-40’ta (…..) Sineması Yetkilisi (…..) filmini (…..) hafta belirli seanslar arasında
(eksik seansla) (…..) Sineması salonunda göstermek istemektedir. UIP Satış Uzmanı
(…..) filmin tüm sinemalarda (…..) hafta oynandığını, ilgili sinema salonuna daha önce
haftalar konusunda yardım ettiklerini ancak bu şekilde diğer sinema salonlarına haksızlık
edildiğini söylemiştir. Bu belge, UIP Satış Uzmanı (…..) filmini gösterimde tutmak istediği
sürenin önaraştırma konusu şikâyette yer verilen (…..) haftalık süre kadar uzun bir süre
olmadığını göstermektedir.
(97) Belge-41’de (…..) Sinemaları yetkilisi (…..)’in “(…..)” filmini gösterimden kaldırma talebi
UIP Satış Müdürü (…..) tarafından kabul edilmiştir. Görüleceği üzere gösterimciler
performansı beklenenden düşük gerçekleşen filmleri dağıtımcı ile anlaştıkları haftadan
daha kısa sürede gösterimden çıkarabilmektedirler.
(98) Belge-42’de (…..) Tesis Müdürü (…..) tarafından UIP Satış Müdürü (…..)’a “(…..)” filmini
(…..) hafta ve eksik seansla gösterim talebinde bulunulmuştur. UIP Satış Müdürü (…..)
tarafından (…..) yetkilisi (…..) filmini (…..) gün seans şeklinde göstermesi talep edilmekle
birlikte, aksi halde filmi (…..) hafta süre ile gösterime alan diğer gösterimcilere haksızlık
olacağı (…..) tarafından ifade edilmektedir. Sonunda tarafların (…..) hafta ve (…..) gün
seans üzerinde anlaşmaya vardığı görülmektedir.
I.5.1.1.5. WARNER BROS’ta Elde Edilen Belgelerin Değerlendirilmesi
(99) Belge-43’te (…..) Sineması yetkilisi (…..) filmini hafta sonu az sayıda seyirci tarafından
izlediğinden gösterimden çıkarma talebini dağıtımcıya iletmiştir. Bu talep WARNER
BROS Satış Departmanı Müdürü (…..) tarafından kabul edilmiştir. Aynı şekilde, Belge-
44’te (…..) Sinemaları yetkilisi (…..) filmini gösterimden kaldırmayı talep etmiş, talebi
(…..) tarafından kabul edilmiştir. Gerek Belge-43 gerekse Belge-44 gösterimcilerin
performansı bekleneni karşılamayan filmler için erkenden gösterimden çıkarılması
taleplerine dağıtımcıların olumlu bir şekilde cevap verebildiklerini göstermektedir.
I.5.1.2. İhbarda Yer Alan İddialara İlişkin Genel Değerlendirme
(100) İhbar konusunu temel olarak, dağıtımcıların filmlerin gösterim sürelerine ilişkin
taleplerinin küçük ölçekli gösterimcilere dayatıldığı, bu nedenle gösterimcilerin diğer yeni
19-06/63-26
24/31

filmleri gösterme imkânının ortadan kaldırıldığı, bu durumun hem dağıtımcı lehine fiili
münhasırlığa yol açtığı hem de küçük ölçekli gösterimcilerin büyük ölçekli gösterimcilerle
rekabet etme olanağını kısıtladığı iddiası oluşturmaktadır.
(101) İhbarda sektördeki belli teşebbüslere yöneltilmiş iddialardan ziyade sektördeki genel
uygulamalara dikkat çekilmiştir. Bu nedenle özellikle büyük dağıtımcıların tamamının bu
türden uygulamalarının bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Sinema sektörüne ilişkin
Rekabet Kurumu incelemelerinden, dağıtımcıların filmleri için asgari hafta ve perde
tavsiyelerinde bulunduğu bilinmektedir. Dosya kapsamında dağıtımcılarda yapılan
yerinde incelemelerde de bu yönde pek çok bulguya rastlanılmıştır. Önceki bölümde yer
verildiği üzere, elde edilen belgelerin bir bölümünde filmlerin dağıtımcı tarafından tavsiye
edilen sürenin üzerinde gösterimde tutulduğu tespit edilmiştir. Önerilenden fazla süre
gösterimde kalan filmlerin, büyük ölçüde beklenenin üzerinde seyirci çeken filmler olduğu
görülmektedir. Elde edilen belgelerin diğer kısmında ise filmlerin dağıtımcılar tarafından
tavsiye edilen sürenin altında gösterimde tutulduğu tespit edilmiştir. Bu filmlerin de
genellikle beklediği seyirciyi çekmeyen filmler olduğu anlaşılmaktadır. Belgelerin
bazılarından dağıtımcıların yeni filmler için tavsiye edilen hafta sayısından daha az bir
süre talepte bulunan gösterimcilerle filmi daha uzun süre programlarına almaları için
iletişime geçtikleri, kimi zaman da filmin performansına göre gösterimden erken
çıkarmalarında yardımcı olunacağının beyan edildiği görülmektedir. Bununla birlikte,
elde edilen belgelerde, dağıtımcıların hâlihazırda gösterimi devam eden filmler için gelen
çıkış talepleri üzerine gösterime bir hafta daha devam etmeleri yönünde kimi zaman için
ısrarcı oldukları kimi zaman da bu taleplerin doğrudan kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Önceki bölümde detaylı şekilde yer verildiği üzere, başlangıçta yapılan pazarlıkta
dağıtımcının daha uzun gösterim süresine ilişkin ısrarının bulunduğu durumlarda da,
gösterimcinin filmi tavsiye edilen sürenin öncesinde gösterimden çıkarabildiği
görülmüştür. Dolayısıyla, dosya kapsamında elde edilen belgelerde gösterim süresi
tavsiyelerinin dayatıldığına dair bir uygulama gözlemlenmemiştir. Bunlara ilaveten,
belgelerde adı geçen gösterimcilerle yapılan görüşmelerde, film dağıtım sürecinde
dağıtımcılar ile şimdiye kadar bir sıkıntı yaşamadıkları ve herhangi bir yaptırımla
karşılaşmadıkları dile getirilmiştir.
(102) Yerinde incelemelerde dağıtımcıların, genellikle filmleri için hazırladıkları aynı tavsiye
gösterim sürelerini ve perde sayısını içeren teklif formunu her bir gösterimciye
gönderdikleri görülmüştür. Bu bakımdan, küçük ve büyük ölçekli gösterimciler açısından
bir fark bulunmamaktadır. Diğer yandan yerinde incelemede elde edilen bazı belgelerde,
(…..) gişe beklentisi çok yüksek olan bazı filmleri için gösterimcileri kategorilere ayırarak
daha fazla perdeye sahip gösterimcilere daha uzun gösterim süresi tavsiyesi gönderdiği
görülmüştür. Buna göre (…..) filmleri için sekiz ve üzeri perdeye sahip gösterimciler için
minimum (…..) hafta gösterim ve ilk hafta (…..) perde; 5-7 perdeye sahip gösterimciler
için minimum (…..) hafta gösterim ve ilk hafta (…..) perde; 2-4 perdeye gösterimciler için
minimum (…..) hafta gösterim ve ilk hafta (…..) perde; 1-2 perdeye sahip gösterimciler
için minimum (…..) hafta gösterim ve ilk hafta (…..) perde gösterim koşulu istemiştir.
(103) Öte yandan, gösterimden kalkan (…..) ve (…..) filmleri küçük ölçekli gösterimcilerde e-
postada bahsi geçen (…..) haftadan çok daha kısa süre gösterimde kalmıştır. Bu filmleri
öngörülen sürelerden önce gösterimden çıkaran küçük ölçekli gösterimciler akabinde
aynı dağıtımcıdan farklı tarihlerde farklı filmleri alabilmiştir. Dolayısıyla, (…..) tarafından
söz konusu filmler için gönderilen sürelerin bağlayıcı olduğu sonucuna ulaşmak mümkün
görünmemektedir.
(104) Dosya kapsamında, dağıtımcıların filmleri için gönderdikleri hafta tavsiyelerinin fiilen
uygulanıp uygulanmadığı da incelenmiştir.
19-06/63-26
25/31

(105) İhbar metninden küçük ölçekli gösterimcilerin hangi türden filmlerin gösterim sürelerine
itiraz ettikleri anlaşılamamaktadır. Daha çok seyirci sayısına sahip filmler, gösterimciler
için de karlı olduğundan, daha uzun süre gösterimde kalmaktadır. Bu çerçevede, 2018
yılında dağıtılan filmler, daha önce belirtildiği üzere, üç farklı kategoriye ayrılmış ve her
bir gösterimci grubuna göre gösterimde kaldığı ortalama süreler aşağıda analiz edilmiştir.
Tablo-7: Filmlerin Ortalama Gösterim Süreleri
Dağıtımcı Film Türü
Ortalama
Seyirci
Ortalama Hafta
Tavsiyesi
Gösterimde Kaldığı
Ortalama Hafta Sayısı
1-3
Perde
4-7
Perde
8+
Perde
MARS
1.000.001 ve daha fazla
izlenen filmler
3.790.312 (…..)22 (…..) (…..) (…..)
500.001 ve 1.000.000
arasında izlenen filmler
757.843 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.000 ve daha az
izlenen filmler
152.384 (…..) (…..) (…..) (…..)
CJET
1.000.001 ve daha fazla
izlenen filmler23
1.658.727 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.001 ve 1.000.000
arasında izlenen filmler
- (…..) (…..) (…..) (…..)
500.000 ve daha az
izlenen filmler
126.597 (…..) (…..) (…..) (…..)
UIP
1.000.001 ve daha fazla
izlenen filmler
1.588.138 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.001 ve 1.000.000
arasında izlenen filmler
713.892 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.000 ve daha az
izlenen filmler
208.532 (…..) (…..) (…..) (…..)
WARNER
BROS
1.000.001 ve daha fazla
izlenen filmler
- (…..) (…..) (…..) (…..)
500.001 ve 1.000.000
arasında izlenen filmler
663.586 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.000 ve daha az
izlenen filmler
173.607 (…..) (…..) (…..) (…..)
TME
1.000.001 ve daha fazla
izlenen filmler
1.429.087 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.001 ve 1.000.000
arasında izlenen filmler
720.207 (…..) (…..) (…..) (…..)
500.000 ve daha az
izlenen filmler
121.361 (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Dağıtımcılardan elde edilen bilgiler

(106) Yukarıdaki tablodan görüldüğü üzere, her bir film kategorisinde küçük ölçekli
gösterimciler filmleri önerilen hafta sayısından çok daha az bir ortalamayla göstermiştir.
Orta ve büyük ölçekli gösterimciler, 500.000 ve daha az seyirci çeken film kategorisinde
önerilen hafta sayısından daha az süre filmi gösterirken, daha yüksek seyirci elde eden
diğer kategorilerdeki filmlere önerilen sürelere yakın veya daha fazla süre vermiştir. Bu
bağlamda, bir film beklenen başarıyı elde etmediğinde her bir gösterimci grubu
tarafından önerilen haftalardan bağımsız olarak filmin kısa sürede gösterimden

22 (…..) tarafından dağıtılan “(…..)” filmi yüksek seyirci elde etmesi beklenmediğinden gösterim süresi (…..)
hafta olarak önerilmiş ama uzun süre gösterimde kalmıştır. (…..) uygulamasında yüksek gişe beklentisi
olan filmler için rutin olarak (…..) hafta gösterim süresi tavsiye edildiği görülmektedir. Dolayısıyla, “(…..)”
filminin tavsiye süresi yanıltıcı olacağından ortalamaya dahil edilmemiştir.
23 CJET’in bu kategorideki filmlerinin tamamının gösterimi devam etmektedir. Dolayısıyla ilgili ortalamalara
sadece bilgi verilmesi amacıyla yer verilmiştir.
19-06/63-26
26/31

çıkarıldığını söylemek mümkündür. Filmin, başarısı arttıkça perde bakımından kapasite
sorunu çok yüksek olmayan orta ve büyük ölçekli gösterimciler tarafından önerilen
sürelere yakın veya daha uzun gösterildiği, ancak bu tür filmler için bile küçük ölçekli
gösterimcilerin filmi önerilen süreden daha az gösterebildiğini söylemek mümkündür.
Dolayısıyla, ihbarda yer alan dağıtımcılar tarafından önerilen hafta sayısının küçük
ölçekli gösterimcilere dayatıldığı, bu haftalardan önce filmleri gösterimden
çıkaramadıkları iddiasının somut verilerle de desteklenmediği değerlendirilmektedir
(107) 4054 sayılı Kanun’un 4. ve 6. maddeleri kapsamında başlatılan mevcut önaraştırmada
dağıtımcıların kendi aralarında anlaşarak ya da tek taraflı davranışlar yoluyla asgari
gösterim koşullarını küçük ölçekli gösterimcilere dayattıkları ve bu yolla dağıtım veya
gösterim pazarında rekabeti kısıtladıklarına işaret edecek herhangi bir bilgi veya belge
elde edilmemiştir. Bu kapsamda, incelemeye konu teşebbüslerden herhangi birinin, 4054
sayılı Kanun’un 6. maddesi çerçevesinde de kötüye kullanma olarak
değerlendirilebilecek bir eyleminin bulunmadığı anlaşılmıştır.
(108) Diğer yandan, gösterimciler tarafından tavsiye edilen gösterim süreleri sinema
sektörünün piyasa özellikleri ve mevcut ticari işleyişi dikkate alınarak değerlendirilmelidir.
(109) Küçük ölçekli gösterimciler perde altyapılarının müsait olmaması ve genellikle küçük
şehirlerin sosyal ve kültürel ortamı nedeniyle ister istemez her filmi göstermek
istemeyecektir. Dolayısıyla, bu tür gösterimcilerin ancak gişe beklentisi orta ve yüksek
filmleri göstermek isteyeceği varsayılabilecektir. Bu çerçevede, küçük ölçekli
gösterimcilerin yalnızca 500.000’den fazla seyirci çeken filmleri göstermek isteyeceği ve
pazarda sadece bu koşulu sağlayan filmlerin olduğu varsayılıp 2015-2018 yılları
arasındaki filmler incelenmiştir24. Veriye göre bu teşebbüsler yıl içerisinde çeşitli
tarihlerde 30-34 film gösterime sokabilmektedir. Buna göre en çok izlenen film ilgili yılda
%13 ila %16; 2-5. sıralarda olan filmler %4 ila %10; 6-10. sıralarda olan filmler %2 ila %4
arasında; sonraki filmler ise %1 ve %2 oranında pay almaktadır. Görüldüğü üzere, en
çok seyredilen filmi göstermeyen bir gösterimci bile %84 ila %87’lik büyük bir seyirci
payına sahip film havuzundan istediğini seçebilecektir. Kaldı ki pazara 500.000’den az
seyirci elde eden filmler de eklendiğinde, gösterimci daha büyük bir pazardan
yararlanabilecektir25. Öte yandan, kısıtlı gelir getiren kalan filmler açısından da, filmlerin
gösterime gireceği zaman aralıkları önceden bildirildiğinden, küçük ölçekli gösterimcinin
gösterim programını ayarlayarak kısa aralıklarla yeni bir film alma imkânı bulunmaktadır.
(110) Yapımcılar ise, sektörde uzun zamandır uygulanan gelir/hasılat paylaşımı modeli
çerçevesinde gösterimci tarafından belirlenen bilet fiyatından pay almaktadır.
Yapımcıların veya dağıtımcıların bilet fiyatlarına müdahale etmesine 4054 sayılı Kanun
çerçevesinde izin verilemeyeceği26 dikkate alındığında, yapımcının finansal riski oldukça
yüksek olmaktadır. Gösterimci bilet fiyatında indirim yaptığında yapımcının geliri
doğrudan etkilenmektedir. Dolayısıyla yapımcılar veya dağıtımcılar, üstlendikleri finansal
riskin karşılanması için filmlerinin asgari bir süre gösterimde kalmasını istemektedir;
ancak bu durum özellikle perde sayısı az olan küçük gösterimcilerin her hafta yeni film
gösterme istekleriyle çatışmaktadır. Her hafta gösterime giren yeni film sayısının çokluğu
dikkate alındığında, yapımcının tanıtım maliyetleri yüksek boyutlara ulaşabilecektir.

24 sitesinden yararlanılmıştır. 500.000’den fazla seyirci elde eden filmlerin toplam
seyirci sayısının pazarın tamamını oluşturduğu varsayılmıştır. Her bir filmin seyirci sayısı toplam seyirci
sayısına bölünerek filmin pazar payına ulaşılmıştır.
25 Örneğin pazara tüm filmler dâhil edildiğinde en çok seyredilen filmlerin payı %7 ila %10 arasına
gerilemektedir.
26 08.11.2018 tarihli ve 18-42/667-328 sayılı Film Yapımcıları kararı.
19-06/63-26
27/31

Yapımcılar da filmleri yeteri kadar gösterimde kalmadığında üstlendikleri maliyetleri
karşılayamayabilecektir.
I.5.2. MARS’ın Bilet ve Büfe Ürünlerini Bağlayarak Sattığı İddialarına Yönelik
Yapılan Değerlendirme
(111) Dosya kapsamında MARS’ın gösterim aşamasında seyircilere bilet ve büfe ürünlerini bir
arada almayı zorunlu tuttuğu iddiası da incelenmiştir. Yapılan yerinde incelemeler
sonucunda elde edilen Belge-1-4’teki e-postalarda tüketiciler tarafından MARS’a yapılan
şikâyet başvuru örnekleri yer almaktadır. İlgili başvurularda, MARS çalışanlarının devam
etmekte olan kampanya kapsamında biletin yanında sunulan menünün hediye olduğunu,
müşteriler yalnızca bilet almak istediklerinde kampanya nedeniyle yalnızca bilet satışının
mümkün olmadığını ifade ederek, zorla kampanyalı bilet satışı gerçekleştirdikleri
belirtilmektedir.
(112) Bu çerçevede ilk olarak MARS’ın tek bilet ve paket satışları incelenmiştir. Detaylarına
aşağıdaki tabloda yer verildiği üzere, paket halinde satılan bilet sayısı, toplam satılan
bilet sayısının %(…..)’unu oluşturmaktadır. Dolayısıyla, satılan biletlerinin önemli bir
kısmının paket halinde satılmadığı görülmektedir.
Tablo-8: MARS’ın Bilet Satışları (adet)
AYLAR Paketli Bilet Satışı Toplam Bilet Satışı Paket Satış Oranı (%)
Ocak (…..) (…..) (…..)
Şubat (…..) (…..) (…..)
Mart (…..) (…..) (…..)
Nisan (…..) (…..) (…..)
Mayıs (…..) (…..) (…..)
Haziran (…..) (…..) (…..)
Temmuz (…..) (…..) (…..)
Ağustos (…..) (…..) (…..)
Eylül (…..) (…..) (…..)
Ekim (…..) (…..) (…..)
Kasım (…..) (…..) (…..)
Aralık (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsten edinilen bilgiler
(113) Belge-5’te tüketici şikâyetlerinden birine MARS tarafından cevaben gönderilen yazı yer
almaktadır. MARS yetkilisi ilgili yazıda (…..) belirtmiştir. Müşteriye, (…..) önerilmiştir. E-
postanın devamında, (…..) belirtilmiştir. Belge-10’da şirket içi bir yazışma olduğu
anlaşılan e-postada da Mars Lojistik Satış Uzmanı (…..) şikâyetlerde belirtilen (…..) ifade
etmiş olup, bu husus Belge-5’te yer verilen paket satışların zaruri olmadığı ifadesini
destekler niteliktedir. Belge-9’da ise Film Programlama Genel Müdürü (…..) ifade
etmiştir. Bu iki belgede yapımcının görevlendirdiği denetçilerin tek bir lokasyona ilişkin
tespitte bulunduğu anlaşılmaktadır. Ancak daha sonra yapılan inceleme sonucunda
paket satışların zorunlu olarak gerçekleşmediği belirtilmiştir. Bu kapsamda MARS’tan
talep edilen satış bilgileri incelendiğinde, 2018 yılının Ocak ayında menüsüz bilet
satışlarının toplam bilet satışlarına oranının %(…..) olarak gerçekleştiği görülmektedir.
(114) Belge-6’da MARS Kurumsal İlişkiler Direktörü (…..) MARS Operasyon Müdürü (…..) ve
şirket avukatı (…..)’ya gönderdiği e-postada, (…..) ifade etmiştir. Ek olarak, (…..) ifade
edilmiştir.
19-06/63-26
28/31

(115) Belge-7’de (…..) ifade edilmiştir. Belge-8’de bu kapsamda tüm bölgelerdeki sinema
salonlarına bir duyuru metninin gönderileceği belirtilmiştir. Bahsi geçen duyuru metninin
şirket lokasyonlarına gönderilip gönderilmediğini tespit etmek amacıyla MARS’tan metnin
personelce imzalanmış örnekleri talep edilmiştir.
(116) MARS, talep edilen bilgiler kapsamında sunduğu e-posta örneklerinde yer alan duyuru
metninin 25.12.2018 tarihinde İnsan Kaynakları departmanı tarafından tüm sinema
salonlarındaki bölge müdürlerine, sinema müdürlerine, sinema müdür yardımcılarına ve
ekip şeflerine gönderildiğini belirtmiştir. Ayrıca, metnin çıktısı alınarak tüm lokasyon
personellerince incelenmesinin sağlandığı, personelce "okudum, anladım" yazılarak
duyuru metninin imzalanması ve şirkete gönderilmesinin talep edildiği, lokasyonlarda
çalışan toplam (…..) adet personelin (…..) duyuru metnini imzalayarak şirkete ilettiği
ifade edilmiştir. Satış personelleri (…..) tarafından imzanmış duyuru metin örnekleri de
Kuruma iletilmiştir.
(117) Sonuç olarak, teşebbüsün 2018 yılı içerisinde aylık ve yıl bazında bakıldığında sinema
biletlerinin önemli bir kısmının paket halinde satılmadığı görülmektedir. Buna ilaveten,
MARS’ın çalışanlarına gönderdiği ve imzalattığı duyuru metni ile konuyu ilgilendiren
yukarıda yer verilen benzer içerikli e-postalar incelendiğinde, MARS’ın bahsi geçen
münferit uygulamaları engellemeye çalıştığı, uygulamaları sonlandırmak amacıyla
gerekli işlemleri başlattığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, bu aşamada söz konusu
uygulamaya ilişkin olarak soruşturma açılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
I.5.3. TME’de Elde Edilen Diğer Belgelere İlişkin Değerlendirme
(118) Yapılan yerinde incelemeler sonucunda elde edilen Belge-47-49’deki e-postalardan
görüldüğü üzere TME, gösterimciler tarafından talep edilen filmlere ek olarak yapımını
gerçekleştirdiği filmleri veya talep edilen film dışında dağıttığı filmleri bazı gösterimcilerin
programına dahil etmeye çalışmaktadır. TME’nin tekliflerine olumsuz dönüş yapan ilgili
teşebbüslere film dağıtmaktan imtina ettiği görülmektedir.
(119) Türkiye’de dağıtım pazarındaki işleyiş incelendiğinde dağıtımın, sinema bazında ve film
bazında gerçekleştiği, dağıtımcıların her bir filmin dağıtımı için tüm gösterimcilerle ayrı
ayrı görüşmeler gerçekleştirdiği görülmektedir.
(120) TME’nin söz konusu uygulamaları bakımından, Hâkim Durumdaki Teşebbüslerin
Dışlayıcı Davranışlarına İlişkin Kılavuz’da (Kılavuz) yer alan açıklamalara değinmekte
fayda bulunmaktadır. Bağlama genellikle bir ürünü (bağlayan ürün) hâkim durumdaki
teşebbüsten satın alan müşterilerin bir başka ürünü (bağlı ürün) de aynı teşebbüsten
almasını gerektiren durumları ifade etmektedir. Hâkim durumdaki bir teşebbüsün bağlı
ürün pazarında piyasa kapamaya yol açarak tüketicilere zarar vermesi mümkündür.
Kılavuz’un lafzından da anlaşıldığı üzere, bağlama eyleminin Kanun kapsamında
rekabeti kısıtlayıcı etkiler doğurduğunu iddia edebilmek için teşebbüsün ilgili pazarda
hâkim durumda olması gereklidir. Yine Kılavuzda belirtildiği üzere, incelenen teşebbüsün
ilgili pazardaki konumunun birincil göstergesi, teşebbüsün ilgili ürün pazarındaki pazar
payıdır.

19-06/63-26
29/31

(121) TME’nin dağıtım pazarındaki pazar payı incelendiğinde, seyirci bazında pazar payının
%(…..), hasılat bazında pazar payının ise %(…..) olduğu görülmektedir. Teşebbüsün
pazar payının, Kurulun yerleşik uygulamasında, aksine özel bir durum olmadığı sürece,
detaylı incelemeyi gerektirecek eşik olarak kabul edilen %40’ın oldukça altında olduğu
görülmektedir. Dolayısıyla TME’nin pazardaki konumunun, uygulamalarıyla pazar
kapama etkisi yaratmasına imkân verecek düzeyde olmadığı değerlendirilmektedir. Öte
yandan, yerinde incelemede elde edilen belgelerden, teşebbüsün bu uygulamasının dört
teşebbüsle sınırlı kaldığı, sektörün geneline yayılan bir uygulama olmadığı
görülmektedir. Söz konusu teşebbüslerin diğer dağıtımcıların filmlerini göstererek
faaliyetlerine devam ettiği anlaşılmıştır.
(122) Bu çerçevede, TME’nin 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiğine dair bilgi, belge ve bulgunun
mevcut olmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(123) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60
gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere, OYÇOKLUĞU ile
karar verilmiştir.





Rekabet Kurulunun 07.02.2019 Tarih ve 19-06/63-26 Sayılı Kararına
Karşı Oy Gerekçesi

Kurulun, 07.02.2019 tarihli toplantısında görüşülen ve 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca soruşturma açılmaması yönündeki oyçokluğu ile alınan kararına katılmamız aşağıdaki
gerekçelerle mümkün olmamıştır.
Düzenlenmiş olan raporda, MARS’ın gösterim aşamasında seyircilere bilet ve büfe
ürünlerini bir arada almayı zorunlu tuttuğu iddiası incelenmiştir. Tespit edilen Bulgu:1-4’teki e-
postalarda tüketiciler; Mars çalışanlarının, gişelerde müşterilere devam eden kampanya
kapsamında bilet satışları ile birlikte menü satışı yaptıklarını, müşteriler yalnızca bilet almak
istediklerinde de kampanya nedeniyle yalnızca bilet satışının mümkün olmadığını belirterek
Mars’ın “zorla kampanyalı bilet satışı” uygulamasından şikayetçi olmuşlardır.
Yapılan incelemelerde; Mars’ın 2018 yılına ait tek bilet ve paket satışları aylık ve yıllık
olmak üzere tespit edilmiş ve 10 nolu tabloda detaylandırılmıştır. 2018 yılında paket halinde
satılan bilet sayısının, toplam satılan bilet sayısının %(…..)’unu oluşturduğunu yani satılan
biletlerinin önemli bir kısmının paket halinde satılmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bilindiği gibi sinema sektöründe; yapımcılar ve dağıtıcılar gişedeki hasılatı maksimize
etmeyi avantajlı görürken gösterimciler ise reklam ve büfe ürünleri satışlarından elde edecekleri
gelirleri daha önemli görmektedirler. Gerek gelir paylaşımı modelinde gerekse de tek fiyat
modelinde; tüm sektörde yapımcı/dağıtımcı ile gösterimci arasında oldukça yüksek yoğunlukta
yaşanan bir menfaat çatışması ortaya çıkmakta ve gösterimcileri bazı stratejik davranışlara doğru
güdülemektedir. Bu davranışlar ise bazen 4054 sayılı Kanun’un amaçladığı tüketici refahının
maksimize edilmesi hedefi ile örtüşmeyebilmektedir.
Sinema sektörü tarafları, bu dosyanın konusunu da oluşturan gösterim sürelerine özel
önem atfetmektedir. Yapımcı bir kere filmi çektikten sonra maliyeti batık olduğundan filmin en
uzun süre gösterimde kalmasını tercih etmektedir. Gösterimci için ise yeni film yeni reklam
19-06/63-26
30/31

demek olduğundan ve her yeni filmin özellikle ilk haftasında en fazla izleyici çekmesinden dolayı
belli bir filmi uzun süre göstermeye meyletmemektedir.27
İkinci olarak, büfe ürünleri bahse konu sözleşmeye dayalı ilişkinin dışında tutulmuş olup
gösterimci büfe ürünlerinden elde ettiği gelirin tamamına kendisi sahip olmaktadır. Dolayısıyla
gösterimci için, büfe ürünlerinin karlılığı oldukça yüksek olduğundan bilet fiyatlarının düşük olup
izleyici sayısının ençoklandığı durum, en ideal senaryo olmaktadır. İspanya için yapılan bir
çalışmaya göre bir sinema salonunun toplam gelirlerinin %67’si bilet satışlarından elde edilirken
aynı bilet satışları gösterimcinin karının %50’sinden daha az bir kısmına denk gelmektedir. Büfe
ürünleri satışı ise gösterimcilerin karının yaklaşık %40’ını oluşturmaktadır.28
Raporda 10 nolu tabloda ifade edildiği üzere Mars’ın 2018 yılında yapmış olduğu “paket
halindeki bilet satışları” paket içinde sunulan ürünlerin (bilet+menü) ayrı ayrı fiyatlarının
toplamının paketin nihai fiyatından yüksek olduğu, tipik bağlama uygulamalarının bir çeşididir.
Nitekim aşağıda belirtilen yerinde inceleme belgelerindeki ifadeler de bu uygulamaların varlığına
işaret etmektedir.
Bulgu-5 (para. 25); tüketici şikayetlerinden birine, Mars yetkilisince gönderilen cevabi e-
postada; “(…..).”
Bulgu-7 (para. 31); 19.07.2018 tarihli (…..) tarafından (…..) gönderilen (…..) başlıklı e-
postada; şikâyetler kapsamında denetçilerin şirkete para cezası kestiği, şikâyetçilerin tüketici
hakem heyetlerine başvurduğu, zorla menü satılmasına yönelik uygulamalara son verilmesi
gerektiği belirtilmiştir.
Ancak raporda iki sebeple şikayetin reddedilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. İlki bağlama
uygulamasının (bilet+menü satışı) “sistematik olmaması” ikinci olarak da bağlama ile satışın
sonlandırılmasına yönelik irade ve eyleme ilişkin belgelerin bulunmasıdır. Halbuki bağlama
uygulamaları mal veya hizmet piyasasındaki rekabeti sınırlayan veya ortadan kaldırabilen ve
sömürücü sonuçları olan davranışlardır. Bu tür uygulamalar teşebbüsler arasındaki bir anlaşma,
karar veya uyumlu eylem yoluyla ortaya çıkabileceği gibi, hakim durumdaki bir teşebbüsün sahip
olduğu pazar gücünü kötüye kullanması ile de ortaya çıkabilir.
Bu gerekçe ile soruşturma açılması reddedilen raporda, %40 üzerinde bir pazar payına
sahip olduğu düşünülen Mars’ın, sinema filmi gösterim pazarında da hakim durumda olup
olmadığının öncelikle araştırılarak ortaya konması gerekirdi. Nitekim raporda (1) nolu tabloda da
belirtildiği üzere; bilet hasılatı açısından dağıtıcıların pazar payları değerlendirildiğinde Mars’ın
payının %41’in üzerinde olduğu hatta dağıtım pazarında faaliyet gösteren ve Mars ile tek teşebbüs
gibi değerlendirilen CJET’in de pazar payı dikkate alındığında bu oranın yaklaşık %53 olduğu
görülmektedir.
İkinci olarak; mezkur teşebbüsün 2018 yılında gerçekleştirdiği toplam bilet satışları
içerisinde yaklaşık beşte birlik bir orana tekabül eden “paket bilet satışları”nda yani bağlama
uygulamalarında indirimin, bilet fiyatına mı? yoksa menü ücretine mi? yansıtıldığının ayrıntılı bir
analizinin yapılması gerekmektedir. Örneğin; bilet ücretinin 10 TL, menü ücretinin ise 25 TL
olması halinde toplam 35 TL’lik fiyatın gişede müşterilere 30 TL olarak uygulanması durumunda
5 TL’lik indirimin eğer ki bilet ücretlerinden indirilerek müşteriye sunulduğunun ortaya

27 Her ne kadar azalan oranlı paylaşımda gösterimcinin uzun süreli gösterimden kazancı artsa da
büfe gelirleri sert azaldığından dolayı salonlar uzun süreli gösterimi tercih etmemektedir.
Tarafların menfaati sadece uzun haftalar boyu çok sayıda izleyici çeken filmlerde
örtüşebilmektedir.
28 Richard Gil ve Wesley Hartmann, “The Role and Determinants of Concession Sales in Movie
Theaters: Evidence from the Spanish Exhibition Industry” Rev. Ind. Org, 2007, 30, ss. 329-330.
19-06/63-26
31/31

konulması halinde 2018 yılının tamamında menüsüz bilet alan %(…..) oranındaki müşterinin,
paket bilet satışı yapılanlarla kıyaslandığında daha pahalı bilet ücreti ödedikleri ortaya konulmuş
olacaktır ki bu da tüketici refahının yaklaşık 24 milyon kişiye adaletsiz ve olumsuz bir şekilde
yansıtılmış olduğu anlamına gelmektedir.
Sonuç olarak; daha ayrıntılı coğrafi tanımlarda pazar gücü daha ciddi boyutlara ulaşacağı
düşünülen teşebbüsün, yeni filmlerin gösterimlerinin yapıldığı dönemler olan Eylül, Ekim ve
Kasım aylarındaki paket satışları irdelendiğinde %(…..)’ten başlayıp %(…..)’ye ulaşan bağlamalı
satışlarının tüketici refahını ne yönde etkilediği ortaya konmadan şikayetin reddedilmesi rekabet
hukukunda “ihlal varken yok demek” riskini beraberinde getirmektedir. Böyle bir risk varken
Tablo 10’da yer verilen oranların neye dayanarak “sistematik” olmadığının açıklanması
gerekmektedir. Bilindiği üzere bilet fiyatlarının yani baz ürünün fiyatının düşük olması ve büfe
ürünleri fiyatlarının yüksek olması zaten bilinen bir gerçektir. Böyle bir pazar yapısında üzerine
bir de bilet sırasına girmiş tüketicileri yanlı seçim yapmaya itecek şikayet konusu uygulamanın
etkisi tüketici artığının nasıl dağıldığını ortaya çıkarma sorumluluğuna da beraberinde
getirmektedir.
Yukarıda belirtilen gerekçelerle adı geçen teşebbüs hakkında soruşturma açılması
gerektiği kanaatindeyiz.




Mehmet AYAN Ahmet ALGAN
Kurul Üyesi Kurul Üyesi


Full & Egal Universal Law Academy