Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 18-04/58-32
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket ana sözleşmesinde yer alan rekabet yasağına ilişkin maddenin ve taraflar arasındaki diğer ilişkilerin 4054 sayılı Kanunun 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti. - WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket ana sözleşmesine 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilmesi talebi
Karar Tarihi: 08.02.2018

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2017-4-60 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 18-04/58-32
Karar Tarihi : 08.02.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Şükran KODALAK, Mehmet AYAN

B. RAPORTÖRLER: Fatma ATAÇ, Cüneyd DAL, Nezir Furkan KIRAN

C. MENFİ TESPİT BAŞVURUSUNDA
BULUNAN : Enco İstanbul Seyahat ve Taş. Tic. Ltd. Şti.
Temsilcisi: Av. İlayda ŞÜKRÜOĞLU
Harbiye, Cumhuriyet Cad.No:34/6 34367 Elmadağ, Şişli / İstanbul
D. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Re’sen

E. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Enco İstanbul Seyahat ve Taş. Tic. Ltd. Şti.
Basın Ekspress Yolu Enco Tesisleri 34620 Yenibosna / İstanbul
- Meyer&Meyer Vermaltungs Und Beteiligungsgesellschaft Mbh
Hettlicher Masch 15-17, 49084 Osnabrück / ALMANYA
- WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.
Hadımköy Mah. Org. Nurettin Baransel Cad. No: 9B
Arnavutköy / İstanbul
- WKS Textilveredlungs Gmbh
lndustriestrasse 1, 49849 Wilsum / ALMANYA
(1) F. DOSYA KONUSU: - WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket
ana sözleşmesinde yer alan rekabet yasağına ilişkin maddenin ve taraflar
arasındaki diğer ilişkilerin 4054 sayılı Kanunun 4. maddesini ihlal edip etmediğinin
tespiti.
- WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket ana sözleşmesine 4054
sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilmesi talebi.
(2) G. İDDİALARIN ÖZETİ: WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket ana
sözleşmesinin 12. maddesinde yer alan rekabet yasağı ve taraflar arasındaki diğer
ilişkilerin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti.
(3) H. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 21.09.2017 tarih ve 6748
sayı ile intikal eden ve Enco İstanbul Seyahat ve Taş. Tic. Ltd. Şti. (ENCO) tarafından
yapılan menfi tespit başvurusunda; ENCO, Meyer&Meyer Vermaltungs Und
Beteiligungsgesellschaft Mbh (MEYER&MEYER) ve WKS Textilveredlungs Gmbh (WKS
GMBH) arasındaki ortaklık ile kurulan WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.
(WKS İSTANBUL) unvanlı şirketin ana sözleşmesinin 12. maddesinde bulunan rekabet
yasağına ilişkin şartın rekabet hukuku mevzuatına aykırılık teşkil etmediğinin tespiti ve bu
kapsamda menfi tespit belgesi verilmesi talep edilmiştir.

18-04/58-32
2 / 9

(4) Menfi tespit başvurusunda değerlendirilmek üzere başvuru sahibi ENCO’dan ve WKS
İSTANBUL’dan gelen cevabi yazılar Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. Bunlara ek olarak,
ENCO ile MEYER&MEYER arasındaki işbirliği sözleşmesinin bir örneği 23.11.2017 tarih
ve 8640 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(5) Bunun üzerine hazırlanan 06.12.2017 tarih ve 2017-4-060/BN-01 sayılı Bilgi Notunun
görüşülmesi sonucunda, WKS İSTANBUL’un şirket ana sözleşmesinin 12. maddesinde
yer verilen ve MEYER&MEYER ile WKS GMBH’ye, ENCO’nun faaliyet alanlarında
rekabet yasağı getiren sözleşme hükmünün ve taraflar arasındaki diğer ilişkilerin 4054
sayılı Kanun kapsamında incelenmesi amacıyla bahsi geçen teşebbüsler hakkında
14.12.2017 tarih ve 17-41/655-M sayılı Rekabet Kurulu (Kurul) kararı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir.
(6) İlgili karar uyarınca düzenlenen 18.01.2018 tarih ve 2017-4-60/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(7) I. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle;
- WKS İSTANBUL’un şirket ana sözleşmesinin 12. maddesindeki şirketin kurucu
ortakları arasında öngörülen ve WKS GMBH’in ve MEYER&MEYER’in ENCO’nun
faaliyet gösterdiği belli alanlarda faaliyet göstermesini ENCO’nun onayına bağlayan
rekabet etmeme yükümlülüğünün 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında
rekabeti sınırlayıcı nitelikte olduğu,
- Bununla birlikte, anılan sözleşme hükmünün, tarafların ticari karar alma
mekanizmalarını ve stratejilerini etkilediğine dair somut verilere ulaşılmamış olması,
ENCO’nun, faaliyet gösterdiği ve rekabet etmeme yükümlülüğüne konu faaliyet
alanlarında yüksek pazar gücüne sahip olmaması ve sözleşme maddesinin,
hâlihazırda mahkeme kararıyla geçersizliğine hükmedilmiş olması nedenleriyle taraflar
hakkında soruşturma açılmasına gerek bulunmadığı,
- Söz konusu hükmün şirket ana sözleşmesinden kaldırılması ve durumun Kurum’a
tevsiki amacıyla WKS İSTANBUL’a 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca yazı gönderilmesi gerektiği,
- WKS İSTANBUL’un kuruluşu işleminin 2010/4 sayılı Tebliğ’in 7. maddesinde belirtilen
eşiklerin aşılmaması nedeniyle izne tabi bir işlem olmadığı
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
J. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
J.1. Haklarında Önaraştırma Yürütülen Teşebbüsler
J.1.1. ENCO
(8) Faaliyetlerine 1985 yılında uluslararası taşımacılık alanında başlamış olup hâlihazırda
kendi tesisleri ve motorlu araçları yardımıyla uluslararası kara, hava ve denizyolu
taşımacılığı, depolama, yurt içi komple/parsiyel dağıtım ve gümrükleme hizmetleri
sunmaktadır. Şirket, sayılan alanlardaki faaliyetlerini doğrudan ve dolaylı surette lojistik,
kontralojistik, uluslararası ve ulusal nakliyeler, depolama hizmetleri, nakliye hizmetleri,
tedarik ve dağıtım lojistiği, gümrükleme, katma değer hizmetleri, mallar üzerinde
değişiklik yapılması, elleçleme ve paketleme hizmetlerinin sağlanması gibi hizmetler
sunarak yürütmektedir.

18-04/58-32
3 / 9

J.1.2. MEYER&MEYER
(9) Almanya menşeli bir şirket olan MEYER&MEYER, kumaşların kalite kontrolünü,
düzeltilmesini ve işlenmesini, depolanmasını ve nakliyesini sağlamaktadır.
MEYER&MEYER’in Türkiye'de 1990 yılında kurulan Meyer ve Meyer Uluslararası
Nakliyat Ticaret A.Ş.’de ortaklığı olmuş, anılan şirket 2004 yılında faaliyetine son
vermiştir. Hâlihazırda MEYER&MEYER’in Türkiye’de WKS İSTANBUL dışında doğrudan
veya dolaylı olarak kontrol ettiği bir şirket bulunmamaktadır.
J.1.3. WKS GMBH
(10) Almanya menşe’li bir şirket olan WKS GMBH’nin %(…..) oranındaki hissesi
MEYER&MEYER şirketinde bulunmaktadır. Kalan %(…..) hisse ise WKS Holding
GMBH’ye aittir. Şirketin faaliyet alanını birçok ülkede iştirakleri aracılığıyla yürüttüğü
tekstil ürünlerinin işlenmesi ve alım-satımı hizmetleri oluşturmaktadır.
J.1.4. WKS İSTANBUL
(11) Şirket 2010 yılında pay sahipliğinin %(…..) MEYER&MEYER’in, %(…..) WKS GMBH’nin
ve %(…..) ENCO’nun olmak üzere kurulmuştur. Şirket ana sözleşmesinde şirketin ana
faaliyet alanı; tam mamul madde, hammadde ve metre hesabıyla satılan malların ve her
türlü tekstil ürünlerinin kalite kontrolü olarak belirtilmiştir.
(12) Şirket, merkezi içinde kurulu bulunan işyerinde çeşitli firmaların kumaş ya da hazır
konfeksiyon ürünlerinin kalite kontrolünü yapmaktadır. Şirket temsilcileri, şirketin kalite
kontrol işini yaptığı ürünlerin nakliye işlemleri ile alakalı herhangi bir hizmet vermediklerini
belirtmişlerdir.
J.2. İlgili Pazar
(13) WKS İSTANBUL’un ana sözleşmesinin 12. maddesinin ilgili hükmü uyarınca, inceleme
konusu rekabet yasağı, ortaklardan ENCO’nun faaliyet alanlarını kapsayacak şekilde
düzenlendiğinden, söz konusu yükümlülük olası etkisini; lojistik, kontralojistik, uluslararası
ve ulusal nakliyeler, depolama hizmetleri, nakliye hizmetleri, tedarik ve dağıtım lojistiği,
gümrükleme, katma değer hizmetleri, mallar üzerinde değişiklik yapılması, elleçleme ve
paketleme hizmetlerinin sağlanması gibi alanlarda gösterebilecektir.
(14) Yukarıda yer verilen açıklamalar ışığında lojistik ve depolama faaliyetleri çerçevesinde bir
pazar tanımı yapılma imkânı olmakla beraber, İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin
Kılavuz’un 20. paragrafında “Ancak inceleme konusu işlem, gerek ürün gerekse de
coğrafi açıdan olası alternatif pazar tanımları çerçevesinde rekabet açısından endişeler
yaratmıyor ya da alternatif tüm tanımlar açısından rekabeti bozucu bir etki söz konusu
oluyorsa pazar tanımı yapılmayabilir.” ifadesi yer almaktadır. Mevcut dosyada ulaşılan
sonucu etkilemediğinden ilgili ürün pazarı tanımı yapılmamıştır.

18-04/58-32
4 / 9

J.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
J.3.1. ENCO ve WKS İSTANBUL’dan Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
J.3.1.1. ENCO’dan Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(15) Menfi tespit başvurusuna ilişkin olarak, bilgi talebine istinaden ENCO’dan gelen cevabi
yazılarda ve teşebbüs vekili ile yapılan görüşmede;
- ENCO’nun doğrudan veya dolaylı surette lojistik, kontralojistik, uluslararası ve ulusal
nakliyeler, depolama hizmetleri, nakliye hizmetleri, tedarik ve dağıtım lojistiği,
gümrükleme, katma değer hizmetleri, mallar üzerinde değişiklik yapılması, elleçleme
ve paketleme hizmetlerinin sağlanması faaliyetlerinde bulunduğu,
- Faaliyet alanlarının oluşturduğu piyasada ENCO’nun, 2014 yılında %(…..) pazar
payıyla (…..). sırada, 2015 yılında %(…..) payla (…..). sırada ve 2016 yılında %(…..)
payla (…..). sırada yer aldığı,
- WKS İSTANBUL’un ana sözleşmesinin “Rekabet Yasağı” başlıklı 12. maddesinin
birinci fıkrasında, ortakların şirketin faaliyet alanlarında şirket ile rekabet edecek
faaliyetlerde bulunamayacağı, aynı maddenin ikinci fıkrasında ise şirket ortakları
MEYER&MEYER ile WKS İSTANBUL’un, diğer şirket ortağı ENCO’nun faaliyet
gösterdiği ve sözleşmede belirtilen alanlarda faaliyet göstermesinin ENCO’nun yazılı
onayına bağlı olacağı hükümlerinin yer aldığı,
- MEYER&MEYER ile WKS GMBH tarafından şirket ana sözleşmesindeki rekabet
yasağına ilişkin hükmün iptali talebiyle Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde
2016/259 E. sayıyla dava açıldığı, yargılama sonucunda hukuka aykırı olarak, şirket
ana sözleşmesindeki rekabet yasağını öngören düzenlemenin geçersiz olduğunun
tespitine hükmedildiği,
- MEYER & MEYER’in, WKS İSTANBUL kurulduktan sonra, WKS GMBH’nin bir kısım
hisselerini satın aldığı için WKS İSTANBUL’da da hâkim ortak halini aldığı ve böylelikle
şirketin tamamen MEYER&MEYER’in kontrolüne girdiği,
- Bu anlamda ENCO’ya bütçe, işletme planı, önemli yatırımlar, üst yönetimin atanması
gibi stratejik konularla ilgili hiçbir hak tanınmadığı gibi bilgi ve belge de verilmediği,
- WKS İSTANBUL’un kurulmasından sonra MEYER&MEYER ve WKS GMBH’nin
ENCO’yu saf dışı bırakmak için sözleşmeye aykırı olarak Yeni Antalya Transport ve
Tic. A.Ş. ile çalışmaya başladığı, daha sonra ise Bosporus Lojistik A.Ş. unvanlı firma
üzerinden ENCO’nun faaliyet alanı içerisinde olan taşıma ve kalite kontrol işlerinin bu
şirket üzerinden yapılmaya başlandığı,
- MEYER&MEYER ile WKS GMBH’nin, ENCO’nun müşteri çevresini kazanmanın
peşinde olduğu ve tamamen hukuka uygun olan şirket ana sözleşmesindeki söz
konusu hükmün iptal edilmesiyle adı geçen ortakların ENCO’nun faaliyet alanında
faaliyette bulunmasının mümkün hale geldiği,
- Anılan sakıncaların giderilmesi için mahkeme kararına karşı başvurulacak istinaf
yolunda değerlendirilmek üzere Kurumumuzdan menfi tespit belgesi talebinde
bulunulduğu,
- İlgili ana sözleşme maddesinin rekabeti sınırlama amacı olmadığını, ortak faydayı
amaçlayan bir çalışma şeklinin benimsenmesi adına tarafların kendilerinde
bulunmayan özelliği diğer tarafın desteği ile sağlamaya ve müştereken güçlenmeye
çalışmaları gayesiyle konulduğu,
18-04/58-32
5 / 9

- İlgili hükmün rekabet ihlali yaratan bir hüküm olduğu kabul edilse dahi 2002/2 sayılı
Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyet Tebliği kapsamında muafiyet alabilecek
nitelikte olduğu
ifade edilmiştir.
J.3.1.2. WKS İSTANBUL’dan Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(16) Bilgi talebine istinaden WKS İSTANBUL’dan gelen cevabi yazılarda ve teşebbüs vekili ile
yapılan görüşmede;
- Önaraştırmaya konu olan ana sözleşme maddesinin şirketin dahli olmadan ENCO’nun
talebine binaen eklendiği,
- WKS İSTANBUL’un şirket ana sözleşmesi hükmünün, ana sözleşmeye konu ortakların
kurduğu şirketin menfaatini değil, tek taraflı olarak ENCO’nun menfaatini koruduğu,
ENCO şirketi aleyhine ise herhangi bir kısıtlama getirmediği,
- WKS GMBH’nin lojistik alanında faaliyet göstermediği, MEYER&MEYER’in ise 2004
yılından itibaren Türkiye’de doğrudan yürüttüğü bir faaliyeti söz konusu olmadığından
ilgili hükmün bir anlam ifade etmediği,
- WKS GMBH’nin ve MEYER&MEYER’in rekabete aykırı olarak nitelendirilebilecek bu
hükmün yürürlüğünün devam etmesinde bir iradesi olmadığı, aksine hükmün hukuka
aykırılığının farkında olarak iptali için dava açtıkları,
- Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/259 E. sayılı dosyasında yapılan
yargılama sonucunda, düzenlemenin Türk Ticaret Kanunu’na ve Borçlar Kanunu’nun
emredici hükümlerine aykırılığının tespit edilerek sözleşme hükmünün geçersizliğinin
tespit edildiği,
- İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 2017/691 E. sayılı dosyası
üzerinden istinaf incelemesinin hâlihazırda devam ettiği,
- ENCO tarafından Kurum’a yapılan başvurunun mahkeme sürecini uzatmak adına
yapıldığı, ilgili sözleşme maddesinin rekabet hukukunun esaslarına ve temel ilkelerine
de açıkça aykırı olduğu,
- Hükmün iptalinin istenmesindeki nedenin somut bir olaya dayanmadığı yalnızca
hukuka aykırı durumun geçersizliğinin tespitine yönelik ihtiyaç olduğu, bu nedenle
herhangi bir fiili etkisi söz konusu olmayan hükme istinaden bir yaptırım
uygulanmasının gerekmediği,
- WKS İSTANBUL’un şirket müdürlüğüne 05.12.2013 tarihli genel kurulda alınan kararla
WKS GMBH’nin getirildiği, WKS GMBH’nin Türkiye’de WKS İSTANBUL dışında
herhangi bir ortaklığı ya da yöneticiliğinin olmadığı,
- MEYER&MEYER’in Türkiye’de WKS GMBH üzerinde %(…..) hisse sahipliği olmasına
rağmen bu iki şirketin yönetimsel bakımdan birbirinden bağımsız olduğu,
- WKS İSTANBUL’un kalite kontrol işini yaptığı ürünlerin nakliye işlemlerinin tamamen
müşteriler tarafından sağlandığı ve bu hususta şirketin herhangi bir dahlinin veya
müdahalesinin olmadığı
ifade edilmiştir.


18-04/58-32
6 / 9

J.3.2. Değerlendirme
J.3.2.1. 4054 sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Değerlendirme
(17) Önaraştırmaya konu ana husus, WKS İSTANBUL’un şirket ana sözleşmesinin 12.
maddesindeki şirketin kurucu ortakları arasında öngörülen rekabet yasağıdır. “Rekabet
Yasağı” başlıklı şirket ana sözleşmesinin 12. maddesine aşağıda yer verilmiştir:
“Madde 12 - Rekabet Yasağı:
 Her ortağın doğrudan veya dolaylı mesleki veya ara sıra kendi veya başkasının
hesabına şirketin faaliyet alanında faaliyette bulunması, şirketin faaliyet kapsamında
bulunan faaliyet konusuna sahip başka bir şirketi devralması, bunlara iştirak etmesi
veya farklı bir şekilde desteklemesi yasaktır; şirketin iştirak ettiği şirketlerin faaliyet
konusu bunun dışında tutulmuştur.
Bununla birlikte;
 WKS Textilveredlungs- GmbH ve Meyer & Meyer Verwaltungs- und
Beteiligungsgesellschaft mbH'nın, TC. Hudutları dâhilinde veya Türkiye ile
bağlantılı olan yerlerde, doğrudan veya dolaylı surette lojistik, kontralojistik,
uluslararsı ve ulusal nakliyeler, depolama hizmetleri, nakliye hizmetleri, tedarik ve
dağıtım lojistiği, gümrükleme, katma değer hizmetleri, mallar üzerinde değişiklik
yapılması, elleçleme ve paketleme hizmetleri faaliyetlerinde bulunmaları ancak
Enco İstanbul Seyahat ve Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi’nin yazılı onayı ile
mümkündür ve
 İşbu rekabet yasağı, T.C. Hudutları dâhilinde yalnızca Şirket amacı kapsamında
bulunan, yukarıda sayılan faaliyetlerle sınırlıdır. Hâlihazırda kurulu WKS
şirketlerinin Türkiye ile bağlantılı olarak gerçekleştirdikleri ve WKS'in üretim ve
yıkama tesisleri için üretim materyallerinin sağlanması gibi ana faaliyet
konularından bazılarını oluşturan faaliyetler rekabet kapsamında değildir.
 Rekabet yasağı T.C. Hudutları dâhilinde geçerli olup, şirketten ayrılmayı müteakip 2 yıl
süre ile geçerlidir
 Ortaklar kurulu, bir ortağın rekabet yasağından muaf tutulması kararlaştırabilir. İlgili
ortak işbu kararın alınmasında oy hakkına sahip olmayacaktır."
(18) Önaraştırmaya konu rekabet yasağına ilişkin maddenin, WKS İSTANBUL’un şirket ana
sözleşmesinde yer alması ve WKS İSTANBUL’un da bir limited şirket olması nedeniyle,
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (Ticaret Kanunu) rekabet yasağı içeren anlaşmalara
ilişkin limited şirketler özelindeki hükümlerinden bahsedilmelidir. Ticaret Kanunu’nun
“Bağlılık yükümlülüğü ve rekabet yasağı” başlıklı 613. maddesinde, ortakların şirketin
çıkarlarını zedeleyebilecek davranışlarda bulunamayacağı, kendilerine özel bir menfaat
sağlayan ve şirketin amacına zarar veren işlemler yapamayacağı ve şirket sözleşmesiyle,
ortakların, şirketle rekabet eden işlem ve davranışlardan kaçınmak zorunda olduklarının
öngörülebileceği ifade edilmektedir. Ticaret Kanunu’nun 579. maddesinin ilk fıkrasında
ise, şirket sözleşmelerinin, kanunun limited şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak
kanunda buna açıkça cevaz verilmişse sapabileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu
kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, kanun koyucunun, şirket
ortakları arasında akdedilecek rekabet etmeme yükümlülüklerine ilişkin anlaşmalarda yer
alan rekabet etmeme yükümlülüğüne dair şartların, ortağı olunan şirketin faaliyet
alanlarıyla ilgili olmasını aradığı ve bu yönüyle anılan anlaşmaları içerik olarak sınırladığı
anlaşılmaktadır.

18-04/58-32
7 / 9

(19) Nitekim WKS İSTANBUL’un ortakları MEYER&MEYER ile WKS GMBH’nin, WKS
İSTANBUL’un bir diğer ortağı ENCO’nun faaliyet gösterdiği belli alanlarda faaliyet
göstermesini ENCO’nun onayına bağlı tutan sözleşme hükmünün geçersizliğinin tespiti
amacıyla MEYER&MEYER ve WKS GMBH tarafından açılan davayı gören Bakırköy 5.
Asliye Ticaret Mahkemesinin 17.05.2017 tarih, 2016/259 E. ve 2017/450 K. sayılı
kararında aşağıda sunulan açıklamalara yer verilmektedir:
“Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacılar ile davalı Enco Ltd. Şti'nin
ortak olduğu diğer davalı WKS İstanbul Ltd. Şti'ye ait ana sözleşmenin 12. maddesinin a
ve b bentlerinde yer alan ve ortaklardan davalı Enco Ltd. Şti lehine oluşturulan rekabet
yasağının bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda ayrıntılı ve gerekçeli olarak
belirtildiği üzere ortaklardan biri lehine hakkaniyete aykırı rekabet yasağı getirdiği, rekabet
yasağında korunması gereken menfaatin bizzat sözleşmenin ait olduğu şirket ile ilgili
olması gerektiği, bu bağlamda ortak olan Enco Ltd. Şti. lehine oluşturulan rekabet
yasağının TTK'nın 613, 579/1 ve BK'nın 27/1 maddesi gereğince geçersizliğinin tespitine
karar vermek gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.”
(20) Hâlihazırda Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından söz konusu hükmün
geçersizliğine karar verilmiş olmasına rağmen, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri
Kanunu’nun 341/5 hükmü uyarınca davanın istinaf süreci devam etmektedir. Bu anlamda,
söz konusu ana sözleşme maddesi, yargılama süreci içerisinde ticaret ve borçlar hukuku
açısından değerlendirilmektedir. Bu bakımdan, yargılama süreci nihayete ermemiş olan
mevcut dosya konusunun rekabet hukuku kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
(21) Rekabet yasaklarına ilişkin anlaşmalar, rakiplerin menfaatlerini koruma amacına hizmet
etmesinin yanı sıra, piyasadaki serbest rekabet ortamını korumayı amaçlayan
düzenlemeleri ihlal eden etkiler doğurabilmektedir. Bu gibi hallerde ileride pazarda rakip
olarak karşı karşıya gelme ihtimali olan taraflardan biri için piyasaya girme imkânı ortadan
kalkabilmekte ve sonuç olarak pazarda rekabet engellenmekte yahut
sınırlandırılmaktadır. Bu noktada ise, rekabet yasağına ilişkin hükmün 4054 sayılı
Kanun’un 5. maddesi kapsamında muafiyet değerlendirmesinin yapılması esas olup, bu
hükmün pazarda doğurabileceği etkinlik artışları, tüketici faydasının oluşması ve ilgili
pazarda rekabetin önemli ölçüde kısıtlanmaması gibi hususların incelenmesi
gerekmektedir.
(22) WKS İSTANBUL’un ana sözleşmesinde yer alan rekabet yasağının, lojistik, kontralojistik,
uluslararası ve ulusal nakliyeler, depolama hizmetleri, nakliye hizmetleri, tedarik ve
dağıtım lojistiği, gümrükleme, katma değer hizmetleri, mallar üzerinde değişiklik
yapılması, elleçleme ve paketleme hizmetlerini kapsadığı görülmektedir. Taraflardan elde
edilen bilgiler ve yapılan incelemelerde, yukarıda sayılan faaliyet alanlarının esasen
ENCO’nun faaliyet alanlarını teşkil ettiği, ortağı olunan WKS İSTANBUL’un ana faaliyet
alanının ise tekstil ürünlerinin kalite kontrolü olduğu anlaşılmaktadır. Bu bakımdan, şirket
ana sözleşmesindeki söz konusu hüküm, ortağı olunan WKS İSTANBUL’un değil,
ortaklardan biri olan ENCO’nun faaliyet alanlarını diğer ortaklara kapatmakta ve bu
yönüyle diğer ortakların ENCO ile rekabet etmesi engellenmektedir. Açıklamalar
çerçevesinde WKS İSTANBUL’un şirket ana sözleşmesinin 12. maddesindeki rekabet
yasağının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olduğu, dolayısıyla 4054 sayılı
Kanun’un 8. maddesi uyarınca şirket ana sözleşmesine menfi tespit belgesi
verilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.

18-04/58-32
8 / 9

(23) Rekabeti sınırlayıcı yahut engelleyici teşebbüsler arası bir anlaşmanın bireysel muafiyet
korumasından faydalanması için, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan, etkinlik
kazanımı, tüketici faydası, ilgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan
kalkmaması ve rekabetin zorunlu olandan fazla sınırlanmaması şartlarını kümülatif olarak
karşılaması gerekmektedir. Bu bakımdan, kanun maddesinde sayılan dört şarttan birini
dahi karşılayamayan rekabeti sınırlayıcı/engelleyici bir anlaşma, bireysel muafiyet
korumasından istifade edemeyecektir.
(24) Önaraştırmaya konu şirket ana sözleşmesinde yer alan dosya konusu rekabet etmeme
yükümlülüğünün, öncelikle 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde yer alan, rekabetin
zorunlu olandan fazla sınırlanmaması şartı açısından ele alınmasının, yani söz konusu
şirket ana sözleşme hükmünün, taraflar arasındaki işbirliğinin tesisi için zorunlu seviyeyi
aşıp aşmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Zira 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi
kapsamında yapılacak bireysel muafiyet incelemelerinde söz konusu maddede yer alan
tüm koşulların sağlanması gerekmekte, bir koşulun yerine gelmemesi bireysel muafiyetin
verilmemesi sonucunu doğurmaktadır. Bu noktada, rekabet yasağına ilişkin söz konusu
sözleşme hükmünün; içeriksel (niteliksel), zamansal ve amaçsal açıdan değerlendirilmesi
mümkündür.
(25) Sözleşme hükmü niteliksel olarak ele alındığında, rekabet yasağının geniş bir faaliyet
sahasını kapsadığı anlaşılmaktadır. Özellikle lojistik ve nakliye gibi faaliyetlerin, herhangi
bir ürünün lojistiği ve nakliyesi gibi spesifik olarak belirtilmemiş olması, bu sonuca
ulaşılmasının en önemli nedenlerinden biridir. Zamansal açıdan sözleşme hükmü
incelendiğinde, bahsi geçen rekabet yasağının herhangi bir zamansal tahdide tabi
olmadığı anlaşılmakta ve bu yönüyle ucu açık bir düzenleme olarak dikkat çekmektedir.
Üçüncü ve son kıstas olarak, sözleşme hükmü amaçsal açıdan tetkik edildiğinde,
ENCO’nun faaliyet alanlarının MEYER&MEYER ve WKS İSTANBUL’a kapatılarak
ENCO’nun ticari açıdan korunmasının amaçlandığı ve bu yönüyle anılan hükmün ortağı
olunan şirket yerine ortaklardan birinin çıkarına hizmet ettiği değerlendirilmektedir.
(26) Sonuç olarak, WKS İSTANBUL’un ana sözleşmesinin; 12. maddesinde yer alan ve
MEYER&MEYER ile WKS GMBH’nin, ENCO’nun faaliyet gösterdiği belli alanlarda
faaliyet göstermesini ENCO’nun onayına bağlı tutan sözleşme hükmünün içerik ve
zamansal yönden gereğinden fazla geniş olması, amaç yönüyle de kurulacak şirketi değil
şirketin ortaklarından birini korumaya hizmet etmesi nedenleriyle “rekabetin zorunlu
olandan fazla sınırlanmaması” koşulunu sağlamadığı ve bireysel muafiyet korumasından
faydalanamayacağı kanaatine varılmıştır.
(27) Bununla birlikte, anılan sözleşme hükmünün, tarafların ticari karar alma mekanizmalarını
ve stratejilerini etkilediğine dair verilere ulaşılmamış olması, ENCO’nun faaliyet gösterdiği
ve rekabet yasağına konu faaliyet alanlarında yüksek pazar gücüne sahip olmaması ve
sözleşme maddesinin, hâlihazırda mahkeme kararıyla geçersizliğine hükmedilmiş olması
nedenleri göz önünde tutularak, taraflar hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığı
kanaatine ulaşılmıştır.
(28) Taraflar hakkında soruşturma açılmasına gerek olmamakla birlikte, WKS İSTANBUL’un
ana sözleşmesinin 12. maddesinde yer alan ve MEYER&MEYER ile WKS GMBH’nin,
ENCO’nun faaliyet gösterdiği belli alanlarda faaliyet göstermesini ENCO’nun onayına
bağlı tutan sözleşme hükmünün şirket ana sözleşmesinden kaldırılıp ticaret siciline tescil
ettirilmesi gerektiği; bu kapsamda WKS İSTANBUL’a 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin
üçüncü fıkrası uyarınca görüş yazısı gönderilmesinin yerinde olacağı kanaatine
varılmıştır.

18-04/58-32
9 / 9

J.3.2.2. WKS İSTANBUL’un Kuruluşunun İzne Tabi Olup Olmadığı Değerlendirmesi
(29) Önaraştırma sürecinde, WKS İSTANBUL’un 2010 yılında MEYER&MEYER’in %(…..),
WKS GMBH’nin %(…..) ve ENCO’nun %(…..) pay sahipliğinde kurulmasının izne tabi bir
devralma işlemi olup olmadığı hususu gündeme gelmiştir. 4054 sayılı Kanun’un 11.
maddesinde; Kurul’a bildirilmesi zorunlu olan devralma işleminin bildirilmediği hallerde,
Kurul’un herhangi bir şekilde işlemden haberdar olduğu zaman kendiliğinden devralmayı
incelemeye alacağına ve sonucunda devralmanın 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinin
birinci fıkrası kapsamına girmediğine karar vermesi durumunda devralmaya izin
vereceğine, ancak ilgililere bildirimde bulunmamalarından dolayı para cezası
uygulayacağına hükmedilmiştir.
(30) WKS İSTANBUL’un, kurulduğu 2010 yılında yürürlükte olan 1997/1 sayılı Rekabet
Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’in (1997/1
sayılı Tebliğ) 2. maddesine göre, amaçlarını gerçekleştirmek üzere işgücü ve
malvarlığına sahip olacak şekilde bağımsız bir iktisadi varlık olarak ortaya çıkan ve
taraflar arasındaki veya taraflarla ortak girişim arasındaki rekabeti sınırlayıcı amacı veya
etkisi olmayan ortak girişimler (joint-venture), 4054 sayılı Kanunun 7. maddesi
çerçevesinde teşebbüsler arası birleşme ve devralma kabul edilen hallerden biridir.
(31) Dosya içeriği bilgilerden WKS İSTANBUL’un kuruluş tarihi itibarıyla ENCO, WKS GMBH
ve MEYER&MEYER’in ortak kontrolünde, tam işlevsel bir ortak girişim olduğu
anlaşılmaktadır. 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi çerçevesinde bir devralma niteliğinde
olan WKS İSTANBUL’un kuruluşu işleminin Kurul’a bildirilmesi gereken bir işlem olup
olmadığı konusunda şirketin kurulduğu 2010 yılında yürürlükte olan 1997/1 sayılı Tebliğ
ve hâlihazırda yürürlükte olan 2010/4 sayılı Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken
Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (2010/4 sayılı Tebliğ) kapsamında yer alan
eşiklerin değerlendirilmesi ve işlem tarafı teşebbüslerin lehine olan düzenlemenin dikkate
alınması gerekmektedir. Dosya içeriği bilgilerden tarafların cirolarının 2010/4 sayılı
Tebliğ’in 7. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ciro eşiklerini aşmadığı anlaşıldığından,
söz konusu işlem izne tabi bir işlem değildir.
K. SONUÇ
(32) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre,
 WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’nin şirket ana sözleşmesinin 12.
maddesindeki rekabet yasağının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında
olduğuna, dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca şirket ana
sözleşmesine menfi tespit belgesi verilemeyeceğine,
 Bununla birlikte, anılan sözleşme hükmünün, tarafların ticari karar alma
mekanizmalarını ve stratejilerini etkilediğine dair somut verilere ulaşılmamış
olması, ENCO’nun, faaliyet gösterdiği ve rekabet etmeme yükümlülüğüne konu
faaliyet alanlarında yüksek pazar gücüne sahip olmaması ve ilgili sözleşme
maddesinin, hâlihazırda mahkeme kararıyla geçersizliğine hükmedilmiş olması
nedenleriyle taraflar hakkında soruşturma açılmasına gerek bulunmadığına,
 Söz konusu hükmün şirket ana sözleşmesinden kaldırılması ve durumun Rekabet
Kurumuna gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 1 (bir) yıl içinde tevsik edilmesi
gerektiği yönünde WKS İstanbul Tekstil Kalite Kontrol Hiz. Ltd. Şti.’ye 4054 sayılı
Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca görüş gönderilmesini teminen
Başkanlığın görevlendirilmesine
gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı
yolu açık olmak üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy