Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 17-35/550-237
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Abbott İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti.'nin diğer ecza depolarıyla Emek Ecza Deposu İlaç ve Kimyevi Maddeler Itriyat İth. İhr. ve Tic. A.Ş. arasında adı geçen teşebbüs aleyhine fiyat ayrımcılığı yaptığı iddiası
Karar Tarihi: 26.10.2017

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2010-1-323 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 17-35/550-237
Karar Tarihi : 26.10.2017
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Şükran KODALAK, Mehmet AYAN
B. RAPORTÖRLER: Mustafa Okan ALPAY, Çiğdem Gizem OKKAOĞLU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Emek Ecza Deposu İlaç ve Kimyevi Maddeler Itriyat İth. İhr.
ve Tic. A.Ş.
Molla Şeref Mah. Oğuzhan Cad. No:21/4 Fındıkzade/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Abbott İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti.
(eski unvanı: Solvay İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti.)
Bostancı Kocayol Cad. No:58 Kadıköy/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Abbott İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti.'nin diğer ecza depolarıyla
Emek Ecza Deposu İlaç ve Kimyevi Maddeler Itriyat İth. İhr. ve Tic. A.Ş. arasında
adı geçen teşebbüs aleyhine fiyat ayrımcılığı yaptığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 22.11.2010 tarih ve 8792
sayı ile intikal eden başvuruda Emek Ecza Deposu İlaç ve Kimyevi Maddeler Itriyat İth.
İhr. ve Tic. A.Ş. (EMEK ECZA) tarafından özetle;
 EMEK ECZA’nın 35 yıldır ilaçların serbest eczanelere ve hastane eczanelerine satışı
ve sevkiyatı alanında faaliyet gösterdiği,
 Solvay İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti.’nin1 (ABBOTT) diğer ecza depolarına ve ecza
kooperatiflerine sağladığı iskonto, mal fazlası, çıkışa prim, dönemsel prim gibi
imkanları EMEK ECZA'ya sağlamadığı ve dolayısıyla diğer ecza depolarıyla anılan
teşebbüs arasında ayrımcılık yaptığı,
 İddia edilen ayrımcı uygulamanın diğer ecza depolarıyla EMEK ECZA arasında %8'e
varan maliyet farklılıklarına sebep olduğu,
 Bu maliyet farklılıklarının EMEK ECZA'nın mal tedarikinde sorunlara ve dolayısıyla
finansal bir krize yol açtığı, bu finansal kriz neticesinde EMEK ECZA'nın ticari
faaliyetlerinin zorunlu olarak sona erdiği
belirtilerek ABBOTT'un hâkim durumda bulunduğu ve bu hakim durumunu kötüye
kullandığı iddia edilerek bu iddialar kapsamında gerekli işlemlerin yapılması talep
edilmiştir.


1 25.11.2009 tarih ve 09-57/1351-346 sayılı Kurul kararı ile, Solvay SA’nın ilaç ve tanı ürünlerine yönelik
işleri Abbott Laboratories tarafından devralınmıştır. Bahse konu devralma işleminden sonra şirketin unvanı,
Abbott İlaç ve Ecza Tic. Ltd. Şti. olarak değiştirilmiştir.
17-35/550-237
2 / 5

(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurulunun (Kurul) 16.12.2010 tarih ve 10-78/1610-M
sayılı toplantısında, ABBOTT’un diğer ecza depoları ile EMEK ECZA arasında başvuru
sahibi aleyhine fiyat ayrımcılığı yaptığı iddiasına ilişkin olarak 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) ihlal edilip edilmediğinin tespiti
amacıyla aynı Kanunun 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca önaraştırma yapılmasına
karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 14.01.2011 tarih ve 2010-1-323/ÖA-11-375.Ç.Ü. sayılı
Önaraştırma Raporu görüşülerek, 19.01.2011 tarih ve 11-04/61-24 sayı ile ABBOTT
hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığına ve şikâyetin reddine karar verilmiştir.
(5) Müflis EMEK ECZA tarafından bahsi geçen Kurul kararının iptali istemiyle açılan dava
konusu işlem, Danıştay 13. Dairesinin 22.06.2017 tarih ve 2016/798 E., 2017/2114 K.
sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Söz konusu Danıştay kararının gerekçesinde; başvuru
üzerine tesis edilen, soruşturma açılmasına gerek olmadığına ve şikâyetin reddine ilişkin
Kurulun 19.01.2011 tarih ve 11-04/61-24 sayılı kararının, eksik inceleme ve
değerlendirme ile tesis edildiği, EMEK ECZA’nın ABBOTT ile 2003-2009 yılları arasında
ticari ilişkiler kurduğu, şikâyetin bu yılların tamamını kapsadığı ancak yapılan
incelemelerde 2007, 2008 ile 2009 yıllarının incelendiği ve davacı tarafından ayrımcılık
yapıldığı ileri sürülen 2003-2006 yıllarına ilişkin bir inceleme yapılmadığı belirtilmiştir.
(6) Bahse konu iptal kararı üzerine; 09.08.2017 tarih ve 17-26/420-M sayılı Kurul kararı
uyarınca, hazırlanan 10.10.2017 tarih ve 2010-1-323/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu
görüşülerek karara bağlanmıştır.
(7) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusu iddialara ilişkin olarak 4054
sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı, sonuç ve
kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(8) 14.01.2011 tarih ve 2010-1-323/ÖA-11-375.Ç.Ü. sayılı Önaraştırma Raporuna konu olan
önaraştırma kapsamında, EMEK ECZA ve ABBOTT yetkilileri ile yapılan görüşmelerde
başvuru sahibi tarafından özetle;
- EMEK ECZA’da Türkiye’de üretilen ve Türkiye’ye ithal edilen her türlü ilacın
bulunduğu, 700-800 civarı eczane ile çalışıldığı ve İstanbul’un her yerine servis
yapıldığı,
- EMEK ECZA’nın zaman içindeki büyümesinin rakibi konumundaki Selçuk Ecza
Deposu, Hedef Ecza Deposu, Nevzat Ecza Deposu, Galenos Ecza Deposu, Dilek
Ecza Deposu gibi teşebbüsleri rahatsız ettiği ve bu depoların ödeme güçlüğü içindeki
eczaneleri EMEK ECZA’ya yönlendirdiği, daha sonra EMEK ECZA’nın eczanelere
verdikleri ilaçlara da alacakları karşılığında bu depolar tarafından el konulduğu ve
böylece EMEK ECZA’nın eczanelere karşılıksız alacaklarının oluştuğu,
- Ayrıca zamanla sağlayıcılardan bu depolarla eşit koşullarda mal alamadıkları ve
tedarik koşulları arasındaki farkın yıllar itibarıyla giderek büyüdüğü,
- Her ne kadar ABBOTT’un EMEK ECZA’nın alımları içerisindeki payı %3-5 civarında
olsa da ABBOTT ürünlerinin depoda bulunmamasının EMEK ECZA’nın satışlarını
olumsuz etkileyebileceği,
- ABBOTT dışındaki diğer sağlayıcıların da benzer biçimde davranmasının ve EMEK
ECZA’ya büyük depolara sunduklarından daha kötü satış koşulları uygulamasının
EMEK ECZA’yı ticarette geri bıraktığı ve finansal problemler yaşamasına neden
olduğu
ifade edilmiştir.
17-35/550-237
3 / 5

(9) ABBOTT yetkilisi tarafından ise özetle, 2002 yılından söz konusu önaraştırmanın
gerçekleştirildiği yıl olan 2011’e kadar hiçbir depo ya da müşteriye özel iskonto
uygulaması yapılmadığı, bunun tek istisnasının Hedef ve Selçuk Ecza depolarına 3 aylık
dönemler itibarıyla uygulanan ve 2008 yılsonu itibarı ile sona erdirilen %1 oranındaki ciro
primi olduğu ifade edilmiştir.
(10) Ayrıca bahse konu önaraştırma kapsamında ABBOTT’un 2007-2009 yıllarında ecza
depolarına yaptığı satışlar incelenmiş ve EMEK ECZA’nın ABBOTT’tan yaptığı alımların
Galenos, Hedef, Nevzat, Selçuk gibi diğer ecza depolarının ABBOTT’tan yaptığı alımlara
nazaran önemli ölçüde düşük olduğu tespit edilmiştir. Örneğin; Hedef Ecza Deposu’nun
(HEDEF) ABBOTT’tan 2007 yılında yaptığı kutu alımı (…..) adet olup şikâyetçi EMEK
ECZA’nın aynı yıl yaptığı kutu alımı ise (…..) adettir. Dolayısıyla, HEDEF’in 2007 alım
miktarı EMEK ECZA’nın 26,49 katı olmaktadır.
(11) Söz konusu önaraştırma çerçevesinde yapılan değerlendirmede; 15.06.2006 tarih ve 06-
44/540-142 sayılı Kurul kararına atıf yapılarak, hâkim durumun kötüye kullanılmasına
ilişkin olarak yapılacak değerlendirmelerde incelemeye konu teşebbüsün hâkim durumda
olup olmadığından ya da incelemeye konu davranışın kötüye kullanma niteliği taşıyıp
taşımadığından başlanabileceği ifade edilmiştir. Bu doğrultuda, ABBOTT’un hâkim
durumda olup olmadığı değerlendirmesi yapılmadan önce davranışlarının kötüye
kullanma niteliğinde olup olmadığı incelenmiştir. ABBOTT’tan ürün alımı gerçekleştiren
teşebbüslerin alım miktarlarının önemli ölçüde farklı olması sebebiyle ecza depolarının
eşit durumda olmadığı ve bu nedenle ABBOTT’un hâkim durumda olup olmadığının
değerlendirilmesine gerek olmaksızın kötüye kullanma niteliğinde herhangi bir davranışın
olmaması sebebiyle ABBOTT hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığına ve
şikâyetin reddine 19.01.2011 tarih ve 11-04/61-24 sayı ile karar verilmiştir.
I.1. Taraflar
I.1.1. EMEK ECZA
(12) Şikâyet eden taraf olan EMEK ECZA tıbbi ilaçların serbest eczanelere ve hastane
eczanelerine satışı ile sevkiyatı alanında faaliyet göstermiş olup adı geçen teşebbüs
mevcut dosyanın hazırlandığı tarih itibarıyla faaliyetlerine son vermiştir.
I.1.2. ABBOTT
(13) Şikâyet edilen ABBOTT tıbbi ilaç ham maddelerinin ve mamul ilaç ürünlerinin ithali ile bu
ürünlerin pazarlanması, tanıtılması ve satılması işleriyle iştigal etmektedir.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(14) Başvurunun esas olarak serbest eczanelere ve hastane eczanelerine yönelik ilaç
tedarikine ilişkin olduğu anlaşıldığından, dosya kapsamında ilgili ürün pazarları “serbest
eczanelere ilaç satış pazarı” ve “hastane eczanelerine ilaç satış pazarı” olarak
tanımlanmıştır.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(15) İlgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.

17-35/550-237
4 / 5

I.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
I.3.1. Önaraştırma Kapsamında Elde Edilen Bilgiler
(16) Danıştay 13. Dairesinin 22.06.2017 tarih ve 2016/798 E. 2017/2114 K. sayılı iptal
kararının gerekçesinde sayılan eksiklikleri tamamlamak üzere ABBOTT’tan bilgi talebine
istinaden gelen cevabi yazılar Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. ABBOTT ile yapılan
telefon görüşmelerinde ise geçmişe yönelik verilerin temin edilmesindeki zorluklar
nedeniyle serbest eczanelere yapılan ilaç satışlarına ilişkin en eski verilerin 2009,
hastane eczanelerine yapılan ilaç satışlarına ilişkin en eski verilerin ise 2012 yılına kadar
sağlanabildiği ifade edilmiştir.
(17) Ayrıca şirket yetkilisi tarafından 10 yıl öncesi defter ile evrakların imha edildiği ve bu
sebeple de 2003-2006 yıllarına ait verilere ulaşılamadığı belirtilmiştir. Konuyla ilgili olarak
ABBOTT tarafından Türk Ticaret Kanunu’nun 68. maddesi kapsamında 10 yıldan daha
eski belgeleri kanuni olarak saklamakla yükümlü olmadıklarının dikkate alınması da talep
edilmiştir. Gelen cevabi yazılarda ABBOTT’un serbest eczanelere ve hastane
eczanelerine ilaç satışı faaliyetlerine ait pazar paylarına aşağıda yer verilmiştir.
Tablo 1- ABBOTT’un Serbest Eczanelere İlaç Satışları Pazarındaki 2009-2016 Yıllarına Ait Pazar Payları
Serbest Eczanelere İlaç Satışı Miktar Bazında (%) Değer Bazında (%)
2009 (…..) (…..)
2010 (…..) (…..)
2011 (…..) (…..)
2012 (…..) (…..)
2013 (…..) (…..)
2014 (…..) (…..)
2015 (…..) (…..)
2016 (…..) (…..)

Tablo 2- ABBOTT’un Hastane Eczanelerine İlaç Satışları Pazarındaki 2012-2015 Yıllarına Ait Pazar Payları
Hastane Eczanelerine İlaç Satışı Miktar Bazında (%) Değer Bazında (%)
2012 (…..) (…..)
2013 (…..) (…..)
2014 (…..) (…..)
2015 (…..) (…..)
I.3.2. Değerlendirme
I.3.2.1. 4054 sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Değerlendirme
(18) EMEK ECZA ile ABBOTT arasındaki ticari ilişki, ABBOTT’un sağlayıcı EMEK ECZA’nın
ise alıcı konumunda olduğu ilaç alımına dayanan dikey bir ilişkidir. Ortada 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi anlamında rekabeti kısıtlayıcı teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu
eylem veya teşebbüs birliği kararının bulunmadığı anlaşıldığından, iddia konusu
eylemlerin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında olmadığı kanaatine varılmıştır.


17-35/550-237
5 / 5

I.3.2.2. 4054 sayılı Kanun’un 6. Maddesi Kapsamında Değerlendirme
(19) Şikâyetçi aleyhine ayrımcılık yapıldığı yönündeki iddialar, 4054 sayılı Kanun’un 6.
maddesi çerçevesinde değerlendirilebilecektir. Konuyla ilgili olarak EMEK ECZA’nın
iddiaları kapsamında ilgili ürün pazarlarının serbest eczanelere ve hastane eczanelerine
ilaç satışı pazarları olduğu değerlendirilmektedir. Tablo 1’de gösterildiği üzere
ABBOTT’un 2009-2016 yılları arasındaki serbest eczanelere ilaç satışı miktar ve değer
bazında yaklaşık %(…..) seviyesindedir. 2009-2016 arası yaklaşık %(…..) seviyesinde
bulunan ve yıllar itibarıyla çok değişmeyen söz konusu pazar payı seviyesinin mevcut
dosyanın hazırlandığı tarih itibarıyla ulaşılamayan 2003-2006 yılları için de geçerli
olabileceği tahmini yapılabilir. İstatistiki tahmin yöntemiyle geçmiş verilere bakılarak
gelecekteki rakamların tahmin edilmesi yöntemine benzer şekilde bu dosyada da
geçmişe dönük olarak tahminde bulunabileceği söylenebilir. Bu noktadan hareketle,
serbest eczanelere ilaç satışı pazarında 2009-2016 yıllarında ABBOTT’un yaklaşık
%(…..) seviyesinde olan pazar payının 2003-2006 yıllarına ilişkin tahmini pazar payları
için de aynı seviyelerde olabileceği varsayılabilir. Benzer şekilde adı geçen teşebbüsün
hastane eczanelerine ilaç satış pazarındaki payı 2012-2015 yılları için yaklaşık olarak
%(…..) seviyesinde olup 2003-2006 yıllarında da ABBOTT’un pazar paylarının bu
seviyelerde olduğu tahmini yapılabilir.
(20) Ayrıca belirtmek gerekir ki şikâyetçi tarafından ABBOTT’un hâkim durumda bulunduğuna
dair herhangi bir bilgi veya belge de sunulmamıştır.
(21) Konuyla ilgili olarak 2003-2006 yılları için ABBOTT’un serbest eczanelere ve hastane
eczanelerine ilaç satış pazarlarındaki ortalama pazar paylarının sırasıyla yaklaşık %(…..)
ve %(…..) seviyelerinde olduğu tahmin edilmekte olup söz konusu pazar payı
seviyelerinde ABBOTT’un hâkim durumda bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(22) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy