Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 16-22/395-183
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin sahip olduğu TAV Esenboğa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vasıtasıyla Ankara Esenboğa Havalimanı’nda ve işletmecisi olduğu diğer havalimanlarında otopark ücretlerine fahiş fiyat uyguladığı iddiası
Karar Tarihi: 29.06.2016

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2016-4-17 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 16-22/395-183
Karar Tarihi : 29.06.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ,
Kenan TÜRK, Adem BİRCAN
B. RAPORTÖRLER: Can SARIÇİÇEK, Şevket GÜLTEKİN, Hatice CESUR
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Güney ERDAL
Afşaroğlu Konakları Bağlıca Blv. Eski Çayır Cad. No:18-1/A
Etimesgut/Ankara
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - TAV Havalimanları Holding A.Ş.
İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali 34149
Yeşilköy/İstanbul
- TAV Esenboğa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş.
Beytepe Köyü No:5 Bilkent Çankaya/Ankara
(1) E. DOSYA KONUSU: TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin sahip olduğu TAV
Esenboğa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. vasıtasıyla Ankara Esenboğa
Havalimanı’nda ve işletmecisi olduğu diğer havalimanlarında otopark ücretlerine
fahiş fiyat uyguladığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin (TAV) kontrolünde bulunan TAV Esenboğa
Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş.’nin (TAV ESENBOĞA), Ankara Esenboğa
Havalimanı’nda hâkim durumda olduğu ve bu durumunu emsallerinden belirgin
biçimde yüksek otopark ücreti talep etmek suretiyle kötüye kullandığı,
- Ankara Esenboğa Havalimanı’na araçlarıyla gelen sürücülerin alternatif otopark alanı
bulamadıkları, dolayısıyla araçlarını çok uzak yerlere park etmek ya da fahiş otopark
ücretleri ödemek zorunda kaldıkları,
- TAV’ın işletmecisi olduğu diğer havalimanlarında da fahiş düzeyde otopark ücretleri
talep edildiği
ileri sürülerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)
çerçevesinde gereğinin yapılması talep edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 29.03.2016 tarihinde giren başvuru üzerine
hazırlanan 27.04.2016 tarih ve 2016-4-17/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu Kurulumuzun
03.05.2016 tarihli toplantısında görüşülmüş ve önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
Konuya ilişkin karar uyarınca düzenlenen 21.06.2016 tarih ve 2016-4-17/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu hakkında 4054 sayılı Kanun’un
41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.
16-22/395-183
2/21


I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
(5) Dosya konusu önaraştırma kapsamında yapılacak herhangi bir ilgili ürün pazarı ve/veya
ilgili coğrafi pazar tanımı iddialara yönelik değerlendirmenin sonucunu etkilemediğinden,
İlgili Pazarın Tanımlanmasına Dair Kılavuz’un 20. paragrafı da dikkate alınarak, ilgili pazar
tanımı yapılmamıştır.
I.2. Dosya Kapsamında Yapılan Tespitler
I.2.1. TAV ESENBOĞA ile Yapılan Görüşmeden Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(6) TAV ESENBOĞA Genel Müdürü ile yapılan görüşmede şikâyete konu otopark ücretlerine
ilişkin olarak özetle;
- Ücret tarifelerinin düzenlenmesinde Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel
Müdürlüğü (DHMİ) ile akdedilen İhale Şartnamesi’nin esas alındığı, DHMİ tarafından
sürekli denetime tabi olunduğu ve anılan Genel Müdürlük ve Başmüdürlük ile
koordineli çalışıldığı,
- Otopark hizmetleri konusunda temel gider/maliyet kalemlerinin uluslararası
standarttaki otoparkın yatırım maliyetleri, yönetim ve işletme maliyetleri (temizlik,
bakım onarım, elektrik, personel giderleri) ve güvenlik maliyetleri (giriş ve çıkışlardaki
kontrol noktaları, plaka kayıt sistemi, gezici güvenlik görevlileri) olduğu,
- Esenboğa otopark ücret tarifesinin, DHMİ tarafından yıllık olarak yayımlanan tarifenin
esas alınmasıyla hazırlandığı, bilahare Uygulama Sözleşmesi’nin “Tarifelerin Tespiti”
başlıklı 29. maddesi kapsamında DHMİ tarafından belirlenen tarifeye + / - %(…..) farklı
fiyat uygulama haklarının olduğu,
- DHMİ Otopark Tarifesi Uygulama Esasları’nın (a) bendi kapsamında, kapalı otopark
tarifesi için ise öncelikle DHMİ tarifesinin üzerine %(…..) ilave edildiği, akabinde + / -
%(…..) fark uygulama hakları içerisinde tarifenin belirlendiği,
- Ayrıca Kamu Özel İşbirliği Projeleri Havalimanı / Terminal 2016 Ücret Tarifesi (2016
KÖİ) Uygulama Esasları’nın (e) bendi kapsamında, DHMİ’nin yıllık otopark ücret
tarifeleri çerçevesinde ücretsiz uygulama ya da indirim yapma haklarının olduğu
ifade edilmiştir.
(7) Ayrıca dosya konusu iddialarda yer alan, TAV ESENBOĞA’nın Esenboğa Havalimanı
otopark hizmetleri bakımından hâkim durumda olduğu ve havalimanına araçlarıyla gelen
kişilerin alternatif otopark imkânından yararlanamadığı hususlarına ilişkin olarak, Ulaşım
Koordinasyon Merkezi (UKOME) Kararları uyarınca ilki Kasım 2011’de faaliyete geçen
PARK & FLY (Anadolu Jet) olmak üzere, hâlihazırda havalimanı dışında çok yakın
mesafede birkaç otopark işletmesinin faaliyette bulunduğu belirtilmiştir.
16-22/395-183
3/21

I.2.2. DHMİ ile Yapılan Görüşmeden Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(8) Raportörlerin görüştüğü DHMİ Genel Müdür Yardımcısı ve Yönetim Kurulu üyesi (…..)
tarafından özetle;
- Esenboğa Havalimanı için ilk olarak 2004 yılında ihaleye çıkıldığı ve ihale sonucunda
havalimanı işletmesinin TAV’a verildiği,
- Taahhüt edilen gelirlerin ve işletme hakkının elde edilebilmesi için ihaleye katılan
firmalarca sunulan işletme sürelerinin dikkate alınması suretiyle işletme hakkının
devredildiği, ancak ofis kiralamaları, otopark ücretleri gibi kimi tarifelerin her yıl
yenilenmesi ve DHMİ’ye gönderilerek onayına sunulmasının gerektiği,
- İhaleyi kazanan TAV ile yapılan sözleşmeler kapsamında, otopark ücret tarifelerinin
baz fiyatının DHMİ tarafından belirlendiği, TAV’ın bu tarife üzerine %(…..) oranında
artırım veya indirim uygulayabildiği, ancak nihai olarak bu tarifeyi onaylayan tarafın
yine DHMİ olduğu,
- Tarifelerde meydana gelecek değişiklikler için TAV’ın taleplerinin, elde edilen gelirlerin
ve müşteri isteklerinin göz önünde bulundurulduğu,
- Havalimanlarının otopark ücret tarifelerinde sabit oranda artış uygulansa da
havalimanlarının farklı tarihlerde, farklı tekliflerle hizmete girmesi, havalimanı
otoparklarının kapalı veya açık otopark gibi farklı nitelikleri haiz olması,
havalimanlarının daha işlek ve talebi daha yüksek olmak gibi özelliklere sahip
bulunması nedenleriyle otopark ücret tarifelerinde farklılıkların ortaya çıkabildiği,
- Havalimanı sınırları içerisinde ilk otopark açma talebinin Anadolu Jet’ten geldiği, ancak
haksız rekabete yol açacağı düşüncesiyle bu teklifin kendilerince reddedildiği, bunun
üzerine Anadolu Jet’in havalimanı sınırları dışında otopark açtığı ve ardından
havalimanı dışında birçok teşebbüsün otopark işletmeye başladığı
ifade edilmiştir.
I.2.3. DHMİ ve TAV ESENBOĞA’dan Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Tespitler
(9) TAV ESENBOĞA ve DHMİ’den elde edilen bilgi ve belgeler doğrultusunda, TAV
ESENBOĞA’nın 2007-2016 (ilk dört ay) arası dönemde, otopark hizmetlerinden yararlanan
araçların otoparktaki kalış süresine göre uygulanan ücret tarifeleri ile DHMİ tarafından
yayımlanan baz otopark ücret tarifelerine ve TAV ESENBOĞA’nın ücret tarifelerinde
meydana gelen yıllık değişmelere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Tablo 1: TAV ESENBOĞA ve DHMİ’nin Esenboğa Havalimanına İlişkin Otopark Ücret Tarifeleri (TL)
Araçların Cinsi
2007 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA 1 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ2 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ

1 TAV ESENBOĞA’nın belirtilen yıl içerisinde uygulamış olduğu açık otopark ücret tarifeleri.
2 DHMİ’nin Atatürk (Kargo Terminali), Adnan Menderes, Antalya, Dalaman, Milas Bodrum, Adana ve
Trabzon Havalimanları için (2013 itibarıyla söz konusu havalimanları için, yap-işlet-devret sözleşmesinin
sona ermesi ve kiralama usulüne geçilmesi nedeniyle ayrı bir tarifelendirmeye başlanmıştır. Bu kapsamda
havalimanları DHMİ tarafından belirlenen ücret tarifelerine uymakta ve +/- %(…..) hakları ortadan
kalkmaktadır.) belirlemiş olduğu yıllık baz otopark ücret tarifeleri.
16-22/395-183
4/21

2008 TÜFE ORANI:8,76%
2008 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ
2009 TÜFE ORANI: 10,44%
2009 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ
2010 TÜFE ORANI: 6,25%
2010 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ
16-22/395-183
5/21


2011 TÜFE ORANI: 8,57%
2011 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir. Kapalı Otopark DHMİ
Kapalı Otopark DHMİ
2012 TÜFE ORANI: 6,47%
2012 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ
2013 TÜFE ORANI: 8,89%
2013 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri3 (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ

3 2013 itibarıyla DHMİ tarifelerinde ve TAV ESENBOĞA tarifelerinde motor ve motosiklet için de tarife yer
almaktadır, ancak burada gerek görülmediği için yer verilmemiştir.
16-22/395-183
6/21


2014 TÜFE ORANI: 7,49%
2014 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
2015 TÜFE ORANI: 8,85%
2015 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV
TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.
Kapalı Otopark DHMİ
2016 TÜFE ORANI: 7,67%
20164 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil,
Pikap,
Minibüs
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Açık Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Kapalı Tarife
Değişim (%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs,
Otobüs,
Kamyon,
Kamyonet
TAV ESENBOĞA (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DHMİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TAV Tarife Değişim
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kapalı Otopark TAV TAV’ın kapalı otoparkına bu gruptaki araçlar girmemektedir.


4 TAV ESENBOĞA tarafından gönderilen bilgiler, 2016 yılının ilk dört ayını içermektedir.
16-22/395-183
7/21


(10) Tablo 1’de yer alan verilerden anlaşıldığı üzere, bazı yıllarda otopark ücretlerine artış
yapılmadığı, bazı yıllarda ise artış yapılmış olmakla birlikte yapılan artışların, 2007-2016
arası dönemde gerçekleşen yıllık ortalama enflasyon oranları baz alındığında elde edilen
kümülatif TÜFE değişim oranının altında kaldığı görülmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda,
2007-2016 (ilk dört ay) arası dönemde araçların otoparktaki kalış süresine göre uygulanan
ücret tarifelerinde meydana gelen artış oranı/miktarı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:
Grafik 1: 2007-2016 Dönemi TAV Esenboğa Tarafından Uygulanan Otopark Tarifeleri


(…..TİCARİ SIR…..)


(11) Grafik 1’den, 2007-2016 arası dönemde otopark hizmetlerinden yararlanan araçların
otoparktaki kalış süresine göre uygulanan ücret tarifelerinde meydana gelen artışların en
fazla aylık otopark tarifesinde ve son yıllarda yaşandığı; diğer otopark ücret tarifelerinde
ise bazı yıllarda değişim olmadığı, bazı yıllarda değişim olmakla birlikte bu değişimin
yukarıda da belirtildiği üzere TÜFE oranlarının altında ve işletmecilerin yasal hakları
çerçevesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Ayrıca, DHMİ tarafından yayımlanan baz
tarifeler incelendiğinde, TAV ESENBOĞA tarifelerine benzer şekilde, DHMİ baz
tarifelerinde de en fazla artışın aylık otopark tarifesinde yaşandığı anlaşılmıştır.
(12) TAV ESENBOĞA’dan alınan 2007-2016 (ilk dört ay) dönemindeki aylık otoparktan çıkan
araç sayısı bilgilerine aşağıdaki grafikte yer verilmiştir:
Grafik 2: TAV ESENBOĞA'nın Aylara Göre Park Eden Araç Sayısı


(…..TİCARİ SIR…..)


(13) Müşteri doluluk oranlarına ilişkin olarak DHMİ tarafından gönderilen bilgi ve belgelere göre;
bu bilgilerin yıllık bazda olması nedeniyle ve Grafik 2’de gösterilen artışın daha net
görülebilmesi adına, TAV ESENBOĞA’nın müşteri doluluk oranlarına yıllık bazda
aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Tablo 2: TAV ESENBOĞA Otoparkının 2007-2015 Arası Dönemdeki Yıllık Müşteri Doluluk Oranları
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
DOLULUK ORANI (%) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(14) Ayrıca TAV ESENBOĞA tarafından gönderilen bilgi ve belgeler doğrultusunda, 2007-2015
döneminde gerçekleştirilen otopark faaliyetine ilişkin gelir, gider ve kâr marjı rakamlarına
aşağıdaki tabloda yer verilmiştir:
16-22/395-183
8/21

Tablo 3: TAV ESENBOĞA’nın 2007-2015 Döneminde Otopark Faaliyetine İlişkin Gelir, Gider ve Kâr Marjı
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Otopark
Gelirleri
(TL)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Otopark
Giderleri5
(TL)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kâr Marjı6
(%)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(15) DHMİ’den gelen bilgilerin incelenmesi sonucunda, her yıl yayımlanan otopark tarifelerinde
DHMİ tarafından kiralanan/işletilen otoparkların dört ayrı kategoriye ayrıldığı belirlenmiş
olup, kategori başlıklarına aşağıda yer verilmiştir.
Tablo 4: DHMİ Tarafından İşletilen/Kiralanan Otoparklara Uygulanan Tarife Katagorileri
a. Atatürk (Kargo Terminali), Adana, Trabzon Havalimanları Otopark Tarifesi7
b. Erzurum, Gaziantep, Batman, Denizli Çardak, Diyarbakır, Elazığ, Hatay, Kars, Kayseri, Konya,
Malatya, Samsun Çarşamba, Şanlıurfa GAP ve Van Havalimanları Otopark Tarifesi8
c. Diğer Havalimanları Otopark Tarifesi
d. Abonman (Aylık)Tarifesi
(16) DHMİ tarafından doğrudan işletilen havalimanları; Samsun Çarşamba, Hatay, Gaziantep,
Kars Harakani, Trabzon, Muş, Tekirdağ Çorlu, Ağrı Ahmed-i Hani, Iğdır, Konya, Malatya,
Uşak Isparta Süleyman Demirel, Mardin, Tokat, Sinop, Balıkesir Koca Seyit, Bingöl,
Gökçeada, Balıkesir Merkez, Kahramanmaraş, Adıyaman, Kayseri, Adana, Amasya
Merzifon, Bursa Yenişehir, Şırnak Şerafettin Elçi, Kastamonu ve Kocaeli Cengiz Topel
Havalimanları olup, söz konusu havalimanlarının otopark tarifeleri ayrı kategorilerde
düzenlenmiştir. Bu çerçevede, Esenboğa Havalimanı’nın ticari faaliyetlerinin yoğunluğu ve
büyüklüğü de göz önüne alındığında DHMİ tarafından işletilen havalimanlarına ilişkin ücret
tarifelerinden ikinci kategori konu kapsamında dikkate alınmıştır. Tablo 1’de yer verilen
DHMİ baz tarifelerinin aynı zamanda DHMİ tarafından işletilen Adana ve Trabzon
Havalimanlarına ilişkin ücret tarifelerini de içermesi nedeniyle ilgili tarifelere yeniden yer
verilmesine gerek görülmemiştir.
(17) Aşağıda yer alan Tablo 5’te, DHMİ tarafından belirlenen otopark tarifelerine göre, Denizli
Çardak, Erzurum, Şanlıurfa/GAP, Gaziantep, Malatya, Konya, Samsun Çarşamba, Kars,
Konya, Van Ferit Melen, Hatay, Elazığ, Batman Havalimanlarının yer aldığı kategoriye ait
tarifelere yer verilmiştir.

5 TAV ESENBOĞA tarafından gönderilen bilgi yazısında, otopark giderlerine ilişkin olarak “ (…..) Euro proje
toplam ilk yatırım maliyeti içerisinde otopark payına düşen amortisman giderleri, finansal giderler ve genel
giderler yukarıda gösterilen otopark gider kalemlerine yansıtılmamış ve rakamlara dâhil edilmemiştir.” ifadesi
yer almaktadır.
6 TAV ESENBOĞA tarafından gönderilen bilgiler doğrultusunda raportörlerce hesaplanmıştır.
7 2014 yılına kadar Dalaman ve Milas Havalimanı ile 2013 yılına kadar Esenboğa ve Adnan Menderes
Havalimanı Otoparkları da bu kategoriye dâhildi.
8 Bu kategori 2008 yılı itibarıyla gelmiş olmakla birlikte ismi geçen havalimanları faaliyete başlama tarihleri
itibarıyla bu kategoriye dâhil olmuşlardır.
16-22/395-183
9/21

Tablo 5: DHMİ’nin Denizli Çardak, Erzurum, Şanlıurfa/GAP, Gaziantep, Malatya, Konya, Samsun Çarşamba,
Kars, Konya, Van Ferit Melen, Hatay, Elazığ, Batman Havalimanları için Yayımladığı Otopark Tarifeleri

2008 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık9
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2009 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2010 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2011 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2012 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2013 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2014 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2015 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

2016 Yılına İlişkin Ücret Tarifeleri (TL)
0-1 Saat 1-3 Saat 3-6 Saat 6-12 Saat 12-24 Saat Aylık
Otomobil, Pikap, Minibüs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Midibüs, Otobüs, Kamyon,
Kamyonet
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)


9 DHMİ ücret tarifelerinde, Atatürk, Antalya, Esenboğa, Adnan Menderes, Dalaman, Milas Bodrum, Adana ve
Trabzon Havalimanları dışında kalan havalimanlarının aylık (abonman) ücret tarifesi diğer havalimanları
ücret tarifesi içerisinde yer almakta olup burada diğer havalimanlarına ait aylık ücret tarifesine yer verilmiştir.
16-22/395-183
10/21


(18) DHMİ’den ayrıca, DHMİ tarafından işletilen havalimanı otoparklarına ilişkin gelir, gider, kâr
marjı rakamları ile doluluk oranları hakkında bilgi istenmiş, DHMİ tarafından işletilen çok
sayıda havalimanı bulunması nedeniyle, Esenboğa Havalimanı’nın ticari faaliyetinin
yoğunluğu ve büyüklüğü göz önüne alınmak suretiyle aşağıdaki tabloda Samsun, Trabzon,
Gaziantep ve Malatya Havalimanlarına ilişkin bilgilere yer verilmiştir:
Tablo 6: DHMİ Tarafından İşletilen Samsun, Trabzon, Gaziantep ve Malatya Havalimanı Otoparklarına İlişkin
Gelir, Gider, Kâr Marjı Rakamları ve Müşteri Doluluk Oranları
YILLAR
SAMSUN HAVALİMANI OTOPARKI
GELİR (TL) GİDER (TL) KÂR MARJI (%) DOLULUK (%)
2007 (…..) (…..) (…..) (…..)
2008 (…..) (…..) (…..) (…..)
2009 (…..) (…..) (…..) (…..)
2010 (…..) (…..) (…..) (…..)
2011 (…..) (…..) (…..) (…..)
2012 (…..) (…..) (…..) (…..)
2013 (…..) (…..) (…..) (…..)
2014 (…..) (…..) (…..) (…..)
2015 (…..) (…..) (…..) (…..)
2016 (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) (…..)
YILLAR
GAZİANTEP HAVALİMANI OTOPARKI
GELİR (TL) GİDER (TL) KÂR MARJI (%) DOLULUK (%)
2007 (…..) (…..) (…..) (…..)
2008 (…..) (…..) (…..) (…..)
2009 (…..) (…..) (…..) (…..)
2010 (…..) (…..) (…..) (…..)
2011 (…..) (…..) (…..) (…..)
2012 (…..) (…..) (…..) (…..)
2013 (…..) (…..) (…..) (…..)
2014 (…..) (…..) (…..) (…..)
2015 (…..) (…..) (…..) (…..)
2016 (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) (…..)
YILLAR
MALATYA HAVALİMANI OTOPARKI
GELİR (TL) GİDER (TL) KÂR MARJI (%) DOLULUK (%)
2007 (…..) (…..) (…..) (…..)
2008 (…..) (…..) (…..) (…..)
2009 (…..) (…..) (…..) (…..)
2010 (…..) (…..) (…..) (…..)
2011 (…..) (…..) (…..) (…..)
2012 (…..) (…..) (…..) (…..)
2013 (…..) (…..) (…..) (…..)
2014 (…..) (…..) (…..) (…..)
2015 (…..) (…..) (…..) (…..)
2016 (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) (…..)
16-22/395-183
11/21


YILLAR
TRABZON HAVALİMANI OTOPARKI
GELİR (TL) GİDER (TL) KÂR MARJI (%) DOLULUK (%)
2007 (…..) (…..) (…..) (…..)
2008 (…..) (…..) (…..) (…..)
2009 (…..) (…..) (…..) (…..)
2010 (…..) (…..) (…..) (…..)
2011 (…..) (…..) (…..) (…..)
2012 (…..) (…..) (…..) (…..)
2013 (…..) (…..) (…..) (…..)
2014 (…..) (…..) (…..) (…..)
2015 (…..) (…..) (…..) (…..)
2016 (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) (…..)
I.2.4. UKOME’den Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Tespitler
(19) Kurumumuzun talebi üzerine UKOME’den gönderilen bilgi ve belgelerde; UKOME’nin söz
konusu otopark işletmeciliğine ilişkin yetkilerinin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına
İlişkin Yönetmelik’in (Yönetmelik) 12. ve 13. maddesi çerçevesinde olduğu, Yönetmeliğin
12. maddesinde yer alan “sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, işyerlerini bu
Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan
formuyla yetkili idareye müracaat eder. Başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere
uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve
çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye verilir…” ve 13. maddesinde yer alan “İşyeri açma ve
çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren
en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde
ruhsat kesinleşir… İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak
denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde…
verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal
edilerek işyeri kapatılır.” şeklindeki düzenlemeler çerçevesinde iş ve işlem yaptığı, talep
edilen bilgilerde yer alan diğer konularda herhangi bir yetkisinin olmadığı ifade edilmiştir.
(20) UKOME tarafından gönderilen bilgi yazısında ayrıca, Yönetmeliğin ilgili maddelerinden
“Sıhhî Müesseseler İçin Sınıflarına ve Özelliklerine Göre Aranacak Nitelikler” başlıklı
maddesinin (c) bendinde “Açık otoparklar” kapsamında “1- Açık otopark olarak kullanılan
yerin mülkiyet sahibinden tapu tescil belgesine göre muvafakat aranacaktır. 2- Açık
otoparkta yapılacak kontrol kulübesi prefabrike veya kolay taşınabilir bir malzemeden
yapılacak olup, en az 9 m3 hacme sahip olacaktır. 3- İşyeri kapı numarası alınmış
olacaktır. 4- Araç giriş ve çıkışları trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenecek, trafik
açısından uygun olacaktır. 4- Açık otoparkın park alanlarının zemini beton veya asfalt
olacaktır. 6- Otoparkta park eden araçların her türlü hasara karşı zorunlu sigortaları
yaptırılmış olacaktır. 7- Kat irtifakı veya kat mülkiyetini haiz ya da inşaata başlama izni
alınan yerlerde açık otopark açılmaz. 8- Plan değişikliği veya mülkiyet değişikliği nedeniyle
oluşacak durumlarda yeni malikin veya maliklerin muvafakati olmadan işletmeye devam
edilemez.” hususlarının yer almakta olduğu ifade edilmiştir.
(21) Görüleceği üzere ilgili düzenlemeler çerçevesinde, UKOME’nin otopark işletmeciliğine
ilişkin tarife belirleme, sunulan hizmetin niteliğini denetleme/düzenleme yetkileri
bulunmamakta, ancak “Sıhhî Müesseseler İçin Sınıflarına ve Özelliklerine Göre Aranacak
Nitelikler”e göre Yönetmeliğin 12. ve 13. maddesi çerçevesinde işyeri açma ve ruhsat
verme yetkisi bulunmaktadır.
16-22/395-183
12/21

(22) Yazıda ayrıca, Esenboğa Havalimanı çevresindeki mevcut otoparklara ilişkin olarak veya
yeni otoparklar açılmasının önünde herhangi bir engel bulunup bulunmadığı konusunda,
bugüne kadar kendilerine Büyükşehir Belediye Meclisi kararı, mahkeme kararı vb.
herhangi bir bilgi ve belge gelmediği ifade edilmiştir.
(23) Öte yandan, Esenboğa Havalimanı yakınında otopark hizmeti sunan teşebbüslere ilişkin
olarak istenilen bilgiler çerçevesinde ise, Esenboğa Havalimanı çevresinde işyeri açma ve
çalışma ruhsatı bulunan teşebbüslerin PARK & FLY ve MMC OTOPARK olduğu ifade
edilmiştir. Bununla birlikte ilgili bilgi yazısında, UKOME izniyle açılmış, ancak hâlihazırda
faaliyet göstermeyen otoparklar ve/veya başvurusu reddedilen otoparklar bulunup
bulunmadığı konusunda herhangi bir bilgiye yer verilmemiştir.
I.2.5. Ankara Büyükşehir Belediyesinden Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde
Tespitler
(24) Ankara Büyükşehir Belediyesinden (Belediye) cevaben gelen evrakta özetle;
- Şehir içi otoparklarına ilişkin ücret tarifelerinin Belediye Meclisi tarafından belirlendiği
(16.07.2009 tarihli ve 1604 sayılı, 13.02.2015 tarihli ve 398 sayılı Belediye Meclisi
Kararları),
- 14.07.2008 tarihli ve 1810 sayılı Belediye Meclisi kararı ile Ankara mücavir alan
sınırları içerisinde otopark olarak kullanılacak park yerlerinden alınacak saatlik, günlük,
aylık ve yıllık ücretlerin kent içindeki özel park ücretlerinin üzerinde olmamak kaydıyla
UKOME tarafından belirlenmesinin oybirliği ile onaylandığı,
- Ancak, Ankara 11. İdare Mahkemesi tarafından 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi
Kanunu’nun 7. maddesinin (f) fıkrası, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye
Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15. maddesinin (a) ve (p) bendi ile 18. maddesinin (e)
ve (f) bendi, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesi hükümleri uyarınca
ücret tarifelerinin belirlenmesi konusunda yetkinin Belediye Meclislerine ait olması
karşısında UKOME tarafından belirlenmesi yönündeki Belediye Meclisi kararının
hukuka uygun görülmediği ve anılan Ankara 11. İdare Mahkemesi kararı üzerine
Belediye Meclisi kararının düzeltildiği,
- Belediye tarafından kiraya verilen ya da işletme hakkının devredildiği otoparklar için
Belediye Meclisi kararında belirlenen ücretlerin uygulandığı,
- Belediyenin özel şahıslar tarafından işletilen otoparklara ilişkin ücret tarifelerine
müdahale yetkisinin bulunmadığı
ifade edilmiştir.
(25) 16.07.2009 tarihli ve 1604 sayılı Belediye Meclisi kararı uyarınca belirlenen ve EGO Genel
Müdürlüğü idaresinde çalıştırılan veya kiraya verilen resmi, özel, ücretli, açık ve kapalı tüm
otoparklarda uygulanması öngörülen otopark ücret tarifelerine aşağıdaki tabloda yer
verilmiştir:
16-22/395-183
13/21

Tablo 7: 16.07.2009 tarihli ve 1604 sayılı Meclis Kararı Uyarınca Belirlenen Otopark Ücret Tarifeleri
AÇIK VE YOL BOYU OTOPARKLAR İÇİN (TL)
ARAÇLARIN CİNSİ 0-1 SAAT 1-4 SAAT 4-8 SAAT 8-12 SAAT 12-24 SAAT
MOTOSİKLET (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
OTOMOBİL-KAMYONET-
MİNİBÜS-TRAKTÖR
KÂRAVAN-JEEP
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
OTOBÜS-KAMYON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ÇOK KATLI VE KAPALI OTOPARKLAR İÇİN (TL)
ARAÇLARIN CİNSİ 0-1 SAAT 1-4 SAAT 4-8 SAAT 8-12 SAAT 12-24 SAAT
MOTOSİKLET (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
OTOMOBİL-KAMYONET-
MİNİBÜS-TRAKTÖR
KÂRAVAN-JEEP
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
OTOBÜS-KAMYON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

(26) 13.02.2015 tarihli ve 398 sayılı Belediye Meclisi kararı ile belirlenen ve hâlihazırda geçerli
olan EGO Genel Müdürlüğü idaresinde çalıştırılan veya kiraya verilen resmi, özel, ücretli,
açık ve kapalı tüm otoparklarda uygulanması öngörülen otopark ücret tarifelerine aşağıda
yer verilmiştir:
Tablo 8: 13.02.2015 tarihli ve 398 sayılı Meclis Kararı Uyarınca Belirlenen KDV dâhil Otopark Ücret Tarifeleri
AÇIK VE YOL BOYU OTOPARKLAR İÇİN (TL)
0-15 DAKİKA 15 - 4 SAAT 4 - 8 SAAT TAM GÜN
TÜM ARAÇLAR İÇİN (…..) (…..) (…..) (…..)
ÇOK KATLI VE KAPALI OTOPARKLAR İÇİN (TL)
0-1 SAAT 1-4 SAAT 4-8 SAAT TAM GÜN
TÜM ARAÇLAR İÇİN (…..) (…..) (…..) (…..)
(27) Belediye tarafından işletilen şehir içi otoparklara ilişkin gelir, gider ve kâr marjı oranları
hakkındaki bilgi talebine ilişkin olarak; Belediye tarafından bizzat işletilen herhangi bir
otopark bulunmadığı, Kira İşleri Şube Müdürlüğü tarafından kiraya verilen ya da tahsis
edilen otoparkların bulunduğu ve bu otoparkların 3. şahıslar eliyle işletilmesi nedeniyle
gider ve kâr marjı rakamlarının kendilerinde mevcut olmadığı ifade edilmiştir.
(28) Tablo 9’da Belediye tarafından kiraya verilen ya da tahsis edilen otoparklara ilişkin 2007-
2016 dönemine ait otopark gelirlerine yer verilmiştir:
Tablo 9: 2007-2016 Döneminde Belediye Tarafından Kiraya Verilen ya da Tahsis Edilen Şehir İçi
Otoparklarına İlişkin Otopark Gelirleri
YILLAR YILLIK OTOPARK GELİRLERİ (TL) YILLAR YILLIK OTOPARK GELİRLERİ (TL)
2007 (…..) 2012 (…..)
2008 (…..) 2013 (…..)
2009 (…..) 2014 (…..)
2010 (…..) 2015 (…..)
2011 (…..) 2016 (…..)

16-22/395-183
14/21


(29) Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gönderilen bilgi ve belgelerden, Belediye
tarafından kiralanan/tahsis edilen otoparkların ücret tarifelerini belirleme yetkisinin
Belediye Meclisine ait olduğu ve söz konusu tarifelerde sıklıkla değişim yaşanmadığı
anlaşılmaktadır. Her yıl tarifeleri yenilenen TAV ESENBOĞA’nın aksine Belediye
tarafından kiralanan/tahsis edilen otoparkların ücret tarifelerinin 2009 ve 2015 yıllarında
değişikliğe uğradığı görülmektedir.
I.2.6. ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV’den ve Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş.’den
(HAVAŞ) Talep edilen Bilgiler Çerçevesinde Tespitler
(30) Kurumumuzun bilgi talebi üzerine Ankara Şoförler Otomotiv Turizm İnşaat Reklam İletişim
A.Ş. (ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV) tarafından gönderilen bilgiler kapsamında,
Esenboğa Havalimanı’na ulaşım hizmetine ilişkin ihalenin kazanılmasıyla birlikte BELKO
Air otobüsleri ile faaliyete başlandığı, EGO otobüslerinin faaliyetlerine ilişkin bilgi edinme
yetkilerinin bulunmadığı, kaldı ki kendilerinin faaliyete başladığı dönem olan Ekim 2013’ten
önce EGO otobüslerinin Esenboğa Havalimanı’na ulaşım hizmetine son verdiği
öğrenilmiştir. ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV’den gelen bilgi ve belgelerde, faaliyete
başlandığı tarih olan Ekim 2013 itibarıyla aylık taşınan yolcu sayısı, hizmet sağlayan araç
ve sefer sayısı, ortalama günlük doluluk oranları ve taşıma ücretlerine ilişkin bilgiler yer
almakta olup, söz konusu bilgilere aşağıdaki Tablo 10’da yer verilmiştir:
Tablo 10: BELKO Air’e Ait Taşınan Yolcu, Araç, Sefer Sayısı, Günlük Doluluk ve Taşıma Ücreti Bilgileri
YIL: 2013 Taşınan Yolcu Araç Sayısı Sefer
10
Sayısı
Ortalama
Günlük
Doluluk
Taşıma Ücreti (TL)
EKİM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..)
YIL: 2014
OCAK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..)
YIL: 2015
OCAK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
E7KİM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..)

10 BELKO Air otobüslerinin ortalama günlük sefer sayısı.
16-22/395-183
15/21

YIL: 2016
OCAK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
5 MAYISA KADAR
(…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
5-26 MAYIS ARASI (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..)
(31) HAVAŞ tarafından gönderilen taşınan yolcu sayısı, aylık doluluk oranları ve taşıma
ücretlerine ilişkin belgelerde yer verilen bilgiler Tablo 11’deki gibidir:
Tablo 11: HAVAŞ’a Ait Taşınan Yolcu Sayısı, Doluluk Oranı ve Taşıma Ücreti Bilgileri
YIL: 2007 Taşınan Yolcu
Doluluk
(%)
Taşıma11
Ücreti (tl) YIL: 2012
Taşınan
Yolcu
Doluluk
(%)
Taşıma
Ücreti (TL)
OCAK (…..) (…..) (…..) OCAK (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) ŞUBAT (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) MART (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) NİSAN (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) MAYIS (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) HAZİRAN (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) TEMMUZ (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) AĞUSTOS (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) EYLÜL (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) EKİM (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) KASIM (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) ARALIK (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) TOPLAM (…..)
YIL: 200812 YIL:2013
OCAK (…..) (…..) (…..) OCAK (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) ŞUBAT (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) MART (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) NİSAN (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) MAYIS (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) HAZİRAN (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) TEMMUZ (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) AĞUSTOS (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) EYLÜL (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) EKİM (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) KASIM (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) ARALIK (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) TOPLAM (…..)
YIL: 2009 YIL: 201413
OCAK (…..) (…..) (…..) OCAK (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) ŞUBAT (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) MART (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) NİSAN (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) MAYIS (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) HAZİRAN (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) TEMMUZ (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) AĞUSTOS (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) EYLÜL (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) EKİM (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) KASIM (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) ARALIK (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) TOPLAM (…..)

11 HAVAŞ tarafından uygulanan taşıma ücretlerinde 00.00-06.00 saatleri arasında %(…..) zam
uygulanmaktayken Ekim 2013 tarihinde bu uygulamaya son verilmiştir.
12 Belediye otobüsleri de Esenboğa Havalimanı’na ulaşım hizmetine başlamıştır.
13 25.09.2014 - 11.08.2015 tarihleri arasında HAVAŞ hizmetlerini durdurmuştur.
16-22/395-183
16/21

YIL: 2010 YIL: 2015
OCAK (…..) (…..) (…..) OCAK (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) ŞUBAT (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) MART (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) NİSAN (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) MAYIS (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) HAZİRAN (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) TEMMUZ (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) AĞUSTOS (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) EYLÜL (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) EKİM (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) KASIM (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) ARALIK (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) TOPLAM (…..)
YIL: 2011 YIL: 201614
OCAK (…..) (…..) (…..) OCAK (…..) (…..) (…..)
ŞUBAT (…..) (…..) (…..) ŞUBAT (…..) (…..) (…..)
MART (…..) (…..) (…..) MART (…..) (…..) (…..)
NİSAN (…..) (…..) (…..) NİSAN (…..) (…..) (…..)
MAYIS (…..) (…..) (…..) MAYIS (…..) (…..) (…..)
HAZİRAN (…..) (…..) (…..) HAZİRAN (…..) (…..) (…..)
TEMMUZ (…..) (…..) (…..) TEMMUZ (…..) (…..) (…..)
AĞUSTOS (…..) (…..) (…..) AĞUSTOS (…..) (…..) (…..)
EYLÜL (…..) (…..) (…..) EYLÜL (…..) (…..) (…..)
EKİM (…..) (…..) (…..) EKİM (…..) (…..) (…..)
KASIM (…..) (…..) (…..) KASIM (…..) (…..) (…..)
ARALIK (…..) (…..) (…..) ARALIK (…..) (…..) (…..)
TOPLAM (…..) TOPLAM (…..)
(32) Ayrıca, ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV ve HAVAŞ’tan alınan söz konusu faaliyetlerine
ilişkin gelir, gider ve kâr marjı rakamlarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir:
Tablo 12: HAVAŞ ve BELKO Air’e Ait Gelir, Gider ve Kâr Marjı Rakamları
BELKO
AİR15
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
GELİR
FAALİYETE HENÜZ BAŞLAMADIĞI DÖNEM
(…..) (…..) (…..)
GİDER (…..) (…..) (…..)
Kâr Marjı (…..) (…..) (…..)
HAVAŞ16 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
GELİR (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
GİDER (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kâr Marjı (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)


14 19.04.2016 tarihinde HAVAŞ hizmetlerini yeniden durdurmuştur.
15 BELKO Air tarafından gönderilen gelirlere olağandışı gelirler; giderlere finansman, amortisman ve
olağandışı giderler dâhil edilerek gelir, gider ve kâr marjı rakamları raportörlerce (HAVAŞ tarafından
gönderilen veriler göz önünde bulundurularak) hazırlanmıştır.
16 HAVAŞ tarafından gönderilen gelirlere olağandışı gelirler; giderlere faiz, amortisman, olağandışı giderler
ile genel müdürlük giderlerinin istasyona düşen payının da dâhil edildiği ifade edilmiştir.
16-22/395-183
17/21


(33) ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV ve HAVAŞ tarafından gönderilen bilgi ve belgelerden,
EGO otobüsleri ve ardından BELKO Air otobüslerinin faaliyete başlamasıyla HAVAŞ
tarafından taşınan yolcu sayısında azalma yaşandığı, BELKO Air otobüslerinin ücret
tarifelerinde artış olsa dahi taşınan yolcu sayısındaki artışın devam ettiği görülmektedir.
ANKARA ŞOFÖRLER OTOMOTİV, HAVAŞ ve TAV ESENBOĞA’dan elde edilen bilgi ve
belgeler doğrultusunda Esenboğa Havalimanı’na ulaşımda ağırlıklı olarak hangi yolun
tercih edildiğini görmek amacıyla, aşağıdaki Grafik 3’te teşebbüslerin 2007-2016 arası
dönemdeki müşteri sayılarına yer verilmiştir:
Grafik 3: TAV ESENBOĞA Müşteri Sayısı ve HAVAŞ-BELKO Air ile Taşınan Yolcu Sayısı


(…..TİCARİ SIR…..)


(34) Yukarıda yer verilen Grafik 3’te, 2007-2016 arası dönemde, TAV ESENBOĞA’nın müşteri
sayısında meydana gelen artışın HAVAŞ ile BELKO Air otobüslerinin taşıdığı yolcu
sayısında yaşanan artış karşısında daha az olduğu görülmektedir. Buna ek olarak
yolcuların yarısından daha azının havalimanına kendi aracıyla gelmeyi tercih ettiği, buna
karşılık yolcuların yaklaşık olarak üçte ikisinin HAVAŞ ve BELKO Air otobüsleri ile
havalimanına ulaşım sağladığı anlaşılmaktadır.
I.2.7. PARK&FLY ve MMC OTOPARK’tan Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Tespitler
(35) Kurumumuzun talebi üzerine PARK&FLY tarafından gönderilen bilgi ve belgelerde,
çalışma ruhsatının Ankara Büyükşehir Belediyesinden alındığı ve otoparkın yangın
güvenliğine ilişkin olarak zabıta müdürlüğü tarafından denetlendiği, otoparkın konumu
itibarıyla müşterilerinin çoğunlukla Esenboğa Havalimanı’ndan uçak ile seyahat edecek
yolculardan oluştuğu, UKOME kararları gözetilerek ücret tarifelerinin Anadolu Jet ve Miles
& Smiles üyesi Türk Hava Yolları yolcularına günlük (…..) TL, diğer müşteriler için ise
günlük (…..) TL olarak belirlendiği ve söz konusu ücret tarifelerinin içerisine otoparktan
havalimanı terminaline ve havalimanı terminalinden otoparka ulaşmaları için gerekli
transfer hizmetinin dâhil olduğu, otoparkın açılış yılı olan 2011’den 2014 yılı Mayıs ayına
kadar uygulanan ücret tarifelerinde değişiklik yapılmadığı ve söz konusu tarifelerin
Anadolu Jet yolcularına ilk gün ücretsiz diğer günler günlük (…..) TL ve diğer müşteriler
için günlük (…..) TL olarak uygulandığı, otoparklarına ilişkin aylık ortalama doluluk oranın
yaklaşık %(…..) olduğu ve otopark hizmetine ilişkin en önemli gider kalemlerinin elektrik,
personel ((…..) bordrolu kişi), arazi kirası ve transfer hizmetinin (iki servis aracının şoförü,
araç ve yakıt ücretleri) olduğu ifade edilmiştir.
(36) MMC OTOPARK tarafından gönderilen bilgi ve belgelerde ise, 30.11.2015 tarihinde
otopark işletmek için kurulduğu, ancak Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Ulaşım Dairesi
Başkanlığında ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarda gerekli resmi işlemlerin tamamlanması
üzerine 2016 yılı Mayıs ayı içerisinde faaliyete başlandığı, söz konusu faaliyetlerinin
havalimanı yolcularına otopark hizmeti sunmak olduğu ve müşterilerin istemesi halinde
otopark ile havalimanı arasında transfer hizmetinin de sunulduğu, otopark hizmetine ilişkin
ücret tarifelerinin belirlenmesinde çevrede bulunan diğer rakip otoparkların (Anadolu Jet ve
OTTO Park) ücret tarifelerinin baz alındığı ve söz konusu ücret tarifelerinin 24 saat için
(…..) TL olarak belirlendiği, faaliyete yeni başlanması nedeniyle ücret tarifelerinde her
hangi bir değişiklik söz konusu olmadığı ifade edilmiştir.
16-22/395-183
18/21

(37) MMC OTOPARK ve PARK & FLY tarafından gönderilen veriler değerlendirildiğinde, 2016
yılına ait günlük ücret tarifelerinin ( PARK&FLY – (…..) TL (Anadolu Jet ve Miles & Smiles
üyeleri) / (…..) TL (diğer müşteriler), MMC OTOPARK – (…..) TL), DHMİ tarafından bizzat
işletilen havalimanlarının günlük otopark ücret tarifelerine (12-24 saat – (…..) TL (otomobil,
minibüs, pikap) / (…..) TL (midibüs, kamyon, kamyonet, otobüs)) ve özellikle de TAV
ESENBOĞA tarafından uygulanan günlük ücret tarifelerine (DHMİ baz ücret tarifesi – (…..)
TL (otomobil, minibüs, pikap) / (…..) TL (midibüs, kamyon, kamyonet, otobüs), TAV
ESENBOĞA – (…..) TL (otomobil, minibüs, pikap) / (…..) TL (midibüs, kamyon, kamyonet,
otobüs)) kıyasen daha düşük kaldığı görülmektedir.
I.3. Değerlendirme
(38) Dosya konusu başvurunun temelini, TAV’ın kontrolünde bulunan TAV ESENBOĞA
vasıtasıyla Ankara Esenboğa Havalimanı’nda ve işletmecisi olduğu diğer havalimanlarında
otopark ücretlerine aşırı fiyat uyguladığı iddiası oluşturmaktadır.
(39) İddia edilen uygulamaların hukuki niteliği 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi temelinde genel
olarak hâkim durumun kötüye kullanılması, bunun özel bir türü olarak ise sömürücü
rekabet ihlalleri başlığı altında yer alan aşırı fiyat uygulamasıdır. Aşırı fiyat, pazar gücünün
uygulanması sonucunda sürekli olarak rekabetçi düzeyin önemli ölçüde üzerinde
belirlenen fiyat olarak tanımlanmaktadır17.
(40) Rekabet hukuku uygulamalarının tüketici refahı odaklı olduğu da göz önünde
bulundurulduğunda, sömürücü nitelikteki davranışlar içerisinde yer alan ve tüketici
refahında doğrudan bir kayba ve dağılım etkinsizliğine yol açan aşırı fiyatlama davranışı
rekabet hukukunun ilgi alanlarından birini oluşturmaktadır.
(41) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinin lafzından da anlaşılacağı üzere, Türk Rekabet
Hukukunda “hâkim durumun kötüye kullanılması” olarak nitelenebilecek bir ihlalin varlığı
için iki koşulun bir arada sağlanması gerekmektedir. Bunlardan birincisi, “hâkim
durum”daki bir teşebbüsün varlığı, ikincisi ise hâkim durumdaki teşebbüs tarafından
gerçekleştirilen eylemin “kötüye kullanma” niteliğini taşımasıdır. Somut olayda bu
koşullardan herhangi birisinin bulunmaması halinde, Kanun’un 6. maddesi kapsamında
“hâkim durumun kötüye kullanılması” ihlalinden söz edilmesi mümkün değildir. Ayrıca,
“Hâkim Durumdaki Teşebbüslerin Dışlayıcı Kötüye Kullanma Niteliğindeki Davranışlarının
Değerlendirilmesine İlişkin Kılavuz”un (Kılavuz) 7. paragrafında da belirtildiği üzere, “hâkim
durumun kötüye kullanılmasının” iki unsurundan birinin bulunmadığının açıkça
gösterilebildiği durumlarda diğer unsura ilişkin analize yer verilmemesi mümkündür.
(42) Bununla birlikte, mevcut dosya kapsamında TAV ESENBOĞA için yapılacak bir hâkim
durum analizinin, 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında yapılacak
değerlendirmenin sonucunu değiştirmediği görüldüğünden, TAV ESENBOĞA’nın inceleme
konusu eylemlerinin kötüye kullanma olup olmadığına ilişkin olarak yapılacak olan
aşağıdaki değerlendirmeler TAV ESENBOĞA’nın hâkim durumda olduğu varsayımı altında
gerçekleştirilecektir.

17 O’Donoghue ve Padilla 2006, 604.
16-22/395-183
19/21

(43) Raportörlerin TAV ESENBOĞA ve DHMİ’de yaptıkları görüşmelerden ve ilgili taraflarca
gönderilen cevabi yazılardan; TAV tarafından otopark ücret tarifelerinin düzenlenmesinde
DHMİ ile akdedilen İhale Şartnamesi’nin esas alındığı, TAV ESENBOĞA’nın, DHMİ
tarafından sürekli denetime tabi tutulduğu, TAV ESENBOĞA ve DHMİ arasında yapılan
sözleşmeler kapsamında, otopark ücret tarifelerinin baz fiyatının DHMİ tarafından
belirlendiği, TAV ESENBOĞA’nın bu tarifeleri %(…..) artırabildiği veya azaltabildiği, ancak
bu hakkın kullanımı sonrasında dahi nihai olarak bu tarifeyi onaylayan tarafın DHMİ olduğu
anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, TAV ESENBOĞA tarafından sunulan otopark
hizmetlerinin, fiyat yönüyle düzenlemeye tabi olduğu sonucuna varılmaktadır. Bununla
birlikte, başvuru konusu iddiaların aydınlatılması bakımından uygulanmakta olan fiyatlara
ilişkin bazı analizler yapılmış olup bu doğrultuda yapılan değerlendirmeye aşağıda yer
verilmektedir.
(44) TAV ESENBOĞA ve DHMİ’nin Esenboğa Havalimanı’na İlişkin Otopark Ücret Tarifelerine
yer verilen Tablo 1’den, 2007-2016 arası dönemde, otopark hizmetlerinden yararlanan
araçların otoparktaki kalış süresine göre uygulanan ücret tarifelerinin, DHMİ ile akdedilen
Uygulama Sözleşmesi (Tarifelerin Tespiti başlıklı 29. madde hükmü gereğince)
kapsamında DHMİ tarifeleri baz alınmak üzere +/- %(…..) değişim hakkının içerisinde
belirlendiği (Örneğin 2007 yılında 1-3 saat arası ücret DHMİ’nin tarifesinde (…..) TL iken
TAV ESENBOĞA (…..) TL olarak değişim hakkı kapsamında belirlemiştir.) görülmektedir.
Kapalı otopark ücretlerinin ise DHMİ Otopark Tarifesi Uygulama esasları (a) bendi
gereğince ve DHMİ’nin kendi işlettiği havalimanlarında kapalı otopark bulunmaması
nedeniyle, tarifede yer alan açık otopark ücretine %(…..) ilave edilerek belirlendiği,
ardından +/- %(…..) içerisinde tarifenin belirlendiği, sonuç olarak verilerden anlaşılacağı
üzere, bazı yıllarda otopark ücretlerine artış yapılmadığı, bazı yıllarda ise artış yapılmış
olmakla birlikte 2007-2016 arası dönemde yıllık ortalama enflasyon oranları baz
alındığında elde edilen kümülatif TÜFE değişim oranın altında kaldığı görülmüştür.
Dolayısıyla TAV ESENBOĞA tarafından kendisine tanınan yasal sınırlar içinde yapılan
artışların aşırı fiyat teşkil ettiğinin iddia edilmesi mümkün görünmemektedir. Ayrıca TAV
ESENBOĞA tarafından 2007-2016 arası dönemde uygulanan otopark ücret tarifelerinde
meydana gelen değişimin görüldüğü Grafik 1 de bu sonucu teyit eder niteliktedir.
(45) Benzer şekilde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gönderilen bilgiler çerçevesinde
hazırlanan Tablo 7 ve Tablo 8’den görüldüğü üzere; Belediye Meclisi kararı uyarınca
belirlenen ve EGO Genel Müdürlüğü idaresinde çalıştırılan veya kiraya verilen resmi, özel,
ücretli, açık ve kapalı tüm otoparklarda uygulanması öngörülen otopark ücret tarifeleri
kapsamında 16.07.2009 tarihli ve 1604 sayılı Belediye Meclisi kararı uyarınca otomobil için
açık ve kapalı otopark ücreti tüm gün (…..) TL, 13.02.2015 tarihli ve 398 sayılı Belediye
Meclisi kararı uyarınca ise tüm araçlar için açık otopark ücreti (…..) TL, kapalı otopark
ücreti (…..) TL olarak belirlenmiştir. Söz konusu tarifeler, TAV ESENBOĞA’nın ilgili yıllarda
uygulamış olduğu ücret tarifeleri ile kıyaslandığında, (Tablo 1) TAV ESENBOĞA’nın
otopark tarifelerinin, belediye tarifelerinden yaklaşık (…..) kat kadar yüksek olduğu
görülmektedir. Ancak şehir içi otoparklar ile havalimanı otoparkları arasında; bulunulan
konumun avantajları, sağlanan hizmetler, başta güvenlik maliyetleri olmak üzere birçok
maliyet kaleminin varlığı gibi farklılıkların bulunduğu hesaba katıldığında, söz konusu
farkın normal olduğu açık bir şekilde söylenebilecektir. Buna ek olarak bu farklılığın TAV
tarafından kendi serbest iradesiyle değil, DHMİ tarafından yapılan düzenlemeler
çerçevesinde ortaya çıktığı değerlendirilmektedir.
16-22/395-183
20/21

(46) Başvuru dilekçesinde belirtilmiş olduğu üzere, 2016 yılı için açık otoparkta 12-24 saat arası
için (…..) TL, kapalı otopark için ise (…..) TL olarak talep edilen ve aşırı fiyat oluşturduğu
iddia edilen ücretlerin Tablo 1’den teyit edilmesi mümkündür. Bununla birlikte, yukarıda
daha önce de belirtildiği üzere, bu ücret tarifeleri TAV ile DHMİ arasında yukarıda izah
edildiği usuller çerçevesinde belirlenmektedir.
(47) Öte yandan, Esenboğa Havalimanı ve yakın çevresinde otopark hizmetleri bakımından
yeni girişlerin gerçekleştiği daha düşük fiyata hizmet alternatiflerinin oluştuğu
görülmektedir. TAV ESENBOĞA ve DHMİ ile yapılan görüşmelerden anlaşıldığı üzere,
TAV ESENBOĞA tarafından sunulan otopark hizmeti, Esenboğa Havalimanı ve
çevresinde Kasım 2011 tarihine kadar sunulan tek otopark hizmeti iken, söz konusu
tarihten itibaren UKOME Kararları ile havalimanının yakın çevresinde rakip otopark
işletmelerin faaliyete başladığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, havalimanına kendi aracıyla
gelmeyi tercih eden yolcular bakımından TAV ESENBOĞA tek seçenek olmaktan
çıkmıştır. Kendilerinden talep edilen bilgiler kapsamında UKOME tarafından gönderilen
cevabi yazılarda da, Esenboğa Havalimanı çevresinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı
bulunan iki teşebbüsün bulunduğu ifade edilmiştir. Dolayısıyla anılan pazarda rekabetin
arttığı belirlenmiştir. Her ne kadar mevcut durumda resmi olarak faaliyet gösteren
otoparkların iki adet olduğu belirtilmiş olsa da raportörlerce TAV ESENBOĞA’da yapılan
inceleme sırasında aynı bölgede ESB Otopark adında bir otopark daha olduğu görülmüş,
ayrıca gerek TAV ESENBOĞA gerekse DHMİ ile yapılan görüşmelerden yakın zamana
kadar faaliyet gösteren bir başka otoparkın daha bulunduğu, ancak bu otoparkın üçüncü
pist inşaatı alanına girmesi nedeniyle kapatıldığı anlaşılmıştır.
(48) Ayrıca, hâlihazırda Esenboğa Havalimanı çevresinde faaliyet gösterdiği tespit edilen PARK
&FLY ve MMC OTOPARK’tan talep edilen bilgiler çerçevesinde, ilgili otoparkların ücret
tarifeleri TAV ESENBOĞA’nın tarifeleri ile beraber değerlendirilmiş olup, ortaya çıkan
farklılaşmanın TAV ESENBOĞA tarafından sunulan otopark hizmetine ilişkin gider
(maliyet) kalemlerinin daha fazla olması, Esenboğa Havalimanı otoparkına ilişkin DHMİ
tarafından yayımlanan baz ücret tarifesinin daha yüksek olması ile TAV ESENBOĞA
tarafından sunulan hizmet kalitesinin MMC OTOPARK ve PARK&FLY tarafından sunulan
hizmet kalitesinden daha yüksek olması gibi nedenlerden kaynaklandığı sonucuna
ulaşılmıştır. Bununla birlikte, TAV ESENBOĞA’nın sunduğu otopark hizmetiyle eşit
standartta olmasa dahi, aynı hizmetin çok daha ucuza sunulmakta olduğu görülmüştür.
Anadolu Jet tarafından işletilmekte olan PARK&FLY tarafından sunulan hizmetin ise TAV
ESENBOĞA ölçeğinde olmasa da yüksek bir standartta olduğu anlaşılmıştır.
(49) Yukarıda yer verilen Tablo 2’den, TAV ESENBOĞA’nın müşteri doluluk oranları yıllık
bazda görülebilmektedir. Tablodan da açıkça görüldüğü üzere, doluluk oranın en yüksek
olduğu yıl %(…..) oran ile 2015 yılıdır. Dolayısıyla TAV ESENBOĞA en dolu olduğu
zamanda dahi kapasitesinin tamamını kullanmamıştır. Esasen, pazarda faaliyeti bulunan
rakip otopark işletmeleri de talep görmektedir.
16-22/395-183
21/21

(50) Aşırı fiyata müdahalenin gerekliliği bakımından hatalı müdahalede, yüksek fiyatların
sağlayacağı pazara yeni girişlerin engellenmesi, yatırım ve inovasyon güdüsünün
azaltılması gibi risklerin söz konusu olduğu belirtilmelidir. Danıştay, 2001/4817 E.
2003/4770 K. sayılı kararında, aşırı fiyat kavramını ele alırken, söz konusu uygulamanın
4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında ele alınabileceğine hükmetmiş; “rekabet
koşullarının bulunmadığı, piyasanın kendi kendini düzeltemediği, aşırı fiyatlandırmanın
yeni girişleri teşvik etmediği, giriş engellerinin bulunduğu, bilgi akışının tam ve homojen
olmadığı bir ekonomide… [aşırı fiyat] gibi istismar edici eylemlere rekabet kuralları
aracılığıyla müdahale edilebileceğini” ifade etmiştir. Danıştay 13. Dairesinin 2009/109 E.
ve 2013/212 K. sayılı kararı uyarınca ise, aşırı fiyat uygulamalarına müdahale edilebilmesi
için hâkim durumdaki teşebbüsün ilgili pazarda tekel veya tekele yakın konumda
bulunması gerekmektedir. Nitekim Kurulumuz da önceki uygulamalarında, rekabete açık
piyasalarda piyasanın işleyişine müdahaleden kaçınmıştır.
(51) Açıklamalar çerçevesinde, TAV ESENBOĞA’nın ilgili tarifelerinin aşırı fiyat teşkil ettiği
sonucuna varmanın mümkün olmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(52) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy