Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 16-12/194-88
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan veriler esas alınmak suretiyle hazırlanan analizlerin EBS Otomotiv Yönetim Danışmanlığı tarafından, yapılan anlaşmalar yoluyla sektördeki ilgililer ile paylaşılması işlemine menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 30.03.2016

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2015-4-70 (Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 16-12/194-88
Karar Tarihi : 30.03.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK, Adem BİRCAN
B. RAPORTÖRLER: Esin AYGÜN, Süleyman DAĞDEVİREN
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : - EBS Otomotiv Yönetim Danışmanlığı-Erol ŞAHİN
Barbaros Mah. Oymak Cad. No:24-34 Kocasinan KAYSERİ
(1) D. DOSYA KONUSU: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan veriler
esas alınmak suretiyle hazırlanan analizlerin EBS Otomotiv Yönetim
Danışmanlığı tarafından, yapılan anlaşmalar yoluyla sektördeki ilgililer ile
paylaşılması işlemine menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması
talebi.
(2) E. İDDİALARIN ÖZETİ: EBS Otomotiv Yönetim Danışmanlığı’nın (EBS OTOMOTİV)
web sitesine eklenecek bilgilerin, bu bilgilere ilişkin yayımlanacak olan analiz ve
raporların internet sayfası üzerinden sektörle ve ihtiyacı olan kişi ve kuruluşlarla
paylaşımı hususundaki teşebbüs kararına menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet
tanınması talebinde bulunulmaktadır.
(3) F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 18.12.2015 tarihinde giren ve eksiklikleri
09.03.2016 tarihinde tamamlanan bildirim üzerine hazırlanan 22.03.2016 tarihli
Muafiyet-Menfi Tespit Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) G. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; EBS OTOMOTİV tarafından “2. El Otomobil
Satışlarına İlişkin Veriler”in ve “Yeni Araç Satışlarına İlişkin Veriler”in paylaşılmasına
menfi tespit belgesi verilebileceği ifade edilmektedir.
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. İşlem Tarafı- EBS OTOMOTİV
(5) EBS OTOMOTİV 2015 yılı başında yaptığı programlar ile sektöre istatistiki veri
kazandırmaya başlayan bir şahıs şirketidir. EBS OTOMOTİV, Türkiye yeni araç
satışları ve 2. el araç satış verilerinin düzenlenerek geriye dönük istatistiki verilerinin
sunulması faaliyetini gerçekleştirmektedir. Bu faaliyetler kapsamında sektördeki çeşitli
dernek ve teşebbüslere analiz programları altyapısı sağlanması, çeşitli sektör
araştırmaları yürütülmesi ve bazı kamu kurumları ile ortak çalışmalar yürütülmesi EBS
OTOMOTİV tarafından sunulan hizmetlerdendir.



H.2. İlgili Pazar
16-12/194-88
2/10

(6) Bildirime konu işlem, EBS OTOMOTİV tarafından TÜİK üzerinden temin edilen verilerle
hazırlanan bazı istatistiki analizlerin paylaşılmasıdır. Paylaşılacak olan bilginin niteliği
ve verilen hizmetin kapsamı dikkate alındığında ilgili ürün pazarının “binek ve hafif ticari
araçların satışı pazarı” ve “ ikinci el araçların satışı pazarı” olarak ele alınması
mümkündür.
(7) EBS OTOMOTİV tarafından gerçekleştirilmesi düşünülen bilgi paylaşımından Türkiye
sınırları içerisindeki tüm otomotiv sektörü oyuncularının yararlanmasının mümkün
olduğu belirtildiğinden ilgili coğrafi pazar, “Türkiye” olarak belirlenebilecektir.
(8) Diğer taraftan, söz konusu alternatif pazar tanımlarının dosya konusu işlem
kapsamında yapılacak değerlendirmeler bakımından farklılık arz etmemesi sebebiyle,
“İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin Kılavuz”un 20. paragrafı da dikkate alınarak, ilgili
ürün pazarının tanımlanmasına gerek duyulmamıştır.
H.3. Değerlendirme
H.3.1. Bildirime Konu Teşebbüs Kararı
(9) Bildirime konu işlem, EBS OTOMOTİV veri tabanına yeni eklenecek olan ve iki başlık
altında toplanan bilgilerin EBS OTOMOTİV internet sitesi aracılığıyla sektörle ve
ihtiyacı olan tüm kişi ve kuruluşlarla paylaşımına ilişkindir.
(10) Bildirim Formunda belirtildiği üzere, EBS OTOMOTİV tarafından kullanılan söz konusu
bilgilerin tamamı TÜİK tarafından sağlanan kamuya açık bilgilerden oluşmaktadır. Yine
Bildirim Formunda, TÜİK’ten alınan bilgilerin sektörün anlayabileceği bir şekle
dönüştürmenin amaçlandığı, sektörde oluşan hassasiyetten dolayı şirketin
çalışmalarına başlayabilmesi için menfi tespit belgesi alınmasının bir zorunluluk olduğu
vurgulanmıştır. Bu kapsamda TÜİK tarafından yayımlanan düz-sıralı bilgilerin çeşitli
analizler ve grafiklerle bir pratik bilgi kaynağı haline getirilmesinin hedeflendiği ifade
edilmiştir.
(11) Bildirim ile EBS OTOMOTİV internet sitesine dâhil edilmek istenen bilgiler iki ana
başlıktan oluşmaktadır:
- Yeni Araç Satışlarına İlişkin Veriler
- 2. El Otomobil Satışlarına İlişkin Veriler
H.3.1.1. Yeni Araç Satışlarına İlişkin Veriler
(12) Bildirim Formuna ve başvuru sahibi tarafından sağlanan ek bilgilere göre, yeni araç
satışlarına ilişkin, binek ve hafif ticari araçları kapsayacak şekilde; EBS OTOMOTİV
internet sitesi aracılığıyla, kamuoyuyla ve talep eden diğer sektör çevreleri ile
paylaşılması planlanan verilerin içeriği aşağıdaki gibidir:
- Markaların il bazında satış rakamları ile yine il bazında pazar payı verileri,
- Çeşitli araç segmentlerine ilişkin olarak, her segmentte en çok satılan ilk beş
araç markası ve bunlara ilişkin satış rakamları ile pazar payları,
- İl ve ilçe bazında olacak şekilde, her model ve marka için satış rakamları,
- İl bazında olacak şekilde, her bir markanın ilgili ildeki toplam satışları; pazar
payı; pazar payına göre olması gereken satış rakamı; liderlik için gereken satış
rakamı; penetrasyon oranı ve pazar payı değişimleri,
- İl ve ilçe bazında olacak şekilde, her bir markanın toplam satışları; pazar payı;
pazar payına göre olması gereken satış rakamı; penetrasyon oranı ve il ve ilçe
pazar payı karşılaştırmaları,
16-12/194-88
3/10

- 2004-2015 yılları arasında Türkiye’de otomobil pazarının gelişimi ile yine aynı
yıllara ilişkin olarak markaların pazar gelişimleri.
H.3.1.2. İkinci El Otomobil Satışlarına İlişkin Veriler
(13) Bildirim Formuna ve başvuru sahibi tarafından sağlanan ek bilgilere göre, 2. el otomobil
satışlarına ilişkin, binek ve hafif ticari araçları kapsayacak şekilde; EBS OTOMOTİV
internet sitesi aracılığıyla, kamuoyuyla ve talep eden diğer sektör çevreleri ile
paylaşılması planlanan verilerin içeriği aşağıdaki gibidir:
- İllerin satış rakamları ve pazar payı verileri ile pazar payı sıralamaları,
- İl bazında olacak şekilde, 2015 Ocak-Ekim dönemlerine ilişkin olmak üzere,
satışı yapılan araç adedi,
- İl bazında olacak şekilde, markaların aylara göre satış rakamları ve bu satışlara
ilişkin pazar payları,
- İl, ilçe ve araç yaşı bilgisi olacak şekilde, markaların aylara göre satış rakamları
ve bu satışlara ilişkin pazar payları.
H.3.2. Bilgi Değişiminin Rekabet Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi
(14) Bilindiği üzere 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrası “Belirli bir mal veya
hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da
kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan
teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve
eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır” hükmünü haizdir. Bu bağlamda bildirim
kapsamında yapılması planlanan veri paylaşımının rakipler arasında koordinasyona yol
açabilecek nitelikte bir bilgi paylaşımı olup olmadığının değerlendirilmesi
gerekmektedir.
(15) Yatay İşbirliği Anlaşmaları Hakkında Kılavuz’un (Kılavuz) 58. paragrafına göre, bilgi
değişiminin rekabet üzerindeki olası etkileri, her somut olayın kendine has özellikleri
bağlamında incelenmelidir1. Bilgi değişiminin, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında rekabeti kısıtlama etkisinin bulunması için, fiyat, üretim miktarı, ürün
kalitesi, ürün çeşitliliği ya da inovasyon gibi rekabet parametrelerinden en az biri
üzerinde olumsuz etki doğurabilecek nitelikte olması gerekir. Bilgi değişiminin rekabeti
kısıtlayıcı etkisinin değerlendirilmesinde, ilgili pazarın özellikleri ile bilgi değişiminin
nitelikleri dikkate alınır.


(16) Pazarın özellikleri bakımından öncelikle pazarın şeffaflığının değerlendirilmesi
gerekmektedir. Yeterince şeffaf, yoğunlaşmış, istikrarlı, simetrik olan ve karmaşık
olmayan pazarlarda teşebbüslerin işbirlikçi sonuca ulaşmaları daha kolaydır. Bilgi
değişimi pazarda şeffaflığı artırmak, pazarın karmaşıklığını ve asimetriyi azaltmak,
pazarı istikrarlı hale getirmek gibi yollarla işbirlikçi sonucu kolaylaştırabilir. Dolayısıyla,

1 Kılavuz’un 56.vd. paragraflarına göre, piyasada rekabeti kısıtlama amacıyla yapılan her türlü bilgi
değişiminin, etkisine bakılmaksızın rekabeti kısıtladığı kabul edilir. Bilgi değişiminin rekabeti kısıtlama
amacı olup olmadığının değerlendirilmesinde bilgi değişiminin, doğası gereği rekabetin kısıtlanmasına
yol açıp açmayacağı değerlendirilecektir. Geleceğe yönelik planlara ilişkin bir bilgi değişiminin amaç
yönünden rekabeti kısıtlama ihtimali, mevcut verilerin değişimine kıyasla daha fazladır. Bu çerçevede,
rakiplerin, gelecekte uygulamayı planladıkları fiyat, üretim ya da satış miktarı gibi rekabete duyarlı
bilgileri aralarında değişmesi, genellikle fiyat ya da miktar tespiti amacı taşıdığı için, normal koşullar
altında kartel olarak değerlendirilir.
16-12/194-88
4/10

pazarın bilgi değişimi öncesi ve sonrasındaki şeffaflık düzeyi ile bilgi değişiminin bu
düzeyi nasıl değiştirdiği, bilgi değişiminin rekabeti kısıtlayıcı etki doğurma olasılığının
belirleyici unsurudur. Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken nokta, teşebbüslerin
mevcut bilgiyi, rakiplerinin davranışlarını öngörmek için ne ölçüde kullanabileceğinin
belirlenmesidir.
(17) Diğer önemli unsur pazarın yoğunlaşma derecesidir. Dar oligopollerde, az sayıda
teşebbüsün koordinasyon koşulları konusunda uzlaşmasının ve anlaşmadan
sapmaların izlenmesinin kolay olması nedeniyle işbirlikçi sonuçların gerçekleşme
olasılığı daha yüksektir. Dolayısıyla, dar oligopollerde, bilgi değişiminin rekabeti
kısıtlayıcı etkilere yol açma olasılığı, diğer oligopollere kıyasla daha fazladır. Öte
yandan teşebbüslerin, karmaşık bir pazar yapısında, işbirlikçi sonuca ulaşmaları daha
zor olup, işbirlikçi sonuçların ortaya çıkma olasılığı, arz ve talep koşullarının görece
daha az değişken olduğu, diğer bir deyişle istikrarlı olduğu pazarlarda daha yüksektir.
Pazarın özellikleri bakımından dikkat edilmesi gereken son unsur firmaların
benzerliğidir. Simetrik pazar yapılarında işbirlikçi sonucun gerçekleşme olasılığı
yüksektir; zira, teşebbüslerin maliyetler, talep, pazar payları, ürün yelpazesi, kapasite
gibi açılardan benzer olduğu durumda, rekabetçi güdüleri de benzer olacağından,
teşebbüsler arası koordinasyon ihtimali artmaktadır.
(18) Bilgi değişiminin nitelikleri bakımından değişilen bilginin rekabete duyarlı (stratejik) bilgi
olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Pazardaki belirsizliği azaltan
stratejik verilerin rakipler arasında değişiminin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamına girmesi, başka türlü bilgilerin değişimine kıyasla daha muhtemeldir.
Stratejik verilerin paylaşılması, tarafların rekabetçi güdülerinin azaltılması suretiyle
rekabeti kısıtlayıcı etkiler doğurabilir. Fiyata, miktara, müşterilere, maliyetlere, cirolara,
satışlara, alımlara, kapasiteye, ürün niteliklerine, pazarlama planlarına, risklere,
yatırımlara, teknolojilere, AR-GE programlarına ilişkin ve benzeri bilgilerin rekabete
duyarlı olduğu kabul edilir. Ayrıca, verilerin stratejik açıdan önemi, bilgi değişiminin
sıklığı ve pazarı kapsama derecesi ile verilerin toplulaştırılmış olup olmadığı ve
güncelliği gibi faktörlere de bağlıdır.
(19) Bilgi değişiminin rekabeti kısıtlayıcı etkileri değerlendirilirken, bilgi değişiminde bulunan
teşebbüslerin ilgili pazarı kapsama derecesi de dikkate alınır. Zira bilgi değişiminin
tarafı olmayan rakipler, bilgi değişiminde bulunan teşebbüslerin rekabeti bozucu
davranışlarını sınırlayabilir.
(20) Diğer taraftan, herhangi bir teşebbüsün bireysel verilerinin tespitini yeterince
güçleştirecek şekilde toplulaştırılmış verilerin değişiminin rekabeti kısıtlayıcı etkilere
neden olma olasılığı, teşebbüs bazındaki verilerin değişimine kıyasla çok daha
düşüktür. Satış, kapasite verileri ya da girdi ve bileşen maliyetleri gibi verilerin bir
meslek birliği ya da pazar araştırma şirketi tarafından toplanması ve toplulaştırılmış
halde yayımlanması, sektörün ekonomik durumuna ışık tutacağından, tedarikçilerin ve
müşterilerin yararına olabilir. Verilerin bu şekilde toplanması ve yayımlanması,
pazardaki teşebbüslerin bilgiye dayalı tercihler yaparak, stratejilerini pazar koşullarına
etkin bir şekilde uyarlamalarını sağlar. Genel olarak, yoğunlaşmış bir oligopol söz
konusu değilse, toplulaştırılmış verilerin değişiminin rekabeti kısıtlayıcı etkilere yol
açma olasılığı düşüktür.
(21) Bilgi değişiminin rekabeti kısıtlayıcı etkileri bakımından verinin güncelliği önemli bir
faktördür. Geçmiş tarihli verilerin değişiminin rekabeti kısıtlama olasılığı, güncel ve
geleceğe yönelik verilerin değişimine kıyasla daha düşüktür. Verinin rekabeti bozma
riski taşımaması için ne kadar eski olması gerektiğine dair belirlenmiş bir eşik yoktur.
16-12/194-88
5/10

Bu eşik, verinin niteliğine, toplulaştırılmış olup olmamasına, bilgi değişiminin sıklığına
ve ilgili pazarın istikrarı ile şeffaflığı gibi özelliklere bağlıdır. Sık aralıklarla yapılan bilgi
değişimleri, teşebbüslerin pazarda ortak bir anlayışa ulaşmasını ve anlaşmadan
sapmaların izlenmesini kolaylaştırarak, işbirlikçi sonuç riskini artırır. Ancak, bilgi
değişiminin hangi sıklıkla yapıldığında işbirlikçi sonuca sebebiyet vereceği, verinin
niteliği, güncelliği ve toplulaştırılmış olup olmaması gibi unsurlara bağlıdır.
(22) Bilgi değişiminin değerlendirilmesi bakımından dikkat edilmesi gereken son unsur
değişilen bilgilerin ve bilgi değişiminin kamuya açık olup olmamasıdır. Gerçek anlamda
kamuya açık bilgilerin değişiminin genellikle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında ihlal teşkil etmesi beklenmez. Gerçek anlamda kamuya açık bilgiler,
bilgiye erişim maliyetleri bakımından bütün rakipler ve müşterilerce aynı derecede
erişilebilir olan bilgilerdir. Öte yandan bilgi değişiminin gerçek anlamda kamuya açık bir
şekilde yapılması, bilgi değişiminin işbirlikçi etkilerinin diğer teşebbüsler, potansiyel
rakipler ve müşteriler tarafından sınırlanabildiği ölçüde, pazardaki rekabetin bozulması
olasılığını azaltabilir.
H.3.2.1. Otomotiv Sektöründeki Bilgi Değişimine Yönelik Kurul Kararları
H.3.2.1.1. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Web Sitesine İlişkin Karar
(23) 15.04.2004 tarih ve 04-26/287-65 sayılı Kurul kararı uyarınca, kurulacak ODD web
sitesi ve burada yer alacak istatistikî nitelikteki bilgilere ilişkin teşebbüs birliği kararına
menfi tespit belgesi verilmesi uygun görülmüştür. Bu teşebbüs birliği kararına göre
sitede yer verilen bilgiler şunlardır:
1. Türkiye’de satılan yeni otomobil ve hafif ticari araçların yıllık ve aylık bazda
toplam satış ve ithalat miktarları,
2. Yeni otomobil ve hafif ticari araçlar için markaların, aylık ve yıllık bazda Türkiye
genelindeki satış miktarları ve pazar payı verileri,
3. Yeni otomobil ve hafif ticari araç satışlarının marka bazında yerli-ithal dağılımı.
(24) Anılan Kurul kararında pazarın yapısı ve paylaşılması öngörülen bilgiler incelenmiş,
bilgi değişiminin pazarda koordinasyon doğrucu etkiler yaratmaması gerektiğinin altı
çizilerek pazarın yapısı ve değişilen bilginin niteliğinin bu etkilerin değerlendirmesinde
önem taşıdığı belirtilmiştir. Pazarda çok sayıda oyuncunun faaliyet gösterdiği, ürünlerin
homojen olmaktan uzak olduğu ve piyasadaki rekabetin fiyat yanında kalite, etkin bir
pazarlama, değişen talebe hızlı yanıt verme, yeni model geliştirme yeteneği, ürün
çeşitliliği ve servis ağının yaygınlığı gibi kriterlere göre şekillendiği ifade edilmiştir.
İnternet sitesinde yer alacak bilgilere bakıldığında ise; bu bilgilerin Türkiye geneline
yönelik (yerli ve ithal) satış miktarları ve pazar paylarını içerdiği, ülkedeki bölgeler veya
iller bazında ayrıntılı istatistiklere yer verilmediği, markalar için verilen istatistiklerin
otomobil ve hafif ticari araç grubunda gerçekleştirilen satışların toplamına yönelik
olduğu, markaların her iki grubun alt ürün segmentlerinde (örneğin farklı otomobil
sınıflarında) gerçekleştirdikleri ayrıntılı satış fiyatı ve miktarları ile pazar payı verilerine
yönelik bilgilerin bulunmadığı, keza verilerin fiyatların, üretimin, satışların ve kapasite
kullanım oranlarının gelecekteki durumlarına dair bilgiler içermediğinin anlaşıldığı
belirtilmiştir. Tüm bunlardan hareketle, genel verilere dayanan istatistikî bilgiler olan bu
tür bilgilerin, bu sektörde rekabetçi davranışların koordinasyonuna yol açma potansiyeli
taşımaktan uzak olduğu değerlendirilmiştir.
16-12/194-88
6/10

H.3.2.1.2. ODD ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) ve Üyeleri Hakkındaki Karar
(25) 09.09.2009 tarih ve 09-41/998-255 sayı ile ODD ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD)
ve üyeleri hakkında resen açılan önaraştırma kararında özetle; ODD ve OSD üyesi
teşebbüslerin dernek çatısı altında çeşitli toplantılarda bir araya gelerek,
1. Binek, hafif ticari ve ticari araç satışlarına yönelik olarak taraflarca tüm alt
modeller bazında aylık ve haftalık satış adedi bilgilerinin gerek ODD ve OSD,
gerek taraflar arası bireysel iletişim yolu ile değişilmesine ve buna ilaveten
tavsiye edilen mevcut fiyat listelerinin, taraflar arasında elektronik posta yoluyla
paylaşılmasına,
2. Pazar tahminleri kapsamında teşebbüslerin; binek, hafif ticari ve ticari araç
türleri bakımından pazarın bütününe yönelik gerçekleşmesi muhtemel satış
rakamlarına ilişkin tahminlerinin ODD ve OSD toplantıları, telefon görüşmeleri
ve elektronik posta mesajları aracılığıyla paylaşılmasına
yönelik bilgi değişimlerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında ihlal niteliği
taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.
H.3.2.1.3. ODD Web Sitesi, Veritabanı ve Diğer Sebeplerle Hazırlanan
Raporlardaki Bilgilerin Yayımlanmasına İlişkin Karar
(26) ODD üyelerine ilişkin bilgilerin derlenerek ODD tarafından yayımlanmasına ilişkin bir
başka karar olan 14.07.2011 tarih ve 11-43/916-285 sayılı menfi tespit-muafiyet
kararında, muhtelif zamanlarda yayımlanmak üzere markaların şebekelerindeki
personel sayısına, yetkili satıcı ve servis sayısına ilişkin bilgi paylaşımına menfi tespit
belgesi verilmesine karar verilirken;
1. Üçer aylık dönemlerde toplam ve marka olarak ayrıştırılmış şekilde il bazında
satış adetleri,
2. Üçer aylık dönemlerde markaların yeni modellerine ilişkin kesin olmayan takvim
çalışmaları (lansman),
3. Binek ve hafif ticari araçların filo satışlarında markaların, devlet, kiralama
şirketleri, taksiler, leasing ve özel satış olarak sınıflandırılan alıcı gruplarına
yönelik satışlardaki payı
hususlarındaki veri paylaşımlarının;
- İl bazındaki verilerin marka, model ve alt kırılım ayrıştırması içermemesi,
- Lansmana ilişkin paylaşımların; uygulanacak tavsiye veya nihai satış fiyatları,
satış stratejisi, hedef, arz miktarı gibi koordinasyon doğurucu etkisi bulunan
bilgileri içermemesi,
- Filo satış rakamlarının alıcı grupları bakımından ayrıştırılmasında alıcıların
unvanlarına ilişkin bilgilerin yer almaması,
koşuluyla bireysel muafiyetten yararlanabileceğine hükmedilmiştir.



(27) Ayrıca, bu karar üzerine ODD tarafından Kurumumuza yapılan başvuru üzerine alınan
12.04.2012 tarih ve 12-20/520-M sayılı kararda ise, il bazında kamyon, kamyonet,
minibüs, motosiklet, otobüs, otomobil, özel amaçlı ve traktör olarak gruplanan araç
16-12/194-88
7/10

cinslerinde her bir markanın aylık satış adedinin ODD tarafından hazırlanacak bir
çalışma neticesinde ya da TÜİK’ten satın alınarak ODD web sitesi, veri tabanı ve diğer
sebeplerle hazırlanan raporlarda yayımlanmasının, model alt kırılımı bilgisi içermemesi
koşuluyla yukarıda bahsedilen Kurul kararı kapsamında olduğuna karar verilmiştir.
H.3.2.1.4. Ağır Ticari Araçlar Derneği’nin (TAİD) Aylık Satış Rakamları
Paylaşımına Yönelik Karar
(28) TAİD’in üyeleri ile ağır ticari araçların kamyon, çekici, treyler ve otobüs kırılımında ve
marka bazında satış adedi bilgisini paylaşmasına 12.04.2012 tarih ve 12-20/518-154
sayılı Kurul kararı ile menfi tespit verilmiştir.
H.3.2.1.5. ODD Ağır Ticari Araçlar ve Binek ve Hafif Ticari Araçların Satış Sonrası
Hizmetlerine Yönelik Karar
(29) ODD’nin ağır ticari araç satışları ile binek ve hafif ticari araçlara yönelik satış sonrası
hizmetlere ilişkin üyeleri ile bilgi paylaşılması hususundaki teşebbüs birliği kararına
menfi tespit belgesi verilmesi/muafiyet tanınması talebi 06.06.2012 tarih ve 12-30/891-
269 sayılı Kurul kararında ele alınmıştır. ODD’nin üyeleri ve talepte bulunan üçüncü
kişiler ile daha önceki kararlarda menfi tespit veya muafiyet tanınan bilgi
paylaşımlarının yanı sıra;
1. Binek ve hafif ticari araçlara yönelik olarak aylık, üç aylık, yıllık bazda,
mekanik ve kaporta alt kırılımlarını içerir şekilde yetkili servis araç giriş sayısı
ve hizmet satılan saat verilerilerinin,
2. Binek ve hafif ticari araçlara yönelik olarak kümülatif bazda, mekanik ve
kaporta alt kırılımlarını içerir şekilde, yetkili servis araç giriş sayısı ve hizmet
satılan saat verilerinin,
3. Binek ve hafif ticari araçlara yönelik verilerin marka bazında aylık, üç aylık ve
yıllık olarak derlenmesine ilişkin bilgilerin
paylaşımına 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilmiştir.
H.3.2.1.6. OSD’nin Bilgi Paylaşımlarına İlişkin Kararlar
(30) OSD’nin binek, hafif ticari ve ağır ticari araçlar ile traktörlerin üretim ve satışına ilişkin
birtakım verilerin üyeleri ve kamuoyu ile paylaşılmasına yönelik 20.09.2012 tarih ve 12-
44/1350-455 sayılı kararında başvuru konusu bazı bilgilerin daha önceki Kurul
kararlarında değerlendirildiği belirtilerek ayrıca bir karar alınmasına gerek olmadığı
belirtilmiştir.
1. Bununla birlikte;
-Tarımsal traktörler pazarında gerçekleştirilecek ve geleceğe yönelik pazar
büyüklüğü tahminlerini içeren bilgi paylaşımlarına,
- Ana ve yan sanayinin firma belirtilmeksizin belli kırılımlar altında, aylık, değer
ve adet üzerinden ihracat rakamlarına ilişkin bilgi paylaşımlarına ve marka
bazında aylık ihracat adet bilgilerinin paylaşılmasına,
- İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporundan hareketle,
teşebbüslerin net satışlar, toplam aktifler, dönem kar veya zararı, ücretle
çalışan işçi sayısı ortalaması, öz kaynak, istihdam ve katma değer bilgilerinin
paylaşılmasına,
- Otomotiv sanayi yatırım miktarlarının yıllık olarak ve firma belirtmeksizin
yayımlanmasına ve firma bazında otomotiv sanayi istihdamı verisi ile Yan
16-12/194-88
8/10

Sanayi Kataloğunun, Hammadde Maliyet Endeksi’nin, ACEA ve OICA
raporlarının, petrol ürünleri sivil tüketim verisinin, satıh durumu uzunluğunun
ve Resmi Gazete’de yayımlanmış olan motorlu taşıt vergi oranlarının
paylaşılmasına,
- Aylık olarak hafif ticari araçlar (otomobil, kamyonet ve minibüs), kamyon,
otobüs, midibüs ve traktör başlıkları altında kapasitenin ve kapasite
kullanım oranlarının paylaşılmasına,
- Fabrika satış ve dış satış adetleri ile Haber ve Basın Bülteni’nde yer alacak
üretim verilerinin de firma ve model belirtilmeksizin hafif ticari araçlar
(otomobil, kamyonet ve minibüs), kamyon, otobüs, midibüs ve traktör
başlıkları altında paylaşılmasına 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca
menfi tespit belgesi verilmesine,
2. Öte yandan; teşebbüslerin her bir alt model bazında aylık üretim adetleri,
hammadde ve yan sanayiye yaptıkları ödemeler ile ödedikleri vergi ve
ücretlere ilişkin bilgi değişimine, ticari sır olarak nitelenebilecek bilgiler
içermesi ve teşebbüsler arasında koordinasyona yol açabilecek nitelikte
olması nedeniyle, 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit
belgesi verilmemesine,
3. 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde öngörülen koşulların sağlanmaması
nedeniyle,
a. üretim verilerinin firma ve model bazında paylaşılmasına,
b. otomotiv sanayi firmalarının yan sanayiye ve hammaddeye yaptıkları
ödemeler ile ödenen vergi ve ücretlerin firma bazında paylaşılmasına
muafiyet tanınmamasına
karar verilmiştir.
(31) 26.06.2013 tarih ve 13-40/522-231 sayılı Kurul kararında ise, bir ay öncesine ait alt
kırılım ve model bilgisi içermeyen firma/marka bazındaki üretim ve fabrika satış
bilgilerinin paylaşılmasına bireysel muafiyet tanınmıştır.
H.3.3. Menfi Tespit Değerlendirmesi
(32) Bilindiği üzere 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi; “İlgili teşebbüs veya teşebbüs
birliklerinin başvurusu üzerine Kurul, elinde bulunan bilgiler çerçevesinde bir
anlaşmanın, kararın, eylemin veya birleşme ve devralmanın bu Kanun’un 4, 6 ve 7 nci
maddelerine aykırı olmadığını gösteren bir menfi tespit belgesi verebilir.” hükmünü
amirdir. İşlemin niteliğinin 4054 sayılı Kanun’un 6 ve 7. maddeleri kapsamında
olmaması itibarıyla başvuru konusu kararın Kanun’un 4. maddesi çerçevesinde
“rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacı taşıyan veya bu etkiyi doğuran
yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası bir anlaşma yahut uyumlu eylem”
niteliğinde olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
(33) Başvuru konusu bilgi paylaşımının 4054 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığı
yukarıda belirtildiği gibi yeni araç satışlarına ilişkin veriler ve 2. el otomobil satışlarına
ilişkin verilere yönelik bilgiler bakımından iki başlık altında yapılacaktır.
H.3.3.1. Yeni Araç Satışlarına İlişkin Verilere Yönelik Değerlendirme
(34) EBS OTOMOTİV ilk olarak, yeni araç satışlarına ilişkin çeşitli verileri internet sitesine
eklemeyi planlamaktadır. Bu bilgiler TÜİK’ten elde edilerek derlenecek ve çeşitli
grafikler ile haritalar hazırlanacaktır. Söz konusu bilgilere üye teşebbüslerin erişiminin
16-12/194-88
9/10

yanı sıra talep halinde üçüncü kişilerin de erişimi söz konusu olabilecektir. Böylelikle
sağlayıcılar kendi modellerine ve markalarına rakip olarak gördükleri modellerin ve
markaların geçmişe yönelik satış verilerine tek bir kaynaktan erişebilecek; ilçe, il ve
bölgelerdeki kendi araç satışlarını rakip model ve markalarla kıyaslama imkânına sahip
olacaktır. Benzer şekilde, tüketiciler de ilgilendikleri modellere ve markalara ilişkin
olarak detaylı bilgiye tek bir kaynaktan erişme ve modeller ile markalar arasında
karşılaştırma yapma imkânına kavuşacaktır. Yapılacak çalışmanın bilgilendirme amaçlı
olduğuna ve kamuya açık verilerin kolay anlaşılır hale getirilmesinin hedeflendiğine
dikkat çekilmiştir.
(35) Konuya ilişkin olarak dikkate alınması gereken ilk Kurul kararı yukarıda yer verilen
ODD üyelerine ilişkin bilgilerin derlenerek ODD tarafından yayımlanmasına ilişkin
14.07.2011 tarih ve 11-43/916-285 sayılı menfi tespit-muafiyet kararıdır. Zira muhtelif
zamanlarda yayımlanmak üzere markaların şebekelerindeki personel sayısı, yetkili
satıcı ve servis adetlerine ilişkin bilgi paylaşımına menfi tespit belgesi verilmesine karar
verilirken; yapılacak veri paylaşımlarının il bazındaki verilerin marka, model ve alt
kırılım ayrıştırması içermemesi bir koşul olarak getirilmiştir. Ayrıca, 12.04.2012 tarih ve
12-20/520-M sayılı kararda ise, il bazında kamyon, kamyonet, minibüs, motosiklet,
otobüs, otomobil, özel amaçlı ve traktör olarak gruplanan araç cinslerinde her bir
markanın aylık satış adedinin ODD tarafından hazırlanacak bir çalışma neticesinde ya
da TÜİK’ten satın alınarak ODD web sitesi, veri tabanı ve diğer sebeplerle hazırlanan
raporlarda yayımlanmasının, model alt kırılımı bilgisi içermemesi koşuluyla yukarıda
bahsedilen Kurul kararı kapsamında olduğuna karar verilmiştir. Her iki Kurul kararının
da işbu dosya bakımından önem arz ettiği, zira başvuru konusu işlemin esasını da
TÜİK’ten alınan veriler uyarınca hazırlanacak analizlerin oluşturduğu görülmektedir.
(36) Bu noktada belirtilmelidir ki, TÜİK tarafından gönderilen yazıda yeni araç satışları için il,
ilçe, cins, marka, tip, model yılı, kullanım şekli, yakıt türü, silindir bazında aylık excel
formatında verilerin paylaşılabildiği ifade edilmiştir. Ayrıca, web
adresinin veri tabanları kısmından da dış ticarete ilişkin çeşitli bilgilere ücretsiz olarak
sorgulama yoluyla ulaşılabileceğine dikkat çekilmiştir. Bu durumda, mevcut dosyada
paylaşılması planlanan “il bazında markaların satış rakamları, pazar payı verileri, pazar
payı sıralamaları, her segmentteki en çok satılan ilk beş araç markası, il ve ilçe bilgisi
dâhil olacak şekilde her model ve marka için satış rakamları, il ve ilçe bazındaki çeşitli
veriler”in hâlihazırda abonelik2 ve/veya TÜİK internet sitesinde kamuya açık olduğu
anlaşılmaktadır. Bu bilgilerin EBS OTOMOTİV internet sitesine eklenmesi, sadece
zaten kamuya açık olan verilerin, sektörün istediği şekilde, çeşitli teknikler kullanılarak
daha görsel ve daha pratik hale getirilmesinden ibaret olacaktır. Bu niteliğiyle söz
konusu bilgi paylaşımının otomotiv pazarında rekabeti kısıtlayıcı bir etkisi
bulunmayacaktır.


H.3.3.2. İkinci El Otomobil Satışlarına İlişkin Verilere Yönelik Değerlendirme
(37) İkinci el otomobil satışlarına ilişkin; “markaların satış rakamları, pazar payı verileri,
pazar payı sıralamaları, il ve ilçe bazında markaların aylara göre satış rakamlarına
ilişkin bilgiler”in de EBS OTOMOTİV internet sitesi aracılığıyla kamuoyuyla ve talep
eden diğer sektör çevreleri ile paylaşılması hususu bildirim kapsamındaki bir diğer
konudur. İkinci el araç satışlarına ilişkin il, ilçe, cins, marka ve model yılına ait verilerin

2 Abonelik ücretinin sıfır araç için aylık (…..) TL, ikinci el araç için aylık (…..) TL olduğu anlaşılmaktadır.
16-12/194-88
10/10

kamuya açık veriler olduğu TÜİK tarafından gönderilen yazı ile de teyit edilmiştir.
Bildirim Formunda da ilgili verilerin TÜİK tarafından yayımlanmasına müteakip başvuru
sahibine sağlanması ve EBS OTOMOTİV internet sitesine eklenmesi söz konusu
olacaktır. Bildirim Forumunda TÜİK tarafından sağlanan bu verilerin, çeşitli analizler ve
grafikler kullanılarak sektörün ihtiyacına cevap verebilecek bir hale getirileceği ifade
edilmiştir.
Yukarıda iki başlık halinde anlatılan verilerin TÜİK tarafından yayımlanmasıyla
kamuya açık bilgi niteliği kazandığı ve bundan sonra EBS OTOMOTİV kanalıyla ayrıca
paylaşılmasının rekabeti sınırlayan bir uygulama olmadığı değerlendirilmektedir.
I. SONUÇ
(38) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
EBS Otomotiv Yönetim Danışmanlığı tarafından “2. el otomobil satışlarına ilişkin
veriler” ile “yeni araç satışlarına ilişkin veriler”in paylaşılması işlemine 4054 sayılı
Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilmesine OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy