Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 16-04/77-33
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Türk Telekomünikasyon A.Ş. ve TTNET A.Ş.’nin toptan ve perakende sabit genişbant internet erişim hizmetleri pazarlarında sahip oldukları hâkim durumlarını düzenledikleri “Toptan İnternet Kampanyası” ve “İnternet Bizden Kampanyası” yoluyla kötüye kullandıkları iddiası
Karar Tarihi: 10.02.2016

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2015-2-30 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 16-04/77-33
Karar Tarihi : 10.02.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN,
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER: Neyzar ÜNÜBOL, Selvi KOCABAY, Hatice YAVUZ,
Feyami ÇAĞLAYAN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Gizlilik talebi bulunmaktadır.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Türk Telekomünikasyon A.Ş.
Turgut Özal Bulvarı 06103 Aydınlıkevler, Ankara
- TTNET A.Ş.
Esentepe Mahallesi Salih Kozan Sok. Karamancılar İş Merkezi
D Blok No: 16 Şişli, İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Türk Telekomünikasyon A.Ş. ve TTNET A.Ş.’nin toptan ve
perakende sabit genişbant internet erişim hizmetleri pazarlarında sahip oldukları
hâkim durumlarını düzenledikleri “Toptan İnternet Kampanyası” ve “İnternet
Bizden Kampanyası” yoluyla kötüye kullandıkları iddiası.
(2) F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 17.06.2015 tarihinde giren başvuru üzerine
hazırlanan 06.10.2015 tarih ve 2015-2-30/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, 16.10.2015
tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 15-38/623-M sayı ile önaraştırma yapılmasına
karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca düzenlenen 02.02.2016 tarih ve 2015-2-30/ÖA
sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) G. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Fiber optik altyapısı bulunan birkaç işletmeci ile kablo altyapısına sahip TÜRKSAT
Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş.’nin genişbant internet erişimi pazarında
faaliyet gösterdiği, ancak diğer işletmecilere toptan genişbant internet erişim hizmeti
sunan tek işletmecinin Türk Telekomünikasyon A.Ş. (Türk Telekom) olduğu, Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) 2006 yılında Türk Telekom’u genişbant
ve ses hizmetlerinin sunumu için bakır kablo ağına paylaşımlı erişimi de içeren
toptan ayrıştırılmış erişim piyasasında ve toptan genişbant erişim hizmetlerine
ilişkin ilgili piyasada etkin piyasa gücüne (EPG) sahip işletmeci olarak belirlediği,
2010 yılında ise Türk Telekom’un veri akış erişimini içeren toptan genişbant erişim
piyasasında EPG’ye sahip işletmeci olduğuna karar verdiği,
- Rekabet Kurulunun 13-71/992-423 sayılı kararında Türk Telekom’un sabit toptan
genişbant internet erişimi hizmetleri pazarında; TTNET A.Ş.’nin (TTNET) ise sabit
perakende genişbant internet erişim hizmetleri pazarında hâkim durumda
olduğunun tespit edildiği, söz konusu kararda belirtilen hususlarda değişiklik
olmadığının ise BTK verilerinden görülebildiği,
16-04/77-33

2/20

- Türk Telekom’un sabit toptan genişbant internet erişim hizmetleri pazarında yıkıcı
fiyat uygulamak ve TTNET lehine avantaj sağlamak suretiyle hâkim durumunu
kötüye kullandığı, bu çerçevede;
 Türk Telekom’un hâkim durumda bulunduğu sabit toptan genişbant internet
erişim hizmetleri pazarında uyguladığı Toptan İnternet Kampanyası ile Türk
Telekom’dan toptan seviyede xDSL Al-Sat ve IP seviyesinde Veri Akış Erişimi (IP
VAE) modelleri ile hizmet alan internet servis sağlayıcılarına (İSS) 4 Mbit/sn
hızında ve 4 GB kotalı DSL genişbant internet hizmetini 24 ay süreyle ücretsiz
sunduğu, söz konusu kampanyanın yeni tesis edilecek aboneliklerde veya tesis
adresinde abonelik iptal tarihinin üzerinden 3 ay geçmiş olan aboneliklerde 1
milyon kişi ile sınırlı olacak şekilde uygulandığı, kampanyanın BTK’nın
08.04.2015 tarihli onayı ile yürürlüğe konulduğu,
 EPG’ye sahip olması dolayısıyla tarifeleri düzenlenen ve tarifelerini maliyet esaslı
belirleme yükümlülüğü bulunan Türk Telekom’un, 4GB kotalı 4 Mbit/sn erişim
hızlı paketinin kampanya öncesi fiyatının maliyet esaslı belirlenmiş olduğunun
karine olarak kabul edilebileceği, Toptan İnternet Kampanyası ile söz konusu
paketin ücretsiz olarak sunulmasıyla Türk Telekom’un açıkça maliyet altı satış
yaptığı, 1 milyon abonenin sabit genişbant internet erişimi hizmetleri pazarının
yaklaşık %11’ine denk geldiği, bu durumun Türk Telekom’un önemli düzeyde
feragatte bulunduğunu gösterdiği,
 Türk Telekom’un bu davranışıyla, altyapı mülkiyeti kendisinde olan ve İSS’lerin
Türk Telekom’a bağımlı olduğu, ayrıca ekstra yatırım gerektirmeyen xDSL
hizmetlerinin genişbant internet erişimi hizmetleri içinde düşmeye başlayan
payını artırmayı ve rakip konumundaki İSS’lerin yatırımlarının hız kazanmış
olduğu fiber optik altyapıya dayalı hizmetlerin xDSL karşısında güç kazanmasını
önlemeyi amaçladığı,
 İSS’lerin fiber optik kablo yatırımlarının temel amacının yeni abone kazanımını
gerçekleştirerek yatırımların geri dönüşümünü sağlamak olduğu, kampanyayla
hedeflenen 1 milyon yeni abonenin xDSL hizmetine çekilmesiyle fiber optik
altyapı yatırımı yapan rakiplerin abone kazanımının yavaşlatılarak faaliyetinin
zorlaştırılacağı,
 Türk Telekom’un fiber optik kablo karşısında bakır kablonun pazar kaybını
önlemesinin önemli bir kazanç olacağı, Türk Telekom’un hasat elde etmeyi
umduğu asıl pazarın ise alt pazar konumundaki sabit perakende genişbant
internet erişimi hizmetleri pazarı olduğu,
 Ayrıca Toptan İnternet Kampanyası ile alt pazarda faaliyet gösteren ve Türk
Telekom ile aynı ekonomik bütünlük içerisinde olan TTNET lehine haksız bir
avantaj yaratılarak perakende seviyedeki rekabet koşullarının bozulmasının
amaçlandığı, Türk Telekom’un reklamlarında Toptan İnternet Kampanyasından
bahsedilmediği, TTNET’in İnternet Bizden Kampanyasının reklamlarında ise
TTNET ve Türk Telekom logosunun kullanıldığı, reklamlarla Türk Telekom’un
perakende seviyede kampanya düzenlediği algısı yaratıldığı, böylece tüketicinin
yönlendirildiği,
 Türk Telekom’un TTNET lehine bilgi asimetrisi yarattığı, TTNET’in Türk
Telekom’un kampanyalarından diğer İSS’lerden daha önce haberdar olduğu,
Toptan İnternet Kampanyasının BTK tarafından 08.04.2015 tarihinde onaylandığı
ve 13.04.2015 tarihinde yürürlüğe girdiği, aradaki 5 günlük sürenin İSS’lerin
kampanya hazırlıklarını yapması için çok kısa olduğu, ancak TTNET’in bu sürede
16-04/77-33

3/20

hazırlıklarını tamamlayarak İnternet Bizden Kampanyasını ilan ettiği, toptan
seviyedeki kampanyadan faydalanmaya başlayan ilk İSS’nin TTNET olmasının iç
etkinlikle açıklanamayacağı,
- Ayrıca, sabit perakende genişbant internet hizmetleri pazarında hâkim durumda
olan TTNET’in düzenlediği İnternet Bizden Kampanyası kapsamında yıkıcı fiyat
uygulayarak hâkim durumunu kötüye kullandığı, bu çerçevede;
 TTNET’in İnternet Bizden Kampanyasının bireysel müşterilere yönelik olduğu,
kurumsal müşterileri kapsamadığı, kampanya çerçevesinde abonelerden ilk 24
ay için aboneliğin iptal edilmesi halinde cayma bedelinin, Yalın/TTNET alo erişim
ücretleri, yalın devre hazırlama ücreti, TTNET Alo bağlantı ve geçiş ücreti ile
bağlantı ücreti için verilen indirimlerin tahsil edilmeyeceği, abonenin
kampanyadan Türk Telekom bireysel ev telefonu paketleriyle yararlanması
durumunda aylık 400 dakikanın ücretsiz verileceği, kampanyadan yalın internet
paketleriyle yararlanılması durumunda aylık erişim ücretinin ilk 24 ay boyunca 15
TL yerine 10 TL olacağı ve 8 TL’lik devre hazırlama ücretinin alınmayacağı,
kampanyadan TTNET Alo paketleriyle yararlanılması durumunda aylık erişim
ücretinin ilk 24 ay boyunca 15 TL yerine 10 TL olacağı, 14 TL tutarındaki bağlantı
ücretinin alınmayacağı, sabit telefon aboneliği olan müşterilerin ödediği TTNET
Alo’ya geçiş ücretinin 10 TL yerine 5 TL olacağı ve kablosuz ADSL modemin 24
ay taksitle ayda 3 TL’ye sunulacağı,
 Dolayısıyla İnternet Bizden Kampanyası ile sunulan konuşma dakikası, ücretsiz
ev telefonu, kablosuz modem gibi yan faydalarla Toptan İnternet Kampanyası’nın
perakende seviyeye yansıtıldığı,
 Toptan İnternet Kampanyası kapsamında, TTNET’in xDSL ve fiber abone
sayısının %10’u, diğer İSS’lerin ise %30’una kadar yeni aboneye satış
yapabileceği, bu durum diğer İSS’lere pozitif ayrımcılık yapıldığı şeklinde
algılansa da TTNET’in hâlihazırda 6.818.784 abonesi bulunması nedeniyle bu
kuralın TTNET lehine sonuç doğurduğu; Türk Telekom’un, internet
penetrasyonunu artırma ve diğer İSS’lere pazarın büyümesinden hakkaniyetli
pay verme görüntüsü altında aslında TTNET lehine haksız avantaj yarattığı,
 Abone ömrü kampanya süresi ile paralel biçimde 24 ay olarak alınarak yapılan
hesaplamalara göre, TTNET’in modemli yalın ADSL hizmeti haricinde diğer
bütün paketlerinde maliyet altı satış yaparak ciddi miktarda zarar ettiği, modemli
yalın ADSL hizmetinde ise çok küçük bir kar marjına sahip olduğu,
 İSS’ler arasındaki rekabetin yeni müşteriler üzerinde gerçekleştiği, xDSL
alanında TTNET ile rekabet şansı olmayan rakip İSS’lerin ciddi yatırım
maliyetlerine katlanarak fiber yatırımlarını hızlandırmış olduğu, pazarı tek seferde
%11 büyütebilecek bir kampanyadan en büyük payın yıkıcı fiyatlama yapan
TTNET tarafından alınmasının rakip İSS’lerin yeni abone kazanımını
zorlaştırarak pazarı kapatıcı etki yaratabileceği, hem Avrupa Birliği hem de
Amerika Birleşik Devletleri’nde muhtemel etkinin ihlal tespiti için yeterli olduğu,
 TTNET’in, bu kadar yüksek bir zarara katlanarak oluşturduğu talep artışını ve
elde ettiği yeni aboneleri kampanya sırasında ve sonrasında ücretli paketlere
geçirerek karlılığını artırmasının, yıkıcı fiyat uygulaması sonrasında elde edeceği
hasat olacağı,
ifade edilmiştir.
16-04/77-33

4/20

(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında
Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 41. maddesi uyarınca Türk Telekom ve TTNET hakkında
soruşturma açılmasına gerek olmadığı belirtilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Başvuru Konusu Kampanyalar Hakkında Bilgi
I.1.1. Toptan İnternet Kampanyası
(5) Bu kampanya, xDSL Toptan Al-Sat ve IP Seviyesinde VAE (paket bazlı ücretlendirme
yapısı ve port ve transmisyon temelli ücretlendirme yapısı) modellerinde 4 Mbit/sn ve 4
GB kotalı olarak, yeni aboneliklerde ve tesis adresinde abonelik iptali üzerinden en az
3 (üç) ay geçmiş olmak şartıyla, 1 milyon abone sınırlı internet satışını kapsamaktadır.
Kampanya, BTK’nın 08.04.2015 tarihli kararı ile onaylanan 13.04.2015-13.07.2015
tarihleri arasındaki birinci dönem; BTK’nın 14.07.2015 tarihli kararı ile 31.08.2015
tarihine kadar uzatılan ikinci dönem olmak üzere Türk Telekom tarafından iki dönem
şeklinde uygulanmıştır.
I.1.2. İnternet Bizden Kampanyası ve İşyerim İnternet Bizden Kampanyası
(6) Türk Telekom tarafından sunulan Toptan İnternet Kampanyası altında perakende
pazarda TTNET tarafından; bireysel abonelere yönelik “İnternet Bizden Kampanyası”,
kurumsal abonelere yönelik “İşyerim İnternet Bizden Kampanyası” olmak üzere kurgu
ve kampanya koşulları birbirine benzer olan iki farklı kampanya 23.04.2015-
13.07.2015 tarihleri arasında bir dönem olarak düzenlenmiştir. Bahse konu
kampanyaların koşulları şu şekildedir:
- Abone, “Akıllı Kota 4 GB” paketinden ilk 24 ay boyunca ücretsiz faydalanabilecektir.
Bu sürenin bitiminden itibaren 30 gün içinde kampanyadan ayrılmayan aboneye ilk
24 ayı takip eden 24 ay boyunca Akıllı Kota 4 GB paketinin kampanyalı aylık ücreti
olan 16,90 TL uygulanacaktır.
- Akıllı Kota 4 GB paketinde, veri kullanımı 4 GB’a geldiğinde internet kullanımı
otomatik olarak durmaktadır. Abone, Akıllı Kota 4GB paketinde, internet hattının
bulunduğu yerdeki 4Mbps’e kadar destekleyen hızı kullanabilecek olup, bu hız
bağlanılan yere göre değişiklik gösterebilecektir.
- Kampanya kapsamında, internet hizmetinden yalın internet hizmetine veya yalın
internet hizmetinden internet hizmetine geçiş yapılması mümkündür. Kampanyadan
faydalanabilecek abone sayısı sınırlı tutulmuştur.
- Akıllı Kota 4 GB paketi ile Tivibu Ev, Tivibu Go paketleri aboneliği yapılamayacaktır.
- Kampanyada geçişe açık diğer paketlerde Tivibu Ev ve Tivibu Go servislerinden
yararlanılması mümkündür.
- Abone, Akıllı Kota 4 GB paketi ile kampanyaya giriş yapacak olup, kampanya
süresince, TTNET tarafından belirlenen paketlere geçiş yapabilecektir. Paket
değişikliği yapılması durumunda, Akıllı Kota 4 GB paketine dönüş yapılamamaktadır.
- Abone, kampanya kapsamında, TTNET’ten aldığı internet hizmetinin Türkiye
sınırları içerisinde bedeli mukabilinde bir başka yere naklini talep edebilme hakkına
sahiptir.


16-04/77-33

5/20

(7) Dosya mevcudu belgelerde, kampanyalar kapsamında sağlanan faydalar şu şekilde
sıralanmıştır:
- Kampanya kapsamında 48 TL olan bağlantı ücreti alınmayacak, talep eden
abonelere kablosuz ADSL modem 24 ay taksitle ayda 3 TL’ye sunulacaktır.
- Paket satış çerçevesinde; kampanyadan Türk Telekom bireysel ev telefonu
paketleriyle yararlanılması durumunda aylık ücretsiz olarak 400 dakika verilecektir.
400 dakika, şehir içi ve şehirlerarası Türk Telekom yönlerine yapılan aramalarda
geçerlidir. Dakikalar aylık olup, bir sonraki aya devredilemeyecektir. Kampanya
kapsamı dışındaki arama yönleri ve hediye dakikaları aşan görüşmeler abonenin
kendi tarifesinden ücretlendirilmektedir. Kampanya faydası, internet sahibi olunan 24
ay süresince devam etmektedir. Hattın iptali durumunda kalan hediye dakikalar
abone tarafından kullanılamayacaktır.
- Bireysel abonelere sunulan İnternet Bizden Kampanyası kapsamında abonenin
kampanyadan TTNET Alo paketleriyle yararlanması durumunda Aylık Erişim Ücreti
ilk 24 aylık indirim süresince vergiler dâhil 15 TL yerine 10 TL olarak belirlenmiştir.
24 aylık indirim süresinin bitimini takiben yürürlükteki TTNET Alo erişim ücreti aylık
olarak abonenin faturasına yansıtılacaktır. Söz konusu indirimler TTNET Alo hizmeti
aylık erişim/sabit ücretlerini kapsamakta olup, arama dakika ücretlerinde ve abone
tarafından seçilen tarifede yer alan diğer ücretlerde herhangi bir indirim söz konusu
değildir. Mevcut sabit telefon aboneliği bulunmayan yeni abonelerden bir defaya
mahsus alınan vergiler dâhil 14 TL tutarındaki TTNET Alo bağlantı ücreti ilk 24 aylık
indirim süresince kampanya kapsamında alınmayacaktır. Mevcut sabit telefon
aboneliği olan abonelerden ise bir defaya mahsus alınan vergiler dâhil 10 TL
tutarındaki TTNET Alo’ya geçiş ücreti ilk 24 ay kampanya kapsamında 5TL olarak
belirlenmiştir.
- Kampanyadan Yalın internet paketleriyle yararlanılması durumunda Yalın İnternet
Aylık Erişim Ücreti ilk 24 ay süresince vergiler dâhil 15 TL yerine 10 TL olarak
belirlenmiştir. 24 aylık indirim süresinin bitimini takiben yürürlükteki Yalın İnternet
hizmeti erişim ücreti aylık olarak abonenin faturasına yansıtılacaktır. TTNET Yalın
İnternet hizmeti başvurularında, sabit telefon hattı ve internet hizmeti aboneliği
olmayan yeni abonelerden bir defaya mahsus alınan 8 TL tutarındaki Devre
Hazırlama Ücreti ilk 24 ay kampanya kapsamında alınmayacaktır.
I.2. BTK Görüşü
(8) Yukarıda özetlenen başvurunun elektronik haberleşme sektörüne ilişkin olması
sebebiyle 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 7. maddesinin ikinci fıkrası
gereğince BTK’dan talep edilen görüş 07.09.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal
etmiştir. Görüşte;
- BTK tarafından, Veri Akış Erişimini de içeren “Toptan Genişbant Erişim Pazarı” ve
“Fiziksel Altyapı Şebekesine Erişim Pazarı” adları altında pazar analizleri yapılarak
düzenlemeler gerçekleştirildiği, diğer taraftan perakende seviyede genişbant internet
hizmetine ilişkin pazar tanımlanmasına gerek görülmediği,
- Başvuruya konu Toptan İnternet Kampanyası teklifinin Türk Telekom tarafından
07.04.2015 tarihinde onaylanmak üzere BTK’ya iletildiği, İSS’lere ise 01.04.2015
tarihinde e-posta ile kampanyaya ilişkin bilgilendirmede bulunulduğu, bazı İSS’lerin
kampanyaya yönelik görüş ve önerilerinin BTK’ya ulaştığı, söz konusu görüş ve
öneriler dikkate alınarak kampanya teklifinin incelendiği ve kampanyanın ilgili
mevzuat çerçevesinde 08.04.2014 tarihli ve 2015/DK-ETD/198 sayılı BTK kararı ile
13.04.2015-13.07.2015 tarihleri arasında uygulanmak üzere onaylandığı, Türk
16-04/77-33

6/20

Telekom tarafından 17.04.2015 tarihinde İSS’lere e-posta yoluyla yapılan
bilgilendirmede kampanyanın teknik geliştirmeler nedeniyle 21.04.2015 tarihinden
itibaren uygulamaya alınacağının belirtildiği, 07.07.2015 tarihinde ise kampanyanın
süresinin uzatılması için BTK’ya başvurulduğu, 14.07.2015 tarihli ve 2015/DK-
ETD/335 sayılı BTK kararı ile kampanyanın 31.08.2015 tarihine kadar uzatıldığı,
- Söz konusu kampanyanın, xDSL Al-Sat ve IP VAE hizmetleri üzerinden yeni
aboneliklerde ve tesis tarihi üzerinden en az 3 ay geçmiş satışlara uygulanmasını ve
4Mbit/sn hız ve 4 GB kotalı internet paketinin 24 ay boyunca sunulmasını içerdiği,
abonenin sabit telefon hattı bulunması halinde paketin ücretsiz, sabit telefon hattı
olmaması durumunda ise paket bazlı IP VAE modeli için vergiler hariç aylık 7,11 TL,
port/transmisyon bazlı IP VAE modeli için vergiler hariç aylık 3,64 TL yalın DSL
ücreti karşılında sunulduğu, bunun dışında abonelere aylık ücret ve kota aşım ücreti
faturalandırılmadığı,
- Kampanyanın onaylanması sürecinde BTK tarafından;
 4 Mbit/sn hızında ve 4 GB kotalı internet paketinin, mevcut abonelerin sıklıkla
tercih ettiği internet paketlerine alternatif bir ürün olmayıp tüketicilerin temel
seviyede internete erişebilecekleri çok düşük hız ve kota içeren bir paket olması,
 Söz konusu paketin internet aboneliği olmayan kullanıcılara internet ile tanışma
imkanı sağlaması,
 Ayrıca genişbant internet penetrasyonunun artması ve internet kullanımının
yaygınlaşmasına olumlu katkıda bulunması, internet okur yazarlığının
gelişmesinde ve bölgeler arası sayısal uçurumun giderilmesinde faydalı olması,
 Tüketicilerin makul fiyatlarla elektronik haberleşme, şebeke, altyapı ve
hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması
hususlarının dikkate alındığı,
- Fiber internet teknolojisi ile sunulan internet paketlerinin hızının en az 25 Mbit/sn ve
kotasının 25 GB olduğu, DSL abonelerinin aylık ortalama veri kullanım miktarının
yaklaşık 40 GB seviyesinde gerçekleştiği, kampanya kapsamında sunulan 4 Mbit/sn
hızlı ve 4 GB kotalı paketin yüksek hızlı internet tercih eden abonelere hitap
etmeyeceği, bu nedenle kampanyanın yüksek hızlı internet teknolojilerine yatırım
yapan İSS’lerin yeni abone kazanımlarını engelleyici nitelik arz etmediğinin
değerlendirildiği,
- Toptan İnternet Kampanyasından en fazla 1 milyon abonenin faydalanabileceği,
kampanya yürürlüğe girdiği tarihte Türk Telekom altyapısı üzerinden Al-Sat veya IP
VAE yöntemiyle hizmet sunulan DSL ve fiber abone sayısı dikkate alındığında
TTNET’in söz konusu sayının %10’u kadar aboneye, diğer İSS’lerin ise %30’u kadar
aboneye satış yapabileceği şartlarının belirlendiği, 2015 Temmuz ayı sonu itibarıyla
kampanyadan toplam 25 bin abonenin faydalandığı (TTNET (…..), Turknet İletişim
Hizmetleri A.Ş. (TurkNet) (…..), Millenicom (…..), diğerleri (…..)), bu çerçevede
TTNET dışındaki İSS’lerin kampanya kapsamında satış yapmaları önünde engel
bulunmadığı, 31.08.2015 tarihine kadar uygulanması öngörülen kampanya
kapsamında Temmuz ayı sonu itibarıyla ulaşılan 25 bin abonenin belirlenen kotanın
%3’üne dahi denk gelmediği, bu kadar düşük abone sayısının İSS’lerce elde
edilecek yüksek hızlı internet aboneliklerini olumsuz etkilemesinin mümkün
olmadığının düşünüldüğü
ifade edilmiştir.
16-04/77-33

7/20

I.3. İlgili Pazar
I.3.1. İlgili Ürün Pazarı1
(9) Genişbant internet erişimi için kullanılan teknolojileri ikiye ayırmak mümkündür. İlk
genişbant erişim türü ‘sabit genişbant’ olup, bakır kablo ağı üzerinden sunulan
hizmetler, kablo TV şebekesi üzerinden sunulan hizmetler ile fiber erişim hizmetleri bu
kapsamda yer almaktadır. Genişbant erişimin bir diğer türü ise mobil şebekeler
üzerinden erişimdir. BTK tarafından mobil genişbant erişimi, “3G veya daha üstündeki
mobil standartları kullanan internet erişimi” olarak tanımlanmaktadır.
(10) Sabit genişbant internet abonelerinin önemli bir çoğunluğu Türk Telekom’un sahip
olduğu bakır kablo ağı altyapısı üzerinden (xDSL teknolojisi ile) hizmet almaktadır.
Türkiye’de sabit genişbant internet erişim hizmetleri Türk Telekom tarafından 2000’li
yılların başından itibaren sağlanmaya başlamıştır. 2003 yılında sadece 18.604 abone
genişbant internet hizmeti almaktayken, bu sayı 2015 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla 46
milyonu aşmıştır2. 2015 yılı üçüncü çeyreğinde sabit genişbant abonelerinin yaklaşık
%75’inin xDSL teknolojisini kullandığı görülmektedir3.
(11) Kablo TV altyapısı üzerinden sağlanan internet hizmetleri de sabit genişbant alanında
uzun zamandır var olan bir teknolojidir. Bu altyapı üzerinden hizmet alan abone sayısı,
2015 üçüncü çeyrek verilerine göre yıllık %15,7’lik bir artışla yaklaşık 600 bine
yaklaşmıştır.
(12) Sabit genişbant alanında son dönemde yaygınlık kazanan bir diğer erişim biçimi;
abonelere yüksek bant genişliklerinde erişim imkânı sağlayan fiber erişim teknolojisidir.
İşletmecilerin fiber altyapısına olan yatırımlarının arttığı görülmektedir. DSL
teknolojisinin aksine hâlihazırda BTK’nın fiber erişim altyapısına ilişkin herhangi bir
tarife düzenlemesi bulunmamaktadır4. 2015 yılı üçüncü çeyrekte xDSL abone sayısı
6,9 milyonu, fiber abone sayısı ise 1,6 milyonu bulmuştur. Öte yandan 2015 yılı üçüncü
çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 55.393 km, Türk
Telekom’un ise 205.944 km fiber altyapısı ile üç milyon haneye fiber internet hizmeti
verilebilecek altyapı kurulmuş durumdadır.
(13) Genişbant erişimin diğer türü olan mobil genişbant erişim ise Türkiye’de Ağustos 2009
tarihinde 3. nesil telekomünikasyon hizmetlerinin (3G) devreye girmesi ile mobil
telekomünikasyon operatörleri Avea, Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. ve Vodafone
Telekomünikasyon A.Ş. (Vodafone) aracılığıyla sunulmaya başlamıştır.





1 Pazar tespitinde, Türk Telekom ile aynı ekonomik bütünlükte bulunan TTNET’in, perakende genişbant
internet erişim hizmetleri piyasasında uyguladığı fiyatlama politikasıyla fiyat sıkıştırmasına yol açtığı
iddiasının incelendiği 19.12.2013 tarihli ve 13-71/992-423 sayılı Kurul kararında yer verilen
değerlendirme ve tespitlerden faydalanılmıştır. Söz konusu karar, Ankara 8. İdare Mahkemesinin
09.06.2015 tarihli ve 2014/1793 E. 2015/965 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Ancak, bahse konu iptal
kararında ilgili pazara ilişkin değerlendirme veya itiraz bulunmamaktadır.
2 Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporu, BTK, 2015 Yılı 3. Çeyrek.
3 Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporu, BTK, 2015 Yılı 3. Çeyrek.
4 BTK, 03.10.2011 tarihli ve 2011/DK-10/511 sayılı ‘Fibere Erişim’ konulu kararı ile beş yıl boyunca veya
fiber internet abonelerinin sabit genişbant internet aboneleri içerisindeki payı %25’e ulaşana dek fibere
erişim hizmetlerinin pazar analizi sürecine dâhil edilmemesine karar vermiştir. Bu şekilde fiber toptan
(VAE/Al-Sat) tarifelerin söz konusu süre boyunca Kuruma bildirilmesi yeterli görülmüştür.
16-04/77-33

8/20

(14) Pazara ilişkin genel açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, internet hizmetinin
sağlanabilmesi için nihaî tüketicilere yönelik bir perakende pazar ile tüketicilere söz
konusu hizmeti sağlayan teşebbüslere altyapı hizmetinin sağlandığı bir toptan pazar
ayrımına gidilmesi gerekmektedir. Bu açıdan genişbant pazarı; alıcının son
kullanıcılara sunduğu hizmete yönelik alt pazar olan ‘‘perakende genişbant hizmetleri’’
ile yerleşik işletmeciden temin edilen hizmete yönelik üst pazar olan ‘‘toptan genişbant
hizmetleri’’ olmak üzere iki aşamalı olarak incelenmiştir.
(15) Dosya konusu kampanyalarla benzer içerikli kampanyaların da incelendiği 19.12.2013
tarihli ve 13-71/992-423 sayılı Rekabet Kurulu kararında perakende pazara ilişin
değerlendirmede altyapı, yatırım gereksinimi, teknoloji, veri kapasitesinin paylaşılması,
kullanıcı kitlesi ve alışkanlıkları, tüketilen veri miktarı, sunulan bağlantı hızı,
hizmet/bağlantı kalitesi ve fiyat gibi unsurlar özellikle göz önünde bulundurulmuş ve
mobil internet erişim hizmetleri dâhil edilmeyerek perakende seviye için ilgili ürün
pazarı “sabit genişbant internet erişim hizmetleri” olarak belirlenmiştir.
(16) Söz konusu Kurul kararından bugüne kadar ilgili pazarın belirlenmesinde dikkate alınan
hususlarda değerlendirmeyi değiştirecek bir gelişme olmadığı dikkate alındığında,
mevcut dosya bakımından perakende seviyede ilgili ürün pazarı xDSL, kablo ve fiber
teknolojilerini içerecek şekilde “perakende sabit genişbant internet erişim hizmetleri”
olarak tanımlanmıştır. Öte yandan, İSS’lerin perakende seviyede internet erişim hizmeti
sunabilmesi için ya kendi altyapılarına sahip olması ya da böyle bir altyapıya
erişebiliyor olması gerekmektedir. Toptan seviyede yapılacak pazar tanımı bakımından
da 19.12.2013 tarihli ve 13-71/992-423 sayılı karar göz önünde bulundurularak ilgili
ürün pazarı “toptan sabit genişbant internet erişim hizmetleri” olarak tanımlanmıştır.
I.3.2. İlgili Coğrafi Pazar
(17) Söz konusu hizmetlerin herhangi bir coğrafi kısıt olmadan ülke genelinde sunuluyor
olması ve söz konusu hizmetler bakımından rekabet şartlarının ülke çapında homojen
olması nedeniyle ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
I.4. Değerlendirme
I.4.1. Türk Telekom’un Toptan Sabit Genişbant İnternet Erişim Hizmetleri
Pazarındaki Konumunun Değerlendirilmesi
(18) İlk olarak, bir teşebbüsün hâkim durumda olup olmadığının tespitinde en önemli
gösterge olan pazar payına bakıldığında, 2015 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla sabit
genişbant internet abonelerinin %75’inin Türk Telekom’un sahip olduğu bakır kablo ağı
altyapısı üzerinden (xDSL teknolojisi ile), yaklaşık %7,8’inin Türk Telekom’un fiber optik
altyapısı üzerinden hizmet almakta olduğu görülmektedir5. Dolayısıyla, Türk
Telekom’un sabit genişbant internet aboneleri içerisindeki payı yaklaşık %83’tür. Buna
karşılık kablo internet abonelerinin %6,5, diğer işletmecilere ait fiber optik altyapı
üzerinden sunulan internet abonelerinin %9,5’luk pazar payına sahip olduğu
değerlendirildiğinde, Türk Telekom’un pazar payının toptan pazarda yüksek olduğu
görülmektedir.



5 Veriler, BTK’nın 2015 yılı 3. Çeyrek Pazar Verileri Raporu ve Türk Telekom internet sitesinde yer alan
yatırımcı ilişkileri bilgilerinden yararlanarak hesaplanmıştır.
(son erişim tarihi, 30.01.2016)
16-04/77-33

9/20

(19) Genel olarak erişim şebekelerine yapılacak yatırımların yüksek ve batık maliyet
niteliğinde olduğu ve bu şebekelerde genellikle yüksek seviyeli ölçek ve kapsam
ekonomilerinin var olduğu, ayrıca sabit genişbant internet erişiminde bakır kablo ağına
en yakın rakip olan fiber optik altyapının yaklaşık %80’nin Türk Telekom’a ait olduğu
dikkate alındığında; Türk Telekom’un toptan seviyedeki gücünün kısa vadede
değişmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
(20) Bu bilgiler ışığında, yasal ve idari engeller, batık maliyetler, ölçek ve kapsam
ekonomileri ile şebeke etkileri gibi pazar özelliklerinin toptan seviyede sabit internet
erişim hizmetleri pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin büyümesinin ya da pazara
yeni teşebbüslerin girmesinin önünde engel yarattığını söylemek mümkündür.
(21) Hâkim durum değerlendirmesinde dikkate alınan bir diğer husus ise alıcıların gücüdür.
Kurul’un 19.12.2013 tarihli ve 13-71/992-423 sayılı kararında; D-Smart’ın sunduğu
internet hizmetlerinin tamamında Türk Telekom’un altyapısını, TurkNet’in ve
Superonline İletişim Hiz. A.Ş.’nin (Superonline) kendi fiber altyapılarını ve Türk
Telekom’un altyapısını, Vodafone Net İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin (VodafoneNet) ise
büyük ölçüde Türk Telekom altyapısını kullandıkları ifade edilmektedir. Dolayısıyla
xDSL hizmeti sunan İSS’lerin büyük ölçüde Türk Telekom altyapısını kullandığı
anlaşılmaktadır. Ayrıca, Türk Telekom ile aynı ekonomik bütünlük içerisinde bulunan
TTNET dışındaki İSS’lerin pazar paylarının düşük olması ve toptan seviyede İSS’lere
internet hizmeti sunan alternatif bir sağlayıcının bulunmaması, İSS’lerin kısa vadede
kendi altyapılarını oluşturmalarının önünde engellerin bulunması toptan seviyede alıcı
konumunda bulunan İSS’lerin alıcı gücünün oldukça düşük seviyede olduğunu
göstermektedir.
(22) Yukarıda aktarılan bilgiler ışığında, yüksek pazar payına sahip olan Türk Telekom’un,
büyüme ve giriş engellerinin yüksek olduğu ve alıcı gücünün düşük olduğu toptan sabit
genişbant internet erişim hizmetleri pazarında hâkim durumda olabileceği
değerlendirilmektedir.
I.4.2. TTNET’in Perakende Sabit Genişbant İnternet Erişim Hizmetleri Pazarındaki
Konumunun Değerlendirilmesi
(23) Alt pazar niteliğinde olan sabit perakende genişbant internet erişimi hizmetleri
bakımından yapılan hâkim durum analizinde ilk olarak, TTNET’in, Superonline’ın ve
VodafoneNet’in perakende düzeyde sundukları xDSL ve fiber internet hizmetleri
bakımından 2015 yılı için aylık ortalama abone sayıları incelenmiştir. Buna göre,
TTNET’in 2015 yılı aylık ortalama abone sayısı (xDSL ve fiber) toplam aylık ortalama
abone sayısının6 %(…..)’ine tekabül etmektedir. TTNET’i %(…..) oranındaki pazar payı
ile Superonline takip etmektedir. VodafoneNet’in pazar payı ise %(…..) düzeyindedir.
Söz konusu pazar paylarının, TTNET’in perakende sabit genişbant internet
hizmetlerinde hâkim durumda bulunduğuna işaret ettiği değerlendirilmektedir.
(24) Bir işletmecinin perakende seviyede internet hizmeti sunabilmesi için öncelikle BTK
tarafından yetkilendirilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra, mevcut işletmecilerin dikey
bütünleşik yapıya, güçlü ve ortak bir dağıtım ağına ve geniş bir ürün portföyüne,
yüksek marka bilinirliğine, finansal ve ekonomik güce sahip olmasının da piyasadaki
teşebbüslerin büyümesi veya piyasaya giriş engeli oluşturmasının muhtemel olacağı
değerlendirilmektedir. Dolayısıyla perakende seviyede, toptan seviyedeki pazara
kıyasla daha düşük de olsa, giriş engellerinin bulunduğunu söylemek mümkündür.

6 TTNET, Superonline ve VodafoneNet’in toplam abone sayısı.
16-04/77-33

10/20

(25) Yukarıda aktarılanlar ışığında, sabit perakende genişbant internet hizmetleri pazarında
TTNET’in yüksek ve rakipleriyle orantısız pazar payı, piyasaya giriş engellerinin
bulunması ve düşük alıcı gücünün varlığı dikkate alındığında, önceki Kurul kararlarıyla7
örtüşür şekilde TTNET’in perakende sabit genişbant internet hizmetleri pazarında
hâkim durumda olabileceği değerlendirilmektedir.
I.4.3. 4054 Sayılı Kanun’un 6. Maddesi Çerçevesinde Yapılan Değerlendirme
(26) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinin ilk fıkrasında, “Bir veya birden fazla teşebbüsün
ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasındaki hakim
durumunu tek başına yahut başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da birlikte davranışlar
ile kötüye kullanması” yasaklanmakta ve maddenin ikinci fıkrasında da beş bent
halinde örnek niteliğinde kötüye kullanma halleri sayılmaktadır.
(27) Belli şartlar altında, hâkim durumdaki teşebbüslerin yıkıcı fiyatlama uygulaması da
4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında yasaklanan eylemlerdendir. Hakim
Durumdaki Teşebbüslerin Dışlayıcı Kötüye Kullanma Niteliğindeki Davranışlarının
Değerlendirilmesine İlişkin Kılavuz’da (Kılavuz) yıkıcı fiyat, “hâkim durumdaki bir
teşebbüsün pazar gücünü korumak veya artırmak üzere mevcut veya potansiyel
rakiplerinden birini veya daha fazlasını piyasa dışına çıkarmak, disipline etmek ya da
diğer biçimlerle rakibin rekabetçi davranışını engellemek için kısa vadede maliyetinin
altında satış fiyatı belirleyerek zarar etmeyi göze aldığı (feragatte bulunduğu) rekabet
karşıtı bir fiyatlama stratejisi” şeklinde tanımlanmaktadır. Yıkıcı fiyat uygulamasında,
her ne kadar kısa dönemde tüketiciler düşük fiyatlardan faydalansa da, rekabetin
kısıtlanması orta veya uzun dönemde yüksek fiyatlar, düşük kalite ve tüketici
tercihlerinin azalması gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir.
(28) Hâkim durumdaki teşebbüsün incelenen davranışı açısından uyguladığı fiyat ile
katlandığı maliyetinin karşılaştırıldığı yıkıcı fiyat analizinin ilk aşamasını hâkim
durumdaki teşebbüsün fiyatlama davranışı ile kısa dönemde feragatte bulunup
bulunmadığının değerlendirilmesi oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra, incelenen davranış
sonucunda eşit etkinlikteki bir rakibe piyasanın kapanmasının muhtemel olup
olmadığının araştırılması da gerekmektedir. Rekabet karşıtı piyasa kapama Kılavuz’da,
hâkim durumdaki teşebbüsün davranışları sonucunda, tüketicilerin zararına olacak
şekilde mevcut ya da potansiyel rakiplerin arz kaynaklarına veya pazarlara ulaşımının
zorlaştırılması ya da engellenmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Kılavuz’da rekabet
karşıtı piyasa kapamanın oluşup oluşmadığının değerlendirilmesinde dikkate alınacak
hususlar şu şekilde sıralanmıştır: hâkim durumdaki teşebbüsün konumu, ilgili pazardaki
koşullar, hâkim durumdaki teşebbüsün rakiplerinin konumu, müşterilerin ya da
sağlayıcıların konumu, incelenen davranışın kapsamı ve süresi, fiili piyasa kapamayla
ilgili olası deliller, dışlayıcı stratejiye dair doğrudan veya dolaylı deliller.
(29) Bu çerçevede aşağıda öncelikle Türk Telekom’un sunduğu Toptan İnternet
Kampanyasına ilişkin iddialar ile TTNET tarafından düzenlenen İnternet Bizden
Kampanyasına ilişkin iddiaların Kanun’un 6. maddesi kapsamında değerlendirilmesine,
ardından da Türk Telekom tarafından bahse konu kampanyalar kapsamında TTNET
lehine haksız avantaj sunulduğu iddiasına ilişkin değerlendirmeye yer verilmektedir.



7 Rekabet Kurulunun 19.11.2008 tarihli ve 08-65/1055-411 sayılı, 06.11.2013 tarihli ve 13-71/992-473
sayılı kararları.
16-04/77-33

11/20

I.4.4. Türk Telekom’un ve TTNET’in Düzenlediği Kampanyalara İlişkin İddiaların
Değerlendirilmesi
(30) Önaraştırma kapsamında, Türk Telekom’un 4 Mbit/sn ve 4 GB kotalı DSL sabit
genişbant internet hizmetini tüm İSS’lere ücretsiz sunması nedeniyle söz konusu
üründe toptan düzeyde maliyet altı fiyatlama yaptığı varsayımı altında, Türk
Telekom’un bahse konu kampanya ile pazarın hem toptan hem de perakende düzeyde
rakiplere kapanmasının muhtemel olup olmadığı değerlendirilmektedir. Benzer şekilde
TTNET’in de perakende düzeyde sunduğu kampanya kapsamında uyguladığı
ücretlerin maliyet altı fiyatlama niteliği taşıdığı varsayılarak, TTNET’in düzenlediği
kampanyanın perakende düzeyde piyasayı kapatıcı etkisinin bulunup bulunmadığı
incelenmiştir. Diğer taraftan, incelemeye konu kampanyaların süresinin kısıtlı,
kapsamının dar olması nedeniyle, rekabet karşıtı piyasa kapamanın oluşup
oluşmadığına ilişkin değerlendirmenin yukarıda yer verilen unsurlardan “incelenen
davranışın kapsamı ve süresi” ve “fiili piyasa kapamayla ilgili olası deliller”
çerçevesinde yapılması öngörülmüştür. Bu amaçla aşağıda, inceleme konusu
kampanyaların amacı, kapsamı ve süresi ile toptan ve perakende düzeyde xDSL ve
fiber internet satışlarına etkileri incelenmektedir.
(31) Türk Telekom tarafından, Toptan İnternet Kampanyasının amacının, yeni tesis edilecek
aboneliklerde toptan genişbant erişim hizmetlerinin kullanımının teşvik edilerek internet
kullanımının yaygınlaştırılması, ülkemizde nüfus ve bölgeler arasındaki sayısal
uçurumun azaltılması ve hâlihazırda sabit internet aboneliği bulunmayan kullanıcıların
genişbant internet abonesi olmalarının temin edilmesi suretiyle elektronik haberleşme
hizmetlerine yönelik talebin ve arzın artırılması olduğu ifade edilmiştir. Kampanyanın,
xDSL Toptan Al-Sat ve IP Seviyesinde VAE modellerinde ve 4 Mbit/sn hız ve 4 GB
kotalı internet paketinde yapılan yeni satışları kapsadığı belirtilmiştir. Bu doğrultuda
kampanya kapsamında sunulan toptan internet paketi, yeni aboneliklerde ve tesis
adresinde abonelik iptali üzerinden en az üç ay geçmiş satışlarda uygulanmıştır. Başka
bir ifadeyle kampanya ile daha önce sabit internet kullanmayan veya aboneliğini iptal
etmiş kişilere düşük hızda ve kotada DSL paketinin ücretsiz sunulmasıyla internet
kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.
(32) Türk Telekom tarafından, düzenlenen kampanya öncesinde ve sonrasında 4 Mbit/sn
hız ve 4 GB kotalı toptan internet paketinin bulunmadığı belirtilmiştir. Diğer yandan
kampanya kapsamında ücretsiz olarak sunulan 4 Mbit/sn hız ve 4 GB kotalı DSL
toptan genişbant internet paketinin kampanyasız sunulması durumunda
ücretlendirilmesinin aşağıdaki tablodaki gibi olacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte Türk
Telekom’un internet sitesinde bu paketin mevcut durumda satışa kapalı olduğu bilgisi
yer almaktadır. Her ne kadar halihazırda satışı yapılmasa da, 4 Mbit/sn hız ve 4 GB
kotalı internet paketi ücretlerinin maliyet esaslı belirlendiği varsayımı altında, kampanya
kapsamında söz konusu paketin ücretsiz sunulmasının maliyet altı fiyatlama teşkil
edebileceği değerlendirilmektedir.
Tablo 1: 4 Mbit/sn Hız ve 4GB Kotalı DSL İnternet Paketi Ücretleri

Aylık Ücret
(TL)
Kota Aşım Ücreti
(TL/MB)
Aylık En Yüksek Ücret
(TL)
AL-SAT Tarifeleri 16,31 0,005240 49,08
IP-VAE Tarifeleri 11,37 0,003563 26,99
Kaynak: Türk Telekom tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler


16-04/77-33

12/20

(33) Bu noktada, bahse konu kampanyanın DSL ve fiber internet satışlarına etkilerinin
görülebilmesi için, söz konusu paketin hız ve kota bakımından internet kullanımı
içindeki yerinin incelenmesi gerekmektedir. Türk Telekom ve TTNET’in 2013-2015
dönemindeki abone başı aylık ortalama veri kullanım miktarlarına aşağıdaki tabloda yer
verilmektedir. Superonline abonelerinin aylık ortalama veri kullanım miktarlarının ise
hem DSL hem de fiber için (…..) GB üzerinde olduğu belirtilmiştir.
Tablo 2: Abone Başı Aylık Ortalama Veri Kullanım Miktarları (GB)
Yıllar Türk Telekom TTNET xDSL Fiber xDSL Fiber
2013 (…..) (…..) - -
2014 (…..) (…..) (…..) (…..)
2015 - - (…..) (…..)
Kaynak: Türk Telekom ve TTNET tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler
(34) Bunun yanı sıra, BTK’nın yayımladığı veriler uyarınca genişbant internet pazarında
kullanıcıların 2014 ve 2015 yıllarında ortalama veri kullanımı aşağıdaki tabloda
gösterilmektedir. BTK pazar verilerine göre genişbant internet pazarında kullanıcıların
ortalama veri kullanımının sürekli artış içinde olduğu ve 2015’in 3. çeyreğinde 60,11
GB olarak gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla Toptan İnternet Kampanyası adı
altında ücretsiz olarak sunulan paket kapsamındaki 4 GB düzeyindeki kullanım
miktarının, gerek DSL gerekse fiber internet kullanıcılarının ortalama veri kullanım
miktarının oldukça altında olduğu görülmektedir. Bu nedenle, söz konusu kampanyanın
gerek yüksek kotalı xDSL internet satışlarını gerekse fiber internet satışlarını
etkilemesinin muhtemel olmadığı değerlendirilmektedir.
Tablo 3: Ortalama Veri Kullanımları
Dönem Ortalama Veri Kullanımı (GB)
2015-3 60,11
2015-2 55,91
2015-1 53,56
2014-4 47,26
2014-3 42,23
2014-2 38,56
2014-1 38,44
Kaynak: BTK Üç Aylık Pazar Verileri Raporu8
(35) Bahse konu kampanya dahilinde sunulan paketin hız bakımından da sınırlı olduğu
anlaşılmaktadır. Türk Telekom’un toptan fiber internet paket satışlarında sunduğu
minimum hızın 24 Mbit/sn olduğu görülmektedir.9 Zira Türk Telekom tarafından fiber
internetin kampanya dışında tutulmasının gerekçesine ilişkin olarak, fiber internet
hizmetinin yüksek hızda sunulan bir hizmet olduğu, bu kampanyanın amacının ise
hâlihazırda sabit internet aboneliği bulunmayan kullanıcıların genişbant internet
abonesi olmalarının temin edilmesi ve internet kullanımının yaygınlaştırılması olduğu,
bu nedenle düşük hızlı bir paketin tercih edildiği ifade edilmiştir. Diğer fiber İSS’leri
tarafından da fiber internetin yüksek hız özelliğiyle öne çıkarıldığı da dikkate
alındığında, 4 Mbit/sn hızın yüksek hızlı internet kullanmayı hedefleyen yeni aboneler
için etkin bir alternatif olmadığı değerlendirilmektedir. Bu nedenle, 4 Mbit/sn hız ve 4
GB kotalı toptan DSL genişbant internet paketinin, fiber internet ile aynı pazarda yer
alan ürünler olmakla birlikte, birbirinin yakın ikamesi olmadığı, kampanya ile internet
abonesi olması hedeflenen kitlenin fiber internet sağlayıcılarının hedef kitlesiyle

8
Q3_v1.pdf (Son Erişim Tarihi: 02.02.2016)
9
16-04/77-33

13/20

farklılaştığı anlaşılmaktadır. Zira Türk Telekom tarafından söz konusu kampanya
dışında benzer bir ürünün satılmaması da kampanya kapsamında özel bir kitlenin
hedeflendiğini göstermektedir. Dolayısıyla, kullanım hızı bakımından da oldukça düşük
olan incelemeye konu paketin, fiber internet satışlarını etkileyebilecek nitelikte olmadığı
değerlendirilmektedir.
(36) Yapılan incelemeler neticesinde, Türk Telekom’un 31.08.2015’te sona eren Toptan
İnternet Kampanyasının pazardaki etkisinin süre bakımından da sınırlı olduğu
anlaşılmaktadır. Söz konusu kampanya, BTK tarafından 08.04.2015 tarihinde ve
13.04.2015-13.07.2015 tarihlerinde geçerli olmak üzere onaylanmıştır. Kampanyanın
fiilen başladığı tarih ise 21.04.2015 olup, 14.07.2015 tarihli BTK kararı ile kampanyanın
süresi 31.08.2015 tarihine kadar uzatılmıştır. Dolayısıyla kampanya iki dönem halinde
ve yaklaşık 4,5 ay süre ile uygulanmıştır.
(37) Bunun yanı sıra, kampanyanın gerçekleşen satışlar bakımından da etkisinin kısıtlı
olduğu anlaşılmaktadır. Zira 1 milyon abone üst limiti ile uygulanmaya başlanan
kampanya kapsamında, Türk Telekom tarafından (…..) adet paket satışı
gerçekleştirilmiştir. Toptan İnternet Kampanyası kapsamında yapılan satışlar abone
sayısı bakımından Türk Telekom’un 2015 yılında gerçekleşen toptan düzeyde xDSL
internet satışlarının yaklaşık %(…..)’unu oluşturmaktadır. Kampanya kapsamında
kazanılan abonelerin Türk Telekom’un aylık yeni kazanılan xDSL internet aboneleri
içerisindeki oranına ise aşağıdaki tabloda yer verilmektedir. Tablodan görüleceği üzere,
Nisan-Ağustos döneminde kampanyadan yararlanan abone sayısının toplam xDSL
satışları içerisindeki payı %(…..) ile %(…..) arasında değişmektedir. Dolayısıyla,
kampanyadan yararlanan abone sayısının Türk Telekom’un toptan düzeydeki xDSL
satışları içinde düşük bir paya sahip olduğu anlaşılmakta, kampanyanın Türk
Telekom’un xDSL satışlarını önemli düzeyde artırmadığı, bu nedenle fiber internet
satışlarını da olumsuz yönde etkilemesinin muhtemel olmayacağı
değerlendirilmektedir.
Tablo 4: Kampanyadan Yararlanan Abone Sayıları - Aylık
Dönem Kampanya Kapsamında Yapılan Satışlar
Türk Telekom’un
xDSL Satışları Oran (%)
Nisan 2015 (…..) (…..) (…..)
Mayıs 2015 (…..) (…..) (…..)
Haziran 2015 (…..) (…..) (…..)
Temmuz 2015 (…..) (…..) (…..)
Ağustos 2015 (…..) (…..) (…..)
Eylül-Aralık 2015 (…..) (…..) (…..)
Toplam (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsler tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler
(38) Tüm İSS’lerin katılımına açık olan Toptan İnternet Kampanyasından yararlanarak
perakende düzeyde yeni abone kaydı gerçekleştiren İSS’lerin kampanya kapsamında
edindiği yeni abone sayısı ise aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
Tablo 5: Kampanyadan Yararlanan Abone Sayısı
İnternet Servis Sağlayıcısı Abone Sayısı
TTNET (…..)
Superonline (…..)
VodafoneNet (…..)
TurkNet (…..)
Diğer (…..)
Toplam (…..)
Kaynak: Teşebbüsler tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler
16-04/77-33

14/20

(39) Tablodan görüleceği üzere, kampanya kapsamında perakende düzeyde en fazla satışı
TTNET gerçekleştirmiştir. Türk Telekom’un sunduğu Toptan İnternet Kampanyası
kapsamında TTNET tarafından perakende düzeyde bireysel abonelere yönelik
“İnternet Bizden Kampanyası”nın, kurumsal abonelere yönelik olarak ise “İşyerim
İnternet Bizden Kampanyası”nın düzenlendiği tespit edilmiştir. Daha önce de
bahsedildiği üzere, bireysel abonelere yönelik hazırlanan kampanyanın amacının,
düşük gelir segmentinde bulunan abonelere ulaşarak internetle tanışmalarını
sağlamak, temel ihtiyaçları karşılayabilecek kadar kotayla internet kullanım alışkanlığı
kazandırmak, perakende seviyede internet pazarını büyütmek, belirlenen kriterlere
uygun olan abonelerin daha yüksek kota ve hızdaki paketlere geçişini sağlamak
olduğu; kurumsal müşterilere yönelik hazırlanan kampanyanın amacının ise, işyerinde
interneti olmayan ve birkaç yıl içinde internet kullanmayı düşünmeyen müşteri kitlesine
ulaşmak ve bu şekilde penetrasyonun artırılmasına katkı sağlamak olduğu belirtilmiştir.
Bahse konu kampanyaların 23.04.2015-13.07.2015 tarihleri arasında satışa açık
tutulduğu ifade edilmiştir.
(40) TTNET tarafından kampanya kapsamında hedeflenenden daha düşük sayıda abone
elde edilmesinin nedenine ilişkin olarak ise, abonelerin genel eğilimlerinin ev
internetinde limitsiz internet paketlerini tercih etmek yönünde olduğu, ayrıca kampanya
kapsamında modem ve erişim ücreti (TTNET Alo-Yalın internet) gibi ek ücretlerin tahsil
edilmesinin abonelerin talebini etkilediği belirtilmiştir.
(41) TTNET’ten sonra kampanya kapsamında en fazla satış yapan TurkNet tarafından,
01.05-13.07.2015 döneminde sunulan “4 Dörtlük Kampanya” ile toplam (…..) abone
elde etmiştir.
(42) Superonline tarafından dosya kapsamında sunulan yazıda ise, Toptan İnternet
Kampanyası altında perakende düzeyde üç kampanya sunulduğu, kampanya
kapsamında toplam (…..) aboneye satış yapıldığı ifade edilmiştir. Bu kampanyalar
şunlardır:
- ADSL Bizden Kampanyası (05.05-31.08.2015),
- Yalın ADSL Bizden Kampanyası (05.05-31.08.2015),
- Yalın ADSL + ALO Bizden Kampanyası (22.05-31.08.2015)
(43) Yukarıda isimleri ve süreleri belirtilen kampanyalardan ilk ikisinin amacının TTNET’in
İnternet Bizden Kampanyası ile rekabet etmek ve müşterilere alternatif teklifler sunmak
olduğu, üçüncü kampanyanın amacının ise yalın ADSL ürününe eklenen ses paketi ile
Türk Telekom abonelerine Superonline ses hizmeti sunmak olduğu belirtilmiştir.
(44) Son olarak, VodafoneNet tarafından Toptan İnternet Kampanyasından faydalanılarak
perakende düzeyde herhangi bir kampanya düzenlenmediği ifade edilmiştir.
VodafoneNet tarafından bu durumun gerekçesine ilişkin olarak, VodafoneNet’in
VAE’nin alt modeli olarak Port ve Transmisyon modeli ile hizmet sağladığı, kampanya
ile VAE ile Port ve Transmisyon arasında maliyet farkının olduğu (VAE’nin maliyeti
bulunmazken, Port ve Transmisyon modelinde transmisyon maliyetinin bulunduğu), bu
nedenle VodafoneNet’in TTNET tarafından sunulan ücretsiz kampanya ile
karşılaştırılabilir bir kampanya oluşturamadığı belirtilmiştir.



16-04/77-33

15/20

(45) Bu noktada, kampanya kapsamında yapılan 4 Mbit/sn hız ve 4 GB kotalı xDSL
paketinin, perakende düzeyde yapılan fiber internet satışlarına etkisinin
incelenmesinde fayda olduğu değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, fiber kablo altyapısı
bulunan ve toptan ve perakende düzeyde fiber internet satışı yapan Superonline’ın
kampanyanın devam ettiği dönemi de içine alan Ocak-Aralık 2015 döneminde her ay
kazandığı yeni fiber abone sayısı 2014’ün aynı ayları ile karşılaştırıldığında,
Superonline’ın yeni fiber abone sayısında azalma yaşanmadığı, hatta kampanyanın
uygulandığı 2015 yılı Nisan-Ağustos döneminde, bir önceki yıla kıyasla yeni fiber
abone sayısında artış olduğu görülmektedir. Aynı zamanda, kampanya dönemindeki
aylık abone sayısının, kampanya öncesi Ocak-Mart dönemindeki abone sayısından
çok farklı olmadığı anlaşılmaktadır. Zira Superonline’dan gelen yazıda da, Toptan
İnternet Kampanyasının firmanın fiber internet satışları üzerinde bir etkisi olmadığı,
ancak kampanyanın süresinin uzaması ya da kampanyanın daha geniş kitlelere hitap
etmesi halinde etkisinin olabileceği ifade edilmiştir.

Tablo 6: Superonline’ın 2014 ve 2015 için Aylık Yeni Fiber Abonesi Sayısı

Superonline TurkNet TTNET
2014 2015 2014 2015 2014 2015
Ocak (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Şubat (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Mart (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Nisan (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Mayıs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Haziran (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Temmuz (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Ağustos (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Eylül (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Ekim (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kasım (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Aralık (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Superonline, TurkNet ve TTNET tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler
(46) Yukarıdaki tabloda, TurkNet’in 2014 ve 2015 yılları Ocak-Aralık dönemindeki aylık yeni
fiber internet abone sayılarına da yer verilmiştir. Kampanya döneminde, TurkNet’in yeni
fiber internet abone sayıları bir önceki yıla kıyasla düşmekle birlikte, TurkNet’in fiber
internet abonelerinin kurumsal segmentte yer alması ve sayılarının oldukça düşük
olması nedeniyle, bu durumun kampanyanın fiber internet satışlarına etkisi bakımından
gösterge niteliği taşımadığı değerlendirilmektedir. TTNET’in kampanya dönemindeki
yeni abone sayıları incelendiğinde ise, fiber internet abone sayılarının bir önceki yılın
aynı ayında ve 2015 yılının Ocak-Mart döneminde gerçekleşen yeni abone sayısından
çok farklı olmadığı görülmektedir.







16-04/77-33

16/20

(47) VodafoneNet’in 2014 yılına ait verisi bulunmadığından, 2015 yılında fiber internet
abone sayılarının ay bazında artışı incelenmiştir. Aşağıdaki tabloda görülebileceği
üzere, kampanyanın uygulandığı dönemde VodafoneNet’in fiber internet abone
sayısındaki artış devam etmiş ve bu artış Mayıs 2015’ten itibaren hız kazanmıştır.

Tablo 7: VodafoneNet’in Fiber İnternet Abone Sayısı Aylık Değişimi
Dönem
Fiber İnternet Abone Sayısındaki
Aylık Değişim
Ocak-Şubat (…..)
Şubat-Mart (…..)
Mart-Nisan (…..)
Nisan-Mayıs (…..)
Mayıs-Haziran (…..)
Haziran-Temmuz (…..)
Temmuz-Ağustos (…..)
Ağustos-Eylül (…..)
Eylül-Ekim (…..)
Ekim-Kasım (…..)
Kasım-Aralık (…..)
Kaynak: VodafoneNet tarafından dosya kapsamında sunulan bilgiler
(48) Yukarıda yer verilen, İSS’lerin yeni fiber internet abone sayılarına ilişkin yapılan
tespitler sonucunda, Toptan İnternet Kampanyası ile İnternet Bizden Kampanyasının,
kampanya döneminde İSS’lerin fiber internet satışlarının düşmesine neden olmadığı,
aksine Superonline ile VodafoneNet’in fiber internet satışlarında artış olduğu kanaatine
varılmıştır. Bu bağlamda, perakende sabit genişbant internet hizmetleri pazarında fiili
piyasa kapamadan bahsedilmesi mümkün görünmemektedir.
(49) Son olarak, düzenlenen kampanyalar çerçevesinde, kampanyadan yararlanan
abonelere üst paketlere geçiş hakkı tanınıp tanınmadığının incelenmesi gerekmektedir.
Türk Telekom tarafından düzenlenen Toptan İnternet Kampanyası kapsamında,
kampanya süresinde aboneliğini iptal eden veya farklı pakete geçen abonelere cezai
ücret yansıtılmayacağı; ayrıca daha yüksek veya daha düşük hızlı paketlere geçiş
yapılabileceği, ancak bu durumda kampanya indirimlerinden faydalanılamayacağı
öngörülmüştür. Dolayısıyla, İSS’lerin perakende düzeyde yaptıkları kampanyadan
yararlanan abonelerin farklı paketlere geçmeleri durumda, Toptan İnternet Kampanyası
kapsamında İSS’lerin Türk Telekom’a karşı herhangi bir cezai sorumluluğu
olmayacaktır. Bu durum, İSS’lerin lehine olup, Türk Telekom’un sunduğu
kampanyadan yararlanan ve bu şekilde ilk defa internet kullanmaya başlayan
abonelerin istedikleri takdirde kampanya daha sona ermeden bahse konu İSS’ler
tarafından sunulan, yüksek hız ve kota içeren xDSL veya fiber internet paketlerine
geçiş yapmalarına olanak sağlamaktadır. Dolayısıyla, Türk Telekom’un kampanyasının
geçerli olduğu süre boyunca, İSS’ler tarafından perakende düzeyde sunulan xDSL ve
fiber internet satışlarını olumsuz yönde etkilemeyeceği değerlendirilmektedir. Bunun
yanı sıra, TTNET’in de perakende seviyede sunduğu kampanya kapsamında,
kampanyadan cayma bedeli öngörülmediğinden, abonelerin diğer İSS’lerin sunduğu
farklı hız ve kotalı paketlere geçişinde herhangi bir engel bulunmadığı anlaşılmaktadır.



16-04/77-33

17/20

I.4.5. Türk Telekom’un TTNET Lehine Haksız Avantaj Sunduğu İddiasına İlişkin
Değerlendirme
(50) Söz konusu değerlendirme bakımından önaraştırma kapsamında, Türk Telekom’dan
toptan düzeydeki kampanyaların İSS’lere duyurulma süreci hakkında bilgi talep
edilmiştir. Türk Telekom tarafından, toptan seviyede sunulan kampanyaların
işletmecilere genellikle e-posta yolu ile toplu bir şekilde duyurulduğu, zaman zaman
karşılıklı yapılan toplantılar yolu ile de bilgi verildiği belirtilmiştir. Toptan İnternet
Kampanyasına ilişkin olarak ise 2015 yılı Mart ayında işletmecilerle karşılıklı yapılan
toplantılarda bilgi verildiği, kampanyaya ilişkin süreç ve Türk Telekom tarafından
İSS'lere yapılan duyurular ile ilgili olarak:
- 1 Nisan 2015’de kampanyanın BTK onayına sunulduğuna dair İşletmecilere
bilgilendirme maili gönderildiği,
- 8 Nisan 2015’de BTK tarafından kampanyanın onaylandığı,
- 17 Nisan 2015’de kampanya reklamında İşletmecilerin yer alabilmesine ilişkin
İşletmecilere bilgilendirme maili gönderildiği,
- 17 Nisan 2015’de kampanyanın BTK tarafından onaylandığına dair İşletmecilere
bilgilendirme maili gönderildiği,
- 21 Nisan 2015’de kampanya duyurusunun Türk Telekom’un internet sitesinde
yayımlandığı,
- 14 Mayıs 2015’de reklam kampanyasına (anılan kampanaya ilişkin yapılan
reklam) başvurunun uzatıldığına dair işletmecilere bilgilendirme maili gönderildiği,
- 15 Mayıs 2015’de reklam kampanyasına (anılan kampanyaya ilişkin yapılan
reklam) katılım için işletmecilere bilgi ve hatırlatma maili gönderildiği,
- 13 Haziran 2015’de kampanyanın uzatılmasına ilişkin olarak çalışmaların devam
ettiği ve bu hususta BTK'ya başvuru yapılacağına dair işletmecilere bilgilendirme
maili gönderildiği,
- 14 Temmuz 2015’de kampanyanın uzatılmasına ilişkin başvurunun BTK'nın
onayına sunulduğuna dair işletmecilere bilgilendirme maili gönderildiği,
- 14 Temmuz 2015’de BTK tarafından 2015/DK-ETD/335 sayılı karar ile anılan
kampanyanın süresinin uzatılmasına yönelik talebin onaylandığı,
- 28 Temmuz 2015’de BTK'nın bahsi geçen onayına ilişkin işletmecilere
bilgilendirme maili gönderildiği,
- 30 Temmuz 2015’de anılan kampanyanın süresinin uzatıldığına dair duyurunun
Türk Telekom’un sitesinde yayımlandığı
belirtilmiştir.







16-04/77-33

18/20

(51) Ayrıca Türk Telekom’un toptan düzeyde uygulayacağı kampanyalarının duyurulmasına
ilişkin olarak, BTK'nın genel bir düzenlemesinin bulunmadığı, diğer yandan BTK
tarafından 2012 yılı Aralık ayında yayımlanan “Veri Akış Erişimini İçeren Toptan
Genişbant Erişim Pazarı Pazar Analizi Dokümanı”nda10 (Pazar Analizi Dokümanı)
''Ayrım Gözetmeme Yükümlülüğü" başlığı altında Türk Telekom tarafından sunulacak
tarife ve kampanyaların duyurulmasına ilişkin birtakım yükümlülüklerin getirildiği
belirtilmiştir. Dokümanın “Ayrım Gözetmeme Yükümlülüğü” başlığı altında aşağıdaki
açıklama ve yükümlülüklere de yer verildiği görülmektedir:
"… Yerleşik işletmecinin toptan pazarda sunduğu hizmetlerde yapmayı planladığı
değişiklikleri ve/veya sunmayı planladığı yeni hizmetleri ve hizmetlere ilişkin tarife
değişiklikleri ve kampanyalara ilişkin bilgileri kendi perakende birimlerine/iştirakine
daha önce vermek suretiyle perakende pazardaki rakiplerine karşı bir avantaj
sağlaması muhtemeldir. Bu itibarla, Türk Telekom tarafından, tüm İSS'lerin yeni
ürünler/hizmetler ile tarifelere/kampanyalara yönelik gerekli teknik düzenlemeleri ve
pazarlama, reklam vs. çalışmalarını tamamlayarak eşit koşullarda rekabet
edebilmelerini teminen ayrım gözetmeme yükümlülüğü kapsamında;
- Toptan genişbant erişim hizmetleri pazarında yeni sunulacak ürünlere/hizmetlere
ilişkin teknik bilgilerin, hizmet sunumuna ilişkin koşul ve şartların ve halihazırda
sunulan hizmetlere ilişkin yapılacak teknik değişikliklerin aksi Kurum tarafından
belirtilmediği sürece yürürlüğe girmeden en az 2 ay öncesinde,
- Toptan genişbant erişim hizmetleri pazarında daha önce sunulmaya başlanılan
toptan ürün/hizmetlere ilişkin yapılacak tarife değişikliklerinin veya kampanyaların
aksi Kurum tarafından belirtilmediği sürece yürürlüğe girmeden en az 1 ay
öncesinde kamuoyuna duyurulması gerekmektedir."
(52) Pazar Analizi Dokümanı’nda ayrıca "EPG'ye Sahip İşletmecilerin ve Bu İşletmecilere
Getirilecek Yükümlülüklerin Belirlenmesi" başlığı altında söz konusu iki yükümlülüğün
de yer aldığı görülmektedir. Buna ek olarak Türk Telekom tarafından kampanyanın,
BTK kararında belirtilen tarihten itibaren yürürlüğe girdiği, BTK kararında bu hususta
herhangi bir tarihin belirtilmediği durumlarda ise, BTK'nın kampanyaya ilişkin almış
olduğu kararının resmi yazı ile Türk Telekom’a tebliğ edildiği tarih itibari ile yürürlüğe
girdiği ifade edilmiştir.
(53) Türk Telekom tarafından aktarılan süreç ve ilgili BTK düzenlemeleri birlikte
değerlendirildiğinde, yukarıda yer verilen BTK kararına göre 13.04.2015-13.07.2015
tarihlerinde geçerli olacağı düzenlenen ve fiilen 21.04.2015 tarihinden itibaren
uygulanmaya başlayan Toptan İnternet Kampanyası'nın 01.04.2015 tarihinde BTK
onayına sunulduğunun işletmecilere duyurulduğu anlaşılmaktadır. 21.04.2015 tarihinde
ise Türk Telekom’un internet sitesinde duyurulduğu belirtilmektedir. BTK’nın yukarıda
yer verilen Pazar Analizi Dokümanı’nda toptan genişbant erişim hizmetleri pazarında
yapılacak kampanyaların, aksi Kurum tarafından belirtilmediği sürece, yürürlüğe
girmeden en az 1 ay öncesinde kamuoyuna duyurulması gerektiği düzenlenmiştir. BTK
kararında ise söz konusu kampanyanın uygulanacağı tarihlere yer verilmiştir. Bu
bağlamda Türk Telekom’un kampanyayı BTK düzenlemesine aykırı şekilde İSS’lere
duyurduğu değerlendirmesinde bulunmak mümkün değildir.


10
Ak%c4%b1%c5%9f+Eri%c5%9fimini+i%c3%a7eren+Toptan+Geni%c5%9fbant+Pazar%c4%b1%2fVA
EGenisbant_PA_ND_2012.pdf (Son erişim tarihi: 02.01.2016).
16-04/77-33

19/20

(54) Diğer yandan, başvuruda Toptan İnternet Kampanyasının BTK tarafından 08.04.2015
tarihinde onaylandığı ve 13.04.2015 tarihinde yürürlüğe girdiği, aradaki 5 günlük
sürenin İSS’lerin kampanya hazırlıklarını yapması için çok kısa olduğu, ancak
TTNET’in bu sürede hazırlıklarını tamamlayarak İnternet Bizden Kampanyasını ilan
ettiği, toptan seviyedeki kampanyadan faydalanmaya başlayan ilk İSS’nin TTNET
olmasının iç etkinlikle açıklanamayacağı iddiasına yer verilmektedir. Ancak dosya
kapsamında edinilen bilgilerden 01.04.2015 tarihinde İSS’lerin kampanyadan haberdar
oldukları ve kampanyanın 21.04.2015 tarihinde uygulanmaya başladığı görülmektedir.
Bu bağlamda, ilk olarak İSS’lerin kampanya yapmaya hazırlanma süresinin şikayet
dilekçesinde yer verildiği üzere beş gün olmadığı anlaşılmaktadır. İkinci olarak Türk
Telekom’un toptan düzeydeki kampanyalarını belirli bir süre önce İSS’lere
duyurmasının İSS’lerin perakende düzeyde etkin bir şekilde rekabet edebilmeleri
açısından önemli olduğu değerlendirilmekle birlikte, 01.04.2015-21.04.2015 tarihleri
arasındaki 20 günlük sürenin İSS’lerin kampanya kurgulama noktasında yeterli bir süre
olup olmadığının ise oldukça teknik bir husus olduğu ve Rekabet Kurumunun belirli
süreler tayin etmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir. Ayrıca anılan Pazar
Analizi Dokümanı’nda Türk Telekom kampanyalarının BTK tarafından bir aydan daha
az süre önce duyurulmasına imkan tanındığı dikkate alındığında söz konusu 20 günlük
sürenin makul olup olmadığı şeklinde bir tespit yapılması mümkün görünmemektedir.
Dosya mevcudu bilgilere göre TTNET’in İnternet Bizden Kampanyası ve İşyerim
İnternet Bizden Kampanyası 23.04.2015 - 13.07.2015 tarihleri arasında satışa açık
tutulmuştur. TTNET’in oldukça kısa bir zaman içerisinde perakende düzeydeki
kampanyasını uyguladığı anlaşılmakla birlikte dosya mevcudunda TTNET’in
kampanyadan daha önce haberdar olduğuna yönelik bir bulgu bulunmamaktadır.
(55) Türk Telekom’un reklamlarında Toptan İnternet Kampanyasından bahsedilmediği,
TTNET’in İnternet Bizden Kampanyasının reklamlarında ise TTNET ve Türk Telekom
logosunun kullanıldığı, reklamlarla Türk Telekom’un perakende seviyede kampanya
düzenlediği algısı yaratıldığı, böylece tüketicinin yönlendirildiği iddiasına ilişkin olarak
Türk Telekom tarafından dosya kapsamında sunulan bilgilerden İSS’lerin Türk
Telekom’un toptan düzeydeki kampanyalarında yer alabilme imkanına sahip olduğu
anlaşılmaktadır. Bu nedenle TTNET lehine bir uygulama yapıldığı tespitine
ulaşılamamaktadır.
I.5. Genel Değerlendirme
(56) Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, Türk Telekom tarafından
“Toptan İnternet Kampanyası” adı altında toptan seviyede İSS’lere sunulan, İSS’ler
tarafından da perakende seviyede yeni abonelere sunulan 4 Mbit/sn hız ve 4 GB kotalı
xDSL genişbant internet hizmetinin, gerek kullanım miktarı gerekse hız bakımından
oldukça kısıtlı olduğu, bu nedenle daha yüksek hız ve kotaya sahip xDSL ve fiber
internet hizmeti satışlarını etkileyebilecek potansiyele sahip olmadığı
değerlendirilmektedir. Nitekim, İSS’lerin kampanya dönemindeki fiber internet satışları
incelenmiş ve satışların kampanya öncesi aylara ve bir önceki yılın aynı dönemine
kıyasla azalmadığı, hatta bazı aylarda artış gösterdiği görülmüştür. Bunun yanı sıra,
kampanyanın 4,5 ay gibi kısa bir için uygulandığı ve 1 milyon abone üst limiti
belirlenmesine rağmen sadece (…..) aboneye satış yapıldığı dikkate alındığında,
bahse konu kampanyalar kapsamında maliyet altı fiyatlama yapıldığı varsayımı altında,
kampanyaların diğer işletmecilerin fiber internet satışlarını olumsuz yönde etkilemediği
ve hem toptan hem de perakende düzeyde genişbant internet hizmetleri pazarında
piyasa kapama etkisine yol açmasının muhtemel olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
16-04/77-33

20/20

(57) Buna ilaveten, gerek BTK’nin ilgili düzenlemeleri gerekse incelenen kampanyanın
duyurulma süreci göz önünde bulundurulduğunda, Toptan İnternet Kampanyasının
İSS’lere duyurulma zamanının İSS’lerin kendi kampanya kurgularını yapabilme
noktasında makul olmadığını gösterecek bir bulgunun olmadığı kanaatine varılmıştır.
Dolayısıyla, Türk Telekom ve TTNET hakkında soruşturma açılmasına gerek olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.
J. SONUÇ
(58) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy