Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 15-41/682-243
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Mars Sinema ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin gösterim pazarındaki hâkim durumunu kullanarak dağıtım pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığı iddiası ile, yaptığı franchise sözleşmelerinde yer alan bilet ve büfe fiyatlarının yeniden satış fiyatının tespitine ilişkin hükümlerin 4054 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi
Karar Tarihi: 20.11.2015

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2015-5-37 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 15-41/682-243
Karar Tarihi : 20.11.2015
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN,
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖR : İmren KOL, Cihan BİLAÇLI
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : Mars Sinema ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.
Adres: Dereboyu Cad. Ambarlıdere Yolu No:4 Kat:1 Beşiktaş,
İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Mars Sinema ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin
gösterim pazarındaki hâkim durumunu kullanarak dağıtım pazarında faaliyet
gösteren teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığı iddiası ile, yaptığı franchise
sözleşmelerinde yer alan bilet ve büfe fiyatlarının yeniden satış fiyatının tespitine
ilişkin hükümlerin 4054 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmesi.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: 29.06.2015 tarihli, 3034 sayılı başvuruda özetle; Mars Sinema
ve Sportif Tesisler İşletmeciliği A.Ş.’nin (MARS) hâkim durumda olduğu ve bu hâkim
durumunu dağıtım pazarında kötüye kullandığı ifade edilerek 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında gereğinin yapılması talep
edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 29.06.2015 tarihinde giren başvuru
01.09.2015 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 15-34/521-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Anılan karar uyarınca düzenlenen 13.11.2015 tarih ve
2015-5-37/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuru konusu iddialara yönelik olarak;
- MARS’ın başvuru konusu uygulamalarının hâkim durumun kötüye kullanılması
olarak değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla MARS hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı,
- Bununla birlikte, 90 gün içinde Next Level Ankara ve MarkAntalya sinema
işletmelerinde gişe ve büfe fiyat listesinin yüklendiği sistem üzerinde sinema
yatırımcısının değişiklik yapabilmesine imkân tanıyacak değişikliklerinin yapılarak
Rekabet Kurumuna tevsik edilmesi, yenileme yapılmadan devam edilmesi halinde
hakkında 4054 sayılı Kanun kapsamında işlem başlatılacağının bildirilmesi yönünde
4054 sayılı Kanun’un 9/3. maddesi uyarınca görüş verilmesinin uygun olacağı,
belirtilmiştir.

I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
15-41/682-243
2/24

I.1. İlgili Teşebbüs
(5) MARS, 2001 yılında sinema gösterim alanında faaliyetlerine başlamıştır. 2005 yılında
Tepe Cinemaxx Grubu’nu satın almış, 2011 yılına dek çeşitli ortaklıklarla finansal ve
operasyonel olarak Türkiye’de sinema salonu işletmeciliği bakımından hızlı bir
büyüme gerçekleştirmiştir. 2011 yılı sonunda Rekabet Kurulu’nun (Kurul) da onayıyla,
diğer bir sinema gösterimcisi AFM Uluslararası Film Prodüksiyon Ticaret ve Sanayi
A.Ş. (AFM)’yi bünyesine katan MARS, yirmidokuz ilde altıyüzü aşkın sinema salonuyla
sektörde yer almaktadır. Bununla birlikte teşebbüs, 01.09.2014 tarihinde dağıtım
faaliyetine başlamış olup ilk filmini 10.10.2014 tarihinde dağıtmıştır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(6) Sinema endüstrisinin temelde, filmlerin yapımı, dağıtımı ve gösterimini içeren bir
faaliyet zincirinden meydana geldiği kabul edilmektedir. Yapım aşaması, sinema
filmlerinin çekimlerinin tamamlanarak sinema salonlarında gösterilebilecek hale
getirilmesi işlemidir. Yapımcılar tarafından hazırlanan filmler, mülkiyet hakkı yapımcıda
kalmak kaydıyla sinemalara dağıtılmak üzere dağıtıcılara dağıtım hakkı verilerek
iletilmektedir. Dağıtıcıların genel olarak rolü ise filmlerin Türkiye’nin çeşitli yerlerinde
yer alan sinema salonlarına iletilmesinin sağlanmasıdır.
(7) Sinema salonları, asıl faaliyetleri olan film gösterim faaliyetleri dışında, yan faaliyetler
olarak bu salonlarda ve fuayelerde yiyecek, içecek, kitap gibi ürünlerin satışını
gerçekleştirmekte ve ayrıca reklam yeri satışı faaliyetlerini de yapmaktadır. Bu
anlamda sinema sektöründe yapım, dağıtım ve gösterimden oluşan bir zincir
bulunmakta ve bu faaliyet alanlarındaki çeşitli pazarlar birbirleri ile alt pazar-üst pazar
konumunda bulunmaktadır.
(8) Kurulun önceki kararlarında yer verildiği gibi, sinema endüstrisinde yaygın olan
“sezon” kavramının da etkisiyle aynı dönemde gösterime girmeyi bekleyen çok sayıda
yapım bulunmaktadır. Sinema endüstrisinde dağıtıcıların yeni filmleri gösterime
sunabilmesi için uygun sinema salonlarının bulunması gerektiği; sinema salonlarının
da gelir elde edecekleri filmleri göstermek istekleri göz önüne alındığında, dağıtıcılarla
sinema salonu işletmecileri arasındaki ilişki yeni filmlerin seyirciye ulaştırılması
açısından önemlidir.
(9) Şikâyet dilekçesinin konusu temel olarak MARS’ın gösterim pazarındaki pazar gücünü
kullanarak dağıtım pazarında kendine birtakım avantajlar sağladığı ve diğer dağıtıcı
teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığıdır. Dolayısıyla önaraştırma konusu iddialar,
gösterim ve dağıtım pazarlarına ilişkindir. Bu bakımdan, Kurulun önceki kararları
çerçevesinde ilgili ürün pazarları “filmlerin sinemalarda gösterimi amacıyla dağıtımı
pazarı” ve “sinema salonu hizmetleri pazarı” olarak tanımlanabilir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(10) Dosya kapsamında incelenen MARS, yapım-dağıtım-gösterim şeklinde
özetlenebilecek film tedarik zincirinin öncelikle gösterim ayağında faaliyet göstermekte
ve Türkiye sınırları içerisinde film gösterim hizmetleri sunmaktadır. Bunun yanında
yapım ortağı ve film ithalatçısı olarak da zincirin yapım ayağında birtakım faaliyetlerde
bulunmaktadır. Ayrıca teşebbüs 2014 yılının Ekim ayından itibaren dağıtım
faaliyetlerine başlamıştır.
(11) MARS ile sektörde bulunan diğer dağıtımcıların faaliyetleri açısından Türkiye sınırları
içerisinde alt bölgelere ayrıştırılmayı gerektirecek coğrafi bir farklılaşma
15-41/682-243
3/24

bulunmamaktadır. Piyasaya giren her bir yapım, potansiyel olarak her ilde ve her
salonda gösterilebilmektedir. Gösterim bakımından, AFM-MARS birleşmesine ilişkin
Kurulun 17.11.2011 tarihli ve 11-57/1473-539 sayılı kararında (AFM-MARS Birleşme
Kararı) sinema salonlarının başka illerdeki potansiyel müşterilerin talebini karşılama
ihtimalleri ile tüketicilerin mesafe ve zaman kısıtı nedeniyle başka bir ile film izlemeye
gitme olasılıklarının düşük olması sebebiyle oldukça az olduğu ifade edilmiştir. Bu
bağlamda ilgili coğrafi pazar il ve ilçe bazında belirlenmiştir. Buna ek olarak sinema
salonlarının dağıtıcı ve yapımcılarla olan ilişkisi özelinde gösterim ayağına erişim ve
alıcı gücü bakımından Türkiye olarak da ilave bir coğrafi pazar tanımı yapılmış olup
Türkiye geneli alım pazarı bakımından dikkate alınmıştır. Bu çerçevede filmlerin
sinema salonlarında gösterilmesi amacıyla dağıtımı bakımından, Türkiye sınırları
içerisinde herhangi bir bölgeyi diğerinden ayıracak bir husus bulunmadığından,
başvuru konusu bakımından ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
(12) Bununla birlikte, işbu önaraştırma çerçevesinde incelenen yönetim sözleşmeleri
arasında sadece Next Level Ankara ve MarkAntalya sinemaları için yapılan
sözleşmelerin 4054 sayılı Kanun’u ihlal edebilecek nitelikte hükümler içerdiği
görülmüştür. Bu bakımdan, yönetim sözleşmeleri hakkında yapılan değerlendirmeler,
anılan AFM-MARS Birleşme Kararı’na paralel olarak, “Batı Ankara” ve “Antalya”
bölgesel coğrafi pazarları göz önünde bulundurularak yapılmıştır
I.3. Tespitler
(13) Önaraştırma kapsamında biri başvuru konusu şikâyetlere, diğeri sektör incelemesi
kapsamında edinilen sözleşmelere ilişkin hususlar olmak üzere iki farklı konu
incelenmiştir. Dolayısıyla, ilk önce başvuru konusu şikâyetler üzerine yapılan
tespitlere, ardından sektör incelemesi kapsamında edinilen sözleşmelere ilişkin
tespitlere yer verilmiştir.
I.3.1. Yerinde İncelemede Edinilen Bilgi ve Belgeler Çerçevesinde Yapılan
Tespitler
(14) MARS’ın gösterim pazarındaki gücü sayesinde yapımcılara filmlerini dağıtabilmek
adına, salon sayısı, gösterim haftası, “Virtual Print Fee” (VPF) (Sanal Kopya Bedeli)
alınmayacağı gibi diğer dağıtıcıların öneremeyeceği koşullar sunabildiği ve böylelikle
dağıtım pazarındaki rekabetin olumsuz yönde etkilendiği yönündeki başvuru üzerine
yapılan önaraştırma çerçevesinde 15.10.2015 tarihinde MARS’ta yerinde inceleme
gerçekleştirilmiştir.
(15) Yapılan yerinde incelemede edinilen, MARS Film Dağıtım Satış Müdürü Mengü
ATASAĞUN tarafından sinema salonlarına gönderilen 13.10.2015 tarihli e-postada;
sinema salonlarının dağıtımı MARS tarafından gerçekleştirilecek filmler için Kasım ayı
taleplerinin toplandığı anlaşılmaktadır. E-postada Kasım ayında gösterime girmesi
planlanan filmlerin listesi, format seçenekleri, tavsiye gösterim süreleri ve gösterim
koşulları yer almaktadır. Gösterim koşullarının içinde gösterim süresine ilişkin
herhangi bir ifade bulunmamaktadır. Bunun yanında, gösterim koşullarının 6.
maddesinde sinema işletmelerinin bilet fiyatlarını belirlemede serbest olduğu, talep
edilen film için uygulanacak bilet fiyatının ve varsa uygulanacak indirimin bildirilmesi
gerektiği ifade edilmektedir.
(16) Yerinde incelemede edinilen bir başka belgede, (…..).Bunun üzerine (…..). Netice
itibarıyla, 13.03.2015 tarihinde gösterime giren filme ilk haftasında Trump Tower’da
yer verilmediği anlaşılmıştır.
15-41/682-243
4/24

(17) Bir diğer belgede, (…..) tarafından kendilerince dağıtılan “Yapışık Kardeşler” filmi için,
(…..) ifade edilmiştir. Belgede (…..) görülmektedir. Bununla birlikte, teşebbüsten
edinilen bilgilerden, “Yapışık Kardeşler” filminin ilk gösterim haftasında belgede
belirtilen ek lokasyonlardan sadece (…..) gösterime girebildiği anlaşılmıştır.
(18) MARS tarafından dağıtılan “Azem 2: Cin Garezi” adlı film hakkında elde edilen
belgede (…..)
(19) Yerinde incelemede edinilen 14.10.2015 tarihli bir başka e-posta yazışmasında, (…..).
(20) Yukarıda yer verilen yerinde incelemede elde edilen belgelerin yanı sıra, önaraştırma
sürecinde teşebbüs ve şikâyetçiden dosya konusu iddialara ilişkin detaylı bilgiler talep
edilmiş olup söz konusu bilgi ve belgeler çerçevesinde yapılan tespitlere aşağıda yer
verilmektedir.
I.3.2. Başvuru Hakkında Talep Edilen Bilgiler Çerçevesinde Yapılan Tespitler
I.3.2.1. Filmlerin Gösterimde Kaldığı Süre ve Salon Sayısı Çerçevesinde Yapılan
Tespitler
(21) Başvuru konusu iddialar temelde MARS’ın gösterim pazarındaki gücü sayesinde
yapımcılara, filmlerini dağıtabilmek adına, salon sayısı, gösterim haftası, VPF
alınmayacağı gibi diğer dağıtıcıların öneremeyeceği koşullar sunabildiği ve böylelikle
dağıtım pazarındaki rekabetin olumsuz yönde etkilendiği yönündedir. Bu bağlamda,
dosya kapsamında MARS’ın bünyesindeki sinema salonlarında (MARS’ın dağıtım
faaliyetine başlamasından öncesini ve sonrasını değerlendirebilmek adına)
01.01.2014 ile 09.10.2015 tarihleri arasında gösterime giren filmlerin toplam
gösterimde kaldığı hafta sayısı, aynı anda en çok kaç salonda gösterildiği ve
gösterimde kaldığı ortalama salon sayısı verileri incelenmiştir.
(22) Daha önce değinildiği üzere, dağıtım pazarı bakımından bölgesel bazda pazar
ayrımlarına gerek olmamakla birlikte gösterim pazarı bakımından bölgesel nitelikte
coğrafi pazarlar tanımlanması mümkündür. Başvuru konusu hususlar bölgesel nitelik
arz etmese de Türkiye’deki toplam sinema salonlarının %45’inin İstanbul, Ankara ve
İzmir illerinde bulunduğu ve elde edilen toplam gişe hasılatının %50 ile %60’ının bu
illerde bulunan sinemalardan elde edildiği göz önünde bulundurulduğunda1, dosya
konusu iddialar bakımından bu iller bazında değerlendirme yapılması yeterli
görülmüştür.
(23) Öte yandan, bir filmin gösterime girdiği salon sayısı ve gösterim süresi, filmin hasılat
beklentisinin yüksek olması veya gösterimde kaldığı ilk hafta sonunda yüksek
hasılatının olması ve menşei ile yakından ilgilidir. Bir filmin gişe beklentisi yükseldikçe,
film daha çok sayıda salonda gösterime girmekte ve gösterimde kalma süresi diğer
filmlere göre daha uzun olmaktadır. Bu nedenle, gişe hasılatı düşük olan veya olması
beklenen filmler ile gişe hasılatı yüksek olan veya olması beklenen filmlerin farklı bir
değerlendirmeye tabi tutulması gerekmektedir. Bu bağlamda, detaylarına aşağıda yer
verilen analizlerde hasılatı 250.000 TL’den az olan filmler, hasılatı 250.000 TL ile
1.000.000 TL arasında olan filmler ve hasılatı 1.000.000 TL’den fazla olan filmler
bakımından ayrıma gidilmiştir. Bunun yanında, Türkiye’de yerli sinema filmleri, sayıları
yabancı film sayısına göre oldukça az olmasına rağmen, yabancı sinema filmlerine
göre daha fazla seyredilmekte ve toplam hasılattan daha fazla pay almaktadır. 2014
yılında toplam seyirci sayısının ve hasılatının yaklaşık %60’ını yerli filmler
oluşturmaktadır. Bu bakımdan, yerli filmler yabancı filmlere kıyasla daha uzun süre

1 Salon sayısı oranı 2014 yılının Kasım ayı, hasılat oranı 2014 yılının Haziran ayı verisini içermektedir.
15-41/682-243
5/24

gösterimde kalabildiğinden veya hasılatını arttırması için daha fazla şans
tanınabildiğinden, yapılan analizlerde yabancı filmlerden ayrı olarak değerlendirilmiştir.
(24) Yapılan analizlerin sonuçları aşağıda özetlenmiştir:
- Ankara pazarında, her üç hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler bakımından,
MARS’ın dağıtım faaliyetine başlamasının ardından MARS bünyesindeki sinema
salonlarında gösterime giren filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon sayısı
bakımından, MARS ile pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında bariz
bir farklılık bulunmamaktadır.
- İstanbul pazarı üç mikro pazar arasında en yüksek ortalamalara sahip olmakla
birlikte, benzer şekilde, her üç hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler
bakımından, dağıtım faaliyetine başlamasının ardından MARS bünyesindeki
sinema salonlarında gösterime giren filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon
sayısı bakımından, MARS ile pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında
bariz bir farklılık bulunmamaktadır.
- İzmir pazarı salon kapasitesinin diğer iki pazara göre düşük olması nedeniyle en
düşük ortalamalara sahip olmakla birlikte, diğer iki pazara benzer şekilde, her üç
hasılat aralığındaki yerli ve yabancı filmler bakımından, dağıtım faaliyetine
başlamasının ardından MARS bünyesindeki sinema salonlarında gösterime giren
filmlere verilen toplam gösteri süresi ve salon sayısı bakımından, MARS ile
pazardaki diğer dağıtıcıların dağıttığı filmler arasında bariz bir farklılık bulunmadığı
görülmektedir.
I.3.2.2. Filmlerin Dağıtım Hakkını Alabilmek İçin MARS’ın Daha Uzun Gösterim
Süresi Taahhüdü Verdiği İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(25) Başvuruya konu hususlardan biri de pazardaki dağıtımcıların filmlerinin MARS
bünyesindeki sinema salonlarında gösterilebilmesi için yalnızca bir hafta gösterimde
kalma vaadi alabildiği, ancak MARS’ın dağıtmak istediği filmler için yapımcılara daha
uzun gösterim süresi taahhüdünde bulunabildiğidir.
(26) Önaraştırma sürecinde MARS’ın imzaladığı dağıtım sözleşmeleri incelenmiş olup
sözleşme metinlerinde gösterim süresine ilişkin herhangi bir hükmün bulunmadığı
görülmüştür. Ayrıca, yapılan yerinde incelemede MARS’ın bir yapımcıya filminin
dağıtım hakkını alabilmek için gösterim taahhüdünde bulunduğuna yönelik herhangi
bir bilgi ya da belge edinilememiştir.
I.3.2.3. MARS Tarafından Dağıtılan Filmler İçin Sanal Baskı Bedelinin Alınmadığı
İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(27) Başvuru metninde belirtilen bir diğer husus MARS’ın bazı filmlerin dağıtım hakkını
almak için sektörde istisnasız olarak uygulanan sanal baskı bedellerini kendi
sinemalarında almayacağı yönünde taahhütte bulunduğu yönünde sektörde duyumlar
olduğudur.
(28) Hâlihazırda sektörde yapımcılar, 35 mm film kopyalarına göre basımı daha az masraflı
olan dijital kopyaların kullanımı neticesinde elde edecekleri maliyet avantajının bir
kısmını, filmlerini gösteren sinema salonlarına film kopyası başına ödeme yapmak
suretiyle transfer etmektedir. “Virtual Print Fee” (Sanal Kopya Bedeli) ifadesinin
kısaltması olan VPF bu ödemeleri ifade etmektedir2.

2 Ayrıntılı bilgi için bkz. 27.9.2013 tarihli ve 13-55/760-319 sayılı Kurul kararı.
15-41/682-243
6/24

(29) MARS’ın hak sahipleri ile yaptığı dağıtım sözleşmeleri incelendiğinde, sözleşme
konusu filmden VPF alınmayacağına dair herhangi bir hüküm bulunmadığı, aksine
alınacağı yönünde hüküm bulunduğu anlaşılmıştır. Bunun yanında, taraflardan
edinilen bilgilerde MARS tarafından dağıtımı gerçekleştirilen filmler için kesilen VPF
faturalarının örneklerine yer verilmiştir.
(30) Bununla birlikte, yapılan yerinde incelemede edinilen MARS Film Programlama ve
Film Satın Alma Müdürü Bülent KÜÇÜKÖZCAN’dan MARS Muhasebe Yöneticisi
Özlem KORKUT’a gönderilen (…..).
(31) E-postadaki tabloda yer alan (…..). Söz konusu filmlere ilişkin fatura örnekleri
taraflarca sunulmuştur. Bununla birlikte, MARS tarafından (…..) filminin dağıtım
haklarının yanında lisans haklarının da kendilerinde olması sebebiyle fatura
kesilmediği bildirilmiştir.
I.3.2.4. MARS Tarafından Dağıtılan Filmlerin Tanıtımlarının Daha Fazla Yapıldığı
İddiasına Yönelik Yapılan Tespitler
(32) Başvuru metninde yer alan başka bir husus, MARS’ın salonlarında kendi dağıttığı
filmlerin fragmanlarına/tanıtımlarına diğer dağıtıcılara göre daha fazla yer verdiğidir.
Sinemada gösterilen bir fragman, bir filmin reklamı için, doğrudan sinema izleyicisine
hitap etmesi nedeniyle en etkili yol olarak kabul edilmektedir. Bu bakımdan, dağıtıcılar
için filmlerinin fragmanlarının salonlarda gösterilmesi filmlerinin tanıtımı için oldukça
önemlidir.
(33) Başvuru metninde MARS’ın, büyük bütçeli Hollywood stüdyolarının filmleri bir kenara
bırakıldığında, diğer dağıtıcıların filmlerinin fragmanlarının kendi dağıttığı filmlerinkine
kıyasla çok daha az döndüğü, ya da boş salonlarda gösterildiği ifade edilmektedir.
Ancak, başvuru metninde de yer verildiği üzere, fragmanların gösterim dakikalarını ve
ulaştıkları kişi sayısını hesap etmek, böyle bir verinin tutulmaması nedeniyle mümkün
görünmemektedir.
(34) MARS’tan edinilen bilgilere göre, sinemada gösterilecek bir filmin fragmanının hangi
salonlarda gösterileceği haftalık programlarla belirlenmektedir. Bununla birlikte, bir
fragmanın o gün içinde kaç kere oynatılacağına dair bir belirlilik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle fragmanlara ilişkin detaylı bilgi elde edilemese de, aşağıda yer
alan Tablo 1’de MARS’ın dağıtım faaliyetinin başladığı tarihten 30.10.2015 tarihine
kadarki dönemde MARS bünyesindeki salonlarda gösterilen fragmanların sayısının ve
gösterildiği ortalama salon sayısının dağıtıcılara göre dağılımına yer verilmiştir.

…..(TİCARİ SIR)…..

(35) Tablo 1 incelendiğinde, ilgili dönemde MARS bünyesindeki sinema salonlarında sayı
itibarıyla en çok (…..) tarafından dağıtılan filmlerin fragmanları gösterilmiştir. Bununla
birlikte, (…..) ile MARS arasında fragmanların gösterildiği ortalama salon sayısı
bakımından önemli oranda farklılık bulunmamaktadır. Öte yandan, başvuru metninde
belirtildiği gibi, gösterim yaygınlığı bakımından, (…..) fragmanlarının gösterildiği
ortalama salon sayısının MARS’tan daha fazla olduğu görülmektedir.
(36) Sonuç olarak, Tablo 1’de yer alan verilerin, tek başına MARS’ın fragmanlarının
gösterildiği salon sayıları bakımından diğer dağıtıcılardan bariz şekilde ayrıldığı
sonucuna ulaşmada yeterli olmadığı kanaatine ulaşılmıştır. Yapılan yerinde
incelemede, konuya ilişkin herhangi bir belge elde edilemediği görülmektedir.
15-41/682-243
7/24

I.3.3. Ek Dilekçe İle Sunulan Hususlara Yönelik Tespitler
(37) (…..) 03.11.2015 tarihinde 5117 sayı ile intikal eden ek dilekçe sunulmuştur. Dilekçede
MARS’ın gösterim pazarındaki hâkim durumunu, dağıtım pazarında rekabet hukukuna
aykırı biçimde kullandığına örnek olarak iki film sunulmuştur. Akabinde konuya ilişkin
olarak MARS’tan ek bilgi talep edilmiş olup söz konusu bilgiler 09.11.2015 tarih ve
5206 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(38) Ek başvuruda zikredilen filmlerden ilki (…..) filmidir. Söz konusu film, MARS tarafından
dağıtılan (…..) filmi ile aynı tarihte gösterime girmiştir. Başvuruda her iki filmin
dördüncü hafta sonundaki Türkiye genelindeki hasılatları karşılaştırıldığında (…..)
filmin hasılatının diğerine göre (…..) daha fazla olduğu ifade edilmektedir. Başvuruya
göre, (…..) filmin gişe başarısı daha yüksek olmasına rağmen, beşinci gösterim
haftasında filmlerin oynadığı seans sayısı (…..) filmi lehine bozulmuştur. (…..)
hesaplamalarına göre, beşinci gösterim haftasında (…..) filmi günde (…..) seans
oynarken, (…..) filmi günde ancak (…..) seans oynamaktadır.
(39) Aşağıda yer alan Tablo 2’de söz konusu filmlerin MARS bünyesindeki sinema
salonlarında gösterimde kaldığı hafta, günlük seans ve salon sayısı ile MARS
bünyesinde elde ettiği hasılat rakamlarına yer verilmektedir. Tabloda yer alan
verilerden anlaşılacağı üzere, dördüncü hafta sonunda (…..) filminin hasılatı daha az
seans oynamasına rağmen (…..) daha fazladır3; ayrıca gösterimde kaldığı süre
boyunca seans başına düşen hasılat miktarı bakımından (…..) filminin üstündedir.
Beşinci gösterim haftasında (…..) filmi, (…..) filmi ile neredeyse aynı sayıda salonda,
daha fazla seans sayısı ile oynamakta iken, daha fazla haftalık hasılat elde etmiştir.
(…..) gösterim haftası ile birlikte (…..) filminin günlük seans sayısı büyük ölçüde
azalarak (…..) inerken, (…..) filminin günlük seans sayısında büyük değişiklikler
görülmemektedir.

…..(TİCARİ SIR)…..

(40) Başvuruda adı geçen bir diğer film (…..) tarafından dağıtılan (…..) adlı yerli filmdir.
Söz konusu film başvuruda yine (…..) filmi ile kıyaslanmış ve ticari olarak ilk
haftasında başarı sağlayan filmin devam eden haftalarda salon sayısının
arttırılabileceği ancak (…..) filminin gösterimi devam ederken (…..) filminin salon
sayısının arttırılmadığı belirtilmiştir. Başvuruda iki filmin kıyaslaması yapılırken Türkiye
genelinde elde ettiği seyirci ve hasılat dikkate alınmıştır. Buna karşın, MARS’ın
eylemleri değerlendirilirken, MARS bünyesinde elde edilen hasılatın dikkate alınması
daha uygun olacaktır. Bu nedenle, aşağıda yer alan Tablo 3’te, her iki filmin MARS
bünyesindeki sinema salonlarında elde ettiği hasılata, gösterimde kaldığı süreye,
gösterime girdiği salon ile günlük seans sayısına yer verilmiştir. Anılan tablodan
görülebileceği üzere, (…..) filmi (…..) filmine göre daha az seans sayısına sahip
olmasına rağmen daha fazla gelir elde etmiştir. Bununla birlikte, gösterimlerinin
çakıştığı haftalarda, (…..) filmine benzer şekilde (…..) filminin günlük seans sayısında
büyük değişiklikler olmadığı görülmektedir.


3 (…..) filminin süresi (…..) dakika, (…..) filminin ise (…..) dakikadır. Bu bakımdan, her iki filmin
gösterime girdiği salon sayısı ile oynadığı seans sayısının oranı farklılaşabilecektir. Bunun yanında,
sinema salonlarının kimi zaman aynı salonda günün farklı bölümlerinde farklı filmlere yer verebiliyor
olması da bu oranın farklılaşmasına katkıda bulunmaktadır.
15-41/682-243
8/24

…..(TİCARİ SIR)…..

(41) Başvuru metninde ayrıca (…..) filmine ilişkin olarak filmin dağıtıcısının MARS’tan daha
fazla salon istemiş olmasına rağmen MARS bünyesinde ancak (…..) salonda
gösterime girebildiği ifade edilmiş, ancak hangi sayıda salon istenildiğine dair bilgi
sunulmamıştır. Öte yandan, önaraştırma sürecinde edinilen bilgilere göre, ilgili film ilk
gösterim haftasında MARS bünyesindeki (…..) salonda gösterime girmiştir.
I.3.4. Franchise Sözleşmeleri (Yönetim Sözleşmeleri) Kapsamında Yapılan
Tespitler
(42) Mevcut önaraştırma çerçevesinde, MARS tarafından Seans Sinema Hizmetleri
Organizasyon Reklamcılık Turizm ve Ticaret Ltd. Şti ile imzalanan sözleşmeye ilişkin
re’sen başlatılan inceleme kapsamında, MARS tarafından, kurulduğu tarihten bu yana
imzalanan tüm yönetim sözleşmeleri incelenmiştir. Söz konusu yönetim
sözleşmelerinin imzalandığı sinemaların listesi ve söz konusu işletmeler ile hâlihazırda
geçerli bir sözleşme bulunmamaktaysa sözleşmelerin sonlanma tarihi aşağıdaki
tabloda sunulmaktadır.
15-41/682-243
9/24

Tablo 4: Yönetim/Franchise Sözleşmeleri
Sözleşmeye Konu
Sinema
Bulunduğu İl Sözleşmenin
Tarafı Olan
Teşebbüs
(…..) (…..)
Next Level AVM Ankara Pasifik Perakende
Sinema ve Spor
Hizmetleri A.Ş.
(…..) (…..)
MarkAntalya AVM Antalya Seans Sinema
Hizmetleri
Organizasyon
Reklamcılık
Turizm ve Ticaret
Ltd. Şti.
(…..) (…..)
Fitaş Beyoğlu İstanbul Sifisan
Sinemacılık ve
Filmcilik San. ve
Tic. A.Ş.
(…..) (…..)
Trump Towers İstanbul Doğan Müzik
Kitap Mağazacılık
Pazarlama A.Ş.
(…..) (…..)
Park 328 AVM Osmaniye Pekintaş Yapı
San. ve Tic. Ltd.
Şti.
(…..) (…..)
Bodrum Midtown Muğla Markaya Turizm
İthalat İhracat
San. ve Tic. Ltd.
Şti.
(…..) (…..)
Konya Oval Çarşı Konya Arena Sinema
Sportif Tesisleri
Turizm İnşaat
Sarraf San. ve Tic.
Ltd. Şti.
(…..) (…..)
Astoria AVM İstanbul Astoria Turizm ve
Gayrimenkul
İşletmeciliği A.Ş.
(…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden elde edilen bilgiler.
(43) Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere hâlihazırda MARS ile imzaladığı yönetim
sözleşmesi kapsamında faaliyet gösteren, biri Ankara diğeri Antalya’da bulunan iki
adet sinema mevcuttur. Geçmişte MARS tarafından franchise verilen ancak
hâlihazırda sözleşmelerinin sonlanmış olduğu yukarıdaki tabloda sunulan diğer
sinemalardan bir kısmı kapanmış, bir kısmı ise MARS tarafından devralınmıştır.
Tablodaki sözleşmelerde yer alan hükümler, halen yürürlükte olan ve sona ermiş
sözleşmeler şeklinde iki ayrı başlık altına aşağıda incelenmiştir.
I.3.4.1. Yürürlükteki Sözleşmeler
(44) Yukarıdaki tabloda sunulan sözleşmelerden hâlihazırda sadece Next Level AVM ve
MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaları konu alan Yönetim Sözleşmeleri
yürürlüktedir. Söz konusu sözleşmelerden, Pasifik Perakende Sinema ve Spor
Hizmetleri A.Ş (PASİFİK) ile Next Level AVM’de bulunan sinemaya ilişkin imzalanan
sözleşmenin 15.8. maddesinde (…..) denilmekte ve birebir aynı ifadelere 17.1.2.
maddede de yer verilmektedir. Aynı sözleşmenin 15.10 maddesinde ise (…..)
denilmektedir. Seans Sinema Hizmetleri Organizasyon Reklamcılık Turizm ve Ticaret
15-41/682-243
10/24

Ltd. Şti. (SEANS) ile MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaya ilişkin imzalanan
sözleşmenin 15.8. maddesinde (…..) 15.10. maddesinde (…..) denilmektedir.
(45) (…..) Söz konusu yönetim hizmetinin genel çerçevesine ilişkin olarak, sözleşmelerin
4. maddesinde, PASİFİK ya da SEANS’ın (…..) olduğu düzenlenmiştir. MARS’ın ise
(…..) olduğu düzenlenmiştir. PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin 5.2. maddesinde
sözleşmenin, sinemanın fiilen ve resmen açıldığı tarihten itibaren (…..) müddetle
geçerli olacağı, tarafların süre bitiminden (…..) SEANS ile imzalanan sözleşmenin 5.2.
maddesinde, sözleşmenin (…..) düzenlenmiştir.
(46) Sözleşmelerin “Hazırlık Dönemi “ başlıklı 6., “Sinemanın Hazırlanması” başlıklı 7.,
”Hazırlık Dönemi ve Teknik Yardım” başlıklı 8., “Kararlaştırılan Eşyaları ve Destek
Araçlarının Alımında Yardım” başlıklı 9. maddelerinde (…..) düzenlenmektedir.
“Sinema Personelinin İstihdamı” başlıklı 12. maddenin incelenmesinden, (…..)
anlaşılmaktadır. Aynı maddede ayrıca, (…..) düzenlenmiştir. Sözleşmelerin 13.
maddesinde (…..) düzenlenmiştir.
(47) Sözleşmelerin 15. ve 16. maddelerinde MARS ve SEANS/PASİFİK’in karşılıklı
sorumlulukları, hak ve yetkileri düzenlenmektedir. Buna göre (…..) MARS’ın görev ve
hakları arasında sayılmıştır. Ayrıca sinemanın (…..) tarafından karşılanacaktır. (…..)
(48) Sözleşmelerin “Ücret ve Ödemeler” başlıklı 17. maddesine göre, SEANS/PASİFİK
tarafından; (…..) sabit bedel ödenecektir. Ayrıca ilgili ay içerisinde yapılmış bilet ve
büfe satışları ile sinema alanı içinde elde edilebilecek tüm kiralama gelirlerden
indirimler, iadeler ve tüm vergiler düşüldükten sonra oluşacak net ciro matrahının (…..)
söz konusu aylık sabit bedeli geçmesi halinde ilave olarak aradaki fark da MARS’a
ödenecektir. Ayrıca MARS’ın çeşitli firmalarla akdedeceği reklam ve sponsorluk
anlaşmaları çerçevesinde elde edilen gelirlerden, (…..) MARS tarafından ödenecektir.
Ayrıca sözleşmelerin 23.1. maddesinde (…..) denilmektedir.
(49) Önaraştırma kapsamında Next Level AVM’de bulunan sinemada inceleme yapılmış ve
sinema işletme müdürünün bilgisayarında yer alan sisteme MARS tarafından gişe ve
büfe fiyatlarının listesinin yüklendiği ve sistem üzerinde gişe ve büfe fiyatlarına ilişkin
olarak sinema yönetimi tarafından değişiklik yapılamadığı tespit edilmiştir. Buna
ilaveten yapılan görüşmede, PASİFİK Proje Geliştirme ve Gayrimenkul Yönetim
Direktörü Bünyamin MUTLU tarafından sinema işletmesinde hem mal sahibi hem de
sinema salonu yatırımını gerçekleştiren tarafın kendileri olduğu, sinema salonuna
yaptıkları yatırımın tüm riskinin kendi üstlerinde olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca sinema
işletmesi müdürünün MARS’ın çalışanı olmakla birlikte, sözleşme gereği bordrosunun
kendilerine fatura edildiği, işletme müdürünün hem MARS’a hem de kendilerine karşı
sorumluluğunun bulunduğu belirtilmiştir. Diğer personel giderinin ise doğrudan
kendilerince karşılandığı eklenmiştir. İşletmenin yıllık bütçesinin MARS tarafından
hazırlandığı ve sözleşme gereği kendilerinin mutabakatı alınarak uygulandığı,
sinemada gösterilecek filmlerin, sinema bileti ve büfedeki ürünlerin satış fiyatlarının
münhasıran MARS tarafından belirlendiği, sinema kompleksinin işletmesi için gerekli
tüm standartların sağlanması ve sinemanın yönetiminin MARS tarafından
gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
(50) Bütçeye ilişkin olarak PASİFİK ile imzalanan sözleşmelerin 15.6. maddesinde (…..)
denilmektedir. SEANS ile imzalanan sözleşmede de aynı hüküm bulunmaktadır.
(51) Öte yandan PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin “Temerrüt Hükümlerinin Uygulanması
ve Sözleşmenin Fesih Sebepleri” başlıklı 19. maddesinde tarafların sözleşmeyi
feshedebileceği durumlar arasında (…..) yer almakta, SEANS ile imzalanan
sözleşmede de aynı başlık altında benzer bir hükme yer verilmektedir. Ancak bunun
15-41/682-243
11/24

haricinde her iki sözleşmede de işletmenin yıllık bütçesinin belirlenmesi özelinde
herhangi bir fesih sebebi belirtilmemektedir.
(52) Dosya kapsamında ayrıca SEANS Yatırımcı Şirket Genel Müdürü Özgür ÇAKMAK ile
telefon görüşmesi yapılmış, kendilerinin film programlama vb. faaliyetler konusunda
tecrübeleri olmadığı için MarkAntalya AVM’de bulunan sinemalarında MARS ile
çalışmaya başladıkları, bir tür danışmanlık hizmeti aldıkları ifade edilmiştir. Bilet ve
büfe fiyatlarının MARS tarafından sisteme tanımlandığı, bununla birlikte, özellikle
sinemanın açıldığı ilk dönemde bilet fiyatları konusunda MARS’a telkinde bulundukları
ve bu yolla fiyatlarda düzeltme yapıldığı ifade edilmiştir. Kendisinin de sinema
işletmesinde SEANS’ı temsilen sinemada müdür olarak görev yaptığı, kendisi
haricinde sinemada bordrosu MARS’a ait bir işletme müdürünün daha bulunduğu ve
film programlama gibi konularla bu müdürün ilgilendiği, aralarında hiyerarşik bir ilişki
bulunmadığı belirtilmiştir. Buna ek olarak bahsi geçen işletme müdürünün işletmenin
bütçesini hazırladığı, ardından SEANS’ın mutabakatını almak üzere kendilerine
sunduğu, bu anlamda SEANS’ın bütçeyi veto hakkının olduğu belirtilmiştir.
I.3.4.2. Sona Ermiş Sözleşmeler
(53) Bodrum Midtown AVM’de bulunan sinemayı konu alan yönetim sözleşmesinin 12.6.
maddesinde (…..) denilmektedir. Aynı madde Astoria AVM’de bulunan sinemayı konu
alan yönetim sözleşmesinin 12.7. maddesinde; Konya Oval Çarşı’da bulunan
sinemayı konu alan sözleşmenin 12.6. maddesinde, Park 328 AVM’de bulunan
sinemayı konu alan sözleşmenin 12.6. maddesinde, Trump Towers’da bulunan
sinemayı konu alan sözleşmenin 12.6. maddesinde aynı hüküm yer almaktadır. Bu
sözleşmelerde sinema bileti ve büfe satış fiyatlarının doğrudan MARS tarafından
tespit edildiğine ilişkin bir hüküm bulunmamakta, MARS tarafından ilgili sinemaya
iletilen perakende satış fiyatlarının öneri niteliğinde olduğuna vurgu yapılmaktadır.
(54) FİTAŞ’ı konu alan yönetim sözleşmesinin 14.5 maddesinde de yukarıda bahsi geçen
hükme yer verilmekte buna ilaveten 14.8. maddesinde “(…..); 14.10. maddesinde
(…..) denilmektedir.
(55) Söz konusu sözleşmenin geneline bakıldığında, konusu/amacı ve yönetim hizmetinin
genel çerçevesi, sinema personelinin istihdamı, MARS ve SİFİSAN’ın karşılıklı
sorumlulukları hak ve yetkilerine ilişkin hükümlerin yukarıda yer verilen yürürlükteki
sözleşmelere benzer hükümlere sahip olduğu görülmektedir.
I.3.4.3. MARS’ın Görüşleri
(56) MARS vekili tarafından gönderilen ve 27.10.2015 tarih ve 5041 sayı ile Kurum
kayıtlarına giren bilgi yazısında yukarıda bahsi geçen tüm yönetim sözleşmelerinin
ilgili sinemanın MARS tarafından yönetilmesini konu aldığı belirtilmiştir.
Sözleşmelerdeki;

…..(TİCARİ SIR)…..

(57) MARS’a belirleyici etki uygulama yetkileri sağladığı ve gerek hazırlık gerekse de
yönetim aşamalarında MARS’ın ilgili sinema kompleksleri üzerinde kontrol yetkisini
haiz olduğunu gösterdiği belirtilmiştir. Bu sebeple sözleşmelere konu sinemaların
MARS bünyesindeki diğer sinemalarla rekabet etmesi gerektiğinden söz
edilemeyeceği ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra Yönetim Sözleşmesi’ne taraf olan
sinemalar ve MARS’ın üretim zincirinin aynı seviyesinde faaliyet gösteren teşebbüsler
15-41/682-243
12/24

olması dolayısıyla, incelemeye konu anlaşmaların dikey anlaşma niteliğinde olmadığı,
bu nedenle sözleşmeler kapsamında ilgili sinemaların yeniden satış fiyatının
belirlendiğinden söz edilemeyeceği iddia edilmiştir.
(58) MARS vekili tarafından gönderilen ve 12.11.2015 tarih 5299 sayı ile Kurum kayıtlarına
giren bilgi yazısında yukarıda yer verilen hususlar tekrarlanarak, sözleşmelerin
MARS’a kontrol ve yönetim yetkisi verdiği bu nedenle franchise sözleşmesi
sayılamayacağı belirtilmiştir. Buna ilaveten PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin iş
planı ve bütçeye ilişkin hükümlerinin taraflar arasında ortak kontrol sağladığı, SEANS
ile imzalanan sözleşmenin ise MARS’a tek başına kontrol hakkı verdiği ifade edilmiştir.
MARS vekili tarafından aynı yazıda, MARS’ın yönetim sözleşmeleri yolu ile büyüme
veya yönetim sözleşmelerini bir iş alanı olarak benimseme ve bu yolla da gelir elde
etme gibi bir stratejisi ya da gelecek perspektifi bulunmadığı, bu modelin,
mülk/lokasyon sahiplerinin, MARS üzerinden gelirini ençoklaştıracak şekilde bir
yatırımcı ortak pozisyonunu benimsemesinden kaynaklandığı, benzer sistemlere
sermayedar yatırımcılığı gibi yönetime değil karlılığa odaklı iş modellerinde de sıkça
rastlandığı belirtilmiştir.
(59) Buna ilaveten aynı yazının ekinde, MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaya ilişkin
olarak, (…..), tarafların (…..) kabul, beyan ve taahhüt ettiklerine dair SEANS ile
MARS’ın karşılıklı olarak imzaladığı bir protokol sunulmuştur. MARS’ın ayrıca ilgili
sinemalarda (…..) ifade edilmiştir. Next Level AVM’de yer alan sinemaya ilişkin olarak
ise, 13.11.2015 tarih ve 5267 sayı ile intikal eden belgede ilgili sözleşmeden, (…..)
kabul, beyan ve taahhüt ettiklerine dair PASİFİK ile MARS’ın karşılıklı olarak
imzaladığı bir protokol sunulmuştur.
I.4. Değerlendirme
I.4.1. Başvuruda Sunulan İddialara İlişkin 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi
Kapsamında Yapılan Değerlendirme
(60) Önaraştırma kapsamında incelenen başvuruda yer alan iddialar temelde MARS’ın
gösterim pazarındaki gücünü kullanarak çeşitli uygulamalarla dağıtım pazarındaki
rekabet ortamını bozduğu yönündedir. Başvuruda MARS’ın gösterim pazarındaki gücü
sayesinde, faaliyete başlamasının ardından sekiz ay gibi kısa bir sürede, dağıtım
pazarında yerli filmler bakımından (…..) oranında pazar payına ulaştığı; herhangi bir
yabancı film stüdyosuyla anlaşması bulunmadığından yabancı filmler bakımından
payının doğal olarak düşük olduğu ifade edilmiştir. Bunun yanında, MARS’ın kendi
sinemalarında diğer dağıtıcıların filmlerine ilişkin sektör teamüllerine aykırı olarak
sadece bir hafta gösterim taahhüdünde bulunmaktayken, kendi dağıttığı filmler için
yapımcılara daha uzun süreler taahhüt edebildiği, kendi dağıttığı filmlerin
fragmanlarının diğer filmlere göre daha fazla oynama ihtimalinin dağıtım pazarındaki
teşebbüslerin faaliyetini zorlaştırdığı belirtilmiştir. Ayrıca, MARS’ın bazı filmlerin
dağıtım hakkını almak için sektörde istisnasız olarak uygulanan sanal baskı bedellerini
(VPF) kendi sinemalarında almayacağı yönünde taahhütte bulunduğunun sektörde
yaygın olarak konuşulduğu ve MARS’ın dağıtım faaliyetine devralma sonrası sinema
işletme sayısını büyük ölçüde artırmasının ardından başlamasının dağıtım pazarında
rekabeti bozma yönündeki kötü niyetinin açık bir kanıtı olduğu ifade edilmiştir.
(61) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında bir ihlalin varlığından bahsedebilmek
için teşebbüsün hem hâkim durumda olması, hem de bu durumunu çeşitli
uygulamalarla kötüye kullanması gerekmektedir. Bir başka deyişle, eğer bir teşebbüs
hâkim durumda değilse tek taraflı uygulamasının bir kötüye kullanma olup olmadığını
incelemeye gerek olmadığı gibi eğer uygulama bir kötüye kullanma değilse ilgili
15-41/682-243
13/24

teşebbüsün hâkim durumda olup olmadığının analizine de gerek bulunmamaktadır. Bu
bakımdan, işbu önaraştırma kapsamında, teşebbüsün hâkim durumda olma kriterinin
sağlandığı varsayımında şikâyet konusu uygulamaların kötüye kullanma olup olmadığı
değerlendirilmiş, detaylı bir pazar ve hâkim durum analizi yapılmamıştır.
(62) Önceki bölümlerde belirtildiği üzere, sinema endüstrisi temel olarak yapım, dağıtım ve
gösterim şeklinde özetlenebilecek tedarik zincirine sahiptir. İncelenen taraf MARS,
esas olarak bu zincirin son halkası olan gösterim ayağında faaliyet göstermektedir.
Bununla birlikte, MARS 01.09.2014 tarihinde film dağıtım faaliyetlerine de başlamış ve
10.10.2014 tarihinde ilk filmini dağıtmıştır. MARS vekili tarafından, MARS bünyesinde
bu şekilde dikey bütünleşmeye gidilmesinin nedenleri olarak:

…..(TİCARİ SIR)…..

sayılmıştır.
(63) Başvuru metninde belirtildiği üzere, MARS’ın dağıtım pazarındaki payı, özellikle yerli
filmler bakımından, kısa bir sürede hızla yükselmiştir. Aşağıda yer alan Tablo 5’te
dağıtım pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin yerli film hasılatından ve gösterime
giren yeni yerli film sayısından aldıkları paylara yer verilmiştir.
Tablo 5: Dağıtım firmalarının yerli film hasılatından ve yerli film sayısından aldığı pay (%)4

…..(TİCARİ SIR)…..

Kaynak: Antrakt
(64) Dağıtım pazarına mali ve hukuki açıdan herhangi bir giriş engeli bulunmamaktadır.
Dağıtım pazarının son on yılı incelendiğinde, faaliyetlerine ara verip birkaç yıl sonra
devam edebilen, hasılattan aldığı yüksek oranda payını hızlı biçimde kaybeden veya
piyasaya giriş yaptığı gibi öncü olabilen dağıtım firmalarının bulunduğu görülmektedir.
Bu bakımdan dağıtım pazarının dinamik bir yapısının olduğunu söylemek mümkündür.
Bununla birlikte, 2014 yılında yerli filmlerden elde edilen hasılattan yaklaşık %25 pay
alan Tiglon’un yaşadığı finansal sorunlar nedeniyle pazardan çıkması da pazar
paylarında yaşanan değişimlerde etkili olmuştur.
(65) Yapılan yerinde incelemede edinilen 13.10.2015 tarihli e-postada, dağıtımı MARS
tarafından gerçekleştirilecek filmler için Kasım ayı taleplerinin toplandığı
görülmektedir. (…..). Bu bakımdan, MARS’ın dağıtımını gerçekleştirdiği filmler için
hafta tavsiyesinde bulunması pazardaki genel uygulamaya uygundur.
(66) Başvuru metninde, daha önce de değinildiği üzere, MARS’ın kısa sürede yüksek
pazar payına ulaşabilmesinin nedeni olarak gösterim pazarındaki gücü sayesinde
pazardaki diğer dağıtıcıların sağlayamayacağı koşulları yapımcılara sunabilmesi
gösterilmiştir. Sunulan iddialardan ilki, MARS’ın diğer dağıtıcıların filmlerine, sektör
teamüllerine aykırı olarak, sadece bir hafta gösterim taahhüdünde bulunurken, daha
uzun gösterim süresi taahhüdünde bulunarak filmin dağıtımını kendi şirketine

4 Tabloda yer verilen dağıtım firmalarının sıralaması 2015 yılında toplam hasılattan aldığı paya göre
yapılmıştır. Bununla birlikte tabloda ayrıca 2015 yılında film dağıtmayan ancak önceki yıllarda önemli
paya sahip dağıtım firmalarına da yer verilmiştir. Tabloda 2015 yılı verileri 01.01.-30.07.2015 tarihleri
arasındaki dönemi kapsamaktadır.
15-41/682-243
14/24

alabilmesidir. Buna göre yapımcılar, MARS’ın salonlarında gösterim için yalnızca bir
hafta gösterim taahhüdü alabilen dağıtıcılar yerine çok daha uzun süre gösterim
taahhüdünde bulunabilen MARS’ı seçecektir. Konuya ilişkin olarak MARS’ın
yapımcılar ile imzaladığı dağıtım sözleşmeleri incelenmiştir. “Tespitler” bölümünde
değinildiği üzere, anılan sözleşmelerde gösterim süresine ilişkin herhangi bir hükme
rastlanılmamıştır. Ayrıca yapılan yerinde incelemede konuya ilişkin herhangi bir belge
edinilememiştir. Dolayısıyla, dosya kapsamında elde edilen bilgi ve belgeler ışığında,
MARS’ın diğer dağıtıcılara bir hafta gösterim taahhüdünde bulunurken, kendi
dağıtmak istediği filmlere daha uzun gösterim süresi taahhüdünde bulunarak dağıtım
pazarındaki rekabet ortamını bozduğuna yönelik bir tespitte bulunmanın mümkün
olmadığı değerlendirilmektedir.
(67) Başvuru dilekçesinde yer alan bir diğer iddia, MARS’ın salonlarında kendi dağıttığı
filmlerin fragmanlarının/tanıtımlarının, diğer filmlere göre daha fazla oynatıldığıdır.
Daha önce değinildiği üzere, sinemada gösterilen bir fragman, bir filmin reklamı için,
doğrudan sinema izleyicisine hitap etmesi nedeniyle en etkili yol olarak kabul
edilmektedir. Bu bakımdan, dağıtıcılar için filmlerinin fragmanlarının salonlarda
gösterilmesi, filmlerinin tanıtımı için oldukça önemlidir. Bu kapsamda, MARS’ın
dağıtım faaliyetinin başladığı 10.10.2014 tarihinden 30.10.2015 tarihine kadarki
dönemde MARS bünyesindeki salonlarda gösterilen fragmanların sayısının ve
gösterildiği ortalama salon sayısının dağıtıcılara göre dağılımı incelenmiştir.
Detaylarına “Tespitler” bölümünde Tablo 1’de yer verildiği üzere, ilgili dönemde MARS
sinemalarında en çok fragmanı oynatılan dağıtıcı (…..) olmuştur. Gösterime giren her
filmin fragmanının piyasaya sürülüp, gösterim talebiyle MARS’a zamanında ulaştırılıp
ulaştırılmadığının tespiti güç olduğundan, tek başına bu veriyle bir sonuca varmak
hatalı olabilecektir. Bu nedenle tüm dağıtımcıların fragmanlarının ortalama salon
sayısı bakımından gösterim yaygınlığı incelenmiş ve MARS’ın dağıttığı filmlerin
fragmanları için film başına düşen ortalama salon sayısının genel ortalamadan
farklılaşmadığı görülmüştür. Bunun yanında, başvuru metninde belirtildiği gibi, (…..)
fragmanlarının gösterildiği ortalama salon sayısının MARS’tan daha fazla olduğu
görülmüştür. Ek olarak, (…..) ile MARS arasında fragmanların gösterildiği ortalama
salon sayısı bakımından önemli oranda farklılık bulunmamaktadır. Sonuç olarak,
Tablo 1’de yer alan verilerin, MARS’ın fragmanların gösterildiği salon sayıları
bakımından diğer dağıtıcılardan bariz şekilde ayrıldığı sonucuna ulaşmada yeterli
olmadığı kanaati hâsıl olmuştur. Ayrıca, yapılan yerinde incelemede de, konuya ilişkin
herhangi bir belge elde edilememiştir.
(68) Başvuru metninde iddia edilen bir diğer husus, MARS’ın bazı filmlerin dağıtımının
alınması için sektörde istisnasız olarak uygulanan sanal baskı bedellerini (VPF) kendi
sinemalarında almayacağı yönünde taahhütte bulunduğudur. Önceki bölümlerde
değinildiği üzere, MARS’ın imzaladığı dağıtım sözleşmeleri önaraştırma sürecinde
incelenmiştir. Anılan sözleşmelerde, sözleşme konusu filmden VPF alınmayacağına
dair herhangi bir hüküm bulunmadığı, aksine alınacağı yönünde hüküm bulunduğu
anlaşılmıştır. Ek olarak, MARS tarafından dağıtımı gerçekleştirilen filmler için kesilen
VPF faturalarının örnekleri sunulmuştur. Bununla birlikte, yapılan yerinde incelemede
elde edilen bir e-posta yazışmasında (…..). Ancak, anılan filmlere ilişkin dağıtım
sözleşmeleri incelendiğinde, ilgili sözleşmelerde VPF alınacağına dair hükümler
bulunduğu anlaşılmıştır. Bu filmlere ilişkin ödeme tabloları ve faturaları da taraflarca
ayrıca sunulmuştur. Dolayısıyla, bazı filmlerin dağıtım haklarının alınabilmesi için
MARS tarafından VPF alınmayacağı taahhüdünde bulunulduğuna dair herhangi bir
bulgu bulunmamaktadır.
15-41/682-243
15/24

(69) Başvuru metninde son olarak, MARS’ın dağıtım faaliyetine AFM Uluslararası Film
Prodüksiyon Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin çoğunluk hissesini devraldıktan sonra, yani
sinema salonlarının sayısını büyük ölçüde artırdıktan sonra başlamış olmasının,
dağıtım pazarındaki rekabet ortamını bozma yönündeki niyetinin açık bir kanıtı olduğu
ifade edilmiştir. Dikey bütünleşme hem etkinlik doğurucu hem de rekabetçi olmayan
olmak üzere farklı etkiler ortaya çıkarabilmektedir5. Bununla birlikte, tarafların belli bir
ölçeğe ulaşmasından sonra dikey bütünleşmeye gitmesi, rekabeti bozucu amaç
taşıdığını tek başına göstermekte yeterli değildir. (…..) Taraflarca yapılan açıklamada,
daha önce değinildiği üzere, (…..) olduğu dile getirilmiştir. Ayrıca, yapılan yerinde
incelemede tarafların amacının iddia edilen yönde olduğuna dair herhangi bir belge
elde edilememiştir.
(70) (…..) tarafından 03.11.2015 tarihinde bir ek dilekçe sunulmuştur. Dilekçede MARS’ın
gösterim pazarındaki hâkim durumunu, dağıtım pazarında rekabet hukukuna aykırı
biçimde kullandığına örnek olarak iki film sunulmuştur. Anılan dilekçede örnek olarak
sunulan iki filmin MARS’ın kendi dağıttığı filmden daha fazla gişe hasılatı elde
etmesine rağmen, bu filmlere daha az sayıda seans verildiği ifade edilmektedir.
Tespitler bölümünde yer alan Tablo 2’de özetlendiği üzere, (…..) filminin dördüncü
hafta sonundaki toplam hasılatının, MARS tarafından dağıtılan (…..) filminden daha
fazla olmasına rağmen daha az sayıda seans oynadığı görülmektedir. Bununla birlikte,
Kurulun sektör ile ilgili geçmiş kararında, sektörde film bazında pazar tanımı
yapılmadığı görülmektedir.6 Bu bakımdan, tespitler bölümünde sonuçları özetlenen
MARS’ın dağıtım pazarına girmesinden önceki ve sonraki döneme ilişkin tüm
dağıtımcıların yerli ve yabancı filmlerine verdiği toplam gösterim süresi ve salon
sayılarına ilişkin yapılan incelemede, MARS tarafından dağıtılan filmlere verilen süre
ve salonların herhangi bir film türünde diğer dağıtımcılara verilenden bariz bir şekilde
farklılaşmadığı görülmektedir. Yine de, film özelinde de değerlendirme yapılması
yararlı görülmüştür.
(71) Dilekçeden anlaşıldığı üzere, (…..) her iki filmin kıyaslaması yapılırken dört haftalık
toplam hasılattan hareket edilerek doğrudan seans sayısı esas alınmaktadır. Ancak,
bu şekilde bir kıyaslama yapılırken doğrudan toplam hasılatın ele alınması ve tek
başına seans sayısının karşılaştırılması tam anlamıyla doğru bir sonuç
doğurmayacaktır. Zira film programlamaları yapılırken filmlerin haftalık hasılatları,
hasılat beklentisi ve haftalık değişim oranları dikkate alınmaktadır. Bunun yanında, bir
filmin günlük seans sayısı, filmin süresi ile de doğrudan ilişkilidir. Bir başka deyişle, bir
filmin süresi arttıkça filmin günlük seans sayısı azalacaktır. Daha önce değinildiği
üzere, (…..). Bu bakımdan, dilekçede yer alan iki film ile ilgili kıyaslama yapılırken
sadece seans sayısını ve toplam hasılatı karşılaştırmak uygun olmayacaktır. Bu
çerçevede, her iki filmin hasılatının bir önceki haftaya göre azalış oranının hem MARS
bünyesindeki salonlar hem de Türkiye geneli bakımından karşılaştırılması yararlı
görülmüştür. Aşağıda yer alan Tablo 6’da detaylarına yer verildiği üzere, (…..) filminin
hasılatının bir önceki haftaya göre azalış oranının hem MARS bünyesinde hem de
Türkiye genelinde daha büyük olduğu görülmektedir. Buna ilaveten, “Tespitler”
bölümünde sunulan Tablo 2 ile birlikte değerlendirildiğinde MARS’ın (…..) filminin
günlük seans sayısını büyük ölçüde azaltarak (…..) indirdiği, (…..) haftada (…..)
filminin haftalık hasılatı (…..) oranında düşerken, (…..) filminin haftalık hasılatının
(…..) oranında düştüğü görülmektedir. Buna göre ticari bir karar olarak ilgili filmin

5 KÖKTÜRK, N.S. (2012), “Telekomünikasyon Sektöründe Dikey Bütünleşik Firma Davranışlarının
Düzenlenmesi: Sektörel Düzenleme ve Rekabet Hukuku”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi
No:120, sf.13.
6 17.11.2011 tarihli ve 11-57/1473-539 sayılı AFM MARS Birleşme Kararı.
15-41/682-243
16/24

ilerleyen haftalarda daha az salon ve seans sayısının olmasını beklemek mümkündür.
Bu bağlamda, yapılan yerinde incelemede konuya ilişkin herhangi bir belge
edinilmediği de göz önünde bulundurulduğunda, (…..) söz konusu MARS eyleminin
kötüye kullanma olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

…..(TİCARİ SIR)…..

(72) Ek dilekçede (…..) filmi ile kıyaslaması yapılan diğer film (…..) tarafından dağıtılan
(…..) filmidir. “Tespitler” bölümünde Tablo 3’te yer verildiği üzere, (…..) filmi (…..)
filmine göre daha az seans sayısına sahip olmasına ve daha fazla gelir elde etmesine
rağmen günlük seans sayısında büyük değişiklikler olmadığı ve (…..) filmi ile yakın
sayıda seans sayısının bulunduğu görülmektedir. Bununla birlikte, yukarıda belirtildiği
üzere, gösterime giren filmlerin geneli itibarıyla, MARS tarafından dağıtılan filmlere
verilen süre ve salonların herhangi bir film türünde diğer dağıtımcılara verilenden bariz
bir şekilde farklılaşmadığı görülmekte olup önaraştırma kapsamında yapılan yerinde
inceleme de iddiaları destekler nitelikte herhangi bir belgeye ulaşılamamıştır.
(73) Sonuç olarak, yukarıda sunulan bilgi ve değerlendirmeler çerçevesinde, MARS’ın
başvuruya konu uygulamalar ile hâkim durumunu kötüye kullandığına yönelik herhangi
bir bilgi, belge veya bulguya ulaşılamamıştır.
I.4.2. Yönetim Sözleşmelerine (Franchise Sözleşmeleri) İlişkin 4054 Sayılı
Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Yapılan Değerlendirme
(74) 4054 Sayılı Kanun’un 4. maddesi, amacı veya etkisi rekabeti engelleme, sınırlama
veya bozma olan teşebbüsler arası anlaşmaları, uyumlu eylemleri ve teşebbüs birliği
kararlarını yasaklamaktadır. Anılan maddede yasaklanan karar ve eylemlere verilen
örnekler arasında, (a) bendinde “Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı
oluşturan maliyet, kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit
edilmesi” sayılmaktadır. Nitekim 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti
Tebliği (Tebliğ) “yeniden satış fiyatının” tespit edilmesi eylemini açık kısıtlamalar
arasında saymakta ve bu sonucu amaçlayan ya da doğuran anlaşmaların Tebliğ ile
tanınan grup muafiyeti kapsamında yer alamayacağını belirtmektedir. Bununla
birlikte, anılan Tebliğ’in 4. maddesinde, “… taraflardan herhangi birinin baskısı veya
teşvik etmesi sonucu sabit veya asgari satış fiyatına dönüşmemesi koşuluyla,
sağlayıcının azami satış fiyatını belirlemesi veya satış fiyatını tavsiye etmesinin
mümkün” olduğu da belirtilmiştir.
(75) Tespitler bölümünde MARS’ın hâlihazırda taraf olduğu ya da son üç yıl içinde
sonlanmış olan ve sözleşmeye konu sinemanın MARS’a ait Cinemaximum markası
altında işletilmesini konu alan yönetim sözleşmelerinin tamamı incelenmiştir. Anılan
sözleşmelerden MARS ile SEANS arasında 07.02.2014 tarihinde, MARS ile PASİFİK
arasında 17.05.2014 tarihinde imzalanmış ve halen devam etmekte olan iki Yönetim
Sözleşmesi’nde sözleşmeye konu sinemanın bilet ve büfe fiyat ve promosyonlarının
MARS tarafından belirleneceğine yönelik hükümlerin bulunduğu tespit edilmiştir.
(76) Buna ilaveten, hâlihazırda yürürlükte olmayan sözleşmelerde dikey fiyat tespitine
yönelik hükümler bulunmadığı görülmüştür. MARS ile SİFİSAN arasında 25.04.2014
tarihinde imzalanmış ve 10.07.2015 tarihinde yürürlükten kalkmış ve hâlihazırda kapalı
durumda olan FİTAŞ Beyoğlu sinemasını konu alan sözleşmede, bilet ve büfe
fiyatlarının doğrudan MARS tarafından dikte edilmesinden ziyade SİFİSAN’ın
tercihlerinin dikkate alınmasını öngören bir düzenlenmeye yer verildiği görülmüştür.
15-41/682-243
17/24

İlgili sinemanın hâlihazırda kapalı olması nedeniyle fiili uygulamaya ilişkin herhangi bir
tespit yapılması mümkün olmamakla birlikte sözleşme hükmünün tek taraflı fiyat
belirlemeyi öngörmemesi bakımından hâlihazırda yürürlükte olan iki sözleşmeden
farklılaşmakta, bu çerçevede söz konusu sözleşme yoluyla dikey fiyat tespiti yapıldığı
tespiti için yeterli bulgu bulunmamaktadır.
I.4.2.1. 4054 Sayılı Kanun’un 4. Maddesinin Kapsamı Bakımından Değerlendirme
I.4.2.1.1. Sözleşmelerin Niteliği
(77) İncelemeye konu sözleşmelerde bulunan fiyat tespitine yönelik hükümlerin, 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi kapsamında yeniden satış fiyatının tespiti olarak
değerlendirilmesine engel teşkil edebilecek iki durum bulunmaktadır. Bunlardan ilki,
MARS vekili tarafından da iddia edildiği üzere incelemeye konu sinemaların MARS’ın
kontrolünde olması durumu, ikincisi ise incelemeye konu sinemalar ile MARS arasında
acentelik ilişkisi bulunmasıdır.
(78) Tespitler bölümünde detaylarına yer verildiği üzere MARS vekili tarafından,
incelemeye konu sözleşmelerin dikey anlaşma niteliğinde olmadığı, MARS’a
sözleşmeye konu sinema üzerinde kontrol hakkı veren sözleşmeler olduğu, bu
nedenle sözleşmelerde yer alan fiyat tespiti hükümlerinin yeniden satış fiyatının tespiti
sayılamayacağı belirtilmiştir.
(79) Öncelikle belirtmek gerekir ki, rekabet hukuku bağlamında sözleşmeler yoluyla başka
bir teşebbüs üzerinde kontrol elde edilmesi mümkündür. “Birleşme Ve Devralma
Sayılan Haller Ve Kontrol Kavramı Hakkında Kılavuz” da, “Kontrol Sağlayan Araçlar”
başlığı altında yer alan “Sözleşme Yoluyla Kontrol” bölümünde “Sözleşme aracılığıyla
kontrolün sağlanması için, hedef şirket üzerinde ilgili sözleşmenin hisseler veya
varlıkların devralınması halindekine benzer bir kontrole yol açması gerekmektedir. Bu
nitelikteki sözleşmelerin uzun süreli sözleşmeler olması ve sözleşmeden doğan
hakları tanıyan tarafın sözleşmeyi erken sona erdirme imkânı bulunmaması
beklenmektedir. Zira ancak uzun süreli sözleşmeler pazarda yapısal bir değişiklikle
sonuçlanabilir. Bu nitelikteki sözleşmelere, devralana mülkiyet hakları ya da hisseler
devredilmeksizin yönetim ve kaynaklar üzerinde kontrol hakkı veren, kiralama
anlaşmaları şeklindeki sözleşme türleri örnek gösterilebilir. Nitekim Tebliğ’in 5.
maddesinde, kontrolün bir teşebbüsün malvarlığı üzerinde işletilmeye müsait bir
kullanma hakkıyla da sağlanabileceği açıkça belirtmektedir. Sözleşmeler, stratejik
ticari kararlar üzerinde veto hakları sağlamak suretiyle de kontrole yol açabilir.”
denilmektedir.
(80) Buna göre öncelikle değerlendirilmesi gereken husus sözleşmelerin MARS’a
sözleşmeye konu sinemaların yönetim ve kaynakları üzerinde kontrol hakkı verip
vermediğidir. Dolayısıyla yönetim kurulu üyeleri gibi karar alıcı konumundaki üst
yönetimin atanması, işletme planı ve bütçesinin belirlenmesi konularına ilişkin olarak,
incelemeye konu sözleşmelerle MARS’a verilen haklar değerlendirilmelidir.
(81) “Tespitler” bölümünde yer verildiği üzere sözleşmelerin “Sinema Personelinin
İstihdamı” başlıklı 12. maddesine göre sinema işletme müdürünün (…..) ifade
edilmektedir. Öte yandan, sözleşmede işletme müdürünün gerçekleştireceği
faaliyetlere ilişkin net bir bilgi verilmemiş olmakla birlikte PASİFİK ve SEANS ile
yapılan görüşmeler çerçevesinde sözleşmenin her iki tarafına karşı da sorumluluğu
bulunan yönetici pozisyonundaki bir çalışan olduğu, herhangi bir stratejik karar verme
yetkisinin bulunmadığı kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte, SEANS ile yapılan
görüşmede MarkAntalya AVM’de bulunan sinemada, MARS tarafından atanan
15-41/682-243
18/24

müdüre ek olarak SEANS tarafından atanan bir müdürün de görev yaptığı
anlaşılmıştır.
(82) Sözleşmelerin “MARS’ın Sorumlulukları/Hak/Yetki ve Yönetim Hizmetleri” başlıklı 15.
maddesinde (…..) belirtilmektedir. Bununla birlikte, işletme planının ve bütçenin
belirlenmesine ilişkin hükümlere bakıldığında PASİFİK ile imzalanan sözleşmenin
15.6. maddesinde MARS’ın (…..) görülmektedir. SEANS ile imzalanan sözleşmenin
aynı maddesinde ise (…..) belirtildiği görülmektedir. Buna ilaveten sözleşmelerin
“Temerrüt Hükümlerinin Uygulanması ve Sözleşmenin Fesih Sebepleri” başlıklı
maddelerine bakıldığında (…..) anlaşılmaktadır. Aynı maddede fesih gerekçeleri
arasında (…..) sayılmıştır. Ancak, sözleşmelerin yukarıda yer verilen 15.6.
maddelerinde (…..) karşı tarafa bir yükümlülük olarak getirilmediği görülmektedir. Bu
sebeplerle, ilgili sözleşmeler yoluyla MARS’a sinemaları tek başına kontrol etme
hakkını sağladığının söylenemeyeceği kanaatine varılmaktadır. Öte yandan, hem
SEANS hem de PASİFİK ile imzalanan sözleşmelerde, aynı maddede, MARS’a
bütçenin kabulüne ilişkin olarak herhangi bir veto yetkisinin de tanımlanmadığı
görülmektedir. Ayrıca her iki sözleşmede de aynı maddede “gelecek yönetim senesi
için önerilen” ifadesine yer verildiği görülmektedir. Dolayısıyla anılan sözleşmeler
yoluyla, MARS’ın sinemanın işletme planı ya da bütçesinde belirleyici etki uyguladığı,
MARS’ın ilgili sinemalar üzerinde tek başına ya da SEANS ve PASİFİK ile ortak
kontrole sahip olduğu söylenemeyecektir.
(83) Buna ilaveten Tespitler bölümünde yer verildiği üzere sözleşmelerin 23.1.
maddesinde taraflar arasında bir ortak girişim kurulmadığı, “(…..)” ifadeleriyle net
olarak belirtildiğinden, sözleşmelerin düzenlenme amacının da taraflar arasında ortak
kontrol kurulması olduğunu iddia etmek güçtür.
(84) “Tespitler” bölümünde yer verildiği üzere sözleşmelerin 6-9. maddelerinde; SEANS ve
PASİFİK’in sözleşmeye konu sinemayı (…..) düzenlenmektedir. Ek olarak,
sözleşmelerin 15. ve 16. maddeleri çerçevesinde; (…..) anlaşılmaktadır. Ayrıca
sözleşmelerin 17. maddesi çerçevesinde PASİFİK ve SEANS tarafından MARS’a
(…..) ödeneceği düzenlenmektedir.
(85) Sözleşmeler yoluyla kurulan bu işleyiş sistemine göre sözleşmelerin Dikey
Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’da “Franchise anlaşmaları, malların veya hizmetlerin
dağıtımında kullanılacak olan, özellikle marka, işaret gibi fikri haklarla ve know-how’la
ilgili lisanslar içerirler. Fikri hak ve know how lisanslarına ek olarak franchise veren
genellikle sözleşme süresinde franchise alana ticari ve teknik yardım sağlar. Lisanslar
ve yardımlar franchise paketinde iş metodunun tamamlayıcı parçalarıdır. Bu unsurlar
karşılığında franchise alan tarafından franchise verene bir franchise ücreti ödenir.”
şeklinde tanımlanmakta olan bir franchise anlaşmasına daha uygun bir nitelik
sergilediği7, MARS’ın sözleşme kapsamında yürüttüğü faaliyetlerin sözleşme
süresince franchise alana verilen ticari ve teknik yardım olarak değerlendirilmesi
gerekmektedir. Sözleşmeye konu sinemaların MARS’a ait Cinemaximum sinemaları
ile birebir aynı standartlarda faaliyet gösterebilmesi amacıyla, franchise sisteminin
yüksek seviyede denetime imkân verecek şekilde düzenlenmiştir.

7 Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’da grup muafiyetinden yararlanmaya ilişkin yapılacak pazar payı
değerlendirmelerine yönelik olarak “Bir franchise verenin yeniden satış amacıyla mal temin etmediği
ancak franchise konusu iş metodunu oluşturan fikri hakla birlikte hizmetler demeti sağladığı durum“a
değinilmekte ve franchise verenin iş metodunun sağlayıcısı olarak konumundan bahsedilmektedir.
Mevcut sözleşmelerin de bu kapsamda yer aldığı dolayısıyla, MARS vekilinin, Tespitler bölümünde yer
verilen, üretim zincirinin aynı seviyesinde faaliyet gösteren teşebbüsler arasında akdedilmiş olmaları
sebebiyle sözleşmelerin dikey anlaşma niteliğinde olmadığı yönündeki görüşü benimsenemeyecektir.
15-41/682-243
19/24

(86) “Birleşme Ve Devralma Sayılan Haller Ve Kontrol Kavramı Hakkında Kılavuz”da
franchise anlaşmalarına da kontrol imkânı vermesi bakımından değinilmiş ve yukarıda
değinilen, sözleşme yoluyla kontrol elde edilmesine ilişkin açıklamalar çerçevesinde,
“franchising anlaşmalarının normalde franchise verene, franchise alanın işi üzerinde
kontrol sağlamadığı söylenebilecektir. Varlıkların esaslı kısmı franchise verene ait olsa
dahi, franchise alan genellikle bu kaynakları kendi hesabına kullanmaktadır”
açıklaması getirilmektedir. İncelemeye konu sinemalar bakımından varlıklar franchise
alana ait olup, sinemanın kurulum yatırımı da franchise alan tarafından yapılmıştır.
(87) Buna göre, yukarıda sunulan değerlendirmeler ışığında sinemaya ilişkin kaynakların
franchise alan hesabına kullanıldığı, dolayısıyla sözleşmelerin MARS’a ilgili sinemalar
üzerinde kontrol sağlamaya yeterli olmadığı ve taraflar arasındaki sözleşmelerin 4054
sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.
(88) Sözleşmelerdeki rekabeti sınırlayıcı hükümlerin 4054 sayılı Kanun kapsamında yer
almayacağı ikinci durum incelemeye konu sinemalar ile MARS arasında acentelik
ilişkisi bulunmasıdır. Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz’da dikey anlaşmalara taraf
teşebbüsler arasındaki acentelik ilişkisine yönelik olarak “Şayet, acente müvekkili
adına yapmış olduğu ya da aracılık ettiği sözleşmeden dolayı herhangi bir mali veya
ticari risk almamışsa, acente ile müvekkil arasındaki ilişki Kanun’un 4. maddesi
kapsamı dışındadır. Böyle bir durumda, acentenin alış veya satış faaliyeti müvekkilin
faaliyetlerinin bir parçası olarak değerlendirilir. Müvekkil teşebbüs, kendisine ilişkin
acentelik hizmeti nedeniyle, mali ve ticari riskleri taşımasının karşılığında, acentenin
bu alandaki ekonomik faaliyetlerini belirleyebilme hakkını elde edecektir. Aksi
durumda ise, acente tüm bu risklere kendisi katlanmaktadır ve dolayısıyla yapmış
olduğu yatırımların geri dönüşünü sağlayabilmesi için kendi pazarlama stratejisini
özgürce belirleyebilmesi gerekmektedir. Böyle bir durumda, söz konusu sözleşme
Kanun’un 4. maddesi kapsamına girebilir ve Tebliğ kapsamında bir değerlendirmeye
tabi tutulabilir.”8 denilmektedir. Buna ilaveten acentenin yüklendiği risk ve maliyetlere
ilişkin yapılacak değerlendirmede yol gösterici olması bakımından birtakım örnekler
verilmiş ve bu hallerden bir ya da daha fazlasının bulunmasının ilişkiyi 4. madde
kapsamında saymak için yeterli olduğu belirtilmiştir. Buna göre “- Taşıma masrafları
da dâhil olmak üzere mal veya hizmetlerin alım veya satımına ilişkin masraflara
acentenin katkıda bulunması. - Acentenin satış arttırma faaliyetlerine doğrudan veya
dolaylı olarak katkıda bulunmaya zorunlu tutulması. - Stokta tutulan sözleşme konusu
malların finansmanı ya da kayıp malların maliyeti gibi riskleri acentenin taşıması ve
satılmayan ürünleri acentenin müvekkile iade edememesi. - Acentenin satış sonrası
hizmet, tamir veya garanti hizmeti vermekle yükümlü tutulması. - Acentenin, söz
konusu pazarda faaliyet gösterebilmek bakımından gerekli olabilecek ve sadece bu
pazarda kullanılabilecek yatırımlar yapmak zorunda bırakılması. - Satılan ürünün
sebep olduğu zararlardan dolayı üçüncü kişilere karşı acentenin sorumlu olması. -
Müşterilerin sözleşmenin şartlarını yerine getirmemesinden dolayı, acentenin,
komisyonunu alamamasının dışında başka bir sorumluluk taşıması” örnek olarak
sayılan hallerdendir.
(89) İncelemeye konu sinemalar bakımından, sinema kompleksinin kurulmasına ilişkin
sinema salonları, gösterim cihazları, gişe ve büfelerin düzenlenmesini de içeren bütün
yatırımın franchise alan konumundaki teşebbüslerce karşılandığı görülmektedir.
Ayrıca franchise alana MARS’ın marka imajının korunmasını sağlamak amacıyla
faaliyeti süresince tamirat, tadilat, teknolojik altyapı yükseltilmesi gibi masrafları da
karşılama yükümlülüğü getirilmiştir. Dolayısıyla franchise alanın pazarda faaliyet

8 Para. 10.
15-41/682-243
20/24

gösterebilmek bakımından gerekli olabilecek ve sadece bu pazarda kullanılabilecek
yatırımlar yapmak zorunda bırakıldığı söylenebilecektir. Buna ilaveten, sözleşmelerde
yer alan ve Tespitler bölümünde değinilmiş olan, (…..) franchise alanın bir kısım satış
arttırma faaliyetine de katkıda bulunması öngörülmüştür. Buna göre, MARS ile SEANS
ve PASİFİK arasında acentelik ilişkisi bulunmamaktadır ve sözleşmeler 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi kapsamında değerlendirilebilecektir.
I.4.1.2. Dikey Fiyat Tespiti Uygulaması ve Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi
(90) Daha önce belirtildiği üzere, önaraştırma kapsamında, SEANS ile 07.02.2014
tarihinde Antalya ilindeki MarkAntalya AVM’de bulunan sinemanın Cinemaximum
markası altında işletilmesine ilişkin olarak imzalanmış; PASİFİK ile 17.05.2014
tarihinde Ankara ilindeki Next Level AVM’de bulunan sinemanın Cinemaximum
markası altında işletilmesine ilişkin olarak imzalanmış sözleşmelerde bilet ve büfe fiyat
ve promosyonlarının MARS tarafından belirleneceğine yönelik hükümlerin bulunduğu
tespit edilmiştir. Fiili uygulamaya ilişkin olarak SEANS ve PASİFİK yetkilileriyle yapılan
görüşme ve incelemelerde söz konusu sinemalarda MARS tarafından belirlenen
fiyatların, kullanılan sisteme tanımlandığı ve franchise alan tarafından değiştirilemediği
anlaşılmıştır. Bununla birlikte SEANS yetkilisi tarafından sinemanın açıldığı ilk
dönemde kendi talepleri ile bilet fiyatlarında düzeltme yapıldığı ifade edilmiştir.
(91) Daha önce belirtildiği üzere sağlayıcı konumundaki teşebbüslerin dikey
anlaşmalarında yer alan ve alıcılarının yeniden satış fiyatlarını tespit etmeye yönelik
hükümler, anılan anlaşmaları 2002/2 sayılı Tebliğ ile sağlanan grup muafiyetinin
kapsamı dışında bırakmaktadır. Bu nedenle incelemeye konu sözleşmeler, 2002/2
sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden faydalanamamaktadır. Bu noktada anılan
sözleşmelerin bireysel muafiyet bakımından değerlendirilmesi gerekmektedir.
(92) 2002/2 sayılı Tebliğ’in 4. maddesinde sayılan ve anlaşmaları grup muafiyeti kapsamı
dışına çıkaran kısıtlamalar mehaz hukukta da, minimum ve sabit yeniden satış
fiyatının belirlenmesi, belirli tipten bölge ve müşteri korumaları gibi unsurları içeren
kısıtlamalar ağır sınırlama (açık kısıtlama) olarak kabul edilmektedir. 2010 yılında AB
Komisyonu tarafından Dikey Sınırlamalara İlişkin Kılavuz’da yapılan değişikliklerle
teşebbüslerin açık kısıtlamaların yaratacağı etkinlik kazanımlarını göstermeleri
durumunda, olası rekabeti kısıtlayıcı etkiler incelenerek bireysel muafiyet
değerlendirmesinin yapılacağı belirtilmiştir. Ancak halen, söz konusu türden
sınırlamaları içeren dikey anlaşmaların bireysel muafiyetten yararlanmalarının istisnai
olduğu kabul edilmektedir.
(93) 4054 sayılı Kanun çerçevesinde, anılan sözleşmelere Kanun’un 5. maddesinde “(a)
Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve
iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması,
(b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması, (c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde
rekabetin ortadan kalkmaması, (d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde
edilmesi için zorunlu olandan fazla sınırlanmaması”, şeklinde sıralanan dört şartın
tamamının varlığı halinde bireysel muafiyet tanınabilecektir.
(94) Dikey fiyat tespitine yönelik hükümlerin pazarda mevcut rekabet üzerindeki negatif
etkileri genel olarak iki yoldan gerçekleşmekte, sağlayıcının alıcılarının yeniden satış
fiyatını belirlemesi fiyat üzerinden yapılabilecek marka içi rekabeti tamamen
engellerken, pazarda faaliyette bulunan diğer firmalar arasında yatay işbirliğini
kolaylaştırıcı etki yapmaktadır. Yeniden satış fiyatının sağlayıcılar tarafından tespit
edilmesi pazarın ürün fiyatları bakımından yüksek derecede şeffaflaşması sonucunu
doğurmaktadır. Yeniden satış fiyatının tespit edilmesi marka içi rekabet sonucu
15-41/682-243
21/24

fiyatlarda gözlemlenebilecek aşağı yönlü baskıyı da tamamen ortadan kaldırarak
fiyatların katılaşması sonucunu doğurabilecektir.
(95) Bununla birlikte rekabet hukuku kapsamında dikey fiyat tespitinin çeşitli pozitif
etkilerinin olabileceğinden de söz edilebilir. Sağlayıcının alıcılarının satış fiyatlarını
tespit etmesinin, muhtemel bir bedavacılık sorununun ortadan kaldırılması amacıyla
kullanıldığında ekonomiye pozitif bir katkı yarattığı savunulmaktadır. Bedavacılık
sorunu esas olarak tüketicilerin hakkında bilgilerinin kısıtlı olduğu, tüketicinin alım
kararı vermesi için satıcı tarafından tüketiciye tanıtılmasının büyük önem taşıdığı veya
tüketiciye satış yapan noktalar tarafından satışının gerçekleştirilmesi için bu noktalar
tarafından belirli bir yatırıma katlanılması gerektiği ürünlerde ortaya çıkmaktadır. Dikey
fiyat tespitinin ekonomiye belirli bir fayda sağladığı durumlardan bir diğeri olarak, dikey
fiyat tespitinin pazarda oluşabilecek bir çifte marjinalizasyon sorununu ortadan
kaldırması sayılmaktadır. Çifte marjinalizasyon sorunu genellikle alıcı konumdaki
teşebbüslerin yüksek pazar gücüne sahip olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Yüksek pazar gücüne sahip teşebbüslerin satıcıdan aldıkları ürünleri tekelci kar
marjlarına yakın marjlar ekleyerek satabildikleri durumlarda böyle bir sorundan söz
etmek mümkündür. Dikey fiyat tespiti böyle durumlarda alıcının marjını sabitleyerek
ürün fiyatlarının aşırı yükselmesini önleme yönünde katkı sağlayabilmektedir.
(96) Yukarıda değinilen, 2010 yılında AB Komisyonu tarafından Dikey Sınırlamalara İlişkin
Kılavuz’da yapılan değişiklikler kapsamında, kılavuzun güncel versiyonunda da
yeniden satış fiyatının tespitinin yaratabileceği olası etkinlikler örnek kabilinden
sayılmaktadır. Buna göre, yeniden satış fiyatının tespitinin, rekabetçi bir pazar
yapısında pazara yeni bir ürün sunulması durumunda yeniden satış fiyatının tespitinin,
ürünün pazarda yer edinmesi sürecinde dağıtıcıların ürünün tanıtımı ve satışına
yönelik çalışmalarını teşvik ederek ürüne olan talebi arttırmak suretiyle tüketici faydası
yaratabileceği belirtilmiştir. Ayrıca, yeniden satış fiyatının tespitinin, bir franchise ya da
tek bir dağıtım formatına dayanan benzeri bir dağıtım sisteminde uygulanacak kısa
dönemli (2 ilâ 6 haftaya kadar) indirimli fiyat kampanyaları yoluyla tüketici faydası
yaratabileceği kabul edilmiştir. Son olarak yeniden satış fiyatının tespitinin,
(sağlayacağı ekstra marj dolayısıyla) perakendecileri satış öncesi ek hizmetler
sunmaya teşvik ederek dağıtıcı seviyesinde bedavacılık sorununu engellediği ve söz
konusu hizmetlerin tüketici faydası yaratacağını göstermek suretiyle bireysel
muafiyetin koşullarının karşılanabileceği belirtilmiştir9.
(97) İncelemeye konu uygulamaya ilişkin olarak ise, MARS vekili tarafından ilgili
sinemaların kurulmasının MARS’ın danışmanlığı, kurumsal standartları ve yönetimi ile
gerçekleştiği, bu çerçevede incelemeye konu sözleşmelerin yeni sinemaların faaliyete
başlamasını sağlamış olduğu ve bu sayede tüketicilere daha çok lokasyonda sinema
izleme imkânı tanındığı ve bu bağlamda etkinlik ve tüketici faydası yaratıldığı
belirtilmiştir. Ancak, anılan faydaların sözleşmelerde bulunan dikey fiyat tespiti
hükümleri ile ilişkilendirilemeyeceği, fiyat tespiti yapılmadan da bu sinemaların
faaliyete başlamasının sağlanabileceği kanaatine varılmıştır. Komisyon tarafından
Dikey Sınırlamalara İlişkin Kılavuz’da yeniden satış fiyatının tespitinin yaratabileceği
olası etkinlik kazanımları, esasen rekabetçi bir pazar yapısı, pazara yeni bir ürün
sunulmasını sağlama ya da bir franchise sistemi içerisinde kısa süreli fiyat indirimlerini
içeren uygulamalar gibi durumlarla ilişkilendirilmektedir. Ancak, incelemeye konu
sözleşmelerle MARS’a tanınan fiyat tespiti hakkının kısa süreli fiyat indirimleriyle sınırlı
olmadığı görülmektedir. Ayrıca, sözleşmeler Cinemaximum markasının yeni coğrafi
pazarlarda tüketiciye sunulmasına yönelik olmayıp MARS’ın hâlihazırda faaliyet

9 para. 225.
15-41/682-243
22/24

gösterdiği coğrafi pazarlarda açılan sinemalara ilişkindir. Kurulun 17.11.2011 tarihli ve
11-57/1473-539 sayılı kararında yapılan etkilenen coğrafi pazar tespitleri
çerçevesinde, incelemeye konu sinemalar “Antalya ili” ile Ankara ili içerisinde bulunan
“Batı Ankara mikrocoğrafi pazarı” içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle dikey fiyat
tespitinin, ürünün pazarda yer edinmesi sürecinde dağıtıcıların ürünün tanıtımı ve
satışına yönelik çalışmalarını teşvik ederek ürüne olan talebi arttırmak gibi bir amaca
hizmet ettiğinden de bahsedilemeyecektir. Dolayısıyla 4054 sayılı Kanun 5.
maddesinin (a) ve (b) bendindeki koşullar sağlanmamaktadır.
(98) Bu çerçevede, sözleşmelerdeki incelemeye konu hükümler yoluyla, bahsi geçen iki
coğrafi pazar özelinde tüketicilerin faydalanabileceği olası bir marka içi rekabetin
kısıtlandığı, yukarıda değinilen olumlu etkilerin ise incelenen dosya bakımından
yeniden satış fiyatının tespitinin makul görülmesini sağlayacak düzeyde olmadığı
görülmüştür. Bu nedenle, dikey fiyat tespitine ilişkin hükümler içeren MARS’a ait iki
sözleşmeye bireysel muafiyet tanınması mümkün değildir.
I.4.3. İhlalin Niteliği ve Pazar Koşulları Bakımından Değerlendirilmesi
(99) Bu noktada 4054 sayılı Kanunu ihlal ettiği ve grup muafiyetinden ve bireysel
muafiyetten faydalanamayacağı tespitleri yapılan MARS’ın yeniden satış fiyatını
belirlemeye yönelik olarak yapmış olduğu sözleşme ve uygulamalarına karşı ne
şekilde bir yaptırım uygulanacağı ve teşebbüse soruşturma açılıp açılmayacağı
değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir. 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi yatay
rekabet ihlallerini kapsadığı gibi, dikey rekabet ihlallerini de kapsamakla birlikte, dikey
rekabet sınırlamalarının bazı olumlu rekabetçi etkiler içermesi nedeniyle yatay rekabet
ihlalleri ile aynı şekilde değerlendirilmediği göz önünde bulundurulmalıdır. Kurulun
önceki kararlarında dikey fiyat tespitine ilişkin rekabet ihlalleri değerlendirilirken olay
bazında değerlendirme yapılarak; pazarın rekabetçi yapısı, ihlalin rekabet üzerindeki
etkisi, sağlayıcının ve alıcıların pazardaki konumu gibi pazar koşulları dikkate
alınmıştır10.
(100) Dosya konusu ihlal dikey nitelikli bir ihlaldir. Dikey fiyat tespitinin rekabet karşıtı olarak
nitelendirilebilecek temel etkisi markalar arası rekabetten çok, marka içi rekabetin
kısıtlanmasıdır. Bu çerçevede bu tür dikey kısıtların temel olarak diğer sağlayıcıları
dışlayıcı, pazara giriş engeli yaratıcı etkilerinin bulunmadığı, bu yönüyle markalar arası
rekabete sınırlama getirebilecek kısıtlamalardan daha az olumsuz etkilere sahip
oldukları kabul edilmektedir. Pazardaki markalar arası rekabetin yoğunluğu ne kadar
fazlaysa, marka içi rekabetin kısıtlanmasından kaynaklı olumsuz etkiler o kadar az
olacaktır. Bunun değerlendirilmesinde ise öncelikle sağlayıcının ve rakiplerinin pazar
içindeki güç ve konumlarının ele alınması gerekmektedir. Ayrıca uygulamanın
pazardaki yaygınlığı ve süresi de rekabetin kısıtının doğurduğu etkilerin belirlenmesini
sağlayabilecektir. Aşağıdaki tabloda MARS’ın ve rakip sinema gruplarının Türkiye
genelindeki pazar payları sunulmaktadır:

…..(TİCARİ SIR)…..


10 11.1.2007 tarih, 07-01/12-7 sayılı; 2.8.2007 tarih, 07-63/767-275; 15.7.2009 tarih, 09-33/725-165
sayılı; 25.11.2009 tarih, 09-57/1365-357 sayılı; 23.9.2010 tarih ve 10-60/1251-469 sayılı; 02.11.2011
tarih, 11-55/1434-509 sayılı karar; 13.03.2013 ve 13-14/204-105 sayılı karar; 08.05.2014 tarih ve 14-
17/322-140 sayılı karar; 22.10.2014 tarih ve 14-42/764-340 sayılı Kurul kararları.
15-41/682-243
23/24

(101) Yukarıdaki tablodan MARS grubunun Türkiye genelinde 2013 yılı 2014 yılı ortasına
kadar olan dönemde, satılan bilet sayısı bakımından pazar payının %(…..) aralığında
olduğu, en yakın rakibi olan AVŞAR’ın ise (…..) bandında yer aldığı; elde edilen bilet
geliri bakımından ise (…..) civarı bir paya sahip olurken, en yakın rakibinin (…..)
bandında bulunduğu görülmektedir. Dolayısıyla MARS’ın pazarda özellikle rakipleriyle
kıyaslandığında pazar gücüne sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte MARS,
hâlihazırda incelemeye konu sözleşmeler yoluyla kurduğu yaygın bir franchise ağına
sahip değildir. Türkiye genelinde kendisi tarafından işletilen 73 adet sineması
bulunmakta iken, imzaladığı yönetim sözleşmeleri yoluyla işletilen sinema sayısının iki
ile sınırlı olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla, incelemeye konu dikey fiyat tespiti
uygulamasının Antalya ve Ankara illerinde, 2014 yılında açılan iki sinema ile sınırlı
olduğu tespit edilmiş olup bu çerçevede uygulamanın piyasaya etkisinin oldukça sınırlı
düzeyde kaldığı görülmektedir.
(102) MARS vekili tarafından, MARS’ın söz konusu sözleşmeler yolu ile büyüme veya
yönetim sözleşmelerini bir iş alanı olarak benimseme ve bu yolla da gelir elde etme
gibi bir stratejisi ya da gelecek perspektifi bulunmadığı belirtilmiştir. Bununla birlikte,
Next Level AVM’de yer alan sinemaya ilişkin olarak ise, 13.11.2015 tarih ve 5267 sayı
ile intikal eden belgede ilgili sözleşmeden, 15.8., 15.10. ve 17.1.2. maddelerin
çıkartıldığına, tarafların “Yönetim Sözleşmesi’nin hiçbir düzenlemesinin MARS’a
PASİFİK uhdesinde sinema bileti, büfe ürünleri veya PASİFİK’de verilen herhangi bir
hizmetin fiyatını belirleme hakkı vermediğini ve MARS’ın fiyat belirleme hak ve yetkisi
olmadığını” kabul, beyan ve taahhüt ettiklerine dair PASİFİK ile MARS’ın karşılıklı
olarak imzaladığı bir protokol sunulmuştur. MarkAntalya AVM’de bulunan sinemaya
ilişkin olarak ise, ilgili sözleşmeden 15.8. ve 15.10. maddelerinin çıkartıldığına ve
tarafların “Yönetim Sözleşmesi’nin hiçbir düzenlemesinin MARS’a SEANS uhdesinde
sinema bileti, büfe ürünleri veya SEANS’da verilen herhangi bir hizmetin fiyatını
belirleme hakkı vermediğini ve MARS’ın fiyat belirleme hak ve yetkisi olmadığını”
kabul, beyan ve taahhüt ettiklerine dair SEANS ile MARS’ın karşılıklı olarak imzaladığı
bir protokol sunulmuş olup her iki sinema işletmesi bakımından da yeniden satış
fiyatının belirlenmesi yönündeki sınırlamanın terk edildiği anlaşılmıştır. Ayrıca, MARS
vekili tarafından, MARS’ın ilgili sinemalarda gişe ve büfe fiyat listesinin yüklendiği
sistem üzerinde de sinema yatırımcısının değişiklik yapabilmesine imkân tanıyacak
sistem değişikliklerini gerçekleştireceği beyan edilmiştir. Bu hususlar ışığında, 2014
yılında açılmış olan incelemeye konu iki sinemaya ilişkin uygulamaların piyasada
oldukça sınırlı etkisinin olduğu kanaatine varılmış olup MARS hakkında soruşturma
açılmasına gerek bulunmamaktadır.
(103) Bununla birlikte, rekabet mevzuatına uygunluğun tam anlamıyla sağlanmasını
teminen, ilgili iki sinema işletmesinde gişe ve büfe fiyat listesinin yüklendiği sistem
üzerinde sinema yatırımcısının değişiklik yapabilmesine imkân tanıyacak sistem
değişikliklerinin yapılması için, gerekçeli kararın tebellüğ edilmesinden itibaren 90 gün
süre verilmesi ve bu süre zarfında yükümlülüklerin yerine getirilerek Rekabet
Kurumuna tevsik edilmesi gerektiği aksi takdirde 4054 sayılı Kanun çerçevesinde
haklarında işlem başlatılacağı yönünde Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca MARS’a görüş bildirilmesi uygun bulunmuştur.
15-41/682-243
24/24

J. SONUÇ
(104) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre,
- Dosya konusu iddialara yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığına,
- Bununla birlikte, gerekçeli kararın kendilerine tebliği tarihinden itibaren doksan gün
içinde Next Level Ankara ve MarkAntalya sinema işletmelerinde gişe ve büfe fiyat
listesinin yüklendiği sistem üzerinde sinema yatırımcısının değişiklik yapabilmesine
imkân tanıyacak sistem değişikliklerinin yapılarak Rekabet Kurumuna tevsik
edilmesi, aksi takdirde haklarında 4054 sayılı Kanun çerçevesinde işlem
başlatılacağı yönünde tarafa aynı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca
görüş bildirilmesi için Başkanlığın görevlendirilmesine,
OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.











Full & Egal Universal Law Academy