Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-29/591-257
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Amgen İlaç Ticaret Limited Şirketi ile İmtaş Ecza Deposu ve Gereçleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., Aksel Ecza Deposu Ticaret A.Ş. ve Sistem Araç ve Gereçleri Ecza Deposu Ticaret Paz. Ltd. Şti. arasında yapılacak “İhale Satış Sözleşmesi”ne muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 20.08.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2014-3-29 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 14-29/591-257
Karar Tarihi : 20.08.2014

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER

Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ

B. RAPORTÖRLER: Hakan Deniz KARAKOÇ, İbrahim Hilmi KOÇAK

C. BİLDİRİMDE
BULUNAN :- Amgen İlaç Ticaret Ltd. Şti.
Temsilcileri: Av. M. Togan TURAN, Av. Deniz ÖZKAN
Sun Plaza Bilim Sok. No: 5 Kat: 14 Maslak 34398 İstanbul

(1) D. DOSYA KONUSU: Amgen İlaç Ticaret Limited Şirketi ile İmtaş Ecza Deposu ve
Gereçleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., Aksel Ecza Deposu Ticaret A.Ş. ve Sistem Araç
ve Gereçleri Ecza Deposu Ticaret Paz. Ltd. Şti. arasında yapılacak “İhale Satış
Sözleşmesi”ne muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 20.05.2014 tarih ve 2858
sayı ile giren bildirim üzerine düzenlenen 12.08.2014 tarih ve 2014-3-29/MM sayılı Menfi
Tespit/Muafiyet Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; Amgen İlaç Ticaret Limited Şirketi ile
İmtaş Ecza Deposu ve Gereçleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., Aksel Ecza Deposu Ticaret A.Ş.
ve Sistem Araç ve Gereçleri Ecza Deposu Ticaret Paz. Ltd. Şti. arasında yapılacak “İhale
Satış Sözleşmesi”nin 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin
(2002/2 sayılı Tebliğ) 2. maddesinde belirlenen pazar payı eşiğinin aşılması nedeniyle
grup muafiyetinden yararlanamayacağı, ancak 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 5. maddesinin birinci fıkrasında sayılan şartların
tamamını karşılaması nedeniyle anılan Sözleşmeye bireysel muafiyet tanınabileceği
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflar
G.1.1. Amgen İlaç Ticaret Limited Şirketi (Amgen)
(4) Amgen, insan sağlığına ilişkin yenilikçi ürünler araştırma, geliştirme, üretim ve tedarik
hizmetleri faaliyetlerinde bulunan Amgen Inc. şirketinin Türkiye’deki bağlı şirketi olup,
grup özellikle kanser tedavisi, enflamasyon ve nefroloji alanlarında rekombinant protein
tedavileri pazarlamaktadır. Amgen grubunun Türkiye’deki bir diğer iştiraki Mustafa Nevzat
İlaç Sanayii Anonim Şirketi’dir.
G.1.2. İmtaş Ecza Deposu ve Gereçleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. (İmtaş)
(5) Denizli’de de irtibat bürosu bulunan İmtaş, 1993 yılında kurulmuş olup yürürlükteki
mevzuat çerçevesinde sağlık deposu hizmeti sunmakta ve aynı zamanda kamu
hastaneleri ile özel hastanelerin (ihale ve acil alım) ilaç tedarikini sağlamaktadır.
14-29/591-257
2 / 5

G.1.3. Aksel Ecza Deposu Ticaret A.Ş. (Aksel)
(6) Selçuk Ecza Holding kuruluşu olan Aksel, 2011 yılında kurulmuş olup, sağlık deposu
hizmetinin yanında, Kamu İhale Kanunu kapsamında ilan edilen ihalelere Türkiye
genelinde katılmak sureti ile üniversite hastaneleri, özel hastaneler, T.C. Sağlık
Bakanlığı’na bağlı tüm sağlık kuruluşlarına ilaç temini hizmetini vermek üzere faaliyet
göstermektedir.
G.1.4. Sistem Araç ve Gereçleri Ecza Deposu Ticaret Paz. Ltd. Şti. (Sistem)
(7) Mevzuat çerçevesinde sağlık deposu faaliyetleri gerçekleştirmektedir.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(8) Bildirim konusu ecza depolarıyla ayrı ayrı imzalanacak olan İhale Satış Sözleşmesinde
(Sözleşmeler), sağlayıcı seviyesinde faaliyet gösteren Amgen’in, Sözleşmeler ekinde
belirtilen ürünlerle sınırlı olarak, devlet ve üniversite hastaneleri için Kamu İhale Kanunu
hükümlerine uygun düzenlenecek ihaleler ve doğrudan teminler kapsamında yapılacak
satın alımlar ile özel hastaneler tarafından yapılacak satın alımlar için Sözleşmeler ekinde
yer alan bölge/il sınırları içerisinde münhasıran yetkilendirilen ecza depolarına hangi
koşullarda satış yapacağı hususları düzenlenmekte olup grup ihaleleri ve toplu alım
ihaleleri kapsam dışında bırakılmıştır.

(9) Grup ihalesi, hastaneler tarafından düzenlenen, farklı ilaç firmalarına ait birden fazla
ürünün tek bir liste üzerinden alımının yapıldığı ihaleleri; toplu alım ihalesi ise Sağlık
Bakanlığı tarafından hastaneler ve sağlık ocaklarının ilaç ihtiyaçlarını karşılamak için ülke
çapında veya belirli bir bölgede yapılan ihaleyi ifade etmektedir.

(10) Amgen’in, bildirime konu ecza depolarıyla akdettiği Sözleşmeler’de belirtilen ürünler
bakımından tek alıcıya sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu noktada, anılan ecza
depolarının Amgen tarafından Sözleşmeler ekinde belirtilen bölge/il sınırları içerisinde
münhasıran yetkilendirilmesi ve yetkilendirildiği ürünlere rakip ürünlerle ihalelere
katılmama yükümlülüğü getirilmesi birlikte değerlendirildiğinde, Sözleşmeler’e konu
ürünlere ait pazar paylarına bakılması gerekmektedir.
(11) İlaç alım ihalelerinde çok sayıda ürünün temin edilmesi amaçlanmakta ve bu kapsamda
her bir kalemde etkin maddenin yanında form ve doz da belirtilmektedir. Buna bağlı olarak
bir ihale kaleminde, farklı etkin maddeli ürünler için ve hatta aynı etkin maddeli olmakla
birlikte farklı form ve dozda ürünler için teklif verilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla farklı
etkin maddeli ürünlerin -hatta farklı form ve dozdaki ilaçların- rakip konumda olmadığı ilaç
alımı ihaleleri bakımından ilgili ürün pazarı tanımları, en geniş haliyle etkin madde esasına
göre yapılabilecektir.
(12) Dosya içeriğinden, anılan ecza depolarıyla akdedilen Sözleşmeler’de yer verilen
ilaçlardan Vectibix’in etkin madde pazarında rakibinin bulunmadığı; Neupogen isimli ilacın
pazar payının ise 2002/2 sayılı Tebliğ’de belirtilen %40 pazar payı eşiğini aştığı
görülmektedir. Etkin maddeye göre belirlenen ilgili ihale kalemlerinde, ilaçların bir bütün
olarak ihaleye çıkabileceğinden hareketle bildirime konu Sözleşmeler’in 2002/2 sayılı
Tebliğ kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin belirlenebilmesi için ihtiyaç
duyulduğu belirtilen pazar tanımının, mevcut dosya özelinde kesin olarak yapılmasının
gerekli olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.

G.2.2. İlgili Coğrafi Pazar

(13) İlgili coğrafi pazar "Türkiye" olarak belirlenmiştir.
14-29/591-257
3 / 5

G.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
G.3.1. Bildirime Konu Sözleşmeler, Menfi Tespit ve Grup Muafiyetine İlişkin
Değerlendirme
(14) Sözleşmeler ile depolara tahsis edilen bölgeler uyarınca tüm Türkiye sınırları içerisinde
ve Sözleşmeler ekinde belirlenen ürünler bakımından, devlet, üniversite hastaneleri
tarafından açılacak olan ilaçlara ilişkin ihaleleri ve özel hastaneler tarafından yapılacak
her türlü satın alımları münhasıran takip etmesi, bu ihalelere kendi nam ve hesabına
katılması, kazandığı ihalelerdeki ilaçları hastanelere teslim etmeyi ve yapılacak tüm
satışlardan Amgen’i yazılı olarak bilgilendirmesi hususunda İmtaş, Aksel ve Sistem
münhasır olarak yetkilendirilmektedir.
(15) Sözleşmeler’in süresi ile sınırlı olmak üzere geçerli olan ve 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesi kapsamında değerlendirilmesi gereken münhasırlığa ilişkin hükümler içerdiği
anlaşılan Sözleşmeler’e menfi tespit belgesi verilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır. Öte
yandan, Vectibix ve Neupogen isimli ilaçlara ilişkin pazar payının 2002/2 sayılı Tebliğ’in
“Kapsam” başlıklı 2. maddesinde belirlenen %40 oranını geçtiğinden, dosya konusu
Sözleşmeler anılan Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden yararlanamamaktadır.
G.3.2. Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi
G.3.2.1. Malların Üretim veya Dağıtımı İle Hizmetlerin Sunulmasında Yeni Gelişme
ve İyileşmelerin ya da Ekonomik veya Teknik Gelişmelerin Sağlanması

(16) Sözleşmeler ile belirlenen bölge içerisindeki ihalelerin tek bir depo tarafından takip
edilmesi ve açılan bütün ihalelere söz konusu deponun katılması arz devamlılığının
sağlanması açısından önemlidir. Bu hususda kazanılan ihalelerde ilaçların hastanelere
ve sağlık kurumlarına planlanan sürelerde ve koşullarda sunumu mümkün olabilecektir.
Deponun ihaleyi düzenli ve sürekli takibi sonucunda Amgen üretim ve stok planlamasını
daha sağlıklı bir şekilde yürüterek piyasadaki fiyat artışlarının önüne geçebilme imkanı
yakalayabilecektir. Bu vesileyle en büyük ilaç alıcısı konumundaki kamunun ilaç alım
maliyetlerinde düşüş sağlanabilecektir.
(17) Sözleşmeler’e konu ilaçlar bakımından hastane ihalelerine katılıma ilişkin getirilen
münhasırlık, deponun satış ve dağıtım sürecini optimize etmesini beraberinde
getirecektir. Dolayısıyla, Amgen’in depolar aracılığıyla sözleşme konusu ilaçlar
bakımından cazip görülmeyen küçük ölçekli ihalelere dahi katılımının sağlanması ve
ihalelerde daha etkin şekilde yer alabilmesi, hastanelere ve sağlık kurumlarına ilaçların
daha etkin bir şekilde ulaştırılmasını da sağlayabilecektir.
(18) Yukarıdaki değerlendirmeler dikkate alındığında, Sözleşmeler ile kurulması planlanan
münhasır sistemin, malların üretimi ve dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme
ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması şartını karşıladığı
sonucuna varılmıştır.

G.3.2.2. Tüketicinin Bundan Yarar Sağlaması
(19) Ürün arzında devamlılığının sağlanması, belirli gelişme ve iyileşmelerin meydana
getirilmesinin yanında, tüketicilerin bundan yarar sağlaması sonucunu da doğurmaktadır.
Şöyle ki, ihalelerde teklif edilen alternatif ürün sayısının artmasıyla, hastaneler daha
düşük fiyatlarla alım yapabilecek ve ihaleyi kazanması durumunda muhatap depodan
ürün temininde sıkıntı yaşamayacaktır. Yine bu sayede, hastane eczanesinde daha fazla
çeşitlilikte ürün bulunmasıyla yatan hasta reçetelerinin piyasa eczanesine yönlenmesi
olasılığı düşecektir. Buna bağlı olarak da devlet daha yüksek olan eczane satış fiyatına
oranla avantajlı fiyatlarla ilaç temin edebilecektir. Ayrıca reçetede yazılı ilaçlar yatan
hastalara hastane eczanesinden daha kısa sürelerde ulaştırılabilecektir.
14-29/591-257
4 / 5

(20) Ayrıca Sözleşmeler’in “Amgen’in Yükümlülükleri” başlıklı 3.1. maddesi uyarınca Amgen’in
depoya üniversite ve devlet hastaneleri ile özel hastanelere yapılacak satışlar için Sağlık
Bakanlığı’nın onayladığı ithalatçı satış fiyatından belirli bir oranda vade ve ıskonto
uygulayacağı, ihalenin niteliğine ve rekabet koşullarına göre ilgili yasal mevzuat
çerçevesinde daha fazla vade ve ıskonto uygulayabileceği hükmü yer almaktadır. Bu
sayede deponun, ıskontolar sayesinde daha düşük fiyatla ihalelere teklif verebileceği ve
tüketicilerin daha ucuza ilaçlara erişebileceği ortam tesis edilmiş olacaktır.
(21) Özetle, Sözleşmeler’e konu münhasırlık ilişkisinin, nihai tüketici konumundaki hastaların
ürünlere daha kolay ve daha ucuza ulaşabilmesini sağlayacak nitelikte olması nedeniyle
Kanun’un 5. maddesinin (b) bendinde ifade edilen tüketici faydası koşulunu karşıladığı
kanaatine varılmıştır.
G.3.2.3. İlgili Piyasanın Önemli Bir Bölümünde Rekabetin Ortadan Kalkmaması
(22) Beşeri ilaç piyasasında ecza depoları ile münhasıran çalışılması noktasında jeneriği
bulunmayan ürünler bakımından marka içi rekabetin sınırlanacağı söylenebilir. Diğer
yandan jeneriği bulunan ürünlerde ortaya çıkacak rekabet artışının, muadilsiz ilaçlardaki
marka içi rekabetin azalmasından kaynaklanan sınırlamayı telafi etmesi beklenmektedir.
Konu ile ilgili geçmiş tarihli Kurul kararlarında birden çok ilacı kapsayan (muadilli ve
muadilsiz ilaçların bir arada bulunduğu paketler) ve depolara münhasır dağıtım yetkisi
veren anlaşmalar bakımından muadilli ilaçlardaki rekabet artışının ve arz güvenliğine
yönelik kazanımların, muadilsiz ilaçlardaki rekabet kaybını telafi edeceği ileri sürülmüş
ve ilgili anlaşmalara bu gerekçeyle izin verilmiştir1. Dosya kapsamında ise bildirim konusu
üç ilaçtan yalnızca birinin (Vectibix) jeneriği bulunmamaktadır. Neticede ilgili pazarların
birinde rekabet artacakken Vectibix’in yer aldığı pazarda rekabet kısmen azalacaktır.
Konu, başvuru konusu ilaçlar genelinde dikkate alındığında rekabetin Sözleşmeler öncesi
döneme göre artacağı kanaatine varılmıştır.
(23) Ayrıca, aynı depoda aynı rakip ürünlerin bulundurulması depolar ile ilaç firmaları arasında
rekabeti bozan veya bozmayı amaçlayan üçlü anlaşmaların oluşmasına zemin
oluşturabilecek niteliktedir. Sözleşmeler ile bu durum da ortadan kalkmış olacaktır.
(24) Öte yandan, Sözleşmeler’in “Rekabet Yasağı” başlıklı 10.2. maddesinde Amgen’in
stoklarının elverişsiz olması, mücbir sebepler gibi sebeplerle söz konusu ilaçları tedarik
edemeyecek durumda olması halinde, Amgen’in yazılı onayını almak şartıyla Depo’nun
rakip ürünler için ihalelere katılması da mümkün kılınmıştır.
(25) Ayrıca, grup ihalelerinin Sözleşmeler’in münhasırlık kapsamının dışında tutulması ile
ecza depoları nezdinde olası bir ihaleye katılmama riskinin de önüne geçilmiştir.
(26) Bu çerçevede, ilgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmayacağı
sonucuna ulaşılmıştır.
G.3.2.4. Rekabetin (a) ve (b) Bentlerindeki Amaçların Elde Edilmesi İçin Zorunlu
Olandan Fazla Sınırlanmaması
(27) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (d) bendi uyarınca dikey kısıtlamalar içeren
anlaşmaların uygulanması sonucunda meydana gelen rekabeti kısıtlayıcı etkiler,
anlaşmanın ortaya çıkardığı yararlara ulaşmak için gerekenden fazla olmamalıdır.
(28) Ayrıca, Sözleşmeler kapsamında belirtilen rekabet yasağı münhasır bölgeler ile
düzenlenmiş olup, Depo’nun diğer bölgelerde de rakip ürünler için teklif verebilmesine
imkan tanınmıştır. Buna ilaveten, Amgen’in hiçbir depo ile çalışmaksızın bahsi geçen

1 06.04.2012 tarih ve 12-17/495-138 sayılı; 27.09.2012 tarih ve 12-46/1390-463 sayılı; 22.11.2012 tarih
ve 12-59/1570-571 sayılı Kararlar.

14-29/591-257
5 / 5

ilaçlar için ihalelere doğrudan katılması mümkündür.
(29) Öte yandan, Sözleşmeler’in 4.2. maddesi uyarınca yürürlük süresi 3 yıl olarak belirlenmiş
olup, Sözleşmeler’in sona erme tarihinden 15 gün öncesine kadar taraflardan herhangi
birisi tarafından Sözleşmeler’in yenilenmeyeceğine dair diğer tarafa yazılı bir bildirim
yapılmazsa aynı koşullarda 1 yıl süreyle kendiliğinden yenileneceği ancak Sözleşmeler’in
her halükarda yürürlük tarihinden itibaren 5 yıl süreyle geçerli olacağı ve bu sürenin
sonunda başkaca bir bildirime gerek olmaksızın kendiliğinden sona ereceği hükme
bağlanmıştır. Dolayısıyla Sözleşmeler’in süresi makuldür.
(30) Bu çerçevede, incelenen Sözleşmeler’in, bireysel muafiyet koşullarının ilk üçünün yanı
sıra rekabetin zorunlu olandan fazla kısıtlanmaması koşulu da karşılanmaktadır.
H. SONUÇ
(31) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
1. Amgen İlaç Ticaret Limited Şirketi ile İmtaş Ecza Deposu ve Gereçleri Sanayi ve Tic.
Ltd. Şti., Aksel Ecza Deposu Ticaret A.Ş. ve Sistem Araç ve Gereçleri Ecza Deposu
Ticaret Paz. Ltd. Şti. arasında yapılacak “İhale Satış Sözleşmesi”ne, çeşitli
hükümlerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesine aykırılık teşkil etmesi nedeniyle
menfi tespit belgesi verilemeyeceğine,

2. 2002/2 sayılı "Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği"nin 2. maddesinde
belirlenen pazar payı eşiğinin aşılması nedeniyle, sözleşmenin grup muafiyetinden
de yararlanamayacağına,
3. Bununla birlikte söz konusu sözleşmeye, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan
şartların tamamını karşılaması nedeniyle bireysel muafiyet tanınmasına
OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.






Full & Egal Universal Law Academy