Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-18/338-148
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Erzincan’da 250 gr. ekmeği 0,75 TL’den satmak isteyen bakkal ve marketlerin 0,90 TL’den satışa zorlandığı ve buna uymayan bakkal ve marketlere ekmek satılmaması yönünde fırıncılara telkinde bulunulduğu iddiası
Karar Tarihi: 20.05.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından;
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2014-3-18 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 14-18/338-148
Karar Tarihi : 20.05.2014

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER

Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ

B. RAPORTÖRLER: Osman Tan ÇATALCALI, Yusuf ÜLKER

C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Abdurrahman KARADAĞ
Atatürk Mah. 376 Sok. No:11 Erzincan

D. HAKKINDA ÖNARAŞTIRMA YAPILANLAR:
Erzincan Fırıncılar Odası
Atatürk Mahallesi Nerim Tonbul Caddesi No:6
Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Erzincan
(1) E. DOSYA KONUSU: Erzincan’da 250 gr. ekmeği 0,75 TL’den satmak isteyen bakkal
ve marketlerin 0,90 TL’den satışa zorlandığı ve buna uymayan bakkal ve marketlere
ekmek satılmaması yönünde fırıncılara telkinde bulunulduğu iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Yapılan başvuruda özetle;
- Erzincan Fırıncılar Odası (ODA) Başkanının ekmek satışı yapan tüm esnafa rayiç fiyat
altında ekmek satmaları durumunda ODA’ya kayıtlı fırınlar tarafından kendilerine ekmek
verilmeyeceği yönünde tehditte bulunduğu,
- Şikayetçinin marketinde ekmeği 0,75 TL’den satmak istemesi üzerine ODA Başkanı
tarafından uyarıldığı, kendisine ekmek veren Has Ekmek’i telefonla arayarak ekmek
vermemesini sağladığı ve diğer fırıncıları da benzer şekilde uyararak kendisine ekmek
verilmemesini sağladığı
belirtilerek söz konusu uygulamalar ile ilgili olarak 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) çerçevesinde gereğinin yapılması talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 24.02.2014 tarih ve 1133 sayı ile giren başvuru
üzerine hazırlanan 27.03.2014 tarih ve 2014-3-18/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu’nun görüşülmesi
sonucunda önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 09.05.2014 tarih ve 2014-3-18/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle;
- Dosya konusu iddialara ilişkin olarak 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca bu
aşamada soruşturma açılmasına gerek bulunmadığına,
- Bununla birlikte Erzincan Fırıncılar Odası’na, 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesinin 3.
fıkrası uyarınca, 17.03.2014 tarih ve 5 sıra nolu kararının uygulanmasına son verilerek
bu konuda alınacak yönetim kurulu kararının Erzincan Fırıncılar Odası’nın üyelerine ve
14-18/338-148
2 / 4

Erzincan Belediyesine tebliğ edildiğinin Kurumumuza tevsik edilmesi gerektiği yönünde
görüş gönderilmesi konusunda Başkanlığın görevlendirilmesinin uygun olacağı
sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Taraf: Erzincan Fırıncılar Odası (ODA)
(6) Erzincan il merkezinde ODA’ya kayıtlı 47 fırıncı esnafı ve söz konusu fırıncı esnafı
tarafından ekmek üretimi gerçekleştirilen 58 ekmek fırını bulunmaktadır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(7) Mevcut dosya bakımından ilgili ürün pazarı tanımlanmamıştır.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(8) İlgili coğrafi pazar belirlenmemiştir.
I.2.3. Ekmek Fiyatının Tespitine İlişkin Mevzuat
(9) Faaliyetlerini “esnaf” veya “tacir” olarak sürdüren ekmek üreticilerinin fiyatlandırma
hususunda tâbi oldukları ilgili mevzuat farklılaşmaktadır.
(10) Esnaf ve Sanatkârlar Odalarına bağlı esnaf niteliğindeki işletmeler 5362 sayılı Esnaf ve
Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 62. maddesine göre belirlenen azami
fiyatlara uymak durumundadır.
(11) Ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı tacir ve sanayici niteliğindeki işletmeler ise, 5174 sayılı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu (5174 sayılı Kanun)’nun
12. maddesi ve bu maddeye dayanarak çıkarılan “Tacir ve Sanayiciler Tarafından
Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında
Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde belirlenen azami satış fiyat tarifesine uymak
durumundadır. Tarifenin belirlenmesi, tarifeye nasıl itiraz edileceği gibi diğer hususlar,
Esnaf Odalarına kayıtlı fırıncı esnafı için geçerli olan mevzuata paralel bir şekilde
düzenlenmiştir. 5174 sayılı Kanun’un “12. maddesinin (ı) bendinde odaların görevleri
“Gerektiğinde 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu’nun 125 inci maddesinde
sayılan mal ve hizmetlerin azamî fiyat tarifelerini, kendi üyeleri için, Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmeliğe uygun olarak tespit etmek ve onaylamak” şeklinde belirtilmiştir.
(12) 5174 sayılı Kanun’a dayanılarak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan “Tacir
ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin
Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik”in 1. maddesi de; “5174 sayılı Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa tâbi odalarca, üyeleri tarafından üretilen
ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununa tâbi esnaf ve sanatkârlar odaları tarafından
belirlenmiş tarifelere konu mal ve hizmetlerin azami fiyat tarifelerinin kendi üyeleri için
düzenlenmesi, uygulamaya konulması ve denetimi ile diğer usul ve esaslar bu
Yönetmelikle düzenlenmiştir“ şeklindedir.
I.4. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
I.4.1. ODA ile Yapılan Görüşme
(13) Önaraştırma kapsamında, 24.04.2014 tarihinde ODA Başkanı ile yapılan görüşmede;
 Erzincan il merkezinin nüfusunun yaklaşık 100.000 olduğu,
 Erzincan’da yaklaşık 25-30 fırının faal ve tümünün ODA’ya kayıtlı olduğu
14-18/338-148
3 / 4

 Erzincan’daki ekmek talebinin yılın 8 ayında düşük seyretmesine karşın yaz aylarında,
çevre illerden ve diğer ülkelerden gelen misafirlerin ve gurbetçilerin nüfusu artırması
nedeniyle talebin arttığı,
 Erzincan’da fırın sahiplerinin zor koşullar altında ve üstelik çoğunun borçlu olarak
çalıştıkları,
 250 gr. Ekmeğin tavan fiyatının 27.01.2014’te 0,75 TL’den 0,90 TL’ye çıktığı, bundan
önce 5-6 yıl boyunca 0,75 TL olarak uygulandığı, bu süre zarfında maliyetlerin
artmasına karşın bunu ekmek fiyatına yansıtmadıkları,
 Şu an Erzincan’da 250 gr. ekmeği 0,60 TL, 0,75 TL, 0,80 TL ve 0,90 TL’den satan
yerler olduğu, büyük marketlerin de 0,80 TL’den sattığı,
 Fırıncı esnafının yalnızca birbirleriyle değil kendi ekmeğini üreten marketlerle de
rekabet halinde olduğu ve
 Kendi tahminine göre Erzincan’da ekmek satanların yaklaşık % 50’sinin 0,80 TL veya
0,90 TL’den satarken geri kalanın ekmeği bu fiyatların altında sattıkları
hususları dile getirilmiştir.
I.4.2. Şikayetçi ile Yapılan Görüşme
(14) Yapılan görüşmede şikayetçi;
 15.02.2014-03.03.2014 tarihleri arasında ekmeğin adet fiyatını 0,75 TL’den satmak
istemesi nedeniyle hiçbir fırından ekmek tedarik edemediğini,
 Ekmeğin adedini 0,75 TL’den sattığında günde yaklaşık 300 adet ekmek satarken,
adedini 0,90 TL’den sattığında günde yaklaşık 50 ekmek satabildiğini,
 Şu anda ekmeği gizlice 0,80 TL’den sattığı ve günlük satışının 100-120 adet olduğunu,
 Fırıncılardan ekmek tedarik edemediği dönemlerde başka bakkallardan ekmek alarak
ekmek satmaya devam ettiğini ve
 Erzincan halkının hem kendi yaptığı tandır ekmeğini tükettiği hem de pide, kepek
ekmeği, mayasız ekmek ve çiçek ekmek tükettiğini
ifade etmiştir.
I.4.3. Has Ekmek Unlu Mamuller Fırını Sahibi ile Yapılan Görüşme
(15) Önaraştırma kapsamında şikayetçi tarafından kendisine ekmek vermediği iddia edilen
Has Ekmek Unlu Mamuller Fırını’nın sahibi ile yapılan telefon görüşmesinde;
 Erzincan’da ekmeğin fiyatının 0,90 TL civarında olduğu,
 Kendisinin bakkallara ekmeği 0,65 – 0,70 TL’den sattığı,
 İsteyen her bakkala ekmek gönderdiği,
 Ancak bir dönem 1 bakkala ekmek göndermediği,
 Bunun nedeninin ise o bakkalın ekmeği 0,40 TL’den alarak 0,75 TL’ye satmak istemesi
olduğu,
 Söz konusu miktarın maliyetini karşılamaması nedeniyle ekmek vermediği,
 Ancak mevcut durumda herhangi bir sorununun kalmadığı
ifade edilmiştir.
I.4.4. ODA’da Yapılan Yerinde İncelemede Bulunan Belgeler
(16) 24.04.2014 tarihinde ODA’da yapılan yerinde incelemede, Yönetim Kurulu’nun
17.03.2014 tarihinde aşağıdaki kararı aldığı tespit edilmiştir;
“Ekmek satmak için fırıncılar müracaat eden yeni büfe ve bakkalların 17.03.2014
tarihinden itibaren Fırıncılar Odasına müracaat etmeleri gerekmektedir. Fırıncılar
Odasına müracaat etmeden gerekli satış iznini almadan satış yapamayacakları odamız
yönetim kurulu tarafından karara bağlanmıştır. Alınan bu kararın Erzincan Belediyesine
14-18/338-148
4 / 4

bildirilmesi ve belediye ruhsatlarının da buna göre düzenlenmesi Erzincan
Belediyesi’nden talep edilmiştir.”
(17) Bu belgenin içeriğine ilişkin ODA Başkanı; “Erzincan’da ekmek satılmaması gereken
yerlerde ekmek satılması nedeniyle bu kararı aldık. Böylelikle ekmeğin daha düzgün ve
hijyenik ortamlarda satılmasını hedefledik. Ancak buna ilişkin uygulamamız yoktur.
Rekabet Kurulu’nun konu hakkında vereceği görüşe saygılıyız.” ifadesinde bulunmuştur.
(18) Dosya içeriğinden, 13.12.2013 tarihli Yönetim Kurulu Kararında ise çeşitli ekmek türlerinin
tavan fiyatlarının arttırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.

I.4.5. Değerlendirme

(19) Öncelikle belirtilmesi gereken husus şikayetçi tarafından öne sürülen hususların doğru
olduğunu gösteren bir kanıt veya ifadeye ulaşılamamıştır. Şikayetçinin kendisine mal
vermediğini öne sürdüğü ekmek fırını ile yapılan görüşmede söz konusu teşebbüsün
sahibi, şikayetçinin iddialarını doğrulamasına karşın şikayetçiye mal vermemesinin
nedenini şikayetçinin kendisine diğer bakkallardan daha düşük bir fiyattan ekmek
satmasını istemesi olduğunu belirtmiştir. Diğer yandan ODA’da yapılan incelemede de
şikayet konusu hususu doğrulayacak bir belgeye ulaşılamamıştır.

(20) Erzincan il merkezinde yapılan incelemelerde de ODA tarafından 250 gr. ekmeğin azami
satış fiyatının 0,90 TL’ye yükseltilmesine karşın bazı fırınların, bakkallar ve büfelerin 250
gr. ekmeği 0,60 TL ilâ 0,75 TL arasında değişen fiyatlarda sattığı görülmüştür.

(21) Öte yandan Erzincan’ın ilçeleri olan Geçit, Demirkent, Kavakyolu ve Ulalar beldelerinde
ekmek üretimi yapan fırıncılarla yapılan görüşmelerde, 250 gr. ekmeği 0,90 TL’den
sattıkları, Erzincan iline komşu iller olan Erzurum, Elazığ, Sivas ve Gümüşhane il
merkezlerinde faaliyet gösteren fırınların ise aynı tip ekmeği 0,75 TL ilâ 1 TL arasında
değişen fiyatlarda sattıkları bilgisi edinilmiştir.
J. SONUÇ
(22) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre; 4054 sayılı Kanun'un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.




Full & Egal Universal Law Academy