Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-12/222-98
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulunun, üye bankaların 2007-2009 döneminde müşterilerine kullandırdığı İsviçre Frangı’na veya Japon Yeni’ne endeksli konut kredilerinin Türk Lirası cinsinden yapılandırılması hususunda aldığı 28.02.2014 tarihli tavsiye kararına menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 26.03.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından;

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2014-4-18 (Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 14-12/222-98
Karar Tarihi : 26.03.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER: Çiğdem TUNÇEL, Selvi KOCABAY, Süleyman DAĞDEVİREN
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Türkiye Bankalar Birliği
Nispetiye Cad. Akmerkez B3 Blok K:13 34340 Etiler/İstanbul
(1) D. DOSYA KONUSU: Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulunun, üye bankaların
2007-2009 döneminde müşterilerine kullandırdığı İsviçre Frangı’na veya Japon
Yeni’ne endeksli konut kredilerinin Türk Lirası cinsinden yapılandırılması
hususunda aldığı 28.02.2014 tarihli tavsiye kararına menfi tespit belgesi verilmesi
veya muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 13.03.2014 tarihinde giren başvuru üzerine
düzenlenen 17.03.2014 tarih ve 2014-4-18/MM sayılı Muafiyet/Menfi Tespit Ön İnceleme
raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; bildirim konusu karara 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’un 8. maddesi çerçevesinde menfi tespit verilmesinin uygun
olacağı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(4) Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından yapılan başvuruda, TBB Yönetim Kurulu
tarafından 28.02.2014 tarihinde alınan ve üye bankaların 2007-2009 döneminde
müşterilerine kullandırdığı İsviçre Frangı’na veya Japon Yeni’ne endeksli konut kredilerinin
Türk Lirası cinsinden yeniden yapılandırılmasına ilişkin tavsiye kararına menfi tespit
verilmesi talep edilmektedir.
(5) 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesine göre, ilgili teşebbüslerin veya teşebbüs birliklerinin
başvurusu üzerine, Rekabet Kurulu elinde bulunan bilgiler çerçevesinde bir anlaşmanın,
kararın, eylemin veya birleşme ve devralmanın aynı Kanun’un 4, 6 ve 7. maddelerine
aykırı olmadığını gösteren bir menfi tespit belgesi verebilmektedir. Dosyadaki bilgilere
göre, TBB’nin başvuruya konu tavsiye kararı, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
kapsamında incelenebilecek bir teşebbüs birliği kararı olup, aynı Kanun’un hakim durumun
kötüye kullanılmasını düzenleyen 6. maddesi ile rekabeti kısıtlayıcı birleşme ve
devralmaları düzenleyen 7. maddesine aykırılık oluşturmamaktadır. Bu çerçevede, tavsiye
kararının Kanun’un 4. maddesi kapsamında rekabeti kısıtlayıcı amacının veya etkisinin
olup olmadığı değerlendirilmiştir.
(6) Bildirim formuna göre TBB tarafından alınan tavsiye kararının amacı, 2007-2009
döneminde, TBB’ye üye bankalardan İsviçre Frangı’na veya Japon Yeni’ne endeksli konut
kredisi kullanan tüketicilerin, söz konusu döviz kurlarında yaşanan artış sonucu ödeme
kabiliyetlerinin düşmesi nedeniyle yaşadıkları mağduriyetin, kredi borcunun Türk Lirası
şeklinde yapılandırılmasıyla giderilmesidir. Buna göre, TBB tavsiye kararının kamuoyuna
duyurulmasından itibaren 60 gün içinde müşteriler kendi bankalarına başvurarak
kredilerinin yapılandırılmasını talep edebileceklerdir. Bankalar yapılan başvuruları tavsiye
kararında yer alan hükümler çerçevesinde değerlendirmekle yükümlü olmakla birlikte,
müşterilerin münferit yapılandırma taleplerini karşılamakta serbesttirler. Ayrıca, her banka
yalnızca kendi müşterisinin kredisini yapılandırabileceğinden, başka bir deyişle
14-12/222-98
2/2

müşterilerin başka bir banka aracılığıyla kredilerini yapılandırması mümkün olmadığından,
tavsiye kararı bankaların rekabet etmedikleri bir alanı düzenlemektedir.
(7) TBB tavsiye kararında; yapılandırmanın kapsamına, uygulanacak faiz oranına ve
yapılandırmada izlenecek yönteme ilişkin bilgiler yer almaktadır. Yapılandırmanın kapsamı
İsviçre Frangı’na ve Japon Yeni’ne endeksli olan ve kullandırıldığı tarihte 250.000 TL ve
altında olan konut kredileriyle sınırlandırılmıştır. TBB tarafından, söz konusu sınırın
tüketicilerin ikametgâh amaçlı edinecekleri konutun piyasa değeri dikkate alınarak
getirildiği belirtilmiştir. Öte yandan bankaların daha yüksek tutarlarda kredi sahibi
müşterilerin kredilerini yapılandırmalarının önünde bir engel bulunmamaktadır. Bunun yanı
sıra, yeniden yapılandırmada temel alınacak faiz oranının ise aylık en fazla %1,25 olması
gerektiği düzenlenmiştir (söz konusu faiz oranı halihazırda piyasada oluşan ortalama konut
kredisi faiz oranına yakındır). Bahsi geçen oran azami oran olup, bankaların müşterilerin
talepleri doğrultusunda daha düşük faiz oranından kredileri yapılandırması mümkündür.
(8) TBB tavsiye kararında ayrıca, yapılandırma sonucunda gerçekleşen mahsuplaşma
sonrasında banka tarafından müşteriye herhangi bir iade yapılmaması yönünde tavsiyede
bulunulmuştur. TBB tarafından, bu durumun müşterinin yapılandırmaya göre
hesaplanacak borç bakiyesinin, yapılandırma tarihine kadar bankaya ödemiş olduğu
tutarın altında kalması halinde oluşabileceği ifade edilmiş olup, bankanın isteği
doğrultusunda müşterinin yapılan borç ödemelerinde iade talebinde bulunamayacağı
belirtilmiştir. Bu müşterilerin aleyhine gibi görünse de, yapılandırma isteğe bağlı
olduğundan, böyle bir durum ortaya çıktığında müşteri yapılandırma işlemini
gerçekleştirmeyebilecektir. Ayrıca, bankaların müşteri bazında yapacakları
değerlendirmeler neticesinde müşteriye geri ödeme yapmalarının önünde bir engel
bulunmamaktadır.
(9) Bunların dışında, tavsiye kararının rakip bankalar arasında rekabete duyarlı bilgi
alışverişini gerektirmediği ve dolayısıyla koordinasyon doğurucu bir etkisinin bulunmadığı
anlaşılmaktadır. Sonuç itibarıyla, tavsiye kararının amacı ve piyasada doğuracağı etkiler
bakımından 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal eder nitelikte olmadığı kanaatine
varılmıştır.
H. SONUÇ
(10) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, Türkiye Bankalar Birliği
tarafından alınan, Birliğe üye bankaların 2007-2009 döneminde müşterilerine kullandırdığı
İsviçre Frangı’na ve Japon Yeni’ne endeksli konut kredilerinin Türk Lirası cinsinden
yeniden yapılandırılmasına ilişkin tavsiye kararına, amacı veya etkisi bakımından 4054
sayılı Kanun’un 4, 6 ve 7. maddelerine aykırılık teşkil etmemesi nedeniyle, aynı Kanun’un
8. maddesi çerçevesinde menfi tespit belgesi verilmesine OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy