Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-36/473-207
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Kumluca ve Finike ilçelerinde hazır beton üretim ve satışı faaliyetinde bulunan Albayrak İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’nin Likya Hazır Beton İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. aracılığıyla Finike İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti.’yi devralarak piyasada tekel duruma geldiği ve bu durumunu kötüye kullandığı iddiası
Karar Tarihi: 13.06.2013


Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2013-5-15 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 13-36/473-207
Karar Tarihi : 13.06.2013
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN
B. RAPORTÖRLER: Tarkan ERDOĞAN, Mücteba ALTUN, Mehmet TOKGÖZ
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Kumluca Ticaret ve Sanayi Odası
Meydan Mah. Gürbüzler Sok. No: 9/D Kumluca/Antalya
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Albayrak İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
Yenimahalle Atatürk Cad. No: 13 Yeşilyurt Finike/Antalya
- Likya Hazır Beton İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti.
Alakır Mevkii Buruncu Mah. Eski Cami Cad. No: 21 Hasyurt
Finike/Antalya
- Finike İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti.
Faaliyeti bulunmamaktadır.
(1) E. DOSYA KONUSU: Kumluca ve Finike ilçelerinde hazır beton üretim ve satışı
faaliyetinde bulunan Albayrak İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’nin Likya Hazır
Beton İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. aracılığıyla Finike İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti.’yi
devralarak piyasada tekel duruma geldiği ve bu durumunu kötüye kullandığı
iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; Finike İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. (FİNİKE
BETON)’nin Likya Hazır Beton İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. (LİKYA BETON) tarafından
satın alındığı, daha sonra Albayrak İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. (ALBAYRAK
BETON)’nin LİKYA BETON’u satın alarak bölgede tekel duruma geldiği ve bu durumunu
kötüye kullandığı iddia edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 26.03.2013 tarih ve 1823 sayı ile intikal eden
başvuru üzerine hazırlanan 09.04.2013 tarih ve 2013-5-15/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu
10.04.2013 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek, 13-22/317-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine hazırlanan
03.06.2013 tarih ve 2013-5-15/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; anılan teşebbüsler hakkında, 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.
13-36/473-207
2/4
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Teşebbüsler
I.1.1. ALBAYRAK BETON
(5) 1994 yılından bu yana faaliyet gösteren ALBAYRAK BETON; Finike, Elmalı, Kaş,
Yeşilköy‘de hazır beton üretmektedir. Hisselerinin %90’ını Mustafa ALBAYRAK’a, %10’u
Sultan ALBAYRAK’a aittir.
I.1.2. LİKYA BETON
(6) Finike bölgesinde hazır beton sektöründe faaliyet gösteren LİKYA BETON’un hisselerinin
%90’ı Mustafa ALBAYRAK, %10’u Sultan ALBAYRAK tarafından 15.02.2012 tarihinde
devralınmıştır. Bu çerçevede, anılan tarihten itibaren LİKYA BETON ve ALBAYRAK
BETON Mustafa ALBAYRAK’ın tam kontrolündedir.
I.1.3. FİNİKE BETON
(7) Finike bölgesinde hazır beton sektöründe faaliyet gösteren firma, sahip olduğu hazır
beton tesisini 15.09.2008 tarihinde LİKYA BETON’a devrederek ilgili pazardaki
faaliyetlerine son vermiştir.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(8) Hazır beton belirli oranlarda çimento, doğal veya yapay agrega, su ve belli miktarda katkı
malzemelerinin mikserle karıştırılması yöntemiyle üretilen bir inşaat malzemesidir. Hazır
beton ürünleri, kullanım amaçları bakımından C14, C16, C18, C20, C25 ve C25+ gibi
kategorilere ayrılabilse de alt ürün grupları arasında yüksek arz ikamesi bulunmaktadır.
Rekabet Kurulunun yerleşik içtihadı uyarınca anılan ürünlere ilişkin alt ürün pazarı
tanımlanmasına gerek duyulmamış, ilgili ürün pazarı “hazır beton pazarı” olarak
belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(9) Önaraştırma konusu teşebbüsler Antalya ilinin Kumluca ve Finike ilçeleri çevresinde
faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte önaraştırma konusu rekabet ihlalinin
değerlendirilmesi bakımından sonuca etkili olmaması nedeniyle dosya kapsamında kesin
bir coğrafi pazar tanımının yapılmasına gerek duyulmamıştır.
I.3. Değerlendirme
(10) Önaraştırma konusunu, ALBAYRAK BETON’un tekel konumuna gelerek Kumluca-Finike
bölgeleri hazır beton sektöründe aşırı fiyat uyguladığı iddiası oluşturmaktadır. Bu
kapsamda, Kumluca-Finike bölgeleri hazır beton sektöründeki fiili durum çerçevesinde
ALBAYRAK BETON’un, iddia edildiği gibi ilgili pazardaki tek hazır beton üreticisi olup
olmadığının ve hâkim durumda bulunması halinde aşırı fiyat uygulayıp uygulamadığının
tespit edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, dosya kapsamında yapılan
değerlendirmede öncelikle LİKYA BETON’un Mustafa ALBAYRAK’ın kontrolüne
geçmesinin izne tabi bir işlem olup olmadığı incelenmiştir.
I.3.1. 4054 Sayılı Kanun’un 7. Maddesi Kapsamında Yapılan Değerlendirme
(11) LİKYA BETON’un kontrolünün ALBAYRAK BETON’u kontrol eden Mustafa ALBAYRAK
tarafından devralınması işlemi, 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alması Gereken
Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’in 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi
kapsamında devralmadır.
13-36/473-207
3/4
(12) Aynı Tebliğ’in 7. maddesinde, “Bu Tebliğ’in 5. maddesinde belirtilen bir birleşme veya
devralma işleminde;
a) İşlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının yüz milyon TL’yi ve işlem taraflarından en
az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı otuz milyon TL’yi veya
b) Devralma işlemlerinde devre konu varlık ya da faaliyetin, birleşme işlemlerinde ise
işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun otuz milyon TL’yi ve diğer işlem
taraflarından en az birinin dünya cirosunun beş yüz milyon TL’yi
aşması halinde söz konusu işlemin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Kuruldan izin
alınması zorunludur.” denilmektedir.
(13) Dosya mevcudu belgelere göre, ALBAYRAK BETON ile LİKYA BETON’un devralma
işleminin gerçekleştiği tarihten bir önceki yıl olan 2011 yılı sonundaki cirolarının anılan
eşikleri geçmemesi nedeniyle LİKYA BETON’un devralınması işleminin 2010/4 sayılı
Tebliğ kapsamında izne tabi bir işlem olmadığı anlaşılmıştır.
I.3.2. 4054 Sayılı Kanun’un 6. Maddesi Kapsamında Yapılan Değerlendirme
(14) Dosya konusu iddia, hâkim durumun kötüye kullanılması kapsamında değerlendirilen
“aşırı fiyatlama” davranışını konu edinmektedir. Ancak, “kötüye kullanma”
değerlendirmesi yapılabilmesi için öncelikle anılan teşebbüsün hâkim durumda olup,
olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
(15) 4054 sayılı Kanun’un 3. maddesinde yer verilen hâkim durum kavramı, belirli bir
piyasadaki bir veya birden fazla teşebbüsün, rakipleri ve müşterilerinden bağımsız
hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri
belirleyebilme gücü olarak tanımlanmaktadır. Hâkim durum, pazar payı, piyasaya giriş
koşulları, potansiyel ve halihazırda piyasada faaliyet gösteren rakiplerin konumları, ürüne
ve piyasaya özgü özellikler/koşullar vb. kriterlerin bir bütün olarak göz önünde
bulundurulması neticesinde belirlenebilmektedir.
(16) Dosya mevcudu bilgilerden, ALBAYRAK BETON’un 15.02.2012 tarihinde LİKYA
BETON’u devraldığı, 13.03.2012 tarihinden itibaren de LİKYA BETON’dan devraldığı
hazır beton tesisini AS ADO BETON’a kiraladığı dolayısıyla, başvuruda öne sürülen
iddianın aksine, ALBAYRAK BETON’un bu bölgeye hazır beton satışı yapan tek
teşebbüs olmadığı anlaşılmıştır.
(17) Hâkim durumun tespitinde öncelikle pazar payları göz önüne alınmaktadır. Dosya
konusu pazarda, teşebbüslerden edinilen 2012 yılı verilerine göre, ALBAYRAK
BETON’un pazardaki payının %(…..), AS ADO BETON’un payının ise %(…..) olarak
gerçekleştiği kanaatine varılmıştır1.
(18) Hâkim durumun tespitinde pazara özgü koşulların ve pazara girişte potansiyel rakiplerin
durumunun değerlendirilmesi de önem taşımaktadır. Hazır beton pazarına girişte gerek
iktisadi gerekse hukuki bakımdan kayda değer bir engel bulunmamaktadır. Teşebbüsler,
gerekli izin ve onayları alarak öncelikle saha (yaklaşık 10.000 m2), daha sonra ise bu
saha üzerine kurulacak santral için gerekli ekipmanı yaklaşık olarak 1.000.000 (bir
milyon) TL’lik bir yatırım karşılığında edinerek faaliyet gösterebileceklerdir. Nitekim yeterli
talebin olduğu her bölgede birden fazla hazır beton tesisinin bulunduğu da bilinmektedir.
Bunun dışında, mobil hazır beton santralleri de kurulabilmektedir. Bu hazır beton
santralleri bir çekici yardımıyla taşınarak inşaat alanına kurulabilmekte ve sabit hazır
beton santrallerinin süre, uzaklık gibi unsurlardan kaynaklanan dezavantajlarının önüne
geçilebilmektedir.

1 AS ADO BETON 2012’nin üçüncü ayında bölgede faaliyete geçmiştir.
13-36/473-207
4/4
(19) Bu çerçevede, piyasaya giriş koşulları, potansiyel ve halihazırda piyasada faaliyet
gösteren rakiplerin konumları, ürünün özelliği gibi unsurların yanı sıra, AS ADO
BETON’un pazar payı daha düşük bir oranda gerçekleşmekle birlikte, hammaddesi olan
çimentoyu aynı ekonomik bütünlükte bulunduğu AS ÇİMENTO’dan sağlama avantajına
sahip olduğu da göz önüne alındığında, ALBAYRAK BETON’un hâkim durumda
olmadığı, dolayısıyla dosya kapsamında aşırı fiyat değerlendirmesi yapılmasına gerek
bulunmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
I.3.3. 4054 Sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Yapılan Değerlendirme
(20) Önaraştırmanın konusunu ALBAYRAK BETON’un tekel konumuna gelerek Kumluca-
Finike bölgeleri hazır beton sektöründe aşırı fiyat uygulaması oluşturmakla birlikte,
önaraştırma sürecinde AS ADO BETON’un LİKYA BETON’un hazır beton tesisini
kiraladığının tespit edilmesi neticesinde, taraflar arasında rekabeti kısıtlayıcı bir
anlaşmanın yapılıp yapılmadığının değerlendirilebilmesi amacıyla ilgili teşebbüslerde
incelemeler yapılmış, ancak bu yönde herhangi bir bilgi ve belgeye ulaşılamamıştır.
(21) Yukarıda yer verildiği üzere, taraflar arasında bir kiralama sözleşmesi bulunmaktadır. Bu
sözleşme kapsamında, AS ADO BETON, ALBAYRAK BETON’la birlikte tek teşebbüs
niteliği taşıyan LİKYA BETON’dan hammadde ve hizmet almaktadır. Sözleşme
öncesindeki durum değerlendirildiğinde, LİKYA BETON’un devralınması işlemi
sonrasında ilgili pazarda tek hazır beton üreticisi olan ALBAYRAK BETON, bir tesisini AS
ADO BETON’a kiralamış ve pazarda iki hazır beton üreticisi olmuştur. Bu çerçevede,
anlaşmanın mahiyeti bağlamında rekabetin kısıtlanmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(22) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy