Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-14/206-106
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Planmeca Grubunun, Türkiye distribütörü Ünaldı Medikal Tic. San. Ltd. Şti.’ne sahip olan Büyükünaldı ailesine mensup Yusuf Büyükünaldı ile yeni bir şirket kurması işlemine; izin verilmesi, işlemin birleşme/devralma olarak değerlendirilmemesi halinde menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 13.03.2013

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2013-3-12 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 13-14/206-106
Karar Tarihi : 13.03.2013

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER

Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Kenan TÜRK,
Fevzi ÖZKAN

B. RAPORTÖR : Pelin ERDOĞAN

C. BİLDİRİMDE
BULUNAN :- Plandent Oy
Temsilcisi: Av. Efser Zeynep ERGÜN
Büyükdere Cad. No: 127 Astoria A Kule, Kat: 6-24-26-27, B Kule
Kat: 24, 34394 Esentepe/İstanbul

(1) D. DOSYA KONUSU: Planmeca Grubunun, Türkiye distribütörü Ünaldı Medikal Tic.
San. Ltd. Şti.’ne sahip olan Büyükünaldı ailesine mensup Yusuf Büyükünaldı ile yeni
bir şirket kurması işlemine; izin verilmesi, işlemin birleşme/devralma olarak
değerlendirilmemesi halinde menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması
talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 22.02.2013 tarih ve 1092 sayı ile giren bildirim
üzerine düzenlenen 11.03.2013 tarih ve 2013-3-12/MM sayılı Menfi Tespit/Muafiyet
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖRÜN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; yeni bir şirket kurulması işleminin
2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar
Hakkında Tebliğ (2010/4 sayılı Tebliğ)’in dışında kaldığı, bildirim konusu anlaşmaya menfi
tespit verilemeyeceği ve anlaşmaya bireysel muafiyet verilebileceği kanaat ve sonucuna
ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. İlgili Pazar
G.1.1. İlgili Ürün Pazarı
(4) Dosya içeriğinden, taraflar arasında kurulması planlanan şirket ile Türkiye’de ağız ve diş
sağlığı ile ilgili sarf malzemelerinin, diş sağlığı araç-gereçleri ile yedek parçalarının, cerrahi
aletlerin, diş sağlığıyla ilgili yazılımların, küçük diş aletlerinin satın alınması; ithal edilmesi,
satılması, dağıtımı ve satış sonrası hizmetlerin verilmesi amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Kurulacak şirket doğrudan faaliyet gösterebileceği gibi, bayiler aracılığıyla da satış ve
pazarlama yapılması planlanmaktadır.
(5) Ağız ve diş tedavisinde kullanılan sarf malzemeleri; ağız ve diş sağlığı cihazlarının aksine
çoğunlukla tek seferde kullanılan, çabuk sirküle edilen, bu itibarla stoklanan ürünler iken;
ağız ve diş tedavisinde kullanılan cihazlar yüksek yatırım gerektiren ve stoklanmayan
ürünlerdir.
(6) Planmeca Grubunun Türkiye distribütörü olan ve kurulacak şirketin ortaklarından Yusuf
13-14/206-106
2/5
Büyükünaldı’nın mensup olduğu Büyükünaldı Ailesi’ne ait Ünaldı Medikal Tic. San. Ltd. Şti.
(Ünaldı Medikal), laboratuvar ve muayenehanelerde demirbaş olarak görülen koltuk
ünitesi, röntgen cihazları gibi ağız ve diş tedavisinde kullanılan cihazların ithalatı, satışı ve
pazarlanması alanında faaliyet göstermektedir.
(7) Dolayısıyla, tarafların faaliyet göstereceği alanlar ve anlaşmaya konu olan ürünler dikkate
alınarak, ilgili ürün pazarları “ağız ve diş tedavisinde kullanılan cihazlar pazarı” ve “ağız ve
diş tedavisinde kullanılan sarf malzemeleri pazarı” olarak belirlenmiştir.
G.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
(8) İlgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
G.2. Taraflar
G.2.1. Plandent Oy
(9) 1972 yılında kurulan Plandent Oy, Planmeca Grubu çatısı altında faaliyet gösteren
Finlandiya merkezli bir şirkettir. Genel olarak sağlık sektöründe iştirakleri bulunan
Planmeca Grubunun ana şirketi Planmeca Oy, yüksek teknolojiye sahip diş üniteleri,
röntgen cihazları dahil ağız ve diş tedavisinde kullanılan cihazların tasarımı alanında
faaliyet göstermektedir.
(10) Grup şirketi Plandent Oy, muayenehaneler ve laboratuvarlara ağız ve diş tedavisinde
kullanılan donanım, araç-gereç ve malzemeleri temin etmekte, anılan cihazların satış
sonrası bakım hizmetlerini vermektedir. Ayrıca sarf malzemeleri pazarında kendi markası
Orbis ile birlikte rakip markaların da sarf malzemelerinin satış ve pazarlaması ile iştigal
etmektedir.
(11) Planmeca Grubu, Türkiye’ye satışlarını Türkiye Distribütörü Ünaldı Medikal aracılığıyla
gerçekleştirdiğinden, Grubun Türkiye cirosu sadece Ünaldı Medikal üzerinden elde
edilmektedir.
G.2.2. Yusuf Büyükünaldı ve Ünaldı Medikal Tic. San. Ltd. Şti. (Ünaldı Medikal)
(12) Taraflardan Yusuf Büyükünaldı, halihazırda Planmeca Grubunun yanı sıra Stoma, Lawton,
Wagner, Dürr Dental gibi markaların da Türkiye distribütörü olarak faaliyet gösteren Ünaldı
Medikal’in hissedarları arasında yer almakta olup, Hissedarlık Sözleşmesi uyarınca yeni
şirketin kurulmasından önce Ünaldı Medikal’de sahip olduğu hisseleri devredecektir.
(13) Ünaldı Medikal’in 2012 yılı cirosu (…..) TL olarak gerçekleşmiş olup, Taraflar bu cironun
yaklaşık %(…..)’sinin Planmeca Grubu ürünlerinden elde edildiğini tahmin etmişlerdir.
Ünaldı Medikal’in ortaklık yapısına aşağıda yer verilmiştir.
Tablo 1: Ünaldı Medikal’in Ortaklık Yapısı
HİSSEDARLAR HİSSE ORANI (%)
Ali Büyükünaldı 99
Yusuf Büyükünaldı 1
TOPLAM 100
(14) Ayrıca Yusuf Büyükünaldı, Konya’da faaliyet gösteren Farabi Hastanesi’nin işletmesini
üstlenen Avisenna Sağlık Hizmetleri A.Ş.’de %13 pay sahibi olup; pay sahipliği kontrol
sağlamadığı gibi, anılan şirketin yönetiminde de görev almamaktadır.
(15) Büyükünaldı Ailesi’ne mensup Birben Büyükünaldı ile Havva Süheyla Büyükünaldı,
Isparta’da bulunan Isparta Medikal San. ve Tic. Ltd. Şti.’nde sırasıyla %95-%5 hisse
sahibidirler.
G.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
G.3.1. 2010/4 sayılı Tebliğ Kapsamında Değerlendirme

(16) Plandent Oy ve Yusuf Büyükünaldı arasında imzalanacak olan Hissedarlık Sözleşmesi’nde
13-14/206-106
3/5
Taraflar arasında ortak girişim kurulması ve idare edilmesinin amaçlandığı belirtilmekte,
Sözleşme’de genel olarak “ortak girişim” terimi kullanılmaktadır.
(17) Dosya kapsamında öncelikle Plandent Oy ile Yusuf Büyükünaldı arasında yeni bir şirket
kurulması işleminin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı
Kanun) ilgili hükümleri ve 2010/4 sayılı Tebliğ kapsamında bir devralma işlemi olup
olmadığı incelenmiştir.
(18) 2010/4 sayılı Tebliğ’in 5. maddesi uyarınca bir veya daha fazla teşebbüsün tamamının ya
da bir kısmının doğrudan veya dolaylı kontrolünün, hisse veya mal varlığının satın
alınmasıyla, sözleşme veya diğer bir yolla bir ya da daha fazla teşebbüs veya halihazırda
en az bir teşebbüsü kontrol eden bir ya da daha fazla kişi tarafından devralınması 4054
sayılı Kanun’un 7. maddesi anlamında devralma olarak kabul edilmiştir.
(19) Yeni bir şirket kurulması işleminin 2010/4 sayılı Tebliğ çerçevesinde bir ortak girişim olup
olmadığı irdelenmelidir. Ortak kontrolün varlığı özelinde, tarafların eşit sayıda hisseye
sahip olup olmadıkları ve/veya alınan kararlarda eşit oy hakkına sahip olup olmadıkları ya
da stratejik kararların alınmasında veto haklarının bulunup bulunmadığı incelenmiştir.
Planmeca Grubu, kurulacak şirkette %51 hisseye sahip olacak, Yusuf Büyükünaldı ise
%49 hisseyi elinde bulunduracaktır.
(20) Dosya içeriğinde yer alan bilgilerin değerlendirmesi sonucunda, kurulacak şirketin rekabet
hukuku anlamında ortak girişim niteliği taşımadığı kanaatine ulaşılmıştır.
(21) Bu bağlamda, yeni bir şirket kurulması işlemiyle herhangi bir teşebbüs üzerinde kontrol
araçlarının devralınması söz konusu olmayıp, işlem 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi ve
2010/4 sayılı Tebliğ anlamında bir devralma işlemi niteliği taşımamaktadır.
G.3.2. 4054 sayılı Kanun’un 4, 5 ve 8. maddeleri Kapsamında Değerlendirme
G.3.2.1. Menfi Tespit Değerlendirmesi
(22) Hissedarlık Sözleşmesi’nin 8.1. maddesinde rekabet etmeme yükümlülüğü düzenlenmiştir.
İlgili madde uyarınca Yusuf Büyükünaldı, şirkette hissedarlığı devam ettiği sürece (i)
üçüncü taraf şirketlerde yönetim kurulu üyesi, müdür, danışman, çalışan, temsilci olarak
veya başka bir sıfatla görev almayacak ve (ii) söz konusu üçüncü taraf şirketlerde herhangi
bir hisseye veya herhangi bir türden kontrole doğrudan veya dolaylı olarak sahip
olmayacaktır. Maddede rekabet etmeme yükümlülüğü kapsamında hisse sahipliği, kontrol
sahipliği, rakip faaliyette bulunma, rakip şirketlerde yönetici olarak görev alma, şirkete
yönelik gizli bilgilere sahip eski bir çalışanı istihdam etme, gizli bilgileri paylaşma yasakları
öngörülmüştür.
(23) Söz konusu madde hükmü, Yusuf Büyükünaldı’nın ticari kararlarını özgürce almasını
engelleyecek nitelikte olup 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesine aykırılık oluşturduğundan,
bildirim konusu anlaşmaya menfi tespit verilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
G.3.2.2. Grup Muafiyeti Tebliğleri Çerçevesinde Değerlendirme
(24) Bildirime konu işlem, sağlayıcı konumunda olan Planmeca Grubu ile Türkiye Distribütörü
Büyükünaldı Ailesi arasında yeni bir şirket kurulmasına yöneliktir. Bildirim Formu’nda yeni
kurulacak şirketin ağız ve diş tedavisinde kullanılan sarf malzemelerinin ithali ve
pazarlanması alanında faaliyet göstereceği, Ünaldı Medikal’in ise Planmeca Grubu’nun
ağız ve diş tedavisinde kullanılan cihazları satmayı sürdüreceği belirtilmiştir. Dolayısıyla
yeni şirket ile Ünaldı Medikal’in faaliyetleri çakışmayacaktır. Öte yandan Taraflarca sarf
malzemelerinin satış ve dağıtımında Ünaldı Medikal’in dağıtım kanalının kullanılması
düşünülmemektedir. Planmeca Grubu; Türkiye pazarına distribütörlük vererek girmek
yerine bir şirket kurarak girmekle, ürünlerini Türkiye pazarında daha etkin bir şekilde
pazarlamayı amaçlamaktadır.
13-14/206-106
4/5
(25) Bu noktada, yeni şirket kurulmasının dikey bir ilişki anlamına gelip gelmediği
incelenmelidir. Hissedarlık Sözleşmesi’nde dağıtıma ilişkin düzenlemeler olmayıp,
tamamen iki ortak arasındaki işbirliğini kurmaya yönelik hükümlere yer verilmiştir. Bu
işbirliği ilişkisi dikey olmadığı gibi, yatay bir ilişki de arz etmemektedir. Dolayısıyla dosya
konusu yeni bir şirket kurulması işlemi; Kurul’un mevcut grup muafiyeti tebliğleri açısından
incelenmiş, dikey anlaşma, fason üretim anlaşması, teknoloji transferi anlaşması ya da
araştırma-geliştirme anlaşması niteliği taşımadığı, bu nedenle sadece anılan anlaşmalara
yönelik grup muafiyeti tebliğleri kapsamında değerlendirilemeyeceği kanaatine varılmıştır.
G.3.2.3. Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi
(26) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (a) bendi uyarınca, anlaşma ile malların üretimi veya
dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileştirmelerin ya da ekonomik veya
teknik gelişmenin sağlanması ilk koşuldur.
(27) Bildirim Formu’nda yeni şirketin kurulmasıyla Planmeca Grubu’nun sarf malzemelerinin
Türkiye pazarına gireceği, böylece sarf malzemeleri pazarında oyuncu sayısının artacağı,
dünya çapında bu sektörde deneyimli ve gelişmiş dağıtım organizasyonuna sahip bir
grubun ağız ve diş tedavisinde kullanılan sarf malzemelerini Türk diş hekimleri ve diş
laboratuvarlarından oluşan tüketicilere sunacağı ileri sürülmüştür. Ayrıca Yusuf
Büyükünaldı’nın Ünaldı Medikal’de çalıştığı dönemde edindiği deneyimleri ve müşteri
portföyünü yeni kurulacak şirkete aktarması ile yeni şirkette etkinliğin aratacağı
vurgulanmıştır. Öte yandan ağız ve diş tedavisinde kullanılan sarf malzemelerinin sürekli
yenilenmesi gereken tek kullanımlık malzemeler olması ve taşıması kolay ürünler olması
nedeniyle “çantacı” olarak tabir edilen kişilerce uygun olmayan koşullarda
pazarlandığından hareketle, profesyonel dağıtım kanalı sayesinde etkinlik sağlanarak kayıt
dışı ekonominin azalmasına katkıda bulunulacağı iddia edilmiştir. Dolayısıyla dağıtım
kanalında meydana gelecek iyileşmeler nedeniyle ilk koşulun sağlandığı kanaatine
varılmıştır.
(28) Kanun’un 5. maddesinin (b) bendi ise tüketicinin (a) bendinde sayılan koşullardan yarar
sağlamasını öngörmektedir. Yeni şirketin kurulmasıyla diş hekimlerine ve laboratuvarlarına
perakende, resmi kurumların ağız ve diş sağlığı birimlerine ise ihale yoluyla satış
yapılması planlanmaktadır. Bildirim Formu’nda sarf malzemelerinin daha hijyenik
koşullarda ve profesyonelce pazarlanması, yeni markaların pazara girmesiyle uluslar arası
markalara daha kolay ulaşma olanağının doğması ve satış sonrası bakım hizmetleri ya da
üründe herhangi bir sorun ortaya çıktığında ulaşılabilir bir dağıtıcının olması gibi hizmetler
nedeniyle gerek diş hekimleri ve laboratuvarları gibi doğrudan tüketiciler, gerekse dolaylı
olarak nihai tüketicilerin bu oluşumdan olumlu etkileneceği belirtilmiştir. Kısacası, diş
hekimleri, laboratuvarlar ve resmi kurumlar daha hijyenik muhafaza edilen ürünlere daha
kolay ve etkin bir şekilde ulaşabilecektir. Tüm bu gerekçelerle, Kanun’un 5. maddesinin (b)
bendinde belirtilen tüketicinin anlaşmadan yarar sağlaması koşulunun yerine getirildiği
kanaatine ulaşılmıştır.
(29) Kanun’un 5. maddesinin (c) bendinde ise ilgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin
ortadan kalkmaması düzenlenmiştir. Hissedarlık Sözleşmesi’nin 8.1. maddesinde ortak
Yusuf Büyükünaldı’ya ortaklığı sürdüğü müddetçe şirketle aynı pazarda faaliyet
göstermemesine yönelik olarak rekabet yasağı getirilmiştir. Halen Ünaldı Medikal’de
hissedar olan ve yeni şirketin kurulmasından önce hisselerini devredecek olan Yusuf
Büyükünaldı’nın tamamıyla yeni şirkete odaklanmasının planlandığı, Ünaldı Medikal’de
edindiği deneyimin yeni şirkete aktarılmasının öngörüldüğü dile getirilmiştir. Hisse devri ile
yeni şirketle Ünaldı Medikal arasında koordinasyon riskinin bertaraf edileceği
vurgulanarak, pazara yeni bir oyuncunun girmesinin ilgili pazarın önemli bir kısmında
rekabetin ortadan kalkmayacağı, aksine rekabetin artacağı iddia edilmiştir. Rekabet
yasağının sadece ortak Yusuf Büyükünaldı’ya getirilmesi, süresinin ortaklıkla sınırlı
13-14/206-106
5/5
düzenlenmiş olması ve sadece şirketin faaliyetiyle sınırlanması; sektörde piyasanın son
derecede rekabetçi olduğu, piyasada yoğunlaşmanın bulunmadığı hususları ile birlikte
dikkate alındığında; 5. maddenin (c) bendindeki ilgili pazarın önemli bölümünde rekabetin
ortadan kalkmaması şartının sağlandığı kanaatine varılmıştır.
(30) Kanun’un 5. maddesinin (d) bendindeki son şart, (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde
edilmesi için, yani üretimin, dağıtımın gelişmesi ya da ekonomik veya teknik gelişmenin
sağlanması ve bu iyileşmeden tüketicilerin yararlanabilmeleri için zorunlu olandan fazla
oranda rekabetin sınırlanmamasıdır. Rekabet yasağı getiren hükümler piyasanın rekabetçi
ve dinamik yapısı ile birlikte değerlendirildiğinde, ilgili hükümlerin zorunlu olandan fazla
oranda sınırlama getirdiğini söylemek zordur. Diğer yandan Planmeca Grubu’nun tüm
dünyada uyguladığı dağıtım sistemini Türkiye’ye getirecek olması ve edindiği know-how’ı
aktaracağı dikkate alındığında, know-how aktarımının söz konusu olduğu durumlarda bu
yöndeki sınırlamalar işlemin gereğinden kaynaklanmaktadır. Yukarıda yer verilen
açıklamalar ışığında, Hissedarlık Sözleşmesi’nde öngörülen rekabet yasağı vasıtasıyla
4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için
zorunlu olandan fazla oranda rekabet sınırlanmayacağı için Kanun’un 5. maddesinin (d)
bendindeki şartın da gerçekleştiği kanaatine varılmıştır. Kaldı ki, Yusuf Büyükünaldı’ya
ortaklığı sürdüğü müddetçe ve sadece şirketin faaliyet alanıyla sınırlı olmak üzere rekabet
yasağı getirilmiştir.
H. SONUÇ
(31) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
Planmeca Grubu ile bu grubun Türkiye Distribütörü Ünaldı Medikal Tic. San. Ltd. Şti.’ne
sahip Büyükünaldı Ailesi’ne mensup Yusuf Büyükünaldi’nın yeni bir şirket kurması
şleminin,
1- Herhangi bir teşebbüs üzerinde kontrol araçlarının devralınmasının söz konusu
olmaması nedeniyle, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7. maddesi
ve 2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar
Hakkında Tebliğ kapsamında olmadığına,
2- Hissedarlık Sözleşmesi’nin 8.1. maddesinde ortak Yusuf BÜYÜKÜNALDI’ya ortaklığı
devam ettiği sürece getirilen rekabet yasağı düzenlemesinin 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesine aykırılık teşkil etmesi nedeniyle bildirim konusu sözleşmeye menfi tespit
belgesi verilemeyeceğine,
3- 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde sayılan şartların tamamını karşılaması nedeniyle
söz konusu sözleşmeye bireysel muafiyet tanınmasına
OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.






Full & Egal Universal Law Academy