Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-09/113-59
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: TP Petrol Dağıtım A.Ş.'nin lehine tesis edilen intifa hakkını terkin etmeyerek 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) ve 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ)'ni ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 06.02.2013

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-1-184 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 13-09/113-59
Karar Tarihi : 06.02.2013
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER: Harun GÜNDÜZ, Başak ARSLAN
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Bager Elektronik İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti.
Temsilcisi: Faruk OKTAY
Şerefiye Mah. Fevzi Çakmak Cad. No:61/3 Van
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : TP Petrol Dağıtım A.Ş.
Söğütözü Cad. No:27 06520 Söğütözü/Ankara
(1) E. DOSYA KONUSU: TP Petrol Dağıtım A.Ş.'nin lehine tesis edilen intifa hakkını
terkin etmeyerek 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı
Kanun) ve 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2
sayılı Tebliğ)'ni ihlal ettiği iddiası.
(2) F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 16.10.2012 tarihinde giren başvuru üzerine
hazırlanan 14.11.2012 tarih ve 2012-1-184/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, 22.11.2012
tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. İlgili
karar uyarınca düzenlenen 30.01.2013 tarih ve 2012-1-184/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) G. İDDİALARIN ÖZETİ: Yapılan başvuruda özetle;
- Mülkiyeti Bediroğlu Akaryakıt Turizm İthalat ve İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne
(Bediroğlu) ait iken, TP Petrol Dağıtım A.Ş. (TP) lehine 03.09.2007 tarihinde 15 yıl
süreli intifa hakkı tesis edilen başvuruya konu istasyon arazisinin Bager Elektronik
İnşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. (Bager) tarafından 26.05.2010 tarihinde satın
alındığı,
- 2002/2 sayılı Tebliğ uyarınca 03.09.2012 tarihine kadar muafiyet kapsamında
değerlendirilebilecek olan söz konusu intifa hakkının terkin edilmediği
iddia edilerek, TP hakkında gerekli işlemlerin yapılması ve lehine tesis edilen 15 yıl
süreli intifa hakkının kaldırılması talep edilmektedir.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- TP lehine eski malik Bediroğlu tarafından tesis edilen 03.09.2007 tarihli intifa hakkı
ve taraflar arasında 01.11.2007 tarihinde akdedilen bayilik sözleşmesinden oluşan
dikey ilişkinin 03.09.2012 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup
muafiyetinden yararlanma olanağının bulunduğu, ancak bu tarihten itibaren grup
muafiyeti kapsamının dışında kaldığı,
- Söz konusu dikey ilişkiye 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi kapsamında bireysel
muafiyet de tanınamayacağı,
- Bu nedenle 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesi uyarınca, taraflara gerekçeli kararın
tebliği tarihinden itibaren altmış gün içinde aralarındaki dikey anlaşmayı
13-09/113-59
2/3
sonlandırmaları gerektiği, aksi takdirde haklarında 4054 sayılı Kanun çerçevesinde
işlem başlatılacağı yönünde görüş bildirilmesinin uygun olacağı
ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Dosya içeriğinde yer alan bilgilere göre, şikayetçi tarafından başvuruya konu istasyon
arazisi üzerinde TP lehine eski malik Bediroğlu tarafından tesis edilen 03.09.2007 tarihli
ve 15 yıllık intifa hakkının kaldırılmadığı iddia edilmektedir.
(6) Söz konusu iddiaya ilişkin olarak TP’den edinilen bilgilerde ise özetle;
- TP ile Bager arasında hiçbir zaman bayilik ve/veya işleticiliğe ilişkin hiçbir dikey
anlaşma ve/veya sözleşme bulunmadığı; dosya konusu taşınmazın TP’nin Erzincan
İli'nde bayilik verilen ve istasyon yerinde intifa hakkı tesis edilen bilahare çeşitli
borçlarını ödememesi nedeni ile bayilik ilişkisi sonlandırılan Bediroğlu’ndan satın
alındığı,
- Bager adına herhangi bir vekâletnamenin bugüne kadar verilmediği ve TP
bayisi/işleticisi olmadığından arazi maliki olduğu bilgisinin haricen öğrenildiği, bu
bağlamda söz konusu ilişkinin 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinde gösterilen istisna
hükmü kapsamında değerlendirilebileceği,
- Söz konusu taşınmazda münfesih bayii Bediroğlu’ndan önce bayilik faaliyeti
gösterilmediği ve istasyonun ilk defa TP bayisi olarak faaliyet gösterdiği, bu faaliyet
süresinin de yaklaşık 34-35 ay kadar olduğu,
- İstasyondaki otomasyon sistemine dair yatırımın TP tarafından yaptırıldığı,
- Münfesih bayi Bediroğlu ile Bager’in intifa hakkının terkini için adına vekâletname
düzenlenecek tüzel-gerçek kişi isminin bildirilmesi durumunda bu vekâletnamenin TP
tarafından düzenleneceği
belirtilmiştir.
(7) Konuyla ilgili olarak 2002/2 sayılı Tebliğ hükümleri, anılan Tebliğ’in açıklanmasına ilişkin
çıkarılan Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz ve Kurulumuz kararları çerçevesinde, bir
dikey anlaşmanın 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5/a maddesinde öngörülen istisna hükmünde
kabul edilebilmesi için, malik ile işletici arasında herhangi bir hukuki veya iktisadi
bağlantının bulunmaması gerekmektedir. Kurulumuzun geçmiş tarihli kararlarında,
anlaşmaya konu taşınmaz üzerinde dağıtım şirketi lehine intifa hakkı tanındığı
durumlarda, malikler ile işletici arasında kurulmuş bir kiracılık ilişkisinin bulunması,
Tebliğ’in 5/a maddesinde anılan türden bir bağlantı olarak değerlendirilmiştir. Bu
bakımdan, bayinin özellikle sağlayıcıdan önce ilgili istasyon üzerinde ayni veya şahsi bir
hakka sahip olması halinde, daha sonra sağlayıcıya ayni veya şahsi hakkı veren üçüncü
kişi (malik) ile bağlantılı olduğu kabul edilmekte ve bu tür sözleşmeler istisna
kapsamında değerlendirilmemektedir.
(8) Somut olayda da dosya konusu taşınmaz üzerinde 03.09.2007 tarihinde TP lehine tesis
edilen 15 yıl süreli intifa hakkı, eski malik Bediroğlu ile TP arasında akdedilen
01.11.2007 tarihli bayilik sözleşmesi ve bu doğrultuda Bediroğlu tarafından 16.02.2011
tarihine kadar sürdürülen bayilik faaliyeti göz önüne alındığında, söz konusu dikey
ilişkinin 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5/a maddesinde düzenlenen istisna hükmü kapsamında
değerlendirilemeyeceği kanaatine varılmıştır.
(9) Diğer yandan 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde Rekabet Kuruluna, bu maddede
belirtilen koşulların tamamının varlığı halinde teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu eylem
ve teşebbüs birlikleri kararlarının 4. madde hükümlerinin uygulanmasından muaf
tutulmasına karar verme yetkisi tanınmıştır. Kurulumuz tarafından ise akaryakıt
sektöründeki dikey anlaşmalara bireysel muafiyet tanınabilmesinin şartları 25.02.2010
tarih ve 10-19/229-87 sayılı, 18.03.2010 tarih ve 10-24/338-122 sayılı kararlarıyla
13-09/113-59
3/3
belirlenmiş; anılan ve izleyen kararlarda dikey anlaşmaların, daha önce üzerinde hiçbir
gerçek ve/veya tüzel kişi tarafından akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmamış arsalar/araziler
üzerinde kurulmuş yeni akaryakıt istasyonlarına ilişkin olmaları ve akaryakıt
istasyonlarına özgü yatırımların dağıtıcı tarafından üstleniliyor olması dikkate alınarak,
bayilerin beşinci yılın sonunda, dağıtım firması tarafından üstlenilen ilişkiye özgü
yatırımın varsa kalan süreye tekabül eden bedelini ödeyerek anlaşmaları sona
erdirebilmeleri konusunda tarafların anlaşmaları koşuluyla 10 yıla kadar muafiyet
tanınmasına karar verilmiştir.
(10) TP’nin söz konusu istasyonda otomasyon sistemine ilişkin yatırımı gerçekleştirmiş
olması ile istasyona özgü yatırımların tamamının TP tarafından karşılanmadığı dikkate
alındığında; Kurulumuzun geçmiş tarihli kararlarında ortaya konan şartları taşımadığı
anlaşılan dikey ilişkiye bireysel muafiyet tanınmasının da olanaklı olmadığı
değerlendirilmektedir.
(11) Yapılan tüm bu inceleme ve tespitler ile bunlara ilişkin değerlendirmeler doğrultusunda
dosya konusu dikey anlaşmanın 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5/a maddesinde düzenlenen
istisna kapsamında sayılamayacağı ve bu ilişkiye bireysel muafiyet de tanınamayacağı;
mezkur dikey anlaşmanın 03.09.2012 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan
grup muafiyetinden yararlandığı, bu tarihten itibaren grup muafiyeti kapsamı dışında
kaldığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(12) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
- TP Petrol Dağıtım A.Ş. lehine eski malik Bediroğlu Akaryakıt Turizm İthalat İhracat
San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından tesis edilen 03.09.2007 tarihli intifa hakkı ve taraflar
arasında 01.11.2007 tarihinde akdedilen bayilik sözleşmesinden oluşan dikey
ilişkinin, 03.09.2012 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden
yararlandığına, ancak bu tarihten itibaren grup muafiyeti kapsamının dışında
kaldığına,
- Söz konusu dikey ilişkiye 4054 sayılı Kanun'un 5. maddesi kapsamında bireysel
muafiyet de tanınamayacağına,
- Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun'un 9. maddesi uyarınca, taraflara gerekçeli kararın
tebliği tarihinden itibaren altmış gün içinde aralarındaki dikey anlaşmayı
sonlandırmaları gerektiği, aksi takdirde haklarında 4054 sayılı Kanun çerçevesinde
işlem başlatılacağı yönünde görüş bildirilmesini teminen Başkanlığın
görevlendirilmesine
OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy