Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-05/54-31
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Mercedes Benz Türk A.Ş. ve yetkili servisi Mengerler Tic. Türk A.Ş.'nin 2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği'ne aykırı olarak Şampiyon Filtre Paz. San. ve Tic. A.Ş. tarafından üretilen eşdeğer kalitedeki yedek parçaların satışını kısıtladıkları iddiası
Karar Tarihi: 17.01.2013

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-4-261 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 13-05/54-31
Karar Tarihi : 17.01.2013
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER : Recep GÜNDÜZ, Canan İÇEL
C. BAŞVURAN : Şampiyon Filtre Paz.San. ve Tic. A.Ş.
Temsilcisi: Av. Enver ALCAN
Halaskargazi Cad. Halaskar Apt. No:131/1 Şişli/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Mengerler Tic. Türk A.Ş.
Davutpaşa Cad. No:40 34020 Topkapı/İstanbul
- Mercedes Benz Türk A.Ş.
Tem Otoyolu Hadımköy Çıkışı, Mercedes Cad. 34500
Bahçeşehir/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Mercedes Benz Türk A.Ş. ve yetkili servisi Mengerler Tic. Türk
A.Ş.'nin 2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu
Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği'ne aykırı olarak Şampiyon Filtre Paz. San. ve
Tic. A.Ş. tarafından üretilen eşdeğer kalitedeki yedek parçaların satışını kısıtladıkları
iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda, Mengerler Tic. Türk A.Ş. (Mengerler)’nin 2005/4 sayılı
Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti
Tebliği (2005/4 sayılı Tebliğ)’ne aykırı olarak Şampiyon Filtre Paz. San. ve Tic. A.Ş.
(Şampiyon Filtre) tarafından üretilen eşdeğer kalitedeki yedek parçaların satışını kısıtladığı
iddia edilerek, konunun 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde
değerlendirilmesi talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 03.07.2012 ve 09.08.2012 tarihlerinde, 5349 ve
6318 sayılarla giren başvuru üzerine hazırlanan 13.08.2012 tarih ve 2012-4-261/İİ sayılı İlk
İnceleme Raporu 28.08.2012 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Söz konusu karar uyarınca düzenlenen 10.01.2013 tarih ve
2012-4-261/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda, başvuru konusu iddia ile ilgili olarak soruşturma
açılmasına gerek bulunmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) 2005/4 sayılı Tebliğ’in 2. maddesi uyarınca yeni motorlu taşıtların, bunların yedek
parçalarının ya da tamir ve bakım hizmetlerinin alımı, satımı veya yeniden satımı konulu
anlaşmalar, dikey sınırlamalar içermeleri halinde bu Tebliğ’de düzenlenen koşullara uymak
kaydıyla, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesindeki yasaklamadan aynı Kanun’un 5. maddesinin
üçüncü fıkrasına dayanılarak grup olarak muaf tutulmuştur.
(6) 2005/4 sayılı Tebliğ’in 3. maddesinin (s) bendinde bir motorlu aracın montajında kullanılan
parçalarla eşdeğer kalitede olduğu varsa mevzuat gereği aranan mecburi standartlara
uygunluğunun üreticisi tarafından belgelendirilmesi gereken parçalar eşdeğer kalitede yedek
parça olarak tanımlanmıştır.
13-05/54-31
2/4
(7) İlgili Tebliğ’in 5.1(j) maddesine göre, bir dağıtıcı veya yetkili servisin orijinal yedek parçaları
veya eşdeğer kalitedeki yedek parçaları kendi tercih ettiği üçüncü bir teşebbüsten satın
almasının ve bunları motorlu araçların bakım ve onarımı için kullanmasının engellenmesi
dikey anlaşmaları grup muafiyeti kapsamı dışına çıkarmaktadır. Ancak garanti kapsamında
yapılan tamir, ücretsiz bakım ve araç geri çağırma işlerinde, motorlu taşıt sağlayıcısı
kendisinin sağladığı orijinal parçaların kullanımını zorunlu kılabilir.
(8) Benzer şekilde, 2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu
Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin Açıklanmasına Dair Kılavuz (Kılavuz)’un;
- 62. sorusunun cevabında, bir motorlu aracın müşteriye ücret karşılığı sunulan normal
bakım ve onarım hizmetleri (örneğin 30,000 km bakımı) söz konusuysa, sağlayıcının kendisi
tarafından sağlanan orijinal yedek parçaların kullanılmasını zorunlu tutamayacağı, çünkü bu
durumun, yetkili servislerin bakım ve onarım hizmetleri için diğer sağlayıcılardan orijinal ya
da eşdeğer kalitede yedek parça temin etme özgürlüklerinin kısıtlanması anlamına geleceği,
- 78. sorusunun cevabında ise sağlayıcının garantisi, yetkili veya özel servislerin, garanti
süresi içerisindeki (ancak garanti kapsamında olmayan) normal bakım ve onarımlar için
sağlayıcı tarafından sağlanan orijinal yedek parçaları kullanmasını zorunlu kılarsa, bu
kısıtlamanın mezkur Tebliğ’in 5. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde belirtildiği üzere
anlaşmanın grup muafiyetinden yararlanamamasına yol açacağı, ancak söz konusu parçalar
nedeniyle herhangi bir arıza olması halinde, böyle bir işlem nedeniyle garantinin sona erip
ermeyeceği hususunun genel hükümler çerçevesinde çözülmesi gerektiği
ifadelerine yer verilmiştir.
(9) Buna göre öncelikle, başvuru konusu uygulamanın Tebliğ’de yer verilen orijinal ya da
eşdeğer kalitede yedek parça kullanımına ilişkin düzenlemelere uygun olup olmadığının
belirlenebilmesi amacıyla, filtre kullanımının garanti kapsamı ile ilişkilendirilebilecek bir işlem
olup olmadığı ve filtre kullanımının garanti kapsamı ile ilişkilendirilebilecek bir işlem
olmaması halinde ise uygulamada eşdeğer parça kullanımının zorlaştırılıp
zorlaştırılmadığının tespiti bakımından, araçlarda belirli marka filtre kullanımının zorunlu
tutulup tutulmadığı ve eşdeğer olduğu iddia edilen ürünün istenilen standartlara
uygunluğunun filtre üreticisi tarafından ispat edilip edilmediği hususlarının açıklığa
kavuşturulması gerekmektedir.
(10) Başvuruda, Mercedes Benz Türk A.Ş. (Mercedes) yetkili servislerinin eşdeğer kalitede
olduğu iddia edilen yedek parçanın kullanılmasını engelledikleri iddia edilmiştir. Esasen,
garanti kapsamında sunulmayan hizmetlerde, servislerin ya da tüketicilerin orijinal yedek
parçalar dışındaki eşdeğer kalitede yedek parça tercih hakları sınırlandırılamamaktadır. Bu
çerçevede öncelikle dosya kapsamında yedek parça olarak kabul edilen filtrenin garanti
kapsamı ile ilişkisinin ortaya konulması gerekmektedir.
(11) Araçlarda genellikle motorun çalışması esnasında kullanılan filtreleri hava, yağ, hidrolik ve
yakıt filtreler olarak genel anlamda sınıflandırmak mümkündür. Hava filtrelerinin araçlardaki
fonksiyonları teknik olarak yakıt sisteminden gelen yakıtın iyi ve kaliteli yanması ve motorun
performansının artırılması yönündedir. Yakıt filtreleri ise motorun yanma odasına temiz yakıt
girişinin sağlanması ve motora gelen yakıtın yanma miktarının arttırılması amaçlı olarak
kullanılır. Yağ filtreleri motor içinde çalışan parçaların örneğin pistonların iyi şekilde filmsel bir
tabaka ile yağlanmasını temin etmek, sürtünmeden dolayı meydana gelecek hasarları
asgariye indirmek ve sürtünme sonucu oluşan mikro tozları kendi içine hapsetmek
fonksiyonlarını yerine getirir. Dolayısıyla filtreler gerek motordaki yakıt ve gerekse aşınma
bakımında önemli rol oynamakta ve filtrelerin görevlerini tam olarak yerine getirmemeleri
önemli motor sorunlarına yol açabilmektedir.
13-05/54-31
3/4
(12) Bununla birlikte filtre değiştirilmesi işleminin bizatihi kendisi garanti kapsamındaki bir tamir
işlemi değil rutin bir bakım onarım faaliyeti niteliğindedir. Yukarıda da yer verildiği üzere
Kılavuz’un 78. sorusunun cevabında sağlayıcının garantisi, yetkili veya özel servislerin,
garanti süresi içerisindeki (ancak garanti kapsamında olmayan) normal bakım ve onarımlar
için sağlayıcı tarafından sağlanan orijinal yedek parçaları kullanmasını zorunlu kılarsa, bu
kısıtlamanın ilgili Tebliğ’in 5. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde belirtildiği üzere
anlaşmanın grup muafiyetinden yararlanamamasına yol açacağı belirtilmiştir. Bu nedenle,
Tebliğ’in ilgili hükümleri göz önüne alındığında filtre değiştirilmesi işlemine ilişkin olarak araç
üreticilerinin yetkili servislerinde orijinal ya da herhangi bir filtre markasının kullanımını
zorunlu tutmaları Tebliğ hükümleri ile uyumlu olmayacaktır.
(13) Diğer taraftan, Mengerler ile Mercedes arasındaki bayilik sözleşmesinin incelenmesi ve
Mercedes’te yapılan görüşme ve yerinde inceleme sonucunda, garanti kapsamının
tüketicilere aracın satışı ile birlikte iletildiği, araçlarda kullanılacak filtre konusunda herhangi
bir markanın verilmesinin söz konusu olmadığı, bununla birlikte zorunlu standartların
belirtildiği, filtre kullanımının garanti kapsamında yer alan parçaları doğrudan etkilediği ve bu
anlamda standartlara uygun filtre kullanılmamasından kaynaklanan arızaların garanti
kapsamı dışında kalabileceği, ancak bu konuda nihai kararı Mercedes’in verdiği
anlaşılmaktadır.
(14) Öte yandan incelemeye konu uygulamayı gerçekleştiren bayi olan Mengerler Trakya Şubesi
tarafından servis raporlarına istinaden gönderilen cevap yazısında, müşterinin garantisi
devam eden aracına bakım yaptırmak için servise başvurduğu, orijinal ya da Mengerler
ambarında bulunan eşdeğer kalitede yedek parçaları kullanmak istemediği, yanında getirdiği
parçaların kullanılmasını talep ettiği, parçaların kullanılması halinde kendisinin sorumluluğu
üsteleneceğini belgeleyen kalite raporunu imzalamak istemediği ve servisin yedek parça
ambarında bulunan parçalar ile bakım yapma teklifini reddettiği ifade edilmiştir.
(15) Mengerler, Mercedes’den temin edilen orijinal yedek parçalar yanında kalitesi
sertifikalandırılmış eşdeğer kalitede yedek parçaları da kullanıldıklarını, diğer bir ifadeyle
2005/4 sayılı Tebliğ’in ilgili hükümleri ile yetkili servislere tanınmış haklar çerçevesinde
eşdeğer olduğu ispatlanmış yedek parçaları servislerinde bulundurabildiklerini ve isteyen
müşterilerin bakım onarım hizmetinde bu tür parçaları kullanılabildiklerini ifade etmiştir.
Dolayısıyla, somut olaydaki tartışma konusunun eşdeğer parça kullanımı ile ilgili olmayıp
müşteri tarafından getirilen parçanın kullanılıp kullanılmaması olduğu belirtilmiştir.
(16) Başvuru konusu olayda, Mercedes’in servis hizmetlerindeki filtre kullanımı için orijinal parça
ya da belirli bir markanın kullanımını zorunlu tutmadığı, yetkili servisinin ambarında bulunan
eşdeğer kalitedeki yedek parçalardan da kolayca görülmekle birlikte, TSE standartlarına
uygun üretilen başvuruya konu filtrenin eşdeğer nitelikte kabul edilmediği iddia edilmektedir.
Dolayısıyla son olarak eşdeğer olduğu iddia edilen ürünün istenilen standartlara
uygunluğunun filtre üreticisi tarafından ispat edilip edilmediği hususunun açıklığa
kavuşturulması gerekmektedir.
(17) Esasen, araç mekaniği üzerinde hayati arızalar doğurabilecek dolayısıyla garanti işlemlerine
ilişkin ihtilaflar yaratabilecek filtreler bakımından araç üreticilerinin belirlediği standartların
karşılandığı ve ürünün eşdeğer kalitede yedek parça olduğunun ispat yükümlülüğü mezkur
Tebliğ hükümleri uyarınca ve Kılavuz açıklamaları çerçevesinde parça üreticisine aittir. Bu
bilgiler dikkate alınarak; söz konusu ispatın yerine getirilmemiş olması, şikayete konu
uygulamanın araç sağlayıcısı Mercedes tarafından değil yetkili servisi tarafından yapılan bir
uygulama olması ve yetkili servis ambarında başka eşdeğer yedek parçaların bulunmasının,
Mercedes tarafından normal bakım ve onarımlar için sağlayıcı tarafından sağlanan orijinal
yedek parçaları kullanmasını zorunlu kılınması şeklindeki endişeyi haksız çıkarması
13-05/54-31
4/4
nedenleri ile başvuru konusu olayda Tebliğ’e aykırı bir durum bulunmadığından soruşturma
açılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(18) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy