Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 12-65/1656-611
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Tekirdağ’da faaliyet gösteren Kale Seyahat Oto. İşlt. Ltd. Şti. ile Lüks Yonca Uluslararası Turizm Seyahat ve İnşaat Ticaret Ltd. Şti.’nin anlaşarak İstanbul-Çerkezköy hattında sıra sistemiyle seferleri paylaştıkları ve fiyat birlikteliği yaptıkları iddiası
Karar Tarihi: 19.12.2012

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-4-256 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 12-65/1656-611
Karar Tarihi : 19.12.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Dr. Murat ÇETİNKAYA Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖR : Canan İÇEL
C. BAŞVURAN : - Gizlilik talebi bulunmaktadır.
- Yakup SÖNMEZ
Adres tespit edilememiştir.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Kale Seyahat Oto. İşlt. Ltd. Şti.
Ayazpaşa Mah. Otogar İçi No:6 Saray/Tekirdağ
- Lüks Yonca Uluslararası Turizm Seyahat ve İnşaat Ticaret Ltd. Şti.
Büyük İstanbul Otogarı No:162 Terazidere/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Tekirdağ’da faaliyet gösteren Kale Seyahat Oto. İşlt. Ltd. Şti. ile
Lüks Yonca Uluslararası Turizm Seyahat ve İnşaat Ticaret Ltd. Şti.’nin anlaşarak
İstanbul-Çerkezköy hattında sıra sistemiyle seferleri paylaştıkları ve fiyat birlikteliği
yaptıkları iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: İlk başvuruda; Tekirdağ’da faaliyet gösteren Kale Seyahat Oto. İşlt.
Ltd. Şti.(Kale Seyahat) ve Lüks Yonca Uluslararası Turizm Seyahat ve İnşaat Ticaret Ltd.
Şti. (Lüks Yonca Seyahat)’in anlaşarak İstanbul-Çerkezköy hattında sıra sistemi yapmak
suretiyle seferleri paylaştıkları ve bilet fiyatlarını birlikte belirledikleri, ikinci başvuruda ise üç
yıl önce 12 TL olan bilet fiyatlarının 17 TL’ye çıktığı ve iki turizm firmasının farklı biletlerle
aynı araçta yolcuları taşıdığı iddia edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 29.06.2012 tarih ve 5255 sayı ile giren başvuru
üzerine hazırlanan 30.07.2012 tarih 2012-4-256/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu 09.08.2012
tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. Söz
konusu karar uyarınca düzenlenen 13.12.2012 tarih ve 2012-4-256/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda, başvuru konusu iddia ile ilgili olarak soruşturma
açılmasına gerek bulunmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Dosya konusu iddialar niteliği gereği 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında
incelenmiştir. Bu çerçevede, ülkemizdeki karayolu ile yolcu taşımacılığı pazarlarının yapısı
gereği bir rekabet ihlalinin olup olmadığı değerlendirilirken, mevcut yasal düzenlemeler,
regülasyon, piyasanın yapısı ve piyasaya giriş çıkış engelleri gibi faktörler birlikte ele
alınmıştır.
(6) Öncelikle değinilmesi gereken husus Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
12-65/1656-611
2/3
(Bakanlık)’nın bu sektöre yönelik mevzuattan kaynaklanan regülasyon yetkisidir. 4925 sayılı
Karayolu Taşıma Kanunu’nun 11. maddesi uyarınca Bakanlığın ücret tarifelerinde taban ve
tavan fiyat belirleme yetkisi mevcuttur. Anılan Kanun’a dayanılarak çıkarılan Karayolu
Taşıma Yönetmeliği ise yetki belgesi sahiplerine uygulayacakları fiyat tarifesini Bakanlığa
onaylatma zorunluluğu getirmiştir. Yine aynı Yönetmelik uyarınca, onaylatılan ücret
tarifesinin üstünde ücret talep edilemeyeceği gibi bu fiyatın %30’undan daha fazla indirim
yapılması da mümkün değildir. Öte yandan Bakanlık düzenli olarak yayımladığı Tebliğlerle
yurtiçi yolcu taşımacılığında uygulanacak taban ücretleri de açıklamaktadır. Tüm bu
düzenlemelerin sektördeki bilet fiyatları üzerinde iki etkisi görülmektedir. Bunlardan ilki, söz
konusu regülasyonların fiyatları belirli bir marj içinde sıkıştırması; ikincisi ise, Bakanlığın
Bölge Müdürlükleri’ne onaylatılan fiyatların rakiplerin fiyatlarını gözlemlemeyi daha mümkün
hale getirmesidir. Bu nedenle, oyuncu sayısının az olduğu pazarlarda, onaylatacağı ücret
tarifesi üzerinde ücret talep edemeyeceğini ve fakat bu tarife üzerinden pratikte %30 indirim
yapabileceğini bilen teşebbüsler piyasada mevcut olan en yüksek fiyatı gözlemlemekte ve
bunu Bakanlığın onayına sunmaktadırlar.
(7) Bu açıdan bakıldığında, 108 km olan İstanbul-Çerkezköy hattında en son yayınlanan
“Taban Ücret Tarifesi”ne göre uygulanabilecek en düşük ücretin 10 TL, firmalar tarafından
onaylatılan fiyatın 17,5 TL, uygulanan fiyatın ise yaklaşık 17 TL düzeyinde olduğu
görülmüştür. Söz konusu fiyat düzeyinin oligopolistik bağımlılıkla da izahı mümkün
görünmektedir. Ayrıca, yolcu listelerinin incelenmesinden anlaşıldığı üzere tarafların zaman
zaman birbirlerinden farklı fiyatlar uyguladıkları da görülmektedir.
(8) Öte yandan, anılan teşebbüslerin, uyguladıkları fiyatları eşitlemek konusunda iletişim içinde
oldukları iddiasına ilişkin olarak, önaraştırma kapsamında teşebbüslerin İstanbul’daki satış
ofislerinde raportörlerce yapılan yerinde incelemelerde, herhangi bir bulguya ulaşılmamıştır.
Bunun yanı sıra, teşebbüslerden elde edilen fiyat listeleri incelendiğinde, iki teşebbüsün
ortaklaşa fiyat belirlediklerine yönelik bir emareye rastlanmamıştır.
(9) Ayrıca, karayolu taşımacılığı, dolayısıyla zaman ve ücrete ilişkin hususlar Bakanlık
tarafından Karayolu Taşıma Yönetmeliği1 ile ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup, bu
çerçevede teşebbüslerin sefer saatlerinde anlaşarak faaliyet göstermelerine ilişkin
soruşturma açılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
(10) Diğer taraftan, teşebbüslerin yapmış oldukları işbirliği protokolü çerçevesinde, bilet satış
ağlarını birleştirmek yoluna gitmelerinde bir sakınca bulunmamaktadır. Esasen, karayolu ile
şehirlerarası yolcu taşımacılığı ilgili ürün pazarında faaliyet göstermekte olan iki rakip
teşebbüs arasında gerçekleştirilmiş bu tür bir işbirliği anlaşması, 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesi kapsamında bir anlaşma olmakla birlikte, bilet satışı ile sınırlı kaldığı müddetçe
Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde bireysel muafiyet alabilecek niteliktedir. Zira anılan
teşebbüsler, bilet satış ağlarını birleştirmek yoluyla, otobüs firmaları açısından önemli bir
maliyet kalemi teşkil eden yer hizmetleri bakımından ciddi bir maliyet düşüşü
sağlamaktadır. Yine, her iki teşebbüs de işbirliği sayesinde kendi satış noktalarından çok
daha fazla sayıda noktada bilet satışı gerçekleştirebilme ve dolayısıyla da daha fazla
müşteriye ulaşma imkanı bulmaktadır.
(11) Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, Kale Seyahat ve Lüks Yonca Seyahat hakkında
soruşturma açılmasına gerek bulunmadığı kanaatine varılmıştır.


1 Resmi Gazete Tarihi: 11.06.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27255
12-65/1656-611
3/3
J. SONUÇ
(12) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy