Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 12-30/892-270
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Arkas Holding A.Ş. tarafından İzmir'de Peugeot, Opel, Chevrolet, Ford ve Renault Trucks otomotiv markalarının diğer yetkili servislerinin Ray Sigorta A.Ş. ile anlaşmasının zorla iptal ettirildiği iddiası
Karar Tarihi: 06.06.2012

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2012-4-82 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 12-30/892-270
Karar Tarihi : 06.06.2012
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖR : Selvi KOCABAY
C. BAŞVURAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Arkas Holding A.Ş.
Liman Caddesi Arkas Binası No:38 35230 Alsancak/İzmir
- Ray Sigorta A.Ş.
Haydar Aliyev Cad. No:28 Tarabya 34457 Sarıyer İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: Arkas Holding A.Ş. tarafından İzmir’de Peugeot, Opel,
Chevrolet, Ford ve Renault Trucks otomotiv markalarının diğer yetkili servislerinin
Ray Sigorta A.Ş. ile anlaşmasının zorla iptal ettirildiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda; Arkas Holding A.Ş.’nin (Arkas) yük taşıma gemilerinin
sigortalarını Ray Sigorta A.Ş.’ye (Ray Sigorta) yaptırdığı, ayrıca Arkas’ın İzmir’de Peugeot,
Opel, Chevrolet, Ford ve Renault Trucks yetkili servisliği hizmeti de sunduğu ve bu
servislerin de Ray Sigorta ile anlaşmasının bulunduğu belirtilerek, İzmir’de söz konusu
otomotiv markalarının diğer yetkili servislerinin Ray Sigorta ile yaptıkları anlaşmaların
Arkas tarafından zorla iptal ettirildiği, bu durumun 4054 sayılı Kanun’a aykırı olduğu iddia
edilmiş, konunun incelenmesi talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 28.02.2012 tarih ve 1727 sayı ile giren başvuru
üzerine hazırlanan 20.03.2012 tarih ve 2012-4-82/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu 29.03.2012
tarihli Kurul toplantısında görüşülerek önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. Söz
konusu karar uyarınca düzenlenen 30.05.2012 tarih ve 2012-4-82/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: Önaraştırma Raporu’nda; 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek bulunmadığı
görüşüne yer verilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
(5) İnceleme konusu iddialar çerçevesinde, ilgili ürün pazarları “denizyolu ile yük taşımacılığı
pazarı” ve “otomotiv bakım ve onarım pazarı”, ilgili coğrafi pazar ise “İzmir ili” olarak tespit
edilmiştir.
I.2. Yapılan Tespitler ve Değerlendirme
(6) Başvuru sahibi tarafından, başvuruda ve raportörlerle yaptığı görüşmede, Ray Sigorta’nın
Arkas’a ait yük gemilerinin sigortalanmasından önemli düzeyde gelir elde ettiği ve söz
12-30/892-270
2/3
konusu portföyü kaybetmemek için, Arkas’ın isteği üzerine, İzmir’de Arkas ile aynı otomotiv
markalarının yetkili servisliği hizmetini sunan firmalarla olan anlaşmalarını feshettiği iddia
edilmiştir.
(7) Başvuru konusu dikkate alınarak, Arkas’ın denizyolu taşımacılığındaki hakim durumunu
otomotiv yetkili servislerinin Ray Sigorta ile anlaşmasını engelleyerek otomotiv bakım
onarım pazarında kötüye kullanıp kullanmadığının tespit edilebilmesi için, 4054 sayılı
Kanun’un “Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması” başlıklı 6. maddesi kapsamında inceleme
yapılmıştır.
(8) Esasen bir eylemin hâkim durumun kötüye kullanılması olarak değerlendirilebilmesi için
ilgili teşebbüsün hâkim durumda bulunması ve eyleminin kötüye kullanma olarak kabul
edilebilecek nitelikte olması gerekmektedir. Sözü edilen iki kriterden herhangi birisinin
bulunmaması durumunda 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesinin ihlalinden bahsedilemez. Bu
çerçevede, önce hakkında önaraştırma yapılan teşebbüsün hakim durumda bulunup
bulunmadığı incelenmiştir.
(9) Dosya mevcudu bilgilerden, Arkas’ın 2011 yılında denizyolu ile yük taşımacılığı hizmetinde
İzmir ili ile Türkiye genelindeki pazar paylarının sırasıyla %(…..) ve %(…..) olduğu, bu
teşebbüsün mevcut pazar payları ile sektörde belirleyici rolünün bulunmadığı ve
uluslararası rekabete açık olan denizyolu ile yük taşımacılığı pazarında çok sayıda yerli ve
yabancı şirketin faaliyet gösterdiği anlaşılmıştır. Söz konusu bilgilerin ışığında, Arkas’ın
denizyolu ile yük taşımacılığında İzmir ili ve ayrıca ülke genelinde hakim durumda olmadığı
neticesine varılmıştır.
(10) Başvuruda yer alan iddialara ilişkin olarak ise, şu değerlendirmelere ulaşılmıştır: Ray
Sigorta tarafından, 2011 yılında yapılan revizyon çalışması sonucunda Arkas Otomotiv
dışındaki Ford, Opel, Chevrolet, Peugeot ve Renault Trucks yetkili servisleri ile olan
anlaşmaların feshedildiği, sadece Arkas Otomotiv ile yapılan anlaşmanın devam edeceği
doğrulanmıştır. Öte yandan Ray Sigorta tarafından, söz konusu kararın servis revizyonu
çalışması sonucunda alındığı, amacın yönetilebilir bir anlaşmalı servis ağıyla hasar
maliyetlerini kontrol altına almak ve anlaşmalı servislerdeki iş yoğunluğunun artırılmasıyla
rekabet gücünü artırmak olduğu, bu kapsamda anlaşmalı servislerle görüşüldüğü,
servislerin sunmuş oldukları hizmet kalitesi, sağladıkları müşteri memnuniyeti ve faaliyet
gösterdikleri lokasyonların değerlendirildiği, olumlu değerlendirilen servislerden yedek
parça ve işçilik iskonto oranlarında artış talep edildiği ve mutabık kalınan servisler ile iş
birliğinin sürdürülmesi kararının alındığı ifade edilmiştir. Benzer şekilde, Ray Sigorta’nın
başvuru sahibine gönderdiği e-postada da sözleşmenin servis revizyonu kapsamında
yapılan değerlendirme sonucunda sonlandırıldığı bildirilmiştir. Öte yandan başvuru sahibi
iddialarını, Ray Sigorta çalışanı ile yaptığı telefon görüşmesine dayandırmakta, iddiasını
doğrulayan somut bir dayanak sunamamaktadır.
(11) Buna ek olarak, Arkas ve Ray Sigorta tarafından gönderilen bilgiler değerlendirildiğinde,
Arkas’ın Ray Sigorta’ya diğer servislerle olan anlaşmasını feshettirdiği iddiası makul
görünmemektedir. Şöyle ki, dosya mevcudu bilgilere göre, başvuruda iddia edildiği gibi Ray
Sigorta’nın gelirleri içerisinde Arkas’a sunduğu denizyolu ile yük taşımacılığı hizmetinden
elde ettiği gelir önemli bir paya sahip değildir. Ray Sigorta, Arkas’a sadece taşınan yükün
sigortalanması hizmetini sunmakta olup, bu hizmetten elde ettiği gelirin ise toplam gelirleri
içerisindeki payı %(…..)’tür. Söz konusu teşebbüsler arasında denizyolu ile yük
taşımacılığına yönelik sigortacılık hizmetlerinde önemli bir ağırlığa sahip olan gemilerin
sigortalanmasına ilişkin bir anlaşma bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra, ülke çapında
faaliyet gösteren çok fazla sayıda yetkili servis olduğu düşünüldüğünde, Ray Sigorta’nın
12-30/892-270
3/3
Arkas Otomotiv ile yaptığı kasko sigortasına yönelik anlaşma çerçevesinde elde ettiği
gelirlerin de düşük bir paya sahip olduğu değerlendirilmektedir. Buna göre, Ray Sigorta’nın
Arkas’tan elde ettiği gelirlerin önemli bir ağırlığa sahip olduğu ve bu çerçevede anılan
teşebbüsün zorlaması sonucu yetkili servislerin anlaşmalarının feshedildiği iddiası
dayanaksız kalmaktadır.
(12) İddianın dayanaksız olduğunu gösteren bir diğer husus ise, otomotiv yetkili servislerinin
aynı anda birçok sigorta şirketi ile çalışıyor olmasıdır. Halihazırda, pazarda kasko sigortası
hizmeti veren çok sayıda sigorta şirketi bulunmakta ve yetkili servisler bu sigorta şirketleri
ile anlaşmalı olan müşterilere hizmet verebilmek için söz konusu şirketlerin birçoğu ile
çalışmaktadır. Bu nedenle, Arkas’ın sadece Ray Sigorta’yı İzmir’deki diğer yetkili servislerle
olan anlaşmasını feshetmeye zorlayarak, rakipleri olan söz konusu yetkili servislerin
faaliyetlerini zorlaştırmak istemesinin makul bir uygulama olmadığı değerlendirilmektedir.
(13) Sonuç olarak, Arkas’ın denizyolu ile yük taşımacılığı pazarındaki hakim durumunu otomotiv
bakım ve onarım pazarında kötüye kullanmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal etmediği
kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(14) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, başvuru konusu iddialara yönelik
olarak 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek
olmadığına, şikayetin reddine OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy