Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-45/767-329
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin fiili münhasırlık uygulamak ve yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 19.12.2019

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2018-3-010 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 19-45/767-329
Karar Tarihi : 19.12.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Birol KÜLE
Üyeler : Arslan NARİN, Şükran KODALAK, Ahmet ALGAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ
B. RAPORTÖRLER: Evrim Özgül KAZAK, Mehmet GERÇEK, Ebrar KOCAMAN
Berkay KURDOĞLU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - RIT Dağıtım Gıda Tekel Temizlik Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
- Edko Tarımsal Ürünler ve Gıda İç Dış Tic. San. Ltd. Şti.
Temsilcileri: Av. Çağatay ERTEN
Harman Cad. Ali Kaya Sok. Polat Plaza B Blok Kat: 4/77
Levent İSTANBUL
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Redbull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti.
Temsilcileri: Av. Filiz TOPRAK ESİN,
Av. Özge ATILGAN KARAKULAK
Kore Şehitleri Cad. No:17 Zincirlikuyu Şişli İSTANBUL
E. DOSYA KONUSU: Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin fiili
münhasırlık uygulamak ve yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı
Kanun’u ihlal ettiği iddiası
(1) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Edko Tarımsal Ürünler ve Gıda İç Dış Tic. San. Ltd. Şti.
(EDKO) tarafından yapılan başvuruda özetle,
- Bir dönem Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin (RED BULL)
distribütörü olarak faaliyet gösterdiği,
- RED BULL ile EDKO arasındaki distribütörlük ilişkisinin normal bir distribütörlük
ilişkisi olmadığı, RED BULL’un distribütörlük sözleşmesi imzaladığı
distribütörlerine baskı yaptığı, aralarındaki ticari ilişkinin tüm risklerini
distribütörlerine yüklediği,
- RED BULL'un EDKO'nun asgari satış fiyatını ve perakendecilere vereceği iskonto
oranlarını belirlediği,
- RED BULL'un "Enroute Panorama" adlı mobil satış dağıtım bilgisayar sistemini
kullanmayı zorunlu kıldığı, bu sistemde fiyatlandırma ve stok kontrolünün
EDKO'dan bağımsız gerçekleştiği,
- RED BULL’un bazı satış noktalarına özellikle bar ve diskolara dolaplarını emanet
sözleşmesi kapsamında vererek bu dolaplarda sadece RED BULL ürünlerinin
satılması yönünde baskı yaptığı
iddia edilmiş, RED BULL hakkında gerekli yaptırımların uygulanması talep edilmiştir.
19-45/767-329
2/27

(2) Rit Dağıtım Tekel Temizlik Maddeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. (RİT) tarafından yapılan
diğer başvuruda ise yukarıdaki iddialara ek olarak;
- Bir dönem RED BULL’un Bursa ve Yalova bölgesi distribütörlüğünü yaptığı,
- Distribütörlük sözleşmesinde RED BULL’un satılmayan ürünleri kabul etme
yükümlülüğü %(…..) oranı ile sınırlandırılmışken, RED BULL’un RİT adına RİT’in
iradesi dışında perakendeciler ile yaptığı sözleşmelerde söz konusu yükümlülüğü
herhangi bir sınır olmaksızın belirlediği,
- RED BULL'un, distribütörlere dayattığı bilgisayar programından aldığı yetkiler ile
distribütörlerin uyguladıkları satış fiyatlarını belirlediği ve iskontoları onayladığı ve
RED BULL’un onayı olmaksızın sistemde herhangi bir iskontonun verilemediği
iddia edilerek teşebbüs hakkında gerekenin yapılması talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 12.01.2018 tarih ve
491 sayı ve 12.01.2018 tarih ve 492 sayı ile giren belgeler ile yapılan başvurular
üzerine düzenlenen 12.02.2018 tarih ve 2018-3-010/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu,
12.02.2018 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 18-06/99-M sayı ile RED BULL
hakkında önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca düzenlenen
04.07.2018 tarih ve 2018-3-010/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu Rekabet Kurulunun
(Kurul) 18.07.2018 tarih tarihli toplantısında görüşülmüş ve 18-23/402-M sayı ile RED
BULL hakkında soruşturma açılmasına karar verilmiştir. Soruşturma bildirimi
23.07.2019 tarihinde teşebbüs tarafından tebellüğ edilmiş, REDBULL’un birinci yazılı
savunması 31.08.2018 tarih ve 6282 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(4) Soruşturma süresinin uzatılmasına ilişkin olarak hazırlanan Bilgi Notu Kurulun
08.02.2018 tarihli toplantısında görüşülmüş ve soruşturmanın 13.12.2018 tarihinde
sona eren ilk altı aylık süresi, 18-47/737-M sayılı karar ile 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 43. maddesinin birinci fıkrası
çerçevesinde altı ay uzatılmıştır.
(5) Soruşturma kapsamında 03.08.2018 tarihinde REDBULL’da yerinde inceleme
gerçekleştirilmiş ve bilgi talep edilmiştir. Talep edilen bilgiler 03.07.2018 tarih ve
4498, 4953, 4955, 4956, 4957, 4951 ve 4949 sayılar ile Kurum kayıtlarına intikal
etmiştir.
(6) Soruşturma döneminde ayrıca 11.06.2018 tarih ve 7505 sayı ile RED BULL
distribütörlerinden ve müşterilerinden bilgi talebinde bulunulmuş, 18.06.2018 tarih ve
4610 sayı ile Ayda Meşrubat Gıda İçecek Temizlik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’den
(AYDA), 18.06.2018 tarih ve 4611 sayı ile Anda Dağıtım Pazarlama Tic. A.Ş.’den
(ANDA), 19.06.2018 tarih ve 4649 sayı ile Besice Tarım Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd.
Şti. (BESİCE) ve Club Summer Garden’dan (CSG), 20.06.2018 tarih ve 4662 sayı ile
BNS Gıda ve Turizm Hizmetleri A.Ş.’den (BNS), 20.06.2018 tarih ve 4663 sayı ile
Jüpiter Restoran Gıda İşletmeleri San. Tic. A.Ş’den (JUPİTER), 20.06.2018 tarih ve
4673 sayı ile CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş.’den
(CARREFOURSA), 20.06.2018 tarih ve 4669 sayı ile Dilek Gıda Üretim ve
Pazarlama Tic. A.Ş.’den (DİLEK GIDA); 20.06.2018 tarih ve 4671 sayı ile Migros
Ticaret A.Ş.’den (MİGROS), 21.06.2018 tarih ve 4721 sayı ile Ekşilioğlu Gıda ve
Temizlik Ürünleri Dağ. Paz. San. Tic. Ltd. Şti.’den (EKŞİLİOĞLU), 21.06.2018 tarih
ve 4691 sayı ile Metro Grosmarket Bakırköy Alışveriş Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.’den
(METRO), 25.06.2018 tarih ve 4807 sayı ile A101 Yeni Mağazacılık A.Ş.’den (A101),
25.06.2018 tarih ve 4793 sayı ile Gürsel Aras Prodüksiyon Tur. Org. Işık ve Ses. Sist.
İnş. Teks. Tic. San. Ltd. Şti.’den (GÜRSEL ARAS), 25.06.2018 tarih ve 4789 sayı ile
19-45/767-329
3/27

Bake Turizm Restaurant Eğlence Reklamcılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den (BAKE
TURİZM), 25.06.2018 tarih ve 4775 sayı ile Bizim Toptan Satış Mağazaları A.Ş.’den
(BİZİM TOPTAN), 29.06.2018 tarih ve 4896 sayı ile Nice Eğlence Hizmetleri A.Ş.’den
(NİCE) gelen cevabi yazılar Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(7) Bunun dışında 21.06.2018 tarih ve 7850 sayı ile RED BULL’un en önemli rakibi
konumunda bulunan Coca Cola İçecek A.Ş. (CCİ)’den de bilgi talep edilmiş ve söz
konusu bilgiler 29.06.2018 tarih ve 4885 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(8) Soruşturma döneminde RED BULL’dan bilgi taleplerinde bulunulmuştur. RED
BULL’dan gelen cevabi yazılar 03.09.2018 tarih ve 6499 sayı, 23.10.2018 tarih ve
7695 sayı, 01.11.2018 tarih ve 7907 sayı, 10.12.2018 tarih ve 8745 ve 8746 sayı,
21.12.2018 tarih ve 8968 sayı, 03.04.2019 tarih ve 2391 sayı, 25.04.2019 tarih ve
2865 sayı, 01.07.2019 tarih ve 4310 sayı, 02.07.2019 tarih ve 4332 sayı, 16.07.2019
tarih ve 4657 sayı, 17.07.2019 tarih ve 4701 sayı ve 17.07.2019 tarih ve 4710 sayı ile
Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(9) Soruşturma sürecinde ayrıca, Şok Marketler Ticaret A.Ş. (ŞOK), MİGROS, DİLEK
GIDA, BESİCE ve çeşitli satış noktaları ile görüşülmüştür. Bilgi talebinde bulunulan
MİGROS’tan gelen yazı 27.05.2019 tarih ve 3575 sayı ile, CCİ’den gelen yazılar
18.06.2019 tarih ve 3981 sayı, 24.06.2019 tarih ve 4094 sayı ve 28.06.2019 tarih ve
4250 sayı ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(10) Soruşturma süreci sonunda hazırlanan 18.07.2019 tarihli, 2018-3-010/SR sayılı
Soruşturma Raporu Kurul Üyeleri ile soruşturma tarafına tebliğ edilmiş ve soruşturma
tarafının ikinci yazılı savunması talep edilmiştir. RED BULL tarafından gönderilen
29.07.2019 tarih ve 4976 sayılı yazıda ek süreye ihtiyaç duyulduğu belirtilmiş ve
4054 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca ikinci yazılı savunmasını sunması için ek
süre tanınması talep edilmiştir. Kurulun 07.08.2019 tarih ve 19-28/425-M sayılı kararı
ile bu talep kabul edilerek ikinci yazılı savunma süresinin, bitiminden itibaren 30 gün
uzatılmasına karar verilmiştir.
(11) RED BULL’un ikinci yazılı savunması 20.09.2019 tarih ve 6301 sayı ile Kurum
kayıtlarına intikal etmiştir. Hazırlanan 07.10.2019 tarihli, 2018-3-010/EG-1 sayılı Ek
Görüş, Kurul Üyeleri ve teşebbüse tebliğ edilmiştir. REDBULL’un üçüncü yazılı
savunması 25.10.2019 tarih ve 7430 ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
(12) Hazırlanan 30.10.2019 tarihli, 2018-3-10/BN-3 sayılı Bilgi Notu, Kurulun 07.11.2019
tarihli toplantısında görüşülmüş ve 19-38/580-M sayı ile 4054 sayılı Kanun’un 46.
maddesine göre sözlü savunma toplantısının 10.12.2019 tarihinde yapılmasına karar
verilmiştir.
(13) Kurul; yürütülen soruşturma ile ilgili olarak düzenlenen Rapor’a, Ek Görüş’e, toplanan
delillere, yazılı savunmalara, sözlü savunma toplantısında yapılan açıklamalara ve
incelenen dosya kapsamına göre 19.12.2019 tarih ve 19-45/767-329 sayı ile işbu
nihai kararı tesis etmiştir.
(14) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili rapor ve ek görüş sonucunda RED BULL ile EDKO
ve RİT arasındaki distribütörlük ilişkisinden doğan uyuşmazlıklara ilişkin şikâyetin
4054 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı, RED BULL’un distribütörlerinin vereceği
iskonto oranlarını belirlediği ve kendi onayı olmaksızın sistemde herhangi bir
iskontonun verilemediği iddiasının gerçeği yansıtmadığı, distribütörlerinin veya diğer
alıcılarının yeniden satış fiyatını belirlemediği, mükemmel nokta sisteminin ve tavsiye
fiyata uyum kriterinin yeniden satış fiyatının belirlenmesine yol açmadığı, indirim
sistemi ve soğutucu dolapların rakip teşebbüslere kapatılması yoluyla fiili münhasırlık
19-45/767-329
4/27

yaratmadığı, RED BULL’un satış noktalarına yönelik fiili münhasırlık yaratabilecek
inceleme konusu uygulamalarının bireysel muafiyet alabileceği ve sonuç olarak
teşebbüsün 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği iddiasına yönelik herhangi
bir tespit yapılamadığından, ilgili teşebbüs için idari para cezasına yer olmadığı
sonucuna varıldığı belirtilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Hakkında İnceleme Yapılan Teşebbüs: Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama
Tic. Ltd. Şti. (RED BULL)
(15) RED BULL 12.05.2004 tarihinde İstanbul’da kurulmuş bir şirket olup Türkiye’de “Red
Bull” enerji içeceği, “Sugarfree”, “Blue Edition”, “Yellow Edition”, “Lime Edition” ve
“Summer Edition” ürünlerinin ithalatı, satışı ve dağıtımı konularında faaliyet
göstermektedir.
(16) Şirketin en büyük ortağı Avusturya menşeli RED BULL GmbH’dir. Merkezi
Avusturya’nın Salzburg şehrinde olan RED BULL GmbH şirketi, RED BULL enerji
içeceğini 01.04.1987’de ilk defa kendi pazarı olan Avusturya'da satışa çıkarmıştır.
RED BULL 171 ülkede satılmaktadır.
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(17) Ticari içecekler, alkol içermeyen ve ticari olarak piyasaya sunulan tüm içecekler
olarak tanımlanmaktadır. Ticari içecekler arasındaki başlıca kategoriler ise gazlı
içecek (kolalı içecekler, portakallı gazoz, sade gazoz, vb.), paketlenmiş su, meyve
suyu / nektarı, meyveli içecekler, meyve konsantresi ve tozları, buzlu çay, sporcu
içeceği ve enerji içeceğidir.
(18) T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, enerji içeceği pazarına yönelik olarak
30.06.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/4 sayılı Türk Gıda Kodeksi
Enerji İçecekleri Tebliği çıkarılmıştır. Bu Tebliğ’in Tanımlar başlıklı 4. maddesinde
enerji içecekleri, “a) Enerji içeceği: Kafein içeren, taurin, glukoronolakton, inositol,
karbonhidrat, aminoasitler, vitaminler, mineraller ve diğer gıda ve bileşenlerini
içerebilen aromalandırılmış alkolsüz içeceği ifade eder.” şeklinde tanımlanmaktadır.
(19) Enerji içecekleri, konsantrasyonu ve fiziksel performansı artıran ve yüksek
konsantrasyon gerektiren aktiviteler gerçekleştirirken tüketilen, içeriğinde önemli
oranda kafein ve enerji veren çeşitli bitki ve kimyasallar bulunan ürünler olarak
tanımlanmakta ve ticari içecekler arasında ayrı bir segmentte konumlandırılmaktadır.
(20) Kurulun 10.09.2007 tarih ve 07-70/864-327 sayılı, 17.06.2010 tarih ve 10-44/775-257
sayılı ve 29.12.2010 tarih ve 10-81/1691-643 sayılı kararlarında enerji içeceklerinin
konsantrasyonu ve fiziksel performansı artırması ve yüksek konsantrasyon gerektiren
aktivitelerin gerçekleştirilmesi sırasında tüketilmesi yönüyle ticari içeceklerden,
içeriğinde yüksek oranda kafein ile enerji veren çeşitli bitki ve kimyasalları
barındırması yönüyle de sporcu içeceklerinden farklılık teşkil ettiği, enerji içeceklerine
yönelik olarak diğer ticari içeceklerden ayrı olarak sektörel düzenleme yapıldığı ve
tüm bu sebeplerle enerji içeceklerinin ayrı bir pazar olarak tanımlanması gerektiği
belirtilmiştir.
(21) Bu bilgiler ışığında, ilgili ürün pazarı “enerji içeceği pazarı” olarak belirlenmiştir.
I.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(22) İlgili ürünler bakımından pazara giriş, arz kaynaklarına ulaşma, üretim, dağıtım,
19-45/767-329
5/27

pazarlama ve satış şartlarının bölgesel bir farklılık göstermediği ve şikâyete konu
teşebbüsün Türkiye’nin çeşitli illerinde faaliyet gösterdiği göz önüne alınarak ilgili
coğrafi pazar ‘Türkiye’ olarak belirlenmiştir.
I.2.3. Türkiye Enerji İçeceği Pazarı ve RED BULL’un Konumu
(23) Türkiye’de enerji içeceği pazarında faaliyet gösteren firmaların bazıları üretim/dolum
işlemlerini kendi tesislerinde, üretim tesisi olmayan firmalar ise fason üretim yoluyla
ürünlerini üretmektedir. RED BULL da fason üretim yolunu tercih etmektedir. RED
BULL’un ana hissedarı olan Red Bull GmbH üretim/dolum tesisi olarak, meyve suyu
üreticisi Rauch Fruchtsafte AG firmasına ait tam otomatik üretim tesislerini
kullanmaktadır. Burada üretilen ürünler, RED BULL tarafından ithal edilmektedir.
(24) Enerji içeceği piyasasındaki üretici firmalar,
- Coca Cola İçecek A.Ş. (Burn ve Gladyatör),
- Erbak Uludağ İçecek Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Deep ve Fazz),
- Sağlıklı Gıda Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. (SAĞLIKLI GIDA) (Jack Wrestler, Wild
Power, Glory, FC, X-ir, X-ir Love, X-ir Mojito),
- Oğuz Gıda A.Ş. (Black Bruin),
- Meridyen Gıda San. ve Ltd. Şti. (MERİDYEN GIDA) (Just Power ve Dark Blue),
- Kristal Kola ve Meşrubat Sanayi Ticaret A.Ş. (Hot Line)
iken, aşağıdaki firmalar ise ithalatçıdır:
- RED BULL (Red Bull),
- Monster İçecek Tic. Ltd. Şti. (Monster)1,
- Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti. (Rockstar),
- Hell Enerji İçecek Tic. Ltd. Şti. (Hell)
(25) RED BULL ürünlerinin satışlarını üç ana kanal üzerinden gerçekleştirmektedir. Söz
konusu kanallardan ilki ev kanalı içinde yer alan RED BULL tarafından direkt fatura
kesilen (…..) adet zincir mağazadan oluşmaktadır. RED BULL’un bu kanaldaki en
büyük ilk beş müşterisi (…..) ve (…..)’dur. Bu kanalın 2018 yılında toplam RED BULL
satışları içindeki payı %(…..)’dir.
(26) RED BULL’un satış yaptığı ikinci kanal ise yerinde tüketim kanalı içinde bulunan yine
direkt olarak fatura kestiği (…..) müşteriden oluşmaktadır. Bu kanalın 2018 yılında
toplam RED BULL satışları içindeki payı %(…..)’tür.
(27) RED BULL, ilk iki kanal dışında kalan ev ve yerinde tüketim noktalarına ise
distribütörler aracılığıyla satış yapmaktadır. Bu noktalar arasında market, benzin
istasyonu, tekel, bakkal, büfe, kuruyemiş, restoran, bar ve oteller yer almakta olup bu
kanalın 2018 yılında RED BULL satışları içindeki payı %(…..)’dır. RED BULL’un en
büyük beş distribütörü (…..) ve (…..)’dır.
(28) 2018 yılında Türkiye enerji içeceği piyasası, ortalama 600 milyon TL’lik bir değer ile
49 milyon litrelik bir satış hacmini ifade etmektedir. Türkiye enerji içeceği pazarında
faaliyet gösteren teşebbüslerin 2016-2019 (Nisan) tarihleri arasındaki miktar ve değer

1 2014 yılında Coca Cola Company, Amerika merkezli Monster enerji içeceği firmasını satın almıştır.
Türkiye’de CCİ tarafından 2016 yılının Eylül ayından itibaren Monster enerji içeceklerinin satışına
başlanmıştır.
19-45/767-329
6/27

bazındaki satış bilgileri, pazar payları, bulunurluk oranları ve fiyatlarına ilişkin tablo ve
açıklamalara aşağıda yer verilmektedir.
Tablo 1: Enerji İçeceği Piyasasında Değer Bazında Pazar Payları (%)2
MARKA 2016 2017 2018 2019 (ilk 4 ay)
RED BULL (…..) (…..) (…..) (…..)
CCİ
-Burn
-Monster
-Gladiator
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
DİĞER3 (…..) (…..) (…..) (…..)
JUST POWER (…..) (…..) (…..) (…..)
JACK (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM 100 100 100 100
Kaynak: NIELSEN Verileri
(29) Tablo 1’den görüleceği üzere mevcut durumda RED BULL, enerji içeceği pazarında
%(…..)’lik pazar payıyla lider konumdadır. En yakın rakibi CCİ’ye ait enerji
içeceklerinin toplam pazar payı ise %(…..)’tir. Dolayısıyla RED BULL en yakın
rakibinin (…..) katından fazla bir büyüklüğe sahiptir.
(30) Piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin miktar bazındaki pazar paylarına
bakıldığında ise bu payların değer bazındaki paylardan farklılık gösterdiği ancak RED
BULL’un %(…..)’lik pazar payı ile yine lider konumda olduğu görülmektedir.
Tablo 2: Enerji İçeceği Piyasasında Miktar Bazında Pazar Payları (%)
MARKA 2016 2017 2018 2019 (ilk 4 ay)
RED BULL (…..) (…..) (…..) (…..)
CCİ
-Burn
-Monster
-Gladiator
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
(…..)
DİĞER (…..) (…..) (…..) (…..)
JUST POWER (…..) (…..) (…..) (…..)
JACK (…..) (…..) (…..) (…..)
TOPLAM 100 100 100 100
Kaynak: NIELSEN Verileri
(31) RED BULL’un enerji içeceği pazarındaki konumunun anlaşılması bakımından önemli
unsurlardan bir diğeri de bulunurluk oranlarıdır. Bulunurluk ağırlıklı ve sayısal dağılım
olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ağırlıklı dağılım, bir ürünün içinde bulunduğu
kategorinin toplam satışında ağırlıklı paya sahip perakende satış noktaları içinde
bulunurluğunu ifade etmektedir. Bir başka deyişle ilgili ürünün satışının gerçekleştiği
perakende satış noktalarının toplam kategori satışı içindeki yüzdesel payıdır. Sayısal
dağılım ise, bir ürünün tüm perakende satış noktaları (uzay) içerisinde satıldığı
(bulunurluğunun olduğu) noktaların, toplam perakende satış noktası sayısına (uzaya)
oranıdır.

2 Nielsen tarafından yapılan ölçümlere yerinde tüketim kanalı verileri dahil edilmemektedir. Bu
çerçevede, işbu raporda yer alan Nielsen verileri ev kanalına ilişkindir.
3 Diğer başlığı pazar payı %2’nin altında olan toplam 120 markayı içermektedir.
19-45/767-329
7/27

Tablo 3: Enerji İçeceği Piyasasında Bulunurluk Oranları (Ağırlıklı Dağılım) (%)
MARKA 2016 2017 2018 2019 (ilk 4 ay)
RED BULL (…..) (…..) (…..) (…..)
BURN (…..) (…..) (…..) (…..)
MONSTER (…..) (…..) (…..) (…..)
GLADYATOR (…..) (…..) (…..) (…..)
JACK (…..) (…..) (…..) (…..)
JUST POWER (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: NIELSEN Verileri
(32) Tablo 3’ten görüleceği üzere, 2019 yılında RED BULL’un ağırlıklı dağılımda ortalama
bulunurluk oranı %(…..), CCİ portföyündeki Burn’ün ise %(…..)’dir. RED BULL’un
bulunurluk oranı (…..) Burn (…..). CCİ’nin bir diğer markası Monster’ın bulunurluk
oranı ise (…..).
(33) Aşağıdaki tabloda ise enerji içeceği piyasasında faaliyet gösteren belli başlı
markaların litre bazında fiyatlarına yer verilmektedir.
Tablo 4: Enerji İçeceği Piyasasında Ortalama Satış Fiyatı (TL/Litre)
MARKA 2016 2017 2018 2019 (ilk 4 ay)
RED BULL (…..) (…..) (…..) (…..)
BURN (…..) (…..) (…..) (…..)
MONSTER (…..) (…..) (…..) (…..)
GLADYATOR (…..) (…..) (…..) (…..)
JACK (…..) (…..) (…..) (…..)
JUST POWER (…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: NIELSEN Verileri
(34) Yukarıdaki tablodan görüldüğü üzere, RED BULL ürün fiyatları istikrarlı bir şekilde
rakip fiyatlarının üzerindedir. 2019 yılında ortalama satış fiyatlarına bakıldığında RED
BULL fiyatının ((…..) TL), en yakın rakibi CCİ’nin Burn fiyatından ortalama %(…..)
daha pahalı olduğu görülmektedir.
I.3. Hukuki Değerlendirme
(35) Dosya konusu başvurulardaki iddiaları üç ana başlık altında toplamak mümkündür.
Bunlar sırasıyla;
- RİT-EDKO ile RED BULL arasındaki distribütörlük ilişkisinin standart
distribütörlük ilişkisi olmaktan çıktığı,
- RED BULL’un özellikle bar ve gece kulüplerine emanet sözleşmesi kapsamında
buzdolapları vererek bu dolaplarda sadece kendi ürünlerinin satılacağı yönünde
baskı yaptığı ve
- RED BULL’un distribütörlerin yeniden satış fiyatını ve perakendecilere
verecekleri iskonto oranlarını belirlediğidir.
I.3.1. RİT-EDKO ile RED BULL Arasındaki Distribütörlük İlişkisinin Standart
Distribütörlük İlişkisi Olmaktan Çıktığı İddiasına İlişkin Değerlendirme
(36) RİT ve EDKO tarafından yapılan başvurularda, RED BULL ile EDKO arasındaki
distribütörlük ilişkisinin standart bir distribütörlük ilişkisi olmadığı, RED BULL’un
sözleşme imzaladığı distribütörlerinin, verecekleri siparişlere karıştığı, stoklarını
kontrol ettiği, soruşturma tarafı teşebbüsün ticari ilişkinin tüm risklerini
distribütörlerine yüklediği, distribütör çalışanlarının sayısına, çalışanların alacağı
ücrete ve hatta ikramiyelerine kadar müdahale ettiği iddia edilmiştir.
19-45/767-329
8/27

(37) Dosya mevcudu bilgiler doğrultusunda, ilgili iddiaların tarafların arasındaki
distribütörlük sözleşmesi hükümlerinden doğan bir uyuşmazlıktan kaynaklandığı,
bayilik verenin haklarının ve bayilik alanın yükümlülüklerinin neler olduğunun ve
bunların ne yönde kullanılabileceğinin, sözleşme imzalanmadan önce basiretli bir
tacir şeklinde davranması gereken sözleşme taraflarınca öngörülebileceği, konunun
mahkemelerin görev alanına giren hususlara ilişkin olduğu, dolayısıyla bahsi geçen
iddiaların 4054 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilemeyeceği kanaatine ulaşılmış
olup iddialarla ilgili mahkeme süreci devam etmektedir.
I.3.2. Münhasırlık Yarattığı İddia Edilen Uygulamalara İlişkin Değerlendirme
(38) Soruşturma konusu iddiaların bir bölümü de RED BULL’un ilgili pazarda münhasırlık
yarattığı yönündedir. Dosya mevcudu bilgilere göre, RED BULL’un bar ve gece
kulüpleri de dâhil olacak şekilde imzaladığı tüm sözleşmelerde herhangi bir
münhasırlık hükmü bulunmamaktadır.
(39) RED BULL’un piyasada münhasırlık sonucu doğuracak davranışlarda bulunup
bulunmadığı hususu gerek iddialar gerekse yerinde inceleme esnasında elde edilen
bilgi ve belgeler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bahse konu eylemleri aşağıdaki
şekilde başlıklandırmak mümkündür:
- RED BULL’un bar ve gece kulübü gibi yerinde tüketim noktaları başta olmak
üzere emanet sözleşmesi kapsamında buzdolapları vererek bu dolaplarda
sadece kendi ürünlerinin satılacağı yönünde baskı yaptığı,
- “Campus Store” adlı uygulama ile üniversite içi ve çevresindeki son satış
noktası ve kafelerde yalnızca RED BULL ürünleri satılmasına yönelik çalışmalar
yapıldığı,
- RED BULL tarafından uygulanan birtakım indirimler vasıtasıyla piyasada fiili
münhasırlık yaratıldığı.
(40) RED BULL, genel olarak satış noktalarına distribütör kanalıyla ulaşmakta, bazı
yerinde tüketim noktaları ile bazı perakende satış noktalarına doğrudan satış
yapmaktadır. Soruşturma sürecinde söz konusu kanalların tamamının en önemli
aktörlerinden bilgi talep edilmiş, görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
(41) Bu çerçevede, RED BULL’un yatırımları açısından en büyük 10 yerinde tüketim
kanalı müşterisine sadece RED BULL ürünlerinin satılmasına yönelik herhangi bir
telkin veya baskıya maruz kalıp kalmadıkları, sadece RED BULL ürünlerinin satılması
karşılığında RED BULL tarafından herhangi bir indirim sunulup sunulmadığı hakkında
bilgi talep edilmiştir. Teşebbüsler tarafından gönderilen cevabi yazılarda, RED
BULL’un bu yönde bir baskı ya da telkininin olmadığı ifade edilmiştir.
(42) Yine, RED BULL’un en büyük ilk beş distribütörüne, satış noktalarında sadece RED
BULL ürünlerinin satılmasına yönelik herhangi bir uygulamasının olup olmadığı
sorulmuştur. Teşebbüsler tarafından gönderilen cevabi yazılarda, satış noktalarında
sadece RED BULL satılmasına ilişkin olarak yazılı veya sözlü herhangi bir telkin ile
karşılaşmadıkları ifade edilmiştir.
(43) Konunun ev kanalı satış noktaları bakımından incelenebilmesi amacıyla RED
BULL’un en büyük beş zincir perakende müşterisi olan (…..) ve (…..)’ya sadece RED
BULL ürünlerinin satılmasına yönelik herhangi bir telkin veya baskıya maruz kalıp
kalmadıkları, sadece RED BULL ürünlerinin satılması karşılığında RED BULL
tarafından herhangi bir indirim sunulup sunulmadığı hakkında bilgi talep edilmiştir.
Teşebbüsler tarafından gönderilen cevabi yazılarda, RED BULL’un bu yönde bir
19-45/767-329
9/27

baskı uygulamadığı ve mağazalarında rakip firma ürünlerinin de satışının yapıldığı
ifade edilmiştir.
I.3.2.1.Soğutucu Dolaplara İlişkin Değerlendirme
(44) Her ne kadar şikâyet RED BULL’un bar ve gece klüpleri gibi yerinde tüketim
noktalarına emanet sözleşmesi kapsamında buzdolapları vererek bu dolaplarda
sadece kendi ürünlerinin satılacağı yönünde baskı uyguladığı ile ilgili olsa da
soruşturma safhasında konu detaylandırılarak RED BULL tarafından satış yapılan
bütün kanal ve noktalar bakımından inceleme yapılmıştır.
(45) Bu noktada öncelikle geçmiş tarihli Kurul kararları ve RED BULL’un pazardaki
konumu dikkate alınarak; RED BULL’un bar ve diskolar gibi yerinde tüketim noktaları
da dâhil olacak şekilde tüm satış noktalarına temin ettiği dolaplarda yalnızca kendi
ürünlerinin satılmasına yönelik davranışlarının ilgili pazardaki rekabeti kısıtlayıcı olup
olmadığı hususu incelenecektir.
(46) CCİ ve bayilerinin nihai satış noktaları ile yaptıkları ve 2002/2 sayılı Dikey
Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ) kapsamında
yararlandıkları muafiyetin geri alınması hususunun incelendiği 10.09.2007 tarih ve
07-70/864-327 sayılı Kurul kararında soğutucular hakkında bir değerlendirme
yapılmıştır. Anılan kararda dolap konusuna ilişkin olarak getirilen temel düzenleme
aşağıdaki gibidir:
- Ev kanalında 100 m² ve altında net satış alanına sahip satış noktaları için; bir
noktada eğer CCİ’ye ait dolap dışında tüketicinin doğrudan erişebileceği bir
başka alkolsüz ticari içecek dolabı yoksa, bu noktada CCİ’ye ait dolapların
kullanılmasını düzenleyen ariyet sözleşmeleri, dolabın görünür kısmının ve satış
noktasındaki toplam dolap hacminin %20’sini kapsayacak şekilde rakip ürün
konulmasına izin verilmesini temin edecek şekilde düzenlenmelidir.
- Yerinde tüketim kanalındaki noktalar için; bir noktada eğer CCİ’ye ait dolap
dışında sıhhi açıdan içecek depolanmasında sakınca bulunmayan bir başka
alkolsüz ticari içecek dolabı yoksa, bu noktada CCİ’ye ait dolapların
kullanılmasını düzenleyen ariyet sözleşmeleri, dolabın görünür kısmının ve satış
noktasındaki toplam dolap hacminin %20’sini kapsayacak şekilde rakip ürün
konulmasına izin verilmesini temin edecek şekilde düzenlenmelidir.
(47) Yukarıda yer verilen “kolalı/gazlı içecek” pazarına ilişkin kararlardan görüleceği
üzere, perakende satış noktaları bakımından teşebbüse ait dolapta rakip ürün
bulundurulmasına ilişkin temel kriter satış alanının büyüklüğü (100 m2) olarak ortaya
çıkmaktadır. Diğer taraftan yerinde tüketim kanalına ilişkin bu yönde bir sınırlama
olmadığı görülmektedir.
(48) Dosya kapsamında yerinde tüketim ve ev kanalı içerisinde RED BULL dolaplarının
fiili münhasırlığa neden olması ancak bu satış kanallarının önemli bir kısmında
yalnızca RED BULL dolaplarının bulunması ve bu dolaplarda rakip ürünlerin satışına
izin verilmemesi halinde mümkün olacaktır. Bu çerçevede öncelikle RED BULL’un
dolap temin ettiği noktalarla akdettiği “emanet sözleşmesi” hükümleri incelenmiştir.
Bahsi geçen emanet sözleşmesi, tüm nihai satış noktaları ile imzalanan matbu bir
sözleşme olup dolaplara ilişkin şu hükmü barındırmaktadır: “İşbu teşhir malzemeleri
ve soğutucuların içinde tamamen dolu olacak şekilde, sürekli olarak ve yalnızca, Red
Bull ürünü bulundurulacaktır.” İlgili sözleşme hükmünden görüldüğü üzere RED BULL
dolaplarında rakip ürün bulundurmama satış noktası bakımından sözleşmesel bir
yükümlülüktür.
19-45/767-329
10/27

(49) Emanet sözleşmesi kapsamında RED BULL dolaplarında rakip ürün
bulundurulmamasının enerji içecekleri pazarında fiili bir münhasırlığa neden olup
olmadığının tespiti bakımından ise RED BULL’un bu pazardaki en önemli rakibi olan
CCİ’nin konumu önem arz etmektedir. CCİ; gazlı/kolalı içecek pazarında lider
konumda bulunmasının yanı sıra geniş bir ürün portföyüne sahip olup, teşebbüsün
nihai satış noktalarında önemli sayıda soğutucu dolabı bulunmaktadır. Diğer taraftan
gazlı içecek pazarında dolaplarını rakiplerine açma zorunluluğu getirilen tek
teşebbüsün CCİ olduğu ve CCİ’nin portföyü içerisinde bulunan enerji içeceklerinin
gazlı içecekler ile birlikte aynı dolapta teşhir edildiği hususlarının da göz önünde
bulundurulması gerekmektedir.
(50) İnceleme kapsamında CCİ ve RED BULL’dan “yerinde tüketim” ve “ev” kanalı için
ayrı ayrı olmak üzere satış yapılan toplam nokta sayısı ve bu noktalarda bulunan
dolap sayılarına ilişkin bilgi talebinde bulunulmuş ve gelen bilgiler doğrultusunda
aşağıda yer verilen tablolar hazırlanmıştır.
Tablo 5: Ev Satış Kanalı İçerisinde Satış Yapılan Nokta ve Dolap Sayılarına İlişkin Bilgiler
2016 2017 2018
RED BULL Ürünlerinin Bulunduğu Ev Kanalı Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
RED BULL Dolabı Olan Ev Kanalı Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
RED BULL Dolap Bulunma Oranı (%) (…..) (…..) (…..)
CCİ Ürünlerinin Bulunduğu Ev Kanalı Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
CCİ Dolabı Olan Ev Kanalı Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
CCİ Dolap Bulunma Oranı (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Gelen Bilgiler
(51) Görüldüğü üzere ev kanalı satış noktalarındaki bulunurluk bakımından CCİ’nin RED
BULL karşısında önemli bir üstünlüğü bulunmaktadır. Bahsi geçen satış
noktalarındaki dolap sayısı bakımından ise CCİ ve RED BULL arasında daha büyük
bir farklılık vardır.
(52) Öte yandan daha önce ifade edildiği üzere Kurul uygulamasında soğutucu dolapların
fiili münhasırlık sonucu doğurmasındaki temel kıstas satış noktasının sahip olduğu
alan olup, fiili münhasırlık riski 100 m2 üzerindeki noktalar için muhtemel
görülmemektedir. Bu nedenle teşebbüslerin 100 m2 altı satış alanına sahip ev kanalı
satış noktalarındaki konumlarının tespiti önem arz etmektedir.
Tablo 6: 100 M2 Altı Ev Kanalı Satış Noktalarındaki Dolap Sayıları
2016 2017 2018
RED BULL Dolabı Bulunan Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
CCİ Dolabı Bulunan Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Gelen Bilgiler ve Dosya Kapsamında Yapılan Hesaplamalar
(53) 100 m2 altı satış alanına sahip noktalarda da CCİ’nin RED BULL karşısında açık bir
üstünlüğü bulunmaktadır. RED BULL dolap bulunurluğu 2018 yılında önceki yıllara
göre artmış olsa da en önemli rakip konumundaki CCİ dolabının ancak (…..) ((…..))
oranına ulaşabilmiştir. RED BULL tarafından ev kanalı satış noktalarında sınırlı
sayıda dolabın bulunmasının yanı sıra dolap yatırımı yapılırken, dolap sayılarının az
olması sebebiyle daha yüksek satış potansiyeline sahip 100 m2 üzeri satış alanına
sahip olan noktaların önceliklendirildiği ifade edilmiştir. Bunların yanında dosya
kapsamında ev kanalı satış noktalarında yapılan incelemelerde RED BULL
dolaplarının rakiplerine kıyasla daha küçük boyutlarda olduğu, kimi satış noktalarında
ise RED BULL’un ancak CCİ’ye ait dolaplar içinde teşhir edilebildiği tespit edilmiştir.
19-45/767-329
11/27

(54) Sonuç olarak, 100 m2 altı satış alanına sahip noktalarda CCİ dolabının dışında bir
başka alkolsüz içecek dolabının bulunması durumunda CCİ’nin de bir yükümlülüğü
bulunmadığı göz önüne alındığında, RED BULL’un bahsi geçen satış noktalarında
sınırlı sayıdaki dolaplarının rakiplerine açılmamasının fiili münhasırlık doğurmadığı
değerlendirilmektedir.
(55) Yerinde tüketim noktaları içerisindeki RED BULL dolaplarının fiili münhasırlık yaratıp
yaratmadığına ilişkin olarak ise RED BULL tarafından yerinde tüketim kanalındaki
satış noktalarının 100 m2 üzerinde alana sahip olduğu, bu noktalarda satış noktasının
kendine ait endüstriyel dolaplarının bulunduğu, bu noktalarda bulunan dolapların
ürün teşhiri amacıyla kullanıldığı, dolayısıyla dolapların fiili bir münhasırlık
yaratmayacağı ifade edilmiştir. Diğer taraftan dolap yatırımları açısından da tıpkı ev
kanalı satış noktaları gibi bir önceliklendirme yapıldığı, bu çerçevede öncelikle satış
hacmi yüksek noktalara bu yatırımların yapıldığı belirtilmiştir.
(56) Dosya kapsamında yapılan incelemelerde de, RED BULL tarafından ileri sürülen
hususların geçerli olduğu, ayrıca RED BULL dolapları olan yerinde tüketim satış
noktalarının kendilerine ait endüstriyel dolapların yanı sıra bu noktalarda rakip
dolapların da bulunduğu, kaldı ki bu noktaların genel itibarıyla 100 m2 üzerinde alana
sahip olduğu gözlemlenmiştir. 2007 tarihli Kurul kararında da, yerinde tüketim
noktasında CCİ dolabının dışında sıhhi açıdan içecek depolanmasında sakınca
bulunmayan bir başka alkolsüz içki dolabının yer alması durumunda CCİ’nin rakip
ürün bulundurma yükümlülüğünün bulunmadığı belirtilmiştir.
(57) Aşağıdaki tabloda yerinde tüketim noktalarında CCİ ve RED BULL dolap sayılarının
karşılaştırılması yapılmıştır.
Tablo 7: Yerinde Tüketim Kanalı İçerisinde Satış Yapılan Nokta ve Dolap Sayılarına İlişkin Bilgiler
2016 2017 2018
RED BULL Ürünlerinin Bulunduğu Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
RED BULL Dolabı Olan Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
CCİ Ürünlerinin Bulunduğu Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
CCİ Dolabı Olan Nokta Sayısı (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüslerden Gelen Bilgiler
(58) Tablo 7’den görüldüğü üzere RED BULL hem nokta sayısı bakımından hem de dolap
bulunurluk oranı bakımından CCİ’nin oldukça gerisinde kalmaktadır. RED BULL’a ait
dolap sayısı ile CCİ’ye ait dolap sayısı arasındaki önemli farklılıklar, RED BULL’un
yerinde tüketim satış kanalı içerisinde bulunan dolapları aracılığıyla fiili münhasırlığa
neden olma ihtimalini dışlamaktadır.
(59) Sonuç olarak gerek ev kanalı satış noktaları gerekse yerinde tüketim satış noktaları
açısından RED BULL dolaplarının rakip ürünlere kapatılması yoluyla fiilen bir
münhasırlık yaratılamayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
19-45/767-329
12/27

I.3.2.2. “Campus Store” Uygulamasına İlişkin Değerlendirme
(60) Yukarıda yer verilen hususlara ek olarak, yapılan yerinde incelemelerde aşağıda bir
tablo halinde yer verilen ve özel olarak değerlendirilmesi gereken bazı notlar elde
edilmiştir. RED BULL Pazarlama Bölge Yöneticisi (…..)’nin e-posta hesabından elde
edilen, Pazarlama Bölgeler Müdürü (…..) tarafından gönderilen 04.04.2017 tarihli ve
“FW: Mart-2 Campus Store Puan Durumu” konulu e-posta ekinde yer alan excel
tablosunda aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
Sıra
No
Açıklama
798 Geçtiğimiz gün tek marka anlaşması yapıldı. Farklı enerji içeceği satmayacak.
834 Burn de var tek ürüne dönülecek
1107 Şu an sadece Rb satışı var. Satış oldukça yavaş.
1108 Şu an sadece Rb satışı var. Satış oldukça yavaş.
1417
Mekanla konuştum, Red Bull satıp Burn'ü bırakmayı kabul etti. Buzdolabı vermemizin Red
Bull satma açısından çok önemli olduğunu ve çok istediğini belirtti.
1544
Dışarıda Burn dolabı var. Dolap ve görsel (özellikle ledli çerçeve) istiyor. Eğer bu imkanları
sağlayabilirsek Burn dolabını kaldıracak. Red Bull dolabı koyacakmış.
1677
Uzun zamandır bağlamak için uğradığımız kafe sonunda bizimle çalışmaya başlayacak.
Sadece Burn satışı yapıyorlardı, Red Bull'da satmaya başlamışlar, ellerindeki Burn bitince
artık sadece RB satışı olacak Muskeeter ile görüşme ayarlayacağım ve POS çalışması
yapacağım
2485
Dışarıya uzun ince dolap istiyor. Red Bull dolabı gelirse Burn dolabını ve görseli
kaldıracakmış.
2984
20.03.2017 tarihinde satış temsilcisi ile yapılan ziyarette yeni satış noktası elde ettik ürün
verildi. iş yeri sahibi bundan sonra sadece Red Bull ile çalışmak istediğini belirtti.Satış fiyatı
henüz netleşmedi
3144
Eskiden Burn satılıyordu artık yok Pigastro temsilcileriyle görüşmemiz lazım. Kurumsal olarak
belki halledebiliriz.
(61) Yukarıda yer alan e-posta eki dosyada 3702 nokta hakkında bilgi girişi yapılmıştır. Bu
bilgiler; noktanın ismi, adresi, ürün ve rakibin bulunurluğundan oluşmakta olup, varsa
noktadan sorumlu temsilcinin görüşlerinin yazıldığı bir bölüm de içermektedir.
İnceleme konusu notların hazırlandığı satış noktalarının tamamı üniversiteler içinde
yer alan kantinler veya yine üniversite öğrencilerinin alış veriş yaptığı üniversite
çevresindeki tekel bayileri veya kafelerdir. (…..).
(62)

(…..TİCARİ SIR…..).


(63) Yerince incelemede elde edilen bilgiler çerçevesinde Bilkent Üniversitesi
yakınlarındaki Baög Cafe (yeni adı ile Üzüm Cafe) yetkilisi ve Marmara
Üniversitesi’nde RED BULL satan çeşitli kantin ve kafeler ile görüşülmüş, bu
görüşmelerde RED BULL’un Campus Store uygulaması ile fiili münhasırlık
yarattığına ilişkin herhangi bir bilgiye ve belgeye ulaşılamamıştır.
(64) Bunların yanında, bu tür noktaların RED BULL’un satış yaptığı tüm noktalar içindeki
ağırlığının oldukça sınırlı kaldığı tespit edilmiştir. (…..). 2018 yılında RED BULL
ürünleri toplam (…..) yerinde tüketim noktasında satılmıştır. Bu çerçevede, söz
konusu ekiplerin ziyaret ettikleri yerinde tüketim noktası sayısı RED BULL ürünlerinin
satıldığı toplam yerinde tüketim noktası sayısının sadece %(…..)’unu
19-45/767-329
13/27

oluşturmaktadır. Kaldı ki, söz konusu rakamlar ziyaret sayılarıdır. Bu ekiplerin
ziyaretleri neticesinde RED BULL’un müşterisi haline gelen nokta sayısı yalnızca
(…..)’dır. Bu rakam ise, RED BULL ürünlerinin satıldığı toplam yerinde tüketim
noktası sayısının yalnızca %(…..)’sine denk gelmektedir.
(65) (…..). 2018 yılında RED BULL ürünlerinin (…..) ev kanalı noktasında satıldığı
dikkate alındığında, bu ekiplerin ziyaret ettiği ev kanalı noktası sayısının RED BULL
ürünlerinin satıldığı toplam ev kanalı noktası içerisindeki payının sadece %(…..)
olduğu anlaşılmaktadır. Bu ekiplerin ziyaretleri neticesinde yerinde tüketim
noktalarında olduğu gibi ev kanalı satış noktalarının da tamamı RED BULL’un
müşterisi olmamıştır. RED BULL’un müşterisi haline gelen nokta sayısı (…..)’dir. Bu
rakam ise, RED BULL ürünlerinin satıldığı toplam ev kanalı noktası sayısının
yalnızca %(…..)’ine denk gelmektedir.
(66) Elde edilen belge ve bilgilerden, (…..) RED BULL satılan noktaların oldukça sınırlı bir
bölümünden sorumlu oldukları, incelemeye konu belgelerin RED BULL satışlarının
oldukça düşük düzeyde olduğu üniversite kantinleri ile üniversite çevresindeki kafeler
ile ilgili olduğu ve bu noktaların toplam satışlar içindeki payının oldukça düşük olduğu
görülmektedir. Bu husus ve (…..), RED BULL’un Campus Store uygulamasıyla
pazarda fiili münhasırlık yaratmak niyetinde olabileceği argümanını
desteklememektedir. Soruşturma döneminde inceleme konusu notların hayata
geçirildiğine veya Campus Store uygulaması ile fiili münhasırlık yaratıldığına ilişkin
herhangi bir belge veya bilgiye ulaşılamamıştır. Dolayısıyla (…..) vasıtasıyla RED
BULL’un enerji içeceği pazarında fiili bir münhasırlık yarattığından
bahsedilemeyeceği anlaşılmıştır.
I.3.2.3. RED BULL Tarafından Uygulanan İndirimlere İlişkin Değerlendirme
(67) Fiili münhasırlığın satış noktasına sağlayıcı tarafından verilen birtakım indirimler
vasıtasıyla hayata geçirilebilmesi de mümkündür. RED BULL doğrudan satış yaptığı
zincir mağazalara, yerinde tüketim noktalarına ve distribütörlere çeşitli iskontolar
uygulamaktadır. Dosya mevcudu bilgi ve belgelere göre, RED BULL’un Ulusal
Önemli Müşteri (National Key Account - NKA) olarak da ifade edilen zincir
mağazalara uyguladığı iskontolar şunlardır:
- (…..).
(68) RED BULL’un distribütörlere uyguladığı iskontolar ise şunlardır:
- (…..).
(69) İndirimlerin uygulamadaki halinin tespit edilmesi amacıyla RED BULL’un perakende
kanalında ilk beş müşterisinden, yatırım açısından en büyük 10 yerinde tüketim
kanalı müşterisinden ve distribütör kanalındaki ilk beş müşterisinden RED BULL’un
uyguladığı iskonto sistemine ilişkin bilgi talep edilmiştir. Gelen bilgilerin incelenmesi
sonucunda RED BULL’un indirim sistemi genel olarak değerlendirildiğinde, gerek
zincir marketlere gerekse distribütörlere sunulan indirimlerin genellikle sabit oranlı ve
şeffaf olduğu, bu haliyle performans, ciro ve reyon büyütme primleri hariç olmak
üzere, bu indirimlerin fiilen münhasırlık yaratabilecek bir nitelik taşımadığı
anlaşılmıştır.
(70) İlaveten, RED BULL’un hâlihazırdaki iskonto sisteminin sadakat indirimleri,
münhasırlık karşılığı verilen indirimler gibi sadakat yaratıcı nitelikte indirim kalemlerini
içermediği anlaşılmış, bununla birlikte ciro, performans ve reyon büyütme karşılığında
19-45/767-329
14/27

verilen indirimlerin rakipleri dışlama potansiyeline sahip olacak şekilde tasarlanıp
tasarlanmadığı daha detaylı bir şekilde incelenmiştir.
- Ciro Primi Sistemi
(71) Ciro primi, hızlı tüketim malları sektörlerinde mal alım fiyatı üzerinden mutabık
kalınan bir oranda verilen primleri ifade etmektedir. RED BULL tarafından
distribütörlere verilen ciro primi, RED BULL ve distribütörleri arasında karşılıklı olarak
mutabık kalınan (…..) kriterleri üzerinden değerlendirilen ve sahaya yapılan net satış
cirosu üzerinden ilgili oranın çarpılmasıyla hesaplanan primi ifade etmektedir. Bu
prim dört ana kritere göre verilmekte olup, bu kriterler aşağıda ağırlıklarıyla birlikte
belirtilmiştir:
Tablo 8: Distribütörlere Uygulanan Ciro Primi (%) Sistemi
Kriterler/Oranlar 2016 2017 2018
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsten Gelen Bilgiler
(72) Tablo 8’den, distribütörlere uygulanan ciro primleri için hedef satış miktarının
bulunmadığı, benzer şekilde distribütörlerin alım miktarlarındaki değişikliklerin de ciro
primleri üzerinde bir değişikliğe neden olmadığı görülmektedir. Dosya kapsamında
yapılan incelemelerde ayrıca, distribütörlerin rakip ürünleri de satabildikleri tespit
edilmiştir. Bu bilgiler ışığında, distribütörlere uygulanan sabit oranlı ciro prim
sisteminin rakipleri dışlayıcı nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
(73) Tablo 9’da ise RED BULL’un 2018 yılı için en fazla ciro primi ödemesi yaptığı on
perakende zincir mağazası ve imzalanan ilgili sözleşme hükümleri bulunmaktadır.
Tablo 9: 2018’de En Fazla Ciro Primi Alan Perakende Zincir Mağazalarına İlişkin Sözleşme Hükümleri
Teşebbüs Ciro Primine ilişkin Sözleşme Hükümleri
(…..)
Ciro Primi: Aylık net satış cirosunun %(…..)
Yükümlülük:-YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)
Yükümlülük:-YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..), yıllık net alım cirosunun
%(…..) 'si
Yükümlülük:-YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)
Yükümlülük:-YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..), yıllık net alım cirosunun
%(…..)'u
Yükümlülük:-YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)'ü.
Yükümlülük: (…..).
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)'si
Yükümlülük: YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)'si
Yükümlülük: YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..) + %(…..)'si
Yükümlülük: YOK
(…..)
Ciro Primi: Aylık net alım cirosunun %(…..)'i
Yükümlülük: (…..): %(…..): %(…..)
Kaynak: Teşebbüsten Gelen Bilgiler
19-45/767-329
15/27

(74) Tablo 9’dan, soruşturma kapsamında incelenen sözleşmelerde yer alan ve
perakende zincir mağazalara uygulanan ciro primlerinin herhangi bir satın alma
hedefi ile ilişkilendirilmediği, benzer şekilde hedefin gerçekleşmesine bağlı olarak
artan bir prim oranın bulunmadığı görülmektedir. Dolayısıyla RED BULL tarafından
perakende zincir mağazalara uygulanan ciro primlerinin ilgili piyasada rekabeti kısıtlar
nitelikte olmadığı anlaşılmaktadır.
- Performans Primi Sistemi
(75) Performans primleri perakendecilere, belirli bir dönemde aldıkları ya da sattıkları
ürünlerin cirosuna istinaden, taraflar arasında sözleşme başında kararlaştırılan
koşullar çerçevesinde RED BULL tarafından sağlanan indirimler olarak
tanımlanabilmektedir. RED BULL’un 2018’de performans primi uyguladığı
perakendeciler ve uygulanan primin detayları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Tablo 10: 2018’de Performans Primi Alan Perakende Zincir Mağazalarına İlişkin Sözleşme Hükümleri
Teşebbüs Performans Primine İlişkin Sözleşme Hükümleri
(…..)
(…..) TL baz net alış cirosu üzerine gerçekleşecek yıllık %(…..)
büyümeye net %(…..), %(…..) büyümeye net %(…..) prim
ödemesi.
(…..)
Yıllık (…..) koli ürün alımı karşılığında net alım cirosunun %(…..),
(…..) koli ve üzeri alım karşılığında net alım cirosunun %(…..)
RED BULL’a fatura edilir.
(…..)
Yıllık (…..) koli net ürün satışı karşılığında net alım cirosunun
%(…..) RED BULL’a fatura edilir.
(…..)
Yıllık (…..) TL net alım cirosuna ulaşılması halinde, net alım
cirosunun %(…..) prim olarak ödenir.
(…..)
Mağazalardan gerçekleşen ürün satış miktarının bir önceki yıla
göre %(…..) büyümesine karşılık %(…..), %(…..) büyümesine
karşılık
%(…..) olarak net net alış cirosu üzerinden prim ödenir.
(…..)
Yıllık (…..) koli net ürün alımı karşılığında, (…..) TL + KDV RED
BULL’a fatura kesilir.
(…..)
Yıllık net alım cirosu (…..) TL olması halinde, net alım cirosunun
%(…..)'i tutarında fatura kesilecektir. Ciro hedefi konan rakam ciro
tutmadığında dahi hedef konan rakam üzerinden (…..) tarafından
ciro primi kesilir.
(…..)
Yıllık KDV hariç (…..) TL net ürün alımı karşılığında,
net alım cirosunun %(…..) prim olarak ödenir.
(…..)
Yıllık net alım cirosu (…..) TL ile (…..) TL arasında gerçekleşirse,
yıllık net alım cirosunun %(…..) prim olarak ödenir.
(…..)
Yıllık net alım cirosu (…..) TL olması halinde, net alım cirosunun
%(…..) prim olarak ödenir.
Kaynak: Teşebbüsten Gelen Bilgiler
(76) Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere, perakendecilerin net alım tutarları üzerinden
uygulanan performans prim oranları teşebbüslerin net alım tutarlarının %(…..) ile
%(…..) arasında değişmektedir. Ayrıca bu oranlar, bazı perakendeciler için belirli
miktar, ciro tutarı veya ciro büyüme oranın gerçekleşmesi halinde de değişebilmektir.
Hâlihazırda bu indirimden yararlanan perakendecilerin çoğunun ulusal ölçekte
faaliyet gösteren büyük zincirler olması, bu perakende zincirlerinin ürün portföylerinde
rakip enerji içeceklerinin mevcut durumda yer alıyor olması, söz konusu indirimden
faydalanmak için RED BULL’un rakiplerine yönelik herhangi bir şart veya koşulun yer
almaması ve sağlanan en yüksek indirim tutarının %(…..) olması gibi hususlar göz
19-45/767-329
16/27

önüne alındığında, RED BULL’un uyguladığı performans primlerinin pazarı
rakiplerine kapayacak, rekabet karşıtı bir nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.
- Reyon Büyütme Primi Sistemi
(77) Reyon büyütme primi, perakendecilerin belirli ürünlerin satış alanlarını büyütme
amacıyla, ürünleri sergileyeceği raf sayısını arttırması karşılığında, tedarikçilerden
talep edilen indirimler olarak tanımlanabilmektedir. RED BULL’un 2018’de reyon
büyütme primi uyguladığı perakendeciler ve uygulanan primin detayları aşağıdaki
tabloda yer almaktadır.
Tablo 11: 2018’de Performans Reyon Büyüme Primi Alan Perakende Zincir Mağazalarına İlişkin
Sözleşme Hükümleri
Teşebbüs Reyon Büyütme Primine ilişkin Sözleşme Hükümleri
(…..)
Aylık net satış üzerinden, satılan malın maliyetinin %(…..) tarafından hesaplanır,
herhangi bir şarta bağlı olmaksızın RED BULL’a fatura edilir.
(…..) Her yeni mağaza için (…..) TL RED BULL’a fatura edilir.
(…..)
Aylık net alış cirosu üzerinden %(…..) tarafından hesaplanır, herhangi bir şarta
bağlı olmaksızın tarafımıza RED BULL’a fatura edilir.
(…..)
Her yeni mağaza açılışı için, toplam (…..) mağazaya kadar (…..) TL RED
BULL’a fatura edilecektir.
(…..) Her yeni mağaza için (…..) TL + KDV RED BULL’a fatura edilir.
Kaynak: Teşebbüsten Gelen Bilgiler
(78) Görüldüğü üzere reyon büyütme primi (…..) ve uygulanan oran ve miktarlar dosya
kapsamında incelenen ciro ve performans primlerine kıyasla oldukça düşüktür. Söz
konusu prim için belirli bir dönemsellik bulunmamakta yani bir süreklilik teşkil
etmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında, reyon büyütme primlerinin de pazarı rakiplere
kapayacak, rekabet karşıtı bir nitelik taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.
(79) Yukarıda yer verilen bilgi ve tespitler neticesinde, RED BULL’un iskonto sisteminde
bulunan ciro, performans ve reyon büyütme primlerinin rekabet karşıtı bir şekilde
tasarlanmadığı yahut ilgili pazarda böyle bir etki doğurmadığı değerlendirilmektedir.
Bununla beraber, söz konusu indirimlerin pazardaki etkileri rakipler ve müşteriler
perspektifinden de ele alınmış ve kendilerinden konuya ilişkin talep edilen bilgi ve
belgeler de incelenmiştir. Yapılan tüm bu değerlendirmelerin sonucunda RED
BULL’un uyguladığı ciro primi, performans ve reyon büyütme primlerinin fiili
münhasırlığa yol açmak suretiyle ilgili piyasadaki rekabeti kısıtlayıcı nitelikte olmadığı
kanaatine ulaşılmıştır.
I.3.3. RED BULL’un Yeniden Satış Fiyatını Belirlediği İddiasına İlişkin
Değerlendirme
(80) Dosya konusu iddialardan bir diğeri, RED BULL’un distribütörlerinin satış fiyatlarını
belirlediği iddiasıdır. Soruşturma kapsamında söz konusu iddiaya ek olarak, RED
BULL’un diğer kanallarla ulaştığı satış noktalarının da yeniden satış fiyatını belirleyip
belirlemediği incelenmiştir.
(81) Soruşturma kapsamında yapılan yerinde incelemelerde, RED BULL’un
distribütörlerinin veya diğer satış noktalarının yeniden satış fiyatını belirlediğine ilişkin
herhangi bir bilgi veya belgeye rastlanmamıştır. RED BULL ile distribütörleri arasında
akdedilen tip sözleşmenin “Ticari Uygulamalar- Faturalandırma” başlıklı 5.
maddesinde “Her halükarda Bayilik Alan Ürünlere ilişkin yeniden satış fiyatlarını kendi
takdirleri doğrultusunda belirlemekte serbesttir” denilmektedir.
19-45/767-329
17/27

(82) Bununla birlikte, RED BULL’un yeniden satış fiyatına müdahale edip etmediğine
ilişkin olarak; ev, yerinde tüketim ve distribütör kanalındaki ilk beş müşterisine
ürünlerinin satış fiyatlarına müdahale edilip edilmediği sorulmuştur. Gelen cevapların
tamamında RED BULL’un tavsiye ettiği bir satış fiyatının olduğu ancak satış fiyatları
konusunda kendilerine RED BULL tarafından herhangi bir müdahalede
bulunulmadığı ifade edilmiştir.
(83) Tüm bu belge ve bilgiler ışığında, RED BULL’un distribütörlerinin ve diğer satış
noktalarının fiyatlarına doğrudan herhangi bir müdahalesinin bulunmadığı
anlaşılmaktadır. Öte yandan dosya kapsamında gerçekleştirilen yerinde
incelemelerde elde edilen belgelerde, RED BULL’un satışlarını Perfect Store
(mükemmel nokta) adı verilen bir sistem çerçevesinde gerçekleştirdiği, tavsiye fiyata
uyumun ise bu sistem içinde dikkate alınan bir kriter olarak belirlendiği görülmüştür.
Tavsiye fiyata uyum kriterinin dolaylı yoldan yeniden satış fiyatının belirlenmesine
benzer sonuçlar yaratabileceği hususundan hareketle, mükemmel nokta sistemi
ayrıca analiz edilmiştir.
- “Perfect Store” (Mükemmel Nokta) Sistemi
(84) Perfect Store (mükemmel nokta), RED BULL’un ürünlerini pazarlama ve satış
faaliyetlerini geliştirmek üzere, satış noktaları üzerinde kullandığı bir iş modelidir.
Teşebbüsün bir iç uygulaması olan bu sistem; (…..) dört ana kriter ve bu kriterlerin alt
kırılımlarından oluşmaktadır. Bir satış noktasının 100 üzerinden 70 puan alması
mükemmel nokta olarak nitelendirilmesi için yeterli kabul edilmektedir. (…..).
(85) Mükemmel nokta sisteminin amacı ve uygulamasıyla ilgili olarak RED BULL
tarafından,
- (…..)4
ifade edilmiştir.
(86) Mükemmel nokta sisteminin ana kriterleri, alt kriterleri ve her bir kriter için
verilebilecek maksimum puanlara aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.

4 Planlı alışveriş listesinde olmayan, tüketicilerin fark ettikleri anda alma eğiliminde olduğu ürün grubu
olarak ifade edilmiştir. Gör/al niteliğindeki ürünler.
19-45/767-329
18/27

Tablo 12: Mükemmel Nokta Puanlama Sistemi Ve Kriterleri
Ana Kriterler Alt Kriterler (Puan) Toplam Puan
(…..)
-(…..)
-(…..)
-(…..)
-(…..)
(…..)
(…..)
-(…..)
-(…..)
-Tavsiye Fiyat Uyumluluğu (5)
-(…..)
(…..)
(…..)
-(…..)
-(…..)

(…..)
(…..) (…..)
TOPLAM 100
Kaynak: Teşebbüsten Elde Edilen Bilgiler
(87) Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere, mükemmel nokta sisteminde yer alan “(…..)”
ana kriteri toplamda (…..) puan içermekte olup; (…..).
(88) RED BULL’un mükemmel nokta modeli ve bu modelde yer alan tavsiye fiyata uyum
kriteri vasıtasıyla alıcılarının yeniden satış fiyatını dolaylı olarak belirleyip
belirlemediği analizinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus söz konusu kriterin
nasıl formülize edildiğidir. Zira etki yaratması amaçlanan bir kriterin hedeflenen sonuç
üzerinde belirleyici olabilecek şekilde tasarlanması gerekmektedir. Bu çerçevede,
tavsiye fiyata uyum kriteri ile alıcının satış fiyatının belirlenmesini hedefleyen bir
teşebbüsün, söz konusu kritere belirleyici etki yaratabilecek bir ağırlık vermesi, bunun
sonuçlarını ölçümlemesi ve son olarak da söz konusu ölçümlemeye göre alıcılarına
bir ceza veya ödül vermesi gerekecektir.
(89) RED BULL tarafından uygulanan sisteme bakıldığında ise, genel olarak mükemmel
nokta sisteminin özel olarak ise tavsiye fiyata uyum kriterinin, alıcıların yeniden satış
fiyatını belirleyebilecek şekilde tasarlanmadığı görülmektedir. Yapılan incelemede,
mükemmel nokta ölçümlemesinin RED BULL satışlarının ortalama %(…..) gibi
oldukça sınırlı bir bölümünde uygulandığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, teşebbüsün söz
konusu ölçümleme vasıtasıyla alıcıları üzerinde herhangi bir etki yaratmayı
hedeflediğini iddia edebilmek mümkün değildir. Zira, bu model vasıtasıyla noktaların
yeniden satış fiyatını belirlemeyi hedefleyen bir teşebbüsün, satışlarının önemli bir
kısmını söz konusu model çerçevesinde ölçümlemeye tabi tutması beklenecektir.
(90) Özel olarak tavsiye fiyata uyum kriteri incelendiğinde de benzer sonuçlara
ulaşılmaktadır. Tavsiye fiyata uyum kriteri 100 üzerinden 5 puan ile temsil
edilmektedir. Bir noktanın mükemmel nokta kabul edilebilmesi için 100 üzerinden 70
puanın yeterli olduğu dikkate alındığında tavsiye fiyata uyum kriterinden hiç puan
almaksızın da bir noktanın mükemmel nokta olabilmesi mümkündür. Dolayısıyla,
tavsiye fiyata uyum kriterine uyulması veya uyulmaması bir noktanın mükemmel
nokta olabilmesinde belirleyici değildir. Bu itibarla, herhangi bir noktaya mükemmel
nokta kriterlerini karşılaması sebebiyle özel bir indirim veriliyorsa dahi, bu indirimde
tavsiye fiyata uyum kriterinin etkisinin olduğu ileri sürülemeyecektir.
(91) RED BULL tarafından sağlanan bilgilere göre noktaların tavsiye edilen fiyatın altında
fiyat uygulaması durumunda da bu noktalara tavsiye fiyata uyum kriterinden tam
puan verilmektedir. Bu tarz bir uygulama noktaların tavsiye fiyata uyup
uymadıklarının takibini oldukça güçleştireceğinden, söz konusu kriter vasıtasıyla
19-45/767-329
19/27

noktaların tavsiye fiyata uyumlarının takip edilmesinin hedeflendiği
söylenemeyecektir.
(92) Tavsiye edilen fiyatın altında sattığı halde tavsiye fiyata uyum kriterinden tam puan
almış noktalardan bazılarına aşağıdaki tabloda yer verilmektedir.
Tablo 13: Tavsiye Edilen Fiyatın Altında Sattığı Halde Tavsiye Fiyata Uyum Kriterinden Tam Puan
Almış Noktalar
Satış Noktası İl
Mağaza
Tipi
MN
Puanı
TFU
Puanı
Satış
Fiyatı
Tavsiye
Fiyat
İskonto
Oranı (%)
1 (…..) İstanbul Tekel 61,60 5,00 (…..) (…..) (…..)
2 (…..) Maraş Büfe 63,10 5,00 (…..) (…..) (…..)
3 (…..) İstanbul Bakkal 69,30 5,00 (…..) (…..) (…..)
4 (…..) Eskişehir Bakkal 59,30 5,00 (…..) (…..) (…..)
5 (…..) Düzce Market 87,83 0,63 (…..) (…..) (…..)
6 (…..) İstanbul Market 87,83 0,63 (…..) (…..) (…..)
7 (…..) Muğla Bakkal 83,46 0,63 (…..) (…..) (…..)
Kaynak: Teşebbüsten Gelen Bilgiler
(93) Yukarıdaki tabloda ilk dört nokta ile örneklendiği üzere RED BULL tarafından satış
fiyatı tavsiye fiyatın altında olan noktalara tavsiye fiyata uyum kriterinden tam puan
verilmektedir. Bu noktalar, mükemmel nokta puanları 70’in altında kalmasına rağmen
özel iskonto almıştır. Tabloda yer verilen son üç nokta ise (5-7 sıralı noktalar), tavsiye
edilen fiyatın üzerinde satış yapmış, bu sebeple tavsiye fiyata uyum kriterinden 5 tam
puanın oldukça altında bir puan (0,63) almış ancak mükemmel nokta puanı 70’in
üzerinde gerçekleşmiş (83,46) ve özel iskonto almış noktalardır. Zira yukarıda da
ifade edildiği üzere tavsiye fiyata uyum kriteri, bir noktanın mükemmel nokta
olabilmesinde belirleyici rol oynamamaktadır.
(94) Tüm bu veriler ışığında, bir satış noktasının mükemmel nokta puanı, satış fiyatı,
tavsiye fiyata uyum puanı ve özel iskonto alıp alamayacağı arasında herhangi bir
ilişki tespit edilememiştir. Tavsiye fiyatın altında bir fiyatla yapılan satışlara tam puan
verilmesi ile tavsiye fiyata uyum kriterine bir noktanın mükemmel nokta kabul
edilebilmesi için gerekli puan içinde belirleyici olamayacak kadar düşük bir pay
verilmesi birlikte dikkate alındığında, gerek mükemmel nokta sisteminin gerekse
tavsiye fiyata uyum kriterinin bu kriterlere uymayan noktaların tespiti ve
ödüllendirilmesi/cezalandırılması amacıyla tasarlandığının söylenebilmesi mümkün
değildir.
- Tavsiye Fiyata Uyum Kriteri Hakkındaki Yeni Düzenleme
(95) RED BULL Kurum kayıtlarına 10.12.2018 tarih ve 8745 sayı ile intikal eden yazısıyla
mükemmel nokta sisteminde birtakım değişiklikler yaptığını bildirmiştir. Buna göre;
- Aralık 2018 tarihi itibariyle tavsiye fiyata uyum kriteri, mükemmel nokta kriterleri
arasından çıkartılmıştır. Konu ile ilgili olarak yapılan değişiklikler ilgili tüm
birimlere 05.12.2018 tarihinde bildirilmiştir.
- Yapılan bu değişiklikler RED BULL’un bağlı oluğu global mükemmel nokta
analiz ekibi ile Türkiye satış ekibine bildirilmiştir.
- İlaveten, “(…..)” (…..).
19-45/767-329
20/27

(96) Konu ile ilgili olarak teşebbüs tarafından yapılan açıklamalarda,
- Azami yeniden satış fiyatlarına uyumun ölçülmesi ve azami yeniden satış
fiyatına uyum karşılığında puan verilmesinin rekabet hukuku ilkeleri ile uyumlu
olduğunu düşündükleri,
- Nitekim 2018 yılının ilk üççeyreği için mükemmel nokta kriterlerinden tavsiye
fiyata uyum kriteri çıkartılarak tekrar raporlamalar yapıldığında iskonto verilen
noktaların durumunda bir değişiklik olmadığı,
- Bu durumun da tavsiye fiyata uyum veya mükemmel nokta kriterlerinin yeniden
satış fiyatının belirlenmesi şeklinde bir amacı ve/veya etkisinin bulunmadığını
gösterdiği,
- RED BULL’un rekabet hukuku dahil olmak üzere tüm mevzuata uygun şekilde
davranmak için her türlü çabayı gösterdiği, bu amaç doğrultusunda
uygulamalarda haklarında herhangi bir şüpheye yer bırakmamak amacıyla
tavsiye fiyata uyum kriteri ile bu kriterin yer aldığı (…..) ana kriterinin mükemmel
nokta sisteminden tamamıyla çıkartılmasına karar verildiği
ifade edilmiştir.
I.3.4. RED BULL’un Distribütörlerin Perakendecilere Vereceği İskonto Oranlarını
Belirlediği İddiasına İlişkin Değerlendirme
(97) Dosya konusu iddialardan bir diğeri RED BULL’un, distribütörlerin perakendecilere
verdiği iskonto oranlarını belirlediği, RED BULL onayı olmaksızın sistemde herhangi
bir iskontonun verilemediğidir.
(98) RED BULL’daki yerinde incelemede distribütör kanalı ile yapılan satışlarda
“Panorama Satış Enformasyon Sistemi”nin (PANORAMA) kullanıldığı tespit edilmiştir.
PANORAMA’ya bağlı el terminali sisteminin denenmesi talep edilmiş, bu çerçevede,
RED BULL İstanbul distribütörü (…..) bünyesinde çalışan satış elemanı RED BULL
binasına gelmiş, el terminalinden sistemde tanımlı iskonto üzerinden sipariş girmiştir.
Satış elemanına söz konusu iskonto oranları dışında bir indirim yapılıp
yapılamadığının sorulması üzerine, distribütör yetkilisi tarafından da indirim
tanımlanabileceği ifade edilmiş ve sistemde tanımlı iskonto oranından daha fazla
indirimin yapıldığı örnek bir sipariş girilmiştir.
(99) İlaveten, “Panorama Sistem Dizayn Dokümanı” adlı belgenin incelenmesinden, RED
BULL ürünlerinin fiyatlarını tanımlama, değiştirme ve iskonto promosyon tanımlama
yetkilerinin gerek RED BULL merkez operatöründe gerekse distribütör operatöründe
olduğu, bu operatörlerin vade, müşteri, ürün ve kampanya başlıkları altında iskonto
tanımlayabildiği ve söz konusu oranları kendi iradeleri ile belirleyebildikleri
anlaşılmaktadır.
(100) Tüm bu belge ve bilgiler ışığında, RED BULL’un distribütörlerin perakendecilere
vereceği iskonto oranlarını belirlediği, RED BULL onayı olmaksızın sistemde
herhangi bir iskontonun verilemediği iddiasının gerçeği yansıtmadığı kanaatine
ulaşılmıştır.
I.4. Savunmalar ve Savunmalara İlişkin Değerlendirme
(101) RED BULL tarafından özetle;
- RED BULL’un bar ve gece kulüpleri de dâhil olmak üzere satış noktaları ile
akdettiği sözleşmelerde münhasırlığa ilişkin herhangi bir hükmün yer almadığı,
19-45/767-329
21/27

- RED BULL’un (…..) ekiplerinin faaliyetleri kapsamında fiili münhasırlık
oluşturmaya yönelik bir uygulama veya amacı bulunmadığı, bu ekiplerin (…..),
ürünlerin satışına ilişkin inisiyatiflerinin olmadığı ancak (…..) RED BULL
politikalarının dışına çıkarak rekabet hukuku bağlamında aykırılık teşkil
edebilecek münferit e-posta yazışmaları yaptıkları, bu durum üzerine ekiplere
27.08.2018 tarihinde bir uyarı ve bilgilendirme e-postası atıldığı, ayrıca bu
ekiplere rekabet hukuku eğitimleri verildiği, (…..),
- RED BULL’un (…..) ekiplerinin faaliyetlerinin fiili münhasırlığa yönelik bir amaç
veya etki doğurmadığı ancak Kurulun aksi yönde bir sonuca varması halinde,
4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi kapsamında bireysel muafiyet
değerlendirmesi için gereken şartların sağlandığı, bu kapsamda;
a) RED BULL’un satış noktalarıyla kurduğu sözleşmesel ilişkilerin marka
imajını güçlendirmek, reklam ve sponsorluk faaliyetlerini artırmak ve
yatırım yapma güdüsünü teşvik etmek açısından somut ve olumlu
etkilerinin olduğu, öte yandan satış noktalarına yapılan ziyaretler
sayesinde stok yönetimi, saklama koşulları ve ürünlerin raf ömür
takiplerinin daha kolay yapılabileceği,
b) Yukarıda 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
için yapılan açıklamalar neticesinde, hizmet ve ürün kalitesinin yüksek
tutulması, tüketici tercihlerinin yakından takip edilmesi ve stok
yönetiminin iyileştirilmesinin tüketiciye de yarar sağlayacağı,
c) (…..) ekipleri tarafından ziyaret edilen yerinde tüketim nokta sayısının,
toplam RED BULL satışı yapan yerinde tüketim nokta sayısına oranının
yalnızca %(…..) olarak gerçekleştiği, benzer şekilde ziyaret edilen ev
kanalı noktalarının, toplam RED BULL satan ev kanalı noktalarının
yalnızca %(…..)’üne denk geldiği, ayrıca bu ziyaretler neticesinde RED
BULL müşterisi haline gelen nokta sayılarının ve bu noktalara yapılan
litre bazında satışların, RED BULL ürünü satılan toplam nokta sayısına
ve toplam litre bazında satışlara oranının önemsenmeyecek derecede
az olduğu ve bu ekiplerin satış noktalarına yönelik herhangi bir baskı
veya benzeri bir uygulamasının bulunmadığı,
d) (…..) ekiplerinin sunduğu satış destek faaliyetlerinin, çok sınırlı sayıda
ve önemsenmeyecek oranda yerinde tüketim noktası ve ev kanalı satış
noktasını ilgilendirmekte olduğu, bu ekipler tarafından yapılan faaliyetler
sonucunda fiili bir münhasırlık uygulaması gerçekleştirildiği düşünülse
dahi bu faaliyetler sonucunda rekabetin 4054 sayılı Kanun’un birinci
fıkrasının (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için zorunlu
olandan fazla sınırlanmadığı,
- RED BULL ile soğutucu dolap verilen satış noktaları arasında çalınma,
kaybolma gibi durumlar açısından emanet sözleşmeleri imzalandığı, bu
sözleşmelerde dolaplarda sürekli olarak ve yalnızca RED BULL ürünü
bulunacağına yönelik ifadeler yer alsa da RED BULL’un önaraştırma
aşamasında sunduğu fotoğraflardan da görülebileceği üzere, satış
noktalarının dolaplarında rakip ürünlerine de yer verebildiği ve RED BULL’un
söz konusu noktalara herhangi bir yaptırım uygulamadığı,
- Yerinde tüketim kanalındaki satış noktalarının 100 m2 üzerinde alana sahip
olduğu, bu noktalarda satış noktasının kendine ait endüstriyel dolaplarının
19-45/767-329
22/27

bulunduğu, bu noktalarda bulunan dolapların ürün teşhiri amacıyla kullanıldığı,
dolayısıyla dolapların fiili bir münhasırlık yaratmayacağı,
- 100 m2 altında satış alanı olan noktalara büyüklüklerini gözeterek çok daha
ufak soğutucuların verildiği dolayısıyla bu noktalara verilen dolapların ev
kanalı satış noktasının tüm soğutucu ihtiyacını karşılayacak kapasitesinin
bulunmadığı, fiiliyatta bu noktalarda rakip dolapların da bulunduğu,
- Diğer taraftan dolap yatırımları açısından da tıpkı ev kanalı satış noktaları gibi
bir önceliklendirme yapıldığı, bu çerçevede öncelikle satış hacmi yüksek
noktalara bu yatırımların yapıldığı,
- RED BULL dolaplarının gerek 100m2 üstü gerek ise 100m2 altı noktalar
bakımından fiili münhasırlık yaratabilecek nitelik veya niceliğe sahip olmadığı,
keza bu noktalarda rakip CCİ’nin dolaplarının ve noktaların kendilerine ait
endüstriyel dolaplarının bulunduğu dolayısıyla RED BULL dolaplarına rakip
ürünlerin girememesinin fiilen bir münhasırlık sonucuna neden olmayacağı,
bununla beraber noktalara verilen dolapların boyutlarının, satış noktalarının
büyüklüğüne oranla verilmesine dikkat edildiği,
- RED BULL’un uyguladığı indirim sistemlerinin fiili münhasırlığa yol açmadığı,
uygulanan iskonto oranlarının sabit ve şeffaf olduğu, indirimlerin sadece RED
BULL tarafından değil distribütör ve satış noktaları arasındaki karşılıklı
görüşmeler ve pazarlıklar sonucunda belirlendiği, RED BULL’un bu
müzakereler esnasında ulusal zincir perakendecilere karşı pazarlık gücünün
sınırlı olduğu, bu tespitlerin soruşturma aşamasında soru yöneltilen RED
BULL’un en büyük müşterileri tarafından da doğrulandığı,
- RED BULL’un sektördeki en önemli rakibi olan CCİ’nin uyguladığı indirim
oranlarının çok daha yüksek seviyelerde olduğu, bu çerçevede RED BULL
tarafından uygulanan ciro, performans veya reyon büyütme primlerinin fiili
münhasırlık oluşturma amacı veya etkisinin bulunmadığı ve sektörün genel
uygulamalarına paralel olduğu,
- RED BULL distribütörlerinin veya diğer satış noktalarının yeniden satış fiyatını
belirlemeye yönelik hiçbir uygulamasının bulunmadığı, RED BULL’un ev,
yerinde tüketim ve distribütör kanallarındaki en büyük müşterilerinin konu ile
ilgili verdiği cevaplarda RED BULL’un satış fiyatlarına herhangi bir
müdahalesinin olmadığı ve fiyatın kendileri tarafından belirlendiğinin net bir
şekilde ifade edildiği, dolayısıyla RED BULL’un hiçbir müşteriye karşı yeniden
satış fiyatının tespitine ilişkin bir uygulamasının bulunmadığı,
- RED BULL’un Perfect Store (Mükemmel Nokta) sistemi çerçevesinde veya bu
yolla yeniden satış fiyatının tespitine ilişkin herhangi bir uygulama veya
amacının bulunmadığı,
- Temel amacının impulse5 nitelikte olan RED BULL ürünlerinin, mağaza içi
uygulamalarla olabildiğince fazla çeşitle ve geniş bir alan içerisinde
bulunmasını temin ederek perakendecilerin enerji içeceği satışlarını artırmak
olduğu,
- Mükemmel nokta sistemi ile tüketicilerin satın alma kararlarını pozitif yönde
etkilediği düşünülen kriterlerin perakende satış noktalarına tavsiye edildiği, bir

5 Planlı alışveriş listesinde olmayan, tüketicilerin fark ettikleri anda alma eğiliminde olduğu ürün grubu
olarak ifade edilmiştir. Gör/al niteliğindeki ürünler.
19-45/767-329
23/27

noktanın mükemmel nokta olarak değerlendirilmesi için kesin bir puan eşiğinin
bulunmadığı, 100 tam puan üzerinden belirlenen puanın o noktanın
satışlarının ne kadar optimize edildiğini gösterdiği ve genel uygulama olarak
bir noktanın 70 puan almasının RED BULL tarafından yeterli görüldüğü,
- Bu sistemin satış noktalarına tavsiye niteliğinde önerildiği ve sistemdeki
kriterlere uyum inisiyatifinin tamamen satış noktasına ait olduğu, tavsiyenin
ötesine geçecek bir davranış veya herhangi bir müdahalenin mevcut olmadığı,
- Perfect Store sisteminde yer alan “Tavsiye Fiyat Uyumluluğu” alt kriterindeki
fiyatın, “tavsiye maksimum satış fiyatı” olduğu, bir başka ifadeyle ilgili
noktaların RED BULL tarafından kendilerine iletilen tavsiye fiyatı veya bu
fiyatın altında herhangi bir fiyatı uygulamaları halinde bu kriterden tam puan
alabildikleri, bu çerçevede RED BULL’un maksimum satış fiyatını tavsiye
etmesinin 2002/2 sayılı Tebliğ ve Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz
çerçevesinde rekabet hukuku ihlali olarak değerlendirilmemesi gerektiği,
- RED BULL’un Perfect Store sisteminde yer alan “Tavsiye Fiyat Uyum”
kriterinin rekabet hukuku açısından, aşağıda açıklanan sebeplerden ötürü,
hiçbir sakınca doğurmayan bir tavsiye azami satış fiyatı olduğunun
düşünüldüğü, ancak kriterin RED BULL açısından hiçbir önemi olmadığının
vurgulanması ve yanlış anlaşılmalardan kaçınılması adına, Aralık 2018 yılında
fiyat ana kriterinin Perfect Store sisteminden tamamen çıkartıldığı,
- “Tavsiye Fiyata Uyum” kriterinin tüm Perfect Store kriterleri arasındaki
öneminin ihtiva ettiği puan bakımından (toplamda 100 puan üzerinden 5 puan)
yok denecek kadar az olduğu,
- Perfect Store uygulamalarına ilişkin puanlamaların çok sınırlı bir şekilde
ölçümlendiği (toplam satışların ortalama %(…..)) ve bu kapsamda “Tavsiye
Fiyata Uyum” kriterine özel bir önem atfedilmediği, yapılan ölçümlemelere göre
alıcılara bir ceza veya ödül verilmediği, RED BULL’un herhangi bir satış
noktasına indirim verirken veya verilen indirimleri değiştirirken/kaldırırken
esasen noktanın satış miktarı, piyasa koşulları gibi ticari koşul ve beklentileri
dikkate aldığı,
- Zaman zaman RED BULL’un satış temsilcilerinin özel iskonto taleplerini
ilettikleri e-postalarda “Perfect Store” ibarelerinin yer almasının tek sebebinin,
satış temsilcilerinin RED BULL’a konu hakkında bilgi verme refleksi olduğu,
zira bu e-postaların hiçbirinde “Tavsiye Fiyata Uyum” kriterinden
bahsedilmediği,
- RED BULL’un hem mükemmel nokta puanı hem de tavsiye fiyat uyum puanı
açısından Perfect Store kriterlerine uygun olmayan noktalara da özel
iskontolar verebildiği,
- RED BULL’un Perfect Store uygulamasının bir an için yeniden satış fiyatının
tespitine yol açacağı kabul edilse dahi burada doğrudan (per se) bir ihlalin
varlığının kabul edilmesinin doğru olmayacağı, söz konusu uygulama
açısından bir etki analizinin yapılması gerektiği,
- Perfect Store ölçümü yapılan nokta sayısının, RED BULL ürünlerinin satıldığı
toplam nokta sayısına oranla çok düşük kaldığı; 2016, 2017 ve 2018 yılları için
sırasıyla bu oranın %(…..), %(…..) ve %(…..) civarında olduğu,
19-45/767-329
24/27

- Satış noktalarına verilen indirimlerin diğer ticari koşulların yanı sıra Perfect
Store ile birlikte değerlendirildiği kabul edilse dahi bu oranın çok düşük olduğu,
Perfect Store’un sadece fiyat kriterinden oluşmadığı, kaldı ki bu kriterin
puanının çok düşük olduğu ve burada bahsedilen fiyatın tavsiye maksimum
satış fiyatı olduğu,
- RED BULL’un 2016-2018 yılları arasında özel iskonto verdiği (…..) noktadan
yalnızca (…..) tanesinin değerlendirilmesi yapılırken ilgili e-postalarda Perfect
Store ifadesinin yer aldığı, bu noktaların sayısının RED BULL satan tüm
noktalara olan oranının 2016,2017 ve 2018 yılları için sırasıyla %(…..), %(…..)
ve %(…..) olduğu, aynı şekilde bu noktaların cirolarının da RED BULL’un
toplam satışlarına kıyasla oranının önemsenmeyecek kadar az olduğu,
- Sonuç olarak, Perfect Store sisteminin ve/veya bu kapsamdaki “Tavsiye Fiyata
Uyum” kriterinin doğrudan veya dolaylı olarak yeniden satış fiyatının tespitine
sebebiyet verecek bir şekilde düzenlenmediği ve bu şekilde bir etkisinin
olmadığı, dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında bir ihlal
teşkil etmediği,
- Gerek yurtdışı rekabet otoritelerinde gerekse Kurul içtihatlarında son dönemde
yeniden satış fiyatının tespitiyle ilgili olarak per se uygulaması değil rule of
reason değerlendirilmesinin kabul edildiği, bununla birlikte 2018 yılında
tamamlanan 22.11.2018 tarih ve 18-44/703-345 sayılı Sony ve 19.09.2018
tarih ve 18-33/576-274 sayılı Henkel kararlarında yeniden satış fiyatının
tespitinin amaç itibarıyla ihlal teşkil ettiğine karar verildiği ancak bu
kararlardaki soruşturma konusu olay ile RED BULL uygulamalarının
benzeşmediği,
- Söz konusu kararlarda; sağlayıcıların bayilere sistematik bir baskısının
olduğunun deliller ile ortaya koyulduğu ve söz konusu fiyat müdahalelerinin
yukarı yönlü olduğu, RED BULL’da ise yapılan incelemelerde bu tarz hiçbir
delil bulunamadığı gibi şirketin de bu yönde bir politikasının olmadığı, ayrıca
RED BULL’un tavsiye ettiği fiyatın altında fiyat uygulanması durumunda da bu
noktalara söz konusu Perfect Store kriterinden tam puan verildiği,
- Perfect Store’un dört ana kriteri olan “(…..)” ve bu kriterlere bağlı alt kriterlerin
toplamda 100 puana karşılık geldiği, bu kapsamda Soruşturma Raporunda
(…..) puan olarak belirtilen “(…..)” alt kriterinin (…..) puan olması gerektiği,
böylece “(…..)” kriterinin toplamda (…..) puan değil (…..) puana tekabül ettiği,
- RED BULL ve sektördeki pek çok firma tarafından kullanılan Panaroma’nın
sağlayıcı firmaların ürünlerinin satış ve dağıtım planlanması amacıyla
kullanılan bir sistem olduğu, bu kapsamda RED BULL distribütörlerinin
perakendecilere vereceği iskonto oranlarını belirlemek gibi bir amaç için
kullanılmadığı, distribütörlerin kendi ticari kararları çerçevesinde
perakendecilere iskonto uygulamasının önünde hiçbir engel olmadığı, söz
konusu hususun Soruşturma Heyeti tarafından da doğrulandığı,
- Türkiye’de enerji içeceklerinin ayrı bir ürün pazarı olarak değerlendirilmesinin
2017/4 sayılı Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tebliği isimli ayrı bir
düzenlemeden kaynaklandığı, öte yandan bu kapsamda ilgili ürün pazarına
ilişkin tespite itiraz edilmemekle birlikte Avrupa Birliği uygulamalarında enerji
içeceklerinin “alkolsüz gazlı içecek” tanımına girdiği ve ilgili ürün pazarının alt
segmentlere gidilmeksizin doğrudan bu çerçevede tanımlandığı,
19-45/767-329
25/27

- RED BULL ürünlerinin kafein içeren alkolsüz gazlı içecekler başta olmak üzere
tüm alkolsüz gazlı içecekler ile rekabet içinde olduğu, bu içecek
kategorilerinde başta CCİ olmak üzere başka teşebbüs ve markaların
bulunduğu, özellikle CCİ’nin dolap bulunurluğu ve uyguladığı ciro primi oranları
açısından RED BULL’a kıyasla önemli bir üstünlüğe sahip olduğu,
- RED BULL’un ilgili ürün pazarındaki konumunun, özellikle tüketiciye ulaşım
ağı açısından yukarıda bahsedilen sektör oyuncularından ve rekabet
şartlarından bağımsız olarak değerlendirilmemesi gerektiği,
- Soruşturma Raporunda yer alan “Pazar Payı Tablosu” kapsamında, CCİ
bünyesinde yer alan Gladiator ürününün 2018 yılındaki pazar payının %(…..)
olarak gösterildiği ancak ürünün hiç satışı olmadığı yanılgısını önlemek
amacıyla bu oranın %(…..) olduğunun belirtilmesi gerektiği, benzer şekilde
2018 yılı için, Burn’ün pazar payının %(…..), Monster’ınkinin %(…..) olduğu,
- Şikâyetçiler RİT ve kardeş şirketi EDKO tarafından ileri sürülen iddiaların
gerçeği yansıtmadığı, bu iddiaların taraflar arasındaki sona ermiş distribütörlük
ilişkisi ile ilgili olduğu ve şikâyetin yapılmasının amacının RED BULL’u
karalamak olduğu,
- EDKO ve RED BULL arasındaki distribütörlük ilişkisinin 01.11.2013 tarihinde
başladığı fakat personel eksikliği, düzenli servis sağlanamaması ve yaşanan
performans kayıpları gibi nedenlerle söz konusu ticari ilişkinin 31.12.2016
tarihinde tarafların karşılıklı mutabakatıyla sona erdiği,
- 18.04.2017 tarihinde EDKO’nun eski çalışanlarından bazılarının, RED BULL
ve RED BULL’un bazı çalışanları hakkında İstanbul 11. Asliye Ticaret
Mahkemesinde E: 2017/382 sayılı davayı açtığı, davanın konusunun EDKO ve
RED BULL çalışanlarının birlikte hareket ederek, EDKO’nun eski çalışanlarının
zimmetlerine para geçirmesi böylece şirketi zarara uğratarak, bu zarardan
Türk Borçlar Kanunu’nun 66. maddesi uyarınca RED BULL’un sorumlu
tutulmasını sağlamak olduğu,
- EDKO’nun gerek dava açmadan önce gerekse dava sürecindeki dilekçeler
aşamasında defalarca RED BULL’dan haksız maddi taleplerde bulunduğu, bu
taleplerin yerine getirilmemesi halinde RED BULL’un Kuruma şikayet
edileceğinin belirtildiği,
- EDKO tarafından RED BULL’a karşı açılan davanın gerek EDKO’nun bazı
çalışanları hakkında yürütülen kamu davasının RED BULL açısından rekabet
hukukunu ilgilendiren hiçbir yönünün bulunmadığı, yargılama sırasında RED
BULL’un sadece Türk Borçlar Kanunu’nun “adam çalıştıranın sorumluluğu”
hükümleri uyarınca sorumlu olup olmadığının tartışıldığı,
- Benzer şekilde, RİT ile RED BULL arasındaki distribütörlük ilişkisinin
11.09.2018 yılında başladığı fakat taraflar arasındaki sözleşmeye aykırılık
sebebiyle, tarafların karşılıklı ve tam mutabakatlarıyla söz konusu ticari ilişkinin
31.12.2016 tarihi itibariyle kendiliğinden sona erdiği,
- 26.12.2017 tarihinde RİT’in İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinde E:
2017/1135 sayılı davayı açtığı, davanın konusunun ise piyasadan toplanan raf
ömrünü doldurmak üzere olan ürünlerin RED BULL’a iade edilememesi
sebebiyle RIT’in zarara uğraması olduğu,
19-45/767-329
26/27

- RİT tarafından açılmış söz konusu davanın, İstanbul 2. Asliye Ticaret
Mahkemesinin 27.03.2019 tarihli, E: 2017/1135 ve K: 2019/257 sayılı kararı ile
RİT’in iddialarını somutlaştırmaması ve kanıtlayamaması sebebiyle
reddedildiği ve davanın RED BULL tarafından kazanıldığı, dolaysıyla söz
konusu davanın rekabet hukuku ile hiçbir ilgisi bulunmadığı gibi rekabet
hukuku dışında da bir dayanağının olmadığının mahkeme kararı ile de açıkça
ortaya konduğu,
ifade edilerek, açıklanan sebeplerden ötürü, RED BULL aleyhine 4054 sayılı
Kanun’un 16. maddesi çerçevesinde idari para cezası tesis edilmemesi yönünde
karar verilmesi, bu talebin kabul edilmemesi halinde, 4054 sayılı Kanun’un 9.
maddesinin üçüncü fıkrası altındaki yetkilerin kullanılması talep edilmiştir.
(102) Savunmalarından görüldüğü üzere RED BULL, genel olarak soruşturma sürecinde
yapılan tespitlere katılmış, sadece birkaç noktada farklı nitelikte ek açıklamalarda
bulunmuştur. Bu noktalardan birincisi ilgili ürün pazarına ilişkindir. CCİ ile RED
BULL’un durumu soruşturma raporunda ciro prim oranları ve dolap bulunurluğu
bakımından kıyaslanmıştır. Ciro prim oranları bakımından yapılan kıyaslamada CCİ
bünyesindeki diğer ürünler katılmadan sadece enerji içeceği ürünleri kullanılmıştır.
Dolayısıyla ilgili kıyaslama “enerji içeceği pazarı” sınırları içinde tutulmuştur. CCİ’nin
dolaplarının RED BULL dolaplarıyla kıyaslanması ise soğutucu sayılarının
karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu durumun sebebi soğuk bulunurluk
gerektirmesi sebebiyle CCİ ürünleri ile RED BULL ürünlerinin aynı veya benzer
soğutucularda sunulması olup, dolapların karşılaştırılabilmelerinden bahisle dolaba
sahip CCİ ile RED BULL’un ve ürünlerinin birbirlerine rakip konumda bulunduklarının
iddiası haklı görülmemektedir. Nitekim bu durumda soğuk bulunurluk gerektirmesi
sebebiyle CCİ dolaplarında sunulabilen CCİ’ye ait suların da aynı dolaplarda sunulan
alkolsüz gazlı içeceklere ve enerji içeceklerine rakip oldukları iddia edilebilecektir ki,
bu iddianın kabulünün, söz konusu ürünlerin fiyatı ve kullanım amaçları dikkate
alındığında, mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
(103) Savunmada ek açıklama yapılan ikinci husus, ilgili ürün pazarındaki teşebbüslerin
pazar paylarına ilişkin Soruşturma Raporundaki tabloda yer verilen bilgilere ilişkindir.
Tabloda kullanılan bilgiler 02.07.2019 tarih ve 4332 sayı ile intikal eden RED BULL
tarafından gönderilen cevabi yazıdan alınmış olup, söz konusu yazıda 2018 yılı pazar
payları Burn’ün %(…..), Monster’ın %(…..), Gladiatör’ün ise %(…..) olarak
belirtilmiştir. Bu bilgiler ışığında söz konusu tablo hazırlanırken 0,50’nin üzerindeki
ondalıkların bir üst sayıya yuvarlanması suretiyle pazar payları Burn için %(…..),
Monster için %(…..) olarak hesaplanmış, Gladiatör’ün %(…..) olan pazar payı ise
sehven bir alt sayıya yuvarlanmıştır. Bununla birlikte bu durum CCİ’nin toplam pazar
payında bir değişiklik yaratmamaktadır. Toplam pay gösterilirken yaklaşık işareti (~)
kullanıldığı ve yapılan yuvarlamanın herhangi bir etkisinin bulunmadığı
değerlendirilmekle birlikte, Gladiatör’ün pazar payı %(…..) şeklinde düzeltilmiştir.
(104) Yine savunmada yer verilen, Soruşturma Raporunda (…..) puan olarak yazılan
Mükemmel Nokta sistemi alt kriterlerinden “(…..)” alt kriterinin (…..) puan olması
gerektiği, böylece “(…..)” kriterinin toplamda (…..) puan değil (…..) puana tekabül
ettiği ifadeleri ışığında, bu maddi hata düzeltilmiştir. Bununla birlikte anılan kritere
atfedilen puanın, kriterin rekabet hukuku bakımından sakıncalı bulunmaması
sebebiyle, herhangi bir değerlendirme ya da analizde kullanılmadığı belirtilmelidir.
(105) Savunmada yapılan son ek açıklama ise, RED BULL ile RİT arasında yaşanan
hukuki sürece ilişkindir. RİT tarafından 26.12.2017 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ticaret
19-45/767-329
27/27

Mahkemesinde açılmış olan davanın, Mahkemenin 27.03.2019 tarihli, E: 2017/1135
ve K: 2019/257 sayılı kararı ile, RİT’in iddialarını somutlaştırmaması ve
kanıtlayamaması sebebiyle reddedildiği bilgisi sunulmuştur. Söz konusu ilişki ve
süreç incelendiğinde bunun, 4054 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
(106) Bunlar dışında RED BULL’un yaptığı savunmalar ilgili bölümlerde değerlendirilmiş ve
herhangi bir ihlal tespiti yapılmamıştır.
J. SONUÇ
(107) 18.07.2018 tarih 18-23/402-M sayılı Kurul kararı uyarınca yürütülen soruşturma ile
ilgili olarak düzenlenen Rapor’a, Ek Görüş’e, toplanan delillere, yazılı savunmalara,
sözlü savunma toplantısında yapılan açıklamalara ve incelenen dosya kapsamına
göre; Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 4054 sayılı Kanun’u ihlal
etmediğine, dolayısıyla aynı Kanun’un 16. maddesi uyarınca adı geçen teşebbüse
idari para cezası uygulanmasına gerek olmadığına, OYBİRLİĞİ ile gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık
olmak üzere, karar verilmiştir.




Full & Egal Universal Law Academy