Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-50/878-398
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş.’nin bayileri ile yaptığı sözleşmeler yoluyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal ettiği iddiası
Karar Tarihi: 11.12.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2014-5-54 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 14-50/878-398
Karar Tarihi : 11.12.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER: Murat AYBER, Cihan BİLAÇLI
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Aydın Plastik Pencere Kapı Sistemleri Doğrama San. ve Tic. A.Ş.
Temsilcisi: Av. Oğuzhan TRAŞ
Kartaltepe Mah. Ahu Sok. No:30 D:7 Bakırköy İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş.
İstanbul Cad. No:27 Çayırova/Kocaeli
(1) E. DOSYA KONUSU: Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş.’nin bayileri ile yaptığı
sözleşmeler yoluyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve 6.
maddelerini ihlal ettiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda;
- Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. (PİMAŞ) ile Aydın Plastik Pencere Kapı
Sistemleri Doğrama San. ve Tic. A.Ş. (AYDIN PLASTİK) arasında 01.06.2007 tarihli
Pimapen Üretici Bayilik Sözleşmesi imzalandığı,
- Anılan sözleşmenin, 8. ve 15. maddelerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesine aykırı
olduğu, bu şekilde Kanun’un 6. maddesinin de ihlal edildiği
iddia edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 01.10.2014 tarihinde giren başvuru üzerine
hazırlanan 13.10.2014 tarih ve 2014-5-54/İİ sayılı rapor, 22.10.2014 tarihli Kurul
toplantısında görüşülmüş ve önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) Söz konusu karar uyarınca düzenlenen 01.12.2014 tarih ve 2014-5-54/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(5) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- PİMAŞ hakkında, dosya konusu iddialara yönelik olarak soruşturma açılmasına gerek
olmadığı,
- Bununla birlikte, PİMAŞ tarafından 60 gün içinde eski bayi ve distribütör
sözleşmelerinin yeni bayi ve distribütör sözleşmeleri ile değiştirilerek Rekabet
Kurumuna tevsik edilmesi, yenileme yapılmadan uygulamaya devam edilmesi halinde
haklarında 4054 sayılı Kanun kapsamında işlem başlatılacağının bildirilmesi yönünde
aynı Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde görüş verilmesinin uygun
olacağı
ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(6) Başvuruda, PİMAŞ’ın AYDIN PLASTİK ile yaptığı üretici bayilik sözleşmesinin içerdiği
rekabet yasağı hükmünün 4054 sayılı Kanun’un 4. ve 6. maddelerine aykırı olduğu iddia
edilmektedir.
(7) PİMAŞ ile AYDIN PLASTİK arasında imzalanan sözleşme, PİMAŞ’a ait profillerin
AYDIN PLASTİK tarafından işlenip satılması konusunda taraflar arasındaki ticari ilişkileri
14-50/878-398
2/5

düzenlemesi nedeniyle, 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği
kapsamında bir dikey anlaşmadır.
(8) 2002/2 sayılı Tebliğ’in ikinci maddesinde, Tebliğ ile sağlanan muafiyetin, sağlayıcının
dikey anlaşma konusu mal veya hizmetleri sağladığı ilgili pazardaki payının %40’ı
aşmaması durumunda uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Dosya mevcudu bilgilerden,
PİMAŞ’ın devralınma öncesi (…..) olan pazar payı ile devralma sonrası oluşan (…..)
arasındaki pazar payının mezkur Tebliğ’de öngörülen eşiklerin oldukça altında
bulunduğu, dolayısıyla Tebliğ hükümlerinden faydalanabileceği görülmektedir.
(9) Söz konusu Tebliğ’in 3. maddesinde rekabet etmeme yükümlülüğü, “alıcının anlaşma
konusu mal veya hizmetlerle rekabet eden mal veya hizmetleri üretmesini, satın
almasını, satmasını ya da yeniden satmasını engelleyen doğrudan veya dolaylı her türlü
yükümlülük” şeklinde tanımlanmıştır. Taraflar arasında imzalanan 01.06.2007 tarihli
sözleşmenin 8. maddesinde PİMAŞ’ın AYDIN PLASTİK’e rekabet etmeme yükümlülüğü
getirdiği anlaşılmaktadır.
(10) Öte yandan, Tebliğ’in 5. maddesinin (a) bendi ile alıcıya belirsiz süreli ya da süresi beş
yılı aşan rekabet etmeme yükümlülüğü getirilmesi halinde muafiyetin anlaşmadaki bu
yükümlülüğe uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır. Başvuruya konu 2007 tarihli
sözleşmenin süresini belirleyen 15.2 maddesi ile rekabet yasağını düzenleyen 8.
maddesi incelendiğinde sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren bir yıl süre ile geçerli
olduğu ve sözleşmenin hitamından 30 gün önce tarafların yazılı iradeleri bulunması
halinde aynı şartlar ve süre ile uzayacağı şeklinde tanzim edildiği görülmektedir. Bir
başka deyişle PİMAŞ ile bayi arasında imzalanan sözleşme imza tarihinden itibaren bir
yıl sonra sona erecek olup, otomatik uzama söz konusu değildir. Dolayısıyla,
sözleşmede bayiye sözleşme süresi boyunca getirilen rekabet yasağı hükmü süre
bakımından 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan muafiyet kapsamındadır.
(11) Bu noktada anılan sözleşme hükümleri ile ilgili olarak üzerinde durulması gereken
husus, sözleşmenin feshi halinde veya bitiminden sonra söz konusu olacak rekabet
yasağıdır. 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinin (b) bendi uyarınca anlaşmanın sona
ermesinden sonraki dönem için bayiye rekabet etmeme yükümlülüğü getirilemez. Ancak
belirli koşulların yerine getirilmesi durumunda anlaşmanın sona ermesinden itibaren bir
yılı aşmamak kaydıyla bayiye rekabet etmeme yükümlülüğü getirilmesi mümkündür.
Bunun için, yasaklamanın anlaşma konusu mal ya da hizmetlerle rekabet eden mal ve
hizmetlere ilişkin olması, anlaşma süresince bayinin faaliyette bulunduğu tesis ya da
arazi ile sınırlı olması ve sağlayıcı tarafından bayiye devredilen know-how’ı korumak için
zorunlu olması gerekmektedir. Oysa sözleşmenin ilgili hükmünde yasaklama, sözleşme
süresince faaliyet gösterilen tesisin yanı sıra başka tesisler için de öngörülmüştür. Bu
çerçevede, anılan hükümle anlaşmanın sona ermesinden sonraki dönem için bayiye
başka herhangi bir tesiste PVC pencere sistemleri imalatı ve/veya satışı faaliyeti
yürütmesine ilişkin olarak getirilen bir yıllık rekabet yasağı 2002/2 sayılı Tebliğ ile izin
verilen sınırları aşmaktadır.
(12) 2012 yılında tadil edilen üretici bayi sözleşmelerinin rekabet yasağını düzenleyen
sekizinci maddesinde ise eski sözleşmede bulunan sözleşme sonrası dönem için
rekabet yasağı öngören hükmün kaldırıldığı görülmektedir. Bunun yanında sözleşmenin
süresini düzenleyen 15.2 maddesine göre, taraflar arasında imzalanan sözleşme,
imzalandığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile geçerli olup, ancak sözleşmenin hitamından 30
gün önce tarafların iradelerini yazılı olarak birbirlerine bildirmeleri halinde teminat miktarı
hariç aynı şartlar ve aynı süre ile uzamaktadır. Dolayısıyla sözleşme bu haliyle, 2002/2
sayılı Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden faydalanmaktadır. PİMAŞ’tan edinilen
bilgilerden, bu güne kadar üretici bayi sözleşmelerinin yaklaşık %56’sının, satıcı bayi
sözleşmelerinin yaklaşık %34’ünün, distribütör sözleşmelerinin ise yaklaşık %35’inin
grup muafiyetinden yararlanabilen sözleşmeler ile değiştirildiği anlaşılmaktadır. Bunun
14-50/878-398
3/5

yanında PİMAŞ tarafından bayi sözleşmelerinin tümünün 2017 yılının sonuna kadar
yenilenmesinin öngörüldüğü ifade edilmiştir.
(13) Esasen, 2002/2 sayılı Tebliğ’e ilişkin Kılavuz’un üçüncü bölümünde yer alan 33.
paragrafta bayiye izin verilen sınırları aşan rekabet etmeme yükümlülüğü getirilmesi
durumunda, bu yükümlülüğü içeren sözleşme hükümleri sözleşmenin diğer
bölümlerinden ayrılabiliyor ise, bu hükümlerin muafiyetten yararlanamayacağı ve
sözleşmenin kalan maddelerinin grup muafiyetinden yararlanabileceği, şayet rekabet
etmeme yükümlülüğünü içeren sözleşme hükümleri sözleşmenin diğer hükümlerinden
ayrılamıyor ise sözleşmenin tamamının grup muafiyetinden yararlanamayacağı ifade
edilmektedir. Bu çerçevede, şikayet konusu sözleşmenin 2002/2 sayılı Tebliğ
kapsamında muafiyetten yararlanamayan başvuru konusu hükümlerinin, sözleşmenin
diğer hükümlerinden ayrılabilecek nitelikte olmaları dikkate alındığında, bu hükümlerin,
Tebliğ’e uygun şekilde tadili halinde, anılan bayilik sözleşmesi Tebliğ ile tanınan
muafiyetten faydalanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
(14) Başvuru, ayrıca 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında incelenmiştir. Bu kanun
maddesi hakim durumdaki bir teşebbüsün bu durumunu kötüye kullanmasını
yasaklamaktadır. Kanun’un üçüncü maddesinde belirli bir piyasadaki bir veya birden
fazla teşebbüsün, rakipleri ve müşterilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, üretim ve
dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gücü olarak tanımlanan
hakim durumun tespitinde kullanılan en önemli parametlerden biri pazar payıdır.
Sektörün yapısı, PİMAŞ’ın (…..) arasındaki pazar payı ve bu teşebbüs hakkında verilen
yakın tarihli Kurul kararı (24.09.2014 tarih ve 14-35/689-307 sayılı karar) birlikte
değerlendirildiğinde, hakkında inceleme yapılan anılan teşebbüsün pazar payının hakim
durum yaratacak düzeyde olmadığı, bu nedenle PİMAŞ’ın eylemlerinin 4054 sayılı
Kanun’un 6. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
(15) İncelenen bir diğer husus, taraflar arasında akdedilen 2007 tarihli Üretici Bayilik
Sözleşmesi’nin 15.6 maddesinde bayinin sözleşme hükümlerine aykırı davranması
halinde, üretici tarafından 50.000 ABD Doları talep edebileceğine yönelik cezai şart
getirilmesidir. İlgili maddeye göre, bu tutar teminattan hiçbir ihtar, ihbar ve hükme hacet
kalmadan paraya çevrilebilecektir. Taraflar arasındaki özel hukuk ilişkilerini düzenleyen
anılan hüküm 4054 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilemez.
(16) Yukarıda yer verilen tespit ve edinilen bilgilerin ışığında, 2002/2 sayılı Tebliğ
kapsamında grup muafiyetinden yararlanamayan sözleşme hükümlerinin grup
muafiyetinden yararlanan sözleşmeler ile değiştirilmeye başlanmış olması, PİMAŞ’ın
pazar payı ve incelenen eylemlerin plastik profil piyasasındaki rekabeti önemli ölçüde
kısıtlayacak nitelikte olmaması birlikte değerlendirildiğinde, PİMAŞ hakkında 4054 sayılı
Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı, ancak
teşebbüsün yeni bayi ve distribütör sözleşmelerinin yürürlüğe girmesi konusunda
uyarılmasının gerektiği kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(17) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre,
1. Aydın Plastik Pencere Kapı Sistemleri Doğrama San. ve Tic. A.Ş. ile Pimaş Plastik
İnşaat Malzemeleri A.Ş. arasında imzalanan 01.06.2007 tarihli sözleşmede yer alan
sözleşmenin feshinden ya da bitiminden itibaren 1 yıl süre ile rekabet yasağına ilişkin
hükmün 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında muafiyetten yararlanamadığına, ancak PİMAŞ
tarafından 2012 yılında tadil edilmeye başlanan üretici ve satıcı bayi ile distribütör
sözleşmelerinin 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden yararlandığına,
2. Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş.’nin pazardaki konumu dikkate alındığında
hâkim durumda olmadığına, dolayısıyla eylemlerinin 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini
ihlal eder nitelikte olmaması nedeniyle adı geçen teşebbüs hakkında aynı Kanun’un 41.
14-50/878-398
4/5

maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığına,
3. Bununla birlikte Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. tarafından 60 gün içinde eski
bayi ve distribütör sözleşmelerinin yeni bayi ve distribütör sözleşmeleri ile değiştirilerek
Rekabet Kurumuna tevsik edilmesi, yenileme yapılmadan uygulamaya devam edilmesi
halinde haklarında 4054 sayılı Kanun kapsamında işlem başlatılacağı yönünde
Kanun’un 9. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca görüş bildirilmesi için Başkanlığın
görevlendirilmesine
OYÇOKLUĞU ile karar verilmiştir.












































14-50/878-398
5/5

KARŞI OY GEREKÇESİ
(11.12.2014 tarihli ve 14-50/878-398 sayılı Kurul Kararı)

Mezkur dosyada, Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş.’nin (Pimaş) bayileri ile yaptığı
sözleşmeler yoluyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve 6.
maddelerinin ihlal edilip edilmediği incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda
Kurul çoğunluğunca, özetle, Pimaş’ın bayileri ile yaptığı eski sözleşmelerde yer alan 1
yıllık rekabet yasağına ilişkin hükmün 2002/2 sayılı Grup Muafiyeti Tebliği kapsamında
muafiyetten yararlanamadığına, ancak Pimaş tarafından 2012 yılında tadil edilmeye
başlanan sözleşmelerin 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında grup muafiyetinden
yararlandığına, eski sözleşmelerde yer alan ve faaliyet gösterilen tesislerin dışında
başkaca tesislere ilişkin olan, sözleşme sonrasına ait 1 yıllık rekabet yasağının 2002/2
sayılı Tebliğ’le belirlenen sınırları aştığına karar verilmiştir.
Kurul çoğunluğunca kabul edilen yaklaşıma göre, Pimaş markası altında belirli bir
bilinirliği olan ve her ne kadar Kurul çoğunluğunca kabul edilmemiş olsa da, sağlayıcı
sayesinde belirli bir bilgi birikimine ve müşteri portföyüne sahip olan bir bayinin,
sözleşme biter bitmez, çalıştığı tesisin hemen yanı başında rakip bir marka ile
çalışmaya başlamasına (free-riding) yol açılmış olacaktır. Böyle bir durumun, bu gibi
piyasalarda dikey anlaşmalardan beklenen faydaların elde edilmesini engelleyebilecek
nitelikte olduğu düşünülmektedir. Bu çerçevede, incelemeye konu ürünün niteliği dikkate
alındığında ve söz konusu ürünlerde tesisten ziyade bayinin çalıştığı bölgedeki bilinirliği
gibi hususların önemli olduğu hesaba katıldığında, değerlendirilen sözleşmelerdeki
sözleşme sonrası döneme ait olan rekabet yasağının, bayinin çalıştığı bölge ile
sınırlandırılmasının 2002/2 sayılı Grup Muafiyeti Tebliği’nin amacı ile uygunluk
göstereceği kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda belirtilen gerekçeyle, mezkur kararda çoğunluk görüşüne katılmamız mümkün
olmamıştır.



Dr. Murat Çetinkaya
Kurul Üyesi




Full & Egal Universal Law Academy