ÖTV indirimi sonrasında, Otomotiv Distribütörleri Derneği ve üyeleri ile Otomotiv Sanayii Derneği ve üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesine aykırı hareket edip etmediklerinin tespiti - Karar Sayı 19-10/115-46
Karar Dilini Çevir:
Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 19-10/115-46
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: ÖTV indirimi sonrasında, Otomotiv Distribütörleri Derneği ve üyeleri ile Otomotiv Sanayii Derneği ve üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesine aykırı hareket edip etmediklerinin tespiti
Karar Tarihi: 28.02.2019

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2018-4-63 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 19-10/115-46
Karar Tarihi : 28.02.2019
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN, Mehmet AYAN,
Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Özgür BAL, Bahar ERSOY ZENGİN, Buket ARI, Burcu OLGUN,
Nezir Furkan KIRAN, Elif Sıdıka SARI
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Re’sen

D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Baylas Otomotiv A.Ş.
Bayraktar Holding Boyalı Köşk Sok. No:4/1 34345
Bebek/İstanbul
- Borusan Otomotiv İthalat ve Dağıtım A.Ş.
Temsilcisi: Av. Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Balmumcu Mah. Gazi Umar Paşa Sk. Bimar Plaza 38/8
Beşiktaş/İstanbul
- Çelik Motor Ticaret A.Ş.
Fatih Sultan Mehmet Mah. Balkan Cad. No:58 Buyaka E Blok
Tepeüstü, Ümraniye/İstanbul
- Doğuş Otomotiv Servis ve Tic. A.Ş.
Maslak Mah. Ahi Evran Cad. Doğuş Center Maslak No:4 İç
Kapı No:13 Sarıyer/İstanbul
- Ford Otomotiv San. A.Ş.
Temsilcisi: Av. Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Balmumcu Mah. Gazi Umar Paşa Sk. Bimar Plaza 38/8
Beşiktaş/İstanbul
- Honda Türkiye A.Ş.
Şekerpınar Mah. Üniversite Cad. No:1 TOSB Otomotiv OSB
Çayırova/İzmit
- Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.
Temsilcisi: Av. Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Balmumcu Mah. Gazi Umar Paşa Sk. Bimar Plaza 38/8
Beşiktaş/İstanbul
- Mais Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş.
Temsilcileri: Dr. M. Fevzi TOKSOY, Bahadır BALKI, Barış
YÜKSEL
Francalacı Sk. No:28 Arnavutköy/Beşiktaş 34345, İstanbul
- Mazda Motor Logistics Europe N.V. Merkezi Belçika Türkiye
İstanbul Şubesi
Göztepe Nidakule Merdivenköy Mah. Bora Sk. No:1 Kat:1
34732 Kadıköy/İstanbul

19-10/115-46
2/34

- Mercedes-Benz Türk A.Ş.
Temsilcileri: Av. Gönenç GÜRKAYNAK, Burcu CAN,
Av. Merve ÖNER, Av. Zeynep Gizem TAHİROĞULLARI,
Av. Umut BAKANOĞULLARI
Çitlenbik Sok. No:12 Yıldız Mahallesi Beşiktaş/İstanbul
- Nissan Otomotiv A.Ş.
Altunizade Mah. Kuşbakışı Cad. No:11 34662
Altunizade/İstanbul
- Opel Türkiye Otomotiv Ltd. Şti.
Çapak Mah. 2553 Sokak No:1/A Torbalı/İzmir
- Otomotiv Distribütörleri Derneği
Temsilcisi: Av. Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Balmumcu Mah. Gazi Umar Paşa Sk. Bimar Plaza 38/8
Beşiktaş/İstanbul
- Otomotiv Sanayii Derneği
Atilla Sok. No:10 Altunizade 34676 İstanbul
- Peugeot Otomotiv Pazarlama A.Ş.
Kayışdağı Cad. No:1/1 Ataşehir/İstanbul
- Suzuki Motorlu Araçlar Pazarlama A.Ş.
Acıbadem Mah. Alidede Sk. No:2 Kadıköy/İstanbul
- Temsa Motorlu Araçlar Pazarlama ve Dağıtım A.Ş.
Küçükçamlıca Mah. Kısıklı Cad. Şehit Teğmen İsmail Moray
Sk. No:2/1 Üsküdar/İstanbul
- Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
Temsilcisi: Av. M. Haluk ARI
Atatürk Mah. Ataşehir Bulvarı 42 Ada Gardenya 7/1 K:11 D:68
Ataşehir/İstanbul
- Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş.
Cumhuriyet Mah. D100 Kuzey Yanyol No:5 34876
Kartal/İstanbul
- Volvo Car Turkey Otomobil Ltd. Şti.
Fatih Sultan Mehmet Mah. Poligon Cad. Buyaka 2 Sitesi No:8-
B Kule-2 Kat:4 Tepeüstü/Ümraniye/İstanbul
- Yüce Auto Motorlu Araçlar Ticaret A.Ş.
Cevizli Mah. E5 Karayolu Fil Yokuşu No:16/1 Maltepe/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: ÖTV indirimi sonrasında, Otomotiv Distribütörleri Derneği
ve üyeleri ile Otomotiv Sanayii Derneği ve üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesine aykırı hareket edip etmediklerinin tespiti.
(2) F. DOSYA EVRELERİ: 29.11.2018 tarihli ve 18-45/713-M sayılı Rekabet Kurulu
(Kurul) kararı ile ÖTV indirimi sonrasında, Otomotiv Distribütörleri Derneği ve üyeleri
ile Otomotiv Sanayii Derneği ve üyelerinin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında
Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 4. maddesine aykırı hareket edip etmediklerinin tespiti
amacıyla aynı Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. Anılan Kurul kararı uyarınca 14.01.2019 tarihinden
itibaren yürütülmekte olan önaraştırma kapsamında 15-16.01.2019 tarihlerinde Baylas
Otomotiv A.Ş., Borusan Otomotiv İthalat ve Dağıtım A.Ş., Çelik Motor Ticaret A.Ş.,
Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş., Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., Honda Türkiye
A.Ş., Hyundai Assan Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş., Mais Motorlu Araçlar İmal ve
Satış A.Ş., Mazda Motor Logistics Europe N.V. Merkezi Belçika Türkiye İstanbul
Şubesi, Mercedes-Benz Türk A.Ş., Nissan Otomotiv A.Ş., Opel Türkiye Otomotiv Ltd.
19-10/115-46
3/34

Şti., Otomotiv Distribütörleri Derneği, Otomotiv Sanayii Derneği, Peugeot Otomotiv
Pazarlama A.Ş., Suzuki Motorlu Araçlar Pazarlama A.Ş., Temsa Motorlu Araçlar
Pazarlama ve Dağıtım A.Ş., Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş., Toyota Türkiye
Pazarlama ve Satış A.Ş., Volvo Car Turkey Otomobil Ltd. Şti., Yüce Auto Motorlu
Araçlar Ticaret A.Ş.’de yerinde incelemeler gerçekleştirilmiş ve söz konusu teşebbüs
ve derneklerden bilgi talep edilmiştir. Teşebbüslerin ve derneklerin cevabi yazıları
22.01.2019, 23.01.2019, 24.01.2019, 25.01.2019, 28.01.2019, 29.01.2019,
30.01.2019 31.01.2019, 11.02.2019 ve 12.02.2019 tarihlerinde Kurum kayıtlarına
intikal etmiştir
(3) İlgili karar uyarınca düzenlenen 12.02.2019 tarih ve 2018-4-063/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu Kurulun 28.02.2019 tarihli gündeminde görüşülerek işbu karar
tesis edilmiştir.
(4) G. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; önaraştırma konusu iddialar ile ilgili olarak,
4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi gereğince soruşturma açılmasına gerek olmadığı
belirtilmiştir.
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. Hakkında İnceleme Yapılan Taraflar
H.1.1. Baylas Otomotiv A.Ş. (BAYLAS)
(5) BAYLAS’ı bünyesinde barındıran Bayraktar Holding A.Ş. (BAYRAKTAR), gayrimenkul
geliştirme, gayrimenkul portföy yönetimi, otomotiv distribütörlüğü, perakende
hizmetleri ve otomotiv yan sanayi alanlarında faaliyet göstermektedir. BAYLAS, 1995
yılından itibaren Fransız PSA grubu bünyesindeki Citroën markasının Türkiye
distribütörlüğünü yapmaktadır. Ardından yine BAYRAKTAR bünyesinde faaliyet
gösteren Baytur Motorlu Vasıtalar Ticaret A.Ş., 1995 yılında Fuji Heavy Industries ile
yapılan anlaşma ile Subaru otomobillerinin Türkiye distribütörlüğüne başlamış, son
alarak Bayraktar Otomotiv ve Servis Hizmetleri A.Ş. aracılığıyla BAYRAKTAR,
Ağustos 2009'da Japon otomobil markası Infiniti'yi portföyüne katmıştır.
H.1.2. Borusan Otomotiv İthalat ve Dağıtım A.Ş. (BORUSAN)
(6) Borusan Otomotiv Grubu, 1984’te girdiği otomotiv pazarının premium otomobil
segmentinde yer alan şirketleri Borusan Otomotiv İthalat ve Dağıtım A.Ş., Borusan
Otomotiv Pazarlama ve Ticaret A.Ş., Borusan Oto Servis ve Ticaret A.Ş. ve Borusan
Oto Kıbrıs Ltd. aracılığıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. BORUSAN 30 yılı aşkın
süredir Türkiye’de BMW ve MINI markalarının distribütörlüğünü yürütmektedir.
H.1.3. Çelik Motor Ticaret A.Ş. (ÇELİK MOTOR)
(7) Anadolu Grubu’nun bünyesinde bulunan ÇELİK MOTOR, 1960 yılında kurulmuş,
14.05.1970 tarihinde ise anonim şirket olmuştur. ÇELİK MOTOR, 2001 yılından bu
yana Güney Kore markası olan KIA’nın distribütörlüğünü yapmaktadır.
H.1.4. Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş. (DOĞUŞ)
(8) DOĞUŞ; finansal hizmetler, otomotiv, inşaat, medya, turizm ve servis, gayrimenkul ve
enerji sektörlerinde faaliyet gösteren Doğuş Grubu’nun bir üyesidir. Binek araç, hafif
ticari araç, ağır vasıta, endüstriyel ve deniz motorları, soğutma sistemleri alanlarında,
12 uluslararası markanın temsilcisi olan DOĞUŞ, portföyünde Volkswagen, Audi,
SEAT, Škoda ve Porsche markalarını bulundurmaktadır.


19-10/115-46
4/34

H.1.5. Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. (FORD)
(9) FORD, Ford Motor Company ve Koç Holding’in eşit oranda hisse sahibi oldukları
halka açık bir şirkettir. 1928’de distribütörlük faaliyetlerine başlayan FORD, 1959’da
Otosan’ın kurulmasıyla endüstriyel bir nitelik kazanmıştır. FORD günümüzde Ford
markalı binek ve ticari araçların distribütörlüğünü yapmaktadır.
H.1.6. Honda Türkiye A.Ş. (HONDA)
(10) Honda marka binek otomobillerinin üretim, ithalat ve pazarlaması ile motosikletlerinin
ithalat ve pazarlamasından sorumlu olan HONDA, 1992 yılında %50-%50 ortaklıkla
Anadolu Honda Otomobilcilik A.Ş. adı altında kurulmuştur. 1997 yılı sonundan itibaren
HONDA’nın Civic modelinin seri üretimine başlayan şirket, Ocak 2003 tarihinden
itibaren HONDA olarak %100 Honda Motor Co. sermayesi ile faaliyetlerini
sürdürmektedir.
H.1.7. Hyundai Assan Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. (HYUNDAI)
(11) 1994 yılında Güney Koreli Hyundai Motor Company ile Kibar Holding ortaklığıyla
kurulan HYUNDAI, Hyundai marka i10 ve i20 modellerini üretmekte ve bu araçları
40’tan fazla ülkeye ihraç etmektedir.
H.1.8. Mais Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. (MAIS)
(12) MAIS, 10.01.1968 tarihinde OYAK Grup şirketi olarak kurulmuş ve ilk Renault marka
otomobili 1971 tarihinde Türk tüketicisine sunmuştur. MAIS, Renault ile Dacia
markalarının Türkiye genel distribütörü ve bu markaların Türkiye’de binek otomobil,
hafif ticari araç ve yedek parça satışı ile satış sonrası hizmetlerini sürdürmektedir.
H.1.9. Mazda Motor Logistics Europe N.V. Merkezi Belçika Türkiye İstanbul
Şubesi (MAZDA)
(13) MAZDA, Mazda markalı otomobil ve ticari araçların üreticisi konumundaki Mazda
Corporation şirketinin bir iştiraki olan Mazda Motor Logistics Europe N.V şirketinin
Türkiye şubesidir. Buna göre; MAZDA’nın ana faaliyet alanı, Mazda marka binek ve
hafif ticari araçların ve bunların yedek parçalarının ve aksesuarlarının ithalat, ihracat
ve toptan ticareti, Türkiye sınırları dahilindeki perakende satış ve servis şebekesinin
oluşturulması ve yönetilmesi işlerinden oluşmaktadır.
H.1.10. Mercedes-Benz Türk A.Ş. (MERCEDES)
(14) 1967 yılında Daimler-Benz AG’nin %36 ortaklığı ile Otomarsan unvanıyla İstanbul'da
kurulan MERCEDES’in ticari unvanı 1990 yılında Mercedes-Benz Türk A.Ş. olarak
değişmiştir. Daimler AG, %67’lik sermaye payı ile MERCEDES’in en büyük ortağıdır.
MERCEDES, ithal edilen Mercedes-Benz ve Smart markalı araçların Türkiye
distribütörlüğünü yapmaktadır.
H.1.11. Nissan Otomotiv A.Ş. (NISSAN)
(15) NISSAN Türkiye’de 1993 yılında Sumitomo ile Çukurova Grubu'nun ortaklığı
sonucunda Nissan markalı araçların distribütörlük faaliyetlerine başlamış olup, halen
aynı markalı araçların dağıtımını yapmaktadır.
H.1.12. Opel Türkiye Otomotiv Ltd. Şti. (OPEL)
(16) 1862 yılında Almanya'da kurulmuş olan OPEL, Türkiye’de Opel markaları araçların
distribütörlüğünü yapmaktadır. OPEL, 2017 yılında Peugeot S.A. tarafından
devralınmıştır.

19-10/115-46
5/34

H.1.13. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD)
(17) Otomotiv distribütörlerini çatısı altında toplayan ODD, sektörde 47 markayı temsil
etmekte olup, üyelerin menfaatleri doğrultusunda, sektörün ihtiyaçlarını karşılamak,
sorunlara çözüm üretmek, sektör bilgilerini doğru ve güvenilir şekilde değerlendirip
ileterek kamuoyu oluşturmak ve sektörle ilgili mevzuat oluşumuna katkıda bulunmak
amacıyla kurulmuştur. 2018 yılı itibarıyla 30 üyesi bulunan ODD, teşebbüs
temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulu ve çeşitli alt komitelerle faaliyet göstermekte
olup Türkiye’deki otomobil ve ticari araç satış verilerini raporlamakta ve
yayınlamaktadır.
H.1.14. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD)
(18) OSD, 11 otomotiv üreticisi firmanın bir araya gelmesi ile 1974 yılında “Motorlu Kara
Nakil Vasıtaları Kamyon, Kamyonet, Traktör, Otobüs ve Otomobil İmalatçıları Sanayii
Derneği” adı altında kurulmuştur ve 1979 yılında adı “Otomotiv Sanayii Derneği”
olarak değiştirilmiştir. Günümüzde, 14 üyesi bulunmaktadır. OSD, çalışma alanına
ilişkin olarak mevzuat ve teknik konularda faaliyet göstermektedir.
H.1.15. Peugeot Otomotiv Pazarlama A.Ş. (PEUGEOT)
(19) PEUGEOT; Fransa'dan ithal edilen Peugeot marka binek araçlar ile hafif ticari
araçların ve bunların orijinal yedek parçalarının dağıtımını gerçekleştiren distribütör
firmadır.
H.1.16. Suzuki Motorlu Araçlar Pazarlama A.Ş. (SUZUKI)
(20) 2015 yılının ikinci yarısından itibaren Doğan Holding bünyesinde faaliyet göstermeye
başlayan SUZUKI, Suzuki markalı otomobil, motosiklet ve deniz motorları için satış ve
satış sonrası hizmetler vermektedir.
H.1.17. Temsa Motorlu Araçlar Pazarlama ve Dağıtım A.Ş. (TEMSA)
(21) Sabancı Holding bünyesinde, 1968 yılında kurulan ve 1987'den beri Adana'da
bulunan üretim tesisinde faaliyetlerini sürdüren TEMSA, Mitsubishi markasının
distribütörlüğünü yapmaktadır.
H.1.18. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (TOFAŞ)
(22) TOFAŞ, 1968 yılında Koç Holding ve FCA (Fiat Chrysler Automobiles) şirketlerinin
eşit hissedarlığıyla kurulmuş olup, halihazırda Fiat, Alfa Romeo, Lancia ve Jeep
markalarının Türkiye distribütörüdür.
H.1.19. Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. (TOYOTA)
(23) TOYOTA, Türkiye otomotiv sektöründe Toyota ve Lexus markalı araçların pazarlama,
satış ve satış sonrası hizmetlerinden sorumlu uluslararası bir distribütör firmadır. ALJ
Holding’e bağlı yabancı sermayeli bir firma olarak faaliyetlerine devam etmektedir.
H.1.20. Volvo Car Turkey Otomobil Ltd. Şti. (VOLVO)
(24) VOLVO, Türkiye’de Volvo markalı araçların distribütörlüğünü yapmaktadır. 2010'dan
itibaren Çin merkezli Zhejiang Geely Holding çatısı altında faaliyet göstermektedir.
1999'a kadar İsveçli Volvo Group'un bir parçası olan VOLVO, bu tarihte Ford Motor
Company tarafından satın alınmış, ardından 2010'da Geely Holding bünyesinde
faaliyet göstermeye başlamıştır.


19-10/115-46
6/34

H.1.21. Yüce Auto Motorlu Araçlar Ticaret A.Ş. (YÜCE AUTO)
(25) 1989 yılından itibaren Škoda marka araçların Türkiye distribütörlüğünü yürütmek
üzere kurulan YÜCE AUTO’nun hisselerinin %50’si 1999 yılında DOĞUŞ tarafından
devralınmıştır1. YÜCE AUTO, Škoda marka araçların satış, servis ve yedek parça
hizmetlerini sunmaktadır
H.2. İlgili Pazar
(26) Motorlu taşıtlar, bir yanmalı veya patlamalı motorla tahrik edilen, yük veya yolcu
taşımak ve karayolu trafiğinde seyretmek üzere belirli teknik mevzuata göre üretilmiş
bulunan dört veya daha fazla lastik tekerlekli taşıt araçları olarak tanımlanmaktadır.
Motorlu taşıtlar; niteliği, malzeme yapısı, teknolojisi, üretim süreci ve yeri farklı olan
beş bin dolayında parçanın üretilmesi ve bir araya getirilmesi ile ortaya çıkmaktadır.
Motorlu taşıtlar binek ve ticari olmak üzere alt kategorilere ayrılmaktadır.
(27) Önaraştırmaya konu olan ve 31.10.2018 tarihli ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
kapsamında uygulanan ÖTV indirimi; motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen
binek araçları kapsamaktadır. Öte yandan, önaraştırma kapsamında incelenen
taraflar, binek ve hafif ticari motorlu araçların üretimi ve/veya dağıtımı pazarında
faaliyet göstermektedir. Nitekim hafif ticari araçlardan alınan KDV oranları da aynı
Cumhurbaşkanı Kararı ile %18’den %1’e düşürülmüştür.
(28) Önaraştırma konusu vergi indirimlerinin kapsamından yola çıkarak, ilgili ürün
pazarının “motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen binek araçlar ile hafif ticari
araçların üretimi ve dağıtımı hizmetleri pazarı” olarak ele alınması mümkündür. İlgili
coğrafi pazar ise, söz konusu ürünlerin dağıtımı, pazarlaması, satışı ve
fiyatlandırılması tüm Türkiye genelinde benzer nitelik arz ettiğinden “Türkiye” olarak
ele alınabilecektir. Bununla birlikte, İlgili Pazarın Tanımlanmasına İlişkin Kılavuz’un
20. paragrafında da değinildiği üzere, dosyada yapılan tespit ve değerlendirmeler
açısından ulaşılacak sonucu etkilemeyeceği göz önünde bulundurularak, kesin bir
pazar tanımı yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
H.3. Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(29) Önaraştırma kapsamında yapılan yerinde incelemelerde OSD ile NISSAN’dan
herhangi bir belge alınmamış olup, dosya konusu bakımından önem arz eden
belgelere teşebbüs bazında aşağıda yer verilmektedir.
H.3.1. BAYLAS’ta Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(30) BAYLAS’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve BAYLAS çalışanları (…..) ile
(…..) arasında 06.12.2018 tarihinde gerçekleşen ve bilgi kısmında BAYLAS
çalışanları (…..) ve (…..)’ın bulunduğu “(…..) fiyatları hk.” konulu yazışmada şu
ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) merhaba;
Sizin için uygunsa; (…..) için Aralık ayında filolarda daha rekabetçi olmak için;
Sadece (…..) özelinde (…..) internetinde olduğu gibi:
 Liste fiyatlarını kapatıyoruz

1 YÜCE AUTO, hisselerinin %50’si DOĞUŞ’a %50’si Yüce Ailesi’ne ait bir ortak girişim şirketidir. YÜCE
AUTO üzerinde ana hissedarlardan birinin tek başına kontrolü bulunmamakta olup, şirket üzerinde
DOĞUŞ ve Yüce Ailesi’nin ortak kontrolü bulunmaktadır.
19-10/115-46
7/34

 (…..) ve (…..) dizel versiyonlarında liste fiyatlarını filoda (…..) verebilecek
seviyeye getiriyoruz…”
(31) BAYLAS’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve BAYLAS Satış Direktörü (…..)
ile BAYLAS çalışanı (…..) arasında 26.12.2018 tarihinde gerçekleşen “Aralık ay
değerlendirmesi” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
(…..) merhaba,
Aralık ayında oldukça sıkıntılı bir süreç içinden geçiyoruz. Piyasada geçen aya
göre yaşanan yavaşlamanın yanında (…..) tarafından bu ay devreye alınan
özellikle (…..) ve (…..)'deki agresif kampanyalar nedeniyle bayilerimiz iki temel
modelimizde rekabet etmekte fazlasıyla zorlandılar, bir çok müşteriyi ve projeyi
(…..)'ya kaptırdılar. …
Aralık ayında markalar reklam-iletişimlerini arttırdılar, özellikle ((…..)gibi) bazı
markalar bir çok mecrada ön plana çıktılar. Bu konuda bizim geri kaldığımızı ve
yeterince sesimizi duyuramadığımızı hissettik.
Kasım ayına göre Aralık ayında piyasada daha az müşteri dolaştığını çoğu
markadan duyduk ve gözlemledik, durum bizde de farklı olmadı. Ancak bizdeki
showroom trafiğinin geçen aya göre düşüş göstermesinde önemli bir nedenin
de (…..)'nun kampanyası olduğunu söyleyebiliriz.
Bayraktar Şubelerde bu aya başlarken motivasyon ve beklenti oldukça
yüksekti. Ancak araç iadeleri ve rekabet koşulları (…..)'lardaki ritmi oldukça
düşürdü... Aya başlarken (…..) adet satış, öngörüsünde bulunmuş, bayi
hedeflerimizi de buna göre belirlemiştik. Ancak ortaya çıkan bu durumlar
sebebiyle şu anda (…..) ila (…..) adet arasında (bitme ihtimali olan bir kaç
büyük adetli filo projesine bağlı olarak) bir kapanış öngörüsünde
bulunabiliyoruz. Bugün itibariyle satış-bağlantı olarak (…..) adetteyiz.
Son hafta dahi bazı önemli işleri, (…..)'dan yeterli destek alamadığımız için
rakiplere kaçırmak durumunda kaldık.
İlk basta yeterli desteği alabilmiş olsak zaten hedeflediğimiz (…..) adede
yürüme şansımız da olabilecekti
Bayi tarafında bu durum ciddi bir sıkıntı yarattı…
Şu an ÖTV'de eski oranlara gelme ihtimali daha ön plana çıktığı için bayiler
Ocak ayına daha düşük stokla girme hesabı içindeler…”
H.3.2. BORUSAN’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(32) BORUSAN’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve BORUSAN çalışanı
(…..)’nın Öztorun Oto, Kosifler Oto Bostancı, Özgörkey Oto, İnciroğlu Oto, Kosifler
Oto Samsun, Teknik Oto Bursa, Köprülü Oto, Teknik Oto, Kosifler Oto Antalya, Teknik
Oto Eskişehir isimli BORUSAN bayilerine ve BORUSAN çalışanlarına gönderdiği
05.10.2018 tarihli “Geri döndük!” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Değerli Arkadaşlar,
Hepimiz için unutmak istediğimiz Eylül ayından sonra tekrar geri döndük!
19-10/115-46
8/34

Çarşamba günü açıkladığımız satış sirküleri ile Haziran ve Ağustos aylarında
olduğu gibi Ekim ayında da segment lideri olmayı hedefliyoruz.
Rakiplerimiz %(…..)fiyat arttırırken biz hiçbir ürünün fiyatını arttırmayıp, üzerine
bir çok modelde daha yüksek indirim ve çok iyi kredi koşulları sunuyoruz. Bunu
yapabilmek için (…..). Bununla birlikte satış ekiplerinin motivasyonunu yeniden
sağlamak adına onlar için de (…..)yayınladık.
 Bu ay en çok (…..)satacağız çünkü ÖTV avantajının üzerine fiyatlarımızı
benzinlide %(…..) dizelde %(…..) geri çektik. (…..) TL’den başlayan
fiyatlarımızla rakibin %(…..) altında konumlandık.
 (…..) dizel ve benzinli motorlarıyla bu yıl en kuvvetli olduğumuz model.
Normal koşullarda (…..)’dan %(…..) yukarıda iken bile rakibin (…..)
satarken (…..) ayında %(…..) altında fiyatla tüm Segmenti, hatta daha
fazlasını alacağız.
 (…..)’nin fiyatını (…..) TL seviyesine indirirken üzerine (…..) TL %(…..)
kredi imkanı sunuyoruz. Keza (…..) için de aynı krediyi verip fiyatımızı da
geçen aya göre %(…..).
 (…..) fiyatı geçen aya göre %(…..) düşerken rakip fiyatını %(…..) arttırdı.
Rakibin kredi atağına karşılık büyük fedakarlıkla (…..) TL %(…..) faizli kredi
ile aynı şekilde karşılık verdik.
 (…..)’in en kuvvetli rakibi (…..) fiyatları (…..) TL’nin üzerine çıkarken biz
fiyatlarımızı geçen ayın %(…..) gerisine çektik.
 ÖTV zararını göze alarak (…..) açarak bulunurluğumuzu arttırdık.
Cumartesi günü (…..), pazar günü (…..)’dan başlayarak çok kuvvetli reklam
atağına çıkıyoruz. TV reklamları, sinema ve online ile desteklenecek pazarlama
iletişimi Showroom trafiğini ciddi manada arttıracak.
Bu ay hedefimiz (…..) satış! İlk 2-3 gün gelen siparişler (…..) adedin üzerine
çıkacağımızı gösteriyor. Eminim reklamlardan sonra başlayacak trafik ve sizlerin
yoğun tel-out’ları ile siparişler artacak ve (…..) adede doğru koşacağız.
(…..) ayında hep birlikte başardık, yine başaracağız!”
(33) BORUSAN’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve BORUSAN çalışanları (…..)
ile (…..) arasında 05.11.2018 tarihinde gerçekleşen ve bilgi kısmında (…..)’nun
bulunduğu “BMW AG sunumu” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Arkadaşlar …
1) Geçen seferlerde yaptığımız gibi tüm konulara odaklanmaktansa agenda daki
ana konulara odaklanalım. Son iki ay ve bu iki aydaki satış, stok azaltma
aksiyonlarımız ana konularımız. Ve tabii ki piyasadaki son gelişmeler. à bu
konu ile ilgili OTV indirimi sonrası %(…..) a giren araçlarımızda hareketlenme
yapabilmek için ne yapacağız, OTV bizden kampanyası, faizlerin düşmesi ile
daha güçlü finans kampanyaları, vs.
2) Yaptığımız bu kampanya ve aksiyonların bize olan bedeli ve bunun
karşılığında beklediğimiz satışları göstermemiz önemli. Tabii ki herzaman
yaptığımız gibi sadece satış adedi olarak değil pazar payından yola çıkmak
19-10/115-46
9/34

önemli. (…..) ile geçen seneye göre Pazar payımızı nasıl geliştirdik ve son iki
ayda da bunu nasıl korumayı planlıyoruz!
3) OTV indirim à burada özellikle hangi dilimde bizim ne aracımız var, rakiplerin
ne araçları var. rakip derken sadece (…..) ve (…..) değil bu sefer (…..) gibi
araçları da dahil etmeliyiz. Aks. US …”
(34) BORUSAN’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve BORUSAN genel müdürü
(…..)tarafından “Borusan Oto & Otomotiv / Tüm Müdürler” adlı alıcı grubuna
02.01.2019 tarihinde gönderilen “2018 yılı değerlendirmesi ve 2019 önceliklerimiz”
konulu e-postada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Değerli çalışma arkadaşlarım, …
Evet, 2018 yılını geride bıraktık ve yeni bir sayfa, yeni bir yıla başladık. 2018 yılı
kendi içinde sürekli değişen dinamikleri ile gerçekten de çok zorlu bir sene oldu.
Güçlü bir talep ile başlayan 2018 yılı ilk 4 ay daki performansı ile bizi
heyecanlandırdı ve umutlandırdı. Daha sonra hepsini beraber yaşadığımız hem
yurt dışı hem de yurt içi kaynaklı bir dizi etkenler dolayısı ile ilk 4 ay yaşadığımız
Pazar şartları 180 derece farklı bir şekle dönüştü.
Kur ve faizlerin, Haziran-Ağustos döneminde çok hızlı bir şekilde artması ve
akabinde tüketici güven endekslerindeki düşüş sadece bizi değil tüm Otomotiv
sektörünü ciddi anlamda etkiledi. Sadece ithalatçi firmalar değil yurt içinde
üretim yapan firmalar dahi iç piyasanın %70 lere varan daralmasından ciddi
anlamda etkilendi. Eğer son iki ay, Kasım-Aralık, döneminde ÖTV düzenlemesi
olmasaydı Otomotiv piyasası seneyi geçen seneye göre %50-55 düşük
bitirebilirdi ki, tüm desteklere rağmen son iki ay geçen senenin %40 altında
seyretti ve seneyi toplam Pazar olarak %35-40 düşüş ile kapatacağız. …
Kiralama işimizde önce bazı büyük kiralama şirketlerinin konkordato ilan etmesi
ve/veya finansal yükümlülüklerini yerine getiremez durumda olmaları bankaların
kiralama şirketlerine yönelik kredi verme iştahını düşürdü daha sonra Eylül
ayında Türk Lirasının koruma kanununda değişiklik oldu ve özellikle araç
kiralama şirketlerinin artık sadece TL ile kiralama yapmaları zorunluluğu getirdi.
Bu da yeni araç kiralarının, TL faizlerin yüksekliğinden dolayı, ciddi şekilde
artmasına ve yeni araç kiralama işlerimizin durma aşamasına gelmesine yol
açtı. Kiralama şirketlerinin alımının durması Eylül sonrası tüm Otomotiv talebinin
ciddi anlamda düşmesine yol açtı. Kasım, Aralık aylarındaki ÖTV indirimine
ragmen talebin halen daha geçen senenin %40-45 gerisinde olmasının
sebeplerinden biri de budur aslında.…
Bize düşen görev tüm bu şartlara ragmen şirketimizin çıkarlarını en iyi şekilde
koruyabilmek ve sürekli olarak piyasadan gelen sinyalleri takip ederek
gelişmelere en hızlı şekilde doğru aksiyonlarla cevap verebilmek. En önemlisi bu
aksiyonları gerçekleştirirken rakiplerimizden daha hızlı, daha atik, daha çevik
olabilmemiz. …
2019 da, her sene olduğu gibi birçok belirsizlikler ile başladı. Elimizdeki mevcut
verilere dayanarak Pazar ile ilgili öngörülerimiz otomobil talebinin 2018 yılına
göre %40 daha azalarak toplam 280 bin adetlere geliceğini ve hükümetin
açıkladığı orta vadeli planı da dikkate aldığımızda yılın ilk yarısının nisbeten
19-10/115-46
10/34

daha zorlu koşullarla geçeceği ve tekrardan toparlanmanın 2019 un son
çeyreğinden itibaren başlayabileceğini söyleyebiliriz. …
Özellikle bu zorlu yılda hepimizin tek bir ekip olarak aynı yöne kürek çekmesi
gücümüzü ve hızımızı arttıracak, rakiplerimizin hep bir adım önünde olmamızı
sağlacaktır.
2019 da… Pazar daralacak, pasta küçülecek. Küçülen pastadan en fazla payı
kapmak gene bizim hedefimiz olacak. Küçüln bir pazarda Pazar payımızı
arttırmak kolay bir şey değil… Mevcut müşterilerimizi tutmak ve yeni müşteri
kazanabilmek için yeni yöntemler, daha yaratıcı yaklaşımlar gerekli. Bir tane
dahi müşterimizi rakiplerimize kaptırmayacağız, daralan pazarda bir tek müşteri
dahi çok ama çok önemli... Rakiplerimizden daha rekabetçi seviyelere
gelmeliyiz. 2019 yılının üçüncü önceliği, sektörün ötesinde rekabetçi,
kusursuz müşteri memnuniyetini yakalayabilmektir. “
H.3.3. DOĞUŞ’ta Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(35) DOĞUŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve DOĞUŞ çalışanları (…..) ile
(…..) ve (…..) arasında geçen 16.07.2018 tarih ve “Re: RE:” konulu yazışmada şu
ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Arkadaslar, >
> Renault zam yapmis.
> Urun departmaninin bu konuyu tum rakipler icin yakindan takip etmesini ve her
zamdan sonra model bazinda indeksleri bildirmelerini rica ederim…”
(…..):
“(…..), >
> Rakip zamlarini ürün departmani düzenli bir sekilde takip ediyor. Kurun bu
kadar degisken oldugu dönemlerde rakipleri günlük bazda takip edecek sekilde
sistemimizi degistiriyoruz. >
> Renault fiyat degisikligine istinaden index degisim detayi konusunda ekibi
hizlica bilgilendirecegiz…”
(36) DOĞUŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Ürün Proje Bazlı Stajyeri (…..)
ile Ticari Araç Satış Müdürü (…..) ve Volkswagen Ticari Marka Genel Müdürü (…..)
arasında geçen 4-5.09.2018 tarih ve “FW: Eylül Fiyat Listeleri” konulu yazışmada şu
ifadeler yer almaktadır:
(…..) (04.09.2018):
“(…..) merhaba,
Eylül açılış listelerinde,
 Dacia ortalama %(…..)
 Ford ortalama %(…..)
 Renault ortalama %(…..)
 Nissan ortalama %(…..)
 Toyota ortalama %(…..)
19-10/115-46
11/34

 Isuzu D-Max V-Cross modeline %(…..) zam uygulamıştır.
Peugeot fiyat listeleri şuan güncelleniyor fakat %(…..) fiyat artışı yapacağını,
Mercedes’in ise 3 Eylül Pazartesi’den geçerli olarak %(…..) fiyat artışı yaptığını
ancak henüz internet sitesinde yeni fiyatlarını yayınlamadığını biliyoruz...”
(…..) (05.09.2018):
“(…..) merhaba,
Peugeot ve Mercedes, Eylül fiyat listelerini yayınladı. Dün beklediğimizden (…..)
fiyat artışı yaptılar. Güncel durum tablodaki gibidir.

(…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..)




(…..)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)
(…..) (…..) (…..) (…..)



(…..)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

…”
(…..): (05.09.2018)
“(…..)
Yaptığımız araştırmaya ve telefon aramalarına göre son dönemde
gerçekleştirilen fiyat artışlarını aşağıda bilginize sunarım…”
(37) DOĞUŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Binek Araç Uzmanı (…..)
tarafından birçok Volkswagen yetkilisine gönderilen 18.09.2018 tarih ve “FW: Güncel
Fiyat Değişimleri ve Endeks Etkisi hk” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Değerli Yöneticilerim ve Çalışma Arkadaşlarım,
Kur değişiminden kaynaklı web sitelerinden günlük olarak takip edilen rakip
marka fiyat değişimleri kontrol edilmiş olup rakip markalarda fiyat değişimlerine
rastlanmıştır. Endeks değerimiz (…..) olarak hesaplanmıştır.
Rakip marka fiyat incelemeleri sonrasında değişim olan markaların durumu
aşağıdaki tabloda ifade edilmiştir.

MARKA FİYAT DEĞİŞİM
Renault %(…..)
Opel -%(…..)
BMW %(…..)
 Rakip marka web siteleri incelemesi sırasında Peugeot markasının “Kur
Avantajlı” model fiyat listesi yayınladığı saptanmıştır. Bu listede modellerin
ekipman, bayi, alt model ve fiyat bilgilerine yer verilmiştir.
19-10/115-46
12/34

(Peugeot Kur Avantajlı Modeller Fiyat Listesi)
 Opel markası ise “Eylül ayına özel fırsat araçlar” başlığı altında liste
fiyatından %(…..)’a varan indirim oranlı fiyat listelerini yayınlamıştır.
(Opel Eylül Ayına Özel Fırsat Araçlar)
 Kia markası ise mevcut fiyat listesini “Zubizu İndirimli” fiyat listesi olarak
adlandırmış olup ortalama %(…..) zamlı fiyat listeleri ile birlikte
yayınlamışlardır.
(KIA Zubizu Kampayalı Fiyatlar)
Not: Değerler ilgili markaların web sitelerinde yer alan fiyat listelerinden ve gölge
müşteri aracılığıyla alınmıştır.”
(38) DOĞUŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Volkswagen Binek Araç
Pazarlama Yöneticisi (…..) tarafından (…..) isimli bir medya şirketinde Otomotiv
Medya Grup Başkanı olan (…..)’a gönderilen 05.11.2018 tarih ve “RE Fırsatlar
Kampanyalar” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Günaydın,
İyi haftalar…
Biz haftaya umut dolu ve heyecanlı başladık  ÖTV indirimi ile birlikte haftasonu
showroomlarımız eski günlerine yakın bir yoğunlukta oldukça hareketli geçirdi,
umuyoruz satış adetlerinde de olumlu yansımaları ay sonunda göreceğiz. …
(…..) ve sınırlı sayıdaki (…..) modeli, ÖTV indirimine ek çok özel fiyatlarla satışa
sunuluyor.
ÖTV indirimi ve özel fiyatlara ek olarak, (…..)’tan (…..) modelleri için (…..)TL’ye
ve (…..) ay vadeye kadar %(…..), (…..)modelleri içinse (…..)TL’ye (…..) ay
vadede %(…..) faiz avantajları bulunuyor.
Ayrıca, Kasım ayı boyunca (…..) dizel modellerimizin çok özel fiyatlarla Yetkili
Satıcılarımızda satışa sunulduğunu da bir paragrafta belirtmemiz gerekecek.”
Farklı yayın bilgileri size ulaştıkça bize de iletebilirseniz çok seviniriz.
Teşekkürler”
(39) DOĞUŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Audi Ürün Pazarlama Müdür
Yardımcısı (…..) tarafından Doğuş Otomotiv CEO Ofis Müdürü (…..)’na gönderilen
09.01.2019 tarih ve “Fiyat Listeleri ÖTV Oranları Hk.” konulu yazışmada şu ifadeler
yer almaktadır:
(…..):
(…..) Merhaba,
(…..) ofis dışında olduğundan istediğiniz Audi fiyat listesini ben gönderiyorum.
Listemizi ekte bilginize sunarım.
Rakiplerimizin fiyat listelerini gölge müşteri ziyaretleri ve resmi web sitelerinde
yayınladıkları fiyat bilgi sekmelerinden elde ediyoruz. (…..) ve (…..), ÖTV
oranlarını resmi web sitelerindeki fiyat bilgisi sekmelerinde duruyuorlar.
19-10/115-46
13/34

Bizim markamız gibi detaylı bir liste, her iki rakip marka için maalesef elimizde
bulunmuyor…”
H.3.4. FORD’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(40) FORD’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve FORD Ticari Araçlar Satış
Müdürü (…..) ile (…..) arasında 19.05.2018 tarihinde yapılan “Fwd: rakip aksiyonları”
konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) ay başındaki exceli güncelleyip bana atar mısın lütfen?
Ay ortasında devreye alnan bir aksiyon ya da değişiklik var ise (…..) farklı bir
renk ile tabloya eklersen çok iyi olur.
Ay başında yapılanları da atlamamış oluruz.”
(…..):
“Gelen bilgileri tabloya ekledim (…..)
Saygılarımla”
Bu e-posta daha sonra, 19.05.2018 tarihinde (…..) tarafından bilgi olarak (…..)’e
gönderilmiştir. Söz konusu e-postanın ekinde, Fiat, Volkswagen, Renault ve Peugeot
markalı araçlara ilişkin “Nisan-Mayıs Geçişinde Araç Zamları” ve “Nisan-Mayıs
Geçişinde Kredi ve Peşin Koşulları” başlıkları altında bilgilerin verildiği görülmektedir.
H.3.5. HONDA’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(41) HONDA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve HONDA yetkilisi (…..)
tarafından bir (…..) CRM Uzmanı olan (…..) ve Honda çalışanı (…..)’e gönderilen
26.12.2018 tarih ve “RE: CRM-ÖTV İndiridmi hakkında” konulu yazışmada şu ifadeler
yer almaktadır:
(…..):
“Selam (…..),
Kasım ayı itibari ile yayınlanan fiyat listemiz, ÖTV indirimi yansıtılmış fiyatları
içermektedir.
Herkese bu şekilde yanıt verebiliriz...”
(…..):
“Merhaba (…..),
Kullanıcılardan gelen ÖTV indirimi ile ilgili örnek içerikleri aşağıda iletiyorum.
İyi çalışmalar.”
(42) HONDA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve HONDA çalışanları (…..) ile
(…..) CRM Uzmanı (…..) arasında geçen 03.01.2019 tarih ve “Re: ÖTV indirimi ile
ilgili yorumlar” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) selam,
ÖTV indirimi ile ilgili paylaştığımız posta seeding yapalım.
Bazı müşteriler yorumlarda liste fiyatlarını yazmış ve zam yaptığımızı iddia etmiş
direk o yorumların altına yazdığı fiyatın doğru olmadığını kampanyalı fiyatı
19-10/115-46
14/34

belirttiğimiz yorumlar yazalım. Bir de kurların yükseldiği dönemde sürekli
kampanya yaptığımızı fiyatları olması gerekenin altında tuttuğumuzu
hatırlatacak yorumlar yazalım.
Sanırım tepkiyi ancak bu şekilde azaltabileceğiz.”
(43) HONDA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve HONDA çalışanı (…..)
tarafından birçok HONDA yetkilisine gönderilen 10.01.2019 tarih ve “FW: Markaların
19MY Fiyat Listeleri” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Herkese Merhaba,
(…..)’ın bilgilerine ek olarak sahadan aldığımız bilgileri eklemek isterim:
Toyota: Öncelikle belirtmem gerekiyor ki eski kasa Corolla herhangi bir yerde
yok, bayilerde dahi tükenmiş veya haftasonuna kalmaz kalan adetler tükecenek.
29 Ocak’ta Belek’te bayi toplantısı yapacaklar. Yeni kasa Corolla’yı yeniden
bayilere gösterecekler, fiyat henüz açıklanmıyor…
Ford: TDCI Trend x için 2019 liste fiyatı (…..) K TL, ancak perakende satış fiyatı
(…..) K TL ve filo satış fiyatı direk rakam (…..) K TL. (50 adet ve üzeri için)
Renault: Tamamiyle filo çalışıyor, hem bayide hemde distrib. Kısmında 2018
model araç var. 2018 model Touch Dizel (…..) K TL civarında filoda satışa
sunuldu.
Nissan: ... Fiyatı (…..) K TL ‘e kadar çıktı. CR-V için (…..) K TL / 12 ay fırsatı ile
uzun zaman sonra öne geçebiliriz.
Sinan Slmlar;
(…..)’ın web sitesinde fiyat listesinin yanında kampanyalar highligh edilmiş.
Listeye bakan müşteri aynı zamanda kredi kampanyasınıda görüyor. Bizim
tarafta’da benzer uygulama yapılması etkili olabilir. Müşteri fiyatı görürken aynı
anda kredi kampanyasınıda farketmiş olacak. Bilginize ve görüşlerinize
sunarım.”
H.3.6. HYUNDAI’de Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(44) HYUNDAI’de yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Filo Satış
Departmanı/Kurumsal Müşteri Yöneticisi (…..) ile müşteri olduğu anlaşılan (…..)
arasında 08-10.08.2018 tarihinde yapılan “Hyundai Ağustos 2018 fiyatları” konulu
yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..) (08.08.2018):
“(…..) Bey, merhabalar
Ağustos ayı fiyatlarını ekte bilgilerinize sunarız.
(…..) modelimiz Ağustos ayı itibariyle perakendede (…..) OTV dilimine girmiş
olup, sizlere (…..) OTV ile sunuyoruz.
Nihai alım planınızı 10 Ağustos Cuma akşamına kadar alabilmemiz oldukça
önemlidir.
İyi çalışmalar & Selamlar”
(…..) (10.08.2018):
“Değerli İş Ortağımız,
19-10/115-46
15/34

İçinde bulunduğumuz dönemde döviz kurundaki ani dalgalanma sebebiyle tüm
modellerimizin fiyatlarında güncelleme yapılması gerekliliği doğmuştur.
Yeni fiyatlarımız en kısa surede sizlerle paylaşılacaktır.
Anlayışınız için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.
Saygılarımızla,”
H.3.7. MAIS’te Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(45) MAIS’te yapılan yerinde incelemede elde edilen ve müşteri konumundaki (…..)
çalışanı (…..) tarafından Renault çalışanı (…..)’a gönderilen ve sonrasında (…..)
tarafından birçok Renault çalışanına iletilen 11.12.2017 tarih ve “FW: Rakip fiyat-Proje
no 776358-megane sedan joy benzinli” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) merhaba,
Aşağıdaki rakiplerimizle aramızdaki fiyat farkından dolayı filo desteği rica
ederiz.
(…..)
Saygılarımızla,”
(…..):
“(…..) Selam
(…..)’ın müşterisi (…..) ile (…..) Benzinli (…..) konuşuluyor. Bildiğin gibi bu araca
oran vermiyoruz. Ancak müşteriden alınan rakip fiyatları bizden (…..)TL daha
ucuz.”
(…..):
“İyi akşamlar,
(…..) benzinlide oran vermiyoruz ama
Aşağıda çok agresif rakip fiyatlarını görebilirsiniz.
Bu proje için filodan (…..) bizim bütçeden çıplak (…..) TL yaparsak (…..)TL’ye
gelebiliyoruz.
Filo (…..) puan için onayınızı rica ederiz.”
(46) MAIS’te yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Renault çalışanları (…..) ve (…..)
arasında geçen 31.10.2018 tarih ve “RE: Kasım ayı satış kampanyaları offerları”
konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) selamlar,
Bu indirim tutarlari Ötv indirimine ek midir? “Tüm Renault binek modellerinde ötv
indirimine ek (…..)TL’ye varan indirim” diyebilir miyiz?”
(…..):
“(…..) Selam,
Evet ÖTV indirimine ek. Bu şekilde yürüyebilirsiniz...”
19-10/115-46
16/34

H.3.8. MERCEDES’te Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(47) MERCEDES’te yapılan yerinde incelemede elde edilen ve MERCEDES yetkilileri
(…..) ve (…..) arasında geçen 11.01.2019 tarih ve “RE: OPRA 12-2018” konulu
yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Sevgili (…..),
Bilgi için teşekkürler. Bu konuyla ilgili bizi endişelendiren şey rakiplerin bizi
sadece düşük vergi dilimindeki araçların mevcudiyeti ile ilişkilendirebileceğimiz
NGCC2 segmentinde değil, aynı zamanda tüm diğer segmentlerde de geride
bırakması. (…..) pozisyonumuzu geri kazanmak için mücadele stratejimizi
bekliyoruz…”3
(48) MERCEDES’te yapılan yerinde incelemede elde edilen ve MERCEDES yetkilileri
(…..) ve (…..) arasında geçen 16.01.2019 tarih ve “RE: WG: Core Comp Report
December 2018” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Selam (…..),
Hükümetin düşük fiyatlı segmentlerde ÖTV indiriminden sonra (…..) (lütfen
aşağıdaki Kasım bilgilerimize bak.) Ek olarak tüm markalar fiyat önlemleriyle
Aralık’ta stoklarından kurtulmak için bastırdı, (…..).
Hükümet ÖTV indirimini Mart sonuna kadar uzattı. (…..).” 4
H.3.9. OPEL’de Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(49) OPEL’de yapılan yerinde incelemede elde edilen ve OPEL Ürün Müdürü (…..)
tarafından OPEL Genel Müdürü (…..)’a gönderilen, bilgi kısmında ise Satış Müdürü
(…..), Pazarlama Müdürü (…..) ile OPEL çalışanları (…..) ve (…..)’ın bulunduğu
29.10.2018 tarihli “RE: Copy of Dealer Financial Situation Oct 25” isimli e-postada şu
ifadelere yer verilmektedir:
(…..):
“(…..),
Ekte Ekim ayına ilişkin piyasa değerlendirmelerini bulabilirsiniz.
Gördüğünüz üzere en büyük kayıp (…..)’dan gelmekte. Bu kaybın ana sebebi
(…..) ve (…..)’nın piyasadaki konumundan ve yoğun taktiksel reklam
iletişiminden kaynaklanmakta…”5

2 New generation compact car.
3 “Dear (…..),
Thanks for the information. What is concerning though is that the competition is not just outpacing us in
the NGCC segment where we could attribute it to availability of cars in the low tax bracket but also in
all other segments. Looking forward to our fight back strategy to reclaim our (…..) position…”
4 “Hi (…..),
(…..) after governments special consumption decrease in low price segments( please see our
November info below). Additionally all brands have pushed in December in order to get rid of their
stocks with price measures(…..).
Government has extended SCT incentive until end of March. (…..).
Best regards,”
5 “(…..) Bey,
19-10/115-46
17/34

(50) OPEL’de yapılan yerinde incelemede elde edilen ve OPEL çalışanı (…..) tarafından
OPEL Genel Müdürü (…..)’a gönderilen ve bilgi kısmında OPEL çalışanı (…..), OPEL
Ürün Müdürü (…..), OPEL Pazarlama Müdürü (…..) ve OPEL Satış Müdürü (…..)’in
bulunduğu 29.10.2018 tarihli, “RE: Copy of Dealer Financial Situation Oct 25” konulu
e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmektedir:
(…..):
“…
Perakende:
Açık, çoğunlukla (…..)’dan kaynaklanıyor. Rakiplerin açıkladığı agresif
fiyatlardan dolayı (…..)’ın perakende performansı düşüktü…”6
H.3.10. PEUGEOT’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(51) PEUGEOT’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve PEUGEOT Ürün ve Fiyat
Müdürü (…..) tarafından birçok PEUGEOT yetkilisine gönderilen 03.10.2018 tarih ve
“Ekim rakip fiyat değişimleri & kampanyalar” konulu yazışmada şu ifadeler yer
almaktadır:
(…..):
“Merhaba,
Ekim ayında fiyat ve kampanya açıklayan markaların detaylarını aşağıda
bulabilirsiniz.
Değişiklikler oldukça paylaşmaya devam edeceğiz.
Ford & Renault & Nissan & Hyundai & Citroen fiyat değişimi yok.
Opel ve VW Eylül fiyatları ile yayında.
Fiat fiyatları güncelleniyor.
Honda Ortalama (…..)%
Toyota Auris (…..)%
C-HR (…..)%
Corolla (…..)%
RAV4 (…..)%
Yaris (…..)%
Ortalama (…..)%
VW: Bugün günlerden VW.
 Binek araçlar: 11 Ekim'e kadar sınırlı sayıda Passat için 14% indirim. Diğer
modeller ile ilgili açıklanmış bir kampanya henüz yok.
 Ticari araçlar: Sonbaharda ilkbahar fiyatlarıyla iletişimi yapıyorlar.
 Fiyat listeleri hala 25 Eylül tarihli.
Nissan: Yeni ÖTV oranlarıyla şimdi daha avantajlı

Please find attached marketing comments for October. As you can see most important loss comes
from (…..), main reason for the loss is due to stretch positioning and intense tactical communication by
(…..), and (…..),...”
6 “Retail:
The gap mostly arise from (…..),. Due to agressive announced price of the competitors, (…..), retail
performance was poor…”
19-10/115-46
18/34

 QQ: Benzinli 134.900 TL'den başlayan fiyatlar (1.2 Visia AT) ve 50.000 TL
için 24 ay %1,29 faiz
 QQ: Dizel 142.500 TL'den başlayan fiyatlar (1.5 dCi Tekna MT)ve 50.000 TL
için 24 ay %1,29 faiz
 X-trail: 100.000 TL için 24 ay %1,29 faiz
 Juke: 110.720 TL'den başlayan fiyatlar ve 50.000 TL'ye 24 ay %1,29 faiz &
Nissan sahiplerine 2% ek özel indirim
Hyundai: Avantaj dediğin göz alıcı olmalı: 26.000 TL'ye varan indirim & 1,69%
faiz oranı, 10.000 TL'ye varan hurda indirimi
 120: 8.820 TL'ye varan nakit indirimi ve 30.000 TL 12 ay %1.69 faiz
 130: 26.300 TL'ye varan nakit indirimi
 Accent Blue: 12.900 TL'ye varan nakit indirimi veya 50.000 TL 15 ay % 1,69
faiz
 Yeni Tucson: Yollarda özgürlük işte gerçek güç mesajı ile 15.100 TL'ye varan
nakit indirimi ve ya 80.000 TL 15 ay %1.69 faiz
 Kona: Yollarda özgürlük iste gerçek güç mesajı ile 9.150 TL'ye varan nakit
indirimi ve 50.000 TL 15 ay %1.69 faiz
Opel:
 10.000 TL'ye varan hurda indirimi ile bu Opel'ler kaçmaz.
 Şimdi al 2019'da öde.
 İnternet fiyat listelerinde hala Eylül fırsat araçları kolonu var. Fiyat listesi tarihi
de Eylül.
Renault:
 10.000 TL hurda indirimine ek, Symbol alımlarında ilave 7.000 TL, Clio ve
Kangoo alımlarında ilave 5.000 TL’lik indirim fırsatı
 Binek ve Ticari araçlarda: 30.000 TL, 12 ay, 0% faiz kampanyası
 Megane HB: Hurda teşviği ile 30.000 TL'ye varan indirim
Fiat:
 PC ve LCV fiyatları güncelleniyor. Henüz PC kampanyası yok.
 LCV: Doblo & Fiorino: Hurda istemeyen hurda teşviği; 10.000 TL indirim ve
36.000 TL 12 ay, 0%
Ford: Ford'dan ÖTV avantajına tam destek:
 Binek Araç: Güncellenen ÖTV avantajlarına ek 8.000 TL’ye varan takas
desteği. Her Şey Dahil Finans Ford Options kredisi kullanılırsa 6%'ya varan
ilave indirimler.
 Ticari Araç: 20.000 TL, 12 ay 0% & Transit Connect ve Minibus için 36.000
TL, 12 ay 0%
Toyota: Beklenen ÖTV indirimi Toyota'ya geldi! mesajı ile fiyat listesine
yönlendiriyor.
Citroen: 25%'e varan fırsat araçları kampanyası hala yayında.
19-10/115-46
19/34

Saygılarımla,”
(52) PEUGEOT’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve PEUGEOT Satış Direktörü
(…..), ile PEUGEOT Yeni Araç Satış Müdürü (…..) arasında 01.11.2018 tarihinde
yapılan “KAPANIŞ” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Değerli Bayilerimiz,
Yılın ikinci yarısından itibaren kendisini hissettiren sektördeki daralma Eylül ayı
sonunda zirve yaptı. Bu doğrultuda ilerleyen Ekim ayı sonunda da sektörün uzun
zamandan beri beklediği ÖTV indirimi 1 Kasım’dan geçerli olmak üzere hayata
geçirildi. Bizler de POPAŞ olarak yılın geriye kalan iki ayini iddialı bir kampanya
ile tamamlayacağız. Al aksiyonlar ilgili paydaşlar ile 360 drc değerlendirilerek
karara bağlanmıştır.
1. Devletimiz tarafından yapılan tüm ÖTV indirimi - ve hatta fazlası - fiyatlara
yansıtılmıştır.
2. Prim sistemleri gözden geçirilerek hesaplaması daha kolay olan sabit prim
ödemesine geçilmiştir.
3. Etkinliğini kanıtlamış kredi kampanyalarımızın arttırılarak devam edecektir.”
H.3.11. SUZUKI’de Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(53) SUZUKI’de yapılan yerinde incelemede elde edilen ve SUZUKI Genel Müdürü (…..)’ın
SUZUKI bayilerine göndermiş olduğu, 07.11.2018 tarihli “REKABET KURALLARI,
TAVSİYE EDİLEN FİYATLAR VE UYARILARIMIZ” konulu yazışmada şu ifadeler yer
almaktadır:
(…..):
“Değerli Bayilerimiz.
Pazarda son dönemde yaşanan süreçler, Bakanlığımızın olumlu yaklaşımı ile
ÖTV ve KDV indiriminin katkıları ile tüm markalarda yaşanan hareketlilik bize de
yansıması gerekir. …
Şimdi görevimiz satış yapmak ve bu zor dönemden geçmektir…”
H.3.12. TEMSA’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(54) TEMSA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TEMSA Planlama ve Ürün
Yöneticisi (…..) ile TEMSA çalışanları (…..) arasında 01.11.2018 tarihinde
gerçekleşen ve bilgi kısmında (…..) ve (…..)’in bulunduğu “Teminat primi hk” konulu
yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) merhaba,
Tüm rakipler ÖTV ile birlikte avantajlı fiyatlarını yayınlayacaktır. Biz de geri
kalmayalım. Sizin netleştireceğiniz farklı şeyler varsa güncelleme yapılır ama biz
fiyatlan bu akşam (Geriye dönük satışınız olacaksa en geç yarın) yayınlamayı
hedefliyoruz)
Haftasonu eski fiyatlarla geçmesin.”
(55) TEMSA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TEMSA Planlama ve Lojistik
Uzmanı (…..)’ın Satış Müdürlüğü ile Pazarlama Müdürlüğü’ne göndermiş olduğu,
19-10/115-46
20/34

06.11.2018 tarihli ve bilgi kısmında (…..)’ın bulunduğu “Pazar Fiyat Artışları / Ekim
2018” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Yeni ÖTV ve KDV düzenlemesi ile birlikte tüm markaların liste fiyatları
güncellenmiştir.
Çoğu markanın ÖTV ve KDV düzenlemesine ek olarak faiz kampanyalarının da
bu ay devam ettiğini görmekteyiz.
 Pickup segmentinde, Ford ve Mercedes hariç diğer rakipler ortalama
%(…..) civarında fiyat düşürdüler.
 Fullback %(…..) indirimle KDV düzenlemesini fiyat listesine yansıtmadığı
görülmüştür.
 X-Class %(…..) civarında fiyat düşüşü olmuştur.
 C7 segmentinde ise rakiplerin liste fiyatlarında düşüşler farklılık
göstermektedir.
 Renault %(…..), Opel %(…..), Hyundai %(…..) civarında fiyat düşüşü
yapmıştır.
 Nissan'da Qasqhai modellerde ortalama %(…..) civarında azalış var. Ek
olarak 1.2 ve 1.6 Platin Premium Pack modellerine bu ay ki liste fiyatında
yer vermemiştir.
 Peugeot ve VW gibi markaların çoğu modelleri matraha dahil olmadığı için
indirimleri sınırlı olmuştur.
 Nisan-Kasım arasındaki liste fiyatlarına baktığımız zaman Eclipse Cross'da
lansman fiyatlarının da gerisine geldiğimizi görebiliriz…”
H.3.13. TOFAŞ’ta Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(56) TOFAŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TOFAŞ 10. Bölge Müdürü (…..)
tarafından Satış Müdürü (…..)’ye gönderilen ve bilgi kısmında Fiat Satış Direktörü
(…..) ve Filo Satış Bölge Yöneticisi (…..)’ın bulunduğu 30.12.2018 tarihli ve “Ocak
Kampanyaları” konulu e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir:
(…..):
“(…..) merhaba,
Ocak ayının çok hareketli olmayacağını düşünürek, Devletin ÖTV teşviğini
uzatması ile bizde Son Aralığı uzatabiliriz.
Yani aralık kampanyalarını Ocak ayında da devam edelim. Topyekün
Enflasyonla mücadeleye devam söylemini, Aralık fiyatları ile Ocak ayında devam
ediyoruz diyebiliriz.
2018 model araçlar için 2019 model fiyatları ile karşılaştırmalı liste çıkıp model
yılı 2018 araçların fırsat listesini yapabiliriz. (…..) ayın stoklarımızı eritmek için
vereceğimiz desteğe (…..) ayında başlayarak, önce davranmış olabiliriz…”
(57) TOFAŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TOFAŞ Filo Satış Bölge
Yöneticisi (…..) tarafından Filo Satış Bölge Yöneticisi (…..)’a gönderilen, bilgi
kısmında Fiat Satış Direktörü (…..)’ın bulunduğu 30.11.2018 tarihli ve “(…..)” konulu
e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmektedir:


19-10/115-46
21/34

(…..):
“(…..),
(…..) ve (…..) ile görüşmelerden aldığım rekabet bilgileri aşağıdadır; …
Daralan kiralama sektöründe bu oyuncuları rakibe kaptırmak demek bu
firmaların nihai müşterileri tarafında da rakip markaları önermeleri anlamına
geliyor.
Rakiplere kaptırmamak adına dct modellerinde üretim kuruna göre ve 1.3 easy
modelinde de 5,90 seviyesinde gezen Euro kuru için (…..) ile yapılan öneri
çalışması aşağıdadır…”
(58) TOFAŞ’ta yapılan yerinde incelemede elde edilen 04.12.2018 tarihli ve ODD Genel
Koordinatörü (…..)’nin ismiyle sunulan ODD Basın Özeti’nde aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“BASIN ÖZETİ
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2018 yılı on bir aylık dönemde %34
azaldı.
Otomobil pazarı %32, hafif ticari araç pazarı %40 azaldı.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2018 yılı on bir aylık
dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre %33,75 azalarak 543.231 adet
olarak gerçekleşti. 2017 yılı on bir aylık dönemde ise 819.954 adet toplam
pazar gerçekleşmişti.
Otomobil satışları, 2018 yılı Kasım ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine
göre %31,71 azalarak 425.478 adet oldu. Geçen yıl aynı dönemde 623.065
adet satış yaşanmıştı.
Hafif ticari araç pazarı, 2018 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın
aynı dönemine göre %40,19 azalarak 117.753 adet oldu. 2017 yılı aynı
dönemde 196.889 adet satış gerçekleşmişti.
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2018 kasım ayında %42 azaldı.
Otomobil pazarı %39, hafif ticari araç pazarı %52 azaldı.
2018 yılı Kasım ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 58.204 adet oldu.
100.859 adet olan 2017 yılı Kasım ayı otomobil ve hafif ticari araç pazar
toplamına göre satışları %42,29 oranında azaldı.
2018 yılı Kasım ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre
%39,17 azaldı ve 46.204 adet oldu. Geçen sene 75.956 adet satış
gerçeklemişti.
2018 yılı Kasım ayında hafif ticari araç pazarı 2017 yılının Kasım ayına göre
%51,81 azaldı ve 12.000 adet olarak gerçekleşti. Geçen sene 24.903 adet
satış yaşanmıştı.
2018 yılı Kasım ayı sonunda 1600cc altındaki otomobil satışlarında %31,7,
1600-2000cc aralığında motor hacmine sahip otomobil satışlarında %38,2 ve
2000cc üstü otomobillerde %30,6 azalış izlendi. 2018 yılı Kasım ayı sonunda
131 adet elektrikli ve 3.582 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti.
19-10/115-46
22/34

2018 yılı Kasım ayı sonunda otomobil pazarında ortalama emisyon değerlerine
göre en yüksek paya %39,65 oranıyla 100-120 gr/km arasındaki otomobiller
168.715 adet ile sahip oldu.
2018 yılı Kasım ayı sonunda dizel otomobil satışlarının payı %57,89'a
gerilerken, otomatik şanzımanlı otomobillerin payı %65,38'e yükseldi.
2018 yılı Kasım ayı sonunda otomobil pazarı segmentinin %83,7'sini vergi
oranları düşük olan A, B ve C segmentlerinde yer alan araçlar oluşturdu.
Segmentlere göre değerlendirildiğinde, en yüksek satış, adetine %56,5 pay alan
C (240.229 adet) segmenti ulaştı. Kasa tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en
çok tercih edilen gövde tipi yine Sedan otomobiller (%50,1 pay,213.267 adet)
oldu.”
2018 yılı Kasım ayı sonunda Hafif Ticari Araç Pazarı gövde tipine göre
değerlendirildiğinde, en yüksek satış adetine %68,59 pay ile Van (80.765 adet),
ardından %12,41 pay ile Kamyonet(14.611 adet), %10,39 pay ile Pick-up
(12.233 adet) ve %8,61 pay ile Minibus (10.144 adet) yer aldı.”
H.3.14. TOYOTA’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(59) TOYOTA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TOYOTA Genel Müdürü (…..)
tarafından TOYOTA Pazarlama Ürün ve Planlama Müdürü (…..)’e gönderilen ve bilgi
kısmında birçok TOYOTA çalışanının bulunduğu 26.10.2018 tarihli ve “Re: Kasım Ayı
Fiyat toplantısı Notları” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“Genel olarak önerinizi ve gerekcelerinizi anladim. Ancak, 2 endisem var;
1. Bu hedeflerle bizim (…..)’ya ulasmamiz imkansiz sanirim?
2. Mevcut Ekim kampanyasi bize (…..) ettirirlen, ilave kampanyalar
(indirim+finans kampanyasi), Kasim’da daha fazla (…..) etmemize sebep
olur.
Amcak, Finans buna gore calismasini bir yapsin, ona gore
degerlendirelim.
Tesekkurler,”
(60) TOYOTA’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve TOYOTA Pazarlama Ürün
Uzmanı (…..) tarafından birçok TOYOTA çalışanına gönderilen ve bilgi kısmında
TOYOTA Genel Müdürü (…..)’un bulunduğu 05.11.2018 tarihli ve “Düzeltme-Guncel
Fiyat Pozisyonları- 05.11.2018” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“…
Rakip markaların web sitelerinde yayınlanan bilgilere göre güncel fiyat
pozisyonları ekte yer almaktadır. …
C-HR
 C-HR hibrit versiyonlarımızda fiyat artışı yapmıştık.
 Rakipler genel olarak ÖTV indirimini ((…..)%) fiyatlarına yansıtmışlar. …
Hilux:
19-10/115-46
23/34

Hilux 4x2 modellerimizde KDV indiriminin dışında ekstra ((…..)%-(…..)%) indirim
uygulamıştık.
Takip ettiğimiz rakipler arasında neredeyse aynı oranda indirim uygulayan
Mitsubishi L200 bulunmaktadır: -(…..)%, NNP: (…..)
Mercedes X class 4X4 A/T versiyonlarına KDV indirimi dışında yaklaşık %(…..)
daha ekstra indirim uygulamıştır.
Bunların dışında rakipler genel olarak KDV indirimini fiyatlarına
yansıtmışlardır…”
H.3.15. VOLVO’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(61) VOLVO’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve VOLVO Ürün ve Fiyat Müdürü
(…..) ile VOLVO Genel Müdürü (…..) arasında 26.12.2018 tarihinde yapılan “RE: New
Car Pricing 2019” konulu yazışmada şu ifadeler yer almaktadır:
(…..):
“(…..) merhaba;
İsterseniz, 2 ve 3 Ocak'ta fiyat araştırmasını yapayım. Aralık kampanyası
bittikten sonra gerçek fiyatları öğrenmiş oluruz. 3 Ocak'ta (…..) ile görüşmem
var, kendisine konuyu aktarabilirim. Filo fiyatlarını açıklamaları biraz zaman
alabilir.
Genel olarak Mart seçimlerine kadar talepte ciddi daralma beklendiğinden ve
fiyat-hassas bir ortam bulunmayacağından, (…..) ve özellikle (…..) Ocak'tan
sonra liste fiyatını da arttırabilir, böylelikle şu anki fiyatlarımız yine anlaştığımız
seviyelerde durabilir…”
(…..):
“Selam,
Mevcut kampanyaları da bilelim. Ocak ayında yeniden bakalım. (…..) ve (…..)'in
fiyat artıracağını sanmıyorum.
Arttırması için bir neden yok…”
H.3.16. YÜCE AUTO’da Yapılan Yerinde İncelemede Elde Edilen Belgeler
(62) YÜCE AUTO’da yapılan yerinde incelemede elde edilen ve Doğuş Otomotiv CEO Ofis
Müdürü (…..) ile YÜCE AUTO Ürün Yöneticisi (…..) arasında 09.01.2019 tarihinde
yapılan “fiyat listeleri otv oranlarına göre” konulu yazışmada şu ifadeler yer
almaktadır:
(…..):
“Merhaba,
Fiyat listelerinizi bana otv oranları görünecek şekilde gönderebilirmisiniz.
Rakiplerinde var ise fiyat listeleri (…..) varsa onlarıda alabilirmiyim bugün içinde”
(…..):
(…..),
SKODA markasının şu an geçerli olan fiyat listesi ektedir.
Bilgilerinize sunarım.
19-10/115-46
24/34

Saygılarımla”
(63) Söz konusu e-posta ekinde “5 Ocak 2019 Tarihinden İtibaren Geçerli Tavsiye Edilen
My 2018 Anahtar Teslim Fiyat Listesi” başlıklı bir fiyat listesi yer almaktadır.
H.4. Değerlendirme
(64) ÖTV indirimi sonrasında, ODD ve üyeleri ile OSD ve üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un
4. maddesine aykırı hareket edip etmediklerinin belirlenmesi amacıyla re’sen
yürütülen önaraştırma çerçevesinde yapılan yerinde incelemelerde elde edilen
belgeler kapsamındaki tespitlere geçmeden önce, ÖTV indirimine yönelik yasal
düzenlemelere değinilmesi gerekmektedir.
(65) Ağustos 2018 döneminde döviz kurlarındaki artış, başta otomotiv ürünleri olmak üzere
ithal edilen malların fiyatının artmasına ve satışların da düşmesine sebep olmuştur.
Bu çerçevede, otomotiv pazarı ciddi bir daralma yaşamıştır. Bu daralmanın
üstesinden gelebilmek ve pazarı canlandırabilmek amacıyla otomotiv distribütörleri
otomotiv vergilerinde düşüş yapılmasını talep etmiştir. Bu bağlamda ilgili kamu
mercileriyle yapılan görüşmeler neticesinde 23.09.2018 tarih ve 132 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile otomotivde ÖTV’ye esas alınacak matrahlarda değişiklik
yapılmıştır. Buna göre motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen binek araçlar için
geçerli ÖTV matrah miktarları 46.000 TL ve 80.000 TL’den 70.000 TL ve 120.000
TL’ye çıkarılmıştır. Bu sayede fiyatı daha yüksek olan araçların daha düşük ÖTV
oranından faydalanması amaçlanmıştır.
(66) Ancak matrahlardaki bu artış pazarda beklenen canlanmayı sağlamamıştır. Bunun
akabinde 31.10.2018 tarihli ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında,
01.11.2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, motor silindir hacmi 1600 cm3’ü
geçmeyen binek araçlar için öngörülen ÖTV oranlarında 15’er puanlık bir indirime
gidilmiş7; keza ticari araçlar bakımından KDV oranı %18’den %1’e düşürülmüş ve
anılan indirim oranlarının 31.12.2018 tarihine kadar uygulanması öngörülmüştür.
Bununla birlikte, 31.12.2018 tarihinde son bulması öngörülen ÖTV ve KDV indirimleri,
30.12.2018 tarihli ve 535 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda 31.03.2019
tarihine kadar uzatılmıştır.
(67) Anılan yasal düzenlemelerin ODD ve üyeleri ile OSD ve üyelerinin faaliyetleri
üzerindeki etkilerinin değerlendirilebilmesi amacıyla OSD ve ODD başta olmak üzere
bunlara üye olan 19 otomotiv üreticisi ve/veya distribütörü teşebbüste yerinde
incelemeler yapılmıştır. Bu çerçevede söz konusu yerinde incelemeler esnasında elde
edilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, teşebbüslerin 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesini ihlal ettiğini gösteren herhangi bir delile ulaşılamamıştır. Nitekim belge
içeriklerinden de görüleceği üzere,
- Kur ve faizlerin, Haziran-Ağustos 2018 döneminde çok hızlı bir şekilde artması
nedeniyle otomotiv pazarında ciddi bir daralmanın yaşandığı,
- Bu bağlamda 2017 yılının aynı dönemine kıyasla 2018 yılının ilk on bir aylık
döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarının toplamda %34 daraldığı, bu
doğrultuda otomobil pazarındaki satış adetlerinin %32, hafif ticari araç

7 Bu doğrultuda, motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen binek araçlar bakımından, ÖTV matrahı
70.000 TL’yi aşmayanlar için ÖTV oranının %45’ten %30’a düşürüldüğü, ÖTV matrahı 70.000 TL’yi
aşıp 120.000 TL’yi aşmayanlar için ise ÖTV oranının %50’den %35’e düşürüldüğü anlaşılmaktadır.
Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmemekle birlikte, ÖTV matrahı bakımından söz konusu kategorilere
girmeyen diğer binek araçlar bakımından ise herhangi bir ÖTV indiriminin öngörülmediği ve %60’lık
ÖTV oranının geçerliliğini koruduğu görülmektedir.

19-10/115-46
25/34

pazarındaki satış adetlerinin ise %40 azaldığı,
- Özellikle 2018 Eylül - Ekim döneminde pazardaki daralmanın zirve yaptığı,
- Ancak Kasım 2018 itibarıyla ÖTV ve KDV indirimlerinin hayata geçmesi ile
birlikte piyasanın canlanmaya başladığı,
- Buna ilaveten teşebbüslerin ÖTV ve KDV indirimlerine ek indirimler
uyguladıkları, kampanya ve reklam faaliyetlerini artırdıkları ve ödemelerde
müşterilere kolaylık sağlama amacıyla vade ve faiz avantajları sundukları,
- Diğer yandan teşebbüslerin birbirlerinin zam ve indirim oranlarını, kredi
avantajlarını ve kampanyalarını yakından takip ettikleri ve bu anlamda kendi
satış koşulları ve fiyatlarını rakipleriyle karşılaştırarak daha etkin rekabet etme
amacıyla aksiyon aldıkları,
- Bu çerçevede özellikle 2018 yılının Kasım ve Aralık aylarında reklam
iletişimlerini artırarak agresif kampanyalar yaptıkları ve bu sayede 2018 yılının
stoklarını eritmeye çalıştıkları,
- Kimi teşebbüslerin 2019 yılı Ocak ayında da Aralık 2018 fiyatlarıyla satış
yapmayı planladıkları,
- Ayrıca, gölge/gizli müşteriler aracılığıyla yapılan bayi ziyaretleri vasıtasıyla
rakip markaların fiyat ve tahmini stok bilgilerini edindikleri, rakip markaların fiyat
hareketlerini internet sitelerinde yayınladıkları fiyat listeleri üzerinden de takip
ettikleri,
- Piyasa genelince ÖTV indiriminin firmalarca fiyatlara yansıtıldığı, ancak bazı
markaların araçlarının gerek motor hacmi büyüklüğü gerekse vergi matrahına
esas fiyatının yüksek olması nedeniyle pazarda ÖTV indiriminden kaynaklı
rekabet avantajından yararlanamadığı ve pazar payı kaybettiği,
- Buna rağmen bu markaların söz konusu araçların vergi matrahına konu
fiyatlarında indirim yaparak bunların ÖTV indirimi kapsamına girmesini
sağladığı, bunun yanı sıra ÖTV indirimine dahil olamayan otomobillerde diğer
başkaca indirimler yapıldığı anlaşılmaktadır.
(68) Bu çerçevede, özellikle 2018 yılının ikinci yarısından itibaren pazarın daralmaya
başlamasıyla beraber teşebbüslerin yoğun bir rekabet içerisine girdikleri, ÖTV ve KDV
indirimlerinden bu rekabetin olumlu yönde etkilendiği görülmektedir. Bu bağlamda
yapılan yerinde incelemelerde teşebbüslerin herhangi bir rekabet ihlali içinde
bulundukları yönünde bir bilgi, belge ya da bulguya ulaşılamamıştır.
(69) Önaraştırma kapsamında, yerinde incelemede elde edilen belgelerin yanı sıra ayrıca
dosya konusuna yönelik olarak, hakkında önaraştırma yapılan teşebbüsler özelinde
gerek fiyat hareketlerinin gerekse de satış adetlerinin incelenmesi uygun görülmüştür.
Bu çerçevede, yapılan yerinde incelemeler akabinde teşebbüslerden, portföylerinde
bulunan her bir marka bakımından, B ve C8 segmentleri bazında ÖTV indirimine konu
motorlu araçlarından en çok sattıkları benzinli ve dizel modellerin aylık satış fiyatları
ile satış adetlerine ilişkin veriler talep edilmiştir. Nitekim ODD verilerine göre 2018

8 Binek otomobiller kendi içerisinde A, B, C, D, E, F ve G olmak üzere yedi alt segmente ayrılmaktadır.
A segment; en küçük şehir otomobilleri olarak bilinen ve yakıt tüketimi ekonomik olan araçlardır. B
segment; A segmentinden daha büyük olan ancak hala küçük otomobil sınıfında yer alan araçlardır. C
segment; alt orta sınıf olan B segmentinden daha büyük ve konforlu araçlardır. D, E, F ve G
segmentteki araçlar lüks otomobil sınıfları olup, kararın konusunu oluşturmadığından ayrıca
açıklanmasına gerek duyulmamıştır.
19-10/115-46
26/34

yılında otomobil pazarı segmentinin %83,7'sini A, B ve C segmentlerinde yer alan
araçların oluşturduğu, segmentlere göre değerlendirildiğinde ise en yüksek satışın
adet bazında %56,5 pay alan C (240.229 adet) segmentine ait olduğu
anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda, aşağıdaki grafiklerde, teşebbüslerin B ve C
segmentleri bazında en çok sattıkları binek araçlara ilişkin olarak aylık bazda tavsiye
edilen satış fiyatları gösterilmektedir.

Grafik 1: B Segment Binek Araç (Benzinli) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları9
0,00
2,00
4,00
6,00
8,00
0,00 ₺
25.000,00 ₺
50.000,00 ₺
75.000,00 ₺
100.000,00 ₺
125.000,00 ₺
150.000,00 ₺
175.000,00 ₺
200.000,00 ₺
225.000,00 ₺
250.000,00 ₺
275.000,00 ₺
KIA Mazda Smart Nissan Opel
Seat Skoda Suzuki Renault Dacia
Mini Cooper Ford Honda Hyundai Mitsubishi
Toyota Volkswagen Seri81 Seri82 dolar
ÖTV İNDİRİMİ

$
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler

9 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..) markalı araçların model
değişikliğinden kaynaklı olarak satış verileri Aralık 2016 –Aralık 2018 döneminin tamamını kapsayacak
şekilde sunulamamıştır.
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
19-10/115-46
27/34


Grafik 2: C Segment Binek Araç (Benzinli) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları10
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
0,00 ₺
25.000,00 ₺
50.000,00 ₺
75.000,00 ₺
100.000,00 ₺
125.000,00 ₺
150.000,00 ₺
175.000,00 ₺
200.000,00 ₺
225.000,00 ₺
250.000,00 ₺
275.000,00 ₺
Mazda Mercedes-Benz Opel Seat Skoda
Renault Audi Al faRomeo BMW Fiat
Ford Honda Hyundai Mitsubishi Toyota
Volvo Volkswagen dolar euro
ÖTV İNDİRİMİ
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler


10 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir (…..) markalı aracın model
değişikliğinden kaynaklı olarak satış verileri Aralık 2016 –Aralık 2018 döneminin tamamını kapsayacak
şekilde sunulamamıştır.
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
19-10/115-46
28/34

Grafik 3: B Segment Binek Araç (Dizel) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları11
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
0,00 ₺
25.000,00 ₺
50.000,00 ₺
75.000,00 ₺
100.000,00 ₺
125.000,00 ₺
150.000,00 ₺
175.000,00 ₺
200.000,00 ₺
225.000,00 ₺
250.000,00 ₺
275.000,00 ₺
Opel Seat Skoda Seri24 Peugeot Renault
Dacia Audi Citroen Mini Cooper Ford Hyundai
Volkswagen dolar euro
ÖTV İNDİRİMİ
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler

11 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..) markalı aracın model
değişikliğinden kaynaklı olarak satış verileri Aralık 2016–Aralık 2018 döneminin tamamını kapsayacak
şekilde sunulamamıştır.
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
19-10/115-46
29/34

Grafik 4: C Segment Binek Araç (Dizel) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları12
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
0,00 ₺
25.000,00 ₺
50.000,00 ₺
75.000,00 ₺
100.000,00 ₺
125.000,00 ₺
150.000,00 ₺
175.000,00 ₺
200.000,00 ₺
225.000,00 ₺
250.000,00 ₺
275.000,00 ₺
300.000,00 ₺
KIA Mazda Opel Skoda Peugeot Renault
Dacia Audi AlfaRomeo Citroen BMW Fiat
Ford Hyundai Mitsubishi Volkswagen dolar euro
ÖTV İNDİRİMİ
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler
(70) Yukarıdaki grafiklerden görüldüğü üzere, her iki segment bazında gerek benzinli
gerek dizel araçlarda teşebbüslerin fiyatlarının birbirinden farklılaştığı, ancak genel
olarak benzer bir eğilim içinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu bağlamda, söz konusu
fiyatlarda, Aralık 2016’dan bu yana genel bir artış eğiliminin söz konusu olduğu,
özellikle 2018 yılının ikinci yarısından sonra döviz kurunda yaşanan hızlı yükseliş
neticesinde söz konusu artışın çok daha belirgin bir hale geldiği görülmektedir. Döviz
değerleri özellikle Ağustos 2018’de ciddi bir yükselişe geçmiş olup 14.08.2018
tarihinde ise ABD Doları 6,88, Euro ise 7,83 seviyesine ulaşmıştır. Bu durum ise,
teşebbüslerin döviz kurundan kaynaklı olarak maliyetlerinin artmasına yol açmıştır.
(71) Nitekim sektör genelinde Eylül 2018’de binek araç ortalama fiyatlarının en yüksek
seviyeye ulaştığı gözlenmektedir. Bununla birlikte, Eylül ayı ortasından itibaren kurda
düşüş yaşanmaya başlanmasıyla birlikte, binek araç fiyatlarında nispeten bir düşüş
gerçekleştiği görülmektedir. 31.10.2018 tarihinde yapılan düzenleme akabinde ise,

12 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..) markalı aracın model
değişikliğinden kaynaklı olarak satış verileri Aralık 2016–Aralık 2018 döneminin tamamını kapsayacak
şekilde sunulamamıştır.
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
19-10/115-46
30/34

ÖTV indirimleri sayesinde Kasım 2018’de fiyatlarda ciddi oranda düşüş gerçekleştiği
ve Aralık ayı sonuna kadar stabil kaldığı dikkat çekmektedir.
(72) Dosya kapsamında ayrıca, ticari araçlarda öngörülen KDV indiriminin de otomotiv
sektöründeki fiyatlara nasıl yansıdığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu
kapsamda, Car Derived Van13-CDV ve medium size van14 segmentleri bakımından
aylık bazda tavsiye edilen satış fiyatları aşağıdaki grafikte sunulmaktadır:
Grafik 5: CDV Segment Hafif Ticari Araç (Dizel) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları15

Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler
Grafik 6: Orta Boy Van Segment Hafif Ticari Araç (Dizel) Tavsiye Edilen Ortalama Satış Fiyatları16

Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler
(73) Grafiklerden görüldüğü üzere, binek araçlara benzer şekilde, hafif ticari araçların
fiyatlarında da özellikle Temmuz 2018 itibarıyla belirgin bir artış görülmeye başlanmış;
kurda yaşanan artışlar hafif ticari araçların fiyatlarına yansımıştır. Bununla birlikte,
Kasım 2018’den itibaren uygulamaya konulan KDV indirimlerinin, Ekim 2018’den
itibaren azalma eğilimi gösteren fiyatların daha da düşmesini sağladığı görülmektedir.
(74) Son olarak, aşağıda teşebbüslerin binek araç ve hafif ticari araç bazında en çok
sattığı modellerin satış adetlerine ilişkin grafiklere yer verilmektedir:

13 Otomobilden türetilmiş van.
14 Orta boy van.
15 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..)
16 İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..)
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)
(…
..
T
İC
A
R
İ
S
IR

..
)


19-10/115-46
31/34

Grafik 7: B Segment Binek Araç Satış Adetleri 17
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler





17 Satış adetleri grafiklerinde o markanın belirtilen segmentteki benzinli ve dizel toplam satış adetleri
verilmiştir. İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..)
19-10/115-46
32/34

Grafik 8: C Segment Binek Araç Satış Adetleri18
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler








18 Satış adetleri grafiklerinde o markanın belirtilen segmentteki benzinli ve dizel toplam satış adetleri
verilmiştir. İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..)
19-10/115-46
33/34

Grafik 9: CDV Segment Hafif Ticari Araç Satış Adetleri19
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler
Grafik 10: Medium Segment Hafif Ticari Araç Satış Adetleri20
Kaynak: Teşebbüsler Tarafından Gönderilen Veriler
(75) Grafiklerden görüldüğü üzere, döviz kurunda yaşanan artışa bağlı olarak yaşanan
fiyat artışları, Eylül-Ekim 2018 döneminde binek araç ve hafif ticari araç satışlarını
oldukça olumsuz etkilemiş ve pazarın bir hayli daralmasına yol açmıştır. Bununla
birlikte, ÖTV ve KDV indirimlerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte araç satışlarında
önemli bir artış gerçekleşmiştir.
(76) Nitekim sektör geneline ilişkin olarak ODD tarafından otomobil ve hafif ticari araçların
satışına ilişkin açıklanan grafikte yer alan son 10 yıla ait ortalama satış verilerine
bakıldığında da söz konusu daralma ve vergi indirimi sonrasındaki dönemde
gerçekleşen artış açıkça görülmektedir.

19 Satış adetleri grafiklerinde o markanın belirtilen segmentteki benzinli ve dizel toplam satış adetleri
verilmiştir. İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..)
20 Satış adetleri grafiklerinde o markanın belirtilen segmentteki benzinli ve dizel toplam satış adetleri
verilmiştir. İlgili grafikte yer alan markalara ait araç modelleri şu şekildedir: (…..).
19-10/115-46
34/34

Grafik 11: Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazarı

Kaynak: ODD Aralık 2019 Basın Bülteni
(77) Grafikten anlaşılacağı üzere 2018 satış rakamları son 10 yıllık ortalamanın da altında
kalmış olup 2017 yılı verilerinden de oldukça farklılaşmaktadır.
(78) Yukarıda yer verilen bilgiler ile yapılan tespit ve değerlendirmeler ışığında, ÖTV ve
KDV indirimi sonrasında, ODD ve üyeleri ile OSD ve üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un
4. maddesine aykırı olarak rekabet ihlali gerçekleştirdiklerine yönelik herhangi bir bilgi,
belge ya da bulguya ulaşılamadığından, soruşturma açılmasına yer olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.
I. SONUÇ
(79) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60
gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere, OYBİRLİĞİ ile
karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy