Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 16-10/162-72
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği’nin, üyelerine aylık olarak kağıt fiyatları endeksi sağlaması uygulamasına menfi tespit/muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 16.03.2016

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2015-3-53 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 16-10/162-72
Karar Tarihi : 16.03.2016
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER: Bahar ERSOY ZENGİN, Yusuf ÜLKER
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : - Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği
Temsilcisi: Av. Efser Zeynep ERGÜN, Av. Sibel YILMAZ ATİK,
Av. Rengin ÇİMŞİTOĞLU
Büyükdere Cad. No:127 Astoria A Kule Kat 6-24-26-27 B Kule
Kat 24 34394 Esentepe İstanbul
(1) D. DOSYA KONUSU: Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği’nin, üyelerine aylık
olarak kağıt fiyatları endeksi sağlaması uygulamasına menfi tespit/muafiyet
tanınması talebi.
(2) E. İDDİALARIN ÖZETİ: Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği’nin (OMÜD) üyelerine
01.01.2016 tarihi itibariyle aylık olarak sağlamayı planlanladığı kâğıt fiyatları endeksi
uygulamasına menfi tespit veya muafiyet tanınması talep edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 13.08.2015 tarihinde giren bildirim üzerine
hazırlanan 08.03.2016 tarihli Menfi Tespit/Muafiyet Raporu görüşülerek karara
bağlanmıştır.
(4) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; OMÜD tarafından üyelerine aylık olarak
sağlanması planlanan kâğıt fiyatları endeksi uygulamasına, 4054 sayılı Kanun’un 8.
maddesi çerçevesinde menfi tespit belgesi verilmesinin ve aynı Kanun’un 5. maddesi
çerçevesinde bireysel muafiyet tanınmasının mümkün olmadığı ifade edilmektedir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği (OMÜD)
(5) OMÜD, 30.09.1987 tarihinde ambalaj sektöründe ilk meslek kuruluşu olarak Türkiye’de
oluklu mukavva sanayicilerini temsil etmek üzere kurulmuştur. OMÜD’ün kuruluş
amacı, tüm ambalaj sektörünün üçte birini oluşturan oluklu mukavva ambalajının
tanıtımını sağlayarak kullanımını artırmak, oluklu mukavva ambalajının üretim ve
kullanımında standartlar oluşturup geliştirmek, ülkeler arası teknik bilgi ve deneyimlerin
paylaşılmasını sağlamak, Avrupa Birliği nezdinde bu konuda yayımlanan ve
yayımlanacak çeşitli yönetmelik ve uygulamaların oluşturulmasında sektörün
görüşlerinin yer almasını sağlamaktır.
16-10/162-72
2/40

(6) Bildirim Formu ekinde yer alan bilgilerden, oluklu mukavva sektöründe OMÜD’e üye
olan teşebbüs sayısının 31, OMÜD’e üye olmayan teşebbüs sayısının ise 51 olduğu;
toplamda 82 teşebbüsün sektörde faaliyet gösterdiği görülmektedir. Bununla birlikte
Bildirim Formu’nda OMÜD üyesi teşebbüslerin pazar payları toplamının, oluklu
mukavva kutu pazarının yaklaşık olarak (…..)’ini temsil ettiği ifade edilmiştir.
(7) Bildirim Formu’nda OMÜD’ün üyesi konumunda bulunan oluklu mukavva üreticilerinin
yanı sıra, OMÜD’ün sempati üyelerine de değinilmiştir. 44 teşebbüsten oluşan sempati
üyelerinin oluklu mukavva sanayisi için makine ve teçhizat, kalıp ve klişe üreten
kuruluşlar ile mümessillik ve danışmanlık hizmeti veren kuruluşları temsil eden kişiler
olduğu; Dernek Tüzüğü uyarınca sempati üyelerinin Dernek Genel Kurulu’nda oy
kullanamadığı, Dernek organlarına seçilemediği ve bu organların toplantılarına
katılamadığı belirtilmiştir. Bununla birlikte, dosya kapsamında yapılan incelemelerden
kağıt sağlayıcısı konumunda bulunan teşebbüslerin de sempati üyeleri arasında yer
aldığı tespit edilmiştir.
(8) Bu çerçevede, Bildirim Formu’nun ekinde yer alan “Sempati Üyeleri Listesi”
incelendiğinde kağıt üreticilerinden (…..); kağıt ithalatçılarından (…..) söz konusu
üyelerden olduğu görülmektedir. Anılan teşebbüslerden (…..)’in endeks kapsamında
OMÜD’e fiyat listesi sunacak kağıt sağlayıcıları olduğu anlaşılmaktadır.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. Sektöre İlişkin Bilgiler
(9) Oluklu mukavva, 20. yüzyılda bulunmuş kâğıttan mamul önemli ambalaj
maddelerinden biridir. İki düz karton (liner) arasında bunları birleştiren oluklu bir
kartondan (fluting) ibaret olan oluklu mukavva, şok ve basınca çok dayanıklı bir yapı
teşkil etmektedir. Olukların arasındaki mesafeye, oluk sayısına, oluklu katların sayısına
ve kartonların kalınlığına göre şok ve basınca mukavemeti daha fazla olabilmektedir.
(10) Oluklu mukavva kutu eşyaların korunması, paketlenmesi ve taşınması amacıyla
kullanılan bir ambalaj türüdür. Oluklu mukavva kutu, oluklu mukavvanın istenilen
ölçülerde kesilmesi ve birleştirilmesiyle elde edilmektedir. Bir üretim tesisinde bir oluklu
üretim hattı kullanılarak değişik dalga cinslerde ve tiplerde oluklu mukavva kutu
üretmek mümkündür. Sektördeki firmalar da değişik oluklu mukavva kutu çeşitlerinin
üretimini yapmakta ve çeşitli kağıt türlerini bu üretimlerinde kullanmaktadırlar. Oluklu
mukavva, hammaddesi olan kağıdın yeniden üretilebilen, yeniden kullanabilen diğer bir
deyişle geri dönüştürülebilen bir madde olması dolayısıyla çevreye uyumu en yüksek
olan ambalaj türü olarak tanımlanabilmektedir.
16-10/162-72
3/40

(11) Bildirim Formu’nda yer verilen bilgilere göre, oluklu mukavva üreticilerinin maliyetinin
%60 ila %70’lik kısmı sağlayıcılardan tedarik edilen kağıt fiyatlarından oluşmaktadır.
Oluklu mukavvaların üretiminde kullanılan kağıtlar; odundan, saman ve benzeri
bitkilerden, atık kağıttan elde edilen, cinsine göre farklı oranlarda kullanılan elyaf, su,
katkı maddelerinden üretilmektedir. OMÜD tarafından gönderilen bilgilere göre,
piyasada hâlihazırda oluklu mukavva kağıdı üreten 24 teşebbüs bulunmaktadır1.
Pazarda faaliyet gösteren teşebbüsler, oluklu mukavva kağıt türlerine göre kraft liner2,
test liner3 ve fluting4 tiplerinde üretim yapabilmektedirler. OMÜD’ün yayımlamış olduğu
“2014 Yılı Faaliyet Raporu”nda kağıt türlerinin yaklaşık kullanım oranlarının kraft liner
için %25, test liner için %25 ve fluting için %50 olduğu belirtilmiştir. Aşağıdaki
tablolarda bazı kağıt üreticilerinin oluklu mukavva kağıdı yıllık üretim kapasitelerine ve
söz konusu teşebbüslerin oluklu mukavva kağıdı yıllık üretim miktarları bakımından
2013-2014 yılı pazar paylarına yer verilmektedir5:
Tablo 1: Kağıt Üreticilerinin Oluklu Mukavva Kağıdı Yıllık Üretim Kapasiteleri6














1 Söz konusu teşebbüsler Akasan Adana Kağıt San. ve Tic. Ltd. Şti. (AKASAN), Dunapack Dentaş
Ambalaj ve Kağıt San. A.Ş.’den (DENTAŞ), HALKALI KAĞIT, Hayat Kağıt ve Enerji San. Tic. A.Ş.’den
(HAYAT KAĞIT), KAHRAMANMARAŞ KAĞIT, Kombassan A.Ş. (KOMBASSAN), Marmara Kağıt ve
Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. (MARMARA KAĞIT), MODERN KARTON, Mondi Kağıt Tire Kutsan Oluklu
Mukavvva Kutu Kağıt San. A.Ş. (MONDİ TİRE KUTSAN), MOPAK, Kartonsan Karton San. ve Tic. A.Ş.,
Levent Kağıt San. ve Tic. A.Ş., Meteksan Matbaacılık ve Teknik San. ve Tic. A.Ş., Olmuksan
International Paper Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. (OLMUKSAN), Omas Özaltın Oluklu Mukavva ve Amb.
San. A.Ş., Oyka Kağıt Ambalaj ve Tic. A.Ş. (OYKA), Parteks Tekstil ve Kağıt San. Tic. Ltd. Şti.
(PARTEKS), PEHLİVANOĞLU KAĞIT, SELKASAN, Simka Kağıt San. ve Tic. A.Ş. (SİMKA), Sümer
Holding A.Ş., Trakya Kağıt San. ve Tic. A.Ş., Uçal Dönüşen Kağıt San. ve Tic. A.Ş. ile Yaşar Amb.
Kağıt Bobin Havacılık Tur. Tic. A.Ş. olarak belirtilmiştir.
2 Yumuşak ağaçtan elde edilen hamurun sülfat ya da alkalin prosesinde işlenmesiyle elde edilen bir
kağıt türüdür. Oluklu mukavva üretiminde iç ve dış astar olarak kullanılmaktadır.
3 Atık kağıt elyafı ile üretilen oluklu mukavva kağıdı olup, oluklu mukavva üretiminde iç ve dış astar
olarak kullanılabilmektedir. İki katlı olarak ve üst katı boyanarak üretilmektedir.
4 Geri kazanılmış fluting kağıtlar, oluklu mukavvada ondüle olarak liner kağıtlarının arasında
kullanılmaktadır. Tamamı ikincil elyaftan üretilen kağıtlardır ve mukavemetleri düşüktür.
5 Sektörde toplamda 24 adet kağıt üreticisi olduğundan, yıllık üretim kapasitelerine ve pazar paylarına
ilişkin veriler, örnekleme yoluyla seçilen kağıt üreticilerinden elde edilmiştir. Bu çerçevede, rakiplerine
göre daha fazla üretim kapasitesine sahip olduğu bilinen kağıt üreticileri seçilmiştir.
6 MOPAK haricindeki teşebbüsler, kağıt üretimi bakımından yalnızca oluklu mukavva kağıdı üretmekte
olup; MOPAK oluklu mukavva kağıdının yanı sıra hamur kağıdı (fotokopi, defter, otokopili kağıt,
bilgisayar kağıdı, sigara, sigara uç ve sigara filtre astar kağıtları) imal etmektedir.
Teşebbüs Adı Yıllık Üretim Kapasitesi (Ton)
MODERN KARTON (…..)
KİPAŞ (…..)
KAHRAMANMARAŞ KAĞIT (…..)
MONDİ TİRE KUTSAN (…..)
DENTAŞ (…..)
MOPAK (…..)
MARMARA KAĞIT (…..)
HAYAT KAĞIT (…..)
AKASAN (…..)
16-10/162-72
4/40





Tablo 2: Kağıt Üreticilerinin Oluklu Mukavva Kağıdı Pazar Payları7
Teşebbüs Adı
2013 Yılı 2014 Yılı 2015 Yılı (ilk 9 ay)
Üretim
Miktarı
(Ton)
Pazar
Payı (%)
Üretim
Miktarı
(Ton)
Pazar
Payı
(%)
Üretim
Miktarı
(Ton)
Pazar
Payı
(%)8
MODERN KARTON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
KAHRAMANMARAŞ
KAĞIT
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
KİPAŞ9 - - (…..) (…..) (…..) -
MONDİ TİRE KUTSAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
DENTAŞ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
MARMARA KAĞIT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
HAYAT KAĞIT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
AKASAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
MOPAK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) -
(12) OMÜD tarafından belirtildiği üzere, oluklu mukavva kağıdı sağlayıcısı konumunda
bulunan en büyük üç firma, MODERN KARTON, KAHRAMANMARAŞ KAĞIT ve
KİPAŞ’tır. Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, anılan kağıt üreticilerinin 2014 yılı
pazar payları sırasıyla %(…..), %(…..) ve %(…..) oranındadır. Pazarda toplamda 37
kağıt sağlayıcısı10 bulunduğu, üçüncü sırada yer alan teşebbüsün pazar payının
%(…..) olduğu ve dolayısıyla diğer teşebbüslerin pazar paylarının bu oranın altında
kaldığı dikkate alındığında, oluklu mukavva kağıdı pazarının rekabetçi bir yapı
sergilediğinden bahsedilebilecektir.

7 OMÜD tarafından sunulan Selülöz ve Kağıt Sanayi Vakfı verilerine göre, oluklu mukavva kağıdı üretim
miktarı ile ithalat miktarı toplamının 2013 yılında 2.310.621 ton, 2014 yılında ise 2.503.025 ton olduğu
anlaşılmaktadır.
8 OMÜD, 2015 yılına ilişkin toplam üretim ve ithalat verilerinin Selülöz ve Kağıt Sanayi Vakfı tarafından
2016 yılının başında açıklanmasının beklendiğini, aylık bazda bilginin mevcut olmaması sebebiyle
toplam oluklu mukavva kağıdı arz miktarının sunulamadığını belirtmiştir. Bu sebeple 2015 yılına ilişkin
pazar payları hesaplanamamıştır.
9 2013 yılında KİPAŞ’ın faaliyette olmadığı, dolayısıyla oluklu mukavva kağıdı üretimi gerçekleştirmediği
bilgisi edinilmiştir.
10 Oluklu mukavva kağıdı sağlayıcısı olarak pazarda 24 kağıt üreticisinin yanı sıra 13 kağıt ithalatçısı
faaliyet göstermektedir. Anılan kağıt ithalatçıları, BENSON, CENTRAL TİCARET, Doğan Dış Ticaret ve
Mümessillik A.Ş., FİNEKS, Finka Kağıt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. (FİNKA), G.A. Paper International
(G.A. KAĞIT), HATEM, KORAB, Meer Kağıt Karton Amb. San. Tic. Ltd. Şti., REİS, SPC TİCARET,
Teknik Kağıt Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ÜNİREP olarak belirtilmiştir.
16-10/162-72
5/40

(13) OMÜD tarafından gönderilen bilgilerde, yerli üretim kapasitesinin fluting kağıt ve test
liner kağıt talebini karşılamakta yeterli olduğu, bununla birlikte yurt dışı fiyatlarının
uygun olduğu dönemlerde bahse konu ürünlerin ithalatının da mümkün olabildiği; diğer
yandan Türkiye pazarında kraft liner kağıt üretiminin sınırlı11 olmasından dolayı söz
konusu ürünün ithalatının daha yaygın olduğu, bununla birlikte geri dönüşüm
kağıtlarının üretiminin Türkiye’de yapılması ve fiyatının yurt dışına göre daha uygun
olması nedeniyle kraft kağıtların ithalatının sınırlı bir oranda kaldığı ifade edilmiştir.
Buna ek olarak gerek bildirim sahibi gerekse kağıt sağlayıcıları tarafından kağıt ithalatı
ve ihracatına yönelik olarak herhangi bir kota engeli olmadığı belirtilmiştir. Öte yandan
cevabi yazıda, sektörde faaliyet gösteren 13 kağıt ithalatçısının sekizinin tahmini
kapasitelerinin (…..) ila (…..) ton arasında değiştiği ifade edilmiştir12. Aşağıda TÜİK
verileri uyarınca Türkiye kağıt-karton ithalatı verilerine yer verilmektedir:
Şekil 1: Türkiye’de Kağıt-Karton İthalat Verileri (milyon $)

(14) Bildirim Formu’nda, oluklu mukavva sektörüne, kutu veya kağıt bakımından
incelendiğinde, herhangi bir giriş engeli olmadığı, pazarda faaliyet göstermek için
gerekli olan sermayeyi sağlayan her teşebbüsün pazara girmesinin mümkün olduğu
ifade edilmiştir. Ayrıca, oluklu mukavva kullanımının artmakta olduğu, bu çerçevede
piyasaya yeni girişlerin olduğu belirtilmiştir. Aşağıdaki tabloda OMÜD tarafından
yayımlanan 2014 Yılı Faaliyet Raporu’nda yer alan Türkiye tahmini oluklu mukavva
üretim miktarlarına yer verilmektedir:
Tablo 3: Türkiye Tahmini Oluklu Mukavva Üretimi
Yıl Miktar (Ton)
2010 1.564.150
2011 1.702.499
2012 1.772.053
2013 1.879.023
2014 1.970.294


11 Bildirim kapsamında, Türkiye’de kraft liner kağıt üretiminin yalnızca OYKA tarafından yapıldığı, ancak
bu teşebbüsün üretim kapasitesinin ülkenin talebini karşılamaktan uzak olduğu ifade edilmiştir.
12 Bu çerçevede, ÜNİREP, REİS ile FİNKA’nın (…..) ton üzeri; KORAB’ın (…..) ton arası; SPC
TİCARET, HATEM ile CENTRAL TİCARET’in (…..) ton arası; G.A. KAĞIT’ın ise (…..) ton arası tahmini
kapasitesinin olduğu belirtilmiştir.
16-10/162-72
6/40


(15) Öte yandan OMÜD’den oluklu mukavva üreticilerinin 2014 yılı tahmini pazar payları,
kapasite miktarları ve maliyet yapılarının benzerlik taşıyıp taşımadığı hususları
hakkında bilgi talep edilmiş; OMÜD tarafından gönderilen cevabi yazıda, oluklu
mukavva üreticilerinin maliyet yapıları ile ilgili bilgi sahibi olunmadığı ve firmaların
kapasite miktarlarının benzerlik taşımadığı ifade edilmiştir. OMÜD tarafından sunulan,
ilk 5 mukavva kutu üreticisinin13 tahmini pazar paylarına aşağıda yer verilmektedir:
Tablo 4: Oluklu Mukavva Üreticileri 2014 yılı Tahmini Pazar Payları
Teşebbüs Adı Pazar Payı (%)
MODERN AMBALAJ (…..)
OLMUKSAN (…..)
MONDİ TİRE KUTSAN (…..)
DENTAŞ (…..)
KAPLAMİN (…..)
Diğer (…..)
(16) Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, oluklu mukavva pazarında faaliyet gösteren
ilk beş kutu üreticisinin pazar payları yüksek olmayıp, OMÜD tarafından sağlanan
veriler doğrultusunda diğer teşebbüslerin pazar paylarının (…..)’in altında olduğu
tahmin edilmektedir. Sektörde toplamda 82 (OMÜD’e üye olan 31, OMÜD’e üye
olmayan 51) teşebbüs olduğu gözetildiğinde, oluklu mukavva kutu üretimi bakımından
pazarın oldukça rekabetçi bir yapı sergilediği görülmektedir14.
(17) Son olarak, sektörde bazı teşebbüslerin hem oluklu mukavva kağıdı hem de oluklu
mukavva kutusu ürettiği bilinmektedir. OMÜD tarafından sunulan bilgiler çerçevesinde,
OMÜD üyelerinden MONDİ TİRE KUTSAN ve DENTAŞ’ın tek bir şirket yapısı içinde
her iki üretimi de gerçekleştirdiği ve üretilen kağıdın bir bölümünü kendi ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kullandığı; öte yandan kağıt üreticisi MODERN KARTON (OMÜD
sempati üyesi) ile kutu üreticisi MODERN AMBALAJ’ın (OMÜD üyesi), yine kağıt
üreticisi SELKASAN (OMÜD üyesi) ile kutu üreticisi Kaplamin Ambalaj San. ve Tic.
A.Ş.’nin (KAPLAMİN) (OMÜD üyesi) grup şirketi olarak faaliyet gösterdiği; OMÜD
üyelerinden OLMUKSAN’ın ise kutu üretiminin yanı sıra kağıt üretimi de yaptığı, ancak
başka şirketlere kağıt satışı yapmadığı ifade edilmiştir.
G.2.2. İlgili Ürün Pazarı
(18) Ürün pazarının tespitinde tüketicinin gözünde fiyatı, kullanım amaçları ve nitelikleri
bakımından aynı sayılan mal ve hizmetlerden oluşan pazar dikkate alınmakta, ayrıca
tespit edilen pazarı etkileyebilecek diğer unsurlar da değerlendirilebilmektedir.

13 Söz konusu üreticiler hâlihazırda OMÜD üyesidir.
14 Nitekim Kurulun 26.07.2006 tarihli ve 06-56/716-206 sayılı, 11.01.2007 tarihli ve 07-01/6-3 sayılı,
01.07.2010 tarihli ve 10-47/855-293 sayılı kararlarında, oluklu mukavva kutu pazarında, farklı
büyüklüklerde çok sayıda teşebbüsün faaliyet gösterdiği ve yoğun bir rekabet yaşandığı belirtilmiştir.
16-10/162-72
7/40

(19) Kullanım amacına uygun olarak, farklı kalite ve gramajda kağıt ve dalga seçimi ile
çeşitli kalitede mukavvalar elde edilebilmektedir. Sıvı, katı, taneli, yumuşak, sert,
dayanaklı veya hassas tüm ürünler, oluklu mukavva ile güvenli olarak
ambalajlanabilmektedir. Her oluklu mukavva kutu, paketlediği ürün özelliklerine uygun
tasarlanmakta; dolum koşullarına, palete, istife, depolama ve nakliyeye uygunluğu göz
önüne alınarak üretilmektedir. Genellikle taşıma ambalajı olarak kullanılırken, bugün
kitap, ayakkabı, hediyelik eşya, sebze, meyve gibi pek çok ürünü paketleyen oluklu
mukavva; özellikle çevre duyarlılığının arttığı son yıllarda, tanıtım ambalajı, çikolata
ambalajı, resim çerçevesi, hediye kutusu, vitrin dekoru olarak birçok alanda
kullanılmaya başlanmıştır.
(20) Oluklu mukavvanın değişik tipleri ve dalga cinsleri bulunmaktadır. Bir üretim tesisinde
bir oluklu üretim hattı kullanılarak değişik dalga cinslerinde ve tiplerde oluklu mukavva
üretmek mümkündür. Ayrıca, değişik oluklu mukavva kutu çeşitleri, bir üretim tesisinde
yüksek maliyetlere katlanmaya gerek olmadan üretilebilmektedir. Sektördeki firmalar
da değişik oluklu mukavva kutu çeşitlerinin üretimini yapmaktadırlar. Bu nedenle, söz
konusu dosya bakımından ilgili ürün pazarı belirlenirken oluklu mukavva tipleri, dalga
cinsleri ve oluklu mukavva kutu çeşitleri bir bütün olarak ele alınmıştır.
(21) Oluklu mukavva kâğıtları, bir ambalaj türü olan oluklu mukavva kutunun üretiminde
kullanılmaktadır. Diğer ambalaj türleri, metal, ahşap, cam ve plastik ambalajlardır.
Kullanım amacı ve ambalajlama maliyetleri dikkate alındığında, diğer ambalaj türleri ile
oluklu mukavva kutu arasında kayda değer bir ikame ilişkisi olmadığı görülmektedir. Bu
bilgiler ışığında, dosya kapsamında ilgili ürün pazarlarından ilki “oluklu mukavva kutu
pazarı” olarak belirlenmiştir.
(22) Diğer yandan, Bildirim Formu’na konu endeks kapsamında paylaşılması planlanan
verilerin oluklu mukavva kutu üreticileri bakımından hammadde niteliğinde olan kağıdın
piyasada uygulanan liste fiyatlarına ilişkin olduğu dikkate alındığında, dosya
kapsamında ilgili ürün pazarlarından ikincisi “oluklu mukavva kağıtları pazarı” olarak
tanımlanmıştır.
G.2.3. İlgili Coğrafi Pazar
(23) Coğrafi pazar; teşebbüslerin mal ve hizmetlerinin arz ve talebi konusunda faaliyet
gösterdikleri, rekabet koşullarının yeterli derecede homojen ve özellikle rekabet
koşulları komşu bölgelerden hissedilir derecede farklı olduğu için bu bölgelerden
kolayca ayrılabilen bölgeler olarak tanımlanmaktadır.
(24) Dosyada yer alan bilgiler doğrultusunda, ilgili coğrafi pazar, söz konusu işlem
açısından ilgili ürün pazarında ülkenin herhangi bir bölgesindeki rekabet koşullarının
diğer bölgelerden farklılık göstermemesi, bir başka deyişle rekabet koşullarının ülkenin
tamamında homojen bir yapı sergilemesi nedeniyle “Türkiye” olarak belirlenmiştir.
16-10/162-72
8/40

G.3. Yapılan İnceleme ve Tespitler
G.3.1. Bildirime Konu İşlemin Niteliği
(25) Bildirime konu işlem kapsamında oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren
teşebbüslerin maliyet kalemini oluşturan üç farklı kategorideki (test liner, fluting ve kraft
liner) oluklu mukavva kağıdı fiyatlarının, sağlayıcıları tarafından kamuya açıklanan
yazılı (e-posta/faks vb.) veya sözlü liste fiyatları derlenmek sureti ile bağımsız bir
uzman tarafından endeks haline getirilmesi planlanmaktadır. Bu bağlamda, söz konusu
liste fiyatları uygulanmaya başlamalarından itibaren 1. ayın sonunda OMÜD tarafından
endekse yansıtılacak ve ilan edilecektir. Bildirim Formu’nda söz konusu endeksin
piyasada fiili olarak uygulanan fiyatları yansıtmayacağı, endekste esas alınacak
fiyatların kağıt sağlayıcılarının OMÜD’e ilettikleri liste fiyatlarından ibaret olacağı, bir
başka deyişle endekse esas olan fiyatların alıcı konumundaki OMÜD üyeleri ile kağıt
sağlayıcıları arasındaki alım-satım anlaşmaları çerçevesinde gerçekleştirilen
müzakereler sonucunda oluşan nihai fiyatları içermeyeceği vurgulanmıştır. Diğer
yandan, piyasaya fiyat listesi sunmayan ve OMÜD’e bu konuda bir bilgilendirme
yapmayan kağıt sağlayıcılarının fiyatlarının endeks kapsamına alınmayacağı ifade
edilmiştir. Bildirime konu fiyat endeksinin 2016 yılı Ocak ayından itibaren her ay OMÜD
üyelerine e-posta aracılığıyla; kamuoyuna ise OMÜD’ün internet sitesi ve dergisi
aracılığıyla duyurulacağı, bu anlamda endeksin tüm kamuoyuna açık olacağı ve üyeler
arasında herhangi bir ayrım gözetilmeksizin tüm ilgililer ile paylaşılacağı ifade
edilmiştir.
(26) Bildirim kapsamında, piyasada faaliyet gösteren kağıt sağlayıcılarının büyük bir
kısmının endekse fiyat listesi sunacağı, dolayısıyla endeksin kağıt piyasasının
neredeyse tamamını yansıtacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda söz konusu kağıt
üreticilerinin (…..) olduğu; kağıt ithalatçılarının ise (…..) olduğu dile getirilmiştir. Kağıt
sağlayıcılarının OMÜD’e yazılı ya da sözlü olarak fiyat beyan etmesinin zorunlu
olmadığı15; ancak OMÜD üyelerinin alıcı konumunda olması sebebiyle, kağıt
sağlayıcılarının tüm mukavva üreticilerine ayrı ayrı ulaşmak yerine OMÜD’e fiyat bilgisi
vermeyi tercih ettikleri, nitekim bu yöntemin daha etkin ve pratik olduğu bildirilmiştir.
Buna ek olarak, OMÜD’e iletilen liste fiyatları ile kağıt sağlayıcılarının alıcılara
gönderdiği liste fiyatları arasında bir fark olmadığı; ancak (…..) gibi kriterler dikkate
alınarak müşterilere birtakım indirimlerde bulunulduğu; piyasada uygulanan fiyatların
liste fiyatlarından genellikle daha düşük olduğu, dolayısıyla liste fiyatlarının azami
fiyatlar olarak düşünülebileceği belirtilmiştir.
(27) Bahsi geçen endeks kapsamında, endeksin yayımlanmasının planlandığı tarihteki kağıt
fiyatlarının başlangıçta sabit birim -örneğin 100 birim- olarak baz alınacağı, ilerleyen
dönemlerde kağıt fiyatlarındaki ortalama artış ya da düşüşlerin bu baz rakama
yansıtılacağı ifade edilmiştir. Bu bağlamda, hesaplamalar sonucunda kağıt fiyatlarında
ortalama “5 birimlik” bir artış olduğu tespit edildiğinde endeksin “105 birim” olarak
revize edileceği veyahut kağıt fiyatlarında “5 birimlik” bir azalma olduğunda ise
endeksin “95 birim” olarak revize edileceği ifade edilmiştir. Söz konusu endeks
bilgisinin fiyatların gerçekleştiği ayı takip eden ay içerinde yayımlanacağı, dolayısıyla
geçmişe dönük fiyat hareketlerini yansıtacağı belirtilmiştir.

15 Nitekim bu kapsamda örnek olarak, (…..) gibi kağıt üreticilerinin OMÜD’e liste fiyatı sunmayı tercih
etmediği belirtilmiştir.
16-10/162-72
9/40

(28) Bildirim Formu’nda ve ek açıklamalarda yer alan bilgilere göre, söz konusu fiyat
endeksi bakımından iki prensip benimsenmiştir:
- Şirketlerin bildirdikleri fiyatların endeks değerine etkisi, şirketlerin piyasadaki
ağırlıkları ile orantılı olacaktır.
- Güçlü sağlayıcıların endeks değerine baskın bir etkisinin olmasına izin
verilmeyecektir.
(29) Ağırlıkların belirlenmesi amacıyla ilk aşamada, kağıt sağlayıcılarından ürettikleri her bir
kağıt türü bakımından bir önceki yıl şirket grubu dışına gerçekleştirdikleri toplam satış
miktarının talep edileceği, bu bilginin sağlanmasının mümkün olmadığı durumlarda ise
kağıt sağlayıcılarının -şirket grubu içinde kullandıkları kısım hariç tutulmak üzere- yıllık
üretim kapasitelerinin değerlendirmeye tabi tutulacağı, bu kapsamda sağlayıcılardan
talep edilecek miktar ve kapasite bazındaki verilerin net rakamları ifade etmeyeceği,
bunun yerine teşebbüslerden 0-100.000/100.000-250.000 gibi aralıklar içerisinden
seçim yapmasının isteneceği ifade edilmiştir. Bu bağlamda, oluklu mukavva kağıdı
üreticilerinin OMÜD ile bu bilgileri paylaşacağı, akabinde de OMÜD’ün söz konusu
verileri bağımsız danışmana ileteceği belirtilmiştir.
(30) İkinci aşamada ise, söz konusu ay için fiyat bildirmiş olan teşebbüslerin toplam satış ve
kapasite verilerinin hesaplanacağı, her bir teşebbüsün satış veya kapasite miktarının
bu toplam rakama bölünerek teşebbüslerin fiyat bildiren teşebbüsler içindeki piyasa
paylarının hesaplanacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda söz konusu ağırlık
hesaplamasıyla hiçbir teşebbüsün endeks hesaplamasında belirleyici olmasına, diğer
bir ifadeyle pazarda yüksek pazar payına sahip bir kağıt sağlayıcısının gücünün
endekse doğrudan etki etmesine izin verilmeyeceği ifade edilmiştir. Bunu sağlamak
adına, herhangi bir kağıt sağlayıcısının endeks içindeki ağırlığının %25’i aşmayacağı
bildirilmiştir16. Böylece, pazar payı düşük olan kağıt üreticilerinin fiyat değişimlerinin de
endekse yansıtılabileceği, dolayısıyla endeksin büyük ölçekli üreticilerin fiyatlarının
domine edeceği değil, küçük üreticilerin fiyatlarının da yansıtılacağı bir karşılaştırma
olanağı sunacağı belirtilmiştir.
(31) Yukarıda ifade edilen koşullar doğrultusunda yayımlanması planlanan endeks ile
OMÜD üyelerinin herhangi bir şekilde sağlayıcı özelindeki bireysel satış fiyatı verilerine
ulaşmasının mümkün olmayacağı; söz konusu fiyatlar bizzat sağlayıcılar tarafından
piyasaya ilan edilmekte ise de endeks içerisinde bu verilerin sunulmayacağı; buna
binaen endeksin yalnızca ortalama kağıt fiyatlarındaki aylık artış veya azalış
yüzdesinden ibaret olacağı ifade edilmiştir. Öte yandan anılan çalışma kapsamında
kağıt sağlayıcılarının uyguladığı azami ya da asgari satış fiyatlarının OMÜD üyeleri ile
paylaşılmayacağı, keza söz konusu fiyatları veren kağıt üreticilerinin ilan edilmeyeceği,
yukarıda açıklandığı üzere çalışma kapsamında sadece endeks bilgilerine, diğer bir
ifade ile bir önceki aya göre kağıt fiyatlarındaki ortalama artış ya da düşüş oranına
(fiyatlardaki aylık değişim yüzdesine) yer verileceği belirtilmiştir.

16 OMÜD tarafından gönderilen ek bilgilerde, hesaplanan pazar payının %25’ten yüksek olması
durumunda, ağırlığın bir kısmının şirketler arasında eşit paylaştırılmak suretiyle yeni bir hesap
yapılacağı; yeni hesaplanan şirket ağırlığının da %25’in üzerinde çıkması halinde, ağırlığın daha büyük
bir kısmının şirketlere eşit olarak paylaştırılacağı; %25 sınırına ulaşılana kadar bu sürecin devam
edeceği belirtilmiştir.
16-10/162-72
10/40

G.3.2. Bildirime Konu İşlemin Gerekçesi
(32) Bildirim Formu’nda söz konusu endeksin hesaplanmasının birtakım gerekçeleri olduğu
belirtilmiştir. Sektörde oluklu mukavva kutu üreticileri ile bu teşebbüslerin müşterileri
(ürünlerinin taşınması için mukavva kutu tedarik eden ambalaj kullanıcıları) arasındaki
anlaşmaların birkaç yıl süre (2-3 yıl gibi) ile akdedildiği; piyasada faaliyet gösteren
teşebbüslerin sözleşmelerindeki fiyatları belirlerken, kutu maliyetlerinden kağıda
karşılık gelen yaklaşık %60-70’lik kısım açısından piyasadaki fiyat hareketlerini dikkate
aldıkları; kağıt fiyatlarını bu süreçte gerçekleşebilecek ekonomik değişimlere göre 3-6
ayda bir endeksledikleri; maliyetin geri kalan kısmını (%30) teşkil eden giderleri ise
yılda bir kez TÜFE ve Yİ-ÜFE’ye göre endeksledikleri ifade edilmiştir.
(33) Bu kapsamda bahse konu gözden geçirme süreçlerinde piyasada alıcı ve satıcı
konumunda bulunan teşebbüslerin manipüle edilmemiş güvenli bir piyasa verisine
ihtiyaçlarının olduğu; zira kağıt fiyatlarındaki değişikliklerin yalnızca enflasyonla
bağlantılı olmadığı; buna binaen yeni yatırımların, arz-talep dengesindeki hızlı
değişikliklerin ve ihracattaki artışın kağıt fiyatlarına büyük oranda etki ettiği; örneğin
soğuk havalarda hurda bulunmadığı ya da Çin Halk Cumhuriyeti’nin piyasalardan
hurda topladığı dönemlerde maliyet arttığı için kağıt fiyatlarının da artış gösterdiği
belirtilmiştir. Buna binaen yalnızca enflasyon oranlarındaki değişikliklerin kağıt
fiyatlarındaki değişimi takip edebilmek bakımından yeterli olmadığı; güvenilir bir kaynak
olmadığında piyasadaki kağıt fiyatları bakımından büyük kağıt sağlayıcılarının liste
fiyatlarının rayiç bedel olarak kullanıldığı ifade edilmiştir.
(34) Söz konusu endeksin hayata geçirilmesi durumunda oluklu mukavva kağıt fiyatlarında
gerçekleşecek değişimlerin hem oluklu mukavva üreticileri hem de alıcılarının bilgisine
sunulacağı, endekste yalnızca fiyat artışlarının değil aynı zamanda fiyat düşüşlerinin de
yayımlanacak olmasına binaen oluklu mukavva üreticileri ile bunların müşterileri
konumundaki teşebbüsler arasındaki pazarlık güçlerinin dengeleneceği belirtilmiştir.
(35) Öte yandan Bildirim Formu’nda hesaplanması planlanan endeksin bir örneğinin
halihazırda orman ürünleri özelinde Avrupa piyasasında RISI17 adlı bir kuruluş
tarafından hazırlandığı, RISI analizlerinde esas alınan fiyatların liste fiyatından ziyade
piyasada gerçekleşen satış fiyatlarının olduğu, 20 yıldan fazladır RISI tarafından
hazırlanan analizlere Avrupa Komisyonu (Komisyon) kararlarında atıf yapıldığı, söz
konusu kararlardan birinde18 RISI’nın dünya çapında orman ürünlerine ilişkin lider bilgi
sağlayıcısı olduğunun, bir birleşme/devralma işleminin incelendiği bir kararda19 ise
Komisyonnun ilgili pazarda başvurduğu bağımsız kuruluşlar tarafından sağlanan veri
kaynaklarından birinin RISI olduğunun ifade edildiği belirtilmiştir.

17 RISI, Amerika, Avrupa ve Asya’da bulunan toplam 10 adet ofisi ile faaliyet gösteren bir kuruluş olup,
orman ürünleri pazarında birtakım fiyat karşılaştırmaları, geleceğe yönelik fiyat tahminleri ve pazar
analizleri yapmaktadır. Detaylı bilgi için bkz:
18 State Aid SA. 32063 (2011/NN) – Poland-LIP-Mondi Swiecie
19 Case No COMP/M.6101 – UPM/Myllykoski and Rhein Papier
16-10/162-72
11/40

(36) Bildirim kapsamında RISI analizlerine ilişkin olarak, RISI endeksinin piyasada
gerçekleşmiş fiyatların yanı sıra, talep, kapasite, üretim verilerinin de paylaşıldığı ifade
edilmiştir. Bununla birlikte bildirime konu endeksin yalnızca liste fiyatlarını esas alacağı,
bir başka ifadeyle piyasada fiili olarak uygulanan fiyatları yansıtmayacağı; bahse konu
endeks ile Türkiye’deki oluklu mukavva sektöründeki bilgi eksikliğinin giderilmesi, hem
alıcı hem de satıcı konumundaki teşebbüslerin pazardaki dinamiklerden ve fiyatlardaki
değişimlerden haberdar olmasının sağlanması, taraflar arasındaki pazarlıkların somut
ve gerçek ekonomik veriler üzerinden yürütülebilmesi, piyasanın büyük kağıt
sağlayıcıları tarafından yönlendirilmesinin bir miktar da olsa önüne geçilmesi ve sonuç
olarak sektördeki rekabetin artmasının amaçlandığı belirtilmiştir.
G.3.3. Kağıt Üreticilerinden Elde Edilen Bilgiler
G.3.3.1. Pazara İlişkin Bilgiler
(37) Dosya kapsamında oluklu mukavva kağıdı üreticilerinden elde edilen bilgiler
doğrultusunda,
- Kur hareketleri, yurtdışı pazarlarda fiyatın uygun olması, boş kapasite miktarı ile iç
ve dış piyasadaki talep dikkate alınarak oluklu mukavva kağıdı ihracatının tercih
edilebildiği,
- Kağıt üreticilerinin üretimini yaptıkları türdeki oluklu mukavva kağıtlarını ağırlıklı
olarak (yaklaşık olarak %90 oranında) iç piyasaya sundukları, kalanını ise yurt
dışına sattıkları,
- Oluklu mukavva kağıdı fiyatlarının hurda kağıt fiyatları, kağıt arz ve talebi, ithal
kağıt fiyatları, döviz kurlarında yaşanan değişimler, mevsim, stoktan satışlar,
enerji maliyetleri, enflasyon gibi parametrelere bağlı olarak değişiklik gösterdiği;
fiyat değişimlerinin yalnızca enflasyonla ilişkilendirilemeyeceği; %5 ila %10 arası
değişimlerin önemli fiyat değişiklikleri olarak nitelendirilebileceği,
- Oluklu mukavva üreticilerine yapılan kağıt satışlarının genellikle aylık görüşmeler
çerçevesinde yapılan pazarlıklar dahilinde gerçekleştirildiği, anlık taleplere
kapasite ve üretim planının uygunluğuna göre cevap verildiği, müşterilerle yıllık
bazda anlaşma yapılmadığı,
- (…..) gibi kriterler gözetilerek müşterilere fiyat teklifi sunulduğu ve ikili görüşmeler
çerçevesinde nihai fiyatın oluştuğu
anlaşılmaktadır.
(38) Kağıt fiyatlarına ilişkin olarak, MODERN KARTON’un fiyat listelerini yayımlamayı tercih
ettiği; MOPAK, KİPAŞ, HAYAT KAĞIT, MARMARA KAĞIT, DENTAŞ, AKASAN,
MONDİ TİRE KUTSAN ve KAHRAMANMARAŞ KAĞIT’ın herhangi bir liste
yayımlamadığı; bununla birlikte anılan teşebbüslerden MODERN KARTON, KİPAŞ,
HAYAT KAĞIT20, DENTAŞ21, KAHRAMANMARAŞ KAĞIT ve MONDİ TİRE
KUTSAN’ın kağıt fiyatlarını OMÜD ile paylaşmayı tercih ettiği; MOPAK22, MARMARA
KAĞIT ve AKASAN’ın ise kağıt fiyatlarını OMÜD ile paylaşmadığı tespit edilmiştir.

20 HAYAT KAĞIT tarafından gönderilen cevabi yazıda, (…..) belirtilmiştir.
21 DENTAŞ tarafından gönderilen cevabi yazıda, hem DENTAŞ’ın aynı zamanda OMÜD üyesi olması
hem de DENTAŞ’ın müşterilerinin OMÜD üyesi olması sebebiyle, fiyatların müşterilere daha kolay
ulaştırılabilmesi adına fiyat bilgilerinin OMÜD ile paylaşıldığı belirtilmiştir.
22 MOPAK tarafından gönderilen cevabi yazıda, (…..) ifade edilmiştir.
16-10/162-72
12/40

(39) Dosya kapsamında, kağıt üreticilerinden ürettikleri oluklu mukavva kağıdı türleri
bazında ortalama kağıt satış fiyatları talep edilmiş ve bu çerçevede aşağıdaki bilgiler
sunulmuştur23:
Tablo 5: Kağıt Üreticilerinin Oluklu Mukavva Kağıdı Ortalama Kağıt Satış Fiyatları (TL/Ton)
Teşebbüs Adı
2013 Yılı 2014 Yılı 2015 Yılı (ilk 9 ay)
Test
Liner
Fluting Kraft
Liner
Test
Liner
Fluting Kraft
Liner
Test
Liner
Fluting Kraft
Liner
MODERN KARTON (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MOPAK (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
KAHRAMANMARA
Ş KAĞIT
(…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MONDİ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
KİPAŞ24 (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
DENTAŞ (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MARMARA KAĞIT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
HAYAT KAĞIT (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
AKASAN (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
(40) Yukarıdaki tablo incelendiğinde, kağıt türleri bazında son yıllarda ortalama satış
fiyatlarının artış trendinde olduğu, daha kaliteli olması sebebiyle kraft liner kağıtların
fiyatlarının daha yüksek olduğu görülmektedir.
G.3.3.2. Endeks Çalışmasına İlişkin Bilgiler
(41) Dosya kapsamında oluklu mukavva kağıdı üreticileri tarafından, bildirime konu endekse
benzer endekslerin Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) etkin bir şekilde
kullanıldığı dile getirilmiştir. (…..), Türkiye’de hayata geçirilmek istenen endeksin
piyasada yazılı veya sözlü ilan edilen fiyat listelerinin kamuoyuna sunulmasından ibaret
olduğunu ve kağıt üreticileri ile doğrudan ilgili olmadığı gerekçesiyle endeksin
kendilerine herhangi bir avantaj ya da dezavantaj getirmediğini ifade etmiştir. (…..)25,
bu tip endekslerin çok geniş katılımlı (Dünya geneli veya Avrupa gibi) olması halinde
bir gösterge niteliği taşıyacağını; geniş katılımın sağlanamadığı bir durumda yüksek
üretim kapasitesine sahip birkaç üreticinin endeks fiyatını belirlemede etkin olacağını
ve bunun da rekabeti olumsuz yönde etkileyeceğini; (…..) ise böyle bir endeksin tüm
çevrelere fayda sağlayabilmesi için Türkiye ölçeğinin dışında yurt dışı piyasalarla
entegrasyonun sağlanmasının doğru olacağını belirtmiştir. Anılan endekse olumlu
bakan;
- (…..) tarafından, fiyat değişimlerini gösterecek olması sebebiyle, endeksin uzun
vadeli sözleşme (6 aylık, 1 yıllık gibi) yapılabilmesi bakımından önem taşıdığı26,
- (…..) tarafından, endeks sayesinde uzun vadeli sözleşme yapılabileceği ve
endeks doğrultusunda hem üreticilerin hem de tüketicilerin fiyat değişimlerini takip
edebileceği;

23 Sektörde toplamda 24 adet kağıt üreticisi olduğundan, satış fiyatlarına ilişkin veriler, örnekleme
yoluyla seçilen kağıt üreticilerinden elde edilmiştir. Bu çerçevede, rakiplerine göre daha fazla üretim
kapasitesine sahip olduğu bilinen kağıt üreticileri seçilmiştir.
24 2013 yılında KİPAŞ’ın oluklu mukavva kağıdı üretimi gerçekleştirmediği bilgisi edinilmiştir.
25 Anılan teşebbüs hamur kağıdı üretimi yapmakta olup, halihazırda oluklu mukavva kağıdı üretimi
yapmamaktadır.
26 (…..) tarafından gönderilen cevabi yazıda, oluklu mukavva kutu üreticilerinin halihazırda,
hammaddeleri olan kağıt fiyatlarının değişim riski sebebiyle uzun vadeli sözleşme yapmadıkları
belirtilmiştir. (…..).
16-10/162-72
13/40

- (…..) tarafından, endeksin müşterilerle uzun vadeli bağlantılar yapılmasını
sağlayabileceği, bu bağlamda sektörde daha öngörülebilir üretim ve yatırım
planlamaları yapılarak verimliliğin artacağı,
- (…..) tarafından, endeksin bir önceki ayın piyasa fiyatları ile kendi satış fiyatlarını
karşılaştırabilmek açısından faydalı olacağı,
- (…..) tarafından, endeks sayesinde piyasanın fiyatlardan neden/nasıl etkilendiğiyle
ilgili tahmin yürütülmesinin sağlanacağı
ifade edilmiştir.
(42) Başvuruya konu endekste meydana gelecek olası değişimlerin (artış veya azalışların)
kağıt üreticilerinin pazarlık gücünü etkileyip etkilemeyeceği, bu bağlamda kağıt
üreticilerinin uygulayacağı fiyatlar üzerinde bir baskı oluşturma ihtimali olup olmadığı
hususlarına ilişkin olarak,
- (…..) tarafından, piyasada yazılı veya sözlü ilan edilen fiyat listelerinin endekse
yansıtılacak olması sebebiyle, söz konusu endeksin kağıt fiyatlarının
belirlenmesinde ve pazarlık gücünde herhangi bir etki doğurmayacağı,
- (…..) tarafından, ilk başlarda pazarlık gücünün olumsuz etkileneceği; ancak
endeks sayesinde hurda kağıttan başlayarak son tüketici mamulüne kadar bir
stabilite getirileceği ve hurda kağıdın yersiz fiyat artışlarının engelleneceği,
- (…..) tarafından, endekste meydana gelecek olası değişimlerin pazarlık gücünü
mutlaka etkileyeceği, bu durumun da fiyatlar üzerinde bir baskı oluşturacağı, bu
baskının da ay bazında müşterilerin kapasiteleri dışındaki miktarlarda kağıt sipariş
etmelerine yol açabileceği,
- (…..) tarafından, endeksin pazarlık gücünü etkileyeceği, zira endeks kapsamında
tüketicilere piyasa hakkında genel ve objektif verilerin sağlanacağı,
- (…..) tarafından, söz konusu endeksin şirketin pazarlık gücünü büyük oranda
etkilemeyeceği,
- (…..) tarafından, endeksi oluşturacak parametre ve varsayımların isabetli olması
ve pazarı doğru bir şekilde yansıtması durumunda, şirketin pazarlık gücü üzerinde
bir baskı meydana gelmeyeceği,
- (…..) tarafından, endeksin hayata geçirilmesi halinde, kağıt fiyatlarının endekse
göre değil, arz ve talebe bağlı olarak değişmeye devam edeceği
belirtilmiştir.
(43) Anılan endeks kapsamında kağıt sağlayıcılarından temin edilmesi planlanan grup dışı
satış miktarları veya üretim kapasitesi bilgilerine ilişkin olarak,
- (…..) tarafından, yıllık üretim kapasiteleri yerine grup dışına yapılan satış
rakamlarının dikkate alınmasının şirket açısından herhangi bir sakınca
doğurmayacağı,
- (…..) tarafından, söz konusu verilerin geçmiş döneme ilişkin olması sebebiyle
şirket açısından olumsuz bir sonuç doğurmayacağı
bildirilmiştir. Diğer kağıt üreticileri ise, bu konuda herhangi bir yorumda bulunmamıştır.
16-10/162-72
14/40

G.3.4. Oluklu Mukavva Üreticilerinden Elde Edilen Bilgiler
G.3.4.1. Pazara İlişkin Bilgiler
(44) Oluklu mukavva üreticisi konumunda bulunan teşebbüsler tarafından27, piyasadaki
kağıt fiyatlarının hangi parametrelere bağlı olarak ve ne sıklıkla değiştiği hususunda;
kağıt fiyatlarını etkileyen en önemli unsurun hurda kağıt fiyatı olduğu, bunun yanı sıra,
kağıt arz ve talebi, yurt dışı kağıt fiyat hareketleri, selüloz fiyatı, döviz kuru ve enerji gibi
parametrelerin de kağıt fiyatlarını etkilediği; fiyatlarda yaşanan bu hareketliliğin
genellikle belli bir periyoda bağlı olmadığı, piyasalarda değişen koşulların doğrudan
kağıt fiyatlarını etkilediği ifade edilmiştir.
(45) Piyasada faaliyet gösteren oluklu mukavva kağıdı üreticilerinin liste fiyatlarını
yayımlamayı tercih edip etmediği ve oluklu mukavva üreticilerinin söz konusu fiyat
listelerine hangi yollarla eriştiğine ilişkin olarak;
- (…..) tarafından, halihazırda 10 yerli kağıt üreticisi ile çalışıldığı, ancak bunlardan
sadece MODERN KARTON’un fiyatlarında uyguladığı değişikliği fiyat listesi
şeklinde yayımladığı,
- (…..) tarafından, diğer oluklu mukavva üreticileri vasıtasıyla yalnızca MODERN
KARTON’un fiyat listesine erişebildikleri,
- (…..) tarafından, piyasada faaliyet gösteren oluklu mukavva kağıdı üreticilerinden
yalnızca büyük kapasiteye sahip olan bir firmanın liste fiyatı yayımladığı, bu
listenin kendilerine e-posta veya faks yoluyla iletildiği,
- (…..) tarafından, kağıt sağlayıcılarının fiyat listesi yayımlamayı tercih etmedikleri,
kağıt üreticilerinin fiyatları kendilerine sözlü olarak bildirdikleri
ifade edilmiştir.
(46) Oluklu mukavva kağıdı alımlarının, yıllık bazda yapılan sözleşmeler çerçevesinde mi
yoksa ihtiyaca göre anlık teklifler doğrultusunda mı yapıldığı ve bu yöntemlerden
hangisinin ekonomik açıdan daha makul olduğuna ilişkin olarak;
- (…..) tarafından, oluklu mukavva alımlarının aylık ihtiyaçlar çerçevesinde yapıldığı,
piyasadaki fiyat hareketlerinin daha kolay takip edilmesi söz konusu olduğundan
bir ay gibi kısa süreli anlaşmaların daha ekonomik bir yöntem olduğu,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kağıdı alımlarının, satıcı ve müşteri arasındaki
anlaşmaya bağlı olarak bir ya da daha fazla aylık anlaşmalar ile yapılabildiği
ancak genel eğilimin bu anlaşmaların aylık yapılması şeklinde olduğu, anlaşma
süresinin ekonomik uygunluğunun tamamen mukavva üreticisinin satış stratejisi
ve müşteri yapısı ile ilgili olduğu, dolayısıyla anlaşma süresine bağlı olarak bir
genelleme yapmanın doğru olmadığı,
- (…..) tarafından, fluting ve test liner gibi yerli kağıt ihtiyaçlarının aylık periyotlar ile
düzenledikleri ihaleler ile karşılandığı, kraft liner ihtiyaçlarının ise (…..) aylık
ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yapılan ihaleler ile temin edildiği, kağıt
alımlarında yıllık bazda sözleşme yapılmadığı, aylık temin edilmesi halinde fiyat
artışlarından aylık dönemde olumsuz etkilenilmekle birlikte fiyatların düşmesi
halinde yine aylık olarak avantajlı hale gelindiği,

27 Bu kapsamda, (…..) cevabi yazılarını Kurumumuza sunmuştur.

16-10/162-72
15/40

- (…..) tarafından, yerli oluklu mukavva kağıdı alımlarının çok büyük ölçüde aylık
bazda yapılan görüşmeler neticesinde yapıldığı, ancak anlık ihtiyaca göre iç
piyasadan spot alımlar yapılabildiği gibi oluklu mukavva kağıdı üreticileri ile
yapılan görüşmeler çerçevesinde daha uzun bir dönem için de sözleşme
yapılmasının mümkün olduğu, hangi yöntemin ekonomik olduğunun ise cari
piyasa şartlarına bağlı olarak değişebildiği; ithal kağıt alımlarının ise, belirli bir
nakliye süresine ihtiyaç duyulması sebebiyle, genellikle (…..) ay öncesinden cari
fiyatlar üzerinden sipariş edildiği,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kağıt alımlarının aylık bazda yapılmasının daha
makul olduğu, bununla birlikte bazen anlık olarak da kağıt alımı yapıldığı,
- (…..) tarafından, aylık satış fiyatları üzerinde mutabık kalınmasının daha kolay
olması sebebiyle, kağıt alımlarının aylık bazda yapılan sözleşmeler çerçevesinde
gerçekleştirildiği
ifade edilmiştir.
(47) Oluklu mukavva kağıt fiyatlarının belirlenme sürecine (pazarlık süreci, indirim oranları,
fiyat revizyonu vs.) ilişkin olarak;
- Her ne kadar kağıt fiyat listeleri mevcut olsa da, esas olarak (…..) gibi kriterler
dikkate alınarak üretici ile gerçekleştirilen müzakereler sonucunda oluklu mukavva
kağıt fiyatlarının belirlendiği,
- Oluklu mukavva kağıdı fiyatlarında arz talep dengesinin önemli rol oynadığı, bu
nedenle fiyatların belirlenmesinde satıcı ya da alıcının üstünlüğünden söz
edilemeyeceği, dolayısıyla fiyatların genellikle pazarlıklar neticesinde belirlendiği
ve fiyat revizyonuna ihtiyaç duyulması halinde iki taraflı yapılan görüşmeler
neticesinde bir uzlaşıya varıldığı
belirtilmiştir.
(48) Oluklu mukavva kutu maliyetlerinin yüzde olarak ne kadarlık kısmının oluklu mukavva
kağıdına karşılık geldiği ve oluklu mukavva kutusu satışlarında fiyatların hangi kriterler
göz önüne alınmak suretiyle belirlendiği ve revize edildiği konusunda ise;
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetlerinin (…..) oranındaki kısmının oluklu
mukavva kağıdı maliyetine tekabül ettiği, oluklu mukavva kutusu fiyatlarında
hammadde niteliğindeki kağıtların fiyatları ile (…..) maliyetlerinin dikkate alındığı,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetlerinin yaklaşık (…..) oluklu mukavva
kağıdı fiyatlarının oluşturduğu, oluklu mukavva kutusu fiyatlarının esas olarak arz-
talep dengesine bağlı olduğu, müşterilerle yapılan anlaşmaların genellikle aylık
bazda yapıldığı, bununla birlikte bazı müşteriler ile ihale usulü ile belirlenen uzun
süreli fiyat anlaşmaları yapılabildiği,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu üretimlerinde kağıt maliyeti oranının ürünler
bazında (…..) arasında değişim gösterdiği, oluklu mukavva kutu fiyatlarının güncel
ve dönemsel maliyetler bazında belirlendiği ve bu doğrultuda revize edildiği; (…..)
giderlerinde meydana gelen değişimlerin artış ya da azalış olarak fiyatlara
yansıtılmaya çalışıldığı, ancak nihai fiyatın müşterilerle yapılan görüşme ve
anlaşmalarla belirlendiği,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetleri içinde oluklu mukavva kağıdı
maliyetlerinin kağıdın cinsine göre (…..) oranında bir paya sahip olduğu,
16-10/162-72
16/40

- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetinin yaklaşık (…..) kısmını oluklu
mukavva kağıdının oluşturduğu; oluklu mukavva kutu fiyatlarının, maliyetlerin yanı
sıra piyasa dinamikleri (arz ve talep koşulları, karşılıklı pazarlıklar) çerçevesinde
şekillendiği, bu bakımdan müşteriler ile yapılan fiyat görüşmelerinde oluklu
mukavva kutu maliyetlerinin çok önemli bir kısmını teşkil eden kağıt fiyatlarındaki
değişimlerin de taraflarca dikkate alındığı; zaman zaman oluklu mukavva kutu
satışlarına ilişkin taraflar arasındaki cari satış koşullarının revize edilmesi ihtiyacı
doğabildiği, bu çerçevede sözleşmeli kabul edilen ilişkilerde fiyat revizyonu için bir
eskalasyon formülü öngörülebildiği, müşteri ile yapılan görüşmeler çerçevesinde
söz konusu eskalasyon formülü için döviz kuru, TÜİK, OMÜD veya RISI verilerinin
dikkate alınabildiği,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetlerinin (…..) kağıt maliyetlerinden
oluştuğu, oluklu mukavva kutu fiyatlarının kağıt fiyatları, (…..) dikkate alınarak
şekillendiği,
- (…..) ve (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetlerinin yaklaşık (…..) oluklu
mukavva kağıdı fiyatlarına denk geldiği,
- (…..) tarafından, oluklu mukavva kutu maliyetlerinin (…..) kağıt maliyetlerinden
oluştuğu, kutu fiyatlarında başta kağıt fiyatları olmak üzere, (…..) rol oynadığı; fiyat
revizyonunun ise kağıt fiyatlarının değişkenliği ile orantılı olduğu,
ifade edilmiştir.
G.3.4.2. Endeks Çalışmasına İlişkin Bilgiler
(49) Başvuruya konu endeksin oluklu mukavva kutu üreticisi teşebbüsler açısından
getirebileceği avantajlar ve dezavantajlara ilişkin olarak;
- (…..), başvuruya konu endeksin firmaları açısından, sektör ile ilgili bilgi takibi
konusunda bir avantaj yaratacağını,
- (…..), söz konusu endeksin oluklu mukavva kağıt fiyat değişimlerinin takip
edilebilmesi için faydalı bir kaynak olabileceğini, bununla birlikte geçmiş dönem
rakamlarını yansıtacağı için güncel oluklu mukavva fiyatlandırmasında kendileri
için bir dezavantaj oluşturabileceğini,
- (…..), endeksin kendileri için fiyatların artış ya da azalış trendini yansıtan bir
gösterge niteliğinde olacağını, fakat nihai fiyatların müşterilerle yapılan
müzakereler çerçevesinde belirleneceğini,
- (…..), oluklu mukavva kutu satışları bakımından taraflar arasında cari fiyatın belirli
dönem sonunda gözden geçirilmesine ihtiyaç duyulması halinde, bahse konu
endeksin uygulamada kullanılabilecek ek bir veri teşkil edeceğini, ancak bu
verinin ne derece yaygın veya hangi şekilde kullanılacağı bakımından oluklu
mukavva kutusu müşterisinin bakış açısının önem teşkil ettiğini,
- (…..), endeks sayesinde kağıt fiyatlarının beklenmedik bir şekilde artmasının söz
konusu olmayacağını, böylece müşterilere kağıt fiyatlarında yaşanan ani ve
beklenmedik artışların izah edilmesine gerek kalmayacağını ve buna bağlı olarak
müşteri kaybı yaşanmayacağını,
- (…..), başvuruya konu endeksin fiyat açısından şirketlerine faydalı olacağını,
fiyatlar OMÜD tarafından denetleneceği için tüm teşebbüslere aynı fiyatın
verileceğini düşündüklerini,
16-10/162-72
17/40

- (…..), bahse konu endeksin Türkiye piyasasının hem üretici hem tüketici
tarafından doğru şekilde değerlendirilmesine zemin hazırlayacağını,
- (…..), planlanan endeksin oluklu mukavva kutusu üreticileri açısından bir avantaj
sağlamayacağını, çünkü kutu üreticilerinin kağıt üreticileri ile her ay birebir fiyat
görüşmesi yaptığını, bununla birlikte endeksin oluklu mukavva kutu satışları
açısından avantaj getireceğini, nitekim endeks sayesinde kağıt fiyatlarındaki
değişikliklerin üreticilerin yanı sıra ambalaj kullanıcıları tarafından da takip
edilebileceğini
ifade etmiştir.
(50) Söz konusu endekste meydana gelecek olası değişimlerin (artış veya azalışların)
teşebbüslerin pazarlık gücünü olumlu ya da olumsuz yönde etkileyip etkilemeyeceği,
bu bağlamda teşebbüslerin uygulayacağı fiyatlar üzerinde bir baskı veya olumlu bir etki
oluşturma ihtimali olup olmadığı hakkında ise;
- (…..), başvuruya konu endeksin firmalarının hammadde pazarlığı açısından bir
avantaj yaratacağını düşündüklerini,
- (…..), söz konusu endekste meydana gelecek değişimlerin uygulayacakları mamul
fiyatları üzerinde bir baskı/olumsuz bir etki oluşturabileceğini; nitekim endekse
yansıyacak fiyatın, kendilerinin hammadde maliyetlerinden bağımsız olarak ortaya
çıkacağını,
- (…..), endeksin pazarlık güçlerine pek bir etkisi olmayacağını, nitekim endeksin
sadece fiyatlardaki trendi göstereceğini, bununla birlikte fiyatlandırmada
nihayetinde güncel maliyetlerin esas alınacağını,
- (…..), söz konu endeks çalışmasının kendilerinin pazarlık gücünü olumlu ya da
olumsuz etkilemeyeceğini, keza uygulayacakları fiyatlar üzerinde baskılayıcı veya
yükseltici yönde bir etki oluşturmayacağını,
- (…..), söz konusu endekste meydana gelecek olan değişimlerin firmaları üzerinde
nasıl bir etkiye sebep olacağını şu an için tahmin edemediklerini,
- (…..), anılan endekste meydana gelecek değişimlerin kendilerini olumlu yönde
etkileyeceğini, endeksin şeffaf bir şekilde kağıt fiyatlarındaki artış veya azalışları
göstereceğini
ifade etmiştir.
16-10/162-72
18/40

G.3.5. Müşterilerden Elde Edilen Bilgiler
G.3.5.1. Pazara İlişkin Bilgiler
(51) Dosya kapsamında oluklu mukavva kutusu üreticisi firmaların müşterisi konumunda
bulunan teşebbüslerden bilgi talebinde bulunulmuştur28. Bu bağlamda, oluklu mukavva
kutu üreticileri ile bu teşebbüslerin müşterileri arasındaki ticaretin anlık ihtiyaca göre mi
yoksa belirli süreli yapılan sözleşmeler çerçevesinde mi gerçekleştiğine ilişkin olarak;
- (…..), oluklu mukavva kutusu alımlarının hammadde fiyatlarındaki değişimlere
göre üretici firmalar ile pazarlıklar doğrultusunda belirlendiğini ve halihazırda
üreticilerle aralarında herhangi bir sözleşme bulunmadığını,
- (…..), m2 bakımından en fazla oluklu mukavva kullanımına ihtiyaç duyulan (…..)
ürünleri için 2015 yılı içerisinde online ihale düzenlediklerini, diğer fabrikalar
bakımından anlaşmaların müzakereler sonucu belirlendiğini,
- (…..), halihazırda oluklu mukavva üreticilerinden yapılmakta olan alımlarda
fiyatların iki taraflı sürdürülen pazarlıklar neticesinde belirlendiğini, bir sözleşme
dahilinde çalışılmadığı için fiyat yenilemesinin söz konusu olmadığını, (…..),
- (…..), oluklu mukavva kutusu alımlarının anlık ihtiyaca göre olmadığını, belirli
süreler için geçerli olmak üzere yaptıkları ihale sözleşmeleri çerçevesinde
gerçekleştirildiğini,
- (…..), üretimlerini müşteri siparişlerine göre yaptıklarını, emek yoğun bir sektörde
faaliyet gösterdikleri için farklı türlerde/boyutlarda ve nispeten az sayıda oluklu
mukavva kutusu aldıklarını, bu kapsamda alımları sözleşme olmadan ihale usulü
teklifler alınarak belirli dönemler halinde (…..) veya (…..) olarak yaptıklarını,
- (…..), oluklu mukavva üreticisi teşebbüsler ile aralarında bağlayıcı bir sözleşme
bulunmadığını,
- (…..), oluklu mukavva kutusu alımlarının anlık ihtiyaca göre üreticilerden fiyat
teklifi alınarak yapıldığını, üreticiler ile aralarında belirli süreli bir sözleşme
bulunmadığını,
- (…..), oluklu mukavva kutusu alımlarının belirli süre ile yapılan sözleşmeler
çerçevesinde gerçekleştiğini, bunun yanında anlık ihtiyaca göre tedarikçileri ile
ayrıca fiyat görüşmeleri yaptıklarını,
belirtmiştir.

28 Bu kapsamda, (…..) Kurumumuza bilgi sunmuştur.
16-10/162-72
19/40


(52) Oluklu mukavva kutusu üreticileri ile müşterileri arasında akdedilen sözleşmeler
kapsamında fiyatların ne sıklıkla değiştiği ve hangi kriterler göz önüne alınmak suretiyle
belirlendiğine ilişkin olarak;
- (…..), hammadde fiyatlarında +/-%5 değişim olduğunda fiyatların aylık olarak
yeniden görüşüldüğünü,
- (…..), 2015 yılında fiyatların yılın son çeyreğine kadar sabit kaldığını fakat yılın
son çeyreğinde yaşanan kağıt fiyatlarındaki beklenmedik artışlar dolayısıyla
firmaların fiyatlardaki artış taleplerinin OMÜD verileri baz alınarak müzakerelerle
değerlendirildiğini, OMÜD’ün bahse konu kağıt türleri ile ilgili fiyat verilerini
halihazırda yayımladığını, bu verilerin de oluklu mukavva üreticileri ile yapılan
müzakerelerde veri olarak kullanıldığını, 2016 yılında (…..) fiyatlarının (…..) aylık
OMÜD verilerine dayanarak eskalasyona bağlanacağını ve söz konusu veriler
doğrultusunda fiyatların artı ya da eksi yönde revize edileceğini,
- (…..), oluklu mukavva kutusu üreticileri ile aralarında bir sözleşme bulunmadığı
için fiyatların sözleşme kapsamında revize edilmediğini, şirketlerinin toplu alım
yaparak ve alternatif tedarikçileri satın alma süreçlerine dahil ederek uygun
fiyatları temin etmeye çalıştığını,
- (…..), ihalelerin genellikle (…..) aylık dönemlerde gerçekleştirildiğini, ihtiyaca göre
(…..) aylık veya (…..) aylık dönemlerde de alım ihalesi düzenleyebildiklerini,
- (…..), tedarikçi firmaların ihale sisteminde birbirinden bağımsız şekilde piyasa
koşullarına göre fiyat belirlediklerini, kalite ve temin açısından tekliflerin
değerlendirilerek fiyatlarda revizyona gidilebildiğini,
- (…..), fiyatların hurda kağıt, döviz kurlarında ve kraft kağıt fiyatlarındaki
değişimlere göre karşılıklı olarak pazarlık usulü ile belirlendiğini,
- (…..), oluklu mukavva kutu fiyatlarının dönemsel olarak artış/azalışlarına göre
taraflarla görüşmeler sonucu revize edildiğini,
- (…..), fiyatların tüm onaylı tedarikçilerden teklif istenip mukayese yapılarak ve
kağıt fiyatları, (…..) gibi hususlar göz önünde bulundurularak belirlendiğini, fiyat
revizyonuna ihtiyaç duyulması halinde söz konusu değişikliklerin pazarlıklar
sonucu karşılıklı olarak belirlendiğini, kağıt fiyatlarındaki değişimin takip
edilebilmesi için hem OMÜD tarafından yayımlanan fiyat bilgisi hem de global
kağıt endüstrisine ait fiyat bilgi ve tahminlerinin yayımlandığı RISI analizlerinin
dikkate alındığını,
- (…..), oluklu mukavva alım miktarının öncelikle (…..) ve (…..) aylık ihtiyaca göre
belirlendiğini, ardından tarafların bir araya gelerek ürünler için bir önceki alım
döneminde verilen fiyatlar, hurda kağıt fiyatları, ithalat gümrük vergilerindeki
değişimler (ABD kökenli kraft liner kağıtta anti-damping getirilmesi gibi)
çerçevesinde yeni fiyatları belirlediklerini, fiyat anlaşmasının ardından sonraki
(…..) aylık periyotta herhangi bir fiyat değişiminin olmadığını,
- (…..), fiyatların oluklu mukavva üreticilerinden teklif alınmak suretiyle ve karşılıklı
pazarlıklar dahilinde belirlendiğini, hammadde maliyetlerindeki değişimlere göre
fiyatların revize edildiğini,
ifade etmiştir.
16-10/162-72
20/40

G.3.5.2. Endeks Çalışmasına İlişkin Bilgiler
(53) Başvuruya konu endeksin ne derece uygulanabilir olduğuna, oluklu mukavva kutusu
alımları bakımından söz konusu endeksin teşebbüslere getirebileceği avantajlar ve
dezavantajlara ilişkin olarak;
- (…..), her bir üreticinin maliyet kırılımı farklı olduğu için endekste yayımlanacak
ortalama değişimin pazarlık güçleri açısından fayda sağlayacağını,
- (…..), endeksin alıcılar üzerinde fiyat baskısı oluşturabilmek amacıyla
kullanılabileceğini, bu sebeple endeksin alıcılar yönünden pazarlık aşamasında
dezavantaj yaratabileceğini,
- (…..), endeks hakkında herhangi bir görüşlerinin bulunmadığını,
- (…..), piyasadaki fiyatların seyri açısından endeksin son derece uygulanabilir
olduğunu; teklifleri ihale usulü aldıkları için, fiyat artış veya azalışlarının endeks
sayesinde daha sağlıklı gözlenebileceğini,
- (…..), endeksin rekabet gücünü ortadan kaldıracağı ve bunun da alım gücü
üzerinde baskı oluşturabileceği endişesiyle uygulanabilir görülmediğini,
- (…..), bazı dönemlerde kağıt fiyatlarında meydana gelen değişimlerin dikkate
alınmadan aynı fiyatların kendilerine sunulduğunu, endeks ile adil bir uygulama
sağlanmaya çalışıldığını, bununla birlikte endekste yaşanacak artışların kendi
maliyetlerini olumsuz yönde etkileyeceğini,
- (…..), halihazırda yapılan fiyat revizyonlarında OMÜD tarafından aylık olarak
yayımlanan kağıt fiyatları kullanıldığı için fiyat paylaşımının kaldırılıp endeks
uygulamasına geçilmesinin piyasadaki fiyat hareketlerinin takip edilmesine engel
olacağını, bundan hareketle mevcut duruma kıyasla endeks uygulamasına
geçilmesinin teşebbüslerine getirecek bir avantajı olmadığını,
- (…..), endeks sayesinde hammadde fiyatlarındaki artış veya azalışların takip
edilebileceğini ve dolayısıyla piyasa bilgilerine ulaşılabileceğini, bunun da
teşebbüsleri açısından yararlı olacağını,
- (…..), endeksin subjektif unsurlar içermesi durumunda şirketleri aleyhine sonuçlar
doğurabileceğini
belirtmiştir.
16-10/162-72
21/40


(54) Başvuruya konu endekste meydana gelecek olası değişimlerin (artış veya azalışların)
oluklu mukavva kutusu müşterilerinin pazarlık gücünü olumlu ya da olumsuz yönde
etkileyip etkilemeyeceğine, bu bağlamda teşebbüslerin alım gücü üzerinde bir baskı
oluşturma ihtimali olup olmadığına ilişkin olarak;
- (…..), endeksin tarafsız olarak hazırlanması halinde kendi pazarlık güçlerinin
artacağını; endekste yayımlanacak artış veya azalışlara bağlı kalmaksızın
fiyatlarını değiştirmek isteyen üreticilere karşı, endeksin koruyucu fiyat stratejisi
oluşturulmasını sağlayacağı,
- (…..), kağıt fiyatlarında yaşanan büyük artışlar nedeniyle tedarikçiler tarafından
oluşturulacak bu endeksin teşebbüslerinin pazarlık gücünü olumsuz yönde
etkileyeceğini ve endeks aracılığıyla alıcılara baskı oluşturulabileceğini,
- (…..), endeksin pazarlık gücü noktasında yol gösterici olacağını, endeks
azalışlarında pazarlık güçlerinin artacağını, endeks yükselişlerinde ise
tedarikçilerin pazarlık gücü kuvvetleneceğinden alımlarının olumsuz yönde
etkileneceğini,
- (…..), endeksin pazarlık güçlerini etkilemeyeceğini ve alım güçlerini
azaltmayacağını,
- (…..), piyasadaki kağıt fiyatlarının bilinmemesi durumunda sadece endeks ile
ilerlemelerinin pazarlık ve rekabet güçlerini azaltacağını, ayrıca yurtdışı kağıt
fiyatları ile yerel kağıt fiyatları arasında karşılaştırma yapmalarına imkan
kalmayacağı için kağıt alım işlemleri ile ilgili karar süreçlerinin zorlaşacağını, söz
konusu endekse katılım zorunluluğunun olmaması nedeni ile oluşan endeksin
bütün kağıt üreticilerini kapsamama ihtimalinin olduğunu, dolayısıyla endeks
uygulamasına geçilmesinin fiyat noktasında endeksin kendilerini yanlış
yönlendirebileceğini, bunlara ek olarak kolilerinde kullandıkları kağıt türlerini (test
liner, fluting ve kraft liner) zaman zaman piyasadaki ilgili kağıt türlerinin fiyat
seviyelerine göre revize edebildiklerini fakat endeks uygulamasına geçilmesi
halinde kağıt türleri arasında fiyat bazlı karşılaştırma yapılamayacağı için
ürünlerinde fiyat açısından kullanacakları rekabetçi kağıt kombinasyonunda karar
vermelerinin zorlaşacağını,
- (…..), endeksin pazarlık güçlerini olumsuz yönde etkileyeceğini
belirtmiştir.
16-10/162-72
22/40

G.4. Değerlendirme
(55) Başvuru kapsamında, oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin
maliyet kalemini oluşturan üç farklı kategorideki (test liner, fluting ve kraft liner) oluklu
mukavva kağıdı fiyatlarının, sağlayıcıları tarafından kamuya açıklanan yazılı veya sözlü
liste fiyatları derlenmek sureti ile bağımsız bir uzman tarafından endeks haline
getirilmesinin ve söz konusu endeksin her ay OMÜD tarafından ilan edilmesinin
planlandığı belirtilmiştir. Bununla birlikte, dosya kapsamında (…..) ve (…..) gibi
teşebbüsler tarafından gönderilen bilgi ve belgelerden, OMÜD’ün halihazırda başvuru
konusu endekse benzer bir endeksi zaten uygulamakta olduğu ve her ay kendi
dergisinde paylaştığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede ilgili dergide OMÜD tarafından, kağıt
cinsi (test liner ve fluting kağıt) ve gramaj bazında, ton başına kağıt fiyatlarının (en
düşük ve en yüksek fiyatlar belirtilmek suretiyle), aylık fiyat değişim yüzdesinin, önceki
yıl sonuna göre fiyat değişim yüzdesinin ve bir yıl öncesine göre fiyat değişim
yüzdesinin sunulduğu tespit edilmiştir.
(56) Başvuruya konu endeksin, OMÜD üyelerinin oluklu mukavva kutu üretiminde
kullandıkları temel hammadde olan kağıt türlerine yönelik fiyatlara ilişkin olduğu
gözetildiğinde, bu türden bir bilgi değişiminin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Zira pazardaki şeffaflık düzeyini
artıracak ve/veya rakip teşebbüsler arasındaki işbirliğini kolaylaştıracak nitelikteki
rekabete duyarlı bilgilerin değişimi 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde yasaklanan
anlaşma, uyumlu eylem veya teşebbüs birliği kararı kapsamında
değerlendirilebilmektedir. Bildirime konu işlemin anılan madde kapsamında
değerlendirilmesine geçmeden önce, benzer nitelikli Kurul kararlarına yer verilmesinde
fayda bulunmaktadır.
G.4.1. Örnek Kararlar
G.4.1.1. PETDER Kararı29
(57) Petrol Sanayi Derneği (PETDER) veya anlaşılacak bağımsız bir araştırma kuruluşu
tarafından haftalık ya da aylık olarak akaryakıt ve LPG piyasasında bazı bilgilerin
toplanarak PETDER tarafından kamuoyu ile paylaşılmasına yönelik menfi
tespit/muafiyet başvurusunun değerlendirildiği Kurul kararında,
- 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu, 5307 sayılı LPG Piyasası Kanunu ve ilgili
ikincil düzenlemeler uyarınca rafineri ve dağıtım lisansı sahiplerinin düzenli olarak
fiyat, üretim, satış, ithalat, ihracat vb. bilgilerini Enerji Piyasası Düzenleme
Kuruluna (EPDK) bildirme zorunluluğu bulunduğu,
- EPDK tarafından toplanan bu bilgiler çerçevesinde belirli bir bölgeye ilişkin olarak
en yüksek işlem hacmine sahip sekiz dağıtım şirketinin tavsiye edilen tavan
fiyatlarının ortalamasının, il özelinde satış miktarlarının, rafineri, üretim ve ithalat
fiyatlarının düzenli olarak yayımlanan sektör raporları içerisinde “Özet Piyasa
Rakamları” başlığı altında veya internet sitesi aracılığıyla EPDK tarafından
duyurulduğu,
- Her bir dağıtım şirketinin, zorunlu olarak, ilçe bazında tavsiye edilen bayi satış
fiyatlarını internet aracılığıyla yayımlamak durumunda olduğu ve bu bilgilere
ayrıca EPDK’nın internet sitesinden de erişilebildiği,
- Ayrıca, akaryakıt pazarında toptan, dağıtıcı ve bayi fiyat ortalamalarına, aylık
olarak yayımlanan sektör raporlarında haftalar itibariyle yer verildiği,

29 22.09.2011 tarihli ve 11-48/1215-428 sayılı Kurul kararı.
16-10/162-72
23/40

- Gerek beyaz akaryakıt ürünleri ve oto LPG pazarlarına ilişkin mevzuattan
kaynaklanan yükümlülükler, gerekse EPDK uygulamaları nedeniyle, ilgili
pazarlarda bilgiye erişimin son derecede kolay ve maliyetsiz olduğu, anılan
pazarların aşırı derecede şeffaflaşmış bir yapı arz ettiği,
- Başvuru kapsamında paylaşılması öngörülen bilgilerin önemli bir kısmının gerçek
anlamda kamuya açık bilgi niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu tür bilgilerin rakipler
arasında paylaşılmasının rekabeti kısıtlayıcı etki doğurmayacağı,
- Bilgilerin bağımsız üçüncü kuruluşlar tarafından derlenip paylaşılabileceğinin
taahhüt edildiği,
- Derleme sonucunda oluşturulacak istatistiki verilerin hiçbir teşebbüsün bireysel
fiyat, maliyet veya kârlılık gibi bilgilerini içermeyeceği ve bilgi paylaşımının kamuya
açık bir şekilde yapılacağı
hususları dikkate alınarak, söz konusu bilgi değişimine menfi tespit belgesi verilmesine
hükmedilmiştir.
G.4.1.2. ODD Kararları
(58) Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD)’nin internet sitesinin yapımı ve temel prensipleri
üzerine alınan teşebbüs birliği kararına menfi tespit belgesi verilmesi talebinin
incelendiği kararda30, yeni otomobillerin ve hafif ticari araçların aylık ve yıllık bazda
Türkiye genelindeki toplam satış ve ithalat miktarları, marka bazında satış miktarları ve
pazar payları ile yine marka bazında yerli-ithal dağılım oranlarının paylaşılmasına
imkan sağlayan sisteminin incelendiği görülmektedir.
(59) Kararda bilgi değişiminin değerlendirilmesinde ilgili piyasanın yapısının ve değiştirilen
bilginin niteliğinin incelenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Otomotiv pazarının oligopolistik
bir yapı sergilediği ancak Gümrük Birliği sonrası dönemde ithalatın etkisiyle marka
çeşitliliğinin ve rekabetin arttığı belirtilmiş; ilgili pazarda değişime konu ürünlerin
homojen olmadığı, teşebbüs sayısının yüksek olduğu, talebin yıldan yıla değişkenlik
gösterdiği ve yatay rekabet ihlallerinin çok sık görülmediği değerlendirilmiştir. Kararda,
otomotiv pazarının yapısal olarak çimento ve gübre gibi pazarlardan oldukça farklı
olduğu, bu bakımdan bilgi değişiminin koordinasyona yol açma ihtimalinin daha düşük
olduğu belirtilerek bazı kriterlere değinilmiştir. Bu kriterlerden biri olarak fiyatların,
üretimin, satışların ve kapasite kullanım oranlarının gelecekteki durumlarına dair
bilgilerin değiştirilmemesi nedeniyle, başvuruya konu bilgi değişiminin pazarda
rekabetçi davranışların koordinasyonuna yol açma potansiyeli taşımadığı ve anılan
sisteme menfi tespit verilebileceği kanaatine ulaşılmıştır.
(60) Otomotiv sektörüne ilişkin diğer kararda31, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren
firmalar arasında yapılan bilgi değişiminin incelendiği görülmektedir. Kararda, otomobil
ve hafif ticari araçlara ilişkin olarak alt modeller bazında aylık ve haftalık satış adedi
bilgilerinin, tavsiye edilen fiyat listelerinin ve pazarın tümüne yönelik satış tahminlerinin
ODD ve Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) bünyesinde ve ayrıca doğrudan bireysel
iletişim yoluyla değiştirildiği tespiti yapılmıştır.

30 15.04.2004 tarihli ve 04-26/287-65 sayılı Kurul kararı.
31 09.09.2009 tarihli ve 09-41/998-255 sayılı Kurul kararı.
16-10/162-72
24/40

(61) Kararda, haftalık/aylık verilerin zaman bakımından “güncel” nitelikte olduğu; ancak
otomotiv pazarında bilgiye erişiminin kolay olması nedeniyle haftalık/aylık olarak
değiştirilen bilgilerin koordinasyona yol açmayacağı; teşebbüslerin internet sitelerinde
tavsiye edilen fiyat listeleri yayımlandığından, bu listelerin taraflar arasında fiyat ilanını
müteakiben değiştirilmesinin ilgili pazarda rekabeti kısıtlayıcı nitelikte olmadığı
belirtilmiştir. Pazarın geneline yönelik tahminler bakımından ise, söz konusu
tahminlerin daha çok sektörün durumunu belirleme amacı taşıdığı; otomotiv pazarının
yapısı da dikkate alındığında, söz konusu tahminlerin rekabeti kısıtlama amaç ve
etkisine sahip olmadığına karar verilmiştir.
G.4.1.3. Reklamcılar Derneği Kararı32
(62) Reklamcılar Derneği tarafından yapılan başvuruda özetle;
- Dernek üyeleri tarafından bir önceki yılda her bir iş kolu için uygulanan ortalama,
en düşük ve en yüksek fiyatları kapsayan sektör araştırması yapılmasının
planlandığı,
- Bu değerlerin hesaplanması için bir araştırma şirketinin seçileceği,
- Araştırma şirketinin, gerçekleşmiş değerlerden yola çıkarak ortalama, en düşük ve
en yüksek fiyatları hesaplayacağı ve bunu sektör araştırması olarak
yayımlayacağı,
- Bahse konu araştırmaya katılımın zorunlu olmayacağı,
- Araştırma sırasında üyelerden müşteri bazında fiyat talep edilmeyeceği,
- Araştırmaya katılan üyelerin birbirlerine ait verilere ulaşamayacağı,
- Sektör araştırmasında da ajans isimlerinin veya türlerine (çok uluslu/bağımsız)
göre ajans ayrımının yer almayacağı,
ifadelerine yer verilmiş ve bahsi geçen sektör araştırması için menfi tespit kararı
verilmesi ya da muafiyet tanınması talep edilmiştir. Ancak Kurul;
- Teşebbüslerin fiyat bilgilerinin rekabet açısından hassas bilgiler arasında ilk sırada
yer aldığı,
- Fiyat bilgisinin yanı sıra, rakiplerin maliyet, satış, üretim, kapasite kullanımı, teklif
şartnameleri, stok bilgisinin de rekabete duyarlı bilgiler arasında yer aldığı ve
anılan bilgilerin rakipler arasında paylaşılmasının rakiplerin pazar davranışlarının
tahmin edilebilirliğini artırabileceği ve rakipler arasında koordinasyona hizmet
edebileceği,
- Fiyatın rekabetin en önemli ve hassas boyutu olduğu, bu nedenle bildirim konusu
sektör araştırmasının salt fiyat üzerinde yoğunlaşması nedeniyle rekabet
açısından riskli duruma geldiği,
- Sektör araştırmasında sadece sektör ortalamalarına ve ajans ismi verilmeden
ajansların tekil verilerine yer verileceği ifade edilse de, anılan anonimliğin ve
ajansların ismine yer verilmemesinin, pazarın şeffaflaşması ve rekabetçi
davranışların koordinasyonu ihtimalinin artması sonuçlarının önüne geçmediği
gerekçeleriyle anılan sektör araştırmasına menfi tespit vermemiştir. Ayrıca, yapılan
bireysel muafiyet incelemesi neticesinde de;

32 09.01.2014 tarihli ve 14-01/1-1 sayılı Kurul kararı.
16-10/162-72
25/40

- Piyasa aktörlerinin fiyat konusunda ortalama bir fikir sahibi olması ve belirsizliğin
ortadan kalkmasının ilgili hizmetin sunumunda gelişme veya iyileşme olarak
değerlendirilemeyeceği,
- Tüketicilerin yapılacak sektör araştırmasından nasıl yarar sağlayacaklarının somut
bir şekilde temellendirilmediği
gerekçeleriyle muafiyet tanınamayacağına karar verilmiştir
G.4.2. İşlemin 4054 Sayılı Kanun’un 4. Maddesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi
(63) Bilindiği üzere bilgi değişimi, aynı pazarda faaliyet gösteren birden fazla teşebbüsün,
tek yanlı veya karşılıklı olarak, rekabetçi kararlarına etki eden her türlü ticari verilerini
paylaşmaları olarak tanımlanmaktadır. Bilgi değişimi kimi durumlarda pazardaki
rekabet düzeyini ve iktisadi etkinliği artırırken, kimi durumlarda ise rekabete aykırı veya
rekabet üzerinde etkisiz olabilmektedir.
(64) Yatay İşbirliği Anlaşmaları Hakkında Kılavuz’da (Kılavuz) bilgi değişimi, rekabeti
kısıtlama amacı taşıyan bilgi değişimi ve rekabeti kısıtlama etkisi olan bilgi değişimi
olmak üzere iki ayrı başlık altında incelenmektedir. Buna göre, rekabeti kısıtlama
amacı olan bilgi değişimlerinin etkisine bakılmaksızın rekabeti kısıtladığı kabul
edilmektedir. Bu çerçevede rakiplerin, gelecekte uygulamayı planladıkları fiyat, üretim
ya da satış miktarı gibi rekabete duyarlı bilgileri aralarında değişmesi, 4054 sayılı
Kanun’un 4. maddesi kapsamında ihlal olarak nitelendirilmektedir.
(65) Rekabeti kısıtlama amacı taşımayan bilgi değişimlerinin rekabet üzerindeki olası etkileri
ise her somut olayın özellikleri çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, bilgi
değişiminin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında rekabeti kısıtlama etkisinin
bulunması için, fiyat, üretim miktarı, ürün kalitesi, ürün çeşitliliği veya inovasyon gibi
rekabetçi parametrelerden en az biri üzerinde olumsuz etkisinin olması gerekmektedir.
Bu etkinin değerlendirilmesi bakımından, Kılavuz’da “ilgili pazarın özellikleri” ile “bilgi
değişiminin niteliği”nin ele alınması gerektiği belirtilmektedir.
(66) Pazarın yapısı bakımından ilk olarak pazarın şeffaflığının incelenmesi gerekmektedir.
Kılavuz’da pazarın şeffaflığı arttıkça, bilgi değişiminin rekabet karşıtı etkilerinin daha
fazla olacağına dikkat çekilmekte ve bilgi değişimi öncesi ve sonrasındaki pazar
şeffaflığının karşılaştırılması önerilmektedir. Bu çerçevede, pazardaki şeffaflığı
artırmayan bilgi değişimlerinin rekabeti kısıtlama ihtimalinin düşük olduğu
belirtilmektedir. Pazarın yapısı bakımından, pazarın yoğunlaşma derecesi ve
karmaşıklığının da ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir. Nitekim yoğunlaşmanın az
olduğu ve pazarın karmaşık olduğu durumlarda, rakiplerin işbirliğine gitmesinin zor
olduğu kabul edilmektedir. Bunların yanı sıra, pazarın istikrarlı yapıda seyrettiği
hallerde veya teşebbüslerin maliyet, talep, pazar payları, ürün yelpazesi ve kapasite
açılarından birbirine benzer olduğu durumlarda, bilgi değişiminin koordinasyonu
kolaylaştırması söz konusu olabilmektedir.
16-10/162-72
26/40

(67) Bilgi değişiminin niteliği bakımından ise, paylaşılan bilginin rekabete duyarlı (stratejik)
olup olmadığı ön plana çıkmaktadır. Kılavuz’da, fiyata, miktara, müşterilere,
maliyetlere, cirolara, satışlara, alımlara, kapasiteye, ürün niteliklerine, pazarlama
planlarına, risklere, yatırımlara, teknolojilere, AR-GE programlarına ilişkin ve benzeri
bilgilerin rekabete duyarlı olduğu belirtilmektedir. Genel olarak, fiyat ve miktara ilişkin
veriler, stratejik niteliği en yüksek olan bilgiler olarak kabul edilirken; maliyetlere ve
talebe ilişkin bilgiler stratejik nitelik bakımından ikinci derecede yer almaktadır. Ayrıca,
toplulaştırılmış, geçmiş tarihli ve kamuya açık bilgilerin paylaşılması şeklinde
gerçekleşen bilgi değişimlerinin rekabet üzerindeki etkisinin, aksi şekilde gerçekleşen
bilgi değişimlerine göre daha sınırlı kaldığı dile getirilmektedir. Bunların yanı sıra, bilgi
değişiminin sıklığı ile bilgi değişiminin kamuya açık olup olmadığının da
değerlendirmede göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
(68) Yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda, başvuruya konu endeksin rekabeti
kısıtlayıcı bir etki doğurma ihtimali bulunup bulunmadığı önem taşımaktadır. Bu
bağlamda aşağıdaki unsurların değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır:
(69) Pazarın yapısı: Yukarıda belirtildiği üzere, gerek oluklu mukavva kağıdı pazarı gerekse
de oluklu mukavva kutu pazarı rekabetçi pazarlar olup, söz konusu pazarlarda farklı
büyüklüklerde çok sayıda teşebbüs faaliyet göstermektedir. Bunun yanı sıra her iki
pazar bakımından herhangi bir giriş engeli bulunmamaktadır.
(70) Bilginin stratejik olup olmadığı: Endekse konu bilgi, OMÜD üyelerinin oluklu mukavva
üretimlerinde kullandıkları temel hammadde olan kağıt ürünlerine yönelik fiyatlardır.
Oluklu mukavva kağıdı üreticilerinin fiyatları, aynı zamanda oluklu mukavva kutusu
üreticilerinin maliyetinin büyük bir kısmını (yaklaşık olarak %70) oluşturmaktadır.
Dolayısıyla, endeks kapsamında paylaşılması öngörülen bilgi hem fiyatlara hem de
maliyetlere ilişkindir. Bilgi değişimine ilişkin yukarıda yapılan açıklamalar kapsamında,
söz konusu bilginin rekabete duyarlı (stratejik) olduğu değerlendirilmektedir.
(71) Bilginin bireysel olup olmadığı: Endeks kapsamında, OMÜD’ün hiçbir şekilde kağıt
sağlayıcıları özelinde kağıt satış fiyatlarını paylaşmayacağı; söz konusu fiyatlar kağıt
sağlayıcıları tarafından ilan edilmekteyse de, endeks içerisinde bu verilere yer
verilmeyeceği ve endeksin yalnızca ortalama kağıt fiyatlarındaki aylık artış veya azalış
yüzdesinden ibaret olacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda verilerin toplulaştırılmış bir
şekilde paylaşılacağı anlaşılmaktadır.
(72) Bilginin güncelliği: Kılavuz’da belirtildiği üzere33, geçmiş tarihli verilerin değişiminin
rekabeti kısıtlama olasılığı, güncel ve geleceğe yönelik verilerin değişimine kıyasla
daha düşüktür. Zira geçmiş tarihli veri değişiminin, rakiplerin gelecekteki
davranışlarının göstergesi olma ya da pazarla ilgili ortak bir anlayışa yol açma ihtimali
düşüktür. Verinin geçmiş tarihli olup olmaması, ilgili pazarın özelliklerine ve özellikle de
pazardaki fiyat görüşmelerinin sıklığına bağlıdır. Örneğin, pazardaki sözleşmelerin
ortalama uzunluğundan çok daha önceki bir tarihe ait olan veriler, geçmiş tarihli olarak
kabul edilmektedir. Dosya özelinde bakıldığında, piyasadaki kağıt fiyatlarının değişim
sıklığına yönelik olarak bir genelleme yapılması mümkün olmamakla birlikte; kağıt
sağlayıcıları ile oluklu mukavva üreticileri arasında aylık ihtiyaçlar doğrultusunda
karşılıklı pazarlıklar ile fiyatların belirlendiği, fiyatların değişken olması ve takibinin
kolay olması sebebiyle uzun süreli sözleşmeler yerine aylık alımların tercih edildiği
görülmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde, endeks kapsamında paylaşılması planlanan bir
önceki aya ilişkin verilerin, bildirimde yer alan açıklamaların aksine, güncel olduğu
düşünülmektedir.

33 Bkz. Kılavuz, 70. paragraf.
16-10/162-72
27/40

(73) Bilgi paylaşımının sıklığı: Kılavuz’da belirtildiği üzere34, sık aralıklarla yapılan bilgi
değişimleri, teşebbüslerin pazarda ortak bir anlayışa ulaşmasını ve anlaşmadan
sapmaların izlenmesini kolaylaştırarak işbirlikçi sonuç riskini artırmaktadır. Endeksin
OMÜD tarafından aylık olarak paylaşılacağı dikkate alındığında, bilginin sıklıkla
değişime konu olacağı görülmektedir.
(74) Bilginin kamuya açık olup olmadığı: Dosya kapsamında yapılan incelemelerden,
bildirimde yer alan açıklamaların aksine, kağıt sağlayıcılarının liste fiyatlarının gerçek
anlamda kamuya açık bilgiler olmadığı değerlendirilmiştir. Kılavuz’da belirtildiği üzere35,
gerçek anlamda kamuya açık bilgiler, bilgiye erişim maliyetleri bakımından bütün
rakipler ve müşterilerce aynı derecede erişilebilir olan bilgilerdir. Bildirim çerçevesinde
her ne kadar kağıt sağlayıcıları tarafından liste fiyatlarının yazılı (e-posta, faks vb.)
veya sözlü bir şekilde kamuya ilan edilen fiyatlar olduğu belirtilmişse de, gerek kağıt
sağlayıcılarından, gerek oluklu mukavva üreticilerinden, gerekse de oluklu mukavva
üreticilerinin müşterilerinden elde edilen bilgiler bir bütün olarak değerlendirildiğinde,
liste fiyatlarının tüm rakipler ve müşteriler tarafından eşit derecede erişilebilir bilgiler
olmadığı anlaşılmıştır.
(75) Dosya kapsamında kağıt sağlayıcılarından elde edilen bilgilerden, MODERN
KARTON’un fiyat listelerini yayımlamayı tercih ettiği; MOPAK, KİPAŞ, HAYAT KAĞIT,
MARMARA KAĞIT, DENTAŞ, AKASAN, MONDİ TİRE KUTSAN ve
KAHRAMANMARAŞ KAĞIT’ın herhangi bir liste yayımlamadığı; bununla birlikte anılan
teşebbüslerden MODERN KARTON, KİPAŞ, HAYAT KAĞIT, DENTAŞ,
KAHRAMANMARAŞ KAĞIT ve MONDİ TİRE KUTSAN’ın tüm mukavva üreticilerine
ayrı ayrı ulaşmak yerine, kağıt fiyatlarını OMÜD ile paylaşmayı tercih ettiği; OMÜD’ün
her ay sonunda kağıt sağlayıcılarından temin ettiği bu fiyatları e-posta/faks aracılığıyla
üyelerine ilettiği; MOPAK, MARMARA KAĞIT ve AKASAN’ın ise kağıt fiyatlarını OMÜD
ile paylaşmadığı tespit edilmiştir.
(76) Diğer yandan, OMÜD üyelerinden (…..), halihazırda 10 yerli kağıt üreticisi ile
çalıştıklarını, ancak bunlardan sadece MODERN KARTON’un fiyatlarında uyguladığı
değişikliği fiyat listesi şeklinde yayımladığını; OMÜD üyesi olmayan (…..), diğer oluklu
mukavva üreticileri vasıtasıyla yalnızca MODERN KARTON’un fiyat listesine
erişebildiklerini; OMÜD üyelerinden (…..), piyasada faaliyet gösteren oluklu mukavva
kağıdı üreticilerinden yalnızca büyük kapasiteye sahip olan bir firmanın liste fiyatı
yayımladığını, bu listenin kendilerine e-posta veya faks yoluyla iletildiğini; OMÜD
üyelerinden (…..) ise kağıt sağlayıcılarının fiyat listesi yayımlamayı tercih etmediklerini,
fiyatların kendilerine sözlü olarak bildirildiğini belirtmiştir.

34 Bkz. Kılavuz, 71. paragraf.
35 Bkz. Kılavuz, 72. paragraf.
16-10/162-72
28/40

(77) Bunlara ek olarak, oluklu mukavva üreticilerinin müşterisi konumunda bulunan
teşebbüslerin, maliyetlerini hesaplayabilmek adına piyasadaki kağıt fiyatlarını yakından
takip ettikleri bilinmektedir. Ancak bu müşterilerin, kağıt alıcısı olmamaları sebebiyle,
liste fiyatlarına doğrudan erişimleri pek mümkün olmamaktadır. Anılan müşteriler, alım
yaptıkları/yapacakları oluklu mukavva üreticileri aracılığıyla ve OMÜD’ün üyeleriyle
paylaştığı veriler doğrultusunda kağıt fiyatlarından haberdar olmaktadır. Nitekim (…..),
halihazırda yapılan fiyat revizyonlarında OMÜD tarafından duyurulan kağıt fiyatları
kullanıldığı için fiyat paylaşımının kaldırılıp endeks uygulamasına geçilmesinin
piyasadaki fiyat hareketlerinin takip edilmesine engel olacağını, bundan hareketle
mevcut duruma kıyasla endeks uygulamasına geçilmesinin teşebbüslerine getirecek bir
avantajı olmadığını bildirmiştir. Bu husus da, endeksin hayata geçirilmesi halinde, (…..)
gibi büyük bir tedarikçinin bile kağıt fiyatlarına erişmede problem yaşayacağını
göstermektedir.
(78) Tüm bu hususlar gözetildiğinde, kağıt fiyatlarının internette, sektör dergilerinde yahut
sektör raporlarında yayımlanan, kamuya açık, herkesin erişebildiği fiyatlar olmadığı;
bazı kağıt sağlayıcılarının fiyatlarını OMÜD’e iletmeksizin yalnızca müşterileri ile
paylaşmayı tercih ettiği; bazı kağıt sağlayıcılarının daha pratik bir yöntem olması
sebebiyle, OMÜD aracılığıyla fiyatlarını müşterilerine duyurduğu; OMÜD üyesi olmayan
oluklu mukavva üreticilerinin söz konu liste fiyatlarına ancak kağıt sağlayıcılarından
teklif almak suretiyle veya diğer oluklu mukavva üreticileri aracılığıyla erişebildiği;
oluklu mukavva üreticilerinin tüm kağıt sağlayıcılarının fiyatlarına eşit derecede
erişemediği; oluklu mukavva üreticilerinin ve bu teşebbüslerin müşterilerinin kağıt
fiyatlarına ulaşabilmek için bir araştırma maliyetine katlanması ve belli bir zaman
harcaması gerektiği dikkate alındığında, kağıt fiyatlarının gerçek anlamda kamuya açık
veriler olmadığı değerlendirilmektedir.
(79) Bilgi değişiminin kamuya açık olup olmadığı: Endeksin OMÜD üyelerine her ay e-posta
aracılığıyla; kamuoyuna ise OMÜD’ün internet sitesi ve dergisi aracılığıyla
duyurulacağı, bu anlamda endeksin ayrım gözetilmeksizin tüm kamuoyu ile
paylaşılacağı dikkate alındığında, bilgi değişiminin kamuya açık olarak yapılacağı
anlaşılmaktadır.
(80) Yukarıdaki unsurlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, pazarın rekabetçi yapısı,
toplulaştırılmış veri paylaşımı ve endeksin kamuya açıklığı bakımından bildirim konusu
işlemin herhangi bir sakınca doğurmadığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, endeks
kapsamında paylaşılacak bilgilerin stratejik nitelikte olması, endeksin güncel verileri
içermesi, kağıt fiyatlarının gerçek anlamda kamuya açık olmaması ve bilgi paylaşımının
sıklıkla yapılacak olması pazarın daha şeffaf hale gelmesine ve rekabetçi davranışların
koordinasyonu ihtimaline yol açabilecektir. Endeks doğrultusunda kağıt sağlayıcılarının
liste fiyatlarından yola çıkılarak ortalama bir satış fiyatı oluşturulacak ve bu fiyattaki
artış ve azalışlar baz rakama yansıtılarak endekste yer alacaktır. Öncelikle belirtmek
gerekir ki, kağıt fiyatlarının gerçek anlamda kamuya açık bilgiler olmaması ve endeks
kapsamında kağıt fiyatlarındaki değişim yüzdesinin kağıt sağlayıcıları da dahil tüm
kamuoyu ile paylaşılacak olması sebebiyle, kağıt sağlayıcılarının endeks aracılığıyla
rakiplerinin pazar davranışlarını tahmin edebileceği, endeksin anılan teşebbüsler
arasında geleceğe yönelik bir koordinasyon doğurma ihtimalinin ve fiyatları artırıcı bir
etkisinin olabileceği değerlendirilmektedir.
16-10/162-72
29/40

(81) Söz konusu veriler aynı zamanda, oluklu mukavva kutu üreticilerinin maliyetinin büyük
bir kısmını (yaklaşık olarak %70’ini) oluşturduğundan36, kağıt fiyatındaki değişimler
aynı zamanda maliyetlerdeki değişimleri de gösterecektir. Bu durum ise, maliyet yapısı
büyük oranda benzer olan oluklu mukavva kutu üreticilerinin örtülü bir şekilde oluklu
mukavva kutu fiyatlarını koordine etmelerine neden olabilecektir. Bir başka ifadeyle,
büyük oranda benzer olan maliyetlerdeki değişim oranına endekste yer verilmesi,
maliyetlerin yakınsanması riskini beraberinde getirecek ve dolayısıyla oluklu mukavva
üreticileri aynı tür koliler bakımından tek tip fiyat uygulamasına gidebilecektir.
(82) Tüm bu nedenler gözetildiğinde, endeks kapsamında yapılması planlanan bilgi
değişimi, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında rekabeti kısıtlayıcı etkilere yol
açabilecek olup söz konusu endekse aynı Kanun’un 8. maddesi çerçevesinde menfi
tespit belgesi verilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle bilgi paylaşımına ilişkin
olarak bireysel muafiyet değerlendirmesi yapılmıştır.
G.4.3. Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi
(83) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre teşebbüsler arası bir anlaşma, uyumlu eylem
veya teşebbüs birliği kararının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde öngörülen
yasaklamadan muaf olabilmesi için;
a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve
iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması,
b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması,
c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması,
d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan fazla
sınırlanmaması
koşullarının birlikte sağlanması gerekmektedir. Bildirim konusu uygulama bakımından
bu koşulların hepsinin bir arada sağlanıp sağlanmadığına yönelik değerlendirme
aşağıda yapılmaktadır.
a) Malların Üretimi veya Dağıtımı ile Hizmetlerin Sunulmasında Yeni Gelişme ve
İyileşmelerin ya da Ekonomik veya Teknik Gelişmenin Sağlanması
(84) Bireysel muafiyet değerlendirmesinde aranan ilk şart, malların üretim veya dağıtımı ile
hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik
gelişmenin sağlanmasıdır. Genel olarak, üretim ve dağıtım maliyetlerinin düşürülmesi,
kalitenin artırılması, malın arzında devamlılığın sağlanması, yeni piyasalara girişin
kolaylaştırılması ve yeni ürünlerin ya da üretim tekniklerinin bulunması hallerinde bu
şartın sağlandığı kabul edilmektedir.

36 Oluklu mukavva üreticilerinin geri kalan maliyetini oluşturan %30’luk kısım ise, (…..) gibi kalemlerden
oluşmaktadır. Bildirim kapsamında, oluklu mukavva üreticilerinin oluklu mukavva kutu fiyatlarını
belirlerken, kutu maliyetlerinden kağıda karşılık gelen yaklaşık %60-70’lik kısım açısından piyasadaki
fiyat hareketlerini dikkate aldıkları; kağıt fiyatlarını bu süreçte gerçekleşebilecek ekonomik değişimlere
göre 3-6 ayda bir endeksledikleri; maliyetin geri kalan kısmını teşkil eden giderleri ise yılda bir kez
TÜFE ve Yİ-ÜFE’ye göre endeksledikleri ifade edilmiştir.
16-10/162-72
30/40

(85) Bildirim Formu ve ek açıklamalar kapsamında ilgili şarta ilişkin olarak aşağıdaki
gerekçeler sunulmuştur:
- Endeks kapsamında, liste fiyatları esas alınarak kağıt fiyatlarındaki artış-düşüş
trendinin takip edilebileceği; bu sayede sektörde alıcı-satıcı konumunda bulunan
teşebbüslerin (kağıt sağlayıcıları, oluklu mukavva üreticileri ve bunların
müşterileri) tarafsız ve güvenilir bir veriyi baz alarak fiyatları müzakere edebileceği
ve yatırımlarını etkin şekilde planlayacakları; böylece piyasa güçlerinin
dengeleneceği, adil pazarlık ortamının sağlanacağı ve halihazırda kağıt
sağlayıcılarının yayımlamakta olduğu liste fiyatlarının yarattığı bilgi kirliliğine son
verileceği,
- Endeks sayesinde, oluklu mukavva müşterisi konumundaki şirketlerin kağıt
fiyatlarındaki değişimlere ilişkin olarak bilgi asimetrisinin giderileceği,
- Endeksin kağıt fiyatlarında meydana gelecek düşüşleri de yansıtacağı dikkate
alındığında; kağıt fiyatlarında meydana gelen bir düşüşte oluklu mukavva
üreticilerinin, müşterileri ile akdettikleri sözleşmeler kapsamında belirlenen
fiyatlarda bir artış talep etmeleri durumunda, müşterilerin endeksi dayanak
göstererek söz konusu artışın yapılmasını engelleme ve/veya fiyatları düşürme
imkanının olacağı,
- Endeksin kağıt sağlayıcılarının ve oluklu mukavva üreticilerinin pazarda kendilerini
daha iyi konumlandırmalarını, geçmiş dönem fiyat trendini dikkate alarak bir
maliyet ya da fiyat değişimi öngörüsü oluşturabilmelerini sağlayacağı; bu sebeple
endeksin yalnızca oluklu mukavva üreticileri ile müşterileri arasında değil, aynı
zamanda oluklu mukavva üreticileri ile kağıt sağlayıcıları arasındaki ilişki
kapsamında da maliyet etkinliği sağlayacağı,
- Endeks ile piyasaya yeni giriş yapan/yapmak isteyen teşebbüslerin, maliyet
kalemlerine ilişkin güvenilir ve tarafsız bir kaynak vasıtasıyla pazarın geneli
hakkında bilgi sahibi olacağı; bu durumun da pazara girişleri kolaylaştıracağı ve
rekabeti artırarak tüketicilere daha kaliteli ve daha uygun fiyata ürünler
sunulmasına imkan tanıyacağı,
- Endeks sisteminin olmadığı bir senaryoda, oluklu mukavva üreticilerinin,
maliyetlerinde gerçekleşecek dalgalanmalar neticesinde bir zarara uğramamak ve
maliyetleri olabildiğince sabit tutabilmek adına sözleşme süresince kullanılacak
kağıtları büyük depolarda stoklama yoluna gidecekleri; bunun da, kira, sigorta gibi
masrafları nedeniyle oluklu mukavva üreticileri açısından oldukça maliyetli
olacağı; ayrıca kağıt stokunun artması halinde kamu güvenliği bakımından yangın
riskinin ortaya çıkacağı
ifade edilmiştir.
16-10/162-72
31/40

(86) Öncelikle, oluklu mukavva üreticilerinin, maliyetlerinin önemli bir kalemini (maliyetlerin
yaklaşık %70’i) oluşturan kağıt fiyatlarını kağıt sağlayıcıları ile yaptıkları aylık
müzakereler dahilinde yakından takip ettikleri bilinmektedir. Dolayısıyla endeksin oluklu
mukavva üreticileri bakımından bir maliyet ya da dağıtım etkinliği sağlamayacağı, kağıt
sağlayıcılarına karşı bir pazarlık gücü dengelenmesinin söz konusu olmadığı
değerlendirilmektedir. Diğer yandan dosya kapsamında endeksten beklenen faydalara
ilişkin olarak kağıt sağlayıcılarından elde edilen bilgilerden, endeks uygulamasına
geçilmesi halinde kağıt sağlayıcılarının, oluklu mukavva üreticileri ile uzun vadeli
sözleşme yapabilecekleri yönünde bir beklenti içinde oldukları anlaşılmışsa da; gerek
OMÜD yetkilileri gerekse de oluklu mukavva üreticilerinden elde edilen bilgilerden,
kağıt fiyatlarının çok değişken olması sebebiyle kağıt alımlarının aylık ihtiyaçlar
dahilinde yapılmaya devam edeceği, endeksin böyle bir etki göstermesinin pek ihtimal
dahilinde olmadığı görülmüştür.
(87) Bunun yanı sıra dosya kapsamında, kağıt sağlayıcıları tarafından genel olarak, endeks
sistemine geçilmesi halinde kendi pazarlık güçlerinin endeksten etkilenmeyeceği dile
getirilmiştir. Bu çerçevede, endeksin kağıt sağlayıcıları açısından da herhangi bir
maliyet ya da dağıtım etkinliği sağlamayacağı ve söz konusu sağlayıcıların pazarlık
güçlerine bir etkisi olmayacağı değerlendirilmektedir.
(88) Bununla birlikte, endeksin piyasayı doğru bir şekilde yansıtması halinde, müşteriler
bakımından bir fayda/etkinlik sağlanabilmesi mümkündür. Nitekim OMÜD tarafından
yapılan açıklamalarda “Esasen oluklu mukavva üreticileri kağıt fiyatlarındaki
artış/düşüş nedeni ile meydana gelen maliyet artışını/düşüşünü zaten bilmektedir. Bu
endeksin temel faydası, bu bilgiye tüm sektör oyuncularının vakıf olacak olmasıdır.
Diğer bir ifade ile bu endeks, oluklu mukavva üreticilerinin müşterisi konumundaki
sanayi kuruluşları tarafından da bilinir olduğunda, fiyat müzakerelerinin taraflar
arasındaki bilgi asimetrisini ortadan kaldırılarak, daha adil bir ortamda sürdürülmesi
mümkün olacaktır.” ifadelerine yer verilmiştir. Müşterilerin kağıt alıcısı olmamaları
sebebiyle, kağıt fiyatlarına dolaylı yollardan eriştikleri dikkate alındığında, endeksin
müşteriler açısından somut bir fayda sağlayabileceği, bu bağlamda endeks sayesinde
oluklu mukavva kutusu fiyatlarının keyfi bir şekilde artırılmasının önlenebileceği
değerlendirilmektedir.
(89) Diğer yandan stok maliyetlerinin azaltılmasına ilişkin olarak, şu hususlara değinmekte
fayda bulunmaktadır. OMÜD yetkilileri tarafından, halihazırda oluklu mukavva
üreticilerince kağıt stoklamanın makul bulunmadığı, zira kağıtların bozulma ve değer
kaybetme riski olduğu belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, oluklu mukavva üreticilerinden
elde edilen bilgiler kapsamında, üreticilerin kağıt alımlarını çoğunlukla aylık ihtiyaçlar
dahilinde gerçekleştirdikleri ve kağıt stoklamayı tercih etmedikleri bilinmektedir.
Dolayısıyla endeksin olmadığı bir senaryoda, stok maliyetlerinin artacağı iddiası makul
görülmemiştir.
(90) Bu çerçevede, endeks uygulamasının hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve
iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması şartına ilişkin olarak
yalnızca müşteriler açısından bir fayda sağlayabileceği; kağıt sağlayıcıları ve oluklu
mukavva üreticileri bakımından ise somut bir fayda sağlamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
16-10/162-72
32/40

b) Tüketicinin Bundan Yarar Sağlaması
(91) Muafiyetin ikinci şartı; anlaşmanın tüketicilere ortaya çıkan objektif faydadan adil bir
pay alma imkânı tanıması gereğidir. 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi anlamında
rekabeti sınırlayıcı etkileri olan bir anlaşmanın muafiyet alabilmesi için, yukarıda
değinilen malların dağıtımı veya hizmetlerin sunulmasından elde edilen iyileşmenin
tüketiciye yansıtılması ve ortaya çıkan ekonomik fayda ile tüketicinin elde edeceği
menfaat arasında makul bir denge olması gerekmektedir. Bu çerçevede; fiyatlar
seviyesindeki düşüş, satış sonrası etkin hizmetler, ürün çeşitliliğinin artması, tüketicinin
ürüne daha kolay ulaşabilmesi, malın arzında devamlılığın sağlanması gibi koşullar
tüketicinin elde edeceği menfaat kapsamında değerlendirilebilmektedir.
(92) Bildirim Formu ve ek açıklamalar kapsamında ilgili şarta ilişkin olarak aşağıdaki
gerekçeler sunulmuştur:
- Endeks ile birlikte, sektörde faaliyet gösteren teşebbüslerin güvenilir verilerden
yararlanarak faaliyetlerini ve yatırımlarını etkin şekilde planlayabilecekleri, bu
sayede teşebbüslerin tasarruf edecekleri ve gerçekleştirdikleri tasarrufu en
nihayetinde sundukları ürün ve hizmetlerin fiyatlarına yansıtabilecekleri, bu
doğrultuda tüketicilere daha kaliteli ve uygun fiyata ürün ve hizmet sunabilecekleri,
- Müşterilerin araştırma maliyetlerinin bu endeks sayesinde azalacağı ve bu
durumun tüketicilere uygulanacak nihai fiyatlara etki edeceği,
- Endeks ile mevcut ürünlere, bunların özelliklerine ve geçmiş ortalama fiyatlarına
ilişkin daha iyi bilgilendirme sağlanmasının, müşterilerin alımlarında bilinçli bir
seçim yapmasına imkan tanıyacağı ve tedarikçiler arasında rekabetin artması
sonucunu doğuracağı,
- Teşebbüslerin, güvenebilecekleri bir fiyat endeksinin bulunmaması durumunda, en
büyük sağlayıcıların fiyat listelerini baz almak zorunda kalacakları
belirtilmiştir.
(93) Bilindiği üzere, 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinin gerekçesinde, tüketiciye söz
konusu yararın ne ölçüde yansıtılması gerektiği hususunda; “Bu yararlı etkinin
tüketiciye yansımayarak, sadece firma karları olarak kalması halinde muafiyet
uygulanamayacaktır. Ortaya çıkan yarardan tüketicinin adil bir pay alması suretiyle
Rekabet Hukukunun sosyal yönü de ortaya çıkacaktır.” ifadelerine yer verilmektedir. Bu
çerçevede, bildirime konu endeksin nihai tüketiciye ne derece fayda sağlayabileceğini
ortaya koymak üzere oluklu mukavva üreticilerinin müşterileri konumundaki
teşebbüslere ürünlerini paketlemek ve muhafaza etmek amacıyla kullandıkları oluklu
mukavva kutuların maliyetinin toplam ürün maliyeti içerisindeki payı sorulmuş olup,
aşağıdaki tabloda bu oranlar gösterilmektedir:
16-10/162-72
33/40

Tablo 7: Toplam Ürün Maliyeti İçerisinde Oluklu Mukavva Kutu Maliyetinin Payı
Teşebbüs Adı Ürün Oran (%)
(…..) Gazlı ve Gazsız İçecek (…..)
(…..) Kişisel Bakım ve Gıda (…..)
(…..)
Beyaz Et (…..)
Yumurta (…..)
(…..)
Buzdolabı (…..)
Klima (…..)
Çamaşır Makinesi (…..)
Bulaşık Makinesi (…..)
Fırın (…..)
(94) Yukarıdaki tablodan da görüldüğü üzere, farklı sektörlerde faaliyet gösteren
müşterilerin oluklu mukavva kutu maliyetinin toplam ürün maliyeti içerisindeki payı
%(…..) ila %(…..) oranında değişmektedir. Söz konusu maliyetlerin toplam ürün
maliyetleri içinde oldukça küçük bir paya sahip olduğu dikkate alındığında; oluklu
mukavva kutu fiyatlarında endekse (kağıt fiyatlarındaki artış/azalış) bağlı olarak
yaşanacak değişimler doğrultusunda, müşterilerin nihai tüketicilere uygulayacağı ürün
fiyatlarında önemli bir artış ya da azalış gerçekleşmeyeceği; dolayısıyla bildirime konu
endeksin tüketicilere önemli bir etkisi olmayacağı değerlendirilmektedir.
(95) Diğer yandan, bildirim kapsamında endeks sayesinde müşterilerin bilgi asimetrisinin
giderilmesi ile müşterilerin yatırımlarını etkin şekilde planlayabilecekleri, bu sayede
teşebbüslerin tasarruf edecekleri ve araştırma maliyetlerinin azalmasına bağlı olarak
tüketicilere uygulanacak nihai fiyatların düşeceği iddia edilmişse de; kağıt fiyatlarına
ilişkin olarak müşteriler tarafından halihazırda yapılan piyasa araştırmalarının, ürün
fiyatlarına önemli bir etkisi olmadığı; dolayısıyla araştırma maliyetlerinde yaşanacak bir
azalmanın ürün fiyatında bir düşüşe sebep olmayacağı dile getirilmelidir.
(96) Bu çerçevede, nihai tüketicilerin bildirim konusu endeksten fayda sağlamalarının pek
mümkün olmadığı; endeksin -iddia edildiğinin aksine- nihai tüketiciler açısından fiyat
düşüşü yahut ürün kalitesinde artış gibi somut faydalar getirmeyeceği, bu yönüyle
muafiyetin ikinci şartının sağlanmadığı değerlendirilmektedir.
c) İlgili Piyasanın Önemli Bir Bölümünde Rekabetin Ortadan Kalkmaması
(97) Muafiyetin üçüncü şartı, anlaşmanın veya kararın teşebbüslere ilgili piyasanın önemli
bir bölümünde rekabeti ortadan kaldırma imkânı tanımaması, bir başka deyişle
sağlanan ekonomik gelişme veya fayda ile tüketicinin bundan yarar sağlamasının
rekabetin ortadan kaldırılması sonucunda elde ediliyor olmamasıdır. Bu şartın amacı,
rekabetin kısmen sınırlandırılmasına izin verilen piyasalardaki reel ve potansiyel
rekabetin devamının teminidir. İlgili pazarın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan
kalkıp kalkmadığı değerlendirilirken dikkate alınması gereken başlıca hususların ise;
pazarda halihazırda giriş engellerinin olup olmadığı, hakim durumda olan bir
teşebbüsün bulunup bulunmadığı, dikey anlaşmalar aracılığıyla giriş engeli yaratılıp
yaratılmadığı, pazarın yapısı, tüketici tercihlerinin ne ölçüde kısıtlandığı şeklinde
sıralanması mümkündür.
16-10/162-72
34/40

(98) Bildirim Formu ve ek açıklamalar kapsamında ilgili şarta ilişkin olarak aşağıdaki
gerekçeler sunulmuştur:
- Endeks kapsamında, teşebbüslerin alım fiyatlarına ilişkin herhangi bir bilgiye yer
verilmeyeceği,
- Endekse yalnızca fiyatlarda aylık bazda yaşanan değişimlerin yansıtılacağı,
- Endekste piyasada fiilen gerçekleşmiş fiyat verilerine yer verilmeyeceği,
- Endeks kapsamında yalnızca geçmiş döneme ait, kamuya açıklanmış kağıt
fiyatlarındaki hareketlerin “toplulaştırılmış” ve “ortalama” bir veri halinde
sunulmasının, rekabetçi endişe yaratmasının mümkün olmadığı,
- Endeks ile birlikte pazarda rekabetin ortadan kalkmasının söz konusu olmadığı
belirtilmiştir.
(99) Dosya kapsamında yapılan incelemelerden, gerek oluklu mukavva kağıtları pazarının
gerekse de oluklu mukavva kutu pazarının halihazırda rekabetçi bir yapı sergilediği; her
iki pazarda giriş engellerinin söz konusu olmadığı ve yoğunlaşma oranlarının düşük
olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, oluklu mukavva kağıdı pazarında faaliyet
gösteren 37 teşebbüsün 24’ü kağıt üreticisi, 13’ü ise kağıt ithalatçısıdır. Diğer yandan,
oluklu mukavva kutusu pazarında ise toplamda 82 adet teşebbüsün faaliyet gösterdiği
ve bunların 31’inin OMÜD’e üye olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte her iki pazarın
rekabetçi yapısının, bildirime konu endeks kapsamında gündeme gelen rekabetçi
endişeleri bertaraf etmekte yeterli olmadığı değerlendirilmektedir.
(100) Dosya kapsamında elde edilen bilgiler ışığında, kağıt fiyatlarının çeşitli parametrelere
bağlı olarak oldukça değişken bir seyir izlediği ve bu durumun da oluklu mukavva kutu
fiyatlarının güncellenmesi zorunluluğunu beraberinde getirdiği anlaşılmıştır. Nitekim
sektörde, fiyatlardaki değişkenlik sebebiyle kağıt sağlayıcıları ve oluklu mukavva kutu
üreticilerinin uzun dönemli sözleşme yapmayı tercih etmedikleri, bunun yerine kağıt
alımlarının aylık ihtiyaçlar doğrultusunda gerçekleştirildiği bilinmektedir. Tablo 5’den de
görüldüğü üzere, 2013-2015 yıllarında test liner, fluting ve kraft liner kağıt türlerinde
ortalama satış fiyatları genel olarak artış trendindedir. Bu durum ise, oluklu mukavva
üreticilerinin maliyetlerinin artmasına sebep olmakta ve kutu fiyatlarında artış yönünde
bir baskı oluşturabilmektedir. Bununla birlikte, OMÜD yetkilileri, kutu maliyetleri
artmasına rağmen bu maliyetlerin fiyatlara yansıtılmasının pek mümkün olmadığını,
sektörde faaliyet gösteren oluklu mukavva üreticilerinin karşısında güçlü alıcıların
olduğunu, oluklu mukavva kutu alımlarının genellikle ihale yoluyla yapıldığını,
dolayısıyla ihaleler kapsamında yaşanan rekabetin bir sonucu olarak oluklu mukavva
kutu üreticilerinin oldukça düşük kâr marjlarıyla faaliyet göstermek zorunda kaldıklarını
belirtmiştir.
16-10/162-72
35/40

(101) Tam da bu noktada, endeksin hayata geçirilmesinin oluklu mukavva üreticileri
açısından oldukça önem taşıdığı, zira endeksin artış yönünde seyir göstermesi halinde
oluklu mukavva kutusu satışlarında ve/veya fiyat revizyonlarında kağıt fiyatındaki
değişimlerin37 oluklu mukavva kutusu fiyatlarına yansıtılacağı değerlendirilmektedir. Bu
yönüyle, endeks kapsamında yayımlanacak olan geçmiş aya ilişkin kağıt fiyatı
değişimlerinin oluklu mukavva pazarındaki fiyat oluşumunu etkileyebileceği; oluklu
mukavva kutu fiyatlarının piyasa dengesi doğrultusunda değil, yayımlanan endeksteki
kağıt fiyatları değişimleri doğrultusunda oluşabileceği dile getirilmelidir. Oluklu mukavva
üreticilerinin maliyetlerinin yaklaşık %70’inin kağıt fiyatlarına tekabül ettiği dikkate
alındığında, maliyet yapıları büyük oranda benzer olan üreticiler, endeks kapsamında
oluşacak fiyat değişim oranları doğrultusunda fiyatlarını güncelleyecekler; dolayısıyla
endeks fiyat artırım sinyali işlevi görebilecektir.
(102) Diğer yandan, benzer bir işlev kağıt sağlayıcıları bakımından da gündeme
gelebilecektir. Zira endekse dayanak teşkil eden fiyat listeleri gerçek anlamda kamuya
açık veriler değildir. Bu doğrultuda, kağıt sağlayıcılarının fiyatlarının da endeks
doğrultusunda oluşma riski ortaya çıkabilecek ve söz konusu rakipler arasında da
rekabet etme güdüsü azalabilecektir. Bu noktada, fiyatların artış seyri göstermesi
halinde endeksin, kağıt sağlayıcılarını destekler nitelikte bir fonksiyona sahip olacağı;
bununla birlikte mukavva üreticilerinin maliyetlerini yakından ilgilendirmesi sebebiyle
oluklu mukavva üreticileri aleyhine bir durum teşkil edebileceği değerlendirilmektedir.
(103) Bildirim kapsamında, (…..) gibi kriterler dikkate alınarak kağıt sağlayıcılarının oluklu
mukavva üreticilerine birtakım indirimler yaptığı; piyasada uygulanan fiyatların liste
fiyatlarından genellikle daha düşük olduğu, dolayısıyla liste fiyatlarının azami fiyatlar
olarak düşünülebileceği ifade edilmiştir. Söz konusu husus dikkate alındığında, endeks
kapsamındaki fiyat değişimlerinden oluklu mukavva üreticilerinin, kendi müşterileri
konumunda bulunan teşebbüslere göre daha az etkileneceği değerlendirilmektedir.
Zira, kağıt sağlayıcıları ile oluklu mukavva üreticileri arasındaki ilişki gereği mukavva
üreticilerine liste fiyatı üzerinden indirim yapılacak iken, oluklu mukavva üreticileri ile
müşterileri arasındaki ilişki gereği fiyat revizyonu doğrudan liste fiyatlarındaki değişim
esas alınarak yapılacaktır. Dolayısıyla liste fiyatlarındaki değişime bağlı olarak
endeksin genel olarak artış seyrinde olması halinde, bu durumdan asıl zarar görecek
grup oluklu mukavva üreticilerinin müşterileridir. Nitekim aynı hususa ilişkin olarak,
(…..) ve (…..)’nin endekse dair çekinceleri dikkat çekmektedir. Söz konusu teşebbüsler
tarafından yapılan açıklamalarda, endeksin müşteriler üzerinde fiyat baskısı
oluşturulabilmek amacıyla kullanılabileceği, bu sebeple de endeksin müşterilerin
pazarlık güçlerini olumsuz yönde etkilemesinin muhtemel olduğu dile getirilmiştir. Bu
yönde, (…..)’nın halihazırdaki duruma ilişkin olarak, “(…..)” şeklindeki ifadelerinin göz
ardı edilmemesi gerekmektedir.

37 Teşebbüslerden elde edilen bilgiler doğrultusunda, sektörde %5 ila %10 arasında gerçekleşen kağıt
fiyatı değişikliklerinin, önemli fiyat değişiklikleri olarak nitelendirildiği anlaşılmıştır.
16-10/162-72
36/40

(104) Diğer yandan değerlendirmede, endekse katılan firma sayısının önem taşıdığı
düşünülmektedir. Bildirim kapsamında, sekiz kağıt üreticisi ve sekiz kağıt ithalatçısı
olmak üzere toplam 16 teşebbüsün endeks kapsamında OMÜD’e fiyat listesi sunacağı
ifade edilmiştir. Piyasada faaliyet gösteren toplam 37 kağıt sağlayıcısı olduğu dikkate
alındığında, endeksin halihazırda kağıt piyasasının yalnızca bir kısmını yansıtacağı
anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, OMÜD yetkilileri Kurulun endeks uygulamasına
bireysel muafiyet tanıması halinde endeks çalışmasına katılımın daha yüksek olacağını
beklediklerini ifade etmiştir. Bu tip endekslerin çok geniş katılımlı olması halinde bir
gösterge niteliği taşıyacağı, geniş katılımın sağlanamadığı bir durumda belli sayıdaki
kağıt sağlayıcısının endeks fiyatını belirlemede etkin olacağı, bu durumun ise rekabeti
olumsuz yönde etkileme ihtimali olduğu değerlendirilmektedir.
(105) Nitekim (…..) da, bu tür bir endeksin tüm çevrelere fayda sağlayabilmesi için Türkiye
ölçeği ile bağlı kalınmaması gerektiğini, yurt dışı piyasalarla entegrasyonun
sağlanmasının daha doğru olacağını belirtmiştir. Bildirim kapsamında örnek olarak
sunulan RISI analizleri incelendiğinde, anılan analizlerin Avrupa ölçeğinde olduğu ve
dolayısıyla çok geniş bir katılımla gerçekleştirildiği; verilerin bireyselleştirilmesinin ve
coğrafi olarak alt pazarlara göre ayrıştırılmasının mümkün olmadığı görülmektedir. Bu
yönüyle OMÜD tarafından uygulanması planlanan endeks için RISI analizlerinin sağlıklı
bir örnek teşkil etmediği dile getirilmelidir.
(106) Değerlendirmeyi etkileyecek bir diğer husus ise, endekse fiyat listesi sunacak kağıt
sağlayıcılarının hangi teşebbüsler olduğudur. OMÜD tarafından gönderilen ek
bilgilerde, OMÜD sempati üyelerinin (44 üye) oluklu mukavva sanayisi için makine ve
teçhizat, kalıp ve klişe üreten kuruluşlar ile mümessillik ve danışmanlık hizmeti veren
kuruluşları temsil eden kişilerden oluştuğu belirtilmiştir. Ancak dosya kapsamında
yapılan incelemelerden, kağıt sağlayıcısı konumunda bulunan (…..) adet teşebbüsün
sempati üyeleri arasında yer aldığı; bunların (…..)’inin ise endeks kapsamında
OMÜD’e fiyat listesi sunacak kağıt sağlayıcıları olduğu anlaşılmıştır. Bu çerçevede,
halihazırda OMÜD’e fiyat listesi sunacak 16 kağıt sağlayıcısının (…..)’inin OMÜD
Sempati üyesi konumunda olması, endeksin objektifliği konusunda şüphelere yol
açmakta ve rekabetçi endişeleri beraberinde getirmektedir.
(107) Yukarıda yer alan açıklamalar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, endeks
uygulamasının muafiyetin üçüncü koşulunu sağlamadığı değerlendirilmektedir.
d) Rekabetin (a) ve (b) Bentlerindeki Amaçların Elde Edilmesi İçin Zorunlu Olandan
Fazla Sınırlandırılmaması
(108) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesinde öngörülen bu son koşul gereği, tüketicilere
yansıtılan ekonomik gelişme ve iyileştirmenin elde edilmesinde rekabeti daha az
sınırlayan bir yöntem mevcut ise anlaşmaya muafiyet tanınamayacaktır. Bu şart
altındaki değerlendirmelerde genel olarak, uygulamanın rekabeti kısıtlayıcı etkilerinin,
elde edilecek faydaların sağlanması için zorunlu olup olmadığı dikkate alınmaktadır.
16-10/162-72
37/40

(109) Bildirim Formu ve ek açıklamalar kapsamında ilgili şarta ilişkin olarak aşağıdaki
gerekçeler sunulmuştur:
- Endekste yalnızca fiyat artışlarının değil, aynı zamanda fiyat düşüşlerinin de
yayımlanacak olması sebebiyle, sektörde alıcı ve satıcı konumunda bulunan
teşebbüslerin pazarlık güçlerinin korunacağı,
- Oluklu mukavva üreticileri ile bunların müşterileri konumunda bulunan teşebbüsler
arasındaki sözleşmelerin genellikle uzun süreli olarak akdedilmesi sebebiyle, kutu
maliyetinden kağıda karşılık gelen kısmın kağıt fiyatları ile orantılı olarak
güncellenmesi gerektiği, bunun için de RISI analizi gibi güvenilir bir veriye
Türkiye’de de ihtiyaç duyulduğu ve yayımlanması planlanan endeksin yalnızca bu
amaca hizmet edeceği,
- Endeks kapsamında bireyselleştirilmiş fiyat bilgilerinin teşebbüslerle hiçbir şekilde
paylaşılmayacağı,
- Endeksin, sağlayıcıların liste fiyatları üzerinden oluşturulacağı ve piyasada
uygulanan azami-asgari satış fiyatlarının üyeler ile paylaşılmasının söz konusu
olmadığı,
- OMÜD üyelerince ortak alım yapılması ya da sağlayıcılar ile fiyatların müzakere
edilmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı
ifade edilmiştir.
(110) Öncelikle, endeks kapsamında piyasada fiilen gerçekleşmiş fiyat verilerine yer
verilmeyeceği, verilerin toplulaştırılmış halde ve azami-asgari fiyatları içermeyecek
şekilde yayımlanacağı, endeksin bağımsız bir uzman (akademisyen) tarafından
oluşturulacağı hususları rekabetçi endişeleri azaltmaktadır. Bununla birlikte, endeksin
güncel (aylık) verileri içermesi, bilgi değişiminin sıklıkla (aylık bazda) yapılacak olması
ve en önemlisi de endeks kapsamında paylaşılacak bilginin gerçek anlamda kamuya
açık olmaması nedeniyle, rekabetin zorunlu olandan fazla sınırlandırılacağı
değerlendirilmektedir. Öte yandan, endekse dayanak oluşturacak liste fiyatlarının
doğrudan OMÜD tarafından temin edildikten sonra ilgili bağımsız uzmana iletilmesinin
planlandığı bilinmektedir. Endekse dayanak teşkil edecek verilerin derlenmesi
aşamasında OMÜD’ün aktif bir rol alması, rekabetçi endişelerin oluşmasına mahal
verebilecek niteliktedir. Her ne kadar bildirim yapıldıktan yaklaşık dört ay sonra, Kurum
nezdinde oluşabilecek her türlü endişe ve şüphenin kaldırılmasına yönelik olarak, söz
konusu fiyat listelerinin doğrudan bağımsız uzmana iletilmesi seçeneğine OMÜD
tarafından sıcak bakıldığı ifade edilmişse de, endeks kapsamında yukarıda bahsi
geçen rekabetçi endişeler varlığını halen koruduğundan, endeks uygulaması ile
rekabetin zorunlu olandan fazla sınırlandırılacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
(111) Diğer yandan, kağıt sağlayıcılarının endeksteki ağırlıklarının anlaşılabilmesi adına,
anılan teşebbüslerden geçmiş yıla ilişkin üretim kapasitelerinin ve satış miktarlarının
(bulundukları aralık belirtilmek suretiyle) OMÜD tarafından doğrudan talep edileceği ve
OMÜD’ün de bu bilgileri bağımsız uzmana sunacağı dikkate alındığında, bu tür hassas
verilerin OMÜD tarafından toplanacak olması, rekabetçi endişeleri beraberinde
getirmektedir. Nitekim söz konusu verilerin OMÜD bünyesinde toplanması halinde,
kağıt sağlayıcıları bazında arz miktarının belirlenmesi ve dolayısıyla arz piyasasının
şeffaflaşması ihtimalinin gündeme gelebileceği değerlendirilmektedir.
16-10/162-72
38/40

(112) Her ne kadar bildirim kapsamında, yalnızca endeksin uygulamaya konulmasından
önce ve bir kereye mahsus olarak üretim kapasitelerine ve satış miktarlarına ilişkin
verilerin teşebbüslerden talep edileceği, piyasada ciddi bir değişiklik olmadıkça bu
bilgilerin yeniden talep edilmeyeceği belirtilmişse de; piyasaya giriş ve çıkışların
olabileceği veya kağıt sağlayıcılarının bir kısmının kapasite artırımına gidebileceği
hususları dikkate alındığında, pazar paylarının her an değişkenlik gösterebileceği, bu
nedenle kağıt sağlayıcılarından geçmiş yıla ilişkin olarak ticari sır niteliğindeki söz
konusu verilerin yeniden talep edilebileceği, bu durumda söz konusu taleplerin ne
sıklıkla gerçekleştirileceği hususunda birtakım belirsizliklerin olduğu dile getirilmelidir.
(113) Tüm bu hususlar birlikte gözetildiğinde, endeks ve benzeri uygulamaların sektördeki
rekabeti, amaçlanan faydaların elde edilmesi için gerekli olandan daha fazla
sınırlandıracağı; dolayısıyla muafiyetin son şartının sağlanmadığı görülmektedir.
(114) Bireysel muafiyet koşullarına ilişkin olarak yukarıda yer alan açıklamalar ışığında,
bildirim kapsamında sunulan gerekçelerin somut bir şekilde temellendirilemediği ve
bildirime konu endeks uygulamasının bireysel muafiyet şartlarını bir bütün olarak
taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.
H. SONUÇ
(115) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre;
1. Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği’nin, üyelerine aylık olarak kağıt fiyatları endeksi
sağlaması uygulamasına 4054 sayılı Kanun’un 8. maddesi çerçevesinde menfi tespit
belgesi verilemeyeceğine, OYBİRLİĞİ ile
2. Söz konusu uygulamaya aynı Kanun’un 5. maddesi kapsamında bireysel muafiyet
tanınamayacağına OYÇOKLUĞU ile
karar verilmiştir.



























16-10/162-72
39/40

KARŞI OY GEREKÇESİ
(16.03.2016 tarihli ve 16-10/162-72 sayılı Kurul Kararı)
Kurulun 16.03.2016 tarih ve 16-10 sayılı toplantısında görüşülen Oluklu Mukavva
Sanayicileri Derneği’nin, üyelerine aylık olarak kâğıt fiyatları endeksi sağlaması
uygulamasına menfi tespit/muafiyet tanınması talebine yönelik olarak hazırlanan
rapora ve incelenen dosya kapsamına göre Oluklu Mukavva Sanayicileri
Derneği’nin üyelerine aylık olarak kâğıt fiyatları sağlaması uygulamasına 4054
Kanun’un 8. ve 5. maddeleri gereğince menfi tespit belgesi verilemeyeceğine ve
anılan uygulamaya bireysel muafiyet tanınamayacağına ilişkin Kurul kararına,

 Oluklu mukavva kâğıt ve oluklu mukavva kutu sektörlerinin olabildiğince
rekabetçi olması,
Oluklu mukavva kâğıt üreticileri sayısının 40’lar, oluklu mukavva kâğıt kutu
üreticilerinin sayısının 80’ler civarında bulunması her iki sektörün de
olabildiğince rekabetçi olduğunu ortaya koyduğu,

 Aynı rekabetçi yapının oluklu mukavva kutu teşebbüslerinin fiyatlarında da
görüldüğü, anılan sektörlerdeki teşebbüslerin ürettikleri ürünler bazında
homojen ürün yapısının bulunmadığı, ürünlerin fiyat ve kalite bakımından
farklılık gösterdiği,

 Anılan sektörlerin mevcut nitelikleri itibariyle uluslararası bir özellik arz ettiği,
teşebbüslerin ülke içi fiyatlarını belirlerken dünya ve Avrupa fiyatlarını
yakından takip ettikleri, üstelik bu takibi bu oluklu mukavva üreticilerinin ya
da daha geniş bir anlamda orman ürünleri alanında endeks oluşturan RISI
ekonomik göstergelerine göre yaptıkları, RISI endekslerinin Avrupa Birliği
Komisyonu tarafından da referans olarak alındığı, RISI’nin sadece
gerçekleşen fiyatları değil, talep kapasite ve üretim verilerini de paylaştığı,
üstelik anılan uygulamanın Avrupa’nın önemli bir bölümünü kapsayacak
şekilde ve yaklaşık 20 yıldır sürdürüldüğü,

 Diğer taraftan Kurul’un Petrol Sanayi Derneği (PETDER) ile ilgili olarak
aldığı 22.09.2011 tarihli ve 11-48/1215-428 Sayılı kararı ile ve Otomotiv
Distribütörleri Derneği (ODD) ile ilgili olarak aldığı 15.04.2004 tarihli ve 04-
26/287-65 Sayılı ve ayrıca 09.09.2009 tarihli ve 09-41/998-255 Sayılı
kararları ile Kurul’ un adı geçen teşebbüs birliklerine bu birliklere bağlı
teşebbüslerin fiyatları ile bir takım diğer verilerinin toplanarak üyelerine
dağıtılmasına muafiyet verdiği,

hususları gözetilerek benzer şekilde rekabetçi bir yapı taşıyan çok sayıda
teşebbüsün bulunduğu, ürünlerin homojen olmadığı ve uluslararası nitelik taşıyan
özelliklere sahip Oluklu Mukavva Sanayi Derneği’nin menfi tespit/muafiyet talebine
sağlayıcı üretici, müşteri ve tüketici için şeffaf bir piyasa oluşumu ve bu piyasada
daha rekabetçi bir yapı oluşturulabilmesi bakımından Avrupa Komisyonu’nca
referans alınan RISI endeksi ve Kurul’ca alınan PETDER ve ODD kararları
çerçevesinde muafiyet verilebileceği görüşü ile karşıyım.


Fevzi ÖZKAN
Kurul Üyesi
16-10/162-72
40/40

Doç. Dr. Tahir SARAÇ’ın 16.03.2016 tarih ve 16-10/162-72 sayılı Kararın Toplantı
Tutanağında Yer Alan Karşı Oy Gerekçesi

Doç. Dr. Tahir SARAÇ, 16.03.2016 tarih ve 16-10/162-72 sayılı Kurul kararının
alındığı 16-10 sayılı Kurul toplantısına katılmış ve kısa karar tutanağını imzalamış
olmakla birlikte, kararın gerekçeli metni imzası olmaksızın tekemmül ettirilmiştir. Söz
konusu karara ilişkin kısa karar tutanağında Doç. Dr. Tahir SARAÇ karşı oy
gerekçesini;
“Bireysel muafiyet tanınabileceği görüşüyle çoğunluğa katılmıyoruz.”
şeklinde ifade etmiş ve imzalamıştır.


Full & Egal Universal Law Academy