Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-25/342-159
Karar Türü: Menfi Tespit ve Muafiyet
Konu: Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. ile Roche Müstahzarları San. A.Ş. arasında imzalanan “Tanıtım Sözleşmesi”ne muafiyet tanınması talebi
Karar Tarihi: 02.05.2013

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2013-3-20 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 13-25/342-159
Karar Tarihi : 02.05.2013

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER

Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : İsmail Hakkı KARAKELLE, Reşit GÜRPINAR,
Kenan TÜRK, Fevzi ÖZKAN

B. RAPORTÖRLER: Neyzar ÜNÜBOL, Didem ULUÇ

C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : - Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti.
Temsilcisi: Av. Murat AKDENİZ
UHB Hukuk Bürosu Mühürdar Cad. Sahil Apt. No:99
1 Kadıköy/İstanbul

(1) D. DOSYA KONUSU: Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. ile Roche Müstahzarları San.
A.Ş. arasında imzalanan “Tanıtım Sözleşmesi”ne muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 16.03.2012 tarih ve 1665 sayı ile giren bildirim
üzerine düzenlenen 24.04.2013 tarih ve 2013-3-20/MM sayılı Menfi Tespit/Muafiyet Raporu
görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖRLERiN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusu anlaşmaya menfi tespit
belgesi verilebileceği kanaat ve sonucuna ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflar
G.1.1. Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. (MSD)
(4) MSD, ABD’de yerleşik halka açık bir şirket olan ve ilaç sektöründe faaliyet gösteren Merck
Holdings LLC. (Merck) unvanlı şirketin Türkiye’deki iştirakidir.
(5) MSD, ürünlerinin bir kısmını ithal etmek, geri kalan kısmını ise Türkiye’de fason olarak
ürettirmek suretiyle Türkiye’de ilaç sektöründe faaliyet göstermektedir.
G.1.2. Roche Müstahzarları San. A.Ş. (Roche)
(6) Roche, merkezi İsveç’te bulunan F-Hoffman La Roche Ltd. (Hoffman-La- Roche) unvanlı
ilaç şirketinin Türkiye’deki iştirakidir. Roche, beşeri ilaç ithalatı, üretimi ve satışı ile iştigal
etmektedir.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(7) Mevcut dosya bakımından değerlendirme sonucunu etkilemeyeceğinden hareketle ilgili ürün
pazarı tanımlanmasına gerek olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
G.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(8) İlgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak belirlenmiştir.

13-25/342-159
2 / 4

G.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
G.3.1. Başvuru Konusu Anlaşma
(9) Merck, Vıctrelıs (boceprevir) tabletlerini dünyanın belirli ülkelerinde pazarlama, satma ve
dağıtma haklarına sahiptir. Hoffman-La-Roche ise Pegasys (peginterferon alfa 2A) enjektabl
çözeltisini dünyanın belirli ülkelerinde pazarlamakta, satmakta ve dağıtmaktadır. 19
Temmuz 2011 tarihinde Merck ile Hoffman-La-Roche arasında Vıctrelıs ürününün,
aralarında Türkiye’nin de bulunduğu belirli ülkelerde Hoffman-La-Roche iştiraklerince
tanıtımına ilişkin bir Tanıtım Anlaşması (Anlaşma) imzalanmıştır.
(10) Merck’in Türkiye iştiraki olan MSD, Sağlık Bakanlığı’ndan Vıctrelıs için 21.09.2012 tarihinde
ruhsat almış ve ruhsat alımının ardından ana şirketlerin Türkiye’deki iştirakleri olan MSD ve
Roche arasında 24.01.2013 tarihinde Anlaşmanın Türkiye’de uygulanmasına ilişkin bir
protokol imzalanmıştır. Protokolün 1. maddesi uyarınca Anlaşma Türkiye’de Rekabet Kurulu
(Kurul)’nun muafiyet ya da menfi tespit vermesi ile geçerlilik kazanacaktır.
(11) Anlaşma ile MSD, Türkiye’de Vıctrelıs’in hepatit C virüsünün tedavisinde Pegasys ve
ribavirin ile birlikte bir kombinasyon tedavisi şeklinde kullanımına yönelik olarak tanıtımı ve
ilgili tıbbi iş hizmetlerinin yürütülmesi konusunda Roche’u yetkilendirmektedir. Söz konusu
anlaşma aynı ATC3 sınıfında yer alan ancak farklı etken maddelere sahip ürünlerin
kombinasyon halinde kullanımına yönelik tanıtıma ilişkin bir işbirliği anlaşmasıdır. Aynı ilgili
ürün pazarında faaliyet gösteren teşebbüsler arasındaki söz konusu anlaşma, yatay nitelikte
bir işbirliğini öngörmektedir.
(12) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)’un 4. maddesini ihlal
eden yatay işbirliği anlaşmaları, 5. maddede sayılan dört şartı karşılamak koşuluyla 4.
maddenin yasaklayıcı hükmünden muaf tutulabilmektedir.
G.3.2. Anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Değerlendirilmesi
(13) Anlaşmanın 1.40 ve 1.62 maddeleri uyarınca tanıtım faaliyeti, Vıctrelıs’in ürün etiketi ve
geçerli hukuka göre ilgili alanda doğru ve uygun kullanımını teşvik etmeye yönelik
faaliyetleri, tıbbi iş faaliyetleri ise tıbbi işler personeli tarafından gerçekleştirilecek olan tıbbi
eğitim dahil, bilimsel alışveriş (esasen genellikle tıbbi işler personeli ve terapötik alanlarla
ilgili sağlık uzmanları arasındaki alışverişler üzerinde odaklanan, fakat danışma kurulu
faaliyetleri hariç) ve eğitim faaliyetlerini ifade etmektedir.
(14) Anlaşmanın 2.1. maddesi “…işbu Sözleşmenin şartları ve koşulları çerçevesinde Merck,
işbu belgeyle münhasır olmayan nitelikte olmak üzere Roche’u, her durumda Bölge
dahilinde ilgili alanda Merck Ürünü Etiketine uygun olarak, Merck Ürününün Tanıtımının
yapılması ve Merck Ürünüyle ilgili Tıbbi İş Hizmetlerinin gerçekleştirmesi için
görevlendirmekte ve tutmaktadır…” ifadesi ile anlaşmanın münhasırlık içermediğini ortaya
koymaktadır. Ayrıca anlaşma uyarınca Roche Vıctrelıs’in tanıtımını yaparken başka bir
proteaz inhibitörü ile “başa baş karşılaştırma verilerini sunmayacak veya Vıctrelıs’i ve
herhangi bir diğer proteaz inhibitörünü birbirine karşı detaylandırmayacaktır.” denilmektedir.
Aynı maddenin devamında Roche tarafından başka bir proteaz inhibitörünün tanıtımının da
yapılması halinde, diğer proteaz inhibitörü ile Vıctrelıs’in tanıtımının en azından eşit şartlarda
gerçekleşmesini sağlama yükümlülüğü getirilmektedir. Dolayısıyla MSD ile Roche
arasındaki anlaşma, Roche’un Vıctrelıs haricinde bir proteaz inhibitörü ile ilgili tanıtım
faaliyetinde bulunmasını engellememektedir.
(15) Anlaşmanın 2.1.2. maddesinde ise “Açıklık için, Taraflar ilgili interferon alfa ilaçlarıyla
(Pegasys ve Pegıntron) veya ribavirin ilaçlarıyla (Copegus ve Rebetol) ilgili gizli veya diğer
halka açık olmayan bilgileri herhangi bir şekilde tartışmayacak veya paylaşmayacaklardır ve
işbu Sözleşme, Taraflardan herhangi biri üzerinde ilaçlarla ilgili işbu Sözleşme dışındaki
işlerini yürütmeleri konusunda hiçbir kısıtlama getirmemektedir. Ayrıca Taraflar, bu ilaçların
13-25/342-159
3 / 4

fiyatlarına ilişkin bilgileri de tartışmayacak veya paylaşmayacaklardır.” ifadeleri ile anlaşma
kapsamında taraflar arasında, ürün hakkında gizli bilgi ve fiyat gibi rekabete hassas bilgilerin
paylaşılmasının sınırlandığı anlaşılmaktadır. Ayrıca anlaşmada tanımlanan tanıtım ve tıbbi
iş hizmetleri haricindeki ticari kararları bakımından taraflar üzerinde herhangi bir kısıtlayıcı
hüküm de bulunmamaktadır.
(16) Anlaşma konusu ürünler ise aynı ATC3 sınıfında bulunmakla birlikte farklı etken maddelere
sahip ilaçlardır. Victrelis ve Pegasys’in rebavirin ile birlikte Hepatit C tedavisinde
kombinasyon halinde kullanımı FDA ve Avrupa Komisyonu tarafından da onaylanmıştır.
Dolayısıyla aynı ATC3 sınıfında yer alması ve en geniş haliyle aynı pazarda yer almasına
rağmen söz konusu ilaçların Hepatit C virüsünün tedavisinde birbirini tamamlayıcı olarak
kullanılabildiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla anlaşmanın amacı Merck’in, Hoffman-La-
Roche’un, belirli ülkelerde elde ettiği, farmasötik ürünlerin detaylandırılması, tanıtımı
alanındaki uzmanlığı ve teknik alt yapısından destek alarak avantaj sağlamak ve sağlık
görevlileri ve reçete yazanların, Pegasys ve Vıctrelıs’in Hepatit C tedavisinde bir
kombinasyon şeklinde kullanımının sağlanması amacıyla bilgilendirilerek hastalar açısından
fayda sağlanması olarak tanımlanmaktadır. Yukarıda yer verilen tespitler ışığında,
anlaşmanın rekabeti kısıtlama amacı olmadığı kanaatine varılmıştır.
(17) Anlaşma konusu faaliyetlerin, sağlık görevlileri ve reçete yazanlar üzerinde hukuken
bağlayıcı etkisi bulunmamakta, Roche çalışanları tarafından reçete yazanlar ve diğer
ilgililere tanıtım ve tavsiyeler yapılmakta ve kendilerini bağlayıcı hissedecekleri zorlamalar
yapılmamaktadır. Bu nedenle, Roche tarafından sözleşme kapsamında yapılacak tanıtım
faaliyetlerinin, bu anlaşmaya taraf olan ve anlaşmada kapsamında hedeflenen veya
doğrudan ve dolaylı olarak etkilenecek kişi ve teşebbüsler üzerinde, alım satım fiyatları, satış
koşulları ve zorlamaları, indirimler, piyasaya sunulacak arz miktarı, tedarikçilerin seçimi ve
tüketicilerin karar alması hususlarında etkisinin olmayacağı kanaati oluşmuştur.
(18) Anlaşma taraflarının sahip olduğu pazar gücü de anlaşmanın etkisinin değerlendirilmesi
bakımından önem taşımaktadır. Tablo 1’de J05B ATC 3 sınıfında anlaşma taraflarının pazar
paylarına yer verilmiştir.
Tablo 1: Roche ve MSD’nin J05B pazarındaki pazar payları
J05B- Anti HIV harici
antiviraller
Kutu Pazar Payı (%) TL Pazar Payı (%)
2010 2011 2012 2010 2011 2012
Roche (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Pegasys (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Valcyte (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Copegus (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Tamıflu (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Cymevene (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
MSD (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)
Vıctrelıs (…..) (…..) (…..) (…..) (…..) (…..)

(19) Anlaşma konusu ilaçlar Pegasys ve Vıctrelıs olup, bu iki ilacın ATC3 sınıfındaki pazar payları
sırasıyla %(…..) ve %(…..)’dır1. Anlaşma konusu ilaçların sahip oldukları pazar payları yüksek
bir pazar gücüne işaret etmemektedir. Söz konusu ilaçların etken maddelerine göre daha
dar bir pazar tanımı yapılması halinde ise ilaçların pazar payları daha yüksek olacak olmakla
birlikte anlaşma içeriğinin sadece tanıtım amaçlı olması ve rekabeti kısıtlayabilecek nitelikte
bilgi paylaşımı içermemesi gibi nedenlerle anlaşmanın taraflar arasında koordinasyon
yaratan bir etkisinin olmayacağı kanaatine varılmıştır.
(20) Anlaşmanın iki ilacın kombinasyon halinde birlikte kullanımına ilişkin tanıtım faaliyetlerine
yönelik olması, Roche’un başka bir proteaz inhibitörünün de tanıtımını yapması yönünde

1 Vıctrelıs Türkiye’de geri ödeme kapsamında olmadığından satışları çok düşük seviyededir.
13-25/342-159
4 / 4

kısıtlayıcı bir hüküm içermemesi, tarafların ticari sır niteliğinde gizli bilgilerinin ve fiyat, satış
koşulları ve arz miktarı gibi rekabet için hassas bilgilerin değişimini içermemesi ve tarafların
anlaşma konusu tanıtım faaliyetleri dışındaki ticari kararlarını sınırlandırmaması hususları
dikkate alındığında bildirime konu anlaşmanın amaç ve etki yönünden rekabeti sınırlayıcı
olmadığı kanaatine varılmıştır. Dolayısıyla bildirime konu anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un
4. maddesine aykırı olmadığı ve bu nedenle de 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi
kapsamında muafiyet değerlendirmesi yapılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
G.3.3. Anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un 6. Maddesi Kapsamında Değerlendirilmesi
(21) MSD ve Roche arasındaki anlaşma konusu ürünler olan Vıctrelıs ve Pegasys’in yer aldığı
ATC 3 sınıfında MSD’nin pazar payı %(…..) iken, Roche’un pazar payı %(…..)’tür. Bununla
birlikte anlaşma konusu ürünlerin etken madde bakımından rakibi bulunmadığından, etken
madde temelli pazar tanımında ikisinin de pazar payları %(…..) olacaktır. Dolayısıyla etken
madde bakımından her iki teşebbüsün de hakim durumda bulunduğu söylenebilecektir.
(22) Bununla birlikte, teşebbüslerin hakim durumda olduğu kabul edilse dahi anlaşma içeriğine
bakıldığında, tarafların ilgili piyasadaki rakiplerini dışlamaya, rakiplerin pazara erişimini
engellemeye veya pazar dışına çıkarmaya yönelik bir hüküm bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılan inceleme ve mevcut bilgiler ışığında anlaşmanın 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini
ihlal edecek nitelikte hüküm içermediği sonucuna ulaşılmıştır.
H. SONUÇ
(23) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre; Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd.
Şti. ile Roche Müstahzarları San. A.Ş. arasında imzalanan “Tanıtım Sözleşmesi”ne 4054
sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca menfi tespit belgesi verilmesine OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.










Full & Egal Universal Law Academy