Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 18-42/664-325
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Maya üreticilerinin ve/veya bayilerinin aralarında anlaşarak fiyat belirledikleri ve müşteri paylaştıkları iddiası
Karar Tarihi: 08.11.2018

Dosya Sayısı : 2018-3-18 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 18-42/664-325
Karar Tarihi : 08.11.2018
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Adem BİRCAN, Mehmet AYAN, Ahmet ALGAN,
Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Şükran KODALAK
B. RAPORTÖRLER: Didem ULUÇ SÜDEMEN, Cansu TOPAK KORKMAZ,
Dilara Nur CANSU, Osman Can AYDOĞDU
C. BAŞVURUDA
BULUNAN :- Gizlilik talebi bulunmaktadır.
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Pak Gıda Üretim ve Pazarlama A.Ş.
Pak İş Merkezi Prof. Dr. Bülent Tarcan Cad. No:5 Gayrettepe
Beşiktaş/İstanbul
- Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş.
Sahrayı Cedit Mah. Cebesoy Sok. No:8 34734 Kadıköy/İstanbul
Temsilcileri: Av. Şahin ARDIYOK, Dilara YEŞİLYAPRAK,
Av. Gediz ÇINAR
- Mauri Maya Sanayi A.Ş.
Aksakal Köyü, P.K. 101 Bandırma/Balıkesir
(1) E. DOSYA KONUSU: Maya üreticilerinin ve/veya bayilerinin aralarında anlaşarak
fiyat belirledikleri ve müşteri paylaştıkları iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına intikal eden başvuruda;
yaş maya tedariğinde tekelleşme nedeniyle yüksek fiyatlar uygulandığı, Pak Gıda
Üretim ve Pazarlama A.Ş.’nin Aydın’daki bayisi Ay-Pak Gıda Tekstil Turizm İnşaat
Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin (Ay-PAK) yıl başında zam yapılacağını
söylemesi üzerine iletişime geçilen rakip firma bayilerinin yüksek fiyat verdiği ya da
kendilerine maya tedarik etmek istemediği, bu noktada maya firmalarının müşterileri
paylaştığı izleniminin uyandığı ifade edilerek, 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında gerekli işlemlerin yapılması talep
edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 07.02.2018 tarih ve 1186 sayı ile intikal eden
gizlilik talepli başvuru üzerine hazırlanan 08.03.2018 tarih ve 2018-3-18/İİ sayılı İlk
İnceleme Raporu’nun görüşülmesi sonucunda, 15.03.2018 tarih ve 18-08/145-M sayı
ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
(4) İlgili karar uyarınca düzenlenen 31.10.2018 tarih ve 2018-3-18/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusuna ilişkin olarak 4054
sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonuç ve
kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Önaraştırma kapsamında başvuru sahibi ile yapılan telefon görüşmesinde, farklı
üreticilerin çalıştığı maya bayilerinin aynı fiyatı verdiği, bu noktada maya fiyatlarındaki
esas sorunun bayi kanalında olmadığı zira bayilerin üreticilerin haberi olmaksızın fiyat
düzenlemesi yapamayacağı, maya fiyatlarının üreticiler nezdinde yapılan anlaşmadan
kaynaklı olabileceği vurgulanmıştır.
1.1. Hakkında Önaraştırma Yürütülen Taraflar
1.1.1. Pak Gıda Üretim ve Pazarlama A.Ş. (PAK MAYA)
(6) Pak Gıda grubu bünyesinde bulunan ve 1973 yılında faaliyetine başlayan PAK MAYA,
başta yaş ekmek mayası olmak üzere ekmek katkı maddeleri, ekmek miksleri ve
yardımcı maddeleri, pudra şekeri, hamur kabartma tozu, şekerli vanilin gibi pişirme
yardımcıları üretim, pazarlama ve satışı faaliyetlerini yürütmektedir. PAK MAYA’nın
idari merkezi İstanbul’da olup, İzmit’e bağlı Köseköy ilçesinde fabrikası bulunmaktadır.
1.1.2. Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. (LESAFFRE)
(7) LESAFFRE, merkezi Kuzey Fransa'da bulunan ve 1853 yılında kurulan bir aile
şirketidir. Lesaffre Ailesi'nin mensupları, LESAFFRE'nin hisselerinin doğrudan veya
dolaylı olarak sahibidirler.
(8) LESAFFRE dünya çapında ekmek mayası üreticisi olarak bilinmekte; pişirme sürecini
ve/veya fırınların nihai ürünlerinin kalitesini geliştirmek amacıyla çeşitli ekmek katkı
maddeleri de üretmektedir. Bunun yanı sıra, hamur kıvamlaştırıcı ve ekşi hamur gibi
spesifik ürünler de geliştirmekte; ekmek mayası ve katkı maddeleri ile ilgili olarak un
değirmenleri için enzim kokteyli de tedarik etmektedir. LESAFFRE’nin ekmek mayası
sektöründe dünya genelinde birçok ülkede üretim tesisi bulunmaktadır.
(9) LESAFFRE, beslenme ve sağlık alanında, özel maya bazlı ürünler ve gıdalar için maya
özütü geliştirmektedir. Bu alandaki bir diğer faaliyeti de gıda sektöründe doğal
tatlandırıcı olarak kullanılan otolize mayalardır. Şirketin hayvan sağlığı ve beslenme
bölümü ise hayvanların sağlığı için ürünler geliştirmekte ve pazarlamaktadır.
(10) LESAFFRE’nin Türkiye iştiraki olan ÖZ MAYA Sanayi A.Ş. (ÖZ MAYA), Sociedad
General Azucarera De Espana S.A. (SGAE) ve Garipoğlu Ailesi tarafından ortak girişim
şirketi olarak 1987 yılında kurulmuştur. Kısa bir süre sonra SGAE, Garipoğlu Ailesi’nin
bütün hisselerini satın alarak ÖZ MAYA'nın tüm hisselerine sahip olmuştur. 1992
yılında LESAFFRE, SGAE'den ÖZ MAYA'yı devralarak, ÖZ MAYA ile Türkiye pazarına
girmiştir.
(11) ÖZ MAYA 1988 yılında Adana Ceyhan’da üretime başlamış, Amasya’da kurulu
Safmaya San. A.Ş.’nin (SAF MAYA) Garipoğlu Ailesi’ne ait olan bütün hisseleri 1992
yılında satın alınmak suretiyle ÖZ MAYA grup bünyesine katılmıştır. LESAFFRE,
Türkiye ekmek mayası pazarındaki faaliyetlerini tamamen ÖZ MAYA bünyesinde
toplamıştır.
(12) ÖZ MAYA'nın merkezi Adana Ceyhan olup esas faaliyet alanı ekmek mayası üretimi
ve dağıtımıdır. ÖZ MAYA iki ayrı maya üretim tesisi (Amasya ve Ceyhan) işletmektedir.
Amasya tesisi kuru ekmek mayası alanında faaliyet göstermekte olup üretiminin
yaklaşık % (..... ) ihraç etmektedir. ÖZ MAYA, kuru ekmek mayası pazarında Yuva ve
Saf Instant markalarıyla faaliyet göstermektedir. Bu tesiste, ekmek katkı maddeleri de
üretilmektedir. Ceyhan tesisi ise esas olarak Türkiye pazarı için sadece yaş ekmek
mayası üretmektedir. Yaş ekmek mayası pazarındaki başlıca markaları ise Öz Maya,
LeSafmaya, Canmaya, Yuva, Rende, Frigo, Fontana, Kastalia’dır.
(13) 15.12.2014 tarih ve 14-52/903-411 sayılı Kurul kararının1 ardından mevcut durumda;
ÖZ MAYA’nın Dosu Maya Mayacılık A.Ş. (DOSU MAYA) bünyesine alınması suretiyle
DOSU MAYA ve ÖZ MAYA tüzel kişilikleri birleştirilmiş ve DOSU MAYA’nın ticari
unvanı Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. olarak değiştirilmiştir.
1.1.3. Mauri Maya San. ve Tic. A.Ş. (MAURI MAYA)
(14) MAURI MAYA Associated British Foods Grubunun uluslararası maya ve fırıncılık
hammaddeleri bölümü olan AB MAURI’nin bir parçası olup, 1989 yılından itibaren
Türkiye’de yaş ekmek mayası ve diğer unlu mamullerin üretiminde kullanılan katkı
maddelerinin üretimini ve pazarlamasını gerçekleştirmektedir. Şirketin merkezi
Balıkesir’e bağlı Bandırma ilçesindedir
I.2. İlgili Pazar
1.2.1. Yaş Ekmek Mayası Pazarına İlişkin Genel Bilgiler
(15) Ekmek mayası yaş ekmek mayası ve kuru ekmek mayası olmak üzere iki formda
üretilmektedir. Yaş ekmek mayası daha çok ekmek sektörünün ihtiyaçları için
üretilirken, kuru ekmek mayası evlerde kullanılmaktadır. Her iki tip ekmek mayası da
benzer işlemlerle üretilmektedir. Kuru maya, yaş mayanın da üretiminde ortak olarak
kullanılan krem mayanın bazı kimyasal maddeler eklenerek kurutulmuş halidir. Yaş
mayanın 40 gün içinde tüketilmesi gerekirken, kuru mayanın iki yıl kullanım süresi
bulunmaktadır.
(16) Kuru maya, aktif kuru maya ve instant kuru maya olmak üzere iki formda üretilmektedir,
Türkiye’de kuru maya temel olarak ihracat amaçlı üretilmektedir. Türk ekmek
üreticilerinin kullanım alışkanlıklarına ve iki ürün arasındaki fiyat farkına bağlı olarak
yurt içinde ekmek üretiminde neredeyse tamamen yaş maya tüketilmekte, kuru
mayanın yurt içi satışları yok denecek düzeyde kalmaktadır.
(17) Önaraştırmaya konu olan pazar, homojen bir ürün olan yaş ekmek mayasının az sayıda
satıcı tarafından, endüstriyel alıcı olarak nitelendirilebilecek çok sayıdaki tek tip
müşteriye arz edildiği oligopolistik bir yapı sergilemektedir.
(18) İlgili ürün olan yaş ekmek mayasının kullanıcısı olan fırınlar, yaş ekmek mayasının
kendileri için bir ara mal olmasının da etkisiyle üretimde kullandıkları maya markaları
arasında herhangi bir fark gözetmemekte, birçoğu birden fazla markayı aynı anda
üretimde kullanabildikleri gibi bir markadan diğerine rahatlıkla geçebilmektedirler.
Marka bağımlılığının düşük seviyede olduğu, kullanıcılar açısından homojen bir ürün
olan mayanın satışlarının arttırılmasında reklam, tanıtım, ürün çeşitlendirme gibi
faaliyetlerin fazla etkili olmadığı yaş ekmek pazarı bakımından değerlendirildiğinde,
maya üreticisi firmalar için "fiyat" unsuru, rekabet açısından önem kazanmaktadır.
(19) Yaş ekmek mayası kolay bozulduğu için, maya firmalarının veya bayiilerinin satış
elemanları fırınları sıkça ziyaret etmekte ve maya bırakmaktadırlar. Bu ziyaretler
sırasında fırınlar, satış elemanlarına rakip maya üreticilerinin fiyatlarına ilişkin olarak
bilgiler vermekte ve ucuz maya alabilmek amacıyla rakip maya üreticilerinin satış
elemanlarından daha ucuza ürün alabildiklerini ifade edebilmektedirler. Böylece, maya
üreticilerinin satış fiyatları hakkında bilgiler birbirlerine rahatlıkla aktarılabildiği gibi,
ekmek fırınları tarafından maya üreticilerinden önemli indirimler alınabilmektedir.
1 Rekabet Kurulunun bu kararı Ankara 8. İdare Mahkemesinin 19.01.2017 tarih ve 2015/2488 E.,
2017/172 K. sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Bunun üzerine 31.05.2018 tarih ve 18-17/316-156 sayılı Kurul
kararı alınmıştır.
(20) Maya üreticilerinin fırınlar ile uzun süreli iş ilişkisi kurarak kendi müşteri kitlelerini
oluşturamamaları ve satış elemanları tarafından aynı müşteri kitlesine homojen bir
ürünün satılmaya çalışılması sonucu pazar şeffaf hale gelmekte ve maya üreticileri
Türkiye'nin bir bölgesindeki herhangi bir fırına rakiplerinin hangi fiyatla mal sattıklarını
rahatlıkla takip edebilmektedirler. Rakiplerin faaliyetleri hakkında bilgiye erişimin kolay
olduğu şeffaf pazarlarda faaliyet gösteren teşebbüslerin birbirlerinin hareketlerine kısa
sürede tepki gösterebilme olanağına sahip olduklarını ifade etmek mümkündür.
(21) Mevcut durumda Türkiye yaş ekmek mayası pazarında PAK MAYA, LESAFFRE ve
MAURI MAYA olmak üzere üç üretici firma faaliyet göstermektedir.
(22) Dosya içeriğinde yer alan bilgilerden, 2017-2018 dönemi satış miktarları cinsinden
pazar payı verileri dikkate alındığında; yaklaşık % (..... ) pazar payı ile PAK MAYA’nın
yaş ekmek mayası pazarında lider durumda olduğu, ÖZ MAYA ve DOSU MAYA’dan
oluşan birleşik teşebbüs LESAFFRE’ın % (......) pazar payı ile PAK MAYA’ya yakın bir
pazar payına ulaştığı, MAURI MAYA’nın ise % (..... ) pazar payı ile pazardaki en küçük
oyuncu olduğu anlaşılmıştır.
I.2.2. İlgili Pazar
(23) PAK MAYA, LESAFFRE ve MAURI MAYA’nın başlıca faaliyet alanları ekmek mayası
üretimi, satışı ve pazarlanmasıdır. Yaş ekmek mayasının endüstriyel pazarda ve ekmek
üretiminde ağırlıklı olarak kullanılması nedeniyle firmaların faaliyetlerinin büyük ölçüde
bu tür maya üretimi üzerine yoğunlaşması dikkate alındığında, ilgili ürün pazarı geçmiş
tarihli Kurul kararlarına paralel şekilde “yaş ekmek mayası” ve ilgili coğrafi pazar ise
“Türkiye” olarak tespit edilmiştir.
I.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
1.3.1. Yapılan Tespitler
(24) Aşağıda üreticilerin karşılaştırmalı olarak aylık maya satış fiyatlarına yer verilmektedir:
Tablo 1: Yaş Maya Üreticilerinin 201 / Eylül-2018 Ağustos Dönemi Aylık Ortalama Satış Fiyatları
Aylar
Aylık Ortalama Satış Fiyatları (KDV Dâhil, T L/Kg)
PAK MAYA ÖZ MAYA DOSU MAYA MAURI MAYA
Eylül (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Ekim (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Kasım (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Aralık (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (.....)
Ocak (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Şubat (.....) (..... ) ( ..... ) (..... )
Mart (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Nisan (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Mayıs (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Haziran (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Temmuz (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Ağustos (..... ) ( ..... ) ( ..... ) (..... )
Kaynak: Dosya mevcudu bilgiler
(25) Üreticilerin ortalama aylık satış fiyatlarına bakıldığında, birbirine nisbeten yakın
seyretmekle birlikte, fiyatlarda bir örtüşme olmadığı anlaşılmaktadır. Fiyatlardaki nisbi
yakınlığın sebebinin, maya maliyet kalemlerindeki benzerlikten kaynaklandığı kanaati
oluşmuştur. Son bir yılda PAK MAYA ortalama satış fiyatında % (..... ); LESAFFRE’nin
ÖZ MAYA markasında % (..... ); DOSU MAYA markasında % (......); MAURI MAYA’da
% (......) artış gerçekleşmiştir.
(26) Aşağıda firmaların fiyatlarını ve fiyat değişimlerini gösteren grafiğe yer verilmiştir.
Grafik 1 - Maya Firmalarının Fiyatları (TL) ve Aylık Fiyat Değişimi (2016-2018)
( TİCARİ SIR )
(27) Üreticilerin zam tarihleri incelendiğinde, aynı ekonomik bütünlük içerisinde yer alan ÖZ
MAYA ve DOSU MAYA markalarının zam tarihlerinin birbirine yakın olduğu, PAK MAYA
ve MAURI’nin ise zam tarihleri bakımından ÖZ MAYA ve DOSU MAYA (LESAFFRE)
ile paralel hareket etmediği anlaşılmaktadır.
(28) Teşebbüsler tarafından maya maliyet kalemleri genel olarak; melas, yardımcı
malzeme, ambalaj, direkt işçilik, endirekt işçilik, enerji, amortisman olarak sıralanmıştır.
Bu tablodan melasın, toplam maliyetin % (......) oluşturduğu görülmüştür. Öte yandan,
aşağıda üreticilerin aylık ortalama maliyetlerine yer verilmiştir.
Tablo 2: Üreticilerin 2017-2018 Dönemi Maliyetleri
Aylar
Aylık Ortalama Maliyetler (TL/Kg)
PAK MAYA OZ MAYA DOSU MAYA MAURİ MAYA2
Eylül ( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ekim (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Kasım (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Aralık (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ocak (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Şubat (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Mart (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Nisan (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Mayıs (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Haziran (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Temmuz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Ağustos (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... )
Kaynak: Teşebbüslerden Alınan Bilgiler
(29) Maliyet artışları incelendiğinde ise PAK MAYA’nın maliyetlerinde % (.....); Ö ZM AYA’nın
% (......); DOSU MAYA’nın % (......); MAURI MAYA’nın % (..... ) artış olduğu anlaşılmıştır.
PAK MAYA ve MAURI MAYA’nın maliyet artış oranının ( ......) olduğu, ÖZ MAYA ve
DOSU MAYA’nın ise fiyat artış oranının ( ......) olduğu değerlendirilmiştir.
2 ilgili teşebbüs, verilerin hesaplanmasında sadece değişken üretim maliyetlerinin dikkate alındığını, sabit
genel üretim maliyetlerinin dikkate alınmadığını belirtmiştir.
I.3.2. Önaraştırma Döneminde Yapılan Görüşmeler ve Elde Edilen Belgeler
1.3.2.1. PAKMAYA Aydın Bayisi AY-PAK ile Yapılan Görüşme
(30) Dosya kapsamında gerçekleştirilen yerinde incelemede herhangi bir belge elde
edilemeyen PAKMAYA Aydın bayisi AY-PAK ile yapılan görüşmede;
- Mayanın müşterilere satış fiyatının piyasa koşullarına göre belirlendiği, satış
fiyatının ödeme vadesine, alış miktarına, ödeme zamanına göre değişiklik
gösterebildiği,
- Müşterinin farklı markaların distribütörleriyle çalışmasının mümkün olduğu, yine
aynı markanın farklı distribütörleriyle de çalışabildiği,
- Başka markalarla çalışan fırınların ödemelerinde herhangi bir sorun yoksa birlikte
çalışmakta herhangi bir sakıncanın bulunmadığı,
- Bir fırına mal vermeme durumumun fırının borç durumuyla ilgili olduğu, bunun
dışında bölge dışından gelen firmalara da herhangi bir kısıt olmaksızın ilgili ücreti
ödediği sürece ürün verildiği ve bu konuda müşteriye farklı fiyat uygulanmasının söz
konusu olmadığı,
- Fırınlara yapılan indirimlerin müşterinin ödeme durumuna, yakınlığına, sadakatine
göre değiştiği
ifade edilmiştir.
1.3.2.2. ÖZ MAYA Aydın Distribütörü ile Yapılan Görüşme
(31) ÖZ MAYA Aydın distribütörü ile yapılan görüşmede;
- Fiyatların fırınların alım yaptıkları miktara ve ödeme gücüne göre belirlendiği,
- Maya ürünlerinde ortalama %10 kar marjıyla satış yapılabildiği,
- Aydın geneline ürün verdiği, Aydın dışına ise maliyet artışı sebebiyle satışa
çıkamadığı,
- Ürün talebinde bulunan fırın ödeme konusunda güvenilir olduğu sürece mal
verildiği,
- Farklı ilden gelen müşterinin ürün alabilmesi için peşin ödemenin şart olduğu,
nitekim tanımadıkları firmalara vadeli olarak ürün vermedikleri, bölge dışından ürün
alanlara da bölge içindeki benzer fiyatlardan ürün sağlandığı,
- Üretici firma tarafından farklı illere satışı engelleyen bir durumun söz konusu
olmadığı
- Maya üzerinde bulunan barkodlara göre dağıtım yerinin görece tespit edilebildiği,
fakat ÖZMAYA satıcılarının maliyetleri kurtardığı sürece istedikleri ilerde satış
yapabileceği, barkod numarası anlamında bir kısıt olmadığı,
ifade edilmiştir.
1.3.2.3. LESAFFRE’den Alınan Belgeler
(32) Önaraştırma döneminde LESAFFRE Genel Müdürlüğünde yapılan yerinde incelemede
alınan, maya fiyatlarına yönelik belgelerden bazılarına tarih sırasına göre aşağıda yer
verilmiştir.
(33) LESAFFRE Bölge Satış Uzmanı ( )’ ın bilgisayarında bulunan, “fiyatlar 06.04.2017”
başlıklı Excel dosyasındaki pazar fiyatlarına aşağıda yer verilmiştir:
Pazar adı Segment öz dosu pak mau ort.(tl/k)
İSTANBUL
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İSTANBUL PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
ANTALYA
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
ANTALYA PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
DENİZLİ
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
DENİZLİ PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
BURSA
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
BURSA PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
İZMİR
Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Endüstriyel ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İZMİR PAZAR ORTALAMASI ( ..... )
KÜTAHYA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İSPARTA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
AYDIN Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
MUĞLA Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
UŞAK Kraft ( ..... ) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
(34) 03.07.2017 tarihinde LESAFFRE Yurtiçi Satış Müdürü (ÖZ MAYA Kanalı Sorumlusu)
( j ’dan LESAFFRE Satış ve Pazarlama Direktörü ( .....)’a gönderilen “JUNE 2017
COMPETITION & MAIN EVENTS REPORTS AND PRICE ADJUSTMENT
PROPOSALS” başlıklı e-postanın “June Competition Report” başlıklı ekinde, pazardaki
rekabet koşullarına ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır. Söz konusu e-postada,
pazardaki teşebbüslerin tümünün önceliğinin tonaj olduğu, fiyatın arka planda kaldığı,
bazı teşebbüslerin distribütörlerinin fiyat belirlemede etkin rol oynadıkları, pazardaki
oyuncuların pazar payı kaybından endişeli oldukları ifade edilmektedir. Aynı e-postanın
ekinde yer alan “Price Decrease Request Ordu Boztepe july 2017” başlıklı Excel
dosyasında, Boztepe bölgesinde ÖZ MAYA’nın fiyatının ( .....), PAK MAYA’nın ( ...... ),
MAURI MAYA’nın ( .....) olduğu belirtilerek, kilogram fiyatının ( ..... ) düşürülmesi teklif
edilmektedir.
(35) 19.12.2017 tarihinde LESAFFRE İstanbul bayisi ( )’den ( .....)’a gönderilen
“CANMAYA HK” konulu e-postada;
“ Yeni bayilik verdiğiniz can maya bayiniz her geçen gün daha fazla fırınımıza fiyat ve
maya vermektedir. Bu bayinin bölgesinde ( .....) hizmet verdiği fırınlarda ortalama fiyatı
( .....) den maya satmaktadır. Canmaya bayisi bölgesinde ( ..... ) tl ortalama ile dolaşıp
fiyat ve maya vermektedir.
Geçen hafta firmanız dan gelen mesaj doğrultusunda 1 ocak 2018 tarihi itibari ile
tavsiye edilen ( .....) tl olan satış fiyatını müşterilerimize deklare ettik.
Müşterilerimizden aynı fabrikanın başka bayisi fiyat düşürürken siz nasıl fiyat
yükseleceğinizi düşünüyorsunuz şeklinde olumsuz tepkiler alıyoruz.
Bu bayi ile ilgili sıkıntımız şunlardır.
-Bu bayiye müşteri kaybediyor ve fiyat dolayısıyla rekabet edemiyoruz ve fiyat
konusundaki bu agresif tutumları istediğimiz fiyat artışını imkansız kılıyor.
bu konuda sizden görüş ve yardım talep etmekteyiz.’’
denildikten sonra, ilgili distribütörün satış yaptığı fırınlar ve bölgeleri/fiyatlarına yer
verilmiştir.
(36) 23.01.2018 tarihinde ( )’dan bir grup LESAFFRE çalışanına gönderilen RE: 2018
Yeast Price Study ***ÖNEMLİ*** başlıklı e-postada, Şubat 2018’den itibaren
uygulanacak yeni fiyatların belirlenmesi amacıyla, ÖZ MAYA bayileri ve rakip bayilerin
mevcut fiyatları ile Şubat 2018 itibarıyla uygulanması önerilen fiyatlara ilişkin çalışma
yapılması talep edilmiştir.
(37) 14.03.2018 tarihinde LESAFFRE İstanbul bayisi ( )’dan ( ..... )’a gönderilen “Fwd:
İstanbul maya hk.” başlıklı e-postada,
“İstanbul’daki maya fiyatları ve pazardaki rakip firmaların yapmış olduğu aksiyonları
sîzlerle sıklıkla paylaşıyoruz. Zaten Sîzlerde ( ..... ) bey ile beraber yakından takip
ediyorsunuz.
Bildiğiniz üzere maya fiyatları ( .....) tl/koli fiyatı üzerinden satılması planlanıp sahaya
sürüldü. Genel olarak piyasadaki yaşadığımız güçlükleri ve gelişmeleri görerek sizler
alış fiyatımız üzerinden bir iyileştirme yaptınız.
3. ay itibariyle geldiğimiz noktada fiyatlar ( .....) ile.( ..... ) tl arasına oturmuş bulunuyor.
Ayrıca rakip firmalarımızdan birisi ( .....) tl kdv dahil fiyat üzerinden ( ..... ) yıl taahhütlü
maya veriyor. Kayıplarımız her geçen gün azalmak yerine artmaya devam ediyor.
Mevcut gelişmeleri sürekli beklemede kalarak izlemeye devam ediyoruz. ( )+kdv
birim fiyatı üzerinden hesaplanan maya alış fiyatımızla da ıskontolarımızı düştükten
sonra bile rakiplerle mücadele etmemiz çok mümkün gözükmüyor.
Tam iş yapacağımız kış sezonunda bu durumla karşı karşıya kalmak bize ve size ciddi
zarar veriyor.” ifadeleri yer almaktadır.
(38) 14.05.2018 tarihinde LESAFFRE Endüstriyel Satış Müdürü ( .....) tarafından ( ...... )’a
gönderilen, “( .....) -Konya destek talebi” başlıklı e-postada, Konya distribütörü ( )’nın
fiyat yükselişinde birçok fırını kaybettiği, özellikle MAURI ve PAK MAYA
distribütörlerinin ( .....) ve ( ..... ) adlı büyük endüstriyel fırınlara maya tedarik etmek
konusunda ısrarcı oldukları ifade edilmiştir. Bu noktada, ( )’nın endüstriyel fırınlara
koli başına ( .....) TL, Mauri/Pak’ın ise (...... ) TL fiyat uyguladığı, aynı fiyatın
uygulanmaması durumunda satış kaybı yaşanacağı vurgulanmakta ve ( )’nın
desteklenmesi talep edilmektedir.
(39) Aynı konuda, ( .....) tarafından ( ..... )’a gönderilen, “Dosu maya distribütörlerine Ağustos
ayında verilen destekler” konulu 03.09.2018 tarihli e-postada;
- Konya’daki ( )’nın desteklenmesine rağmen ( .......)’in Mauri’ye kaybedildiği,
» Rakiplerin baskıları nedeniyle İstanbul’da ( ......), İzmir’de ( ..... ) ve ( ...... ),
Kahramanmaraş’ta ( ..... ) adlı distribütörlerin desteklendiği,
- PAK MAYA’nın agresif fiyat politikası nedeniyle; iki önemli endüstriyel fırının
korunması amacıyla Mersin distribütörü ( ..... ), Kahramanmaraş ve Gaziantep’te
( .....) ve (..... ) desteklendiği, ayrıca Gaziantep’te bulunan ( ..... ) adlı üç önemli
fırının Pakmaya’dan geri alındığı, Kayseri’de ( .....), Mersin’de ( ..... ) ve
Antalya’da ( .....) adli distribütörlerin desteklendiği,
- MAURI MAYA’nın baskıları nedeniyle Nizip’teki ( .......)’in desteklendiği,
ifade edilmiştir.
(40) 03.05.2018 tarihinde LESAFFRE Endüstriyel Satış Yöneticisi ( .....) tarafından ( ...... )’a
gönderilen, “Ankara Endüstriyel Fırın Fiyatları” konulu e-postada, bazı endüstriyel
fırınların, rakip firmaların daha düşük fiyat verdiğini duydukları ve maya fiyatlarında
indirim talep ettikleri;
a. ( ..... ) adına ( ), bir fırına ( .....) TL fiyat verildiğini duyduğu ancak hangi fırın
olduğunu söylemediği, bu fırının mevcut durumda Özmaya ve Mauri’den alım
yaptığı, ancak bu fırına indirim yapılması durumunda Ankara’daki diğer fırınların
da aynı fiyatı talep edeceği,
b. Beypazarı’nda rakiplerden ( ...... ) TL fiyat alındığı ancak ( ..... ) TL’den de maya
alınabildiği konusunda bilgi verildiği, ancak bunun ekstra indirim almak için yapılan
bir blöf olabileceği,
c. ( .....) hem Pakmaya hem Özmaya’dan maya aldığı, firmanın (..... ) koli
kendilerinden, ( .....) koli Pakmaya’dan alırken, mevcut durumda ( ...... )
Özmaya’dan (..... ) koli Pakmaya’dan alım yaptığı, söz konusu fırının iki farklı
yerden alım yapmak suretiyle teşebbüsleri birbirine düşürmek yönünde bir
stratejisi olduğu
ifade edilerek, rakip fiyatlarının araştırılması talep edilmiştir.
(41) 03.07.2018 tarihinde ( )’tan ( )’ya gönderilen “ IHE Sıvı Maya İhalesi” konulu e-
postada; İstanbul Halk Ekmek (İHE) fabrikasının 500 ton sıvı yaş maya için açacağı
ihalede PAK MAYA’nın güncel fiyatının ( .....) TL+KDV, İHE fiyatının ise ( ..... ) TL+KDV
olduğu, hedef fiyatın ( .....) TL+KDV olması gerektiği, PAK MAYA ya da MAURI’nin ilk
teklifte rekabetçi fiyatlar vermesi durumunda, ( .....) TL+KDV’yi hedefleyebilecekleri
ifade edilmiştir.
(42) Anılan ihaleye ilişkin bilgi içeren, 10.09.2018 tarihinde ( )’tan LESAFFRE merkezine
gönderilen, “RE: Ağustos satış raporu” başlıklı e-postada;
a. İHE ihalesinin kaybedilmesi nedeniyle ( ...... ) tonun PAKMAYA’ya geçtiği,
b. ÖZMAYA Bursa distribütörünün fiyat artışından itibaren PAKMAYA’dan alım
yapmaya başlaması nedeniyle ( .....) tonluk kayıp yaşandığı,
c. Fiyat artışından sonraki rekabet nedeniyle ( ...... ) ton düşük alım yaptığı,
d. Fiyat artışı nedeniyle Konya pazarında ( ...... ) tonun MAURI’ye kaptırıldığı,
e. İstanbul pazarında fiyat artışı nedeniyle (...... ) kanalında (..... ) tonluk kayıp
gerçekleştiği
ifade edilmektedir.
(43) 17.08.2018 tarihinde Bölge Satış Uzmanı ( .....) tarafından ( ..... )’a gönderilen “RE: Bayi-
-Pazar Fiyatları” başlıklı e-postada,
“( .....) Bey merhaba,
Öz rıetwork bayileri ve fırın ziyaretlerinden edindiğim bilgilere göre tahmini pazar
fiyatları ekli dosyadadır.”
ifadesi bulunmakta olup, belge ekinde aşağıdaki tablo yer almaktadır3:
3 Tablo uzunluğu nedeniyle tüm illere yer verilmemiştir.
il/ilçe Adı Segment Öz-LeSaf
Marka Satan
Bayi Satış
Fiyat Ort.
Has-Can
Marka
satan
Bayi
tahmini
Satış
Fiyat Ort.
Pak-M. d ağ
Marka
Satan Bayi
tahmini
Satış Fiyat
Ort.
Mau-
Marmara
Marka satan
Bayi tahmini
Satış Fiyat
Ort.
Tahmin
edilen
Ortalama
Fiyat
(TUKOLİ)
Ankara Endüstriyel
Segment(*)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Geleneksel
Segment
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Kırıkkale
(Orkide)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Çankırı
(Şahinler)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya Endüstriyel
SegmentÇ)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Geleneksel
Segment
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya
/Ereğli
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya
/Karapına
r
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Konya/Ak
şehir
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Afyon
(Depa)
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Ordu
/Ünye
Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
Trabzon Ortalama
Fiyat
(TL/Koli)
( ..... ) (..... ) (..... ) (..... )
02.08.2018 tarihinde Bölge Satış Uzmanı ( )’ten ( .....)’a gönderilen, “Ağustos ayı
boyunca destek verilmesi gereken end.fırınlar” başlıklı e-posta ekinde, eski fiyat
desteğinin devam etmesi gereken fırınlara açıklamaları ile birlikte yer verilmiştir. Bu ek
aşağıdaki gibidir:
İli/İlçe Marka Ozmaya
bayi
mevcut
satış
(k/Gün)
Endüstriyel
Fırın Adı
Oz bayi
mevcut satış
fiyatı
(tl/kg+kdv)
Fab-bayi-
%5
düşülmüş
%10
kazanırsa
AÇIKLAMA
Mersin/Silifke öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) bayi eski fiyatlı
vermeye
devam ediyor.
Mersin/Tarsus öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Has/pak
nekabeti,bayiyi
etkiliyor.
Mersin/Tarsus öz ( ..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Has/pak
-ekabeti,bayiyi
etkiliyor.
Adana saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Alımı bıraktı.
Adana öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Adana öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Hatay öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Hatay saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Mau ile
görüşüyor.
Kayseri öz hızlı (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Alternatif
arıyor. İthal
getirtebilir.
Kayseri saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
K.maraş öz (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alıyor
Antalya/Alanya saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
Antalya saf (..... ) ( ..... ) (..... ) (..... ) (..... ) Pak alabilir.
(45) 29.08.2018 tarihinde ( ) tarafından (..... )’a gönderilen, “FW: Ankara Dosu Maya
Fiyatları” başlıklı e-postada;
“Ankara pazarında Dosu maya bayisi halen ( .....) TL fiyatından ürün satmaktadır.
Rakibin uygulamış olduğu ( .....) TL fiyatı ile bizim mücadele etme şansımız artık
kalmamıştır. Diğer rakip maya bayilerde müşterilerini korumak adına ( .....) TL fiyatını
baz alıp fiyatlarını yükselememektedirler. Konuyla ilgili tarafımıza acil dönüş
yapılmasını rica ederiz.”
ifadeleri yer almaktadır.
I.3.2.4. MAURI MAYA’dan Alınan Belgeler
(46) MAURI MAYA’da önaraştırma döneminde yapılan yerinde incelemede alınan, maya
fiyatlarına, fiyat geçişi sürecine ve maliyetlere yönelik belgelerden bazılarına aşağıda
yer verilmiştir.
(47) 17.05.2017 tarihinde, ( )4 sorumlusu ( ) tarafından, MAURI MAYA Batı Bölge
Satış Sorumlusu ( .....)’a gönderilen daha sonrasında Numan ÇALIŞKAN’ın MAURI
MAYA Anadolu Bölge Satış Sorumlusu (.....), MAURI MAYA Doğu Bölge Satış
Sorumlusu ( .....) ve MAURI MAYA Ticari Direktörü ( ..... )’a ilettiği “( ..... ) ANKARA
KONYA ESKİŞEHİR ADANA FİYATLARI” konulu e-postada; '
“Merhaba ( .....) bey,
Konya bir dokun bin ah işit benim için biliyorsun Halen ( .....) ve ( .....) tl maya fiyatım
var ilçelerde dahil , Karaman bölgesini ( .....) hem has hem extra hemde mauriyle
4 MAURI MAYA’nın bayisi olarak faaliyet göstermektedir.
vuruyor Karaman pak maya bayisi ( .....)'a gıcık fiyatlar heryerde ( ..... ) tl Ankara pak
maya Rahat durmuyor ( .....) tl arası fiyatlarım var ( .....) taaruzda bulundu ( ..... )
tanımladığım fiyatım ( .....) e zorla razı ettim müşterimi, Öz maya bayisi ( ..... ) rahat
durmuyor, ( .....) ve ( .....) de kendileriyle anlaştığımız fiyatı gidip bozdular bizi ordan
çıkartmak için uğraştılar ( .....) fiyat vermek zorunda kaldım, Adana bölgede ortalama
fiyatım ( .....) Maraş bölgesinde ( .....) bizim Mauri bayisi ( .....) dalaşıyor fiyatlar
Osmaniye'de duyuldu Orda ki pak maya ile öz maya birbirine girdi Osmaniye'de fiyatlar
( .....), Hatay'da ( ..... ) ve..( .....) ittifakı pak maya ( ) ile bayrak açılmış fiyatlar
İskenderun'da duyuluyor, İskenderun da Öz maya bayisi ( ..... ) müşterilerimize gidiyor
( .... ) 1 haftadır benden maya almıyor ( ) tl iki haftadır çıkardığım fiyatım geri tepti
( .... ) den maya verdiği iç in , haftalık toplamda ( ) ki kaybım var sönmezlerde ”
ifadeleri yer almaktadır.
(48) 13.09.2018 tarihinde, MAURİ MAYA Batı Bölge Satış Sorumlusu ( .....) tarafından,
MAURİ MAYA Ticari Direktörü ( .....)’a gönderilen “FİYATLANDIRMA HAKKINDA”
başlıklı e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir:
“( .....) Bey daha yeni Muğla depo ile görüştüm iki plasiyer var ( ..... ) Tl arası fiyatları
olduklarını ve ortalamalarının ( .....) Tl olduklarını kendileri ifade etti ( ..... ) bey Kendi
ortalamasını değil de o bölgede en düşük satılan maya fiyatını baz alıyor önümüzdeki
hafta bizzat sahada çalışma yapıp gereken güncel bilgileri ulaştırırım size”
(49) 11.07.2017 tarihinde, MAURİ MAYA Doğu Bölge Satış Sorumlusu tarafından MAURİ
MAYA Ticari Direktörü ( ..... )’a gönderilen “K.MARAŞ ( ) H K ” Konulu e-postada;
“( .....) Bey Merhaba;
K. Maraş piyasamızın en önemli noktası olan ( .....) ile ilgili sorunu haftalık raporumda
belirtmiştim. ( .....) TL den mevcutta ürün veriyoruz. K. maraş piyasasında fiyatları yukarı
çekememiştik. Geçen hafta ( .....) ile bayimizin fiyat görüşmesinde kendilerine ( .....) TL
den teklif yapıldığını bu fiyata ürün vermemiz şartı ile çalışmaya devam edeceğini
belirtmişti. Nokta K. maraş piyasasının tüketimi en fazla olan noktası (Aylık ( ) ton) bu
nedenle özellikle hasmaya nın tacizleri mevcuttu. Kendilerine kullanıcı bayilik teklifi
yapılmış olabilir. ( ) sahibi ( .....) ile dün görüştüm ( ..... ) TL fiyatı yineledi ve acil dönüş
beklediğini belirtti. Bayimizin ( ) TL lik ( ) fiyatını ( .....) TL ye çekersek (%50 sini
bayi kendisi karşılayacak) sorunu çözeriz gibi görünüyor. Konu hakkında nasıl
ilerleyelim.”
(50) 27.09.2018 tarihinde, MAURİ MAYA Genel Müdürü ( .....) tarafından MAURİ MAYA
Endüstriyel Müşteriler ve Satış Geliştirme Müdürü ( .....)’e gönderilen, “( ..... ) 5” başlıklı
e-postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir:
“( .....) selam, endişeni anlıyor ve saygı duyuyorum ama biz bu konuşmayı onlarla
Ağustos ayı başında yapmıştık (yani yılsonuna kadar mevcut fiyat ile devam etme) ve
hakikaten de şartlar o günkü gibi olsaydı mevcut fiyatla devam etme kararlılığındaydık.
Sadece Ağustos ve Eylül aylarında doğalgaz ve elektrikteki fiyat artışı % 50 oranında,
melasta Eylül ayında % 31 fiyat arttı, bu koşullarda mevcut fiyat ile devam etme
imkanımız maalesef kalmadı, bizi anlamaları lazım.
Mevcut fiyatlarla şu anda ( .....) ediyoruz (ki genel idare giderlerini eklemeden durum
bu), bende fiyatlara yaklaşık ( .....) yaptım, yani nette ( ..... ) para kazanalım (yine genel
idare giderleri hariç, genel idare giderini de işin içine eklersem nette ( ..... ) kazanırız ki
aslında bu bile başlı başına bir problem). Eğer bu artışı yapamazsak ticaretin bir anlamı
5 MAURİ MAYA’nın İstanbul’daki müşterisidir.
kalmıyor zaten, yani rakibin müşteriyi alma endişesinden önce bizim zaten müşteriyi
bırakmamız lazım. ”
(51) 20.02.2018 tarihinde, ( )’in MAURI MAYA’ya gönderdiği “ İZMİR BÖLGE MAYA
SATIŞLARI VE KAYIPLARI HAKKINDA” konulu e-posta ve MAURI MAYA Ticari
Direktörü ( )’ ın MAURI MAYA Batı Bölge Satış Sorumlusu ( )’a durum
değerlendirmesi yaptığı aynı konulu e-postalarda sırasıyla;
“( .....) bey merhaba; Fiyat geçişi sürecinde (..... ) olarak öncelikle biz bölgede herkesi
organize edip fiyat artışı konusunda destek vermeye çalıştığımızı ve bu güveni diğer
bayilere hissettirdiğimizi gözlemlediğinizi tahmin ediyorum, fakat bu süreçte diğer
bölgelerde de olduğu gibi İzmir bölgede Pak mayaya ve Has mayaya kayıplarımız oldu,
personelimi bu konuda firenlemeye çalışsam da ister istemez bir moral motivasyon
kırıklığı yaşıyoruz, sizle yaptığımız hesapta da gördüğünüz gibi Şubat ayında İzmir
bölgede ciddi bir maya kaybı yaşamaktayım ( ayrıntılarını sizinle paylaşmıştık ) ,
aşağıda isimlerini yazdığım ve kayıp yaşadığım bir müşterimde ((.....)) fiyat konusunda
destek ve yardımlarınızı rica ediyorum.
( .....) = ( ..... ) KL. (PAK MAYA KAYIP) (((4 HAFTA MAYA VEREMEDİK, PAK MAYA
İLE ORTAK VERİYORUZ , ONLAR BU FİYATTAN MAYA VERMEYE DEVAM
ETTİKLERİ İÇİN BİZDE ( .....) TL. DEN MAYA VERMEK ZORUNDAYIZ)))
( ....) = ( ........) KL. ( PAK MAYA KAYIP) ESKİ FİYATTAN MAYA VERİYOR.
( ....) = ( ..... ) KL. ( PAK MAYA KAYIP) ESKİ FİYATTAN MAYA VERİYOR.
( ....) = (..... ) KL. ( PAK MAYA KAYIP) ESKİ FİYATTAN MAYA VERİYOR.
( ....) = ( ..... ) KL. ( PAK MAYA KAYIP) ESKİ FİYATTAN MAYA VERİYOR.
( ) = ( ) KL. (HAS MAYA KAYIP)
( ) = ( ) KL. (HAS MAYA KAYIP)
Teşekkürler, iyi çalışmalar”
“( .....) bey,
Nokta kaybetmelerinin sebebi o fiyatlara inememeleri değil, fiyat geçişinde gereksiz itiş
kakış yaşanarak piyasanın maliyetlerin altında fiyatlara savrulmasını engellemek.
Yoksa geçen ay da, bu ay da rahatlıkla rakip tekliflerini karşılayıp o seviyelere inmeleri
mümkündür.
Bu sebeple kayıpları nokta bazında kayıt altına alıp Nisan ayında geri alacak şekilde
operasyon planlaması yapılmasının uygun olacağını bildir bence...”
ifadeleri yer almaktadır.
I.3.2.5. PAK MAYA’dan Alınan Belgeler
(52) PAK MAYA Genel Müdürlüğünde yapılan yerinde incelemede alınan, maya fiyatlarına
yönelik belgelerden bazılarına tarih sırasına göre aşağıda yer verilmiştir.
(53) 20.04.2017 tarihinde PAK MAYA Bölge Satış Müdürü ( .....) tarafından PAK MAYA
Satış ve Pazarlama Müdürü ( .....)’a gönderilen “(No Subject)” konulu e-posta aşağıdaki
gibidir:
“İZMİR+MANI'SA: İzmir ve Manisa illerinde fırınlarda elde ettiğimiz gözlem ve
tespitlerde Mauri maya Özpak gıda, çalıştığı müşterilerinin önemli bir kısmına ( .....) TL
arasında fiyattan devam etmektedir. Bunun yanında Pakmaya ile çalışan önemli bazı
noktalara ( .....) ay ( ..... ) TL den fiyat ve bağlantı teklif ediyor.
MUĞLA: Muğla ilinde Mauri ( .....), Fethiye, Kemer, Kalkan ve Kaş ilçelerinde ( ..... )
çalıştığı 7-8 müşteriye ((..... ) koli/hafta) haziran ayı sonuna kasar ( .....) TL den bağlantı
yapmıştır. Akmaya olarak ( .....) aralığında fiyatlar söz konusu ancak; ( .....) koli Pazar
kaybettik.
ANTALYA: Mersin ilinden Anamur ve Gazipaşa ilçelerine servis yapan Dosu maya
bayisi, Bölgedeki fırınlara çalakalem girip ( .....) TL aralığında fiyat uygulamaktadır.
AYVALIK +EDREMİT: Ayvalık ve Edremit bölgesinde Mauri ( .....) ,( ..... ) ekmek
fabrikasına Ocak 2018 e kadar ( .....) TL den fiyat bağlantısı yaptığı halde, diğer
müşterilerde de ( .....) TL aralığında devam etmektedir.
Ege bölgesi genelinde Dosu mayanın uygulamaya çalıştığı fiyat aralığı ise ( .....) ağırlıklı
olup çok ufak müşterilere ( ) TL fiyat yapmaktadır.
Fırın Maya Fiyatları____________________________ Tarih______ 20.04.2017
İL BÖLGE Pakmaya Lesaffre Mauri Dosu
İZMİR Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
MANİSA Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
AYVALIK+EDREMIT Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
ÇANAKKALE Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Aydın Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
Usak Ege (.....) ( ..... ) ( ..... )
Afyonkarahisar Ege (.....) ( ..... ) ( ..... )
DENİZLİ Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
MUĞLA Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
İSPARTA Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
BURDUR Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
ANTALYA Ege (.....) ( ..... ) ( ..... ) ( ..... )
(54) 18.09.2017 tarihinde, PAK MAYA yetkilisi (.....) tarafından PAK MAYA Bölge Satış
Müdürü ( .....)’a gönderilen “Piyasa Hakkında” konulu e-postada aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“( .....) Bey,
Yaş maya pazarında son zamanlarda size de bilgi verdiğim üzere özellikle çalışmakta
olduğum sorumluluk alanım içerisinde Dosu maya yeni bayilikler oluşturması buna
endeksli olarak bayilerini fiyatı göz önünde tutmadan çeşitli rutlar açması Fiyatların
gerilemesine sebep olmaktadır. Buna örnek olarak İsparta bayisinin Dinar-Sandıklı-
Afyon güzergâhında rut açması önemli noktalarımıza Fiyat vermesi bu bölgede Müşteri
kayıplarına ve Fiyatın gerilemesine sebep olmaktadır.
Bu durum Antalya geneli içinde geçerli olup sürekli müşteri ziyaretleri ve fiyat verme
gerçekleşmektedir. Bölgemde Dosu maya için diğer illerde ise bu durum. Söz konusu
değildir. Bunu bayilerinin inisiyatifi ile alakalı olduğunu düşünmekteyim. (Denizli-Muğla)
Saf-özmaya ise buna endeksli olarak özellikle fiyat konusunda rahat hareket etmekte
ancak Dosu maya gibi çalışmadığı noktalarda çokta fazla faaliyet göstermemektedir.
Mauri maya ise il bazında Tedbir alıp fiyatlarını çekmiş Ancak rutları haricinde herhangi
bir noktaya uğramamaktadır.
Genel Anlamda Tüm sahada Dosu mayanın faaliyetleri Fiyatlarımızın düşmesine sebep
olmaktadır.
Saygılarımla”
(55) 11.10.2017 tarihinde, PAK MAYA Bölge Satış Müdürü ( .....) tarafından PAK MAYA
Satış Ve Pazarlama Müdürü ( .....)’a gönderilen “FW: Canmaya Ve Özmaya” konulu e-
posta silsilesinde;
“Lesaffre firmasının Lüleburgaz’da üretimini yaptığı Canmaya markalı mayayı; Istanbul-
Avcılar’daki adreste ( adres ektedir) faaliyette bulunan ( .....) isimli firma, bölgemizde
satmaya başlamıştır. Şu anda 2 servis aracı ile B.çekmece’den Bağcılar’a kadar olan
bölgede satış yapmaya çalışan bu firma, ( .....) TL/Koli fiyat aralığı ile fırınlara teklifte
bulunmaktadır. Yine, Lesaffre firması Özmaya markası ile özellikle Anadolu Yakası’nda
( .....) TL fiyat aralığı ile müşterilerimize teklifte bulunmaktadır. Rakiplerin bu faaliyetine
karşılık; önemli müşterilerimizde fiyat düşürerek tutunmaya çalışıyoruz. Yine,
Canmaya’nın fiyatına karşılık önemli müşterilerimizde fiyat düşürüp kalmaya
çalışıyoruz.
Not: Ekteki resimler ürünümüzü satan bir müşterimiz tarafından maya satışı yaptığı bir
fırında çekilmiştir. ”
ifadeleri yer almaktadır. E-postanın devamında PAK MAYA Satış ve Pazarlama
Müdürü ( ..... ) tarafında PAK MAYA Satış ve Pazarlama Direktörü ( ..... )’a gönderilen e-
postada aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir:
“Canmaya Kilis bayii ( .....), aynı zamanda İstanbul Avrupa yakası bayiliğini de almış
ve hemen ortalama ( ) TUkoü düşük fiyatlarla fırın gezmeye başlamıştır.
Ayrıca Özmaya Anadolu yakası bayii de, piyasada düşük fiyatlı tekliflerine devam
ediyor. Özellikle önemli noktalarda, verebileceğimiz en yüksek fiyatlarla tutunmaya
gayret ediyoruz. ”
(56) 19.10.2017 tarihinde, PAK MAYA bölge yöneticisi ( ) tarafından PAK MAYA yetkilisi
( )’ya gönderilen “Chefmaya ve Endüstriyel Yaşmaya Piyasadaki Son Gelişmeler
Hk” konulu e-postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“( .....) Bey;
Son dönemlerde Kilis Hasmaya ( ) ( Hasmaya Bölge Dispirütörü ) Kilis, Antep,
Maraş, Osmaniye ve Hatay’ da fiyatları çekmek suretiyle başta Suriye fırınları olmak
üzere somun fırınlarına müdahalesi olmuştur. Bu müdahaleler PAKMAYA ve
MAURI MAYA müşterilerine yapılmaktadır.
Bildiğiniz üzere Chefmaya çalışmalarıyla ağırlıklı olarak Antep ve Kilis bölgede Suriye
fırınlarında bir pazar oluşmuştu. Lesaffre geçtiğimiz aylarda bu noktalarda
Chefmaya’ya alternatif ürün denemeleri yapmak ve fiyat çekmek suretiyle faaliyetlerde
bulunmuş, bu süreç sonunda gelinen noktada Suriye Fırınlarında fiyatımız ( .....) TL
seviyesine kadar düşmüştü.
Geçtiğimiz hafta içerisinde Kilis Hasmaya Bayisi ( .....) Kilis ve Antep’ teki Suriye
Fırınlarımıza ( .....) TL fiyat vermek suretiyle maya teklifinde bulunmuş, başta haftalık
( .....) koli Chefmaya kullanan ( .....) fırını olmak üzere maya indirmeye başlamıştır. Bu
fırının İstanbul’da bulunan şubesi ( ) TL den Canmaya’ da almaktadır. ( .....) fırını
ayrıca Chefmaya aktivitesinin çok yüksek olması ve ekmek kalitesinin olumsuz yönde
etkilemesi sebebiyle şuan chefmaya’ da kullanmak istemiyor. Ancak İstanbul’ da zaman
zaman kullandıkları CAP Chefmaya da sorun yaşamadıklarını ifade etmeleri üzerine
kendilerine gelecek hafta denemek için CAP Chefmaya siparişi verilmiştir. Şuan fiyat
ayarlaması yapılması durumunda normal Endüstriyel PAK MAYA kullanımına
başlayacaklar ve Chefmaya ile ilgili sorun yaşanmaması durumunda tekrar Chefmaya
kullanımına devam edeceklerini ifade ettiler.
Aynı Bayi yine Kilis’ de haftalık ( .....) koli tüketimi olan ( ..) ’ na ve ( ...... ) koli haftalık
tüketimi olan ( .....) ’ na ( .....) TL den maya teklif emiştir.
Kilis Hasmaya şuan diğer bölgelerde kısaca;
Gaziantep; Kilis Hasmaya Gaziantep’ te Suriye Fırınlarına ( .....) TL den maya teklif
etmiş Haftalık ( .....) koli chefmaya kullanan ( ..... ) ve haftalık ( ..... ) Koli Chefmaya
kullanan ( .....) fırınına maya inrimişlerdir. Ayrıca ( ) TL den maya vermektedirler.
Şuan için Suriye Fırınları hariç Somun fırınlarından bir tepki gelmemektedir. Bu
bölgede Chefmaya ( .....) TL den satış yapılmakta olup, endüstriyel yaş maya
ortalamamız ( ) TL dir.
Nurdağı-lslahiye; Kilis Hasmaya bu bölgede ( .....) TL den maya satmaktadır. Şuan iç
iç bu bölgede ortalama fiyatımız ( .....) TL civarındadır.
Osmaniye; Bu bölgeye Kilis Hasmaya Tali Bayi aracılığıyla ( ....)T L den maya satmakta
olup, bu fiyata ilk tepkiyi ( .....) TL den Özpak Maurimaya (..) TL den vermiş, yine aynı
fiyattan Lesaffre bazı noktalarda bu fiyatı uygulamaya başlamışlardır. Şuan iç iç bu
bölgeden tepkiler gelmekte olup ortalama fiyatımız ( .....) TL’dir.
Antakya; Bu bölgede Kilis Hasmaya Bayisi yine Tali Bayi ve Kullanıcı bayi aracılığıyla
( .....) TL den maya satmaktadır. Lesafrre ve Maurimaya ( ..... ) TL ortalama fiyat ile maya
satmaktadırlar. Şuan için endüstriyel yaşmaya ortalamamız ( ) TL’dir
K. Maraş; Kilis Hasmaya Haftalık ( .....) koli maurimaya kullanan ( ..... ) yılsonuna kadar
( .....) TL den bağlantı yapmıştır. ( ..... ) TL den piyasada maya satmakta olup, Lesaffre
ve Maurimaya ( ) TL’ den satış yapmaktadırlar. Bu bölgede fiyat ortalamamız ( ..... )
civarındadır.
Kısaca bölge geneline bakıldığında Kilis Hasmaya tarafından başta Suriye Fırınları
olmak üzere Piyasaya müdahaleleri söz konusu.
Ayrıca Lesaffre şirketi tarafından ( .....) sahiplerini Fabrika gezisi düzenlemişler, İstanbul
Merkez’ de ayrıca misafir etmişlerdir. ”
(57) 14.11.2017 tarihinde, PAK MAYA yetkilisi (.....) tarafından PAK MAYA bölge satış
müdürü ( .....)’e gönderilen “RE: PİYASA ZİYARETLERİ SONUCU MAYA FİYATLARI”
konulu e-posta silsilesinde;
“( .....) Bey merhaba,
Son birkaç gündür bazı müşterilerimizden rakiplerin piyasada uyguladığı fiyatlarla ilgi
sıkıntılar gelmekte.
Müşterilerimiz ile yaptığımız görüşmeler sonucunda şu tesbitler yapılmıştır.
Zile ( .....), Maurimaya’nm ve Lesaffremayanın şuan ki piyasa fiyatları ( ..... ) tl
Erbaa ( .....) Lesaffremaya ( ..... ) tl
Sungurlu ( .....) Maurimaya ve Hasmaya ( .....) tl
Çorum ( .....) Maurimaya.. ( ) Lesaffre. ( ) tl
Tokat ( .....) Maurimaya ve Lesaffre .. ( ..... ) tl
Belirtilen müşterilerden bu fiyat bilgileri gelmektedir. Müşterilerimiz bu konuda ne
şekilde bir uygulama yapacağız diye bizden bilgi beklemektedirler.
Bilgilerinize. ”
Söz konusu e-postaya cevaben ( .....) tarafından gönderilen e-postada:
“Gelen fiyatlardan emin olalım. Sadece plasiyer bilgisiyle kalmasın !!!
Sonuçta Fırın kaybetmeyelim. ”
ifadesi yer almaktadır.
(58) 20.11.2017 tarihinde, PAK MAYA Orta Anadolu Bölge Satış Müdürü ( ..... ) tarafından
(..... )’a gönderilen “FW: MAYA FİYAT ARAŞTIRMASI” konulu e-posta silsilesinde
aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“( ) Bey, Amasya, Tokat ve Çorum bölgesinde Lesaffre müşterileri maya fiyatlarını
( ..... ) olarak belirtmektedirler. Hatta Çorum Fırıncılar Odasını ziyaret ederek kayıtlı
üyelere mesaj ile durumun bildirilmesini istemişlerdir. Geçen hafta içinde Bölge Satış
Yöneticimizin yapmış olduğu müşteri ziyaretlerinde bu fiyatlar teyit edilmiştir.
Yozgat’ta ise Dosu Maya ( ) bayilik vermiştir. ( .... ) tl arasında değişen fiyatların
bulunduğu bu ilde Lesaffre ve Dosu önce fiyatlarını ( ) tl’ye çekmişlerdir. Mauri Maya
bayi ( .....) ise ( ..... ) tl fiyatlarla karşılık vermiştir. Yozgat, Çorum, Amasya, Tokat ve
Çankırı bölgesinde fiyatlar Lesaffre ve Mauri kaynaklı hızla geriye doğru gitmektedir.
13.11.2017 / 17.11.2017 ARASI ZİYARETLER SONUCU TESBITLER
FIRIN ADI BÖLGESİ UYGULANAN FİYATLAR AÇIKLAMAPAK SAF MAURI HAS
(..... ) ERBAA i ..... ) f ..... ) ALMAMIŞ.
(..... ) ERBAA i ..... ) f ..... ) SAFMAYA ALMIŞ
(..... ) ERBAA (..... ) f ..... ) SAFMAYA ALMIŞ
(..... )
TOKAT
(..... ) ( ..... ) (.....) AKIN ALMAMIŞ
BORCUNDAN DOLAYI.
(.....) TOKAT (.....) (.....) (.....) SAFMAYA ALIYOR.
(.....)
TOKAT
(.....) (.....) (.....) SAFMAYA VE MAURI
ALIYOR
(.....)
TURHAL
(.....) (.....) SAFMAYA VE MAURI
ALIYOR
(.....) TURHAL f .....) (.....) MAURI VE SAF ALIYOR.
(.....) ZİLE f .....) f.....) (.....) MAURI ALMIŞ
(.....)
SUNGURLU
(.....) (.....)
(.....)
DELİCEDEN PAKMAYA'YI
DA 35.00 TL DEN ALIYOR.
(.....)
ÇORUM
(.....) (.....) (.....) FIRINCILAR ODA
BAŞKANI
(.....) ÇORUM (.....) (.....) (.....) MAURİ ALIYOR.
(.....)
CORUM
(.....) (.....) (.....) MAURI BAĞLANTI TEKLİF
ETMİŞ.
(.....) MECİTÖZÜ i .....) i .....) (.....) SAFMAYA ALMIŞ
(.....) MECİTÖZÜ (.....) f.....) (.....) SAFMAYA ALMIŞ
(.....) MECİTÖZÜ (.....) (.....) (.....) SAFMAYA ALMIŞ
(.....) CORUM (.....) (.....) (.....) SAFMAYA ALMIŞ
(.....) ÇORUM (.....) i .....) (.....) MAURI ALIYOR.
(59) 12.12.2017 tarihinde, PAK MAYA icra kurulu üyesi ( .....) tarafından PAK MAYA hukuk
müşaviri ( ..... )’e gönderilen “2018 yaş maya zammı ile ilgili prensipler” konulu e-
postada aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
“ ..... Yeni yaş maya çeşitlerimize rağmen, yaş maya işimizin ağırlığı “ klasik” yaş
mayadadır. Bundan dolayı “klasik” yaş maya fiyat zamlarında yasal çerçeveye dikkat
etmeye devam ediyoruz. Bu yüzden aşağıdaki notları kayda geçmek istedim:
“Klasik” fırıncılık yaş mayasında yeni yıl zammı:
Her 3 rakibimiz de geçtiğimiz günlerde 2018 başından itibaren “klasik” fırıncılık yaş
mayasına (*) zam yapacaklarını duyurdular.
Bu duyuruların bir bilgi değeri yok ve bizim uygulamamızı etkileyecek nitelikte değil
çünkü:
a) Yeni yılın başında zam yapmak yıllardır uygulanıyor ve gelenek haline geldi.
b) 2018 BRÜT fabrika çıkış fiyatlarını deklare ediyorlar. Brüt fiyatın hiçbir anlamı yok.
Bazı bayileri ( ..... ), bazı bayileri ( .....) iskontoyla alıyorlar. Anlamı olmayan bir fiyatı
söylüyorlar.
Önemli olan net fiyat. Net fiyat da her yerde farklı olduğundan, tek tek her yerin
duyurulması mümkün değil.
c) Bayilerinin fırınlara her yerde ( .....) TUkoli fiyatla satmalarını tavsiye ediyorlar. Bu
tavsiye fiyat, halen fırın fiyatının düşük olduğu pazarlarda çok yüksek bir zam anlamına
gelecek.
Pakmaya’nm uygulaması şöyle olacak:
A) Yeni yılın başında zam yapma geleneğimizi sürdüreceğiz. Zammı bir yazı ile
müşterilerimize duyuracağız.
B) Anlamı olmayan brüt fiyat konusuna girmeyeceğiz. Her il/ilçe müşterisinin 2017
ORTALAMA NET FİYATI ( .....) artacaktır, diyeceğiz. Her müşterinin 2017 yılı
Pakmaya’dan alımları üzerinden ortalama net alış fiyatını hesaplayacağız.
Müşterinin 2018 başındaki net fiyatını bulmak için 2017 ORTALAMA NET FİYATINI
( .....) arttıracağız.
C) Biz, müşterilere tekrar satış fiyatı tavsiye etmiyoruz.
Müşterilerin bizden aldıkları yaş mayayı fırınlara kaçtan satacağı onların bileceği bir
konudur. Piyasa şartları ne gösteriyorsa, ona göre basiretli tüccar olarak hareket
ederek fiyatlarını belirleyeceklerdir....”
(60) 02.01.2018 tarihinde, ( ..... ) tarafından PAK MAYA yetkilisi ( ..... )’e gönderilen “Yaşmaya
müşterilerimize (bayilerimize) iletilen yazı” konulu e-posta silsilesinde;
“Değerli Müşterimiz,
Yıl içerisinde artan maliyetler ve enflasyonun olumsuz etkisinin karşılanması amacıyla
yeni yılbaşlarında fırıncılık yaş mayasında fiyat ayarlamasına gidilebilmektedir. Bu
amaçla 2017 yılında size uygulamış bulunduğumuz ORTALAMA NET YAŞMAYA
FİYATI, 2018 yılı başında ( .....) artırılacaktır.
Bulunduğunuz bölgeye göre farklılık arz edebilecek yaş maya fırın satış fiyatını ise
sizler, piyasa şartlarına göre serbestçe belirlemektesiniz. Fırın satış fiyatı konusunda
bizim bir önerimiz bulunmamaktadır.
Bu vesile ile tüm müşterilerimizin yeni yılını kutlar, işlerinde başarılar dileriz. ”
ifadeleri yer almaktadır.
(61) 02.02.2018 tarihinde, LESAFFRE eski çalışanı ( .....) tarafından PAK MAYA İcra Kurulu
Üyesi ( .....)’a gönderilen “(..... )” konulu e-posta silsilesinde aşağıdaki ifadeler
bulunmaktadır:
“( .....) Bey,
Ben ( .....) itibarıyla Lesaffre ile hiç bir bağlantım kalmadı. Uygun görürseniz sizinle bir
görüşmek isterim. ”
PAK MAYA icra kurulu üyesi ( .....):
“Böyle bir mesaj aldım.
Kendisiyle bırakın görüşmeyi- bu mailine cevap bile vermeyeceğim.
Bütün arkadaşları uyaralım lütfen- hiç bir temas, telefon konuşması vb olmasın.
Şirketten ayrılmış olsa bile uygun olmaz”
(62) PAK MAYA satış ve pazarlama müdürü ( ......) tarafından Pak Grup Bölge Satış
Müdürlerine gönderilen e-postada yer alan ifadelere aşağıda yer verilmiştir:
“Arkadaşlar, ( .....) Bey'in aşağıdaki mailine dikkatinizi çekerim. IH!
Tüm ekibi şifahen uyarın I t f !!!!”
(63) 13.03.2018 tarihinde, ( ..... ) tarafından PAK MAYA satış ve pazarlama direktörü ( ...... )’a
gönderilen “10. hafta sonu yaşmaya piyasa fiyatları” konulu e-posta silsilesinde;
“( .....) Bey, geçen hafta sonu itibariyle bölgelere göre yaşmaya fiyat ortalamaları
ektedir.
Genel itibariyle fiyat ortalamaları, geçen hafta ile hemen hemen aynıdır. Piyasa
fırınlarında fiyat geçişi aşağı yukarı tamamlanmak üzeredir. Ancak özellikle
( .....) ,( ..... ) ,( ..... ) gibi maya tüketimi yüksek olan endüstriyel noktalarda, müşterilerimiz
(bayiler) rakip firmaların aksiyonları nedeniyle fiyat yükseltmekte zorlanmaktadır.
Örneğin Konya/Aksaray ‘daki ( .....) (( ) koli/hafta Chef amb.), Ls ile anlaştığını
belirterek maya alimim durdurmuştur. ”
Bu tip noktalarda, müşterilerimizle birlikte çözüm arayışımız sürmektedir. ”
ifadeleri yer almaktadır.
(64) 07.05.2018 tarihinde, PAK MAYA yetkilisi ( ..... ) tarafından PAK MAYA bölge satış
müdürü ( ..... ) ve bazı PAK MAYA yetkililerine gönderilen “Re: Aydın - Halk Ekmek hk.”
konulu e-posta silsilesinde;
“Aydın Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek
Daha önce Halk Ekmek için Özmaya kullanıldığını fakat şimdi yönetim değiştiği için
Pakmaya kullanmak istediklerini belirtiyor. ( .....) Bey, Aydm’da bir bayimize
ulaştıklarında daha önce Özmaya almış olan bir yere bizim ürünlerimizden
veremeyeceğini, bu durumun rekabet kurallarına aykırı olduğunu söylediğini iletti.
Kendisi Özmaya ile tespit edilen bir problemden ötürü artık onlarla çalışmayacaklarını
ve Pakmaya almak istediğini ısrarla söylüyor. Günde ( ) kolilik bir ihtiyacı olduğunu
da belirtiyor. Sağlıklı bir izahat talep ediyor.
Konuyla ilgili yardımlarınızı rica ederim. ”
ifadesi yer almaktadır. Söz konusu e-postanın devamında PAK MAYA bölge satış
müdürü ( ..... );
“Bir önceki mailde de belirttiğim gibi Aydın Belediyesi 'nden ( .....) bey, Cuma gününden
beri Aydın müşterimiz Ay-Pek gıda ile iletişime geçmiş ve yarın için hem E KAM AYA
hem de CHEF MA YA demo randevusu almış buna göre müşterimiz Aydın Belediyesi
için fiyatlandırma dahi yapmıştır. Aydın Belediyesi nde görevli satın almadaki çalışanlar
olayı ( ) beye yanlış aktarmışlar. Müşterimiz ( ) ile birlikte tekrar yanlış anlaşılma
hususunu teyit ettik. ( .....) Bey de olayın yanlış anlaşıldığını kabul etti. ”
şeklinde açıklama yapılmıştır. Aynı konuya ilişkin olarak e-postanın devamında PAK
MAYA icra kurulu üyesi ( ......) tarafından yapılan bilgilendirmede;
1) Bir kere bizim Aydın’da bayımız yok. Türkiye’nin hiçbir yerinde yok. Firma -bayi
ilişkisini belirleyen bayilik sözleşmesidir. Bizim hiç kimseyle bayilik sözleşmemiz yoktur.
Bu yüzden bizden mal alan tüccarlara bayi diyemeyiz. Bu kişilere biz sadece müşteri
diyoruz.
2) Aydın’daki müşteri çok cahilmiş. Asıl bu yaptığı konuşma rekabet kurallarına
aykırı. Rekabet kuralları demek aslında Rekabet Kanunu demek. Daha önce veya
halen rakipten mal alan bir fırına (veya ekmek fabrikasına) mal veremeyiz demek
Rekabet Kanununa aykırı. Ve en önemlisi Pakmaya’nın böyle bir politikası yok.
3) Pakmaya, hergün rakiplerin fırınlarına saldırmıyorsa, bunun rasyonel nedenleri
var
a) Kapasitemiz kısıtlı - daha fazla yaşmaya verecek imkânımız yok. İhracat
siparişlerinin teslimi Ağustos ayına kaymış vaziyette.
b) Biz rakiplerin fırınına saldırsak (fiyat düşerek) onlar da bizim fırınlara
saldıracaklar(fiyat düşerek) ve sonunda fiyat zarar etme noktasına kadar düşecek.
4) Ama yine de Aydın Halk Ekmek gibi özel müşterilere (kapasitesi yüksek) maya
vermek için çaba gösteririz - ihracattan iç piyasaya maya kaydırarak.
5) Rakibin fırınına mal verilmez imajı varsa müşterilerimizde - bunu değiştirmemiz
lazım. Pakmaya’nm böyle bir politikası yok. Saldırgan olmamamız fiyatlarımızın zarar
noktasına düşmesini engellemek içindir. Ama bizden mal isteyenlere de mal veririz
(ticari şartlarda anlaşabilirsek!!!)
ifadeleri kullanılmıştır.
(65) 11.07.2018 tarihinde, PAK MAYA icra kurulu üyesi ( ..... ) tarafından PAK MAYA satış
ve pazarlama direktörü ( .....)’a gönderilen “YAŞMAYA ZAMMI (AĞUSTOS 2018)”
konulu e-postada;
“2018'DE YAŞMAYA FİYAT! ARTTI MI?
Pakmaya iç piyasa yaşmaya ürünleri 2018 başında zamlandı. Bu zam oranı her
şehirde o şehir için mal alan müşterilerin kendi yaptıkları zamma paralel oldu.
A) Pakmaya net/net fabrika satış fiyatları ortalamasına bakarsak (hem 2017 hem
de 2018 'in aynı ayları için)
Sadece (Şubat-Şubat 12 aylık mukayese) 'ye göre 1 yıllık fiyat artışı %(.....) olmuştur.
Diğer aylara göre bakıldığında yıllık fiyat artışı %( ) azdır.
B) 2017 'in ilk 5 ayının ortalaması ile 2018'in ilk 5 ayının net fiyat ortalamasını
karşılaştırırsak
İlk 5 aylık fiyat ortalamalarına göre 1 yıllık fiyat artışı %(.....) de azdır.
C) Aralık 2017 ile Ocak 2018’i karşılaştırdığımızda önemli bir fiyat artışı olduğunu
söyleyebilir miyiz?
Hayır, söyleyemeyiz. Aralık ayları bütün yıl boyunca yapılan satışlarla ilgili müşterilere
yapılan prim ödemelerini içerir. Bu yüzden normal fiyat durumunu yansıtmaz.
D) 2017 sonunda yıllık enflasyon %10’un üzerindeyken, Pakmaya'nm yaşmayaya
yaptığı zammın %(.....) bile az olmasının nedeni nedir?
Fiyatlar her zaman enflasyon oranına paralel artmamakta ve yerel piyasa koşullarına
bağlı olarak şehirden şehre önemli değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca Pakmaya'nm
Türkiye genelinde uygulanan tek bir zam oranı bulunmamakta, zam oranı bir şehirdeki
müşterinin piyasa koşullarına göre % kaç zam yapabildiğine göre değişiklik
göstermektedir. Bugün piyasaya bakıldığında fırınlara kolisi ( ..... ) TL’ye (kdv dahil)
satılan Pakmaya da var, ( .....) TL’ye satılan da var.
E) Temmuz 2018’de zam ihtiyacı var mı?
Kurlardaki yükselme ve 12 aylık TÜFE’nin %15’e yaklaşması (ÜFE %23) ,
maliyetlerimizin önemli ölçüde artacağının habercisidir. Bugün henüz kısıtlı artmış olsa
da (stoklar dolayısıyla), yakında daha yüksek oranda artacaktır maliyetler.
F) Pakmaya 2018 2. yarısı için ne kadar zam yapacaktır?
Pakmaya olarak mümkün mertebe enflasyon oranını yansıtacak %(.....) aralığında bir
zammın uygun olacağını düşünüyor olsak da her zaman olduğu gibi şehir bazında fiili
zam oranlarına müşterilerin kendi piyasalarında uygulayabildiği zam oranlarına göre
geri dönüşleri belirleyici olacaktır. Ancak Ağustos sonunda şehir şehir maya fiyatlarının
ne olduğunu görme imkânımız olacaktır (fırın gözlemleri).
G) Rakiplerin ne yaptığı ile ilgili fırın gözlemlerimiz var mı?
Sahadaki gözlemlerimiz ve Fırınlardan tespit edebildiğimiz kadarıyla Le Saffre
müşterilerine uyguladığı BRÜT fiyatı yükselteceğini bildirmiştir. Bugün de mevcut bir
brüt fiyatı olan Saf'm, net fabrika satış fiyatı brüt fiyatının çok altındadır. Bu itibarla yeni
bir brüt fiyat ilan etmesinin bir anlamı olmayacaktır. Sonuçta net olarak kaçtan satacağı
belli değildir. Bu parametreyi, Saf bayilerinin piyasaya yapabildikleri zam oranı
belirleyecektir. Mauri ise bayilerine gönderdiği duyuruda zam yapmalarının zaruri
olduğu yazmış ve bayilerin fırınlara kaçtan satacaklarını tavsiye etmiştir.”
şeklinde değerlendirme yapılmıştır.
(66) 31.07.2018 tarihinde, PAK MAYA lojistik ve krediler şefi (.....) tarafından Pak Grup -
Bölge Satış dis.pak.bölge.satis@’a gönderilen “FİYAT GEÇİŞİ -
İSKONTOLAR HAKKINDA” konulu e-postada; '
“Merhaba,
1.8 itibari ile fiyatlar ve Iskontolar güncellenmiştir. Yarın ki turlar için sipariş açarken
FİYATLANDIRMA TARİHİNİ “ MUTLAKA” 01.08.2018 olarak değiştirmeniz
gerekmektedir. Ayrıca hem depolarda ( KADIKÖY - HALKALI) hem de tur araçlarıyla
sevkiyat yapılan depolarda ( İZMİR - DÜZCE) kesilen tüm faturalar zarfa koyulmalıdır.
Böylece müşterilerin birbirlerinin iskontolarını görmeleri engellenmelidir. Özellikle
İZMİR ve DÜZCE’ ye önemli 1 iş düşüyor. Güney eksport şoförlerini konuyla ilgili ciddi
biçimde uyaralım. Yeni dönem herkese hayırlı olsun...”
ifadesi yer almaktadır.
(67) 04.09.2018 tarihinde, PAK MAYA bölge satış müdürü ( .....) tarafından PAK MAYA
yetkilisi ( .....) ve bazı PAK MAYA yetkilisine gönderilen “RE: 500 gr maya şikayeti hk.”
konulu e-posta silsilesi;
“Merhaba;
Aşağıdaki 500 gr yaş maya tüketimi olan endüstriyel müşterimizin şikayeti yer
almaktadır. Kendisi Üsküdar’da ikamet etmektedir. İfadesinde daha önce kendisiyle bu
konu ile ilgili görüşüldüğü fakat çözüme ulaştırılmadığı belirtilmektedir. Kendisiyle
iletişime geçerek bize geri dönüş yapmanızı rica ederiz. ”
şeklindeki e-posta, PAK MAYA yetkilisi ( ..... ) tarafından;
% ) Bey
( .....) hanım yanlış bilgi vermiştir. Bu müşteriye daha önce uğradım, bu mail üzerine
tekrar uğradım fırın Esatpaşa’da dır. Müşterinin derdi ve şikayeti maya zammı içindir.
Kendilerine, firma olarak fiyatlara müdahale etmediğimizi ve istediği her yerden maya
alabileceğini belirterek müşterimiz olan Bay ar inşaatın telefon numarasını verdim.
Konuyu bilgilerinize arz ederim. ”
şeklinde yanıtlanmıştır.
I.3.3. Değerlendirme
(68) Önaraştırma konusu iddialar, temel olarak maya üreticilerinin ekmek üretiminde
kullanılan yaş maya fiyatlarını birlikte yükselttikleri ve müşteri paylaştıklarına yöneliktir.
(69) Söz konusu iddiaların değerlendirilmesi amacıyla önaraştırma döneminde, Türkiye
genelinde faaliyet gösteren üç yaş ekmek mayası üreticisi teşebbüsün merkez ve bölge
müdürlüklerinde ve maya bayilerinde yerinde incelemeler yapılmıştır.
(70) Yerinde incelemelerde elde edilen belgeler kapsamında yapılabilecek ilk tespit, üç
teşebbüsün distribütörleri aracılığıyla küçük ölçekli ve endüstriyel fırınlara yaptıkları
satışlar sırasında oluşan fiyatların farklılık arz ettiğidir. Nitekim, LESAFFRE bünyesinde
yapılan raporlamada; İstanbul, Antalya, Denizli, Bursa ve İzmir başta olmak üzere 10
şehirde pazar fiyatlarının birbirinden farklı olduğu dikkat çekmiştir. Benzer şekilde,
03.07.2017 tarihli LESAFFRE iç yazışmasında distribütörlerin fiyat rekabetinde etkili
oldukları ifade edilmiş olup, e-postanın ekinde yer alan “Price Decrease Request Ordu
Boztepe july 2017" başlıklı Excel dosyasında, Boztepe bölgesinde ÖZ MAYA’nın
fiyatının ( .....), PAK MAYA’nın (..... ), MAURİ MAYA’nın (..... ) olduğu, bu nedenle
kilogram fiyatının ( )’den ( .....)’e düşürülmesinin teklif edildiği görülmüştür.
(71) Ege ve Akdeniz bölge fiyatlarına ilişkin 20.04.2017 tarihli PAK MAYA iç yazışmasında
İzmir ve Manisa’da MAURİ MAYA ve bayisi ( ..... ), PAK MAYA müşterilerine düşükfiyatlı
ürün verme teklifinde bulunduğu, Muğla’da MAURİ MAYA ve ÖZPAK bağlantıları
nedeniyle hacim kaybı yaşandığı, Antalya’da DOSU MAYA’nın bölgedeki fırınlara teklif
götürdüğü ifade edilmiştir. Söz konusu e-postanın devamında yer alan, 12 bölgedeki
2017 yılı pazar fiyatlarının karşılaştırıldığı tabloda, fiyatların birbirinden farklılaştığı
görülmektedir. Benzer şekilde 11.10.2017 tarihli e-postada; LESAFFRE’nin ÖZ MAYA
markası ile özellikle Anadolu Yakası’nda (.....) TL fiyat aralığı ile PAK MAYA
müşterilerine teklifte bulunduğu, rakiplerin bu faaliyetine karşılık; PAK MAYA’nın
önemli müşterilere verdiği fiyatları düşürerek tutunmaya çalıştığı ifade edilmiştir.
(72) Rakip bayilerin birbirlerinden müşteri (fırın) alma yarışı içerisinde oldukları
görülmektedir. Nitekim LESAFFRE’de elde edilen “( .....) -Konya destek talebi” başlıklı
e-postada, Konya distribütörü ( )’nın fiyat yükselişinde birçok fırını kaybettiği,
özellikle MAURİ ve PAK MAYA distribütörlerinin ( .....) ve ( ..... ) adlı büyük endüstriyel
fırınlara maya tedarik etmek konusunda ısrarcı oldukları ifade edilmiştir. Bu noktada,
( )’nın endüstriyel fırınlara koli başına ( .....) TL, Mauri/Pak’ın ise ( ..... ) TL fiyat
uyguladığı, aynı fiyatın uygulanmaması durumunda satış kaybı yaşanacağı
vurgulanmış ve ( )’nın desteklenmesi talep edilmiştir. Anılan belge, müşteri
konumundaki fırınların rakip maya bayilerine geçişini önlemek için üreticilerin bayileri
destekleyebildiğim göstermektedir. Öte yandan, söz konusu desteklemelere rağmen
bayiler arası müşteri geçişlerinin devam ettiği anlaşılmıştır. 03.09.2018 tarihli e-
postada;
- Konya’daki ( )’nın desteklenmesine rağmen bölgedeki ( .....) adlı fırının
MAURI’ye kaybedildiği,
- Rakiplerin baskıları nedeniyle İstanbul’da ( ), İzmir’de ( .....) ve ( ),
Kahramanmaraş’ta ( ......) adlı distribütörlerin desteklendiği,
- PAK MAYA’nın agresif fiyat politikası nedeniyle; iki önemli endüstriyel fırının
korunması amacıyla Mersin distribütörü ( ......), Kahramanmaraş ve Gaziantep’te
( .....) ve ( ......) desteklendiği, ayrıca Gaziantep’te bulunan ( ......) adlı üç önemli
fırının PAK MAYA’dan geri alındığı, Kayseri’de ( ..... ), Mersin’de ( ......) ve
Antalya’da ( ......) adlı distribütörlerin desteklendiği
ifade edilmiştir.
(73) Benzer şekilde MAURI MAYA’dan alınan belgeler, bayilerin fırınlara yönelik rekabetine
işaret etmektedir. Teşebbüsün bayisi ( ..... ) tarafından gönderilen “ANKARA KONYA
ESKİŞEHİR ADANA FİYATLARI” konulu e-postada, Karaman bölgesi ve Ankara’da
PAK MAYA’nın düşük fiyatları nedeniyle fiyatı aşağı çekmek durumunda kalındığı,
Osmaniye’de PAK MAYA ve ÖZ MAYA’nın müşteri kapma savaşına girdiği,
İskenderun’da ÖZ MAYA bayisinin MAURI MAYA fırınlarına teklif götürdüğü hususları
şikayet edilmektedir. Söz konusu belgeler, bayilerin fırınlara verdiği tekliflerin, rekabet
nedeniyle sürekli değiştiğine işaret etmektedir. Yine Maraştaki ( ..... ) adlı fırına ilişkin
yazışmada; ( ..... ) TL den mevcutta ürün verildiği, bu bölgede fiyatın yükseltilemediği,
rakip bir bayi tarafından bu fırına ( ......) TL den teklif yapıldığı, bu nedenle ( ......) TL fiyata
inilmeden sorunun çözülmeyeceği vurgulanmıştır.
(74) Bayiler arasındaki fiyat rekabetine işaret eden bir başka belge olan 20.11.2017 tarihli
PAK MAYA iç yazışmasında; Yozgat’ta LESAFFRE ve DOSU MAYA’nın önce
fiyatlarını ( ..... ) TL’ye çektiği, MAURI MAYA bayisi ( ......) ise ( ......) TL fiyatlarla karşılık
verdiği ifade edilmektedir. Belgede Yozgat, Çorum, Amasya, Tokat ve Çankırı
bölgesinde fiyatların LESAFFRE ve MAURI MAYA kaynaklı olarak hızla düştüğü
değerlendirmesi yapılmıştır. Söz konusu e-postanın devamında yer alan tabloda 2017
Kasım ayı itibarıyla bölgede gerçekleşen fiyatlar raporlanmıştır. Buna göre bölgedeki
18 fırının iki ya da üç üreticiden fiyat teklifi aldığı görülmektedir.
(75) Rakiplerin düşük fiyatlı teklifleri nedeniyle bazı endüstriyel fırınların rakip üretici
bayileriyle görüştüğü ve bu nedenle teşebbüslerin kendi bayilerini düşük fiyat
verebilmeleri için desteklemeye çalıştığı anlaşılmıştır.
(76) İncelemede aynı bölgede, aynı teşebbüsün maya dağıtımını üstlenen bayilerin,
birbirlerinden müşteri alma çabası içinde olduklarına ve bu çabanın sonucu olarak
fırınların aynı teşebbüsün farklı bayilerinden de alım yapabildiğine işaret eden belgelere
ulaşılmıştır. 19.12.2017 tarihli belgede, İstanbul’da LESAFFRE bayisi olan ( ......),
Canmaya bayisinin düşük fiyatlı satışları ve kendi müşteri kaybından şikayet ettiği
görülmektedir. 03.05.2018 tarihli bir başka belgede; rakip firmaların düşük fiyat verdiğini
duyan fırınların indirim talep ettiği, aynı anda birden fazla teşebbüsün mayasını
kullanan fırınların sürekli indirim talebinde bulunarak bunu bir strateji haline getirdikleri
raporlanmaktadır.
(77) Üretici seviyesindeki rekabet koşullarına bakıldığında ise, teşebbüslerin yeni fiyat
belirleme noktasında rakiplerin mevcut fiyatları ile bayilerdeki oluşmuş fiyatları baz
alarak fiyat çalışması yapabildikleri görülmektedir. Örneğin LESAFFRE birleşik
teşebbüsünün içerisinde bulunan ÖZ MAYA bünyesinde Şubat 2018’den itibaren
uygulanacak yeni fiyatları belirlemek amacıyla bu tür bir raporlama talep edilmiştir.
Benzer şekilde bayi ve fırın ziyaretlerinde elde edilen, gerçekleşen ortalama pazar
fiyatlarının raporlandığı görülmektedir.
(78) Bununla birlikte, bir teşebbüs fiyat artışı yaptığında müşteri ve tonaj kaybı yaşandığı
gözlenmiştir. Nitekim İstanbul Halk Ekmek ihalesini de içeren birtakım
değerlendirmelerin yer aldığı, 10.09.2018 tarihli “RE: Ağustos satış raporu” başlıklı e-
postada; ihalenin kaybı nedeniyle ( ......) tonun PAK MAYA’ya geçtiği, ÖZ MAYA Bursa
distribütörünün fiyat artışından dolayı PAK MAYA’dan alım yapmaya başlaması
nedeniyle ( ..... ) tonluk kayıp yaşandığı, fiyat artışından sonraki rekabet nedeniyle bayi
( ..... ) ton daha az alım yaptığı, aynı nedenle Konya pazarında ( ......) tonun MAURI’ye
kaptırıldığı ve son olarak İstanbul pazarında fiyat artışı nedeniyle bayi kanalında ( ......)
tonluk kayıp gerçekleştiği ifade edilmiştir. Bu noktada, teşebbüslerin fiyat artışlarını
rakiplerin mevcut durumunu değerlendirerek yaptığı, ancak fiyat artışının rakip lehine
pazar kaybına yol açtığı anlaşılmıştır.
(79) Üretici teşebbüsler nezdinde fiyat artış kararına ilişkin PAK MAYA bünyesinde
12.12.2017 tarihli e-posta ile yapılan bilgilendirme önemlidir. Söz konusu e-postada,
rakiplerin 2018 başından itibaren klasik yaş mayaya zam yapacaklarını duyurdukları,
ancak rakipler tarafından deklare edilen fiyatın 2018 brüt fabrika çıkış fiyatı olduğu ve
bazı bayilerin % (..... ), bazı bayilerin % (......) iskonto ile maya aldığı dolayısıyla brüt
fiyatın anlam ifade etmediği, piyasa bakımından önemli olan fiyatın net fiyat olduğu, net
fiyatın ise her bölgede farklı gerçekleştiği dolayısıyla tek bir fiyat duyurulmasının
mümkün olmadığı belirtilmiştir. Belgenin devamında, rakiplerin bayilere koli başına
( ..... ) TL fiyat verdiği ancak bu fiyatın, mevcut pazar fiyatının düşük olduğu
bölgeler/fırınlar bakımından daha fazla zam anlamına geleceği ifade edilmiştir.
(80) Belgede PAK MAYA’nın zammı yazıyla müşterilere duyuracağı ancak brüt fiyat
konusuna girmeyeceği, 2018 yılı için her il/ilçe müşterisinin 2017 ortalama net fiyatının
( ..... ) oranında artacağı belirtilmiştir. Belgede ayrıca bayilere yeniden satış fiyatı
tavsiyesi verilmediği, bayilerin piyasa şartlarına göre fiyatlarını belirleyecekleri
vurgulanmıştır. Aynı konuya ilişkin olarak bayilere 02.01.2018 tarihine gönderilen e-
posta ile bilgilendirme yapıldığı anlaşılmıştır.
(81) Söz konusu bilgi ve belgelerden hareketle, mevcut durumda yaş maya pazarında
faaliyet gösteren üreticilerin bayileri/alıcıları aracılığıyla gerek küçük ölçekli, gerekse
endüstriyel fırınlara yaptıkları satışlarda oluşan pazar fiyatlarının farklılık arzettiği
anlaşılmaktadır. Elde edilen yazışmalar ve pazar verileri doğrultusunda, bayilerin, bir
çok bölgede rakip bayi müşterilerine düşük fiyatlı ürün teklif etmek şeklinde rekabetçi
çaba içinde oldukları görülmektedir. Bu noktada, ürünün homojen ve fiyatların yakın
olduğu oligopolistik pazar yapısında, katı rekabet koşullarına rağmen müşteri
geçişkenliğinin mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Rakip bayilerin birbirlerinden müşteri
alma çabasına karşılık, pazarda bu geçişi önlemek için üreticilerin bayilere birtakım
destekler verdiği, bununla birlikte bayiler arası müşteri geçişlerinin devam ettiği ve
buradaki yapının sürekli bir devinim içinde olduğu görülmektedir. Bu noktada, bayilerin
müşterisi konumunda olan fırınların sayısı sürekli değiştiği gibi, maya fiyat teklifleri de
değişmektedir. Bu durumun sonucu olarak, fırınların önemli bir bölümünün iki ya da üç
üreticinin tamamından fiyat teklifi aldıkları, bir ya da birden fazla marka maya
bayisinden ürün alabildikleri görülmektedir.
(82) Farklı marka maya bayileri arasında olduğu gibi, aynı maya firmasının farklı bayileri
arasında da benzer bir rekabetçi sürecin işlediği görülmektedir. Aynı bölge içerisinde
faaliyet gösteren bir maya üreticisinin birden fazla bayisinin, birbirlerinden müşteri alma
çabası içinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu çabanın sonucu olarak fırınların aynı
teşebbüsün farklı bayilerinden de alım yapabildiğine işaret eden belgelere ulaşılmıştır.
(83) Söz konusu durum Aydın bölgesi için de geçerlidir. Aydın bölge distribütörleriyle yapılan
görüşmelerde; Aydın bölgesinde de fırınların farklı markaların distribütörleriyle
çalışmasının mümkün olduğu, yine aynı markanın farklı distribütörleriyle de
çalışabildikleri belirtilmiştir.
(84) Yapılan görüşmelerde distribütörlerin çalışacakları fırınları belirlerken özellikle fırının
peşin ödeme gücünü dikkate aldığı anlaşılmıştır. Bölge dışına yapılan satışlarda ise
üretici firma tarafından getirilen bir kısıt olmadığı, ancak bayilerin peşin ödemeyi tercih
ettiği vurgulanmıştır. Sonuç olarak gerek üretici firmaların gerek distribütörlerin müşteri
paylaştığına yönelik iddialara ilişkin olarak herhangi bir bilgi ve belgeye ulaşılamamıştır.
(85) Öte yandan, pazarda rakip firmaların düşük fiyat verdiğini duyan fırınların indirim talep
ettiği, aynı anda birden fazla teşebbüsün mayasını kullanan fırınların sürekli indirim
talebinde bulunarak bunu bir strateji haline getirdikleri yönünde belgeler elde edilmiştir.
Söz konusu indirim taleplerinin, anılan rekabetçi sürecin parçası olduğu kanaati
oluşmuştur. Nitekim, üreticilerin bayilerin pazardaki konumuna göre farklı oranda
iskonto uygulayabildiği görülmüştür.
(86) Üretici seviyesindeki rekabet koşullarına bakıldığında ise, teşebbüslerin yeni fiyatlarını
belirlerken rakiplerin mevcut fiyatları ile bayilerde oluşmuş fiyatları baz alarak fiyat
çalışması yapabildikleri görülmektedir. Bu noktada teşebbüslerin fiyat artışlarını
rakiplerin mevcut durumunu değerlendirerek yaptığı, ancak fiyat artışının rakip lehine
pazar kaybına yol açtığı anlaşılmıştır. Oligopolistik nitelik taşıyan ve homojen ürün
nedeniyle fiyatların yakınsadığı pazarda, rakiplerin pazardaki mevcut fiyatlara göre
hareket etmeleri, rekabetçi bir refleks olarak ele alınabilecektir. Nitekim yukarıda yer
verildiği üzere ortalama satış fiyatları incelendiğinde, üretici fiyatları değişkenlik
göstermektedir. Dolayısıyla gerek üretici, gerek bayi kanalında fiyatların değişkenlik
gösterdiği, ayrıca farklı üreticilerin bayileri arasında müşteri geçişlerinin söz konusu
olduğu ve fırınların birden fazla bayiden maya tedarik edebildiği anlaşılmıştır.
(87) Açıklamalar çerçevesinde, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında maya üretici
ve/veya bayilerinin birlikte fiyat belirlediklerine ya da müşteri paylaştıklarına ilişkin
herhangi bir bilgi, belge ya da bulguya rastlanılmamıştır.
J. SONUÇ
(88) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına, gerekçeli kararın
tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak
üzere, OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy