T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA
.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:
KARAR NO:
BAŞKAN: ... ...
ÜYE: ... ...
ÜYE: ... ...
KATİP: ... ...
DAVACI :
VEKİLİ:
DAVALI:
VEKİLİ:
DAVA: Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:
BİRLEŞEN KONYA .ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'NİN ... E. - ... K. SAYILI DOSYA
DAVACILAR: 1-
2-
DAVALI:
VEKİLİ:
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:
KARAR TARİHİ:
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Mahkememizde görülmekte olan "Menfi Tespit & İtirazın İptali" davalarının yapılıp bitirilen açık yargılaması sonunda;
HEYETİMİZCE GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 25.11.2015 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı arasında 18.05.2015 tarihinde Diyarbakır İlinde un fabrikası kurulumu nedeniyle makinaların temini ve montajı/kurulumu için sözleşmenin imzalandığını, söz konusu sözleşme gereğince karşı tarafın peşinat ücretinin hesaplarına yatmasından itibaren 60 iş günü içerisinde ifa etme borcu altına girmeyi taahhüt ettiğini, söz konusu sözleşme bedelinin 808.300,00 TL olarak belirlendiğini, müvekkilinin sözleşme gereği 21.05.2015 tarihinde davalı yanın sözleşmede belirtilen hesabına peşinat ücreti olarak 100.000,00 TL yatırdığını, bu nedenle davalı yanın 21.05.2015 tarihinden itibaren 60 iş günü içerisinde işi bitirme zorunluluğunun doğduğunu, müvekkilinin söz konusu süre zarfında davalı yanın hesabına çeşitli banka hesaplarından toplam 340.000,00 TL para yatırdığını, sözleşmede kararlaştırılan teslim tarihinden bu yana davalı tarafın sözleşme ile yerine getirme yükümlülüğü altına girdiği teslim borcunu yerine getirmediğini, müvekkilinin, davalı yanın sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmesi konusunda defalarca görüşme yaptığını, sözleşmenin tarafı olan karşı tarafın ise belirtilen 60 iş günü içerisinde un fabrikası kurulumu için makinaların temini ve montajı/kurulumunu tamamladığını, fabrikaya kurulan bazı makinaların da sözleşmede belirtilen özelliklere uygun olmadığını ve verim almasına uygun olmayan bir şekilde montajın yapıldığının anlaşıldığını, bunun üzerine müvekkili şirketin Diyarbakır .Noteri aracılığıyla taraflar arasında yapılan sözleşmesi fesh ederek kurulumunu zamanında gerçekleşmemesi nedeniyle doğmuş ve doğacak zararlarını istediğini, müvekkili şirketin kurulumunu 60 iş günü içerisinde yapılmadığının fabrikaya kurulan bazı makinaların da sözleşmede belirtilen özelliklere uygun olmadığı ve verim almasına uygun olmayan bir şekilde montajın yapıldığının tespiti için Diyarbakır .Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş Numaralı dosyasıyla davalı yan aleyhine delil tespiti davasının açtığını, müvekkilinin, sözleşme bedelinin geri kalan kısmını ödeyebilmek için ... A.Ş'ye leasing için müracaat ettiğini, ... A.Ş.yaptığı inceleme sonucu müvekkilinin leasing talebini kabul ettiğini, ancak müvekkili şirketin davalı yanın sözleşmeye uygun davranmaması nedeniyle daha fazla zarara uğramamak için Diyarbakır .Noterliği aracılığıyla ... A.Ş'ye durumu belirten ihtar çekerek davalı yana ödeme yapılmamasını istediğini, davalı yanın sözleşmeye uygun davranması halinde ... A.Ş tarafından kendisine 435.000,00 TL ödeme yapılmasının gerektiğini, davalı yanın söz konusu durumlar nedeniyle Konya .Noteri aracılığıyla çektiği ihtarname ile bir an önce leasing ödemesinin kendisine yapılması aksi takdirde yasal yollara başvurulacağının taraflarına bildirildiğinin, müvekkili şirketin davalı yanın sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle tek taraflı olarak sözleşmeyi fesh ettiğinden bahisle; Fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak üzere müvekkili şirketin daha fazla mağdur olmaması için ilk önce davalı yana 435.000,00 TL borcunun olmadığının tespitine, davalı tarafın sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek mevduata en yüksek uygulanacak faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin mahkememiz dosyasına UYAP sistemi üzerinden sunmuş olduğu 15.12.2015 tarihli dilekçesinde özetle; Taraflar arasında akdedilen 18.05.2015 tarihli sözleşmede belirtilen un fabrikasının, yine sözleşmede belirtilen 60 iş gününden çok daha önce, kurulumunun tamamlanıp davacı şirkete teslim edildiğini, hatta davacıya teslim edilen un fabrikasını, davacının 01.08.2015 tarihinden önce çalıştırıp, un üretimi yapmaya başladığını, davacıya teslim edilen un fabrikasının kapasitesinin, sözleşmede kararlaştırılan kapasitenin de üzerinde olduğu nazara alındığında, davacının teslim edilip, kurularak montajı yapılan makinelerin, sözleşmede belirtilen özelliklere haiz olmadığı yönündeki iddasının gerçek dışı olduğunu gösterdiğini, müvekkili şirketin, davacının talebi üzerine sözleşme dışı ilave makine ve işler yapıldığı yönündeki beyanını doğruladığını, müvekkili şirket tarafından, saatte 12 ile 15 ton un üretimi yapacak kapasitede bir fabrikanın tesliminin taahhüt edilmediğini, zira saatte 15 ton un üretimi yapacak kapasitede bir un fabrikasının toplam bedelinin 4.500.000,00 TL civarında olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin bedelinin ise 808.300,00 TL olduğunu, sözleşmede belirtilen bu parayla, saatte 12 ile 15 ton un üretimi yapacak kapasitede bir un fabrikasının kurulup teslim edilmesinin fiilen mümkün olmayıp, akıl ve mantık dışı olduğunu, davacının, gerçek dışı itham ve iddiaları sebebiyle, müvekkilinin sözleşmeyle kararlaştırılan alacaklarını alamadığını, müvekkilinin sözleşmede belirtilen edimlerini yerine getirmesine, hatta sözleşme dışı takribi 55.000,00 TL civarında ilave makine teslim ederek, montajını yapmasına ilave işler yapmasına rağmen, defalarca yapılan görüşmelerde davacı şirketin bedelsiz ilave işler ve makineler istemek suretiyle, fabrikanın kapasitesini artırmak istediğini, müvekkilinin sözleşmeye göre; saatte 3.750 kg un üretimi yapacak kapasitede olan makineleri teslim etmesi gerekirken, saatte 5.000 kg un üretimi yapacak kapasitede olan makineleri teslim ettiği halde, davacı şirketin kapasitenin saatte 12.000 - 15.000 kg un üretimi yapacak kapasitede olmasını istediğini, haklı olarak müvekkilinin, davacının bu talebini kabul etmeyince, davacının sırf müvekkilinin parasını alamasın ve mağdur olsun diye haksız şekilde ihtarnamelerin keşide ettiğini ve işbu davayı açtığından bahisle; Davacının gerçek dışı iddialara dayalı ve haksız davasının reddine, davacının borca itiraz etmekte açıkça haksız olması ve mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararı sebebiyle, müvekkilinin alacağını geç almasından doğan zararlarına karşılık, İİK.'nun 72/4 maddesi gereği, dava değerinin % 20'sinden az olmamak üzere takdir olunacak tazminatın davacıdan alınarak, davalıya verilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K.sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ... Ltd. Şti. ile davalı şirket arasındaki 18.05.2015 tarihli sözleşme gereğince müvekkilinin edim borcu olan un fabrikasını davalıya teslim ederek müvekkilinin 15.10.2015 tarih ... nolu faturada ve sözleşmede belirtilen 691.850,00 TL bedelli leasing sözleşmesini feshetmesi üzerine oluşan %17 oranındaki KDV farkı olan 116.450,00 TL ile davalının leasing şirketine ödemesi gereken paranın müvekkili tarafından ödenmesi nedeniyle oluşan 54.500,00 TL ve ayrıca Konya .Noterliğinin 17.11.2015 tarih ... yevmiye sayılı ihtarnamesi nedeniyle yapılan 150,00 TL ihtarname gideri olmak üzere alacağın toplam 862.950,00 TL sine ulaştığını, gerek eksik yapıldığı iddia edilen işler gerekse davalının kısmen yaptığı ödemeler nedeniyle toplam 190.000,00 TL nin oluşan alacaktan düşülmesi sonucu müvekkilinin bakiye 672.950,00 TL ödenmemiş alacağının olduğunu, bu alacağın tahsili için Konya .İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibine giriştiklerini ve takip sonrası Konya . Noterliği'nin 12.02.2016 tarih ... sayılı işlemi ile işbu alacağı müvekkilinin diğer davacı müvekkili ... Ltd. Şti.' ne temlik ettiğini, davalının kendisine tebliğ edilen ödeme emri üzerine icra dairesinin yetkisine ve borcun tamamına haksız itirazda bulunarak icra takibini durdurduğundan ve davalının itirazlarının kötü niyetli olduğundan bahisle davalının müvekkili ... Ltd. Şti.' ne karşı un fabrikasındaki makine ve teçhizatların eksik veya sözleşmeye uygun olmadığından bahisle Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasında dava açtığını ve davanın derdest olduğundan ve iki dosya arasında bağlantı olduğundan bahisle işbu itirazın iptali dava dosyasının sözü geçen Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine ve yargılama sonunda davalının Konya . İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasındaki icranın yetkisine ve borca itirazlarının iptali ile takibin devamına ve %20 oranından az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K.sayılı dosyada davalı tarafça süresi içerisinde davaya karşı cevap verilmediği, ancak davalı vekilinin duruşmalardaki ve yazılı beyan dilekçelerinde özetle; Sözleşme fesih edildiğinden dolayı birleşen dava dosyası davacısının da müvekkili şirketten herhangi bir alacağının bulunmadığından, asıl davalarının kabulüne, birleşen dava dosya davacısının müvekkili şirkete karşı açtığı itirazın iptali davasının reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı ve karşı davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmış, taraflara duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek duruşma açılmıştır.
Tarafların bildirmiş oldukları deliller ilgili yerlerden celbedilmiş, Diyarbakır .Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş sayılı UYAP dosyası, Konya .İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyası, , .... Tic. Ltd. Şti., .... Tic. Ltd. Şti.'ne ait ticari kayıtları, ... Kiralama A.Ş.'den; Davacı ... .... Tic. Ltd. Şti. ile yapmış olduğunuz leasing sözleşmesi ve sözleşmenin dayanak belgeleri, ... plakalı aracın 13.07.2015 tarihinden bugüne kadarki malikini, işletenini ve tüm özelliklerini gösterir şekilde trafik sicil kayıt örnekleri, ... plakalı aracın 09.07.2015 tarihinden, ... plakalı aracın 30.10.2015 tarihinden, ... plakalı aracın 28.08.2015 tarihinden, ... plakalı aracın 03.09.2015 tarihinden bugüne kadarki malikini, işletenini ve tüm özelliklerini gösterir şekilde trafik sicil kayıt örneklerinin dosyamız içerisine celbedilmiş ve dosyamızda bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mahkememiz dosyası içerisine celbedilen Konya .İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Alacaklı .... Tic. Ltd. Şti. tarafından borçlu .... Tic. Ltd. Şti. aleyhine toplam 672.950,00 TL alacaktan kaynaklı ilamsız icra takibi başlatıldığı, borçlu vekilinin 29.02.2016 tarihli itiraz dilekçesi ile; icra ödeme emrinde alacaklı olarak gözüken şirketin iddia ettiği alacağı taraflarına ebliğ ettiği alacağın devir sözleşmesiyle başka bir şirkete devrettiğini, bu nedenle taraf sıfatına itiraz ettiklerini, ayrıca sözde alacağın devredilen şirkete karşı da borca, faize, fer'ilerine, yetkiye, KDV farkına, alacaklının leasing şirketine borçlu adına ödediği iddia edilen alacağı ve noter masrafına borçlarının olmaması nedeniyle itiraz ederek takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ettiği, 09.03.2016 tarihinde borçlu yönünden takibin durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
Ana davanın; İİK.72.maddesine dayalı menfi tespit, Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı davanın ise; İİK.67.maddesi gereği itirazın iptali davasıdır.
Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; Davacının, davalı ile aralarında18.05.2015 tarihinde Diyarbakır İlinde un fabrikası kurulumu nedeniyle makinaların temini ve montajı/kurulumu için sözleşmenin imzalandığını, söz konusu sözleşme gereğince karşı tarafın peşinat ücretinin hesaplarına yatmasından itibaren 60 iş günü içerisinde ifa etme borcu altına girmeyi taahhüt ettiğini, söz konusu sözleşme bedelinin 808.300,00 TL olarak belirlendiğini, davacının sözleşme gereği 21.05.2015 tarihinde davalı yanın sözleşmede belirtilen hesabına peşinat ücreti olarak 100.000,00 TL yatırdığını, bu nedenle davalı yanın 21.05.2015 tarihinden itibaren 60 iş günü içerisinde işi bitirme zorunluluğunun doğduğunu, davacının söz konusu süre zarfında davalı yanın hesabına çeşitli banka hesaplarından toplam 340.000,00 TL para yatırdığını, sözleşmede kararlaştırılan teslim tarihinden bu yana davalı tarafın sözleşme ile yerine getirme yükümlülüğü altına girdiği teslim borcunu yerine getirmediğini, davalı yanın sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmesi konusunda defalarca görüşme yaptığını, sözleşmenin tarafı olan karşı tarafın ise belirtilen 60 iş günü içerisinde un fabrikası kurulumu için makinaların temini ve montajı/kurulumunu tamamladığını, fabrikaya kurulan bazı makinaların da sözleşmede belirtilen özelliklere uygun olmadığını ve verim almasına uygun olmayan bir şekilde montajın yapıldığını, bunun üzerine şirketin Diyarbakır .Noteri aracılığıyla taraflar arasında yapılan sözleşmesi fesh ederek kurulumunu zamanında gerçekleşmemesi nedeniyle doğmuş ve doğacak zararlarını istediğini, davacı şirketin kurulumunu 60 iş günü içerisinde yapılmadığının fabrikaya kurulan bazı makinaların da sözleşmede belirtilen özelliklere uygun olmadığı ve verim almasına uygun olmayan bir şekilde montajın yapıldığının tespiti için Diyarbakır .Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş numaralı dosyasıyla davalı yan aleyhine delil tespiti davasının açtığını, davacının, sözleşme bedelinin geri kalan kısmını ödeyebilmek için ... A.Ş'ye leasing için müracaat ettiğini, ... A.Ş.yaptığı inceleme sonucu davacının leasing talebini kabul ettiğini, ancak davacı şirketin davalı yanın sözleşmeye uygun davranmaması nedeniyle daha fazla zarara uğramamak için Diyarbakır .Noterliği aracılığıyla ... A.Ş'ye durumu belirten ihtar çekerek davalı yana ödeme yapılmamasını istediğini, davalı yanın sözleşmeye uygun davranması halinde ... A.Ş. tarafından kendisine 435.000,00 TL ödeme yapılmasının gerektiğini, davalı yanın söz konusu durumlar nedeniyle Konya .Noteri aracılığıyla çektiği ihtarname ile bir an önce leasing ödemesinin kendisine yapılması aksi takdirde yasal yollara başvurulacağının taraflarına bildirildiğinin, davacı şirketin davalı yanın sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle tek taraflı olarak sözleşmeyi fesh ettiğinden bahisle; Fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak üzere davacı şirketin daha fazla mağdur olmaması için ilk önce davalı yana 435.000,00 TL borcunun olmadığının tespitine, davalı tarafın sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek mevduata en yüksek uygulanacak faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettiği, davalı tarafın davanın reddine karar verilmesini talep ettiği, mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dosyada davacının; Davacı ... Ltd. Şti. ile davalı şirket arasındaki 18.05.2015 tarihli sözleşme gereğince edim borcu olan un fabrikasını davalıya teslim ederek 15.10.2015 tarih ... nolu faturada ve sözleşmede belirtilen 691.850,00 TL bedelli leasing sözleşmesini feshetmesi üzerine oluşan %17 oranındaki KDV farkı olan 116.450,00 TL ile davalının leasing şirketine ödemesi gereken paranın tarafından ödenmesi nedeniyle oluşan 54.500,00 TL ve ayrıca Konya .Noterliğinin 17.11.2015 tarih ... yevmiye sayılı ihtarnamesi nedeniyle yapılan 150,00 TL ihtarname gideri olmak üzere alacağın toplam 862.950,00 TL'sine ulaştığını, gerek eksik yapıldığı iddia edilen işler gerekse davalının kısmen yaptığı ödemeler nedeniyle toplam 190.000,00 TL'nin oluşan alacaktan düşülmesi sonucu bakiye 672.950,00 TL ödenmemiş alacağının olduğunu, bu alacağın tahsili için Konya .İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibine giriştiklerini ve takip sonrası Konya . Noterliği'nin 12.02.2016 tarih ... sayılı işlemi ile işbu alacağını davacı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nin diğer davacı ... Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne temlik ettiğini, davalının kendisine tebliğ edilen ödeme emri üzerine icra dairesinin yetkisine ve borcun tamamına haksız itirazda bulunarak icra takibini durdurduğundan ve davalının itirazlarının kötü niyetli olduğundan bahisle davalının davacı ... Ltd. Şti.'ne karşı un fabrikasındaki makine ve teçhizatların eksik veya sözleşmeye uygun olmadığından bahisle Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasında dava açtığını ve davanın derdest olduğundan ve iki dosya arasında bağlantı olduğundan bahisle işbu itirazın iptali dava dosyasının sözü geçen Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine ve yargılama sonunda davalının Konya . İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasındaki icranın yetkisine ve borca itirazlarının iptali ile takibin devamına ve %20 oranından az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ettiği, mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K.sayılı dosyada davalı tarafça süresi içerisinde davaya karşı cevap verilmediği, ancak davalı vekilinin duruşmalardaki ve yazılı beyan dilekçelerinde özetle; Sözleşme fesih edildiğinden dolayı birleşen dava dosyası davacısının herhangi bir alacağının bulunmadığından, asıl davalarının kabulüne, birleşen dava dosya davacısının açtığı itirazın iptali davasının reddine karar verilmesini talep ve beyan ettiği anlaşılmıştır.
Ana dava yönünden; Davanın İİK.72.maddesine dayalı menfi tespit davası olduğu, İİK.72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir...." şeklinde düzenlemelerin yapıldığı görülmüştür.
Mahkememizce sözleşmenin ifa yeri olan Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak; bir makine, bir mali müşavir, bir elektrik mühendisi bir de borçlar hukuku konusunda uzman hukukçu bilirkişi görevlendirilmek suretiyle; Taraflar arasındaki 18.05.2015 tarihinde yapılan ve 26.04.2016 tarihli celsede davacı tarafça sunulan sonradan davalı tarafa eksikliklerin ikmali için 20 günlük süre verildiğine dair anlaşma içeriğine uygun bir şekilde davalı tarafça un fabrikasının kurulup kurulmadığı, fabrikanın faal olup olmadığı, kurulmamış ise ve eksik kurulmuş ise eksikliklerin ayrıntılı olarak belirtilmesi, ayıplı ise ayıbın basit bir onarım ile giderilip giderilmeyeceği, ayıbın giderilmesi için ne kadar masraf gerektiği, her iki tarafın iddialarında belirttiği şekilde un fabrikasının kurulumu halinde her ikisi arasındaki kurulum bedelinin ne kadar olduğu, bundan dolayı davacı tarafın gördüğü bir zarar söz konusu ise ne kadar zararının bulunduğunun belirlenmesi ve birleşen dava yönünden davalı tarafın kurduğunu belirttiği un fabrikasının taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olup olmadığı, uygun değilse mevcut hali ile fabrikanın normal üretimini yapıp yapmadığı, varsa eksiklerin sözleşmedeki kuruluma uygun hale getirilmesi için eksikliklerin ve bu eksikliklerin giderilmesi için yapılacak masraflar nazara alındığında ayıbın basit bir tamir ile giderilip giderilmeyeceği, basit bir tamirat ile giderilmesi mümkün ise; ne kadar masrafla sözleşmedeki hale getirilebileceği konularında mahallinde keşif yapılarak heyet raporu düzenlenmesinin istenildiği, SMMM bilirkişisi Mahmut Karadaşlı, Elektrik Mühendisi ..., Mak.Mühendisi Bilirkişi ... ve Hukukçu bilirkişi Av.... tarafından düzenlenen 15.07.2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Davacının fabrikanın tesisinde eksik ve yetersiz makinalar, elektrik tesisatı ve düşük kapasite ile çalıştığından küflenen buğdaydan dolayı 348.680,00 TL zarara uğradığının bildirildiği, Diyarbakır Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne talimat yazılarak; Diyarbakır . Asliye Hukuk Mahkemesi ... Talimat sayılı dosyasından alınan 15.07.2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda bilirkişi Serbest M. Mali Müşavir ... dosyanın yeniden tevdi ile; Davacının defterlerini incelenmesinden sonra ve özellikle davacı tarafından davalıya yapılan ödemeler konusundaki beyanlar arasındaki çelişki nazara alınarak davacı tarafından davalıya sözleşme gereğince ne kadar ödeme yaptığı ve hangi tarihlerde ödeme yaptığı ayrıca davacı tarafın sözleşme doğrultusunda yüklenicinin edimlerini yerine getirmemesi sebebi ile uğramış olduğu bir zarar olup olmadığı, varsa ne kadar olduğu hususunda davalı tarafın itirazları da değerlendirilmek suretiyle Ek Rapor düzenlenmesinin, ayrıca Diyarbakır . Asliye Hukuk Mahkemesi ... Talimat sayılı dosyasından alınan 15.07.2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda bilirkişi Elektrik Mühendisi ... ve Makine Mühendisi ... dosyanın yeniden tevdi ile; 15.07.2016 tarihli raporda belirtilen elektrik tesisatı ve makinaların istenilen düzeyde çalışması için hesaplanan 188.680,00 TL'lik harcamayla giderilebileceği belirtilmesine rağmen ne kadar sürede işin tamamlanabileceği hususunun belirtilmediği, bu nedenle 15.07.2016 tarihli raporda belirtilen elektrik tesisatı ve makinaların istenilen düzeyde çalışması için hesaplanan 188.680,00 TL'lik harcamayla giderilebilecek işin ne kadar sürede tamamlanabileceği ayrıca eksikliklerin giderilmemesi sebebiyle davacının günlük zararının ne kadar olduğu hususlarında ek rapor düzenlenmesinin istenildiği, SMMM Mahmut Karadaşlı ve Elk.Müh.bilirkişisi ... tarafından düzenlenen 08.11.2016 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda; Mahkememizin ... Esas ve Diyarbakır .Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... no'lu talimatı ve davacı ... .... Tic. Ltd. Şti.'ne ait ticari defterler üzerinde yapılan incelemeler sonucunda; Davacı ... .... Tic. Ltd. Şti., davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'ne toplam 349.742,50 TL gönderdiği, dava konusu olan un fabrikasının %50 kapasiteyle çalışmasından dolayı davacı tarafın günlük 7.615,00 TL kazanç kaybının olduğu, 60 gün içerisinde elektrik tesisatı ve makinaların istenilen düzeyde çalıştırılabilir hale getirilebileceğinin bildirildiği, mahkememiz dosyasınının ekleri ile birlikte konusunda uzman bir Mali Müşavir bilirkişiye tevdi edilerek rapor düzenlenmesinin istenildiği, Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi ... tarafından düzenlenen 06.02.2017 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davalı ... şirketinin ticari defterlerinin açılış ve kapanış kayıtlarının zamanında yapıldığının, yevmiye defterine yapılan kayıtlarda TTK'ya göre endikatif bir aykırılığın olmadığının, davalı ... şirketinin ticari defterlerinin HMK.m. 222'de belirtilen kanuni şartlarını taşıdığını, davalı ... şirketi tarafından ... Kiralama A.Ş'ne 15.10.2015 tarih ve ... sıra numaralı ve Un Öğütme Hattı içerikli faturanın davacı ... şirketine teslim edilmiş olduğunun, davacı ... şirketinin davalı ... şirketinden finansal kiralama yoluyla “Un Öğütme Hattı” satın aldığının, davalı ... şirketinin 2015 yılı ticari defter kayıtlarına göre bu satışın açık hesap bir satış olduğu ve KDV dahil toplam bedeli olan 691.850,00 TL'nin 31.12.2015 tarih ve 186 no'lu yevmiye maddesine göre ödenmemiş olduğu ve 2016 yılına devrettiğinin, davalı ... şirketi tarafından Finansal kiralama şirketine 20.10.2015 tarih ve ... yevmiye numaralı kayıt ile yapılan ödemenin açık hesap borç ödemesinin olduğunun, dava dosyasına sunulan belgelerden davacı ... şirketi tarafından davalı ... şirketine gönderildiği anlaşılan EFT/Havalelere ilişkin davalı ... şirketinin ticari defterlerine yapılmış bir kaydın olmadığının bildirildiği, SMMM ..., Elektrik Mühendisi ... ve Makine Mühendisi ... tarafından düzenlenen 14.02.2018 havale tarihli bilirkişi heyet raporunda; Davacının 2015-2016 yılı yasal defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yapıldığı, davacının 2016 yasal defterlerinin açılış fişi yevmiye kaydının 2015 yılı kapanış fişi yevmiye kaydını doğrulamadığının, 2016 yılı açılış yevmiye fiş kayıtlarında tutarsızlıklar olduğunun, önceki yıl kapanış fişinin sonraki yıl açılış fiş kaydının kayıtlarının birebir aynı olması gerekirken, iş bu kayıtların bazı hesap kalemlerinin faklı olduğunun, yasal defterlerin ilgili mevzuatlar çerçevesinde yasal şartlara uygun olarak tutulmadığının, davalının yasal defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yapıldığının, davacı tarafından davalıya banka yoluyla yapılan ödemelerin davalının yasal defterlerinde kayıtlı olmadığının, tarafların yasal defterlerinde, iş yeri faaliyetlerine konu edilen iş ve işlemlere ilişkin yasal defterlere yapılması gereken kayıtların yapılması hususunda ekşiklikler olduğunun, iş bu nedenle taraf yasal defterlerinde ki iş bu eksik ve hatalı kayıtlar nedeniyle, taraf yasal defterleri içeriğinin ilgili mevzuatlar TTK, Muhasebenin Genel Kabul Görmüş İlkelerine uygun olarak tutulmadığının, taraf yasal defterlerindeki eksik ve hatalı kayıtlar nedeniyle, yapılan tespitlerin taraf yasal defter kayıtları ve yasal defter kayıtlarına ilave olarak ibraz edilen faturalar ve banka ödeme dekontları karşılaştırması sonucu elde edilen değerler üzerinden yapıldığını, birleşen dosyada, birleşen dosya davacısı ... Değirmenin davalı ... Petrol'den alacağının tespitler bölümünde detaylıca açıklandığı üzere 462.683,50 TL olduğunun tespit edildiğinin, tesisin dosyaya sunulan yerleştirme projesine göre yerleştirilmiş olduğunun, ancak tesisin kurulması için binanın projesinin dosyada bulunmadığının, dosyaya sunulan bir resmi ve tasdiksiz mimari projesinde binanın tek katlı 9,10 m. yüksekliğinde ve hangar şeklinde olduğunun görüldüğünün, bu tesisin çelik konstrüksiyon üzerine yapıldığının dosyaya ... Tic. Ltd. Şti.'i, bir tutanakla sunulan 22 adet fotoğraf incelendiğinde tesisin çelik konstrüksiyon üzerine kurulmuş olduğu ve deneme üretimini yapmış olduğunun net olarak görüldüğünün, ayrıca Diyarbakır . Sulh. Huk. Mah.'nin ... D.İş nolu ve 25.12.2015 tarihli Bilirkişi Yük. Mak. Müh. ... tarafından çekilen ve dosyaya davacı tarafından bir tutanak ile sunulan 43 adet fotoğraf incelendiğinde tesis montaj esnasında olduğu ve bazı eksikliklerin taraflarca tespit edilerek gönderilmiş olduğu ve bu eksikliklerinde tamamlanarak tesisin deneme üretimine geçtiğinin dosyadaki fotoğraflar kombine incelendiği zaman tesiste herhangi eksikliğin mevcut olmadığının, 7. Madde de belirtilen ... Tic. Ltd. Şti. tarafından ... Tic. Ltd. Şti.'ne 08.09.2015 tarihli ve ... teklif nolu Günlük 90 ton kapasiteli un değirmeni tesisi için gönderilen makine listesinde bulunan makinelerin kapasite ve güçleri detaylı olarak belirtildiğinin, ayrıca teklif mektubu ile gönderilen makine, teçhizat ve malzemelerde herhangi bir eksikliğin bulunmadığının, tesis için 90 ton gün kapasiteli teklif formundan sonra verilen ve detaylı bir şekilde anlatılan ... Mak. Oto. Gıda Nak. Hay. San. Tiç. Ltd. Şti. tarafından ... Tic. Ltd. Şti.'ne 08.09.2015 tarihli ve ... teklif nolu Günlük 90 ton kapasiteli un değirmeni tesisi için makine listesinde bulunan makinelerin standart kapasiteli olup normal şartlarda çalıştırıldığı zaman 90 ton buğdayın öğütülmesi demek olduğunun, bu 90 ton malzemenin içerisinde bulunan yabancı maddeler (cılız buğdaylar, taş veya topraklar, yabancı maddeler vb. ve kepek) düşüldükten sonra unun kalitesine göre randımanın % oranının değişeceğinin, 90 ton buğdayın 99 tonunun da un olmayacağının, tesisin çalıştırıldığını belirten hiçbir elektrik bedelinin ödendiğini gösteren belgenin mevcut olmadığının, ancak mali müşavir tarafından tespit edilen işçinin çalıştırıldığının, ancak bu işçilerin hangi bölümlerde çalıştığına dair dosyaya bir belge sunulmadığının, dosyada mevcut bulunan Diyarbakır 6.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/59 Tal.no'lu ve 28.07.2016 tarihli bilirkişi heyeti raporunda belirtilen raporda elektrik motorlarına giden kabloların çekilmediğinin, bazı kontaktörlerin takılmadığının belirtildiği halde makine bilirkişisi tarafından %50 kapasite ile çalıştığını hangi verilere yaptığını belirtmediğini, motorların KW'da ilk verilen teklif formuna göre eksik olduğu belirtildiği halde dosya içeriğinin 7.maddesinde taraflarca imza altına alınan 90 ton kapasiteli makine listesinde tespit anındaki KW'nın yazılı olduğunun, makine mühendisi tarafından elevatör ve malzeme akış boruları ile helezon çaplarının küçüklüğünden bahsedildiği halde raporda detaylı ölçülerin belirtilmediğinin, raporda projede bahsedildiğinin, dosyada projenin mevcut olmadığının, mevcut raporda 175-200 ton buğdayın telef olduğundan bahsedildiği halde buğdayların konumunun tespitinin yapılmadığı ve fotoğraflanmadığının, tesisin buğday silolarında yerinde yapılan tespit raporlarında küflenmesi gereken bir arızanın tespit edilmediğinin ancak siloların kontrol kapaklarında dolum esnasında toz sızdırmasının olduğunun bahsedildiğinin, bunun da buğdayın küflenmesine sebebiyet vermeyeceğinin, ayrıca bu buğdayın küflenmesinden bahsedildiği halde fotoğraflanarak ve buğday ekspertizi tarafından tespitinin yapılmadığının, tesiste üretilen un için 65.000,00 TL'lik buğday alındığının, buna karşı 67,581,72 TL un + 1.500,00 TL kepek = 69.01,72 TL'lik üretimden elde edilen malzemenin satışının yapıldığının, bunun haricinde herhangi bir üretim yapılmadığının, dosya içeriğinde ve yasal defter kayıtlarında başkaca bir üretim yapıldığını gösterir bilgi ve kaydın olmadığının, davalı tarafından gönderilen makine ve teçhizatların teklif mektubunda belirtilen emtianın tamamının gönderildiği ve teklifteki verilere uygun olduğunun, fatura ve davacı tarafça imza karşılığında alınan irsaliyeler ve ek malzemeler için düzenlenen irsaliye ile belirtildiğini, tespite konu oları un fabrikasının dosyaya sunulan fotoğraflardan kurulumunda herhangi bir ayıbın bulunmadığının, ancak davacı tarafından gönderilen fotoğraflarda buğday deposunun birinde paslanmanın olduğunun, dosyaya sunulan fotoğraflarda tesisin kurulmuş olduğu ve deneme üretiminin yapılmış olduğunun görüldüğünü, ancak randımanlı çalışıp çalışmadığının kontrolünün yapılmasının gerektiğinin, mevcut saç silolarının üzerinin davacı tarafından sundurma şeklinde kapatılmasının gerektiğinin, bütün saç silolarda bu sistemin uygulandığını, boya ve tesisin ayar kontrolü için 5.000,00 TL'ye ihtiyaç bulunduğunun, ek tutanak ile gönderilen malzemeler ile tesisin tamamının montajının bitmiş olduğu ve deneme üretiminin yapılmış olduğu davalı ... Mak. Oto, Gıda Nuk. Hay. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen 22 adet fotoğrafta net ve açık bir şekilde görüldüğünü, ayıpların 09.12.2015 tarihinde tutulan ve taraflarınca imza altına alınarak 02.01.2016 tarihli ve ... nolu sevk irsaliyesi ile gönderilen malzemeler ile giderilip üretime geçtiği kanaatine ulaşıldığının bildirildiği, Diyarbakır Nöbetçi Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesine talimat yazılarak; Davaya dayanak davalı yüklenici tarafından yapılması kararlaştırılan un fabrikasının bulunduğu mahalde Dicle Üniversitesinde görevli makine, elektrik ve hesap uzmanından oluşturulacak bir heyet marifetiyle keşif icra edilmek suretiyle, Diyarbakır . Sulh Hukuk Mahkemesinin ... D.İş sayılı dosyası üzerinde hazırlanan 25.12.2015 tarihli raporda, mahkememizin 08/06/2016 tarihli talimat müzekkeresi üzerine Diyarbakır . Asliye Hukuk Mahkemesinde 2016/59 talimat sayılı dosyasında kararlaştırılıp icra edilen keşif sonucu tanzim edilen 15.07.2016 tarihli rapor ve 18.11.2016 tarihli ek rapor ile mahkememizce makine, elektrik ve mali müşavirden oluşan bilirkişi heyetine dosya üzerinde yaptırılan inceleme sonucu tanzim edilen 12.02.2018 tarihli raporlar ve mahkememiz dosyası ve ekleri karşılaştırılmak suretiyle bilirkişilerden; Belirtilen raporlar arasındaki çelişkilerin neden kaynaklandığı, aynı zamanda finansal kiralama sözleşmesine konu davacı tarafından davalıya dosyaya sunulan taraflarca içeriği tartışmasız kabul edilen sipariş formunda belirtilen malzemeler kullanılmak suretiyle un fabrikasının yapımının ayıpsız olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, un fabrikasının yapıldığı binanın sipariş formunda vasıfları belirtilen malzemeler kullanılmak suretiyle bir un fabrikasının yapımına uygun olup olmadığı, un fabrikasının tam kapasite ile çalışıp çalışmadığı, çalışmıyorsa davalı yapımcıya atfedilecek bir kusurun bulunup bulunmadığı, yapılan un fabrikasında ayıp söz konusu ise; ayıbın açık veya gizli ayıp olup olmadığı, ayıp gizli ise; ayıbın kurulum ve teslimden itibaren ne kadar zaman sonra tespit edileceği, tespit edilen ayıbın mahiyeti, ve ayıbın esaslı bir tadilat gerektirip gerektirmediği, basit bir çalışma sonucu giderilip giderilmeyeceği, ayıp giderilebilecek mahiyette ise; ayıbın ne kadar sürede ve kaç TL'ye giderilebileceği, ayıp söz konusu ise; ayıptan dolayı davacının zarar görüp görmediği, varsa zararının neden kaynaklandığı ve ne kadar olduğu konularında ek rapor düzenlenmesinin istenildiği, Elektrik Mühendisi bilirkişi Doç.Dr.... ve Makine Mühendisi Bilirkişi Doç.Dr.... tarafından düzenlenen 18.07.2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Kurulumu yapılan fabrikanın montaj, sistem uyumu, malzeme eksikliği nedeniyle açık ve gizli ayıplı olduğunun tespit edildiğinin, kurulum yapan firmanın fabrika binasına uygun bir montaj projesinin olmadığının, bina yüksekliğinin kuruluma uygun olmadığını tespit etmediği veya edemediğinin kanaatine varıldığının, taraflarca 09.12.2015 tarihinde eksikliklerin tespiti ve giderilmesi için imzalanan sözleşme gereğince yapılması gereken işlerin yapılmadığının, ancak fabrikanın mevcut montaj durumu nedeniyle değişikliğin tüm sistemin demontajı yapılmadan yapılmasının mümkün olamayacağının taraflarınca tespit edildiğini, kurulum yapacak firmanın söz konusu değişikliği demontaj yapmadan nasıl yapabileceği ve bu değişikliği nasıl taahhüt ettiğinin de anlaşılamadığının, söz konusu ayıbın giderilmesi için fabrikanın demonte edilip, binanın uygun yüksekliğe getirilmesi, eksik ve uygun olmayan malzemelerin giderilmesi ile yeniden kurulum yapılmasının gerektiğinin, bu iş için yaklaşık 75 gün süre ve 350.000,00 TL'ye ihtiyaç bulunduğunun bildirildiği, mali müşavir bilirkişi Netice Saya tarafından düzenlenen 17.09.2018 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davalı ile davacının ticari defterlerinin TTK.69 ve VUK 224 ve 225 maddeleri gereğince tüm sahifelerinin mühürlü olduğunun, kapanış tasdiklerinin TTK64. Maddesine göre yapıldığının, defterlerin sahipleri lehine delil teşkil edebileceği, ancak hem davacının hem de davalının kayıtlarının eksik olduğunun, davaya ilişkin ödemeler için banka dekontlarının ve elden alınan 50.524 TL için yazılı makbuz esas alınarak hesaplamaların yapıldığının, davalı açısından hesaplar değerlendirildiği taktirde davacıdan 400.266,50 TL tahsil ettiği ve davacıya borçlu olduğunun, ... Kiralama A.Ş'ye kesilen fatura 691.850,00 TL ile davacı adına gönderdiği 54.500,00 TL'yi toplandığında davalının 746.350,00 TL alacaklı olduğunun, davacı ile ... Kiralama A.Ş'yi tek borçlu olarak düşünüldüğünde davalının alacağının 346.083,50 TL kalacağının, bilirkişi heyetinde bulunan elektrik bilirkişisi Doç.Dr. ... ile Makine bilirkişisi Doç.Dr.... tarafından hazırlanan raporda; 29.12.2015 tarihinde eksikliklerin tespiti ve giderilmesi için imzalanan sözleşmeye uyulmadığının, fabrikanın montaj durumu nedeniyle değişikliğin tüm sistemin demontaj yapılmadan yapılamayacağının, eksik ve uygun olmayan malzemelerin giderilmesi ile yeniden kurulum yapılması gerektiğinin, bu iş için yaklaşık 75 gün ve 350.000,00 TL'ye ihtiyaç olduğunu beyan ettikleri raporları mahkemece esas alındığı takdirde ve davalı dışında başka bir firmaya davacı yada kiralama firmasının ... Kiralama A.Ş.tarafından yapılması mahkemece uygun bulunursa, davalının alacağı olan 346.083,50 TL'nin mahsubu ile davalının 3.916,50 TL borçlu olacağının, davacının 2015 yılında 500 ton buğday almasına rağmen günlük 90 ton üretim kapasiteli bir fabrikadan yaklaşık 50 günde 28.700 kg üretim yaptığının, davacının 2016 yılında 68.554 kg un ve 6.000 kg kepek sattığı, 2016 yılından 2017 yılına devreden hammadde stokunun 1.463.315 kg - 1.072.691,46 TL olduğunun tespit edildiğinin, bu durumda kurulan un fabrikasının un üretemediğinin, davacının un fabrikasında çalışmak üzere 04.09.2015 tarihinde fabrikanın bulunduğu adreste işçi çalıştırmaya başladığının, 2015 yılında asgari ücretle çalıştırdığı işçi maliyetinin 35.398,56 TL 2016 yılında çalıştırdığı işçi maliyetinin 137.792,78 TL toplam işçilik maliyetinin 173.191,34 TL olduğunun SGK kayıtlarından tespit edildiğinin, bu durumda davacının yaptığı üretim tutarı göz önüne alındığında davacının işçilik tutarında zarara uğradığı ve stoklarında bulunan un yapmak için aldığı buğdayın finansal maliyeti açısından zarara uğradığının bildirildiği, Diyarbakır Nöbetçi Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesine talimat yazılarak; Elektrik Mühendisi Bilirkişisi Doç. Dr. ... ve Makine Mühendisi Bilirkişisi Doç. Dr. ... ile 17.09.2018 havale tarihli Mali Müşavir Bilirkişisi Netice Saya'ya dosyanın yeniden tevdi ile; ... Esas sayılı davanın davalısı ve birleşen ... Esas sayılı davanın davacısı ... Ltd. Şti. & Beyşehirliler Ltd. Şti.vekilinin 16.10.2018 tarihli itirazı değerlendirilmek suretiyle ek rapor alınmasının istenildiği, Elektrik Mühendisi bilirkişi Doç.Dr.... ve Makine Mühendisi Bilirkişi Doç.Dr.... tarafından düzenlenen 15.02.2019 tarihli bilirkişi heyet ek raporunda; Dava dosyasında bulunan ve daha önceden sunmuş oldukları bilirkişi raporunda olayın teknik yönden incelendiğinin ve kanaatlerinin sunulduğunu, sundukları raporu aynen tekrar ettiklerini, davalı avukatının taraflarından istediği, montaj için gerekli işçilik, yol ve benzeri masrafların hesaplanmasının Elektrik ve Makine bilirkişilerinin uzmanlık alanına giren teknik bir konu olmayıp taraflarından hesaplanmasının beklenemeyeceğinin, tarafların kusur oranının belirlenmesinin de teknik bir konu olmayıp hukuki bir konu olduğunu, bu konuda teknik bilirkişilerin kanaat belirtmesinin uygun olmadığının, davalı tarafın avukatının davacı tarafla “o oldu, bu oldu..” şeklinde ifadelerde bulunduğunu, bu ifadelerin kendilerinden talep edilen teknik bilirkişilik kapsamının dışında olduğu için dikkate alınmadığının bildirildiği, mali müşavir bilirkişi Netice Saya tarafından düzenlenen 08.05.2019 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davalı açısından hesaplar değerlendirildiği taktirde davacıdan 349.742,50 TL dekont ile 50.524,00TL imzalı elden teslim ile toplam 400.266,50 TL tahsil ettiği, davacı adına ... Kiralama A.Ş'ye gönderdiği 54.500,00 TL düşüldüğünden davacının davalıya 345.766,50 TL ödediğinin, mahkemenin aralarında mutabakata vardıkları teklif mektubuna göre davalının alacağının 808.300,00 TL olduğuna kanaat getirdiği takdirde, davalının alacağının 808.300,00 TL - 345.766,50 TL = 462.533,50 TL bakiyesinin olduğunun, bilirkişi heyetinde bulunan elektrik bilirkişisi Doç.Dr. ... ile Makine bilirkişisi Doç.Dr.... tarafından hazırlanan raporda; 29.12.2015 tarihinde eksikliklerin tespiti ve giderilmesi için imzalanan sözleşmeye uyulmadığının, fabrikanın montaj durumu nedeniyle değişikliğin tüm sistemin demontaj yapılmadan yapılamayacağının, eksik ve uygun olmayan malzemelerin giderilmesi ile yeniden kurulum yapılması gerektiğinin, bu iş için yaklaşık 75 gün ve 350.000,00 TL'ye ihtiyaç olduğunu beyan ettikleri raporları mahkemece esas alındığı takdirde ve davalı dışında başka bir firmaya bu eksiklikler giderildiği takdirde davalının alacağının 462.533,50 TL - 350.000,00 TL = 112.533,50 TL olacağının, mahkemenin davalının Finansal Kiralama Firması ... Kiralama firmasına kestiği ve ticari defterlerine işlediği 691.850,00 TL faturayı davalının alacağı olarak değerlendindiği takdirde ; 691.850,00 TL - 345.766,50 TL = 346.083,50 TL davalının alacağının kalacağının, bilirkişi heyetinde bulunan Elektrik bilirkişisi Doç. Dr. ... ile Makine bilirkişisi Doç. Dr. ... tarafından hazırlanan raporda; 29.12.2015 tarilinde eksikliklerin tespiti ve giderilmesi için imzalanan sözleşmeye uyulmadığının, fabrikanın montaj durumu nedeniyle değişikliğin tüm sistemin demeontaj yapılmadan yapılamayacağının, eksik ve uygun olmayan malzemelerin giderilmesi ile yeniden kurulum yapılması gerektiğinin, bu iş için yaklaşık 75 gün ve 350.000,00 TL 'ye ilhtiyaç olduğunu beyan ettikleri raporlarının mahkemece esas alındığı takdirde ve davalı dışında başka bir firmaya davacı yada kiralama firması ... Kiralama A.Ş. tarafından yapılması mahkemece uygun bulunursa, davalının alacağı olan 346.083,50 TL'nin mahsubu ile davalmın 3.916,50 TL borçlu olacağının, davacının 2015 yılında 500 ton buğday almasına rağmen günlük 90 ton üretim kapasiteli bir fabrikadan yaklaşık 50 günde 28.700 kg üretim yaptığının, davacının 2016 yılında 68.554 kg un ve 6.000 kg kepek sattığının, 2016 yılından 2017 yılına devreden hammadde stokunun 1.463,315 kg - 1.072.691,46 TL olduğunun tespit edildiğinin, bu durumda kurulan un fabrikasının un üretemediğinin, davacının un fabrikasında çalışmak üzere 04.09.2015 tarihinde fabrikanın bulunduğu adreste işçi çalıştırmaya başladığının, 2015 yılında asgari ücretle çalıştırdığı işçi maliyetinin 35.398,56 TL 2016 yılında çalıştırdığı işçi maliyetinin 137.792,78 TL toplam işçilik maliyetinin 173.191,34 TL olduğunun SGK kayıtlarından tespit edildiğinin, bu durumda davacının yaptığı üretim tutarı göz önüne alındığında davacının işçilik tutarında zarara uğradığı ve stoklarında bulunan un yapmak için aldığı buğdayın finansal maliyeti açısından zarara uğradığının bildirildiği, Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne talimat yazılarak; Öğretim üyesinden oluşan 1 mali müşavir, 1 makine bilirkişisi ve 1 sözleşme konusunda uzman (borçlar hukuku ve ticaret hukuku) 3 kişilik bilirkişi heyetinden oluşan bilirkişilere dosyanın tevdii edilerek; Tarafların iddia ve savunmaları ile dosya içerisinde bulunan tüm raporlarda değerlendirilmek ve aralarındaki çelişki giderilmek suretiyle davalının davacıya borçlu olup olmadığı veya davalının davacıdan alacaklı olup olmadığı ayrıca davacının maddi zararının bulunup bulunmadığı hususunda dosyanın geçirdiği safahatta dikkate alınarak ayrıntılı rapor tanzim edilmesinin istenildiği, Makine mühendisi bilirkişisi Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi Doç.Dr.... tarafından düzenlenen 15.06.2020 tarihli heyet raporunda; Davacının ticari defterleri dikkate alındığında davacının davalıdan 349.742,50 TL alacaklı olduğunun, dosya kapsamında yer alan bilirkişi raporları doğrultusunda davalının davacı adına Finansal Kiralama Şirketine ödediği 54.500,00 TL ile yine bilirkişi raporlarından hareketle davalının davacıdan nakit olarak 50.524,00 TL tutarındaki tahsilatının yüce mahkemece de kabul edilmiş olması halinde davacının davalıdan alacaklı olduğu tutarın (349.742,50 TL - 54.500,00 TL + 50.524,00 TL) = 345.766,50 TL şeklinde olduğunun, dosya kapsamında hareketle davalının ayıplı teslim ve ifade bulunmuş olduğunun, teslim ve ifanın tam olarak yerine getirilmemiş olması nedeniyle davalının yükümlülüğünün bulunduğunun, bunun için davalının söz konusu teslim ve ifaları noksansız yerine getirmesi ya da üçüncü bir firma aracılığı ile söz konusu noksanlıkların giderilmesinin parasal karşılığının da davalıya yansıtılmasının gerektiğinin bildirildiği, Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne talimat yazılarak; Kök rapor düzenleyen Makine mühendisi bilirkişisi Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi Doç.Dr.... tevdi edilerek; Tarafların itirazları ile dosya içerisinde bulunan diğer raporlarda değerlendirilmek suretiyle taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince davalı tarafça davacıya kurulumu yapılan un değirmenin sözleşme hükümleri gereğince yapılıp yapılmadığı, yapılmamış ise eksikliklerin nelerden ibaret olduğu, bu eksikliklerin giderilme süresinin ne kadar olduğu, bedelinin ne kadar olacağı hususlarında ayrıntılı inceleme yapılmak suretiyle, ayrıca mahkememiz dosyası ile birleşen dosyanın davacısının takibe konu alacağının bulunup bulunmadığı varsa miktarı hususlarında ve ayrıca davacı tarafın eksiklik nedeni ile maddi zararının da bulunup bulunmadığı varsa bununda miktarının ayrıntılı şekilde incelenerek mahkememizce istenilen hususların eksiksiz şekilde cevaplandırılarak hüküm kurmaya elverişli ek rapor tanzim edilmesinin istenildiği, Makine mühendisi bilirkişisi Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi Doç.Dr.... tarafından düzenlenen 13.10.2020 tarihli heyet ek raporunda; Dosyada bulunan bilirkişi raporları ve Diyarbakır .Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş dosyasındaki bilirkişi raporlarındaki çelişkileri giderecek dosyada net bilgilere ulaşılamadığının, bu şartlarda bilirkişi heyeti olarak denetime açık ve talepleri karşılar rapor hazırlanamayacağında, dosyaya 1 inşaat mühendisi ve 1 elektrik mühendisi ilave edilmesi ile yeni bir heyet oluşturulmasının ve bu heyete yerinde inceleme yetkisi verilmesi hususunun bildirildiği, mahkememizce Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne yeniden talimat yazılarak; Önceki bilirkişilere dosyanın tevdi edilerek ayrıca öğretim üyesinden oluşan bir inşaat, bir elektrik mühendisi de ilave edilmek suretiyle yerinde inceleme yetkisi verilerek daha önceki alınan rapora tarafların itirazları ve dosya içerisinde bulunan diğer raporlar da değerlendirilmek suretiyle dava ve mahkememiz dosyası ile birleşen Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasındaki taleplerin de değerlendirilerek taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince davalı tarafça davacıya kurulumu yapılan un değirmenin sözleşme hükümleri gereğince yapılıp yapılmadığı, yapılmamış ise eksikliklerin nelerden ibaret olduğu, bu eksikliklerin giderilme süresinin ne kadar olduğu, bedelinin ne kadar olacağı, davacının maddi zararının bulunup bulunmadığı, varsa miktarı, hususlarında ayrıntılı inceleme yapılmak suretiyle, ayrıca mahkememiz dosyası ile birleşen dosyanın davacısının takibe konu alacağının bulunup bulunmadığı varsa miktarı hususlarında ve ayrıca davacı tarafın eksiklik nedeni ile maddi zararının da bulunup bulunmadığı varsa bununda miktarının ayrıntılı şekilde incelenerek mahkememizce istenilen hususların eksiksiz şekilde cevaplandırılarak hüküm kurmaya elverişli ek rapor düzenlenmesinin istenildiği, Makine mühendisi bilirkişisi Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi Doç.Dr.... , İnşaat Mühendisi ... ve Elektrik Mühendisi ... tarafından düzenlenen 16.11.2021 tarihli heyet ek raporunda; Taraflar arasında kurulumdan sonra 09.12.2015 tarihinde imzalanan sözleşmede mevcut eksikliklerin tespit edilmiş olduğunun, kurulumu yapan firmaca belirlenen eksikliklerin 60 gün içerisinde giderileceğinin taahhüt edildiğinin, kurulumu yapan firmaca yapılan tespitlerce göre eksik olan ve değiştirilmesi gereken parçalardan, paçal makinası, ön yıkama malzemeleri, 7,5 KW gücünde bir adet elevatör, kepek fırçası, 90 KW gücünde blower, 7,5 KW gücünde 1 adet 5,5 KW gücünde 2 adet blower, yeni filtre (konik ile birlikte) gönderildiği, ancak bunların montajının yapılmadığı ve fabrika kapalı alanında yer olmadığı için fabrika önündeki açık alanda istiflendiği ve geçen süre ile birlikte korozyona uğradığının, yapılan tespitte belirlenen eksikliklerin giderilmesi için gereken tüm malzemelerin gelmediği ve gelen parçalarla tarafların mutabık olduğu eksikliklerin giderilmesinin mümkün olamayacağının, yapılan kurulumun ayıplı olduğunun, un fabrikası için yapılan binanın kapalı alan olarak uygun olduğu ancak yüksekliği ve tam kapasite ile sorunsuz çalışabilmesi bakımından uygun olmadığının, fabrika sahiplerinin un fabrikası kurulumu ve malzemeleri konusunda uzman olmadıklarından sipariş formunda önerilen malzemelerin ön görülen kapasite için uygun olup olmadıklarını, kurulum için gerekli makine ve malzemelerin boyutlarını bilmelerinin mümkün olmadığının, inşa edilen yapının söz konusu fabrikanın işlevini tam olarak yerine getirebilmesi için yeterli niteliklere sahip olup olmadığının kurulumu yapan firma tarafından değerlendirilerek, kurulumdan önce yapı sahiplerine bildirilmesinin gerektiğinin, yükseklik yeterli olmadığı halde kurulumu yapan firmanın, akış borularını akış için yeterli açıya sahip olmayacak şekilde montajlayarak sistemin tam ve düzgün olarak çalışmasına engel bir kurulum yaptığı, sözleşmede belirtilen kapasite artışı için ileride kurulabilecek malzemeler düşünülerek yerleşimin yapılmadığının, böyle bir sistemin mevcut bina içerisine bu şekilde sıkıştırılarak montajının yapılması halinde sistemin düzgün çalışmayacağı bu tür fabrikaları kuran bir firma tarafından bilinmesinin gerektiği, mühendislik hatası yapılarak yanlış bir kurulum gerçekleştirildiğinin, montajda kullanılan parçaların özelliklerinin birbirleriyle uyumlu olmaması, kapasite düşüklüğü, eksik imalatların, açık ayıp olarak nitelendirilebileceği, silolarda görülen sızıntıların gizli ayıp olarak tanımlanabileceği, fabrikanın kurulumunda uygun olmayan montaj ve malzeme kullanılmasının, eksik sistemler nedeniyle fabrika ayıplı olarak dizayn edildiğinin, oluşan ayıbın giderilebilmesi için fabrikanın demontaj işleminin yapılıp, binanın uygun yüksekliğe yükseltilmesi ve uygun yerleşim planı ile eksik malzemelerin de tedariki ile tüm malzemelerin yeniden kurulmasının gerektiğinin, bu ayıbın yaklaşık 75 gün sürede giderilebileceğinin, dosya kapsamında yer alan bilirkişi raporları doğrultusunda davalının davacı adına Finansal Kiralama Şirketine ödediği 54.500,00 TL ile yine bilirkişi raporlarından hareketle davalının davacıdan nakit olarak 50.524,00 TL tutarındaki tahsilatının yüce mahkemece de kabul edilmiş olması halinde davacının davalıdan alacaklı olduğu tutarın (349.742,50 TL - 54.500,00 TL + 50.524,00 TL) =345.766,50 TL olacağının, davacının ticari defterlerine göre davalıdan 349.742,50 TL alacaklı olduğunun, teslim ve ifanın tam olarak yerine getirilmemiş olması nedeniyle davalının yükümlülüğünün bulunduğunun, davalının söz konusu teslim ve ifaları noksansız yerine getirmesi yada üçüncü bir firma aracılığı ile söz konusu noksanlıkların giderilmesi, parasal karşılığının davalıya yansıtılmasının gerektiğinin bildirildiği, Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne yeniden talimat yazılarak; Mahkememiz dosyasının daha önce mahkememiz dosyasına rapor düzenleyen Prof.Dr.... , Doç.Dr.... , Prof.Dr.... , ... ve ... tevdi edilerek; Davalı tarafın itirazları ile mahkememizin birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 26.04.2016 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı dosya yönünden inceleme yaparak ek rapor tanzim edilmesinin istenildiği, Makine mühendisi bilirkişisi Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... ve Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi Doç.Dr.... , İnşaat Mühendisi ... ve Elektrik Mühendisi ... tarafından düzenlenen 06.11.2022 tarihli heyet ek raporunda; Fabrikanın kurulumunda uygun olmayan montaj ve malzeme kullanımı ve eksik sistemler nedeniyle fabrikanın ayıplı olduğunun, söz konusu ayıbın giderilebilmesi için fabrikanın demontaj işleminin yapılıp, binanın uygun yüksekliğe yükseltilmesi ve uygun yerleşim planı ile eksik malzemelerin de tedariki ile tüm malzemelerin yeniden kurulması gerektiğinin, bilirkişi kök raporunda yer alan değerlendirmelerin itiraz ve talepleri karşılar durumda olduğunun bildirildiği görülmüştür.
Taraflar arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, davacı ile davalı arasında 18.05.2015 tarihinde Diyarbakır İlinde un fabrikası kurulumu nedeniyle makinaların temini ve montajı/kurulumu için sözleşmenin imzalandığı, söz konusu sözleşme gereğince davalı tarafın peşinat ücretinin hesaplarına yatmasından itibaren 60 iş günü içerisinde ifa etme borcu altına girmeyi taahhüt ettiği, söz konusu sözleşme bedelinin 808.300,00 TL olarak belirlendiği, davacının sözleşme gereği 21.05.2015 tarihinde davalı yanın sözleşmede belirtilen hesabına peşinat ücreti olarak 100.000,00 TL yatırdığı, söz konusu süre zarfında davalı yanın hesabına çeşitli banka hesaplarından toplam 340.000,00 TL para yatırdığı, sözleşmede kararlaştırılan teslim tarihinden bu yana davalı tarafın sözleşme ile yerine getirme yükümlülüğü altına girdiği teslim borcunu yerine getirmediği, davacı tarafından davalının sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle Diyarbakır .Noterliği'nin 12.11.2015 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarname ile sözleşmeyi tek taraflı fesh edildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin eser sözleşmesi olduğu, eser sözleşmesine ilişkin düzenlemelerin 6098 sayılı TBK'nun 470. Vd.eden maddelerinde düzenlendiği, TBK.nun 470. maddesinde;" Eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, işsahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir." şeklinde, TBK'nun 471. Maddesinde; "Yüklenici, üstlendiği edimleri işsahibinin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alandaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken meslekî ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınır. Yüklenici, meydana getirilecek eseri doğrudan doğruya kendisi yapmak veya kendi yönetimi altında yaptırmakla yükümlüdür. Ancak, eserin meydana getirilmesinde yüklenicinin kişisel özellikleri önem taşımıyorsa, işi başkasına da yaptırabilir. Aksine âdet veya anlaşma olmadıkça yüklenici, eserin meydana getirilmesi için kullanılacak olan araç ve gereçleri kendisi sağlamak zorundadır." şeklinde, TBK'nun 473. Maddesinde; " Yüklenicinin işe zamanında başlamaması veya sözleşme hükümlerine aykırı olarak işi geciktirmesi ya da işsahibine yüklenemeyecek bir sebeple ortaya çıkan gecikme yüzünden bütün tahminlere göre yüklenicinin işi kararlaştırılan zamanda bitiremeyeceği açıkça anlaşılırsa, işsahibi teslim için belirlenen günü beklemek zorunda olmaksızın sözleşmeden dönebilir. Meydana getirilmesi sırasında, eserin yüklenicinin kusuru yüzünden ayıplı veya sözleşmeye aykırı olarak meydana getirileceği açıkça görülüyorsa, işsahibi bunu önlemek üzere vereceği veya verdireceği uygun bir süre içinde yükleniciye, ayıbın veya aykırılığın giderilmesi; aksi takdirde hasar ve masrafları kendisine ait olmak üzere, onarımın veya işe devamın bir üçüncü kişiye verileceği konusunda ihtarda bulunabilir." şeklinde düzenlemelerin yapıldığı görülmüştür.
Yargıtay . Hukuk Dairesi'nin 16/04/2018 tarih ve ... Es.... Kar. sayılı ilamında;" Eser sözleşmeleri, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmelerdir. 818 sayılı BK'nın 366. maddesine göre eserin bedeli önceden belirlenmemiş veya yaklaşık olarak belirlenmişse bedel, yapıldığı yer ve zamanda eserin değerine ve yüklenicinin giderine bakılarak belirlenir. Dairemizin bu konudaki yerleşmiş içtihatları ve doktrinde kabul edildiği üzere bundan anlaşılması gereken, işin yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayicine göre bedelin belirlenmesidir.
Eser sözleşmelerinde kural olarak yüklenici işinin ehli ve basiretli bir iş adamı olarak yükümlendiği imalâtı fen ve sanat kurallarına, sözleşmeye, iş sahibinin amacına uygun tamamlayarak teslim etmek zorundadır. İmalâtın ayıplı olması halinde iş sahibinin hakları 818 sayılı BK 360 maddesinde (TBK 475. madde) sayılmıştır. Buna göre eserin iş sahibinin kullanamayacağı derecede ayıplı olması veya hakkaniyet kaideleri gereği eseri kabul etmesinin iş sahibinden beklenememesi veya eserin sözleşmede açıkça kararlaştırılan nitelikleri taşımaması halinde iş sahibi eseri kabulden kaçınarak sözleşmeden dönebilir.
Sözleşmeyi haklı olarak fesheden iş sahibi menfi zararının ödetilmesini yükleniciden isteyebilir...." şeklinde,
Yargıtay . Hukuk Dairesi'nin 26/06/2018 tarih ve ... Es. ... Kar. Sayılı ilamında;"Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, ayıplı ifa nedeniyle sözleşmenin feshi, yapılan ödemenin iadesi ve ayıplı imalâtın söküm bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Eser sözleşmesi ilişkilerinde ayıp, sözleşme ve ekleri ile iş sahibinin beklediği amaca göre eserde bulunması gereken bazı niteliklerin bulunmaması ya da olmaması gereken bozuklukların olması şeklinde tanımlanmaktadır (Yargıtay . H.D. 13.11.2017 gün ... Esas ... Karar sayılı ilâmı).
Sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 475. maddesinde eser sözleşmelerinde ayıp halinde iş sahibinin seçimlik hakları gösterilmiştir. Bu seçimlik hakların yanında iş sahibinin genel hükümlere göre tazminat hakkı da bulunmaktadır. Ayıp halinde iş sahibinin seçimlik hakları da, eser iş sahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme, eseri alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği taktirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere eserin ücretsiz onarılmasını isteme hakkıdır.
Dönme hakkı, tek taraflı bir irade beyanı açıklamasıyla yapılır ve karşı tarafa ulaşmasıyla hukuki sonuçlarını doğurur. Eser sözleşmesinden dönülmesi geriye etkili sonuçlar doğuracağından taraflar aldıklarını karşı tarafa vermek zorundadır. Kural olarak seçimlik haktan dönülmesi mümkün değildir. Ancak Dairemiz eserin ayıplı olarak imal edilmiş olması halinde hangi seçimlik hakkın uygun olduğunu belirlemek mahkemeye ait olduğundan eserin reddini gerektirir nitelikte ayıplı olmaması halinde seçimlik hakkın dönme olarak kullanılmasına rağmen bedelde indirim seçimlik hakkının uygulanması gerektiğini kabul etmektedir (Yargıtay . H.D.'nin 18.02.2015 gün ... Esas, ... Karar sayılı ilâmı)." şeklinde kabul edildiği görülmüştür.
Mahkememizce gerek dosya üzerinden gerekse talimat yoluyla alınan bilirkişi heyeti raporlarından taraflar arasındaki 18/05/2015 tarihli un fabrikası kurulum sözleşmesi gereği davalı tarafın yüklenicisi olduğu eser sözleşmesine istinaden yapılan un fabrikasının sözleşmeye uygun olarak yapılmadığı, ayıplı olduğu, söz konusu ayıbın giderilebilmesi için fabrikanın demontaj işleminin yapılıp, binanın uygun yüksekliğe yükseltilmesi ve uygun yerleşim planı ile eksik malzemelerinde tedariki ile tüm malzemelerin yeniden kurulması gerektiği, bu ayıbın yaklaşık 75 gün sürede ve 350.000,00 TL'ye giderilebileceği, bilirkişi raporları ile de tespit edildiği gibi sözleşmeye konu fabrikanın davacının kullanamayacağı ölçüde ayıplı olduğu, ayıpların giderilmesi için yaklaşık sözleşme bedelinin yarısı kadar daha bir giderin olduğu, bu haliyle davacıyı kabule zorlamanın hakkaniyetle bağdaşmayacağı, bu nedenle davacının haklı nedenlerle Diyarbakır .Noterliği'nin 12.11.2015 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarname ile 6098 sayılı TBK'nun 475. Maddesinde düzenlenen seçimlik haklardan sözleşmeden dönme hakkını kullandığı, eser sözleşmesinden dönmenin geriye etkili sonuçlar doğuracağından tarafların aldıklarını geri vermek zorunda oldukları, kural olarak seçimlik haktan dönülmesinin mümkün olmadığı, taraflar arasında 09/12/2015 tarihinde Ek 1 başlıklı bir sözleşme yapıldığı, burada da tarafların ilk sözleşmedeki ayıp ve eksikleri kabul ettiği ancak bu sözleşmenin sözleşmeden dönme tarihinden sonra yapıldığı, yeni bir sözleşme mahiyetinde olduğu, davacının 18/05/2015 tarihli Un Fabrikası Kurulum sözleşmesi nedeniyle davalıya borçlu olmadığı, davacının menfi tespit talebinin yanında maddi tazminat talebinde bulunduğu, davacının talebinin müspet zarar kapsamında olduğu, sözleşmeden dönme halinde müspet zararın istenemeyeceği ancak menfi zararın talep edilebileceği bu nedenle davacının maddi tazminatı talebinin yerinde olmadığı, bu nedenlerle davacı ... .... Tic. Ltd. Şti'nin davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.ne 18/05/2015 tarihli sözleşmeden dolayı 435.000,00 TL borçlu olmadığının tespitine, davacının maddi tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava yönünden; Davanın, İİK.67.maddesi gereği itirazın iptali davası olduğu, davanın yasal dayanağını oluşturan İİK.67. maddesinde; "Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir." şeklinde düzenlendiği, Konya .İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyası üzerinden; Alacaklı .... Tic. Ltd. Şti. tarafından borçlu .... Tic. Ltd. Şti. aleyhine toplam 672.950,00 TL alacaktan kaynaklı ilamsız icra takibi başlatıldığı, borçlu vekilinin 29.02.2016 tarihli itiraz dilekçesi ile; icra ödeme emrinde alacaklı olarak gözüken şirketin iddia ettiği alacağı taraflarına ebliğ ettiği alacağın devir sözleşmesiyle başka bir şirkete devrettiğini, bu nedenle taraf sıfatına itiraz ettiklerini, ayrıca sözde alacağın devredilen şirkete karşı da borca, faize, fer'ilerine, yetkiye, KDV farkına, alacaklının leasing şirketine borçlu adına ödediği iddia edilen alacağı ve noter masrafına borçlarının olmaması nedeniyle itiraz ederek takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ettiği, 09.03.2016 tarihinde borçlu yönünden takibin durdurulmasına karar verildiği, bu dosya davalıs .... Tic. Ltd. Şti.'nin yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı gibi haklı nedenlerle Diyarbakır .Noterliği'nin 12.11.2015 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarname ile 6098 sayılı TBK'nun 475. Maddesinde düzenlenen seçimlik haklardan sözleşmeden dönme hakkını kullandığı, eser sözleşmesinden dönmenin geriye etkili sonuçlar doğuracağından tarafların aldıklarını geri vermek zorunda oldukları, kural olarak seçimlik haktan dönülmesinin mümkün olmadığı, taraflar arasında 09/12/2015 tarihinde Ek 1 başlıklı bir sözleşme yapıldığı, burada da tarafların ilk sözleşmedeki ayıp ve eksikleri kabul ettiği ancak bu sözleşmenin sözleşmeden dönme tarihinden sonra yapıldığı, yeni bir sözleşme mahiyetinde olduğu, bu nedenle davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nin 18/05/2015 tarihli Un Fabrikası Kurulum sözleşmesi nedeniyle temlik eden ... .... Tic. Ltd. Şti.'nin borçlu olmadığı, Konya . Noterliği'nin 12/02/2016 tarih ve ... yevmiye nolu alacağın temliki sözleşmesi ile takibe konu alacağın davacı alacaklı ... .... Tic. Ltd. Şti. Tarafından davacı ... Tic. Ltd. Şti.'ne temlik edildiği, alacağın varlığı halinde takibin bu davacı yönünden devam edeceği bu nedenle davalı şirketin davacı ... Tic. Ltd. Şti.'ne herhangi bir borcunun olmadığı, davacı ... .... Tic. Ltd. Şti.' davaya konu Konya . İcra müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasından takip yaptığı alacağını takip sonrası ve fakat dava öncesi diğer davacıya temlik ettiği, artık takip konusu alacakla bir ilgisinin kalmadığı, bu nedenle davacı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nin davada aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı, husumetin varlığı veya yokluğunun taraflarca davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi ileri sürülmese bile mahkemece re'sen dikkate alınması gerektiği anlaşılmakla davacı ... Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davanın reddine, davacı ... .... Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1-Davacı ... .... Tic. Ltd. Şti'nin davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.ne 18/05/2015 tarihli sözleşmeden dolayı 435.000,00 TL borçlu olmadığının TESPİTİNE,
2-Davacının maddi tazminat talebinin REDDİNE,
3-MAHKEMEMİZ DOSYASI İLE BİRLEŞEN KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 26/04/2016 TARİH VE ... ES.... KAR. SAYILI DOSYASINDAN;
4-Davacı ... .... Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,
5-Davacı ... Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davanın REDDİNE,
6-a)Harçlar Kanunu gereğince ana dava dosyasında; Alınması gerekli 29.714,85 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 7.445,79 TL harcın mahsubu ile bakiye 22.269,06 TL harcın davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nden alınarak hazineye irat KAYDINA,
b)Harçlar Kanunu gereğince mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K.sayılı dava dosyasında; Alınması gerekli 179,90 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 2.398,06 TL harçtan mahsubu ile davacı tarafça dava başında fazladan yatırıldığı anlaşılan 2.218,16 TL harcın kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacılara İADESİNE,
7-a)Ana dava dosyasında; Davacı tarafından sarfına mecbur kalınan toplam 7.523,19 TL harcın davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nden alınarak davacıya VERİLMESİNE,
b)Ana dava dosyasında; Davacı tarafından sarfına mecbur kalınan 12.300,00 TL bilirkişi ücreti ile 6.187,40 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplamda 18.487,40 TL yargılama giderinin kabul red oranına göre hesaplanan 18.444,99 TL'sinin davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nden alınarak davacıya VERİLMESİNE, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
c)Ana dava dosyasında; Davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.tarafından sarfına mecbur kalınan 100,00 TL tebligat ve posta giderinin kabul red oranına göre hesaplanan 0,22 TL'sinin davacı ... .... Tic. Ltd. Şti.'den alınarak davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'ne VERİLMESİNE, bakiye yargılama giderinin davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.üzerinde BIRAKILMASINA,
ç)Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyasında; Davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
d)Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyasında; Davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.tarafından sarfına mecbur kalınan 3.000,00 TL bilirkişi ücreti ile 1.000,00 TL tebligat ve posta gideri ile 206,30 TL keşif harcı olmak üzere toplamda 4.206,30 TL yargılama giderinin mahkememiz dosyası ile birleşen Konya 2.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davacılarından müştereken ve müteselsilen tahsili ile mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'ne VERİLMESİNE,
8-a)Ana dava dosyasında; Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT'ne göre kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 63.900,00 TL vekalet ücretinin davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'nden alınarak davacıya VERİLMESİNE,
b)Ana dava dosyasında; Davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden reddedilen miktar üzerinden AAÜT'ne göre hesaplanan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.'ne VERİLMESİNE,
c)Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyasında; Davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT'ne göre hesaplanan reddedilen miktar üzerinden AAÜT'ne göre hesaplanan 92.008,00 TL vekalet ücretinin mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davacılarından ... Tic. Ltd. Şti.'den alınarak mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davalısı .... Tic. Ltd. Şti.'ne VERİLMESİNE,
ç)Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyasında; Davalı ... .... Tic. Ltd. Şti.kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT'nin 7/2.maddesine göre hesaplanan (davacı ... .... Tic. Ltd. Şti. Tarafından açılanan davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verildiğinden) 9.200,00 TL vekalet ücretinin mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davacılarından .... Tic. Ltd. Şti.'den alınarak mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyası davalısı .... Tic. Ltd. Şti.'ne VERİLMESİNE,
9-a)Ana dava dosyasında; Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansı bulunması halinde ilgilisine İADESİNE,
b)Mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. - ... K. sayılı dava dosyasında; Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansı bulunması halinde ilgilisine İADESİNE,
Dair, Davalı - mahkememiz dosyası ile birleşen Konya .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas ... Karar sayılı dava dosyası davacılar vekilinin yüzüne karşı,davacı-birleşen davanın davalı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14.03.2023
Başkan ...Üye ...Üye ...Katip ...
* Bu evrak UYAP-DYS üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.


Full & Egal Universal Law Academy