T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2023/722
KARAR NO: 2023/757
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/02/2023
ESAS NO: 2022/952
KARAR NO: 2023/65
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 26/04/2023
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ: 26/04/2023
Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 15/02/2023 tarih ve 2022/952 Esas - 2023/65 sayılı kararı davacı vekili tarafından istinaf incelemesi için Dairemize gönderilmekle dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının, davacı kooperatifin ortağı iken 21/06/2015 tarihli genel kurulda devam eden konut inşaatlarının maliyeti ve kooperatif giderlerinin karşılanabilmesi için her bir üyenin 9.500,00-TL ödemesine oy birliği ile karar verildiğini, genel kurulda alınan kararların tüm ortakları bağlayıcı mahiyette olduğunu, kooperatif üyelerine tahsis ve teslim edilecek taşınmazların inşaatlarının etap etap yaptırıldığını, henüz dairelerine teslim alamamış 150 kadar üyesinin dairelerinin inşaatının devam ettiğini, davalının bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle aleyhinde Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, borçlunun süresinde yaptığı haksız itiraz ile takibin durduğundan bahisle davanın kabulüne, Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasına vaki itirazın iptaline, takibin devamına ve %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini dava ve talep etmiştir. Davalı vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; davacı kooperatif tarafından talep edilen alacaktan davalının sorumluluğunun bulunmadığını, davalının üye olduğu tarihten itibaren kooperatife karşı tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, anılan genel kurulun geçersiz olduğunu, kooperatif tip sözleşmesinin 61-63 maddelerinde ortaklara kesin maliyet yapıldıktan sonra inşaat maliyeti istenemeyeceğini, kooperatifin 18/11/2018 tarihli genel kurulun 6. maddesinde önceki kesin maliyeti iptal ettiğini ve yeni kesin maliyet yapmaya karar verdiğini, hal böyle olunca inşaat maliyeti adı altında istenen bedelin sonraki yapılacak kesin maliyet içerisinde olması gerektiği için ayrı şekilde talebinin mümkün olmadığını, davacı tarafın açtığı davasının reddine ve icra takibi başlatmasında kötü niyetli olması nedeniyle asıl alacağın %20'si oranındaki kötü niyet tazminatının davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; "....Tüm dosya kapsamına göre; dava konusu taşınmaza ilişkin davacı kooperatifçe belirlenen bedellerin davalı tarafça ödendiği, taşınmazın kooperatifçe davalıya devredildiği, kooperatiflerce inşaatların etap etap teslim edildiği anlaşılmakla, 1163 sayılı Kanunu'nun Geçici 11/2. hükmü uyarınca kesinleşmiş dosyalarda da hüküm verilebileceği" gerekçesyiyle davacının davasının reddine karar verilmiştir.
İşbu kararı davacı vekili süresinde istinaf etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkeme vaki davayı Kooperatifler Kanuna eklenen Geçici 11. maddesi gereğince reddettiğini, iş bu kanun maddesinin Anayasa Mahkemesinin 16/02/2023 tarih ve 2022/126 Esas 2023/29 karar sayılı kararı ile iptal edilmiş olup iptal kararı Resmi Gazetenin 09/03/2023 tarih ve 32127 sayılı sahifesinde yayınlandığını, bu yönü ile mahkeme tarafından verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, vaki dava hakkında mahkemenin onlarca kabul kararı bulunduğunu, ancak dava devam ederken yasal değişiklik yapıldığını, bu yasal değişiklik neticesinde iş bu dosyaya konu olan ve Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/232 esas sayılı dosyası ile verilen kabul kararının yüksek mahkece kaldırıldığını, yukarıda izah edildiği üzere mahkemenin gereçesine esas olan yasal düzenleme iptal edildiğinden, Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/952 esas, 2023/65 karar sayılı dosyasından verilen kararın kaldırılmasını ve daha önce yüksek mahkemenizce verilen emsal kararların dikkate alınarak haklı davanın kabulüne karar verilmesini ve yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzeniyle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.Dava, kooperatif kesin maliyet alacağının tahsili istemiyle başlatılan ilamsız icra takibine İİK'nun 67. Maddesi gereğince yapılan itirazın iptali talebine ilişkindir.Somut olayda, mahkemece her ne kadar davacının talebinin 15.06.2022 tarih ve 31867 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dolayısıyla dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 7410 sayılı Çevre Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na eklenen geçici 11. Maddesi gereği reddine karar verilmişse de, iş bu maddenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptaline karar verilmiş olmakla Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 20/01/2022 tarih ve 2021/6310 E - 2022/185 K sayılı ilamında belirtildiği üzere;Yapı kooperatiflerinin amacı ortaklarının konut ihtiyaçlarının karşılamaktır. Bu amaçla bir araya gelen ortaklar emeklerini ve birikimlerini birleştirerek amaçlarını gerçekleştirirler. Kooperatifler Kanunu 23.maddesine göre "kooperatif ortakları bu yasanın kabul ettiği ilkeler ışığında hak ve yükümlülüklerde eşittirler. Kooperatif ana sözleşmesi kooperatif ortaklarının birbiri ve ortaklarla kooperatif tüzel kişiliği arasında özel hukuk sözleşmesindir. Ana sözleşmeye Kooperatifler Kanunu'na aykırı olmamak koşulu ile sözleşme serbestisi çerçevesinde istenilen hükümler konulabilir. Somut olayda; Kooperatif Ana Sözleşmesinin kesin maliyete ilişkin 61.maddesi ve kur'a çekimine ilişkin 62.maddesinde değişiklik yapılarak kooperatifin etap etap yapılacağı, inşaat sona erdikçe, biten binalar için kur'a çekileceği ve çıkarılan kesin maliyet hesabına göre %10 fazla ödeyenlerin bağımsız bölümlerin teslim edilerek kooperatiften istinaf edebilecekleri ana sözleşme hükmü olarak belirlenmiştir. Bu ana sözleşme hükmü; gerek kanunla belirlenen kooperatiflerin ana ilkesine, gerekse eşitlik ilkesine aykırıdır. Her ne kadar ana sözleşme değişikliği ile ilgili iptal davası açılmamış ise de kanuna aykırı kararlar yok hükmünde olacağından her zaman göz önünde bulundurulur. Ana sözleşmenin 61 ve 62.maddelerindeki değişiklikler Kooperatifler Kanununda çerçevesi çizilen ana ilkelere ve eşitlik ilkesine aykırı olduğundan yok hükmünde oldukları eldeki davada da gözetilmelidir. Konut sahibi olmak isteyen kooperatif ortakları son bağımsız bölüm bitip teslim edilene kadar kooperatif ortağı olmaya devam etmelidir. Kooperatif, inşaatlar bitmeden bağımsız bölümü teslim alıp istifa eden üyelerden bağımsız bölümü geri alma hakkına sahiptir. İnşaatlar devam ederken başkaca aidat alınmayacağını ilişkin taahhütlerin kooperatif açısından geçerli kabul edilemeyeceği, maliyetlerin artması halinde bu bedelin kooperatif ortaklarından talep edilebileceği yerleşmiş Yargıtay içtihatları ile kabul edilmiştir. Yine somut olaya gelindiğinde kooperatif yukarıda belirlenen gerekçeyle, geçersiz olan ana sözleşmenin 61 ve 62.maddesi uyarınca kesin maliyet hesabı çıkartıp, bu bedeli davalıdan talep etmiş ise de, henüz tüm inşaatlar bitmeden yapılacak kesin maliyet hesabı hiçbir zaman kesin maliyet sonucunu vermeyecek, her genel kurul sonrasında yapılacak hesaplamaya göre ortaklardan yeniden talepte bulunma zorunluluğu doğacaktır. Bu gerekçeler doğrultusunda kanuna aykırı olarak düzenlenen ana sözleşme uyarınca belirlenen bedelin davalıdan talep edilebilmesini kabul etmek mümkün değildir. Ancak kooperatif, inşaatlarının bitmesini müteakip yapılacak kesin hesap sonucunda belirlenen bedeli bağımsız bölüm teslim alan ortaktan kooperatiften istifa edip etmediğine bakılmaksızın talepte bulunabilecektir. Bu durumda yerel mahkemece eldeki davanın erken açılmış dava olduğu gerekçesiyle usulden reddi gerekmiştir. Masraf ve vekalet ücretinin de bu doğrultuda ve bu konudaki Yargıtay HGK nun 2013/385 Esas - 2014/100 Karar sayılı emsal içtihadı da gözetilmek suretiyle (Davanın erken açılmış olması nedeniyle usulden reddi halinde Davalı lehine, Maktu vekalet ücretini geçmemek üzere nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğine dair) sonuçlandırılması gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru görülmemiştir. Dava erken açılan dava niteliğinde olup Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7.maddesi “Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret” başlığını taşımakta; maddenin 2.fıkrasında ise “davanın dinlenebilmesi için kanunlarda öngörülen ön şartın yerine getirilmemiş olması ve husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmesinde, davanın görüldüğü mahkemeye göre tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçmemek üzere üçüncü kısımda yazılı avukatlık ücretine hükmolunur” düzenlemesi bulunmaktadır. Şu hale göre tarifenin açıklanan 7/2. maddesi hükmü gereğince; konusu para veya para ile değerlendirilmesi mümkün bulunan bir şey olan davanın dava şartlarından birinin bulunmaması (noksan olması) nedeniyle usulden reddine ilişkin kararda, vekalet ücreti nispi tarifeye göre takdir edilir; ancak, bu nispi vekalet ücretinin miktarı, maktu vekalet ücretini geçemez. Bu düzenleme doğrultusunda dairemizce düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen işbu karar tarihi itibariyle davalı lehine 2.882,00 TL vekalet ücretine hükmedilmiştir.
HMK'nın 353/1-b-2 maddesi gereğince bu hususların düzeltilmesi suretiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne,belirtilen yönlerden yeniden yargılama yapılmasının da gerekmemesi nedeniyle, ilk derece mahkemesinin kararının 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi hükmü gereğince kaldırılarak bu yönden düzeltilmek suretiyle yeniden aşağıdaki şekilde hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE; HMK'nın 353/1-b,2. maddesi gereğince düzelterek yeniden karar verilmek üzere KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin istinafa konu edilen 15/02/2023 tarih ve 2022/952 E - 2023/65 K. sayılı nihai kararının KALDIRILMASINA,
Düzeltilerek yeniden karar verilmesine, buna göre;
"1-Davanın erken açılmış olması nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 217,55 TL harçtan mahsubu ile fazla yatan 37,65 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine
3-Davacı tarafça yargılama boyunca yapılan başvuru harcı ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.nin 7/2 ve 13/1 maddeleri gereğince davalı lehine takdir edilen 2.882,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-HMK 333 maddesi uyarınca,taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,"
2-Davacı tarafın istinaf aşamasında yatırmış olduğu 179,90 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafın istinaf aşamasında yapmış olduğu istinaf posta/yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK'nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK'nın 359/4 maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
5-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme ile HMK 362/1-a bendi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile karar verildi. 26/04/2023



Full & Egal Universal Law Academy