T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/708
KARAR NO: 2023/759
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 02/02/2023
ESAS NO: 2022/766
KARAR NO : 2023/56
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 26/04/2023
KARAR YAZIM TARİHİ: 26/04/2023
KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin istinafa konu edilen 02/02/2023 tarih ve 2022/766 E - 2023/56 K kararına karşı süresi içinde davalı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, davalının etaplar halinde konut yaparak teslim ettiğini, müvekkilinin daire sahibi olmak için aidat ödemesi yaptığını, müvekkilinin kendisine tahakkuk ettirilen bedeli davalı kooperatife ödediğini ve ferdileştirme yoluyla dairesinin tapusunu aldığını, tapu devri sonrası davalı kooperatife gönderilmiş olan istifaname ile kooperatif üyeliğinin son bulduğunu, müvekkili kooperatif tarafından müvekkilinin üyesi olduğu ve genel kurulda her üyenin 9.500,00 TL ödemesi gerektiği şeklinde karar alındığı iddiası ile Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı takip dosyası ile müvekkili aleyhine icra takibi yapıldığını, yapılan takip müvekkilinin itirazı nedeniyle durmuş ve akabinde Kayseri 2. ATM'nin 2020/528 esas sayılı dosyası ile itirazın iptaline karar verildiğini, 7410 sayılı Çevre Kanunu ile bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un Geçici 11. Maddesi gereğince müvekkilinin borcu bulunmadığın ileri sürerek; Müvekkilinin Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı dosyasında müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, davalı alacaklının takip konusu alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle arabuluculuk kanun yoluna başvurulmadan açılan bu davanın yasaya aykırı olduğunu, müvekkilinin toplu konut yapı kooperatifi olup etap etap konut yapmadığını, 1103 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun Geçici 11. Maddesi gereğince dava açıldığı belirtilmiş ise de geçici 11. Madde de sayılan şartları taşımayan davacının davasının reddi gerektiğini, ayrıca bu kanunun Kooperatifler Kanunu ve Kooperatifler Ana Sözleşmesine aykırı olarak düzenlendiğini, bu düzenlemenin uygulanması ile kooperatif üyelerinin eşit duruma gelmeyeceğini, kooperatif ortaklarının son bağımsız bölüm bitip teslim edilene kadar kooperatif üyesi olmaya devam edeceğini, kanunun yürürlük tarihinden önce kesinleşen ilama bağlanıp alacağın tahsili için başlatılmış icra takiplerine ilişkin düzenleme getirilmesi hususunun devlete olan güveni olumsuz etkileyeceğini, geçici 11. Madde'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu savunarak davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde; "...Somut olayda davalı genel kurul tutanakları ile taşınmazları etap etap yapıp teslim ettiğini açıkça belirttiğinden davalının inşaatların etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi hususu uyuşmazlık konusu değildir. İspatın konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar olması sebebiyle inşaatların etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi uyuşmazlık konusu olmadığından ve usul ekonomisi ilkesi uyarınca mahkememizce bilirkişi incelemesi yapılmamıştır. 1982 Anayasa'sının 152. maddesine göre bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa'ya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesi'nin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakacaktır. Mahkememizce ilgili kanun hükmünün Anayasa'ya aykırı aykırı görmediğinden somut norm denetimine başvurulmamıştır. 15.06.2022 tarih ve 31867 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7410 sayılı Çevre Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na eklenen geçici 11. maddede; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, Kayseri ilinde aşağıdaki şartları taşıyan yapı kooperatifleriyle sınırlı olmak üzere bu madde hükmü uygulanır. a) İnşaatların etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi, b) Terkin edilmemiş olması, c)Yapımı tamamlanan etapta bağımsız bölüm malikine kooperatifçe tahakkuk ettirilen bedelin ödenmiş olması, ç) Kooperatif tarafından üyeye konutunun tapu devrinin yapılmış olması, şartlarının birlikte sağlanması halinde; konutun tapu devrinin yapılmasından sonraki dönemler için yapı kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun yapılmış borçlandırmalar veya bu kapsamda üçüncü şahıslara kooperatif tarafından yapılan alacağın devrine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Birinci fıkra kapsamındaki şartları birlikte sağlayan kişilere karşı yapı kooperatifinin veya bu alacağı devralan üçüncü kişilerin yapı kooperatifi nedeniyle açmış oldukları her türlü alacak veya tazminat davaları ile bu kapsamda yapılan ilamsız icra takipleriyle ilgili olarak; ilgilinin talebi halinde bu davalarda verilen ve henüz kesinleşmemiş mahkeme kararları ile kesinleşen dava ve takiplere dayanılarak başlatılan icra işlemleri, haciz, satış ve tahliye uygulamaları durdurulur. Bu alacaklar kapsamında kesinleşen ilamlara dayanılarak devam eden takipler ile kesinleşen icra takiplerine son verilmesi için birinci fıkra uyarınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde borcun bulunmadığına dair davanın açıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi zorunludur; borcun bulunmadığına ilişkin kesinleşen ilamın icra dairesine ibraz edilmesi halinde takip sonlandırılır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Dosyamızda tüm dosya kapsamı itibariyle davalının tüm borçlarını ve taşınmaza ait kooperatifçe belirlenen bedelin ödendiği taşınmazın kooperatifçe davacıya devredildiği, kooperatiflerce inşaatların etap etap teslim ettiği anlaşılmakla 1163 sayılı Kanunu'nun Geçici 11/2. hükmü uyarınca kesinleşmiş dosyalarda da hüküm verilebileceğinden mahkememizce davacının davasının kabulüne karar verilmiştir. Davalı kötü niyetli görülmediğinden tazminat talebi uygun görülmemiştir.1-Davacının davasının kabulü ile, davacının Kayseri Genel İcra Dairesi'nin ... esas sayılı icra takip dosyası kapsamında davalıya borçlu olmadığının tespitine, 2-İİK'nın 72/5. Maddesi uyarınca takibin davacı yönünden derhal durdurulmasına, bu yönde icra dairesine müzekkere yazılmasına, 3-Davacının kötü niyet tazminatı talebinin reddine, *** ..." şeklinde karar verilmiştir.
Bu karara karşı davalı tarafından yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan istinaf başvuru dilekçesinde özetle;Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/766 Esas, 2023/56 Karar ve 02.02.2023 tarihinde yerel mahkeme tarafından karar usul ve esas yönünden hukuka aykırı olduğunu, mahkemenin vaki davayı Kooperatifler Kanuna eklenen Geçici 11. Maddesi gereğince kabul ettiğini mahkemenin gerekçesine esas olan, iş bu kanun maddesi Anayasa Mahkemesinin 16/02/2023 tarih ve 2022/126 Esas 2023/29 karar sayılı kararı ile iptal edilmiş olup iptal kararı Resmi Gazetenin 09/03/2023 tarih ve 32127 sayılı sahifesinde yayınlandığını, bu yönü ile mahkeme tarafından verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğunu müvekkili kooperatif imalatlarını etap etap gerçekleştirmediği gibi kooperatif ünvanından da anlaşılacağı üzere toplu konut kooperatifi olarak sürdürmekte olduğunu, dava konusu edilen alacak inşaat finansmanında kullanılmak üzere genel kurulca hüküm altına alındığını müvekkili kooperatifin imalatları devam eden bir çok yarı mamül inşaatının bulunduğunu kooperatifler kanunu geçici 11.maddenin müvekkil kooperatif hakkında uygulanamaz mahiyette olduğunu ve kesinleştiğini, mahkeme kararlarının hiçe sayılarak davacı tarafından açılan davanın yasaya aykırı olduğunu, davacı davasını açarken dikkatsiz davrandığını hal böyle iken davanın açılmasına müvekkil kooperatifin neden olmadığından davacı masraf ve vakelet ücretinden de sorumlu durumda olduğunu arz ve izah edilen gerek açıklanan gerek taraflarınca dikkate alınacak nedenlerle, Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/766 esas, 2023/56 karar sayılı dosyasından verilen kararın kaldırılmasını, ve yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
HMK'nın 355. maddesine göre "İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir" şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Dava, kooperatif üyesinin kooperatife karşı açtığı inşaat finansman giderinden kaynaklanan alacak istemi ile başlatılan ilamlı icra takibine karşı açılan menfi tespit istemine ilişkindir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
15.06.2022 tarih ve 31867 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dolayısıyla dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 7410 sayılı Çevre Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na eklenen geçici 11. maddede; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, Kayseri ilinde aşağıdaki şartları taşıyan yapı kooperatifleriyle sınırlı olmak üzere bu madde hükmü uygulanır.
a) İnşaatların etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi,
b) Terkin edilmemiş olması,
c)Yapımı tamamlanan etapta bağımsız bölüm malikine kooperatifçe tahakkuk ettirilen bedelin ödenmiş olması,
ç) Kooperatif tarafından üyeye konutunun tapu devrinin yapılmış olması,
Şartlarının birlikte sağlanması halinde; konutun tapu devrinin yapılmasından sonraki dönemler için yapı kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun yapılmış borçlandırmalar veya bu kapsamda üçüncü şahıslara kooperatif tarafından yapılan alacağın devrine ilişkin işlemler hükümsüzdür.
Birinci fıkra kapsamındaki şartları birlikte sağlayan kişilere karşı yapı kooperatifinin veya bu alacağı devralan üçüncü kişilerin yapı kooperatifi nedeniyle açmış oldukları her türlü alacak veya tazminat davaları ile bu kapsamda yapılan ilamsız icra takipleriyle ilgili olarak; ilgilinin talebi halinde bu davalarda verilen ve henüz kesinleşmemiş mahkeme kararları ile kesinleşen dava ve takiplere dayanılarak başlatılan icra işlemleri, haciz, satış ve tahliye uygulamaları durdurulur. Bu alacaklar kapsamında kesinleşen ilamlara dayanılarak devam eden takipler ile kesinleşen icra takiplerine son verilmesi için birinci fıkra uyarınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde borcun bulunmadığına dair davanın açıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi zorunludur; borcun bulunmadığına ilişkin kesinleşen ilamın icra dairesine ibraz edilmesi halinde takip sonlandırılır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu durumda, mahkemece taraflar arasındaki uyuşmazlığın dava tarihi itibariyle yürürlükte olan anılan yasal düzenleme uyarınca araştırılması, değerlendirilmesi, davalı kooperatifin işbu yasa kapsamında tanımlanan vasıfta ve şartları taşıyan bir yapı kooperatifi niteliğinde olup olmadığının tespiti,bu bakımdan davalı kooperatifin tüm defter, kayıt ve belgeleri üzerinde yerinde inceleme yaptırılarak, ana sözleşme hükümleri, varsa anasözleşme değişiklikleri, tüm genel kurul kararları, bugüne kadar yaptığı ve teslim ettiği tüm inşaatlar, inşaatların/dairelerin yapım ve üyelerine teslim usulü/şekli de gözetilerek netice itibariyle davacı kooperatifin anılan yasanın geçici 11. Maddesi kapsamında yani a) bendi uyarınca İnşaatlarının etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi şeklinde olup olmadığının ve ayrıca b),c) ve ç) bentlerinde yazılı diğer şartlar da dahil olmak üzere işbu tüm koşulların/şartların birlikte sağlanıp sağlanmadığı, bu nitelikte bir yapı kooperatifi olup olmadığı ile somut olayın da işbu geçici 11. Madde de belirtilen tüm koşulları birlikte sağlayıp sağlamadığının tespiti/belirlenmesi bakımından değerlendirilme yapılabilmesi için bir inşaat mühendisi, bir kooperatif alanında uzman bilirkişi ve bir mali müşavirden oluşan heyetten rapor alınarak sonucuna göre ve davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumu nazara alınarak/değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekmekte iken bu hususlar yeterince araştırılmadan karar tesisi yerinde görülmemiş, davalının istinaf isteminin kabulü gerekmiştir.
Yukarıda belirtilen gerekçelerle sonuç olarak HMK'nın 355. Maddesi uyarınca istinaf başvurusu sebepleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda istinaf eden davalı vekilinin istinaf sebepleri yukarıda belirtilen yönlerden yerinde görüldüğünden HMK'nın 353/(1)-a.6. maddesi gereğince istinafa konu edilen yerel mahkeme kararın kaldırılmasına, 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)-a.6. maddesi gereğince Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle yukarıda belirtilen eksiklikler giderildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmek üzere davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye geri gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalının istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
2-HMK'nın 353/1-a.6 md. gereğince, KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin istinafa konu edilen 02/02/2023 tarih ve 2022/766 E - 2023/56 K sayılı kararın KALDIRILMASINA,
3-HMK'nın 353/1.a.6 maddesi gereğince Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle yukarıda belirtilen eksiklikler giderildikten sonra sonucuna göre esastan bir karar verilmek üzere davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye geri GÖNDERİLMESİNE,
4-Davalı tarafından yatırılan 458,75 TL istinaf karar harcının talebi halinde davalıya iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmalı olarak yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin ve istinaf yoluna başvurma harcının ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
7-HMK'nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK'nın 359/4 maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dava dosyası üzerinden yapılan inceleme sonucunda, HMK'nın 353/1-a.6 maddesi gereğince, KESİN olarak oybirliği ile karar verildi. 26/04/2023



Full & Egal Universal Law Academy