T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO: ***
KARAR NO: ***
HAKİM: ... ...
KATİP: ... ...
DAVACI : ... - ... ...
VEKİLİ: Av. ... -
DAVALI : 1- ... - ... ...
2- ... - ... ...
VEKİLİ: Av. ... -
DAVALI :3-... - ... ...
VEKİLİ: Av. ... -
DAVA: Tazminat
DAVA TARİHİ: ***
KARAR TARİHİ: ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : ***
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılardan araç sürücüsü ... sevk ve idaresinde olan, diğer davalı ... adıra kayıtlı 06 ... plakalı aracın DUR levhasına uymayarak ani çıkış yapması sonucu, müvekkili sürücü ... sevk ve idaresindeki 38 ... plakalı araca çarpması sonucu ... tarihinde Kayseri ili Kocasinan ilçesi Eski Sanayi Mevkiinde maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiğini, kazanın gerçekleşmesinde müvekkilinin kusuru bulunmadığını, tramer kaydına göre 06 ... plakalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğunu, kazada müvekkili aracında hasar meydana gelmesi sebebi ile değerinin düştüğünü, araçta değer kaybı oluştuğunu; Zararın kazaya sebebiyet veren aracın ZMMS poliçesi üzerinden karşılanması gerektiğini, 06 ... plakalı aracın *** trafik poliçe no ile sigortalı olduğu ... AŞ.'ne mail adresi üzerinden *** tarihinde değer kaybı talebinde bulunulduğunu, *** tarihinde *** molu değer kaybı dosyası açıldığını, 15 günlük sürede herharngi bir dönüş yapılmadığını, *** tarihinde ... AŞ. tarafından bilgilendirme yapılmaksızın 2.565,00TL ödeme yapıldığını, bunun müvekkili talebini karşılamadığını aracın ... tarihinder önce hiç kazaya karışmadığını, hasar kaydı bulunmadığını ileri sürerek; 38 ... plakalı araçta meydana gelen değer kaybı nedeniyle şimdilik 100,00TL'nin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... şirketinden tazminini; yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı ... şirketine yükletilmesini talep ve dava etmektedir.
CEVAP: Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; kabul anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili şirketin sorumluluğunun sigortalısının kusuru ve bakiye poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, kazaya karışan 06 ... plaka sayılı aracın müvekkili şirket nezdinde ZMMS ile sigortalı olduğunu; poliçede maddi zarara ilişkin teminat limitinin kaza tarihi itibariyle araç başına 43.000,00 TL olduğunu, ...'a *** tarihinde 2.565,00TL, ... AŞ.'ne *** tarihinde 11.773,47TL rücuen tazminat ödemesi yapıldığını, dosya üzerinde yapılan tüm ödemelerin poliçe teminat limitinden mahsup edilmesini; değer kaybı tazminatı hesaplamasında tüm hususların hassas bir şekilde araştırılmasını, değer kaybı mevcut ise ZMMS Genel Şartlarda belirtilen hesaplama yöntemine göre zarar tespiti yapılmasını; Davacıya ait aracın davaya konu kazadan daha öncesinde bir kazaya karışıp karışmadığının ve aynı bölgeye hasar almış olup olmadığının, ayrıca 165.000 km'nin üzerinde olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini savunarak; davanın reddine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... ve ... Vekili *** tarihli dilekçesinde özetle; dava dilekçesini ve içeriğini kabul etmediklerini; müvekkili adına kayıtlı olan ve sürücüsü ... olan 06 ... plakalı araç ile 38 ... plakalı araç arasında meydana gelen trafik kazasında araç sürücüsü ...'in kusuru olmadığını; kazanın meydana gelmesinde 38 ... plakalı araç sürücüsünün tam kusurlu olduğunu; kabul etmemekle birlikte davacı aracında değer kaybı meydana gelmesinin sözkonusu olmadığını; müvekkili aracında Kasko poliçesinin de bulunduğunu savunarak davanın reddine yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair *** tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişi Dr. Öğr. Üyesi ***'nun mahkememize sunmuş olduğu *** tarihli bilirkişi raporunda özetle; bahse konu ... tarihli trafik kazasında, 06 ... plaka sayılı araç sürücüsü ...'in 2918 sayılı K.T.K. 47/1-c, S7/1-a kural ihlalinin ve m.84/h asli kural ihlalirin olduğunu, 38 ... plaka sayılı araç sürücüsü *** için atfı kabil bir kural ihlalinin olmadığını, dava konusu 38 ... plaka sayılı aracın ... tarihli hasarı onarıldıktan sonra piyasa rayiç değerinin 85.000,00TL olabileceği kanaatine ulaşılmış olup değer kaybının 5.000,00TL olabileceği ve buna göre davacının bakiye değer kaybı alacağının 2.435,00 TL olabileceğini, mahkememize bildirmiştir.
Davacı vekili *** tarihli dilekçesi ile davasını ıslah ettiğini mahkememize bildirmiş ve gerekli ıslah harcını yatırdığına dair sayman mutemet alındısı evrakını mahkememize sunmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı ... şirketinde ZMSS poliçesi bulunan *** sevk ve idaresindeki ...'e ait 06 ... plakalı aracın kendisine ait 38 ... plakalı araca çarptığından bahisle değer kaybı tazminatı dilemiştir.
Trafik kayıtlarının ve hasar dosyasının incelenmesinde 38 ... plakalı aracın davacıya ait olduğu 06 ... plakalı aracın ise davalı ...'e ait ve sürücüsünün davalı ... olduğu ve davalı ... bünyesinde ZMSS poliçesinin bulunduğu görülmüştür.
-Kusur ön sorun değerlendirmesinde,
Mahkememizce kusur raporu alınmış, kusur raporu ve kaza tespit tutanağı uyarınca *** tarihinde *** Mahallesi 6005. Cadde ile 6018. Sokak kavşağında gündüz saatlerinde dava konusu kazanın meydana geldiği trafik kazasının olduğu kesimin sanayi bölgesi içi kavşaktaki yolun iki yönlü asfalt kaplama, zemin kuru, cadde sokak kesişimli düz, eğimsiz, trafik lambası olmayan dört yollu kavşak olduğu, kavşağın 18. Sokaktan 5. Caddeye giriş kesimlerinde dur levhası ile sınırlandığı, anlaşılmıştır. 06 ... plakalı *** sevk ve idaresindeki aracın dur levhasına uymadığından dolayı asli kusurlu olduğu, davacının ise herhangi bir kusurunun olmadığı değerlendirilmiştir.
Dosyamız içerisinde davalı taraf sigorta tahkim komisyonunun olayla ilgili kararını sunmuştur. İlgili sigorta tahkim dosyası dosyamız arasına alınmıştır. Aynı dosyada davacıya hız sınırını aştığı için kusur izaf edilmiştir ancak dosyaya yansıyan herhangi bir hız sınırı aşımına dair bir delil olmadığından mahkememiz sigorta tahkim komisyondaki kusur değerlendirilmesi ve kusur belirleme hususu bizzat mahkememizin yetkisine ait olmasından kaynaklı olarak kabul etmemiştir.
-Değer kaybına dair değerlendirmede;
Yargıtay Yerleşik uygulamalarına uygun olarak, değer kaybının kazalı aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı (aracın km'si, metal komponentlerin yoğunluğu, korozyon dozajı ve önceye ait hasarlar nedeni ile orjinalliğin yitirilip yitirilmediği), aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği (orijinal olup olmadığı), tramer kayıtlarına göre araçta meydana gelen hasarlar irdelenerek, emsal satışlar da araştırılmak suretiyle, aracın olay tarihindeki 2. el rayiç değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2. el rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybının bilirkişiler tarafından hesaplanması gerekir.
Dosya kapsamında alınan rapor Yargıtay uygulamalarına uygun olduğundan davacının aracının 5.000,00 TL değer kaybı bulunduğu ve sigorta şirketince ödenen 2.565,00 TL düşüldükten sonra davacının bakiye zararının 2.435,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
-Sigorta şirketinin sorumluluğuna dair değerlendirmede;
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumlluluk Sigortası Genel Şartlarının, "Sigortanın Kapsamı" başlıklı A.1 maddesinde "sigortacının poliçede tamınlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 sayılı KTK ya göre işletene düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği... " öngörülmüştür.
Zorunlu Mali Sorumluluk sigortacısı, karşı araçta meydana gelen gerçek zararı limit dahilinde teminat altına almıştır. Dava konusu trafik kazası sonrasında davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybı da gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. (Yargıtay 17. HD'nin *** Karar).
Kaldı ki *** tarihinde yürürlüğe giren yeni Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın A.5/a maddesine göre değer kaybı maddi zararlar teminatı içerisinde yer almaktadır. Somut olayda davalı ... değer kaybından sorumludur.
-Davalı ... ne ...'in sorumluluğuna dair değerlendirmede;
İşleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı KTK'nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır.Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve Yargıtay'ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
2918 sayılı KTK'nın 85. maddesi “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay'ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır. (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin E. ***)
Somut olayda, davalı ... işleten olması nedeni ile kusursuz sorumluluk ilkesi çerçevesinde davalı ... haksız fiil hükümleri çerçevesinde (TBK'nun 49, 53 ve 65 hükümleri) uyarınca zarardan sorumludur.
- Faize ait değerlendirmede;
2918 Sayılı Kanun'un 99. maddesinde, sigortacılar, hak sahibinin zorunlu mali sorumluluk sigortası genel sartlarıyla belirlenen belgeleri, sigortacının merkez veya kuruluslarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.
Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortacısı 2918 Sayılı KTK'nun 98/1, 99/1, ZMMS Genel Şartlarının B.2-c maddesi uyarınca hak sahibine kaza ve zarara ilişkin tespit tutanağının ve bilgi ve belgeleri ile birlikte sigortacıya başvurmasından itibaren 8 iş günü sonunda tazminat miktarını ödememesi halinde, bu tarihte, böyle bir başvurunun yapılmaması halinde ise dava tarihinde temerrüde düşeceğinden, temerrüt faizine bu tarihten itibaren hükmedilmesi gerekir.
Sigortacının kısmi ödeme yapması halinde ise, söz konusu ödeme tarihi temerrüt tarihi olarak esas alınacaktır. Davalı gerçek kişi yönünden ise 6098 sayılı TBKnun 117/2 maddesinde göre haksız fiilin işlendiği tarihte temerrüde düşeceğinden olay tarihi itibariyle faize hükmedilmesi gerekir.
Anılan açıklamalar uyarınca davalının yapmış olduğu ödeme dikkate alınarak 01.06.2021 tarihi temerrüt sigorta şirketi yönünden bu tarihten başlatılmıştır. Gerçek kişiler yönünden ise temerrüt tarihi olay tarihi kabul edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
1-Davacının davasının kabulü ile 2.435,00 TL değer kaybı tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, Davalı ... şirketinin poliçe limiti ile sınırlı tutulmasına, alacağa sigorta şirketi yönünden *** tarihinden, davalılar ... ve ... yönünden ise *** tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu'na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 179,90 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 59,30 TL peşin harç ve 39,88 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 99,18 TL harcın mahsubu ile bakiye 80,72 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNE'YE GELİR KAYDINA,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNE'YE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafından peşin yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç ve 39,88 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 458,48 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan bilirkişi, posta, müzekkere, kep reddiyat ve tebligat giderleri olmak üzere toplam 964,60 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-AAÜT'ye göre hesap edilen 2.435,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re'sen gönderilmesine,
Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra İstinafa gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,
Dair, davacı vekili ve davalılar ... ve ... vekilinin yüzüne karşı, davalı ... vekilinin yokluğunda miktar itibariyle KESİN olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup, usulen anlatıldı.23/03/2023
Katip ...
¸e-imzalı


Hakim ...
¸e-imzalı


*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*


Full & Egal Universal Law Academy