Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-66/915-385
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Karaman il merkezinde faaliyet gösteren sürücü kurslarının aralarında anlaşarak kurs ücretlerini belirledikleri iddiası
Karar Tarihi: 28.11.2013

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2013-2-38 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 13-66/915-385
Karar Tarihi : 28.11.2013
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN
Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER: Burak BÜYÜKKUŞOĞLU, Nesrin SAĞLAM
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Suat DEMİRTAŞ
Cumhuriyet Mah. 656. Sok. No:5 Merkez/Karaman
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILANLAR : - Özel Karaman Sabah Sürücü Kursu Eği. Tur. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Kirişçi Mah. Rıza Doğruöz İşhanı Merkez/Karaman
- Ayklass Eğitim Hizm. Tem. Turizm Hayv. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Özel İdare İşhanı Merkez/Karaman
- Beter Eğitim Organizasyonu Taşımacılık Ltd. Şti. (Özel Karizma
Sürücü Kursu)
Kirişçi Mah. Rıza Doğruöz İşhanı Kat:3 Merkez/Karaman
- Yaşar Otomotiv ve Özel Eği. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. (Özel
Karaman Sürücü Kursu)
Külhan Mah. 11. Sok. No:11 Merkez/Karaman
- Öz Mert Eğitim Hizmetleri Petrol Nak. Gıda Temiz. ve Tur. Tic.
Ltd. Şti. (Öz Mert Sürücü Kursu)
Cedit Mah. Mut Cad. No:23 Merkez/Karaman
- Yunus Emre Özel Eğitim İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. (Özel
Karaman Yunus Emre Sürücü Kursu)
Kirişçi Mah. Türk Dili Meydanı Koca İşhanı No:5 Merkez/Karaman
- Özel Zafer Yolu Eğitim Sağlık İnş. Madencilik ve Temizlik San.
Tic. Ltd. Şti.
Külhan Mah. İstasyon Cad. No:23 Merkez/Karaman
(1) E. DOSYA KONUSU: Karaman il merkezinde faaliyet gösteren sürücü kurslarının
aralarında anlaşarak kurs ücretlerini belirledikleri iddiası.
(2) F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 06.08.2013 tarih ve 4787 sayı ile giren
başvuru üzerine hazırlanan 14.08.2013 tarih ve 2013-2-38/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu,
22.08.2013 tarihli Kurul toplantısında görüşülmüş ve 13-48/683-M sayı ile önaraştırma
yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca düzenlenen 20.11.2013 tarih ve 2013-
2-38/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) G. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle; Karaman il merkezinde faaliyet gösteren
sürücü kurslarının aralarında anlaşmak suretiyle kurs ücretlerini belirledikleri, B sınıfı
ehliyeti bulunan başvuru sahibince E sınıfı ehliyet almak için dört farklı sürücü kursuna
müracaat edildiği ve dördünün de E sınıfı ehliyet fark ücreti olarak 500 TL fiyat verdiği,
13-66/915-385
2/6

bir diğer sürücü kursu olan Zafer Yolu sürücü kursundan 450 TL fiyat alındığı iddia
edilmiştir.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; adı geçen teşebbüsler hakkında soruşturma
açılmasına gerek bulunmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar
(5) Rekabet Kurulunun 07-62/761-263 ve 07-68/838-309 sayılı kararlarında; 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanunu’nun 41/d maddesi uyarınca sürücü adaylarının Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içerisinde motorlu taşıt kullanabilmek için sürücü kurslarında eğitim
almak ve eğitimden sonra düzenlenen sınavları başarı ile geçmek durumunda oldukları,
sürücü ehliyeti almak isteyen bir kişi için sürücü kurslarında eğitim alınmasının kanunen
zorunlu olduğu, bu nedenle kurslar tarafından verilen söz konusu hizmetin herhangi bir
ikamesinin bulunmadığı belirtilmiştir. Anılan Kurul kararlarına paralel olarak mevcut
dosya kapsamında da ilgili ürün pazarı “sürücü adaylarına yönelik özel öğretim
hizmetleri pazarı” olarak tespit edilmiştir.
(6) Başvurunun Karaman il merkezindeki sürücü kurslarının faaliyetlerine yönelik olması
nedeniyle, dosya kapsamında ilgili coğrafi pazar “Karaman ili Merkez ilçesi” olarak
belirlenmiştir.
I.2. Önaraştırma Kapsamında Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
(7) Önaraştırma kapsamında Karaman il merkezinde faaliyette bulunan Özel Zafer Yolu
Motorlu Taşıt Sürücü Kursu (MTSK), Özel Karaman MTSK, Ayklass MTSK, Öz Mert
MTSK, Özel Karizma MTSK; Özel Karaman Yunus Emre MTSK ve Özel Karaman
Sabah MTSK’da yerinde incelemeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca yetkilileri ile yapılan
görüşmelerde, teşebbüslerin Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)’na sundukları öğretim yılı
ücret ilanı bildirimleri ile bu ücretlerin uygulanışına ilişkin fatura suretleri temin edilmiştir.
(8) Özel Zafer Yolu MTSK müdürü tarafından; ödeme şekli gibi kriterler dikkate alınarak
MEB’e bildirilen ve pano gibi görünür yerlerde ilan edilen tarife üzerinden belli oranda
ıskonto yapılabildiği, ancak diğer sürücü kursları ile bir araya gelerek fiyat
belirlemelerinin söz konusu olmadığı ifade edilmiş, tarife üzerinden ıskonto uygulanan
fatura örnekleri de sunulmuştur. Fatura örneklerinden; B ve A2 sınıfı ehliyetler için tarife
ücretinin 900 TL olmasına rağmen 23.08.2013 tarihinde düzenlenen faturada (…..) TL
fiyatın bulunduğu; benzer şekilde A2 sınıfı ehliyet için tarife ücretinin 400 TL olması
gerekirken, 10.09.2013 tarihinde düzenlenen faturada (…..) TL; B sınıfı ehliyet için tarife
ücretinin 600 TL olması gerekirken, 22.08.2013 tarihinde düzenlenen faturada (…..) TL
fiyat uygulandığı görülmüştür.
(9) Özel Karizma MTSK şirket ortağı ise, mevcut fiyatlar ile maliyetlerin ancak
karşılanabildiğini, MEB tarafından zorunlu tutulan asgari on iki saat direksiyon eğitimi
verdiklerini, her saat için yaklaşık 35 TL yakıt gideri olduğunu, içinde bulunulan öğretim
yılı için uygulanan tarifenin tavan fiyatı yansıttığını ve bu fiyatlar üzerinden %40’a kadar
ıskonto uygulayabildiklerini ifade etmiştir. Teşebbüs tarafından bu fiyatlar üzerinden
ıskonto uygulandığına ilişkin olarak sunulan ve 2013 yılının Temmuz-Eylül aylarında
kesilen fatura örneklerine bakıldığında ise, fark B şeklinde tabir edilen ehliyet eğitimi için
%(…..), B sınıfı ehliyet eğitimi için %(…..), %(…..), %(…..); E sınıfı ehliyet eğitimi için
%(…..) oranında ıskonto uygulandığı anlaşılmıştır. Yapılan ıskontolarla birlikte kurs
ücretleri fark B için (…..) TL, B sınıfı için (…..)TL ve E sınıfı ise (…..) TL olmaktadır.
(10) Ayklass MTSK’da yapılan incelemede teşebbüs müdürü tarafından diğer sürücü kursları
ile fiyat birlikteliğinin söz konusu olmadığı, uyguladıkları tarife üzerinden ıskonto
uygulayabildikleri ifade edilmiş, MEB’e sunulan tarife ile bu tarife üzerinden ıskonto
13-66/915-385
3/6

yapılabildiğine ilişkin fatura örnekleri ibraz edilmiştir. Fatura örneklerine bakıldığında; B
sınıfı ehliyet için tarife fiyatı taksitli 750 TL olmasına rağmen 22.08.2013 tarihli faturada
(…..)TL; 22.08.2013 tarihinde düzenlenen bir diğer faturada ise (…..) TL’lik ücret olduğu
görülmüştür. Ayrıca E sınıfı ehliyet için tarife fiyatı taksitli ödeme halinde 1000 TL
olmasına rağmen (…..) TL fiyat uygulandığı da anlaşılmıştır.
(11) Özel Karaman MTSK’da yapılan incelemede teşebbüs müdürü tarafından diğer sürücü
kurslarıyla fiyat birlikteliğinin olmadığı, tarife fiyatı üzerinden ıskonto uygulanabildiği
ifade edilmiş, ayrıca MEB’e sunulan tarife ile ıskontolu fatura örnekleri hakkında bilgi
verilmiştir. Sunulan fatura örneklerine bakıldığında; 01.09.2013 tarihinde düzenlenen
faturada B sınıfı ehliyet için (…..) TL, A2 ve B sınıfı ehliyet için birlikte (…..) TL;
05.08.2013 tarihli faturalarda A2 ve B sınıfı ehliyet için birlikte (…..) TL; yine A2 ve B
sınıfı ehliyet için birlikte (…..) TL, B sınıfı ehliyet için ise (…..) TL fiyat uygulandığı
görülmektedir.
(12) Öz Mert MTSK’da yapılan incelemede teşebbüs ortağı tarafından da tarifelere ilişkin
bilgi verilerek, fatura örnekleri sunulmuş; anılan teşebbüsün bu pazardaki faaliyetinin
görece yakın bir zamanda başladığı, bu nedenle diğer teşebbüslerle ciddi bir rekabet
içerisinde olduğu ve mevcut fiyatların maliyetlerini karşılamaya ancak yettiği, diğer
teşebbüslerle bir fiyat birlikteliğinin söz konusu olmadığı yönünde beyanda
bulunulmuştur. Teşebbüs tarafından sunulan fatura örneklerine bakıldığında;
30.07.2013 tarihinde B sınıfı ehliyet için düzenlenen faturada peşin (…..) ve (…..) TL,
31.08.2013 tarihli faturada peşin (…..) TL, E sınıfı ehliyet için ise 30.10.2013 tarihinde
düzenlenen faturada (…..) TL ücret uygulandığı anlaşılmıştır.
(13) Özel Karaman Sabah MTSK ortağı tarafından MEB’e sunulan ve kursiyerlere duyurulan
tarife ile ıskonto uygulandığını gösteren fatura örnekleri hakkında bilgi verilmiştir.
Teşebbüsçe sunulan fatura örneklerinde; A2 sınıfı ehliyet için 29.07.2013 tarihinde
düzenlenen faturalarda (…..) TL, fark E için 26.09.2013 tarihli faturada (…..) TL, bir
diğer faturada ise (…..) TL fiyat uygulandığı görülmüştür.
(14) Özel Karaman Yunus Emre MTSK ortağı tarafından da benzer şekilde bilgi ve belgeler
sunulmuştur. Ayrıca iddia edildiği üzere herhangi bir fiyat birlikteliği olmadığı, yakın
zamanda yürürlüğe giren bir yönetmelik nedeniyle eğitimin ve sınavların kalitesinin
artmasına bağlı olarak maliyetlerin de arttığı belirtilmiştir.
(15) Teşebbüslerin MEB’e sundukları ücret bilgilerine aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Tablo-1: Karaman İl Merkezi’nde faaliyet gösteren MTSK’ların MEB’e Bildirimi Yapılan Tarifeleri
MTSK Program Adı Teorik (TL/Saat) Direksiyon Ücreti
1
(TL/Saat)
Özel Karaman Yunus Emre 2
A1 Sınıfı - -
A2 Sınıfı 6,00 35,00
B Sınıfı 6,00 50,00
E Sınıfı 6,00 50,00

Özel Karaman Sabah3


A1 Sınıfı 5,00 34,00
A2 Sınıfı 5,00 34,00
B Sınıfı 5,00 50,00
E Sınıfı 5,00 50,00




1 Tarifede yer alan ücretler KDV dâhil olarak verilmektedir.
2 Tarifesinde yönetim kurulu kararı uyarınca %40’a varan ıskonto uygulanabileceği ifadesi yer almaktadır.
3 Tarifesinde peşin ödemede %40’a varan ıskonto uygulanabileceği ifadeleri yer almaktadır.
13-66/915-385
4/6

Özel Karaman 4
A1 Sınıfı 5,00 30,00
A2 Sınıfı 5,00 30,00
B Sınıfı 5,00 45,00
E Sınıfı 5,00 45,00
Öz Mert5
A1 Sınıfı - -
A2 Sınıfı 4,10/4,20/4,30 10,10/10,20/10,30
B Sınıfı 4,10/4,20/4,30 11,10/11,20/11,30
E Sınıfı 4,10/4,20/4,30 12,10/12,20/12,30
Ayklass6
A1 Sınıfı - -
A2 Sınıfı 5,00 31,00
B Sınıfı 5,00 50,83
E Sınıfı 5,00 50,41
Özel Karaman A1 Sınıfı - -
Karizma7
A2 Sınıfı 5,00 33,00
B Sınıfı 5,00 48,33
E Sınıfı 5,00 48,75
Özel Zafer Yolu8
A1 Sınıfı - -
A2 Sınıfı 5,00 50,00
B Sınıfı 5,00 50,00
E Sınıfı 5,00 50,00
I.3. Değerlendirme
(16) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile rekabeti engelleyici, kısıtlayıcı ve bozucu
anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliği kararları yasaklanmıştır. Aynı maddenin
(a) bendinde “Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet,
kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi” hali bu tür
anlaşmalardan sayılmıştır.
(17) Raportörlerce söz konusu teşebbüslerden elde edilen bilgilere göre, Karaman ili
özelinde sürücü kurslarından müteşekkil bir Dernek oluşumunun bulunduğu, ancak bu
oluşumun faaliyetinin İl Emniyet Müdürlüğü binasında, Valilik katılımıyla yapılan
toplantılarda İl Trafik Komisyonu’nun alacağı kararlarda fikir teatisinde bulunmaktan
ibaret olduğu ve faaliyetini sürdürmesi için kendisine sağlanmış fiziki bir ortamın
bulunmadığı anlaşılmıştır.
(18) Dosya kapsamında yapılan incelemelerde, Karaman il merkezinde faaliyette bulunan
yedi teşebbüsün fiyat anlaşması içerisinde bulunduklarına dair herhangi bir belgeye
ulaşılamamıştır. Tablo 1’de yer verilen ehliyet sınıfına göre uygulanan tarife saat
ücretlerine bakıldığında, teşebbüslerin teorik ve direksiyon eğitimi için münferit olarak
MEB’e bildirdiği fiyatların farklılaştığı, hatta pazarın yeni oyuncularından biri olan Öz
Mert MTSK’nın pazar payı kazanmak amacıyla ciddi bir fiyat rekabetine giriştiği
anlaşılmaktadır. Ayrıca, teorik ders saat ücretlerinin Özel Karaman Yunus Emre MTSK
dışında diğer MTSK’lar için ehliyet sınıfı ayrımı olmaksızın 5,00 TL olduğu, ancak
maliyetin önemli kısmını teşkil eden direksiyon eğitimi saat ücretinde rekabetin yoğun
olduğu görülmektedir. Söz konusu direksiyon eğitimindeki saat başı ücret farklılıkları,

4 Tarifesinde peşin ödemede %25’e kadar ıskonto uygulanabileceği ifadesi yer almaktadır.
5 Anılan teşebbüs üç farklı dönem için farklılaşan ücretler belirlediği için tabloda bu üç ücrete de yer verilmektedir.
6 Tarifesinde A2 ve B sınıfı için %20, E sınıfı için %40’a varan ıskonto uygulanabileceği ifadesi yer almaktadır.
7 Tarifesinde gerekli görülen hallerde %40’a kadar ıskonto uygulanabileceği ifadesi yer almaktadır.
8 Tarifesinde 03.02.2012 tarih ve 5 yönetim kurulu kararı uyarınca peşin ödemelerde %40’a varan ıskonto
uygulanabileceği ifadesi yer almaktadır.
13-66/915-385
5/6

kursiyerlerin ödediği ücretin farklılaşmasına neden olan temel unsurdur. Nitekim,
direksiyon eğitim ücreti A2 sınıfı ehliyet için 31,00-50,00 TL, B sınıfı ehliyet için 45,00-
50,83 TL ve E sınıfı ehliyet için 45-50,41 TL bandında seyretmektedir.
(19) Diğer yandan teşebbüslerin uyguladığı fiili kurs ücretleri aşağıda sunulmakta olup,
tablodan teşebbüslerin birbirlerinden farklı fiyatlar uyguladığı görülmektedir.
Tablo-2: Karaman İl Merkezi’nde Faaliyet Gösteren MTSK’ların Filli Tarifeleri
MTSK Program Adı Peşin Taksit
Özel Karaman Fark A2 300,00 400,00
Yunus Emre
A2 Sınıfı 400,00 500,00
B Sınıfı 600,00 750,00
E Sınıfı 1100,00 1350,00
Özel Karaman Sabah
Fark A2 300,00 400,00
A2 Sınıfı 300,00 400,00
B Sınıfı 500,00 550,00
E Sınıfı 700,00 800,00
Özel Karaman
Fark A2 300,00 300,00
A2 Sınıfı 300,00 300,00
B Sınıfı 600,00 600,00
E Sınıfı 800,00 800,00
Öz Mert
Fark A2 250,00 300,00
A2 Sınıfı 300,00 350,00
B Sınıfı 550,00 600,00
E Sınıfı 750,00 800,00
Ayklass
Fark A2 300,00 400,00
A2 Sınıfı 400,00 500,00
B Sınıfı 600,00 750,00
E Sınıfı 800,00 1000,00
Özel Karaman Karizma
Fark A2 - -
A2 Sınıfı 480,00 480,00
B Sınıfı 729,96 729,96
E Sınıfı 1320,00 1320,00
Özel Zafer Yolu
Fark A2 300,00 300,00
A2 Sınıfı 400,00 400,00
B Sınıfı 600,00 600,00
E Sınıfı 800,00 800,00
(20) Fiilen uygulanan tarifenin MEB’e bildirilen tarifeden de ayrıldığı, fakat bu fiili tarifelerin
dahi rekabetçi olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim, şikayetin ilişkin olduğu tarihe yakın tarih
de olmak üzere, tarife fiyatı üzerinden ıskonto uygulandığını gösteren faturalar bu
durumu destekleyici niteliktedir. Bu çerçevede, söz konusu ıskonto oranlarının da
değişkenlik gösterdiği dikkate alınarak, anılan teşebbüslerce fiyat birlikteliğine gidildiğine
yönelik herhangi bir belge, bilgi ve bulgunun bulunmadığı kanaatine ulaşılmıştır.



13-66/915-385
6/6

J. SONUÇ
(21) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy