(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No : 2017/002
Gündem No : 52
Karar Tarihi : 04.01.2017
Karar No : 2017/UH.III-64
BAŞVURU SAHİBİ: Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti.,
Çetin Emeç Bulvarı Cevizlidere No: 3/3 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE: Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı,
İncek Şehit Savcı Mehmet Selim Kiraz Bulvarı (Eski İncek Bulvarı) Üzeri Ahlatlıbel 06095 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2016/366220 İhale Kayıt Numaralı “Personel Servisi İle Sürücülü Binek Araç Kiralama Hizmeti” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından 24.10.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Personel Servisi İle Sürücülü Binek Araç Kiralama Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin 16.11.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.11.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.12.2016 tarih ve 67092 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.11.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2860 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ilgili ihale kapsamında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak firmalarının belirlendiği, ihale komisyon kararında, firmalarının FETÖ/PDY ile irtibatlı ve iltisaklı olduğu hususunda yeterli delil olduğu ve MASAK raporu dikkatte alınarak değerlendirme dışı bırakıldıkları, diğer isteklilerin tekliflerin ise yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle reddedildiği ve kamu yararı nazara alınarak ihalenin iptal edildiği, firmalarının hissedarları Dilek Kaya ve Jale Kaya hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca 15/87630 soruşturma numarası ile FETÖ/PDY kapsamında soruşturma gerçekleştirildiği, ancak 2016/83317 karar numarası ile 11.11.2016 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, bu karar ile iptale dayanak gösterilen ceza soruşturmasının ihale iptal tarihi olan 14.11.2016 tarihinden önce ortadan kalktığı, ayrıca ihalenin iptali kararında bahsedilen MASAK raporlarının firmalarıyla ilgisinin bulunmadığı, 07.06.2016 tarihli ve 2016/MAR:17-9/3 sayılı ile 27.10.2016 tarihli ve 2016/MAR.17-9/12 sayılı bu raporların Çetin Hakkı Şaşmaz, Mehmet Kaya, Mustafa Çuhacı, Kaya Turizm Ltd. Şti ve ilgili 5 şirket hakkında olduğu, bu MASAK raporlarına, yukarıda anılan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararında yer verildiği, rapora konu para transferlerinin usulüne uygun ve herhangi bi suça vücut vermeyecek şekilde firmaları ile ilgisi bulunmayan Kaya Turizm Ltd. Şti.nin Ziraat Bankası A.Ş’de bulunan kendi hesaplarından yine kendi hesaplarına gerçekleşmiş bir para hareketi olduğunun ortaya çıktığı, bu nedenle idare tarafından verilen ihalenin iptali kararının hukuka aykırı olduğu, diğer taraftan değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinden birinin de Kaya Turizm Seyahat Ltd. Şti.nin ihaleye fesat karıştırmak suçundan dolayı 1 yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklandığı olduğu ancak anılan firma hakkında yasaklama kararının bulunmadığı, zaten firmalarının ortaklarının da Jale Kaya, Satılmış Mıh ve Dilek Kaya olduğu, firmaları ve hissedarları hakkında herhangi bir kamu davası açılmadığı ve yasaklama kararı tesis edilmediği, bu rağmen başka bir firma hakkında gerçekte olmayan yasaklama kararı da gerekçe gösterilerek işlem yapılması ve ihalenin iptal edilmesinin hukuka uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, 4734 sayılı Kanun’un yukarıda sayılan temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti halinde idarelere, ihalenin iptal edilmesi hususunda takdir yetkisinin tanındığı, bu durumun idarelere herhangi bir yükümlülük getirmediği ve isteklilerce talep edilmesi halinde ihalenin iptal edilme gerekçelerinin talep eden isteklilere bildirileceği hususları anlaşılmaktadır.
İhale sürecine ilişkin yapılan incelemede, ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, 14.11.2016 tarihinde isteklilere tebliğ edilen ihale yetkilisi tarafından onaylı kararla ihalenin iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhale iptal kararında “…İhale Komisyonunca, Kamu İhale Kanununun 10 ve 11’nci maddelerinde yer alan hükümlere göre durumunda sakınca bulunmayan ihaleye katılım için evrakı tam ve ekonomik açıdan en avantajlı firma olan 695.088,20 TL teklif bedelli Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. uhdesinde bırakılmasına;
İhale Komisyonu Başkanı Bahtiyar ÇOBAN ve Mali Üye Bahadır PİRİMOGLU’nun ilgili firma hakkında, FETÖ/PDY terör örgütü kapsamında Ankara C.Başsavcılığınca soruşturma yürütüldüğü, dosya içerisinde bulunan MASAK raporu dikkate alındığında adı geçen firmanın elenmesi ile diğer tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olması ve kamu yararı nazara alınarak ihalenin iptali görüşüne yer verilerek İhale Komisyonu tarafından oy çokluğu ile ihale kararı alınmıştır.
İhale dosyası incelendiğinde, 26.10.2016 tarihli Av.Ahmethan AYAN imzalı dilekçesinde, ihaleyi kazanan Şen-Dem Turizm Otom.Nak.Taah.Tic.Ltd.Şti.’nin FETÖ/PDY terör örgütü ile irtibatlı bulunduğunun ihbarı üzerine, hakkında bir soruşturma olup olmadığına ilişkin Ankara C.Başsavcılığına yazı yazılmış, verilen cevapta Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. hakkında soruşturma bulunduğu ve soruşturmanın halen devam ettiği, dosya içerisindeki MASAK raporunda Kaya Seyahat Turizm şirketinin ihaleye fesat karıştırmak suçundan bir yıl süre ile yasaklandığı Kaya Seyahat Turizm şirketi sahiplerinin Mehmet KAYA, Ahmet KAYA ve Rasim KAYA olduğu, Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin ise sahiplerinin ise eşi Dilek KAYA ve Jale KAYA’nın olduğu her iki şirketinde FETÖ/PDY silahlı terör örgütü ile aidiyeti belirlenmiş ve OHAL Kanunu ile kapatılmış olan İpek Üniversitesi ve Turgut Özal Üniversitesine yüksek miktarlarda faturalar kesildiği, banka, şirket, eğitim kurumu gibi yerlerle para transferinin devam ettirildiği tespit edilmiştir.
Kaya Seyahat Turizm Şirketi’ne, Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2013-2016 döneminde 19.009.885,10 TL havale gönderildiği, 2014-2016 döneminde 9 işlemde 673.689,50 TL EFT gönderildiği görülmüştür. İki şirket arasında kurucular arasındaki kişilerin baba-oğul-eş oldukları, para transferleri ile de hukuki fiili ve ekonomik bağlantılarının bulunduğu dosyaya gelen bilgi ve belgelere göre Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin FETÖ/PDY örgütü ile irtibatlı ve iltisaklı olduğu hususunda yeterli delil bulunduğu anlaşılmıştır.
Bununla birlikte ekonomik açıdan en uygun teklifi veren Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en uygun ikinci teklif veren AKS Araç Kiralama ve Taşımacılık Hizmet AŞ. teklif tutarları arasındaki farkın yüksek olması ve yaklaşık maliyetin üstünde bulunması nedeniyle kamu yararı da gözetilerek 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 39. maddesi dikkate alınarak ihalenin iptaline karar verilmiştir.” açıklamalarına yer verildiği görülmüştür.
İdareler tarafından gerçekleştirilen tüm işlemlerde kamu yararının sağlanması amaçlanmakta, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde sayılan temel ilkeler de kamu yararının gerçekleşmesine hizmet etmektedir. Bu doğrultuda 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesi uyarınca, ihalenin iptali konusunda idarelere tanınan takdir yetkisi, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespit edilmesi ve bunlar gibi kamu yararını ve hizmet gereklerini ilgilendiren durumlarla sınırlı tutulmaktadır. Diğer taraftan idare hukukuna göre idari işlemlerin, aksi yargı kararıyla belirtilene kadar hukuka uygun oldukları kabul edilmekte, söz konusu ilke eliyle idari işlemlerin uygulanabilirliği meşru kılınmaktadır.
Başvuru sahibi tarafından, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca 2015/87630 soruşturma numarasıyla gerçekleştirilen haklarındaki soruşturmada, 2016/83317 karar numarası ile 11.11.2016 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği belirtilmiş olup ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler incelendiğinde, bahse konu kovuşturmaya yer olmadığı kararı hakkında Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 13.12.2016 tarihinde 2016/6545 değişik iş nolu kararıyla kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür.
Yukarıda aktarılan hükümler ve açıklamalar çerçevesinde 4734 sayılı Kanun’un yukarıda sayılan temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti halinde idarelere, ihalenin iptal edilmesi hususunda takdir yetkisinin tanındığı, ilgili ihalede verilen 3 teklifin yaklaşık maliyettin üzerinde olduğu en düşük teklif sahibi Şen-Dem Turizm Oto. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. hakkında FETÖ/PDY kapsamında soruşturma yürütüldüğü ve kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği ancak Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından bu kararın kaldırıldığı anlaşıldığından, idare tarafından, ihalenin selameti açısından kamu yararını dikkate alınarak ihalenin iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan başvuru sahibi tarafından 21.11.2016 tarihinde 6.745,00TL başvuru bedelinin Kurum hesaplarına yatırılarak itirazen şikâyet başvurusu yapıldığı, ancak Kurum tarafından, idarenin on günlük karar alma süresi beklenilmeden Kuruma başvuruda bulunulduğu gerekçesi ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 15’inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere şikayet dilekçesinin idareye gönderildiği, idare tarafından verilen cevaba müteakip, 02.12.2016 tarihinde 6.745,00TL başvuru bedelinin Kurum hesaplarına yeniden yatırılarak Kuruma başvuruda bulunulduğu ve mevcut başvurunun, idareye gönderilen şikayet dilekçesin devamı niteliğinde olduğu anlaşılmış olup, fazla yatırılan 6.745,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy