(4734 S. K. m. 17, 37, 53, 54, 55, 65) 
Toplantı No: 2015/041
Gündem No: 67
Karar Tarihi: 08.07.2015
Karar No: 2015/UM.III-1950 
Şikayetçi: Senkron Güvenlik Ve İletişim Sistemleri A.Ş.
İhaleyi Yapan Daire: Jandarma Tedarik Merkez Komutanlığı
Başvuru Tarih ve Sayısı: 26.06.2015/54007
Başvuruya Konu İhale: 2015/43191 İhale Kayıt Numaralı "90 Adet Görüntü Ve Kayıt Sistemi (Zırhlı Landrover Araçları İçin)" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Senkron Güvenlik ve İletişim Sistemleri A.Ş.
VEKİLİ:
Av. Bora YOSUNKAYA,
Mustafa Kemal Mah. 2133 Sokak No: 11/9 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma Tedarik Merkez Komutanlığı,
Org. Eşref Bitlis Kışlası, İstanbul Yolu (Carrefoursa Alışveriş Merkezi Karşısı) 06377 Etimesgut/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/43191İhale Kayıt Numaralı “90 Adet Görüntü ve Kayıt Sistemi (Zırhlı Landrover Araçları İçin) Mal Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma Tedarik Merkez Komutanlığı tarafından 21.05.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “90 Adet Görüntü ve Kayıt Sistemi (Zırhlı Landrover Araçları İçin) Mal Alımı” ihalesine ilişkin olarak Senkron Güvenlik ve İletişim Sistemleri A.Ş. nin 11.06.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.06.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.06.2015 tarih ve 54007 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.06.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/1701 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihaleye sundukları teklif dosyalarına çalışanları tarafından sehven, kamu ihale mevzuatına uygun olarak hazırlanmış 1 (bir) adet birim fiyat teklif mektubu ve eki olan bir adet birim fiyat teklif cetveli ile birlikte imzalı ve kaşeli olup ihaleye sunulan teklif miktarının rakam ve yazı ile belirtilmesi gereken kısımları boş olan 3 (üç) adet birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelinin de koyulduğu, söz konusu davranışın kasıtlı olmadığı, rekabetin hâkim olduğu ihalelerde ihaleye katılan istekliler tarafından katılımcı firmalara göre alternatifli teklif fiyatlarının belirlendiği, ihaleye teklif verme saatine dakikalar kala bu teklif fiyatlarından birine karar verilerek teklif mektubu ve teklif cetveli doldurulduğu ve bu şekilde hazırlanan teklif mektubu ve teklif cetvelinin teklif zarfı içerisine koyulduğu, ihalelere katılan pek çok isteklinin bu yöntemi uyguladığı, teklif mektuplarının imzalanması ve kaşelenmesi zaman aldığından daha önce firma yetkilisi/yetkilileri tarafından imzalanan ancak teklif fiyatı yazılmayan teklif mektupları ve teklif cetvellerinin, teklif zarfını sunacak firma çalışanı ile firma yetkilisinin istişaresi ile teklif fiyatına karar verilerek teklif fiyatının yazılacağı kısmının rakam ve yazı ile doldurulduğu, çoğu zaman daha önce teklif fiyatları yazılmamış imzalı ve kaşeli teklif mektuplarının sehven teklif zarfında unutulabileceği, çalışanlarının dikkatsizliği nedeniyle boş olan teklif mektubu ve teklif cetvellerinin teklif zarfında unutulduğu, ihalede dördüncü en avantajlı teklifi sunduklarından tekliflerinin değerlendirmeye alınmasının veya alınmamasının ihale sonucunu etkilemeyeceği, idarece haklarında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinin (b) bendi gereğince işlem yapıldığı, fakat bu işlem için birden fazla teklif mektubu sunulmasının yeterli olmadığı ve birden fazla teklif sunulmasının ihalede rekabetin engellenmesi ya da kasıtlı olarak ihale kararının etkilemeye yönelik bir davranışta bulunulduğunun tespitinin yapılması gerektiği, birden fazla teklif sunulmasının ihalede rekabetin engellenmesi ya da kasıtlı olarak ihale kararının etkilemeye yönelik bir davranışta bulunulduğundan bahsedilebilmesi için sunulan tekif mektuplarının mevzuata uygun olması gerektiği, taraflarınca sunulan üç adet teklif mektubu ve teklif cetvellerinin mevzuata göre geçerli olmadığı, bundan dolayı geçersiz teklif mektupları ile rekabetin engellenmesinin ya da kasıtlı olarak ihale kararını etkilemeye yönelik bir davranışta bulunulmasının hukuken imkânsız olduğu, yine haklarında yapılan işlemin, idari yaptırımlarda da mutlak suretle göz önünde bulundurulması gereken suç ve cezaların kanuniliği ilkesi, kıyas yasağı ve kıyasa yolu açacak şekilde genişletici yorum yasağı olarak ifade edilen ceza hukuki ilkelerine de aykırı olduğu, idarenin bir kanun hükmü bulunmadan kendiliğinden suç ve ceza koyamayacağı ve benzer bir düzenlemeden kıyasla veya kıyasa yol açacak şekilde genişletici yorumla idari yaptırıma başvurmasının veya idari yaptırımı ağırlaştırmasının hukuk devlet ilkesine de aykırı olduğu, borsada işlem gören ve pek çok hissedarı bulunan firmaları hakkında ihalelerden yasaklanma kararının verilmesinde kamu yararının bulunmadığı iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
…
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
…
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.
…
 Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “… Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:
…
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.
…” hükmü,
Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.
Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,
Kanun’un “İsteklilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 59’uncu maddesinde “Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58 inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanırlar.
…” hükmü,
İdari Şartname’nin “Alternatif teklifler” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede alternatif teklif verilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi Senkron Güvenlik ve iletişim Sistemleri A.Ş. tarafından iddia edilen hususa yönelik yapılan incelemede, anılan istekli tarafından teklif dosyası içerisinde kamu ihale mevzuatına uygun olarak hazırlanmış 1 (bir) adet birim fiyat teklif mektubu ve eki olan bir adet birim fiyat teklif cetveli ile birlikte imzalı ve kaşeli olup ihaleye sunulan teklif miktarının rakam ve yazı ile belirtilmesi gereken kısımları boş olan 3 (üç) adet birim fiyat teklif mektubu ve B sütunu ile toplam tutar (KDV hariç) satırı boş olan 3 (üç) adet birim fiyat teklif cetvelinin yer aldığı, bunun üzerine ihale komisyonu tarafından isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve istekli hakkında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesi uyarınca işlem yapılması için Jandarma Tedarik Merkez Komutanlığına bildirim yapıldığı görülmektedir.
Başvuru sahibine ait dilekçede, çalışanlarının dikkatsizliği neticesinde ihaleye sunulan teklifi belirten yerleri boş olan teklif mektuplarının ve birim fiyat teklif cetvellerinin sehven teklif zarfına koyulduğu, olayda herhangi bir kasıtlarının olmadığı, söz konusu teklif mektupları ile birim fiyat teklif cetvellerinin ilgili mevzuat açısından geçersiz olması hasebiyle, tekliflerinin anılan belgeler nedeniyle değerlendirme dışı bırakılmasının ve haklarında 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesi uyarınca işlem yapılmasının hukuka uygun olmadığı belirtilmektedir.
İdarece ihale dokümanı hazırlanırken, alternatif teklif sunulamayacağına yönelik olarak İdari Şartname’nin “Alternatif teklifler” başlıklı 20’nci maddesinde ihalede alternatif teklif verilmeyeceğine ilişkin düzenleme yapıldığı görülmektedir. Bununla birlikte, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesine göre, kanun koyucu tarafından ilgili maddenin (b) bendinde rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunulmasının ve (d) bendinde alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif verilmesinin ihalelerde yapılması yasak olan fiil ve davranışlardan olduğu ve bu davranışı sergileyen istekli veya istekliler hakkında aynı Kanunun dördüncü kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağına yönelik düzenleme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar, istekli tarafından incelemeye konu olan olayın çalışanlarının dikkatsizliği neticesinde ihaleye sunulan teklifi belirten yerleri boş olan teklif mektuplarının ve birim fiyat teklif cetvellerinin sehven teklif zarfına koyulduğu, amaçlarının rekabeti engelleme ya da kasıtlı olarak ihale kararını etkileme olmadığı belirtilse de, tutar belirtilmeden imzalanan teklif mektupları ile ekleri olan birim fiyat teklif cetvellerinin teklif zarfında sunulmasının, teklif mektubunun ve teklif cetvellerinin boş olan kısımlarının ihale esnasında veya sonrasında doldurulabileceği hususu göz önünde bulundurulduğunda, ihale kararını ve rekabeti etkileyecek nitelikte olduğu sonucuna varılmış ve idarece yapılan işlemler yerinde görülerek başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy