(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 78, 79)
Toplantı No: 2014/011
Gündem No: 54
Karar Tarihi: 06.02.2014
Karar No: 2014/UH.I-799
Şikayetçi: Duygu Karta, ÇAKALLI KÖYÜ TOPBOĞAZI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ HATAY
İhaleyi Yapan Daire: İskenderun Adliyesi, İskenderun Adliyesi 31200 HATAY
Başvuru Tarih ve Sayısı: 30.12.2013/41359
Başvuruya Konu İhale: 2013/163534 İhale Kayıt Numaralı "2014 Yılı İskenderun Adliyesi Personeline Öğle Yemeği Hizmeti Alımı (Ekmek Dahil)" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
İskenderun Adliyesi tarafından 12.12.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2014 Yılı İskenderun Adliyesi Personeline Öğle Yemeği Hizmeti Alımı (Ekmek Dahil)” ihalesine ilişkin olarak Duygu Karta’nın 18.12.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.12.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.12.2013 tarih ve 41359 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.12.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/4991 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarının kâr oranının düşük ve rasyonel olmaması sebebiyle ve Akdeniz Mutfağı Ltd. Şti.nin açıklamasının ise kâr oranının çok yüksek olması sebebiyle uygun bulunmayarak tekliflerin reddedildiği, ihalenin bir önceki yıl yemek hizmetini sunan Özgün İnş. Yemekçilik üzerinde bırakıldığı, ancak taraflarınca sunulan açıklamada maliyet kalemlerinin tutarlarının oldukça yüksek gösterildiği ve tüm maliyet kalemlerinin ve yüklenici kâr oranının teklife dâhil edildiği ve tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu hizmetin “2014 yılı İskenderun Adliyesi Personeline Öğle Yemeği Hizmeti Alımı (Ekmek Dahil)” olduğu, Teknik Şartname düzenlemeleri gereğince işin personele verilecek öğle yemeğinin yapımı, pişirilmesi, servis edilmesi ile servis sonrası temizlik hizmetinin yapılarak, yemekhanelerin ertesi güne hazırlanmasını kapsadığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde“İhale komisyonu verilen teklifleri 37’nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b)Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde“(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur. ...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin“Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde,“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. …” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in, “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde“79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir. …” açıklaması yer almaktadır.
Teknik Şartname’de “4. VERİLECEK YEMEĞİN NİTELİKLERİ: İskenderun Adliyesi personel yemekhanesinde veHakim-Savcı yemekhanesinde 4 çeşityemek verilecektir. Yemeklerin grupları, mönüdeki sırası ve haftada kaç kez verilebileceği aşağıda belirtilmiştir. Yemek saatleri İDARE’CE YÜKLENİCİ’ YEbildirilecektir. Özel durumlarda farklı mönü istenebilecek, ancak 1 gün önceden Yükleniciye bildirilecektir.
YÜKLENİCİ tarafından hazırlanacak öğle yemekleri hijyen kurallarına, Türk Gıda Tüzük ve Nizamnamelerine uygun, lezzet ve görünüm anlamında kaliteli, miktar itibariyle yeterli olmalıdır. İDARE gerektiğinde ihtiyaç duyulan tahlilleri yaptırabilecektir. Tahlil yaptırılması ile ilgili masraflar YÜKLENİCİ tarafından karşılanacaktır.
YEMEK GRUPLARI,
I’NCİ YEMEK: Etli Yemekler-Sebzeli Yemekler,
Haftanın 3 (üç) gününde Şnitzel, balık, biftek, bonfile, et haşlama, et kızartma, rosto, tavuk, ciğer, kebap türleri, rosto, kuru köfte, İzmir köfte, kadınbudu köfte, dalyan köfte, İskender kebap vb. gibi etin hâkim olduğu yemekler ana yemek olarak verilecektir.
 Haftanın 2 (iki) gününde de mevsime göre taze sebzeler, kuru sebze yemekleri parça etli konserve ya da taze sebze yemekleri, bezelye, patlıcan musakka, etli dolma ve sarmalarv.b.(duruma göre bu yemeklerde de yeterli oranda et kullanılacaktır.) verilecektir.
II’NCİ YEMEK: Tahıldan yapılan yemekler,
Çeşitli çorbalar, pilavlar, börek çeşitleri, zeytinyağlı yemekler, bakliyatlar, sebze kızartmaları, makarnagibi yemeklerdir.
III’NCÜ YEMEK: , Tatlılar,
Çeşitli hamur işi tatlılar; baklava, aşure, helva çeşitleri, meyve-sebze tatlıları, cezerye, sütlü ve sütsüz tatlılar, puding ve diğer tatlılardır.
IV’NCÜ YEMEK: Salatalar ve Meyvelerdir
Mevsimine göre; meyveler, meşrubatlar, meyve suları, gazoz, kola, mevsim salataları, yoğurt, ayran, cacık, komposto çeşitleri, dondurma, turşu, (domates-biber-turp-roka söğüş), kızarmış patates, püre vb. dördüncü yemek olarak verilecektir.
YÜKLENİCİ tarafından yukarıdaki esaslar çerçevesinde taslak olarak hazırlanacak aylık yemek listeleri öneri şeklinde İDARE’ye verilecektir. Bu listeler İskenderun Cumhuriyet Başsavcılığınca incelenip gerekli görülen değişiklikler yapılıp onaylandıktan sonra uygulanmak üzere YÜKLENİCİ’ye teslim edilecektir.
İdare, bir sonraki ayın yemeği için yemek yiyecek personel sayısını en geç her ayın son haftası içinde YÜKLENİCİ yetkilisine bildirecektir. Bildirim yapılmadığında ya da geç bildirildiğinde bir önceki ayın sayıları esas alınacaktır. Yemek yiyen sayısında (+ -) % 5 Opsiyon olabilir.
Yenilen yemek sayılarının tespitinde İskenderun Cumhuriyet Başsavcılığının verdiği sipariş sayıları dikkate alınır, raporlar yenilen yemek sayılarına göre hazırlanır.
Yemek gramajlarında aşağıda belirtilen gramajlar uygulanacaktır.
-Parça etli yemeklerde kemiksiz pişmiş et: 80-90 gr.
-Sebzeli kebaplardan kemiksiz pişmiş et: 70-80 gr.
-Piliç (but, göğüs)200-250 gr.
- Kemiksiz piliç etleri pişmiş: 120 gr.
-Ciğer ve balık pişmiş:200 gr.
- Köftelerde kemiksiz: 120 gr.
-Etli sebze yemekleri
(Pişmiş et veya kıyma):50 gr.
(Pişmiş sebzeler):100 gr.
-Kuru bakliyat yemekleri
(Pişmiş et veya kıyma): 40 gr.
(Pişmiş bakliyat): 120 gr.
-Pilav ve makarnalar (pişmiş): 170-180 gr.
-Börekler (pişmiş: 120-150 gr.
-Pişmiş çorbalar: 160-170 gr.
-Hamur tatlıları yapılmış: 130-150 gr.
-Puding, sütlaç, aşure vb.: 120-150 gr.
- Meyveler taze 1 büyük, 2 küçük: 200 gr./porsiyon
-Taneli meyveler (erik, kiraz vs): 200 gr./porsiyon
- Kavun, karpuz (kabuksuz): 250 gr./porsiyon
- Yoğurt, ayran (kapalı kase) : 200 gr./kase
Yemekler kaliteli, lezzetli, doyurucu olarak 200 gr. Ekmek ilavesiyle birlikte yetişkin bir insanın günlük enerji ve besin maddeleri ihtiyacının %40’ını karşılayabilecek şekilde ortalama 1000-1200 kalori değerinde olmalıdır.
Yemekler az tuzlu ve az baharatlı olacak ve kesinlikle ithal et kullanılmayacaktır. Ekmekler kişi başına hesaplanmalı ve ortalama 200 gr. olmalıdır. Ekmekler yüksek randımanlı ve 1. kalite undan yapılmış, pişkinve taze olarak servis yapılacaktır. Ayrıca yeterli miktarda kepekli ekmek veya pide ekmek bulundurulacaktır.
YÜKLENİCİ hazırlayacağı yemeklerde 1. sınıf kaliteli malzeme kullanacaktır. Ayrıca yemeklerde kullanılacak etler dana vekoyun eti olup yasal olarak kesilmiş, kontrol edilmiş ve yetkili veteriner damgasına haiz olacaktır. İDARE gerek gördüğü hallerdeyemek yapımında kullanılacak tüm yiyecek maddelerinin kontrolü hakkına sahiptir. Standarda uymayanlar kullandırılmayacaktır.
YÜKLENİCİ’nin sorumlusu İDARE ile sürekli diyalog halinde bulunarak uygun beslenme standartları ve özellikleri ile yemekhanelerin yiyecek ve sağlık politikasını doğru yorumlamak ve tüm personel için optimum beslenme standardının devam etmesini sağlamaktan sorumludur.
YÜKLENİCİ, bütün yiyecek ve içecekleri (yaş sebze ve meyve hariç) TSE veya İSO 9001 standardının düzenlediği ve İDARE’nin hazırladığı teknik şartnameye uygun olarak temin edecektir. YÜKLENİCİ sebze ve meyvelerin taze, kuru gıda ve kahvaltılıkları yemekhanemizde veya varsa kendi imkanları ile depolama kapasitesini göz önüne alarak sağlayacaktır.
5. YEMEKLERDE KULLANILACAK MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ:
Aşağıda adı geçen malzemelerde (yaş sebze ve meyve hariç) TSE veya ISO 9001kalite belgeli olması özelliği aranır.
ET: Etli yemeklerde dana eti kullanılacaktır. Et veya kıyma taze, kokusuz, temiz
ayrıca veteriner kontrol damgalı, Belediye ve Hıfzısıhha Kurulu kararları, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine uygun olacaktır. İthal ve donmuş et kullanılmayacaktır. Aylık menüye göre kuzu eti, işlenmiş et, piliç eti, hindi eti ve ürünleri kullanılabilecektir.
b) PİLİÇ ETİ: Donmamış, taze ve çok iyi temizlenmiş olacaktır. Piliç but, göğüs veyasote et olarak verilecektir. Üretim tarihinden itibaren en fazla iki gün geçmiş olması gerekir. Parça büyüklükleri aynı standartta olmalıdır.
c) KURU GIDALAR: Pirinç, bulgur, nohut, mercimek, fasulye gibi kuru gıda maddeleri temiz, kırıksız, kuru, küfsüz, kokusuz, böceksiz, normal irilikte, kolay pişen ve lezzetli olacaktır. (1. sınıf lokantanın kullandığı evsafta). Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine, Belediye ve Hıfzısıhha Kurulu Kararlarına uygun olacaktır. Bu özelliği taşımayan gıda maddeleri kullanılmayacaktır.
d) SEBZELER: Her mevsime ait sebzeler taze, olgun ve normal büyüklükte olacaktır. Ezik, çürük, küflü, kurtlu, çamurlu, buruşmuş, sararmış, kartlaşmış olmayacaktır. Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine, Belediye ve Hıfzısıhha Kurulu Kararlarına uygun olacaktır. Aksi takdirde kullanılmasına müsaade edilmeyecektir. Dondurulmuş sebzeler İDARE’nin izni ile kullanılabilecektir. Mevsimine göre konserve ürünlerde kullanılabilir (konserve Gıda Kodeksi Yönetmeliğine uygun olmak koşulu ile kullanılabilir).
e) MEYVELER: Mevsim meyveleri olup, taze ve kaliteli olacaktır. Meyveler yenilebilecek olgunlukta, normal büyüklükte, tat, lezzet ve renkte olacaktır. Çürük, kurtlu, küflü, ezik, ekşi, buruk, yumuşak ve çok sert, kurumuş, buruşmuş, kirli, çamurlu, lekeli ve ham olmayacak; Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine, Belediye ve Hıfzısıhha Kurumu Kararlarına uygun olacaktır. Uygun olmayanların servisine izin verilmeyecektir.
f) TATLILAR Hamur işleri, süt mamulleri, komposto, aşure, dondurma, cezerye, helvalar vs. normal tazelikte, tat ve kıvamda, kaliteli olacaktır. (1.sınıf lokantanın kullandığı evsafta). Tatlılarda süt tozu bulunmayacaktır. Sütlaç, muhallebi, aşure vb. tatlılarda tek kullanımlık kaplarda servis edilecektir.
g) Gıda maddeli olarak verilecek yoğurt, ayran, meyve suyu (kapalı kase) ve mevsim salataları (marul,domates vs) en iyi kalitede ve çok temiz olacaktır. Salatalarda TSE veya İSO Kalite Belgeli ve iyi kalitede zeytinyağı kullanılacaktır. Yoğurt, ayran ve meyve suyu Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine uygun olarak üretilmiş olmalıdır.
h) Yemek ve tatlılarda cinslerine göre kullanılan yağlar zeytinyağı, mısırözü, ayçiçeği yağı veya tereyağı olacaktır. TSE veya ISO Kalite Belgesi taşıyan ürünler kullanılmalıdır (Piyasada kabul görmüş 1. kalitede aynı zamanda Cumhuriyet Başsavcılığının tercihi olan sıvıyağ kullanılacaktır).
I) Yemeklerde domates salçası kullanılacaktır. Kullanılacak malzeme TSE veya ISO 9001 kalite belgeli ve İl Hıfzısıhha Kurulu Kararlarına uygun olmalıdır.
İ) SU: İçme suyu hazır alınacak, piyasada kabul görmüş Belediye ve İl Hıfzısıhha Kurulu Kararlarına uygun kaynak suyu olacaktır (Kapalı şişe veya damacanalarda).
J) BAHARAT ve KATKI MADDELERİ: Kullanılacak tüm baharat ve katkı Maddeleri TSE veya ISO Kalite Belgeli, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine uygun, kuru, temiz, küflenmemiş, piyasada kabul görmüş, Cumhuriyet Başsavcılığının tercihi ürünler olmalıdır.
k) Depo alanlarının kapasitesi dikkate alınarak kuru erzak, kahvaltılık malzeme vs. uygun koşullar ve miktar stoklanacaktır.
l) Kullanılacak gıda maddelerinin tümü TSE’ye Gıda Maddeleri Tüzüğüne, Hıfzısıhha Kanununa ve Gayri Sıhhi Müesseseler Yönetmeliğine ve ilgili tüm kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, kararname, genelge, tebliğ ve diğer mevzuata uygun olmak zorundadır. …” düzenlemesi yer almaktadır.
17.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararına göre ihaleye 4 isteklinin teklif sunduğu, sunulan tekliflerden 3’ünün birbirine çok yakın olması sebebiyle verilen tüm tekliflerin aritmetik ortalamasının alınarak 5,4775 TL olarak belirlenen eşik değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama dosyası içerisinde yer alan bazı proforma faturalarda mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu imza ve kaşesinin bulunmaması ve maliyet hesap cetvelinde yer alan gider kalemlerinin yetersiz olması, öngörülen yüklenici kârının yüksek olması sebebiyle, Duygu Karta’nın açıklama dosyası içerisinde yer alan maliyet hesap cetvelinde firmanın öngördüğü yüklenici kâr tutarına yer verilmemesi, sunmuş olduğu diğer tabloda ise 475,02 TL yüklenici kâr tutarının öngörülmesi ve bu tutarın rasyonel bulunmaması sebebiyle anılan isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Özgün İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı ve Ayten Kurtulan’ın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale işlem dosyası içerisinde yer alan “Aşırı düşük teklif tespit tutanağına” göre ihaleye teklif sunan 4 isteklinin 1 öğün yemek için teklif ettikleri tutarların aritmetik ortalamasının alınarak aşırı düşük teklif sorgulamasına esas olan sınırın 5,4775 TL olarak tespit edildiği ve öğün başına bu tutarın altında teklif sunan 3 istekliden (Duygu Karta, Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Özgün İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.) 13.12.2013 tarihli yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması sunulması istenildiği, ancak yazılar içerisinde önemli teklif bileşenlerinin belirtilmediği ve eklerinde örnek yemek menüsünün yer almadığı görülmüştür.
Yapılan incelemede,yaklaşık maliyetinkamu kurum ve kuruluşlarından ve piyasadan alınan fiyatların aritmetik ortalaması esas alınarak 1 öğün yemeğin maliyetinin 6,25 TL, 67.479 öğün yemek için toplam yaklaşık maliyetin 421.743,75 TL olarak hesaplandığı,ancak yaklaşık maliyet hesap cetveli içerisinde yüklenici kârının tutarının ve oranının belirtilmediği görülmüştür.Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda yer verilen 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmü gereğince hizmet alımı ihalelerinde yüklenici kârının idare tarafından en fazla %20 oranında belirlenebileceği anlaşıldığından yaklaşık maliyet tutarından %20 oranında yüklenici kârının düşülmesi neticesinde aşırı düşük teklif sorgulamasına esas kârsız yaklaşık maliyet tutarının belirlenmesi gerektiği ve söz konusu ihalede aşırı düşük teklif sorgulamasına esas sınır değerin 351.453,13 TL olduğu, bu tutarın altında sadece bir isteklinin teklif sunduğu (Duygu KARTA-350.890,80 TL) görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan açıklamaları uyarınca başvuru konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu, Tebliğ’in 79’uncu maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyeceği dolayısıyla kârsız yaklaşık maliyetin altındaki tekliflerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması ve teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden önemli teklif bileşenleri belirtilmek suretiyle bu bileşenlerle ilgili açıklama istenmesi gerektiği açıklamalarına yer verildiği, diğer taraftan istikrar kazanmış Kamu İhale Kurulu kararları ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesinin son fıkrasında yer alan hüküm gereğince, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde de kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği, dolayısıyla idarece kârsız yaklaşık maliyet tutarının üstünde teklif sunan Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti. (351.565,59 TL) ve Özgün İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nden (354.264,75 TL) aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi işleminin mevzuata uygun olmadığı ve aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifi reddedilen Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği, diğer taraftan idarece isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması için gönderilen 13.12.2013 tarihli yazılarda açıklanması istenilen önemli teklif bileşenlerinin belirtilmediği ve yazı ekinde örnek menüye yer verilmediği, Teknik Şartname’de de örnek yemek menüsünün bulunmadığı anlaşıldığından kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif sunan Duygu Karta’ya yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının Tebliğ’in 79.4’üncü maddesi açıklamasına uygun şekilde önemli teklif bileşenleri belirtilmek ve örnek yemek menü gönderilmek suretiyle yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği anlaşılmış olmakla birlikte ihale işlem dosyası içerisinde yer alan ve isteklilere ihale dokümanı kapsamında verilmiş olan Teknik Şartname’de servis edilecek öğle yemeğinin 4 grup yemekten oluştuğunun belirtildiği (etli-sebzeli yemekler, tahıldan yapılan yemekler, tatlılar ve salat-meyveler), yemek gruplarına ilişkin ana girdilere ait gramaj aralıklarına yer verildiği, fakat yemeklerin hangi girdilerden oluştuğu bilgisine, malzeme miktarlarına yer verilmediği ve bu eksikliğin aşırı düşük teklif açıklamalarının objektif bir şekilde değerlendirilmesini olanaksız hale getireceği anlaşıldığından ihalenin iptalinin gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde, “aşırı düşük teklif açıklamalarının kâr oranının düşük ve rasyonel olmaması sebebiyle ve Akdeniz Mutfağı Ltd. Şti.’nin açıklamasının ise kâr oranının çok yüksek olması sebebiyle uygun bulunmayarak tekliflerin reddedildiği, ihalenin bir önceki yıl yemek hizmetini sunan Özgün İnş. Yemekçilik üzerinde bırakıldığı ancak taraflarınca sunulan açıklamada maliyet kalemlerinin tutarlarının oldukça yüksek gösterildiği ve tüm maliyet kalemlerinin ve yüklenici kâr oranının teklife dâhil edildiği ve tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu” şeklinde belirtilen iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, “İhalenin iptaline” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
İskenderun Adliyesi tarafından gerçekleştirilen “2014 Yılı İskenderun Adliyesi Personeline Öğle Yemeği Hizmeti Alımı (Ekmek Dâhil) Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin kamu kurum ve kuruluşlarından ve piyasadan alınan fiyatların aritmetik ortalaması esas alınarak 1 öğün yemeğin maliyetinin 6,25 TL, 67.479 öğün yemek için toplam yaklaşık maliyetin 421.743,75 TL olarak hesaplandığı,
Bahse konu ihalede 5adet ihale dokümanı satın alındığı, 12.12.2013 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye (4) istekli tarafından teklif verildiği,
İdarece şikayete konu ihaleye yönelik tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, dört teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,
İsteklinin Adı
Teklif Bedeli (TL)
Duygu KARTA, Körfez Yemek Sanayi
350.890,80
Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti.
351.565,59
Özgün İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.
354.264,75
Ayten KURTULAN, Gelibolu Lokantası
421.743,75
Şeklinde verildiği, 17.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararına göre ihaleye 4 isteklinin teklif sunduğu, sunulan tekliflerden 3’ünün birbirine çok yakın olması sebebiyle verilen tüm tekliflerin aritmetik ortalamasının alınarak 5,4775 TL olarak belirlenen eşik değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Akdeniz Mutfağı Yem. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklama dosyası içerisinde yer alan bazı proforma faturalarda mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu imza ve kaşesinin bulunmaması ve maliyet hesap cetvelinde yer alan gider kalemlerinin yetersiz olması, öngörülen yüklenici kârının yüksek olması sebebiyle, Duygu Karta’nın açıklama dosyası içerisinde yer alan maliyet hesap cetvelinde firmanın öngördüğü yüklenici kâr tutarına yer verilmemesi, sunmuş olduğu diğer tabloda ise 475,02 TL yüklenici kâr tutarının öngörülmesi ve bu tutarın rasyonel bulunmaması sebebiyle anılan isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Özgün İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı ve Ayten Kurtulan’ın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,
Anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b)Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak, şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı düşünülmektedir.
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen teklif bedelleri yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiası kapsamında, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olduğuna ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemile, bu iddiaya ilişkin Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy