(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9, 59) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 16)
Toplantı No: 2012/060 
Gündem No: 5
Karar Tarihi: 10.10.2012
Karar No: 2012/UH.I-3898  
Şikayetçi: Saytem Sağlık Hizmetleri Otomasyon Gıda Tem. Nakl. San. Ve Tic. Ltd. Şti., Emniyetevleri Mah. Taşkent Sk. No: 5/1 İSTANBUL
İhaleyi Yapan Daire: Sakarya Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Adnan Menderes Cad. Sağlık Sokak 54100 SAKARYA
Başvuru Tarih ve Sayısı: 14.09.2012 / 31259 
Başvuruya Konu İhale: 2011/177055 İhale Kayıt Numaralı "2012-2013 Mali Yılları Veri Hazırlama Ve Bilgi Giriş Hizmeti Alımı İhalesi" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği tarafından 12.12.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2012-2013 Mali Yılları Veri Hazırlama ve Bilgi Giriş Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Saytem Sağlık Hizmetleri Otomasyon Gıda Tem. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihalenin 04.09.2012 tarihinde idare tarafından iptal edilmesi üzerine, başvuru sahibince 14.09.2012 tarih ve 31259 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.09.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/3442 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle söz konusu ihalede tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğundan değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin Çağ Yapı firması üzerinde bırakıldığı, bunun üzerine Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulundukları, Kamu İhale Kurulunun 2012/UH.I-751 nolu kararı ile başvurularının reddedildiği, Mahkeme tarafından bu kararın yürütmesinin durdurulduğu ve 2012/MK-236 sayılı karar ile söz konusu Kurul kararının iptal edildiği ve düzeltici işlem belirlendiği, ancak bu kararın idare tarafından uygulanmayarak tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu belirtilerek ihale komisyonunca ihalenin iptal edildiği, idarece Kamu İhale Kurulunun 2012/MK-236 sayılı kararının hukuken geçerli olmayan bir gerekçe ile uygulanmayarak şirketlerinin mağdur edildiği, idare tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin keyfi bir hesaplama olduğu, gerçek koşullar altında oluşan piyasa fiyatını yansıtmadığı, idarenin yaklaşık maliyeti hesaplarken belirlemiş olduğu kâr oranının ekonomik verilerle uyuşmadığı, idarenin şirketlerine ihaleyi vermemek adına ihaleyi iptal etmek yoluna gittiği iddia edilmektedir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Yapılan incelemede, şikâyetçinin 23.12.2011 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 03.01.2012 tarihli işlemi ile şikayeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 03.01.2012 tarihinde şikayetçiye bildirildiği ve şikâyetçinin 13.01.2012 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, bu başvuru üzerine Kamu İhale Kurulunun 02.02.2012 tarihli ve 2012/UH.I-751sayılı kararı ile “4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince, itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verildiği,
Anılan Kurul kararının yürütmesinin durdurulması istemiyle, Saytem Sağlık Hizmetleri Otomasyon Gıda Temizlik Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin vekili Av. Abdurrahman Alp Beyaz tarafından açılan davada, Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 13.06.2012 tarihli ve Y.D. İtiraz No:2012/2847 sayılı kararı ile “Olayda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu öne sürülmekte ise de, ihaleyi yapan idarece de tespit edildiği üzere bu firmanın giyim malzemeleri için teklif ettiği tutar aşırı düşük olup, bu tutarla söz konusu giyim maliyetinin karşılanması hayatın olağan akışı ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgiler uyarınca mümkün olmadığından, aşırı düşük açıklamaları uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakılması gerektiğinden bahisle yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine yönelik dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, bunun üzerine de 25.07.2012 tarih ve 2012/MK-236 sayılı Kurul kararı ile 02.02.2012 tarih ve 2012/UH.I-751 sayılı Kurul kararının iptaline ve anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
Bu karar üzerine ihale komisyonunun tekrar toplandığı ve söz konusu ihaledeki tek geçerli teklif olan başvuru sahibi Saytem Sağlık Hizmetleri Otomasyon Gıda Tem. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif fiyatının yaklaşık maliyetin üzerinde olmasından dolayı 04.09.2012 tarihinde ihalenin iptaline karar verdiği ve başvuru sahibinin 25.07.2012 tarih ve 2012/MK-236 sayılı Kurul kararının uygulanmadığı iddiasıyla doğrudan Kuruma başvuruda bulunduğu anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, işe ait İdari Şartname’de ihale konusu iş kapsamında çalışacak işçilerin alacağı ücrete ve yol bedeline ilişkin belirleme yapıldığı,  giyime ilişkin olarak ise sayı ve nitelik belirlemesi yapıldığı anlaşılmıştır. Buna göre, söz konusu ihalede idare tarafından yaklaşık maliyetin,  istekliler tarafından ise teklif fiyatının işçilik, yol ve giyim bedeli ile öngörülmüş ise kârı kapsayacak şekilde oluşturulması gerekmektedir.
İdare tarafından söz konusu ihalede bir işçi için öngörülen yaklaşık giyim bedelinin, piyasada faaliyet gösteren 5 ayrı ticari işletmeden ve Terziler Odası’ndan alınan fiyatların ortalaması hesap edilerek 395,86 TL (şef için 398,00 TL) olarak hesaplandığı ve işçilik, yol, giyim tutarı toplamına %2,5 oranında (148.057,43 TL) kâr eklenmek suretiyle yaklaşık maliyetin 6.253.518,37 TL olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Başvuru konusu ihalede 7 adet ihale dokümanı satın alınmış ve ihaleye 2 istekli teklif vermiştir. Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 13.06.2012 tarihli ve Y.D. İtiraz No:2012/2847 sayılı kararının uygulanması neticesinde söz konusu ihalede tek geçerli teklif sahibi olarak belirlenen Saytem Sağlık Hizmetleri Otomasyon Gıda Tem. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif fiyatı 6.367.869,00 TL’dir. Bu haliyle, başvuru sahibinin teklif fiyatı idare tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin 114.350,63 TL üzerindedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı 16.3’üncü maddesinde,
“16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yapılmıştır
Öte yandan, Kamu İhale Kurulunun 02.02.2012 tarihli ve 2012/UH.I-751 sayılı kararında,
“Yapılan incelemede, yaklaşık maliyetin idare tarafından işçilik, giyim ve yol bedeline %2,5 oranında yüklenici karı eklenmek suretiyle hesaplandığı tespit edilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9/III maddesinde “Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. (Ek 16/7/2011-27996 R.G./1. md.) Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Strateji Daire Başkanlığı’nın bahse konu 2010/43 sayılı Genelgesi’nde ise Bakanlığa bağlı kurumlarda personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında kar oranının %5’i geçmeyecek şekilde uygulanmasının uygun görüldüğü ve bu doğrultuda %5’i geçmemek üzere kar oranını belirlemenin işin niteliğine göre idarelerin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
İdarelerin üst birimleri tarafından kamu ihale mevzuatının uygulanmasına ilişkin çıkarılan genelgeler esasen idarelerin iç işleyişine yöneliktir. Bu kapsamda bakanlıkların da kamu ihale mevzuatının uygulanmasına yönelik olarak İhale Uygulama Yönetmeliklerine aykırı olmamak şartıyla uygulama birliğini sağlamak amacıyla genelgeler çıkarması mümkündür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârının ekleneceğinin düzenlendiği, Sağlık Bakanlığı Strateji Daire Başkanlığı tarafından bağlı kurumlarına yönelik çıkarılan genelge ile bu kar oranının aşılmadığı ve bu genelge ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında % 5’i geçmemek üzere kar oranını belirlemenin işin niteliğine göre idarelerin takdirine bırakıldığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Diğer taraftan, söz konusu ihalede başvuru sahibinin teklifinin teklif fiyatı yaklaşık maliyetin üzerinde olduğundan değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir. Yaklaşık maliyetin üzerinde teklif fiyatı sunmak bir teklifi değerlendirme dışı bırakma gerekçesi olamaz ise de, bir teklifin idare tarafından uygun görülmeme gerekçesi olabilir. Bu çerçevede, söz konusu ihalede ihale komisyonu başvuru sahibini değerlendirme dışı bırakmak suretiyle bu teklif fiyatını uygun görmeme iradesini gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.” değerlendirmesi de yapılmıştır.
Anılan Kurul kararının yürütmesinin durdurulmasına ilişkin Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 13.06.2012 tarihli ve Y.D. İtiraz No:2012/2847 sayılı kararının gerekçesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının Kurul tarafından uygun bulunmasının hukuka aykırı olduğu tespitine yer verildiği, Kurul kararındaki diğer tespit ve değerlendirmelerin aykırı bulunduğuna ilişkin herhangi bir gerekçenin yer almadığı görüldüğünden, anılan Kurul kararının yukarıya alınan tespit ve değerlendirmeleri yönüyle Mahkeme tarafından hukuka aykırı bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
İdarelerin üst birimleri tarafından uygulama birliğini sağlamak amacıyla ihale uygulama yönetmeliklerine aykırı olmamak şartıyla kamu ihale mevzuatının uygulanmasına ilişkin genelgeler çıkarmasının mümkün olduğu ve idare tarafından buna dayanılarak yaklaşık maliyet hesabında kâr oranının %2,5 olarak öngörüldüğü hususları, iki isteklinin teklif verdiği ihalede tek geçerli teklif sahibinin yaklaşık maliyetin üzerinde teklif fiyatı sunan başvuru sahibi olduğu ve idarenin yaklaşık maliyetin üzerinde olan teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahip olduğu hususları ile bir arada değerlendirildiğinde, ihale komisyonu tarafından ihalenin iptal edilmesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy