(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2011/053
Gündem No: 16
Karar Tarihi: 18.07.2011
Karar No: 2011/UY.I-2417
Şikayetçi: DİSAN İNŞAAT TAAH. TUR. OTO. SAN. TİC. LTD. ŞTİ., RÜZGARLI CADDESİ 14/195 ALTINDAĞ/ANKARA
İhaleyi yapan idare: Eskişehir Özel İdaresi Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı, Ankara Yolu 8.Km - 26090 ESKİŞEHİR
Başvuru tarih ve sayısı: 01.07.2011 / 31746
Başvuruya konu ihale: 2011/53148 İhale Kayıt Numaralı "Eskişehir İli Sivrihisar İlçesi Devlet Hastanesi Ek Bina İnşaatı" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 12.07.2011tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.Y.(22.10).(0217)./2011-35E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Eskişehir Özel İdaresi Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 04.05.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Eskişehir İli Sivrihisar İlçesi Devlet Hastanesi Ek Bina İnşaatı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Disan İnşaat Taah. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 17.06.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 22.06.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 01.07.2011 tarih ve 31746 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.07.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
1) 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. firması adına düzenlenen iş durum belgesinin iptali hususunun Gaziantep Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği’ne bildirilmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının, kamu ihale mevzuatının bu hususa ilişkin öngörülen kriterlerini karşılamadığı, bu sebeple anılan iki isteklinin teklifinin reddedilmesinin gerektiği,
2) Raşit Canbaz tarafından sunulan iş deneyim belgesinin usulüne uygun olmadığı, sahte olduğu, bu durumun da Kamu İhale Kurulunun 07.02.2011 tarih ve 2011/UY.I-635 sayılı Kararında açıkça belirtildiği, bu doğrultuda, bu deneyim belgesinin kamu ihale mevzuatına göre incelenerek anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) Meda Mekanik Tekn. Elekt. İnş. Taah. Tur. firması tarafından teklif dosyasında, anahtar teknik personel niteliğindeki personel listesinin (standart form - KİK025.3/Y) bulunmadığı, bu sebeple anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
İddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İnceleme konusu ihalenin, Eskişehir Özel İdaresi tarafından 04.05.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan, “Eskişehir İli Sivrihisar İlçesi Devlet Hastanesi Ek Bina İnşaatı Yapım İşi” olduğu,
Anahtar teslimi götürü bedel teklif suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 13 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda, herhangi bir isteklinin teklifinin, yeterlik kriterlerini sağlamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmadığı,
İdarece tespit edilen aşırı düşük teklif sınır değerin altında kalan üç isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve bu kapsamda idarenin 11.05.2011 tarihli aşırı düşük teklif açıklama istem yazılarında;
“…teklifinizin aşırı düşük olduğu tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38. maddesi uyarınca bu konudaki açıklamanızı ve toplam teklif bedelini oluşturan aşağıdaki yer alan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale iş bu belge ekinde verilen analiz formatına uygun analizler …”in sunulması gerektiğinin ifade edildiği,
Ayrıca, söz konusu yazı ekinde, idare tarafından “açıklama yapılması istenilen iş kalemleri listesi”, “açıklama istenilmeyen analiz girdiler listesi” ile “analiz formatı”nın aşırı düşük teklif sahibi isteklilere verildiği,
Bunun üzerine 1 istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmadığı, süresi içerisinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise ihale komisyonunca yeterli bulunduğu,
06.06.2011 tarihinde onaylanan ihale komisyon kararı ile ihalenin Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. & Sembol Grup Yapı Tes. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak da Damga Yapı Taah. ve Tic. Ltd. Şti. & Sözmen İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlendiği,
Anlaşılmıştır.
Kamu İhale Kanununun 38 inci ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60 ıncı maddesinde, ihale komisyonunun diğer teklifleri veya yaklaşık maliyeti baz alarak aşırı düşük teklifleri tespit edeceği ve aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine bu teklif sahiplerinden tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili yazılı açıklama istemesi ve bu açıklamalar çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapması gerektiği hükme bağlanmıştır.
Bu hususa ilişkin uygulamayı somutlaştırmak amacıyla Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi” başlıklı 45 inci ve (kısmen) 38 inci maddelerinde bir takım açıklamalara yer verilmiş ve söz konusu açıklamalarda, yapım işi ihalelerinde bir teklifin aşırı düşük olup olmadığını ortaya koyan sınır değerin nasıl tespit edileceği ve teklifleri söz konusu değerin altında kalan isteklilerce yapılan belgelere dayalı açıklamaların da hangi kıstaslar esas alınarak değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin detaylara yer verilmiştir.
Bu doğrultuda, bahse konu düzenlemelerde; idareler tarafından aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere yaklaşık maliyet hesabı sırasında “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ve “sıralı analiz girdileri tablosu” oluşturulmasının zorunlu kılındığı, oluşturulan bu tablolar yardımıyla aşırı düşük teklif açıklamalarında, isteklilerin hangi iş kalemleri ve hangi analiz girdileri esasında sorgulamaya tabi tutulması gerektiğine (sınır değerin altında kalan teklif sahiplerinden idarece belirlenen sıralı iş kalemleri/grupları listesinden hareketle yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren kalem/gruplar, yine idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri tablosu” kullanılarak bu iş kalemi/gruplarına ait analizlerde yer alan ve tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’ünün üzerinde olan girdiler gibi) yönelik birtakım kriterlerin getirildiği, aynı zamanda tespit edilen bu bileşen ve/veya bileşen maliyetlerinin tevsikinde başvurulabilecek belgelendirilme usul ve esaslarının neler olduğuna yönelik ayrıntılı açıklamaların yer aldığı görülmektedir.
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığı tarafından 20.05.2011 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;
İdare tarafından belirlenen ve açıklama yapmakla sorumlu olduğu %80’lik kısma ilişkin iş kalemleri listesi üzerinden değil de teknik şartname, mahal listesi ve projede yer alan tüm imalat kalemleri üzerinden açıklamalarını sunduğu ifadelerine yer verildiği,
Bu kapsamda, istekli tarafından toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait miktarlar bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetvellerinin inşaat imalatları - mekanik tesisat - elektrik tesisat işleri ayrımına dayalı olarak sunulduğu,
Söz konusu hesap cetvelleri incelendiğinde, bir takım iş kalemlerine yönelik birim fiyatların oluşturulmasında, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5 inci maddesinde öngörülen usul dahilinde kamu kurum ve kuruluşlarınca 2011 yılı için belirlenmiş birim fiyatların esas alındığı,
Sorgulamaya konu edilen bir takım iş kalemlerinin birim fiyatlarının ise Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.2 nci maddesine göre bu alanda faaliyet gösteren kuruluşlardan alınan fiyat tekliflerinden yararlanılarak oluşturulduğu,
Kamu İhale Genel Tebliği gereği ancak anılan Tebliğinin 45.1.5 inci maddesinde öngörülen usul dahilinde kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş birim fiyatların kullanılmasının isteklilerin analiz düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldıracağı,
Bu bağlamda, anılan isteklinin fiyat teklifi almak suretiyle birim fiyatını oluşturduğu ve açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan birçok imalat açısından (16.059/1A poz nolu: satın alınan ve beton pompasıyla basılan, basınç dayanım sınıfı c 30/37 (bs 30) olan hazır beton dökülmesi, 21.011 poz nolu: düz yüzeyli beton ve betonarme kalıbı gibi imalatlar) analiz düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldıran şartların gerçekleşmemiş olmasına rağmen, istekli tarafından bu kalemlere yönelik düzenlenmiş herhangi bir analizin sunulmadığı,
Bu şekilde, eksik belgelendirmeye dayalı bir aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatı gereği kabul edilemeyeceği,
Anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle gerçekleştirilen bir ihalede idarenin belirlediği metrajlar ile isteklilerin belirlediği metrajların birebir örtüşmesinin beklenemeyeceği, söz konusu imalat miktarlarının farklılık göstermesinin olağan bir durum olduğu ancak bu farklılığın da kabul edilebilir/makul bir mertebede olması gerektiği
Bu çerçevede, anılan istekli tarafından belirlenen metrajlar ile idarenin yaklaşık maliyet hesabında esas aldığı metrajlar arasında esas itibariyle makul bir fark -hatta bazı imalat metrajları bakımından idareye oranla istekli tarafından daha fazla bir belirleme- olsa da bazı imalatlar açısından (23.081 poz nolu çelik çatı makası: idare = 30 ton, istekli =23 ton, MSB 671 poz nolu Bulancak füme granit plak ile döşeme kaplaması yapılması: idare 416,35 m², istekli: 318 m², 21.011 poz nolu düz yüzeyli betonarme kalıbı: idare 4.311,60 m², istekli: 3.975.00 m² gibi) istekli ile idarenin esas aldığı metrajlar arasında kabul edilebilir seviyede olmayan farkların bulunduğu,
d) İstekli tarafından kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş birim fiyatların esas alınmadığı iş kalemi maliyetlerini tevsik amacıyla teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan SMMM onaylı fiyat tekliflerinin sunulduğu ve bu belgelendirmelerin satışlara dayandırıldığı,
Ancak istikrar kazanmış Kurul kararları uyarınca, (somut ihaleye özgü olarak mamul mal alımı niteliği taşıyan iş kalemleri dışında) açıklanması istenilen iş kalemleri kapsamında gerçekleştirilecek olan bir takım imalatların, (örneğin: MSB 671 poz nolu: Bulancak füme granit plak ile döşeme kaplaması yapılması, 19.055/A3 poz nolu: 5 cm kalınlıkta taşyünü ısı yalıtım levhaları ile dış duvarların dıştan ısı yalıtımı ve ısı yalıtım sıvası yapılması, 18.140/D1 poz nolu: suya ve yangına dayanıklı alçı duvar levhaları ile çift iskeletli askı sistemli tavan yapılması -12,5 mm tek kat alçı duvar levhası ile- imalatları) fiyat teklifi alınan firmalarca (mükellef) sürekli ve birebir aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar niteliğinde olmadığı, bu aşamada, firmalarca daha önce gerçekleştirilen işlerden elde edilen birim maliyet ve/veya satış tutarlarının, aynı şekilde, idarece tanımlanan tarifler ve teknik dokümanlar gözetilerek gerçekleştirilecek tamamıyla ihale konusu işe özgü imalatlar için de bir veri teşkil edeceğinin iddia edilebilmesinin mümkün olmadığı,
Diğer bir ifadeyle, anılan fiyat tekliflerinde, ilgili iş kalemlerine özgü kalemlerin niteliği ve niceliği esasında yapılan bir fiyatlandırmanın, geçmişte, birebir aynı girdi tür ve miktarlar kullanılmaksızın gerçekleştirilmiş olan maliyetlere dayandırılmaya çalışılması işlemi ile aşırı düşük teklif aşamasında maliyet bileşenlerinin belgelendirilmesi ile istenilen/öngörülen amacın bağdaşmayacağı,
Bu şekilde fiyat teklifi temelinde yapılan bir belgelendirme işleminin, fiyat teklifinde yer alan birim maliyetlerin inandırıcılığını ortadan kaldırmasının yanı sıra söz konusu fiyat tekliflerinde yer verilen ve meslek mensupları tarafından, öngörülen kriterler dahilinde mükellefin kayıtlarına uygun olduğu ifade edilen birim fiyatların veya maliyetlerin fiyat teklifinin alındığı firmaların resmi defter ve muhasebe kayıtlarından çıkarılabilir nitelikte bilgiler olmadığı,
Yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının bu şekliyle kabulünün mümkün olmadığı ve ihale komisyonu tarafından söz konusu açıklamanın yeterli olduğu yönünde tesis edilen işlemin kamu ihale mevzuatına uyarlık taşımadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen iş ortaklığı tarafından 20.05.2011 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;
İstekli tarafından toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait miktarlar bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetvellerinin inşaat imalatları - mekanik tesisat - elektrik tesisat işleri ayrımına dayalı olarak sunulduğu,
Ancak, iş grupları ayrımında hazırlanan hesap cetvellerinin ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek tüm imalatları kapsamadığı, cetvellerin yalnızca idarece tespit edilen açıklama istenilen iş kalemlerine yönelik olduğu ve sınırlı iş kalemine ait miktar ve birim fiyatları yansıttığı,
Bu şekilde tüm imalat kalemlerini kapsamayan hesap cetvellerinin sunulmuş olmasının ise anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetvelini de sunmalarını zorunlu kılan Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.3 üncü maddesinde yer alan düzenlemeye aykırılık teşkil ettiği,
Ayrıca, söz konusu hesap cetvelleri incelendiğinde, sorgulamaya tabi bir takım iş kalemlerine yönelik birim fiyatların oluşturulmasında, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5 inci maddesinde öngörülen usul dahilinde kamu kurum ve kuruluşlarınca 2011 yılı için belirlenmiş birim fiyatların esas alındığı,
Söz konusu usul uyarınca birim fiyatları belirlenmemiş iş kalemlerine yönelik olarak (özellikle inşaat imalatları için) analizlerin sunulduğu,
Bu kapsamda sunulan bazı analizlerde malzeme, işçilik, nakliye, ekipman, sarf malzemesi dahil ifadesinin yer aldığı ve tüm iş kalemini içerecek şekilde tek bir girdiye yer verildiği ve bu girdiye yönelik firmalardan alınan fiyat tekliflerine atfın yapıldığı, (MSB 671 poz nolu: Bulancak füme granit plak ile döşeme kaplaması, 23.244/F1 poz nolu: Naturel-mat ve eloksallı ısı yalıtımlı alüminyum doğrama imalatı yapılması ve yerine konulması imalatları gibi)
Ancak, bu şekilde hazırlanmış analizlerin ayrıntılı bir şekilde malzeme, işçilik, makine ve diğer girdiler ile bunlara ilişkin miktar ve fiyatları içermemesi nedeni bir analiz niteliği taşımadığı gibi bu durumun idare tarafından hazırlanan formata aykırı analiz sunulması anlamı taşıdığı,
b) Seramik ve parlak granitin maliyetini tevsik amacıyla Tessara Yapı Malzemeleri İnş. Tur. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. firması tarafından 18.05.2011 tarihinde düzenlenmiş SMMM onaylı bir proforma faturanın sunulduğu,
Ancak söz konusu faturanın, fatura üzerine Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 inci maddesi gereği meslek mensubu tarafından yazılması zorunlu kılınan ibareyi taşımadığı,
Ayrıca, aynen ihale üzerinde bırakılan istekli gibi kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş birim fiyatların esas alınmadığı bazı iş kalemi maliyetlerini tevsik amacıyla teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan SMMM onaylı fiyat tekliflerinin sunulduğu, (23.243/21 poz nolu: 60x60 cm ebadında 0,70 mm kalınlığında minumum 20 mikron elektrostatik toz boyalı (polyester esaslı) arka yüzü akustik kumaş kaplı delikli alüminyum plakadan (en aw 3000 serisi) gizli taşıyıcılı sistem asma tavan yapılması imalatı gibi) ve açıklamaların satışlar üzerinden yapıldığı,
Ancak, inceleme konusu ihalede, mamul mal alımı niteliği taşıyan iş kalemleri dışındaki imalatlara ilişkin olmak üzere yukarıda ifade edilen istikrar kazanmış Kurul kararları uyarınca, firmalardan alınan fiyat tekliflerine istinaden imalatların bu şekilde belgelendirilebilmesinin mümkün olmadığı,
Yapılan bu tespitler doğrultusunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen iş ortaklığının da aşırı düşük teklif açıklamasının bu şekliyle kamu ihale mevzuatı anlamında yeterli bir açıklama olarak kabul edilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, kamu ihale mevzuatına uygun bir aşırı düşük teklif açıklamasında bulunamayan ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin adının; “Sivrihisar İlçesi Devlet Binası Ek Bina İnşaatı” şeklinde belirtildiği anlaşılmaktadır.
İdari şartnamenin 7.5.1 inci maddesinde; istekliler tarafından teklif edilen bedelin % 70’inden az olmamak üzere ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimi gösteren belgeleri sunulması gerektiği düzenlemesine yer verilmiş ve 7.6 maddesinde de Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğde yer alan B/III grubu işlerin benzer iş olarak kabul edileceği belirtilmiştir.
Ayrıca anılan şartnamenin 7.6.1 inci maddesinde, inşaat mühendisliği veya mimarlık bölümü mezunu olanların mezuniyet belgeleri veya diplomalarının Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin 7 nci bendi uyarınca ihale konusu iş veya benzer işe denk sayılacağı ifade edilmiştir.
Bu bağlamda, Raşit Canbaz tarafından, Bilecik Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce 25.10.2004 tarih ve 1647 sayı ile düzenlenmiş bir iş denetleme belgesinin sunulduğu ve söz konusu belgeden, Raşit Canbaz’ın Bilecik Valiliği tarafından gerçekleştirilen Bilecik-Bozüyük Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi İnşaatı kapsamında Seç İnş. San. Tic. Tur. Ltd. Şti. bünyesinde şantiye şefi sıfatı ile çalıştığı, ilk sözleşme bedelinin tamamında fiilen görev yaptığı, sözleşmenin 25.12.1994 tarihinde akdedildiği ve belge tutarının 51.653.002,778 TL şeklinde belirtildiği anlaşılmaktadır.
Ancak şikayete konu denetleme belgesine yönelik Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurularının esastan karara bağlandığı 07.02.2011 tarih ve 2011/UY.I-630 - 635 sayılı Kurul Kararlarında bu hususa ilişkin olarak;
“Raşit Canbaz Yapı Mühendisliğinin iş deneyim (denetleme) belgesini düzenleyen Bilecik Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünün yazısından yapılan işin BIII grubunda olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca, itirazen şikayet dilekçesine konu edilen iddialar ile ilgili olarak Raşit Canbaz Yapı Mühendisliğinin iş deneyim belgesini düzenleyen düzenleyen Bilecik Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden tarafımızca bilgi talep edilmiştir. Söz konusu idareden gelen 26.01.2011 tarihli ve 163 sayılı yazıda, sözleşme tarihinin 25.12.1995 olduğu görülmektedir. Söz konusu iş denetleme belgesinde ise bu tarih 25.12.1994’tür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48 inci maddesinde; “c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,
1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,
…
şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.
Yine sözleşme tutarı ile ilgili olarak gelen yazıda ihalenin tenzilatsız tutarının 51.653.002.778 TL olduğu görülmektedir.
İş deneyim belgesindeki belge tutarı ise 51.653.002.778 TL’dir. İhaledeki %12,12 oranındaki ihale tenzilatını düştüğümüzde tutar (51.653.002.778-6.260.343.936,69 =45.392.658.841,31) 45.392.658.841,31 TL olmaktadır. Bu tutar 1995 birim fiyatlarıyla güncellendiğinde bugünün para değeri ile 3.910.753.66 TL (eski para ile 3.910.753.656.929,60 TL) olmaktadır.
Kişinin teklifinin 10.490.000,00 TL, istenilen iş deneyim oranının da %50 olduğu dikkate alındığında sunulan iş deneyim belgesinin yeterli olmadığı görülmektedir.
Ayrıca, belgeyi düzenleyen idareden ara ve kesin hakedişler de istenilmiştir. Bu belgeler incelendiğinde, kesin hakedişte Raşit Canbaz’ın imzasının olduğu görülmektedir.
Ara hakedişler incelendiğinde ise anılan kişinin bazı yerlerde adı geçmemekte, ayrıca imzalar da birbirinden farklılık arz etmektedir.
Bununla birlikte söz konusu iş deneyim belgesinin düzeltilmesi ve söz konusu hususların da idarenin bağlı bulunduğu Bakanlık tarafından araştırılması gerekmektedir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Bahse konu Kurul Kararları ile şikayete konu iş deneyim belgesinin düzeltilmesi gerekliliğinden söz edilmiş olmasına karşın, Raşit Canbaz tarafından somut ihaleye belgenin düzeltilmemiş halinin sunulduğu anlaşılmaktadır.
İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından da 06.05.2011 tarih ve 4339 sayılı yazısı ile söz konusu Kurul kararları gereğince denetleme belgesinin düzeltilmiş hali ile denetleme belgesine konu işin Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğ uyarınca hangi grupta değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin ilgili idareden bilgi talep edilmiştir.
İlgili idarenin cevabi yazısında, söz konusu iş denetleme belgesinin düzeltilmiş halinin ihaleyi gerçekleştiren idareye gönderdiği ve bu kapsamda sözleşme tarihi (25.12.1994 olan tarihin 25.12.1995 olarak) ile belgede yer alan tutarların (51.563.002.778 TL olarak belirtilen tutarların 45.392.658.841,31 TL olarak) düzeltildiği ve denetlemeye konu iş kapsamında gerçekleştiren 4 blok inşaat işinde yapılan imalatlar sayıldıktan sonra yapılan işin benzer iş gruplarından B-III grubunda 2. sırada yer alan “özelliği olan büyük okul yapıları” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ifadelerine yer verildiği görülmektedir.
Öncelikle, anılan Kurul Kararlarında açık bir şekilde ara hak edişlerde Raşit Canbaz’ın imzasına yönelik tereddütlerin bulunduğu ve bu durumun ilgili idare tarafından araştırılması gerektiği ifade edildiğinden, düzeltilmiş nihai iş denetleme belgesinin ilgili idare tarafından bu teredütler giderildikten sonra düzenlendiğinin kabulü gerekmektedir.
Öte yandan, söz konusu iş denetleme belgesinin nihai (düzeltilmiş) şeklinin de kamu ihale mevzuatı anlamında bir iş denetleme belgesinin sağlaması gereken asgari koşulları haiz olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca, somut ihalede, Raşit Canbaz’a ait iş denetleme belgesinin hem ilk hem de nihai (düzeltilmiş) halinin benzer işe uygunluk ve istenilen asgari deneyim oranı için ihale dokümanında öngörülen kriterleri karşıladığı görülmektedir.
İş denetleme belgesinin ilk ve nihai (düzeltilmiş) hali arasında gerek iş deneyim belgesinin geçerliliğine halel gelip gelmemesi gerekse de somut ihalede öngörülen kriterlere uyarlık taşıyıp taşımaması açısından herhangi bir farkın bulunmadığı ve bu sebeple Raşit Canbaz tarafından şikayete konu ihalede iş denetleme belgesinin düzeltilmemiş halinin sunulmuş olmasının temelde ihalenin sonucunu özelde isteklinin deneyimine yönelik yeterliliğini etkiler bir hal almadığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, Bilecik Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce düzenlendiği hususunda şüphe bulunmayan ve ilk ve nihai (düzeltilmiş) hali arasında somut ihalenin sonucunu etkileyen bir fark olmadığı anlaşılan şikayete konu iş denetleme belgesine yönelik başvuru sahibinin usulüne uygunluk ve sahtelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinde;
“(1) İdarece yeterlik kriteri olarak anahtar teknik personele ilişkin belgelerin istenildiği hallerde, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az bir yıl boyunca gerçek veya tüzel kişiliğin ticari faaliyette bulunduğu yerde kesintisiz şekilde ve işin niteliğine uygun olarak idarece öngörülen sayıda mühendis veya mimar çalıştırması ve bu durumun belgelendirilmesi şartı aranır. Bu şart aynı pozisyon için tek bir mühendis veya mimar ile tevsik edilebileceği gibi farklı mühendis veya mimarlarla da tevsik edilebilir. Yıl içinde toplam olarak otuz günü aşmayan kesintiler, kesinti olarak kabul edilmez.
(2) İstenilecek anahtar teknik personelin meslek alanlarının, ihale konusu işin niteliğine uygun ve işin mimarlık ve mühendislik alanlarının ağırlığı ile orantılı olarak belirlenmesi gereklidir. Aynı mimarlık ve mühendislik alanı ile ilgili birden fazla anahtar teknik personel istenemez.
…
(4) Anahtar teknik personelde aranacak asgari mesleki deneyim süresi en fazla beş yıl olarak öngörülebilir. Bu personelin; özel sektörde geçen deneyim süresi ilgili meslek odası üye kayıt belgesiyle, kamuda geçen deneyim süresi hizmet çizelgesi ve/veya meslek odası üye kayıt belgesiyle, aday veya isteklinin bünyesinde bulunduğu hususu ise ilgili adına prim ödendiğini gösteren sosyal güvenlik kurumu onaylı belgeler ile tevsik edilir. Anahtar teknik personel şartının aynı meslek alanına ilişkin farklı kişiler bildirilmek suretiyle karşılanması halinde, bu kişilerin tamamının mesleki deneyim süresinin tevsik edilmesi zorunludur.
(5) Anahtar teknik personel olarak bildirilen mimar ve mühendisler, aday veya isteklinin bünyesinde çalıştıklarına ve ihale konusu işte isteklinin anahtar teknik personeli olarak çalışacaklarına ilişkin yazılı beyanlarını verirler.
(6) Anahtar teknik personel olarak bildirilen kişiler, aday veya isteklinin bünyesinde görev yaptıkları süre boyunca, başka bir gerçek veya tüzel kişide çalışamazlar.
(7) Yukarıda belirtilen niteliklere sahip gerçek kişi istekliler, şahıs şirketi ortakları, limited şirketlerde müdürlük görevini yürüten ortaklar, anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, murahhas müdür ve genel müdür ortakları, ortak girişimlerin ise gerçek kişi ortakları ve tüzel kişi ortaklarının yukarıda sayılan unvanları taşıyan gerçek kişi ortaklarının, anahtar teknik personel olarak bildirilmesi durumunda, isteklinin bünyesinde çalıştığına dair belge aranmaz. Gerçek kişi istekliler hariç, bu kişilerin tüzel kişilikteki görev ve/veya ortaklık süreleri, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenen belge ile tevsik edilir.
…” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, Kurum tarafından, anahtar teknik personele yönelik öngörülen söz konusu kriterler doğrultusunda üç adet (Standart Form-KİK025.1/Y, KİK025.2/Y, KİK025.3/Y) standart formun oluşturulduğu görülmektedir.
Organizasyon yapısı ve personel durumuna ilişkin uygulamanın somutlaştırılması amaçlı detaylı açıklamalara ise Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2 ve 37.3 üncü maddelerinde yer verilmiş olup anılan Tebliğin 37.2.3 üncü maddesinde yer alan düzenlemeden hareketle uyuşmazlığın temelini oluşturan “Anahtar Teknik Personel Niteliğindeki Personel Beyannamesi”nin (Standart Form-KİK025.3/Y) isteklilerin teklifleri kapsamında, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az bir yıl boyunca ticari faaliyette bulundukları yerde kesintisiz şekilde ve işin niteliğine uygun olarak idarece öngörülen sayıda mühendis veya mimar çalıştırdıklarını belgelendirme amaçlı bir form niteliği taşıdığı anlaşılmaktadır.
İdari şartnamenin 7.5.2 nci maddesinde, idare tarafından anahtar teknik personel olarak, 1 adet inşaat mühendisi/mimarın istenildiği görülmektedir.
Bu hususa ilişkin, şikayete konu Meda Mekanik Tekn. Elekt. İnş. Taah. Ltd. Şti. firması tarafından şirkette müdürlük görevi yapan Mehmet Emin Türkcan Karatekin’in anahtar teknik personel olarak beyan edildiği ve bu kapsamda sadece anılan şahsın anahtar teknik personel olarak çalışacağı beyanını içeren bir belge ile anılan şahsa ilişkin İnşaat Mühendisleri Odası’na kayıt belgesinin sunulduğu görülmektedir.
Ayrıca, Meda Mekanik Tekn. Elekt. İnş. Taah. Ltd. Şti. firması tarafından Mehmet Emin Türkcan Karatekin ile diğer ortağa ait mezuniyet belgelerinin iş deneyimi tevsik amacıyla kullanıldığı ve bu hususa ilişkin bir ortaklık durum belgesinin sunulduğu ve SMMM onayı taşıyan söz konusu belgede, 21.10.2009 tarihinden bu belgenin düzenlendiği (02.05.2011) tarihe kadar her iki ortağın %50 - %50 hisseye sahip oldukları ifadesinin yer aldığı anlaşılmaktadır.
Öncelikle, “anahtar teknik personel niteliğindeki personel listesi” (Standart Form-KİK025.3/Y) formunda, anahtar teknik personel olarak gösterilen kişinin ilan tarihinden geriye doğru bir yıllık dönem içinde ticari faaliyette bulunduğu yerde personeli olarak çalıştığı yönünde beyanda bulunmakla, bu beyanın kanıtlanmasının/tevsikinin eş değer olmadığı ve beyanın kanıtı/tevsiki için sunulan belgelerin beyana oranla daha güçlü ve somut ispat aracı niteliği taşıdığı, bu sebeple bu belgelerin öncelikli olarak ve evleviyetle göz önünde bulundurulması gerektiği açıktır.
Bu bağlamda, her ne kadar anılan istekli tarafından “anahtar teknik personel niteliğindeki personel listesi” (Standart Form-KİK025.3/Y) formu sunulmamış, dolayısıyla da anılan formda yer alan beyanda bulunulmamış olsa da, isteklilerin teklif dosyası kapsamında sunmuş oldukları belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Söz konusu standart formda yer alan adı soyadı, mesleki unvanı, pozisyonu gibi bilgilerin zaten teklif dosyasında sunulmuş belgelerden hareketle öğrenilebilecek nitelikteki bilgiler olduğu,
Mehmet Emin Türkcan Karatekin temsil yetkisine sahip müdür sıfatı taşıdığından kamu ihale mevzuatı gereği isteklinin bünyesinde çalıştığına dair belgenin aranmayacağı ancak Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 7 nci fıkrasının son cümlesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.4 üncü maddesinin son cümlesinde ifade edilen ve “limited şirketlerde müdürlük görevini yürüten ortakların anahtar teknik personel olarak bildirilmesi durumunda;ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az 1 yıldır anahtar teknik personel niteliğine haiz olduklarının ve görev ve/veya ortaklık sürelerinin belgelendirilmesi” zorunluluğunun yukarıda değinilen ortaklık durum belgesi ile karşılanabileceği,
Deneyim süresinin zaten oda kayıt belgesi ile tevsik edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, Meda Mekanik Tekn. Elekt. İnş. Taah. Ltd. Şti. tarafından “anahtar teknik personel niteliğindeki personel listesi”nde istenilen tüm bilgilerin, teklif dosyası kapsamında yer alan (diğer) somut belgelerle tevsik edilmiş olduğu ve bu şekilde somut kanıtlara dayandırılmış bu bilgilerin salt “anahtar teknik personel niteliğindeki personel listesi” sunmak suretiyle beyan edilmemiş olmasının esasa etkili bir aykırılık teşkil etmeyeceği, bu sebeple anılan isteklinin söz konusu listeyi sunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılamayacağı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, her ne kadar “Anahtar Teknik Personel Niteliğindeki Personel Listesi (KİK-025.3/Y)”ni sunmadığı gerekçesiyle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının mümkün olmadığından söz edilebilse de isteklinin, farklı bir gerekçe ile teklif dosyası kapsamında sunulan diğer bilgi ve belgelerden hareketle ikamesi mümkün olmayan bir beyan içeren “Anahtar Teknik Personel Beyannamesi (KİK-025.2/Y)”ni sunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Şu halde, başvuru sahibinin iddia ettiği eksiklik sebebiyle olmasa da, istekli olabileceklere ihale dokümanı kapsamında verildiği ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 5 ve 6 ncı fıkralarında isteklilerce sunulmasının zorunlu kılındığı anlaşılan “Anahtar Teknik Personel Beyannamesi (KİK025.2/Y)”ni sunmadığı gerekçesiyle Meda Mekanik Tekn. Elekt. İnş. Taah. Ltd. Şti. firmasının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
Eşit Muamele İlkesinin İhlal Edilip Edilmediği Yönünden;
İş Deneyim Belgeleri:
a) Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. & Sembol Grup Yapı Tes. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı olan Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. firması tarafından iş deneyimi tevsik amacıyla Gaziantep Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği tarafından 23.04.2011 tarih ve 006-740 sayı ile düzenlenen bir iş durum belgesinin sunulduğu,
Söz konusu belgede, ilk sözleşme bedelinin 2.200.454,32 TL, toplam sözleşme bedelinin 2.401.587,32 TL, gerçekleştirilen iş tutarı ile belge tutarının ise 2.185.188,05 TL olarak belirtildiği,
Kamu ihale mevzuatı gereği bir iş durum belgesinin; devam eden işlerde, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi koşullarına bağlı olarak düzenlenebileceği,
Ancak, anılan pilot ortak tarafından sunulan iş durum belgesinde, belgeye konu iş kapsamında gerçekleştirilen işin, toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşmış olduğu açık olmakla birlikte, bu noktada aranılan bir diğer asli şart olan “ilk sözleşme bedelinin tamamlanması” koşulunun, somut deneyime konu iş açısından gerçekleşmemiş olduğu,
Bu itibarla, kamu ihale mevzuatında iş durum belgeleri için öngörülen kriterleri tam anlamıyla sağlamadığı anlaşılan mevcut belgenin iptal edilmesi ve kamu ihale mevzuatı gereği kabulü mümkün olmayan söz konusu deneyim belgesini sunmuş olan anılan isteklinin teklifinin, değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
b)Fahrettin Kılıç & Mehmet Eren İş Ortaklığının pilot ortağı tarafından iş deneyimi tevsik amacıyla mezuniyet belgesinin sunulduğu ve ilgilinin, inşaat mühendisliği bölümünden 1983 yılında mezun olduğu dikkate alındığında, istenilen asgari iş deneyim tutarının tamamının pilot ortak tarafından sağlandığı,
Özel ortak Mehmet Eren tarafından ise Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Odunpazarı İlçesi Mehmet Ali Yasin İlköğretim Okulu 18 Ek Derslik İkmal İnşaatı Yapım İşi” ne ilişkin bir iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu deneyim belgesinde 28.08.2009 tarihinde geçici kabulün yapıldığı ve belge tutarının 485.000,00 TL (güncel tutar: 576.273,06 TL) olarak belirtildiği,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 39 uncu maddesinin 6 ve 7 nci fıkralarında;
“İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini, konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler.” hükmüne yer verildiği,
Bu bağlamda;
i) Pilot ortağın asgari iş deneyim tutarının tamamını sağladığı ve bu doğrultuda özel ortağın benzer işe ait olmayan bir deneyim belgesi sunabileceğinden söz edilebilirse de bu ihtimal dahilinde özel ortak tarafından sunulan iş bitirme belge tutarının, (güncel tutar: 576.273,06 TL) istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ını (2.704.000,00 x %70 x %40 = 757.120,00 TL) karşılamadığı dolayısıyla bu ihtimal dahilinde söz konusu iş bitirme belgesinin tutar yönüyle istenilen kriterleri sağlamadığı,
ii) Somut olayın, pilot ortağın asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini karşılaması kabulünden hareketle değerlendirilmesi halinde de özel ortak tarafından sunulan incelemeye konu belge tutarının, istenen asgari iş deneyim tutarının % 20’sini sağladığından söz edilebilirse de bu kez söz konusu belgeye konu işin, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında değerlendirilme imkanının olmaması sebebiyle kabul edilemeyeceği,
Anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla, özel ortak tarafından sunulan iş bitirme belgesinin her iki ihtimal dahilinde de istenilen kriterleri karşılamadığı ve netice itibariyle deneyime ilişkin yeterliliği sağlayamayan anılan isteklinin teklifinin bu yönüyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
c) SMG İnş. Tes. Taah. ve Tic Ltd. Şti. tarafından Hava Lojistik Komutanlığı tarafından “Erciyes Kaçma Kurtulma Eğitim Merkezi Tamamlama İnşaatına” ilişkin olarak düzenlenen, uygulanan yapı tekniği betonarme bina inşaatı olarak belirtilen, sözleşme tarihi 03.12.2004, belge tutarı 1.722.792,71 TL olan 15.02.2006 tarih ve 61 sayılı yüklenici iş bitirme belgesi ile ekinde Hava Kuvvetleri Komutanlığı Hava Lojistik Komutanlığı tarafından 06.03.2006 tarih ve 95 sayılı SMG İnş. Tes. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.’ne hitaben Erciyes Kaçma Kurtulma Eğitim Merkezi Tamamlama İnşaatına ait iş deneyim belgesinin, 29.12.2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan benzer işe ilişkin Tebliğin B/II grubunda yer alan “özelliği olan askeri işler” kapsamında değerlendirildiğine ilişkin bir yazının sunulduğu,
İkmal inşaatını kapsayan söz konusu iş deneyim belgesinin, Kurulun 11.10.2010 tarih ve 2010/UY.I-3092 sayılı Kararında ilgili idareden bilgi ve belgeler istenilmek suretiyle ayrıntısıyla incelendiği ve neticede belgeye yönelik olarak;
“…
Bahsi geçen işin; Eğitim Merkezi Binası ile Jeneratör ve Trafo Binası inşaatı işlerini kapsadığı, anılan iş için 27.10.2004 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin hazırlık aşamasında, 28.09.2004 tarihinde, yaklaşık maliyetin; Eğitim Merkezi Binası inşaatı için 2.950.860.469.437 TL, Jeneratör ve Trafo Binası inşaatı için 88.910.611.328 TL olmak üzere toplamda 3.039.771.080.765 TL olarak hesaplandığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan, anılan iş için gerçekleştirilen ihalenin özel teknik şartnamesinin “İşyeri Hakkında Genel Bilgiler” başlıklı 1 inci maddesinde; daha önce 2001 ve 2002 yıllarında Eğitim Merkezi Binasının betonarme karkas inşaatı ile iç ve dış duvarlarının örülmesi işinin, Jeneratör Binasının ise betonarme karkas inşaatının tamamlandığı bilgisi verilmiş, ihale konusu iş kapsamında Eğitim Merkezi Binasının tamamlanması, Trafo Binası, Nizamiye Binası ve nöbetçi kulübeleri ile çevre tanziminin yapılacağı belirtilmiştir.
İlgili idare tarafından gönderilen üst yazıda; bahse konu işin ilk olarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 81 inci maddesi uyarınca emanet inşaat uygulama esaslarına göre; malzemenin piyasadan tedarik edilmesi, işçiliğin ise birlik personeli ve piyasadan faydalanılması yoluyla betonarme inşaatın bir kısmının tamamlandığı, emanet inşaat marifetiyle inşaatın tamamlanan kısmına ilişkin malzeme ve işçilik uygulamalarındaki farklılıklar ile ilk inşaatın başlangıcında projenin tamamına ait bir yaklaşık maliyet çalışması yapılmamış olması nedeniyle daha önce işin ne kadarının yapılmış olduğunun bilinmesinin mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Bununla birlikte, bahsi geçen ihalenin öncesinde Lojistik Başkanlığından ilgili birimlere iletildiği anlaşılan 20.04.2004 tarihli “Hava Kuvvetleri Komutanlığı Özet Formu”nun 3 üncü maddesinde; “2 nci HİBM K.lığına 2001 yılında 470/A/K’dan 1 Trilyon TL, 2002 yılında 370 A/K’dan 750 milyar TL tahsis edilerek, inşaatın kabası tamamlanmış ve bir kısım inşaat malzemesi tedarik edilmiştir.” bilgisine yer verildiği tespit edilmiştir.
Bu bilgi ışığında, anılan ihale öncesinde bahsi geçen işin ne kadarlık bir bölümünün tamamlanmış olduğu hususunda değerlendirme yapılabilmesini teminen 2001 ve 2002 yıllarında bu iş için tahsis edilmiş olan kaynak tutarlarının ilgili ihalenin yaklaşık maliyetinin hesaplandığı 28.09.2004 tarihi itibariyle güncel değerlerinin bulunması yoluna gidilmiştir
…
Yapılan bu güncelleme sonucunda; 2001 ve 2002 yıllarında işin yarıdan fazlasının tamamlandığı belirlenmiştir.
Bu itibarla, başvuruya konu ihalede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin tamamlama inşaatına ilişkin olduğu anlaşılmıştır…” şeklinde bir sonuca ulaşıldığı,
Bu bağlamda, anılan istekli tarafından sunulan ve kabası (betonarme karkas) bitirilmiş bir yapım işinin ikmaline istinaden düzenlenen iş bitirme belgesinin, işin başından sonuna kadar bir bütün olarak gerçekleştirilmesini konu alan ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı ve belgenin bu şekliyle bir yapının bütününün inşasını içeren bir ihalede deneyimi tevsik amacıyla kullanılamayacağı,
Şu halde, tamamlama inşaatını konu alan deneyim belgesi sebebiyle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Anahtar Teknik Personel:
a) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 7 nci fıkrasında;
“Yukarıda belirtilen niteliklere sahip gerçek kişi istekliler, şahıs şirketi ortakları, limited şirketlerde müdürlük görevini yürüten ortaklar, anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, murahhas müdür ve genel müdür ortakları, ortak girişimlerin ise gerçek kişi ortakları ve tüzel kişi ortaklarının yukarıda sayılan unvanları taşıyan gerçek kişi ortaklarının, anahtar teknik personel olarak bildirilmesi durumunda, isteklinin bünyesinde çalıştığına dair belge aranmaz. Gerçek kişi istekliler hariç, bu kişilerin tüzel kişilikteki görev ve/veya ortaklık süreleri, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenen belge ile tevsik edilir.” hükmünün yer aldığı,
Bu hususa ilişkin Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.4 üncü maddesinde bir takım ek açıklamalara yer verilmiş olup anılan maddenin son cümlesinde, anahtar teknik personel olarak şahıs şirketi ortakları, limited şirketlerde müdürlük görevini yürüten ortaklar, anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyeleri, murahhas müdür ve genel müdür ortakların bildirilmesi durumunda; ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az 1 yıldır, ilgilisine göre söz konusu görevlerde bulunan ve/veya ortak olan kişilerin, anahtar teknik personel niteliğine haiz olduklarının ve görev ve/veya ortaklık sürelerinin belgelendirilmesinin zorunlu olduğunun ifade edildiği,
Bu bağlamda, anahtar teknik personele yönelik yeterliliğin sağlanması kapsamında şirket müdürlerini anahtar teknik personel olarak beyan eden ancak anılan personelin ilan tarihinden geriye doğru en az 1 yıldır tüzel kişilik bünyesinde müdürlük görevini sürdürdüğünü yansıtan ve bu durumu da ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş bir belge ile tevsik etmeyen;
Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. & Sembol Grup Yapı Tes. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, (özel ortak Sembol Grup Yapı Tes. Taah. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. firmasında müdürlük görevini yürüten inşaat mühendisi Mustafa Alpsar anahtar teknik personel olarak gösterilmiş)
Damga Yapı Taah. ve Tic. Ltd. Şti. & Sözmen İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, (özel ortak Sözmen İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. firmasında müdürlük görevini yürüten Bülent Batıgün anahtar teknik personel olarak beyan edilmiş),
Kerem Yapı İnş. Tic. Ltd. Şti., (firmanın temsile yetkili müdürü olan inşaat mühendisi Şinasi Erdem anahtar teknik personel olarak gösterilmiş),
Başvuru sahibi Disan İnş. Taah. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti., (inşaat mühendisi ve şirket müdürü olan Yavuz Dilekcan anahtar teknik personel olarak beyan edilmiş)
firmalarının, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 7 nci fıkrasının son cümlesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.4 üncü maddesinin son cümlesinde yer alan hüküm doğrultusunda, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
b)Gerçek kişi tacir niteliğindeki Raşit Canbaz tarafından anahtar teknik personele ilişkin yeterliliğin sağlanabilmesini teminen anahtar teknik personel listesi ile deneyim süresini tevsik amacıyla meslek odası üye kayıt belgesinin sunulduğu,
Bu kapsamda, kamu ihale mevzuatı gereği anılan istekli tarafından isteklinin bünyesinde çalıştığına ilişkin belge ile en az 1 yıldır işletme bünyesinde görevini sürdürdüğünün tevsiki amacıyla ayrıca bir belge sunulmasına gerek olmadığı,
Ancak, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 5 ve 6 ncı fıkraları ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.3 üncü maddesinde, anahtar teknik personel olarak bildirilen mimar ve mühendislerin aday veya isteklinin bünyesinde anahtar teknik personel olarak çalıştıklarına ve ihalenin anahtar teknik personel olarak çalıştıkları kişinin üzerinde bırakılması durumunda görev yaptıkları süre boyunca başka bir kişi bünyesinde çalışmayacaklarına ilişkin Anahtar Teknik Personel Beyannamesini (Standart Form - KİK.025.2/Y) sunmalarının zorunlu kılındığı,
Anılan gerçek kişi istekli tarafından görev yaptığı süre boyunca başka bir kişilik bünyesinde çalışmayacağına dair geleceğe yönelik söz konusu beyanda bulunulmadığı, bu anlamda teklif dosyası kapsamında yukarıda değinilen ve anahtar teknik personele ilişkin yeterliğin tam anlamıyla sağlandığından söz edilebilmesi için sunulması zorunlu kılınan formu sunmadığı anlaşılan isteklinin bu yönüyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
c) MD Grup İnş. Mek. Elekt. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Nöman Akgül’ün anahtar teknik personel olarak gösterildiği bu hususa ilişkin kamu ihale mevzuatında öngörülen üç standart formun ve formlardaki beyanların dayanağı olan ilgili eklerin sunulduğu,
Ancak, “Anahtar Teknik Personel Niteliğindeki Personel Listesi” (Standart Form-KİK025.3/Y) ekinde sunulması istenilen anahtar teknik personel adına prim ödendiğini gösterir belge olarak, yalnızca anahtar teknik personel olarak beyan edilen Nöman Akgül’e ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınan 2011/3 dönemine ait sigortalı hizmet listesi ile anahtar teknik personelin işe giriş bildirgesinin (belgeden kişinin 20.03.2010 tarihinde işe başladığı anlaşılmakta) sunulduğu,
Ara dönemleri kapsamayan bu belgelendirme işleminin ise Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 1 inci fıkrasında ifade edilen ve anahtar teknik personel olarak gösterilen kişinin ilan tarihinden geriye doğru en az 1 yıl boyunca tüzelkişiliğin bünyesinde kesintisiz bir şekilde çalıştığının belgelendirilmesini zorunlu kılan hüküm karşısında kabulünün mümkün olmadığı,
Bu doğrultuda, ilan tarihinden geriye doğru 1 yıllık dönem içinde anahtar teknik personel olarak gösterilen Nöman Akgül’ün kesintisiz bir şekilde tüzelkişilik bünyesinde bulunup bulunmadığı hususunu tam anlamıyla tevsik edemediği anlaşılan MD Grup İnş. Mek. Elekt. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin bu yönüyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
d) Alpay Adakan & Alve İnş. İnş. Malz. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Fahrettin Kılıç & Mehmet Eren İş Ortaklığı tarafından anahtar teknik personel olarak, gerçek kişi ve iş ortaklığının pilot ortakları olan (Alpay Adakan), (Fahrettin Kılıç)’ın gösterildiği ve bu hususa ilişkin yeterliliğin sağlanabilmesini teminen anahtar teknik personel listesi ile deneyim süresini tevsik amacıyla meslek odası üye kayıt belgesinin sunulduğu,
Bu kapsamda, kamu ihale mevzuatı gereği anılan istekli tarafından isteklinin bünyesinde çalıştığına ilişkin belge ile en az 1 yıldır işletme bünyesinde görevini sürdürdüğünün tevsiki amacıyla ayrıca bir belge sunulmasına gerek olmadığı,
Ancak, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin 5 ve 6 ncı fıkraları ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.3 üncü maddesinde, anahtar teknik personel olarak bildirilen mimar ve mühendislerin aday veya isteklinin bünyesinde anahtar teknik personel olarak çalıştıklarına ve ihalenin anahtar teknik personel olarak çalıştıkları kişinin üzerinde bırakılması durumunda görev yaptıkları süre boyunca başka bir kişi bünyesinde çalışmayacaklarına ilişkin Anahtar Teknik Personel Beyannamesini (Standart Form - KİK.025.2/Y) sunulmasının zorunlu kılındığı,
Her iki iş ortağı tarafından görev yaptığı süre boyunca başka bir kişilik bünyesinde çalışmayacağına dair geleceğe yönelik söz konusu beyanda bulunulmadığı, bu anlamda teklif dosyaları kapsamında yukarıda değinilen ve anahtar teknik personele ilişkin yeterliğin tam anlamıyla sağlandığından söz edilebilmesi için sunulması zorunlu kılınan forma yer vermediği anlaşılan iş ortaklıklarının bu yönüyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
e) SMG İnşaat Tes. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından inşaat mühendisi Elif Tokaçoğlu’nun anahtar teknik personel olarak beyan edildiği,
İstekli tarafından anahtar teknik personele ilişkin bu hususa ilişkin kamu ihale mevzuatında öngörülen 3 formun ve buna ek olarak formlardaki beyanların dayanağını teşkil eden ilgili eklerin de eksiksiz bir şekilde sunulduğu,
Ancak, Kamu İhale Genel Tebliğinin 37.2.3 üncü maddesine 20.04.2011 tarih ve 27911 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan düzenleme ile ek bir ibarenin eklendiği ve söz konusu ibarede, anahtar teknik personel bakımından, ticari faaliyette bulunulan yer olarak, ticari işletmelerde ticaret sicilinde kayıtlı merkezin veya şube adresinin, esnaf ve sanatkarlar için ise sicilde kayıtlı adresin kabul edileceği ifadelerine yer verildiği,
Öncelikle, bu Tebliğ maddesinin yürürlüğe girmesi ihale ilanının yayım tarihine bağlanmış olduğundan, 11.04.2011 tarihinde ilanı yayımlanmış somut ihalede söz konusu maddenin uygulanabilmesine hukuken olarak bulunmamaktadır.
Öte yandan, somut ihale için ticari faaliyette bulunulan yer ibaresinden ne anlaşılması gerektiği hususunda sanılanın aksine bir boşluğun bulunmadığı nitekim Kurum tarafından hazırlanmış olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğin eki niteliği taşıyan “Anahtar Teknik Personel Niteliğindeki Personel Listesi” (Standart Form-KİK025.3/Y) standart formunda, “…ticari faaliyette bulunduğum yerde (merkezde)…” ifadesine yer verilmek suretiyle bu hususa bir açıklık getirildiği,
Aynı şekilde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde, anahtar teknik personelin; gerçek veya tüzel kişi tarafından, taahhüt ettiği işlerden bağımsız olarak istihdam edilen ve şantiyede yürütülen çalışmaları merkezden yürüten kişi şeklinde tanımlandığı,
Dolayısıyla, ihale ilanı 05.03.2011 ile 20.04.2011 arasında olan ihalelerde, (somut ihale gibi) anahtar teknik personel uygulamasında geçerli olmak üzere “ticari faaliyette bulunulan yer” ibaresinden “ticaret sicilinde kayıtlı merkez”in anlaşılması gerektiği,
Bu bağlamda, SMG İnşaat Tes. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anahtar teknik personele ilişkin yeterliliğin sağlanabilmesi amacıyla sunulan ilgili anahtar teknik personel adına prim ödemelerini gösterir belgelerde yer alan bilgilerle isteklinin teklif dosyası kapsamında sunulan Ticaret Sicil Gazetelerinde yer alan bilgiler karşılaştırıldığında, anahtar teknik personel olarak beyan edilen kişinin firmanın merkezi dışında başka yerlerde de (Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Merkezi, TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü gibi) çalıştığı,
Şu halde, anılan firma tarafından beyan edilen anahtar teknik personelin ilan tarihinden geriye doğru 1 yıllık süreç içerisinde firmanın ticari faaliyette bulunduğu yer olan firma merkezi dışında da çalıştığı anlaşıldığından, bu kriterin anılan istekli tarafından sağlanamadığının ve nihai olarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yapılan tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Altay İnş. Müş. ve Tic. Ltd. Şti., Tekçeler İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. & Mehmet Orman İş Ortaklığı ile San-İş İnş. ve Tic. A.Ş. firmaları dışındaki tüm isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
1) Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Karaca Grup Yapı Tesisat Taah. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. firması adına düzenlenen iş durum belgesinin iptali hususunun Gaziantep Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği’ne bildirilmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy