(4734 S. K. m. 38, 39, 40)
Toplantı No: 2007/75
Gündem No: 32
Karar Tarihi: 10.12.2007
Karar No: 2007-UH.Z-3967
Şikayetçi: Akın-Sel İnşaat Taahhüt Tic. Ltd. Şti.Adakale Sok. No:22/21 Kızılay / ANKARA
İhaleyi yapan idare: Gönen Devlet Hastanesi Baştabipliği, Tırnova Mahallesi Balya Yolu Üzeri Gönen / BALIKESİR
Başvuru tarih ve sayısı: 19.11.2007 / 33518
Başvuruya konu ihale: 2007/126297 İKN|li “2008-2009 Yılları Hastane Genel Temizlik, Tıbbi Sekreterlik ve Büro Hizmetleri” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 05.12.2007 tarih ve 08.21.08.0167/2007-81E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Gönen Devlet Hastanesi Baştabipliği tarafından 08.10.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “2008-2009 Yılları Hastane Genel Temizlik, Tıbbi Sekreterlik ve Büro Hizmetleri” ihalesine ilişkin olarak Akın-Sel İnşaat Taahhüt Tic. Ltd. Şti.’nin 06.11.2007 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 08.11.2007 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 19.11.2007 tarih ve 33518 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.11.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;
İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; kesinleşen ihale kararında tüm isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olduğu ve yapılan açıklamaların yeterli görülmediği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiğinin bildirildiği, idareye yaptıkları başvuruya idarenin cevabında, iptal gerekçesine ek olarak 1 kıst günün hiçbir firma tarafından hesaplanmadığı ve işçilik maliyetin altında teklifler olduğunun iddia edildiği, ihale dokümanında ihale konusu işin; “24 aylık Genel Temizlik ve Tıbbi Sekreterlik ve Büro Hizmetleri” işi olduğu ve işin başlama ve bitiş tarihlerinin 01.01.2008 - 31.12.2009 olduğunun belirtildiği, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde işin süresinin 24 ay olarak belirtildiği, söz konusu ihaleye 8 isteklinin katıldığı ve verilen tekliflerin asgari işçilik maliyetin altında olmadığı, bu nedenlerle ihalenin iptal edilmesinin kamu zararına neden olacağı, ihalenin en düşük teklif veren firmaları üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
30.10.2007 tarihinde ihale komisyonu tarafından tekliflerin ve belgelerin incelenmesi sonucunda geçerli görülen tekliflerin tamamının aşırı düşük olması ve yapılan açıklamaların yeterli görülmemesi nedeniyle ihale iptal edilmiştir.
İdari şartnamenin 2 nci maddesinin (c) bendinde ihale konusu işin miktarı ve türü; 2 yıllık 95 kişi olarak belirtilmiştir.
Ayni maddenin (e) bendinde; ihale konusu işin 01 0cak 2008 - 31 Aralık 2009 tarihleri arasında gerçekleştirileceği belirtilmiştir.
İdari şartnamenin “Teklif Fiyata Dahil Olan Masraflar” başlıklı 26 ncı maddesinde;
“26.1. İhale konusu iş ile ilgili olarak sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerin tamamı isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
26.2. (26.1) nci maddede yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilecektir.
26.3. Ayrıca, işçilerin günlük yol giderleri, yüklenici temsilcisine (1 Kişi) ödenecek olan brüt asgari ücretin en az yüzde %25 fazlası, yüklenici temsilci yardımcısına (1 Kişi) ödenecek olan brüt asgari ücretin en az yüzde %15 fazlası ile resmi tatil ve bayram günlerindeki çalışmalar karşılığında 4857 Sayılı İş Kanununun 47. maddesi uyarınca ödenecek olan toplam 840 günlük ücret teklif fiyata dahildir.
26.4. Ancak sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde idarece yükleniciye ayrıca ödenir.
26.5. İşyeri sigorta risk pirim oranı %2 ‘dir.
26.6. Şehir içi ulaşımı günlük brüt 2.-YTL‘dir.
26.7. Yılda iki kez olmak üzere giyecek ihtiyacı işçi başına ortalama brüt olarak yıllık en az 72,20.YTL tutarında giyecek ayni olarak verilecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İdare tarafından 26.09.2007 tarihinde düzenlenen zeyilname idari şartnamenin 26 ncı maddesinde;
“26.6. İşçilere şehir içi ulaşımı için günlük brüt 2.-YTL yol bedeli nakdi olarak ödenecek ve işçi bordrolarında gösterilecektir. Yol bedeli aylık 26 gün üzerinden hesaplanacaktır.
26.7. Yılda iki kez olmak üzere teknik şartnamede tanımlandığı şekilde işçilerin giyecek ihtiyacı karşılanacaktır.” şeklinde değişiklik yapılmıştır.
İhale konusu işin asgari işçilik maliyetinin (Resmi ve dini bayram günleri için toplam ücret ile %3 sözleşme gideri dahil, giyim gideri ile temizlik malzemesi gideri hariç);
93 personelin asgari ücretten alacağı 24 aylık tutar : ……………… 1.806.608,79 YTL
1 personelin asgari ücretin %25 fazla alacağı 24 aylık tutar : …… 23.989,28 YTL
1 personelin asgari ücretin %15 fazla alacağı 24 aylık tutar : ……. . 22.195,59 YTL
TOPLAM : ………………………………………………………… 1.852.793,66 YTL
Olduğu tespit edilmiştir.
İhale komisyonu tarafından Akın-Sel İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti., A-Kaya Tem. Nak. İnş. Yem. Ür. Hizm. Taah. Tic. Ltd. Şti., Atmaca Tem. İlaç. Dez. İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Aldemirler Hayvan Ür. Gıda Mad. Day. Tük. Zirai ve Orman Ür. Mad. Tem. Akary. Özel Güv. Taş. Acenta İth. İhr. Tic. Tur. San. Ltd. Şti. ve On İlaçlama Sağ. Hiz. İnş. Elek. Gıda Ür. Bil. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifleri aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, A-Kaya Tem. Nak. İnş. Yem. Ür. Hizm. Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamada bulunmadığı görülmüştür.
Akın-Sel İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin 1.879.677,60 YTL, Atmaca Tem. İlaç. Dez. İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 1.928.059,20 YTL, Aldemirler Hayvan Ür. Gıda Mad. Day. Tük. Zirai ve Orman Ür. Mad. Tem. Akary. Özel Güv. Taş. Acenta İth. İhr. Tic. Tur. San. Ltd. Şti.’nin 1.949.400,00 YTL ve On İlaçlama Sağ. Hiz. İnş. Elek. Gıda Ür. Bil. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 1.926.600,00 YTL teklif verdiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;
“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin birinci bölümünün “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Masraflar” başlıklı (XIII.G) maddesinde;
“7- İdari şartnamede işin başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirtilmesi gerekmektedir. İşin başlangıç tarihinin ayın ilk gününden farklı bir tarih olarak belirlendiği işlerde, işin başlangıç ayına ait kişi başına asgari işçilik maliyeti; başlangıç tarihinden ayın son gününe kadar ki gün sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır. İşçilik hesaplama modülü üzerinden 1 aylık asgari işçilik maliyeti bulunduktan sonra bu rakam önce 30’a bölünecek, sonra da başlangıç tarihinden ayın son gününe kadar ki gün sayısı ile çarpılarak başlangıç ayına ait 1 kişilik asgari işçilik maliyeti bulunacaktır. Daha sonra 1 işçinin asgari işçilik maliyeti ile işçi sayısı çarpıldıktan sonra başlangıç ayına ilişkin toplam asgari işçilik maliyeti bulunacak ve % 2 oranındaki sözleşme giderleri eklendikten sonra başlangıç ayına ait teklif edilmesi gereken asgari maliyet hesaplanmış olacaktır. Kalan aylara ait teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamı işçilik hesaplama modülü üzerinden hesaplanacak ve bu iki tutar toplanarak işin tamamına ait teklif edilmesi gereken asgari maliyet toplamı bulunacaktır.
Ancak başlangıç tarihi, ayın 2 nci günü olmakla birlikte, işin başlangıç ayının gün sayısı 31 olan işlerde, işin başlangıç tarihi ayın ilk gününden farklı olmakla birlikte başlangıç ayı ile ayın son günü arasında 30 günlük bir süre kaldığından, işin başlangıç ayına ait asgari işçilik maliyeti için ayrı bir hesaplama yapılmayacak, işçilik hesaplama modülünde zaten 30 gün üzerinden hesaplama yapıldığından başlangıç ayı için ayrı bir işlem gerekmeyecektir.
İşin bitiş tarihinin ayın son gününden daha önceki bir tarih olarak belirlendiği işlerde de aynı yöntem uygulanacak ve ayın ilk günü ile iş bitim tarihi arasındaki gün sayısı üzerinden son aya ait 1 kişilik asgari işçilik maliyeti bulunacak ve teklif edilmesi gereken asgari maliyet tutarı hesaplanacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin birinci bölümünün XIII üncü maddesinin (h /b) bendinde;
“Personel çalıştırılmasına dayalı olan (ağırlıklı olarak personel çalıştırılan, çalışacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma süresinin tamamının idare için kullanıldığı) hizmet alımı ihalelerinden; temizlik, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri ile sınırlı olmak üzere, verilmiş olan tekliflerin değerlendirilmesinde ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı, noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatına ilişkin genel giderleri karşılamak üzere asgari işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme ve genel giderler hesaplanacaktır. Ayrıca bu hizmetlerde amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili giderlerin sözleşme ve genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarında bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir.
Amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili giderler sözleşme ve genel giderler içinde değerlendirildiğinden, idari şartnamelerin "teklif fiyata dahil olan masraflar" kısmında bu giderler için bir bedel öngörülmeyecektir.
Asgari işçilik maliyeti; brüt asgari ücret ile idari şartnamede öngörülen yemek, yol ve giyim bedeli ile işveren sigorta prim tutarından oluşmaktadır. Asgari ücretin üzerinde ödeme öngörülen işlerde brüt asgari ücret yerine öngörülen bu fazla tutar yazılacaktır. Resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, idari şartnamede yapılan belirlemeye göre brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin fazlası üzerinden belirlenecektir.
İşçilik, malzeme ve diğer maliyet kalemleri dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre idarece belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecek, istekliler tarafından yapılan bu açıklamalara ilişkin belgeler değerlendirilerek karar verilecektir.
Aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra asgari işçilik maliyeti üzerinden % 3 sözleşme ve genel giderleri karşılamayan teklifler reddedilecektir. Asgari işçilik maliyeti ve bu maliyet üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderleri karşılayan teklifler, idari şartnamede belirtilen diğer maliyet kalemleri (malzeme vb.) dikkate alınmak suretiyle değerlendirilerek ihale sonuçlandırılacaktır.
Söz konusu ihalelere ait malzemeye ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler içinde yer aldığı kabul edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri hesaplanmayacaktır.
Hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme ve genel giderler idarece hazırlanan teklif mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.
Hizmet alım ihalelerinde 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması durumunda idarelerce açıklama talep yazılarında, "teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler belirtilerek" açıklama istenecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.
İhale komisyonu tarafından açıklama yapan isteklilerin 1 (bir) kıst gün hesabını teklif fiyatlarına dahil etmediği belirtilmiştir.
Kıst gün hesabının hangi durumlarda ve nasıl yapılacağı konusu anılan mevzuat hükümlerinde belirtilmiştir. İhale konusu işin başlangıç tarihinin ayın ilk günü bitiş tarihinin işin son günü olduğu görüldüğünden, ihale konusu işe ait asgari işçilik maliyeti hesaplanırken kıst gün hesabı yapılmasını gerektirecek bir durumun oluşmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle, ihale komisyonunun kıst hesabının yapılmadığı yönündeki gerekçesi uygun bulunmamıştır.
Diğer taraftan, istekliler tarafından teklif edilen tutarların asgari işçilik maliyet tutarının üzerinde olduğu, açıklama yapan isteklilerden On İlaçlama Sağ. Hiz. İnş. Elek. Gıda Ür. Bil. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin temizlik malzemesine ilişkin sunmuş olduğu porforma faturanın 19. sırasında yer alan havlu peçete miktarının 20.000 adet olması gerekirken 20 adet olarak yazıldığı, bu nedenle ihale komisyonunca değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olduğu, Akın-Sel İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin temizlik malzemesi ve giyim giderleri ile ilgili tutarların proforma fatura ile belgelendirildiği, ilaçlama giderine ilişkin teklifinde 1.200,00 YTL tutar öngörüldüğü, Atmaca Tem. İlaç. Dez. İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin temizlik malzemesi ve giyim giderleri ile ilgili tutarların proforma fatura ile belgelendirildiği, ilaçlama giderine ilişkin teklifinde 1.800,00 YTL tutar öngörüldüğü, ayrıca %3 sözleşme gideri içerisinde yer alması gereken ekipman gideri içinde teklifinde fiyat öngörüldüğü, söz konusu maliyet kaleminin proforma fatura ile belgelendirildiği, Aldemirler Hayvan Ür. Gıda Mad. Day. Tük. Zirai ve Orman Ür. Mad. Tem. Akary. Özel Güv. Taş. Acenta İth. İhr. Tic. Tur. San. Ltd. Şti.’nin giyim, ilaçlama ve temizlik malzemesi ile ilgili giderlerin proforma fatura ile belgelendirildiği görüldüğünden, anılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması anılan mevzuat hükümlerine aykırı bulunmuştur.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali” başlıklı 39 uncu maddesinde; “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir...” hükmü bulunmaktadır.
Aynı maddenin gerekçesinde; tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle ihalenin iptal edilebileceği düzenlenmiştir.
Anılan Kanununun “İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması” başlıklı 40 ıncı maddesinin 6 ncı fıkrasında ise; “İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder…” hükmü bulunmaktadır.
Anılan hükümler uyarınca, ihalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.
İncelenen ihalede, teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerden, Akın-Sel İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti., Atmaca Tem. İlaç. Dez. İnş. Nak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Aldemirler Hayvan Ür. Gıda Mad. Day. Tük. Zirai ve Orman Ür. Mad. Tem. Akary. Özel Güv. Taş. Acenta İth. İhr. Tic. Tur. San. Ltd. Şti.’nin açıklamalarının anılan mevzuat hükümlerine uygun olduğu, ihale komisyonu tarafından tekliflerin ve belgelerin incelenmesi sonucunda geçerli görülen tekliflerin tamamının aşırı düşük olması ve yapılan açıklamaların yeterli görülmemesi nedeniyle ihalenin iptal edilmesi işleminin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca ihale komisyonu kararı üzerine idarece 30.10.2007 tarihinde iptal edildiği ancak idarenin iptal işleminde tespit edilen aykırılıklar nedeniyle iptal işlemi 4734 sayılı Kanuna uygun olmadığından, idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle;
İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy