(4734 S. K. m. 10, 54, 65) 
Toplantı No: 2015/030
Gündem No: 33
Karar Tarihi: 14.05.2015
Karar No: 2015/UH.III-1352  
Şikayetçi: Uyum Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem Teknik Hiz. İnş. Temizlik Peyzaj Gıda Taş. ve San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Berka Tem. Peyzaj Gıda Bilgi İşlem Taş. Tek. ve Sos. Hizm. İnş. San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Kayram Sosyal Hizm. Tem. Yemek Otom. Med. Sağ. İnş. Peyzaj. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İhaleyi Yapan Daire: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
Başvuru Tarih ve Sayısı: 30.03.2015/29397
Başvuruya Konu İhale: 2014/138999 İhale Kayıt Numaralı "Genel Temizlil İle Muhtelif Evsafta Eleman" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler: Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Uyum Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem Teknik Hiz. İnş. Temizlik Peyzaj Gıda Taş. ve San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Berka Tem. Peyzaj Gıda Bilgi İşlem Taş. Tek. ve Sos. Hizm. İnş. San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Kayram Sosyal Hizm. Tem. Yemek Otom. Med. Sağ. İnş. Peyzaj. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
Aşıkpaşa Mah. Vedat Dalokay Cad. No:60/5 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
Emek Hakkı Turayliç Cad. No:5 06338 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/138999İhale Kayıt Numaralı “Genel Temizlik İle Muhtelif Evsafta Eleman Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 02.12.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Genel Temizlik İle Muhtelif Evsafta Eleman Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uyum Sosyal Hizmetler Bilgi İşlem Teknik Hiz. İnş. Temizlik Peyzaj Gıda Taş. ve San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Berka Tem. Peyzaj Gıda Bilgi İşlem Taş. Tek. ve Sos. Hizm. İnş. San. Taah. Tic. Ltd. Şti. - Kayram Sosyal Hizm. Tem. Yemek Otom. Med. Sağ. İnş. Peyzaj. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 09.03.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.03.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.03.2015 tarih ve 29397 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.03.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/867 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Şikâyet başvuruları üzerine idarece gerektiği gibi kapsamlı bir inceleme yapılmadığı, ihale yetkilisi tarafından 2 adet raportör görevlendirilmesinin uygun olmadığı,
2) Teknik Şartname’nin “Temizlikte Riayet Edilecek Hususlar” başlıklı 2.19’uncu maddesinde “… temin edilecektir. (Örn. Kar küreği, çalı süpürge vb.)” düzenlemesinin bulunduğu, söz konusu hizmet alımının 36 aylık hizmet alımı işi olduğu, işin yapılacağı yerin bir çok hizmet binası ve 72 adet Liman Başkanlığı’ndan oluştuğu, ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin tekliflerinin bu binalarda kullanılacak olan kar küreği ve çalı süpürgesi vb. malzemelere her hangi bir fiyat teklifinde bulunulmamış olması sebebi ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin açıklamalarında sunulan fiyat teklifi ve ilgili tutanakların ihale komisyonunca yeterince irdelenmediği kanaatinde oldukları, tedarikçi firmaların genelde bazı ürünlerin adet, paket, kg. gibi özellikleri Teknik Şartname’de istenilen ürünler ile uyumsuz açıklamalarda bulundukları, bu iki firmanın fiyat tekliflerinin ve tutanaklarının tekrar incelenmesi gerektiği,
4) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi İş Ortaklığı’nın tedarikçisi olan “Mamimop” firmasının fiyat teklifi ekinde maliyet tespit tutağını (EK-O.5) sunduğu, söz konusu fiyat teklifi ve maliyet tespit tutanağının serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız tarafından onaylandığı,
Fiyat Teklifi üzerinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan … tarih ve … sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim” ibaresine rağmen fiyat teklifi ile maliyet tespit tutanağı karşılaştırıldığında bir çok ürünün maliyetinin altında fiyat teklifi oluşturulduğunun görüleceği,
5) İhale üzerinde bırakılan SFK - Özata İş Ortaklığı’nın açıklaması kapsamında sunduğu fiyat teklifini veren Aydoğdu Temizlik - Burak Aydoğdu firmasının Ticaret Sicil Gazetesi’ne ve Ankara Ticaret Odası’na kaydının bulunmadığı, e-vergi levhası üzerinden yapılan incelemede ise firmanın iştigal konusunun “Temizlik malzemesi toptan ticareti deterjan, ovma kremi ve tozları, yumuşatıcılar, arap sabunu vb. ürünler dahil kişisel temizlik ürünleri hariç” düzenlemelerinin bulunduğu, Temizlik malzeme listesinin birinci sırasında “katı el sabunu” üçüncü sırasında “sıva el sabunu” istenildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine göre üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği, tedarikçi firmanın kişisel temizlik sabunlarını alma/satma yetkisi olmadığından adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
6) Proforma faturayı onaylayan SMMM veya YMM ile tam tasdik sözleşmesinin var olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği, olmadığının tespiti halinde açıklamanın kabulünün mümkün olmadığı,
İhale komisyon kararı incelendiğinde ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin tedarikçilerinin meslek mensubunun serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız olduğu, buna göre ihale üzerinde bırakılan firmanın tedarikçisi Aydoğdu Temizlik - Burak Aydoğdu ile meslek mensubu serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız arasında imzalanan tam tasdik sözleşmelerinin ilgili meslek mensubundan istenilerek kontrolünün yapılması gerektiği,
Yine ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan İş Ortaklığı’nın fiyat teklifi ve maliyet tespit tutanağını imzalayan Mamimop adlı tedarikçinin meslek mensubu serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız arasında imzalanan tam tasdik sözleşmelerinin ilgili meslek mensubundan istenilerek kontrolünün yapılması gerektiği,
Aydoğdu Temizlik - Burak Aydoğdu firmasının benzer ihalelerde farklı bir meslek mensubu ile sözleşmesinin olduğunu beyan ettiği, bu durumun firmalarında şüphe oluşturduğu,
Meslek mensubu tarafından onaylanan fiyat teklifindeki imzanın kendisine ait olup olmadığı hususunda her iki firmaya ait imzaların kontrol edilmesi, imzaların kendisine ait olmaması durumunda serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız'ın bilgisine başvurulması gerektiği, bu bağlamda idare tarafından ilgili belgelerin gerçek olup olmadığının teyit edilmesi hususunun yerine getirilmediği,
7) Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ihale tarihinden önceki veya iki önceki geçici vergi beyanname dönemlerine ilişkin olarak düzenlenmesi gerektiği,
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan dönemleri kapsamaması ya da dönem belirtilmemesi halinde açıklamaların kabulünün mevzuata aykırı olacağı, bu nedenle tutanağın söz konusu dönemlere ilişkin olup olmadığı hususunun tespit edilmesi gerektiği, bu tespitin ise tutanağın dayanağı olan faturaların istenilmesi ve incelenmesi sonucunda yapılabileceği, tutanağın bahse konu dönemlere ilişkin olmadığının tespiti halinde açıklamanın kabulünün mümkün olmadığı, ayrıca söz konusu hizmet işinin 01.01.2015 - 31.12.2017 tarihleri arası 36 ay süreli hizmet alımı işi olması nedeni ile fiyat tekliflerinde tedarikçi firmaların taahhüt sürelerine yer vermeleri gerektiği, yer verilmediği takdirde ise tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
8) İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığı’nın tedarikçisi olan Aydoğdu Temizlik - Burak Aydoğdu firmasının fiyat teklifi ekinde Satış Tespit Tutağı (EK-O.6) sunduğu, söz konusu fiyat teklifi ve satış tespit tutanağının serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız tarafından onaylandığı, satış tespit tutanağının ekinde tedarikçi imza beyanının sunulmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, söz konusu imza beyanının bulunup bunulmadığı ile sunulan imza beyanı ile fiyat teklifi üzerindeki imzanın doğruluğunun araştırılması gerektiği,
İş Ortaklıkları tarafından yapılan araştırmalar neticesinde Aydoğdu Temizlik - Burak Aydoğdu firmasının “Yavuz Selim Mahallesi 543. Sok. ilkiz Sitesi 10/13 Etimesgut / ANKARA” adresinde herhangi bir ticarethane bulunmadığı, söz konusu ikametin hane olarak kullanıldığı, civarda yaptıkları incelemelere göre kimsenin böyle bir ticarethaneden bilgisinin olmadığı, söz konusu adrese ara sıra birilerinin geldiği, ancak herhangi bir mal alım/satımı yapılmadığının tespit edildiği, bu bağlamda sunulan belgelerin doğrulunun araştırılması gerektiği, anlaşılacağı üzere söz konusu firmanın herhangi bir mal satışının olmadığı, tedarikçiden satış faturaları istenilerek değerlendirme yapılması gerektiği,
Söz konusu fiyat teklifini ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını düzenleyen/onaylayan mükellef ile meslek mensubunun isteklinin teklif tutarına göre ve gerçeğe aykırı belge düzenlediği, ihalelere ve istenilen mal/mamul özelliğine göre gerçeğe aykırı düzenlemeler yapılarak belli bir ücret karşılığında diğer isteklilere üstünlük sağlanmasına yol açıldığı,
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi İş Ortaklığı’nın tedarikçisi olan “Mamimop” firmasının fiyat teklifi ekinde maliyet tespit tutağını (EK-O.5) sunduğu, söz konusu fiyat teklifi ve maliyet tespit tutanağının serbest muhasebeci mali müşavir Dilek Yıldız tarafından onaylandığı,
Maliyet tespit tutanağının ekinde tedarikçi imza beyanının sunulmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, söz konusu imza beyanının bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve imza beyanı ile fiyat teklifi üzerinde bulunan imza beyanının doğruluğunun araştırılması gerektiği,
“Mamimop” firmasının Ankara ilinde birçok mal/mamul malzemenin tedarik ve satış işlemini yaptığı, birçok ürünün ise bölge distribütörü olduğu, ancak daha önce katıldıkları ihalelerde ilgili firmanın gerçeğe aykırı beyanlar vererek Kurumları yanılttıklarını düşündükleri,
Öyle ki; bir çok ürün alım/satım yapmalarına rağmen maliyet tespit tutanaklarında firmalara avantaj sağlanması açısından gerçeğe aykırı beyanlarda bulundukları, açıklama yapılan dönemler içerisinde aynı üründen birçok defa alım/satım yapılmış olmalarına rağmen maliyet/tespit tutanaklarında ağırlıklı ortalama birim maliyetini istekli firmanın teklifine göre düzenledikleri için bir tek fatura üzerinden girişleri var gibi gösterildiği,
Fiyat Teklifi üzerinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan … tarih ve … sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim” ibaresine rağmen fiyat teklifi ile maliyet tespit tutanağı karşılaştırıldığında bir çok ürünün maliyetinin altında fiyat teklifi oluşturulduğunun görüleceği,
Söz konusu “Mamimop” firmasından 27.02.2015 tarihinde Teknik Şartname’de bulunan bazı ürünlerin maliyet tespiti ve firmanın envanterinde bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla malzeme satın aldıkları, “Mamimop” firmasının bahse konu açıklamada tüm ürünlerin olduğunu beyan etmesine rağmen firmalarınca talep edilen “Tuvalet Kağıdı, Dispanser Havlu kağıt, Saplı oto fırçası, Su hortumu, Katı El Sabunu, El Havlusu kağıt, Elektrik süpürgesi toz torbası”nın firmalarında bulunmaması, bu ürünlerin alım/satımını yapmamaları nedeni ile firmalarına satış yapılmadığı,
Anlaşılacağı üzere firmanın ihale komisyonuna sunduğu meslek mensubu mali müşavir tarafından onaylanan belgelerin gerçeğe aykırı olarak düzenlendiği, söz konusu firmadan ürünlerin giriş faturaları talep edilerek bunların firmanın envanterinde bulunup bulunmadığının kontrolünün yapılması gerektiği,
Sonuç olarak, “her iki İş Ortaklığı’nın fiyat teklifleri ile maliyet tespit ve satış tespit tutanaklarındaki ürünlerinin birim maliyetlerinin karşılaştırılması gerçeğe aykırı beyanda bulunan her iki isteklinin de haklarında” gereğinin yapılması gerektiği, söz konusu belgelerin ihale sonucunu da belirler nitelikte olduğu dikkate alındığında, bu hususun ihale komisyonunu ve ihale kararını etkileyici belge olarak kabul edilmesi gerektiği, aksi halde rekabetin sağlanamayacağı ve 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık oluşacağı, 4734 sayılı Kanun 17’nci maddesinde yapılan düzenlemelerin genel itibarı ile anılan Kanun’un 5’inci maddesinde yer verilen temel ilkelerin ihlalini engellemeye yönelik olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapılan incelemede başvuru sahibinin 09.03.2015 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunması üzerine ihale yetkilisince 12.03.2015 tarihli onay ile iki ihale komisyonu üyesinin raportör olarak görevlendirildiği ve ihale yetkilisi tarafından alınan 27.03.2015 tarihli karar ile “…ihale komisyonunca verilen ihale kararında, düzeltici işlem belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” hususuna yer verilerek şikâyet başvurusunun reddine karar verildiği tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesinde idarenin şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Buna karşın somut durumda idare tarafından şikâyeti izleyen on gün içinde karar alınmadığı, ayrıca söz konusu kararda somut gerekçelerin bulunmadığı dikkate alındığında idarece alınan kararın 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesine uygun olmadığı açıktır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayetin sonuçlandırılması” başlıklı 7’nci maddesinin ilk fıkrasında “Şikayet başvuruları üzerine idare tarafından yapılacak inceleme ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. İhale komisyonu üyeleri de raportör olarak görevlendirilebilir. Yapılacak inceleme sonucunda, ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli olarak ikinci fıkrada belirtilen kararlardan biri alınır.” açıklaması yer almakta olup, bu açıklamaya göre idare tarafından başvuru sahibinin şikâyet başvurusu üzerine 2 raportör görevlendirilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Genel Temizlil ile Muhtelif Evsafta Eleman
b) Miktarı ve türü:
Bakanlığımız ve ek hizmet binaları ile Liman Başkanlıklarının toplam 301 işçi ile genel temizliği ile 39 adet muhtelif vasıfta eleman hizmet alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Hakkı Turayliç Caddesi Emek-ANKARA adresinde bulunan Bakanlık Sitesi içerisindeki hizmet binaları, park bahçe ve yolları, Macunköy Serpmeler Mahallesi ile Maltepe Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No128 ile Sıhhiye Hanımeli Sokak No:7 de bulunan ek hizmet binaları ile dökümanda listesi yer alan 72 adet Liman Başkanlıkları ile Antalya Deniz Kirliliğine Acil Müdahele Merkezi …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler…” başlıklı 25.3’üncü maddesinin 30.10.2014 tarihli zeyilname ile değiştirilen 25.3.1’inci maddesinde “İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Temizlik İşçisi ..... 295 Kişi (Asgari Ücretin % 10 Fazlası)
Temizlik İşçisi (Engelli) 6 Kişi (Asgari Ücretin % 10 Fazlası)
Temizlik Şefi …….... 2 Kişi (Asgari Ücretin % 40 Fazlası)
Aşçı ………………...... 8 Kişi (Asgari Ücretin % 70 Fazlası)
Aşçı Yardımcısı…....2 Kişi (Asgari Ücretin % 20 Fazlası)
Garson …………… 12 Kişi (Asgari Ücretin % 10 Fazlası)
Kaloriferci ………. 6 Kişi (Asgari Ücretin % 20 Fazlası)
Teknisyen Yrd. ……. 6 Kişi (Asgari Ücretin % 20 Fazlası)
Bahçıvan……………. 3 Kişi (Asgari Ücretin % 20 Fazlası)
Ayrıca, iş süresince, İdarenin belirlediği işçilere ayda toplam 1800 saat fazla mesai yaptırılacak olup teklif fiyata dahildir.
Yüklenici, temizlik ve diğer işlerde çalışacak toplam 340 adet işçiden;
143 temizlik işçisi, 2 sorumlu şef, 8 aşçı, 2 aşçı yardımcısı, 12 garson 6 kaloriferci, 3 bahçıvan 2 teknisyen yardımcısı olmak üzere toplam 179 adet işçi Bakanlık bünyesinde idarenin istediği yerde ve uygun gördüğü şekilde, 2 temizlik işçisi, 3 adet teknisyen yardımcısı ise Antalya Deniz Kirliliğine Acil Müdahale Merkezi’nde çalıştırılacaktır.
156 adet temizlik işçisi ise aşağıdaki listede bulunan Liman Başkanlıklarında çalıştırılacaktır.
Yüklenici, 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca, Bakanlıkta (Ankara) çalıştırılacak olan temizlik işçilerinden (143 işçi) %4'ü oranında (6 işçi) engelli çalıştırmakla yükümlüdür.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Malzeme Giderleri” başlıklı 25.3.3’üncü maddesinde “İhale konusu işte kullanılacak olan ve yüklenici tarafından karşılanması istenilen (Teknik Şartname’de ayrıntılı listesi verilen) temizlik sarf malzemesi ile ekipman teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Temizlikte Riayet Edilecek Hususlar” başlıklı 2.19’uncu maddesinde “Temizlik yerlerinde bulunan bahçe ile otopark ve yolların temizlik işleri yüklenici tarafından idarenin istediği biçimde düzenli olarak yapılacaktır. Bunun için gerekli ekipman yüklenici tarafından temin edilecektir. (Örn; kar küreği, çalı süpürge, vb.)” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Temizlikte kullanılacak makine, ekipman ve malzeme” başlıklı 11’inci maddesinde “... Temizlikte kullanılacak (1) yıllık ekipman listesi:
…
Yüklenici tarafından temin edilecek (1) yıllık temizlik sarf malzemesi ihtiyaç listesi:
…
Bu Teknik Şartnamede listeleri verilen makine, teçhizat ile temizlik sarf malzemeleri, ekipmanlar, bakanlık merkez birimleri içindir. (Liman başkanlıkları ile Antalya … merkezi dahil değildir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde, Teknik Şartname’de ayrıntılı listesi verilen temizlik sarf malzemesi ile ekipmanların teklif fiyata dahil olduğu belirtilmiştir.
Teknik Şartname’nin 2.19’uncu maddesinden temizlik yerlerine ait bahçe, otopark ve yolların temizlik işinin idarenin istediği biçimde ve düzenli olarak yüklenici tarafından yapılacağı, bu temizlik işinde kullanılacak kar küreği, çalı süpürgesi vb. ekipmanların yüklenici tarafından temin edileceği anlaşılmaktadır.
Teknik Şartname’nin 11’inci maddesinde yer alan “Temizlikte kullanılacak (1) yıllık ekipman listesi” nde 29 kalem temizlik ekipmanı, “Yüklenici tarafından temin edilecek (1) yıllık temizlik sarf malzemesi ihtiyaç listesi” nde ise 45 kalem temizlik sarf malzemesi sayılarak bunların miktar ve ölçü birimleri belirlenmiştir.
Ancak Teknik Şartname incelendiğinde; Teknik Şartname’nin 2.19’uncu maddesinde bahsedilen çalı süpürgesi miktarının söz konusu listelerin ikincisinde 100 adet olarak belirlendiği, fakat aynı maddede bahsedilen kar küreğinin nitelik ve niceliği ile ilgili herhangi bir belirleme yapılmadığı görülmektedir.
Bu belirsizlik başvuru konusu ihaleye ilişkin olarak alınan 14.01.2015 tarihli ve 2015/UH.III-112 sayılı Kurul kararına konu olmuş, söz konusu kararda “her ne kadar Teknik Şartname’de “kar küreğinin” nitelik ve niceliği konusunda belirsizlik bulunuyor ise de, netice de bu unsurların birim fiyat teklif cetveline doğrudan yansımayacağı, diğer bir deyişle bu unsur için net bir miktar belirlemesi yapılmış olsaydı dahi her halükarda istekliler tarafından bu miktarlara uyulması gibi bir zorunluluk bulunmadığı ve bu unsurlara ilişkin maliyet analizi yapılırken ihale konusu işin özellikleri ve kapsamına göre farklı istekliler tarafından kendi bilgi ve tecrübeleri doğrultusunda farklı miktarlar öngörülmesinin mümkün olduğu dikkate alındığında bahse konu belirsizliklerin isteklileri tereddüde düşürmesinin söz konusu olamayacağı” şeklinde değerlendirme yapılmıştır. Buna göre istekliler tarafından kar küreği için bir miktar tespiti yapılarak kar küreği giderinin tekliflere yansıtılması gerektiği ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu giderin miktarına ve birim fiyatına ilişkin de açıklama yapılması gerektiği açıktır.
Yapılan incelemede ihale komisyonunca teklif fiyatı idarece belirlenen kâr hariç yaklaşık maliyetin altında bulunan 3 istekliden 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca açıklama istenildiği, isteklilere gönderilen 10.12.2014 tarihli açıklama talebi yazılarında “ihaleye sunduğu teklif fiyatındaki, temizlik sarf malzemesi, ekipman gibi teklif bileşenlerinin kanıtlayıcı belgeler ile birlikte” hususlarında açıklama istenildiğinin belirtildiği, daha sonra açıklama sunmayan bir isteklinin teklifi reddedilerek 17.02.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin açıklaması yeterli görülen SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmasına, açıklaması yeterli görülen Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
a) SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan açıklamanın incelenmesi neticesinde;
Teklif fiyatı 28.998.556,92 TL olan isteklinin işçilik maliyetini 28.800.196,92 TL olarak hesapladığı,
1 yıllık ekipman maliyetini 8.520,00 TL, 3 yıllık ekipman maliyetini ise 25.560,00 TL olarak belirlediği, bu gidere ilişkin 29 kalemden oluşan Aydoğdu Temizlik Tekstil – Burak Aydoğdu tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan 8.520,00 TL tutarındaki fiyat teklifi ile ilgili satış tutarı tespit tutanağını (Ek-O.6) sunduğu,
1 yıllık sarf malzeme maliyetini 57.600,00 TL, 3 yıllık sarf malzeme maliyetini ise 172.800,00 TL olarak belirlediği, bu gidere ilişkin 45 kalemden oluşan Aydoğdu Temizlik Tekstil – Burak Aydoğdu tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan 57.600,00 TL tutarındaki fiyat teklifi ile ilgili satış tutarı tespit tutanağını (Ek-O.6) sunduğu,
İsteklinin ayrıca açıklaması kapsamında Burak Aydoğdu’ya ait imza beyannamesi, SMMM Dilek Yıldız’a ait faaliyet belgesi, Burak Aydoğdu firmasına ait geçici vergi beyannamesi ile tahakkuk fişini sunduğu görülmüştür.
İstekli tarafından sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde bu tekliflere konu ürünler kapsamında “kar küreği” nin bulunmadığı görülmektedir.
Bu itibarla istekli tarafından teklif bedelinin belirlenmesinde “kar küreği” giderinin dikkate alınmadığı, dolayısı ile isteklinin teklif bileşenlerini ihale dokümanına uygun olarak açıklayamadığı anlaşılmıştır.
b) Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan açıklamanın incelenmesi neticesinde;
Teklif fiyatı 29.300.196,96 TL olan isteklinin işçilik maliyetini 28.800.196,92 TL olarak hesapladığı, firma kârını 54.524,04 TL olarak belirlediği,
1 yıllık ekipman maliyetini 14.342,00 TL, 3 yıllık ekipman maliyetini ise 43.026,00 TL olarak belirlediği, bu gidere ilişkin 29 kalemden oluşan Mamimop Topt. ve Per. Sat. Amb. Tem. Tek. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan fiyat teklifi ile ilgili maliyet tespit tutanağını (Ek-O.5) sunduğu,
1 yıllık sarf malzeme maliyetini 134.150,00 TL, 3 yıllık sarf malzeme maliyetini ise 402.450,00 TL olarak belirlediği, bu gidere ilişkin 45 kalemden oluşan Mamimop Topt. ve Per. Sat. Amb. Tem. Tek. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan fiyat teklifi ile ilgili maliyet tespit tutanağını (Ek-O.5) sunduğu,
İsteklinin ayrıca açıklaması kapsamında Mamimop Topt. ve Per. Sat. Amb. Tem. Tek. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait imza sirküleri, adı geçen firma tarafından idareye hitaben yazılmış 14.01.2015 tarihli yazı, SMMM Dilek Yıldız’a ait faaliyet belgesi Burak Aydoğdu’ya ait imza beyannamesi, SMMM Dilek Yıldız’a ait faaliyet belgesi, Burak Aydoğdu firmasına ait geçici vergi beyannamesi ile tahakkuk fişini sunduğu tespit edilmiştir.
İstekli tarafından sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde bu tekliflere konu ürünler kapsamında “kar küreği” nin bulunmadığı görülmektedir.
Bu itibarla istekli tarafından teklif bedelinin belirlenmesinde “kar küreği” giderinin dikkate alınmadığı, dolayısı ile isteklinin teklif bileşenlerini ihale dokümanına uygun olarak açıklayamadığı anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
a) SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifleri ve ilgili satış tutarı tespit tutanaklarının incelenmesi neticesinde; söz konusu belgelerde kullanılan birimler ile Teknik Şartname’de ilgili malzeme ve ekipman için belirlenen birimler arasında bir uyumsuzluk tespit edilmemiştir.
b) Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifleri ve ilgili maliyet tespit tutanakları ile Teknik Şartname’deki (ve zeyilnamedeki) düzenlemelerin incelenmesi neticesinde aşağıdaki tabloda belirtilen uyumsuzluklar tespit edilmiştir.
  
Teknik Şartname’de istenilen
Fiyat Teklifinde belirtilen     
Maliyet Tespit
Tutanağında Belirtilen
Ürün adı
Ürün birimi
Ürün adı
Ürün birimi
Ürün adı
Ürün birimi
Cam sil 1000 gr.lık
Adet
Aynı
Aynı
Cam Sil
Kg
Pisuar tablet (lavabo ve pisuarlarda)
Kg
Aynı
Aynı
Pisuar tablet
Lt
Çöp poşeti jumbo boy 25 ruloluk (10’luk)
Koli
Aynı
Aynı
Çöp poşeti jumbo boy
Adet
Çöp poşeti orta boy 50 ruloluk (20’lik)
Koli
Aynı
Aynı
Çöp poşeti orta boy 20’lik
Adet
Çöp poşeti küçük boy 50 ruloluk (40’lik)
Koli
Aynı
Aynı
Çöp poşeti küçük boy 40’lık
Adet
Tuvalet kağıdı çift katlı 24’lü
Koli
Aynı
Aynı
Tuvalet kağıdı
Adet
El havlusu (kağıt) 12’li Z katlamalı
Koli
Aynı
Aynı
El havlusu kağıt
Adet
Statik toz toplama maddesi 5 kg lık
Adet
Aynı
Aynı
Statik toz toplama maddesi
Kg
Mavi dokuma bezi (12’li)
Pk
Aynı
Aynı
Mavi dokuma bezi
Adet
Cam lastiği
Mt
Aynı
Aynı
Aynı
Adet
Su hortumu
Mt
Aynı
Aynı
Aynı
Adet
Kıvırcık paspas
Metre
Aynı
Aynı
Aynı
Adet
Yukarıda aktarılan tablo incelendiğinde söz konusu maliyet tespit tutanaklarında belirtilen kimi ürün adları ve birimlerin fiyat teklifleri ile Teknik Şartname belirtilen ürün adları ve birimleri ile uyumlu olmadığı görülmektedir. Bu hususun ise fiyat teklifinin mevzuata uygunluğunu etkileyeceği açıktır. Söz gelimi statik toz toplama maddesinin birim maliyeti, maliyet tespit tutanağında “2.950,00 TL / 100 kg” işleminin sonucunda 29,50 TL olarak bulunmuş olup, bu tutar “1 kg” statik toz toplama maddesinin maliyetini göstermektedir. Oysa fiyat teklifinde “5 kg lık” statik toz toplama maddesinin birim fiyatı 30,00 TL olarak belirlenmiştir.
Bu itibarla istekli tarafından sunulan fiyat teklifleri ile söz konusu maliyet tespit tutanaklarının uyumlu olmadığı, bu durumda ise fiyat teklifine konu giderlerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olarak tevsik edildiğinden bahsedilemeyeceği anlaşıldığından isteklinin açıklamasının yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde “Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan açıklamanın incelenmesi neticesinde;
İsteklinin temizlik sarf malzemelerine ilişkin 45 kalemden oluşan Mamimop Topt. ve Per. Sat. Amb. Tem. Tek. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan fiyat teklifi ile ilgili maliyet tespit tutanağını (Ek-O.5) sunduğu,
Söz konusu fiyat teklifinde ihale konusu işten bahsedildiği ve fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.28./.11./.2014.) tarih ve (05) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” şeklindeki beyana yer verildiği,
Bazı mallara ilişkin fiyat teklifinde belirlenen birim fiyatlar ile bahsedilen tutanakta hesaplanan ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin;
Malın adı
Birim fiyat (TL)
Birim maliyet (TL)
Yer bezi
0,50
0,60
Mavi dokuma bezi (12’li)
10,00
10,50
Güderi bez
1,50
2,00
Şeklinde olduğu,
İsteklinin temizlik ekipmanlarına ilişkin 29 kalemden oluşan Mamimop Topt. ve Per. Sat. Amb. Tem. Tek. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen SMMM Dilek Yıldız’ın imza ve kaşesini taşıyan fiyat teklifi ile ilgili maliyet tespit tutanağını (Ek-O.5) sunduğu,
Söz konusu fiyat teklifinde ihale konusu işten bahsedildiği ve fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.28./.11./.2014.) tarih ve (04) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” şeklindeki beyana yer verildiği,
Bazı mallara ilişkin fiyat teklifinde belirlenen birim fiyatlar ile bahsedilen tutanakta hesaplanan ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin;
  
Malın adı
Birim fiyat (TL)
Birim maliyet (TL)
Yıkama pedi
4,50
5,70
Su hortumu
1,00
1,10
Şeklinde olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda verilen tablolarda belirtilen malların birim fiyatlarının ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında olduğu dikkate alındığında söz konusu fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olarak düzenlenmediği anlaşılmaktadır. Dolayısı ile isteklinin açıklamasının daha önce belirtilen hususların yanı sıra bu yönü ile de yeterli olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan yapılan bu tespit, SMMM Dilek Yıldız’ın fiyat tekliflerindeki yukarıda aktarılan beyanlarının gerçeği yansıtmadığını da ortaya koymaktadır. Dolayısı ile anılan şahsın ihale sürecini ve ihale sonucunu etkileyebilecek gerçeğe aykırı imzalı beyanda bulunduğu düşünüldüğünden bu hususun değerlendirilmek üzere Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne bildirilmesi gerekmektedir.
5) Başvuru sahibinin 5, 6, 7 ve 8’inci iddialarına ilişkin olarak:
Başvuru sahibinin 2, 3 ve 4’üncü iddialarına ilişkin yapılan inceleme sonucunda SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapılan açıklamaların yeterli olmadığı ve adı geçen isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin 5, 6, 7 ve 8’inci iddialarına ilişkin inceleme ve değerlendirme yapılabilmesi için gerekli bilgi ve belgelerin idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer almadığı görülmüştür. Ayrıca idarenin 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesine göre gerekçeli bir karar alması gerekirken idarece söz konusu iddialar ile ilgili bir inceleme yapılmaksızın gerekçesiz karar alındığı tespit edilmiştir.
Bu durumda söz konusu iddialara ilişkin öncelikle idare tarafından bir inceleme ve değerlendirme yapılması gerekmekte ise de, bahsedilen iddiaların yukarıda adı geçen iki isteklinin yaptıkları açıklamaların yeterli olmadığına yönelik olduğu, yukarıda yapılan incelemede ise anılan isteklilerin açıklamalarının yeterli olmadığı tespitinin zaten yapıldığı, dolayısı ile bu aşamada idarece yapılacak incelemenin ihalenin sonucuna tesir etmeyeceği göz önüne alındığında, bahse konu inceleme ve değerlendirmenin mevcut durumda yapılmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Dörtel Sosyal Hizmetler Sağlık İnş. Taşımacılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan idarece Kuruma gönderilen 20.04.2015 tarih ve 27236 sayılı yazıda SFK Temizlik Hizmetleri Bilgisayar Turizm Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özata Gıda Soğuk Hava Tes. Sosyal Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklif geçerlilik süresini uzatmadığı belirtilmiştir. Ancak bu hususa ilişkin henüz ihale komisyonunca alınan bir karar bulunmadığından yukarıda yapılan incelemede bu husus dikkate alınmamış olup bu hususun ihale komisyonu tarafından ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.
 Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) SMMM Dilek Yıldız’ın beyanı hakkında yapılan tespit ile ilgili Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne bildirimde bulunulmasına,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy