(4734 S. K. m. 54, 65)
Toplantı No: 2011/026
Gündem No: 30
Karar Tarihi: 24.03.2011
Karar No: 2011-UH.I-1105
Şikayetçi: Kaçmazlar Lojistik Petrol İnşaat Alternatif Yakıt San. ve Tic. AŞ., VEKİLİ: Av. S.Murat ÇELİKTEN, Kızılırmak Mahallesi 53.Cadde 1450. Sokak Ulusoy Plaza Kat.7 26-27 Çukurambar Çankaya/ANKARA
İhaleyi yapan idare: Karayolları Genel Müdürlüğü 11.Bölge Müdürlüğü, Selimbey Mahallesi Iskele Caddesi - 65090 Merkez / Van
Başvuru tarih ve sayısı: 21.02.2011 / 9923
Başvuruya konu ihale: 2010/560419 İhale Kayıt Numaralı "Batman Rafinerisinden Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde B 50/70 Bitüm Nakli" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 22.03.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.(06.18).(G028)./2011-11E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Karayolları Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 10.01.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Batman Rafinerisinden Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde B 50/70 Bitüm Nakli” ihalesine ilişkin olarak Kaçmazlar Lojistik Petrol İnşaat Alternatif Yakıt San. ve Tic. A.Ş.’nin 08.02.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 11.02.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 21.02.2011 tarih ve 9923 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.02.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) İhale konusu işe ilişkin olarak idareye sunulan tekliflerinin aşırı düşük görülmesi nedeniyle, kendilerinden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, 27.01.2011 tarihinde idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece yeterli görülmeyerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karşın, idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarece kendilerine verilen cevabi yazıda tekliflerinin fiyat analizlerinde kullanılan motorin fiyatının (2,26 TL/lt) Kartallar Petrol Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinde yer alan motorin fiyatı (2,27 TL/lt) ile uyumlu olmadığı gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak anılan firmadan alınan proforma faturada motorin fiyatının 2,26TL/lt yazıldığı ve tekliflerinde kullanılan fiyat ile uyumlu olduğu, Kartallar Petrol Ltd. Şti.’nden alınan fiyat teklifinde yazılan motorin fiyatının sehven 2,27 TL/lt yazıldığı,
Söz konusu işin bitüm nakli hizmet işi olduğu, ancak idarece aşırı düşük tekliflerin sorgulanması ve idareye sunulan aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde mal alımı ihalelerine ilişkin mevzuatın uygulanarak hatalı değerlendirme yapıldığı,
2) Hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin hesaplanmasında mevzuat gereğince uygulanması gereken yüklenici kar ve genel giderler payının, yaklaşık maliyetin % 20’si kadar olması gerekirken, idarece % 25 kar ve genel giderler payı öngörülerek yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı, iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
10.01.2011 tarihinde yapılan ihaleye 13 isteklinin katıldığı, 3 teklifin ilgili isteklilerce idareye sunulan belgelerinin uygun bulunmaması nedeniyle, 6 isteklinin teklifinin ise idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun görülmediğinden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, Batman Solmaz Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti., Özhancan Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
İdari şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin belgeler” başlıklı 2 nci maddesinin (a) bendinde; “Batman Rafinerisinden Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde B 50/70 Bitüm Nakli” olarak belirtilen işin, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet işi olduğu, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerine yönelik olarak aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla Kurum tarafından belirlenmiş bir sınır değer veya sorgulama kriteri bulunmamakla beraber, istikrar kazanmış Kurul kararları gereğince karsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekmektedir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin 3 üncü bendinde, hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin içerisindeki kar ve genel giderlere ilişkin tutarın en fazla % 20 olarak belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
İhale konusu işte, Karayolları 11. Bölge Müdürlüğünün ihtiyacı olan 40.000 ton bitüm malzemesinin Batman rafinerisinden Bölge Müdürlüğüne bağlı Van, Tatvan, Muş, Erciş, Adilcevaz, Yüksekova ve Ahlat’ta bulunan birimlere taşınmasının öngörüldüğü, anılan işin yaklaşık maliyetinin, bitüm malzemesinin taşınacağı yerin Batman rafinerisine olan mesafeleri göz önünde bulundurularak hesaplandığı,
Birim fiyatın, Karayolları Genel Müdürlüğünün birim fiyat tariflerinde nakliye analizleri için taşıma mesafesi 10.000 metreden fazla ve 07.006 poz numarası ile tanımlanan F:1,25*K*(0,0007*M+0,01)*A nakliye formülü esas alınarak hesaplandığı,
Birim fiyata dahil olan masrafların, 07.006 pozun tarifinde belirtilen; nakliye işçiliği, malzeme, makine, alet ve edevat masrafları ile yüklenici karı ve genel giderlerinden meydana geldiği, anılan formülün kullanılması ile hesaplanan birim fiyatın içerisindeki kar ve genel giderler payının % 25 olduğu,
İhale konusu işin hizmet işi olması nedeniyle, yaklaşık maliyetin içerisindeki kar ve genel giderlere ilişkin tutarın en fazla % 20 olarak belirlenmesi gerekmekte ise de, söz konusu işin tamamının nakliye işinden oluştuğu, Karayolları Genel Müdürlüğünün birim fiyat tariflerinde nakliye için öngörülen pozun içerisinde ihaleli işler için kullanılan nakliye formülünde “1,25” olarak yer alan parametrenin nakliye dahil yüklenici karı ve genel giderler katsayısını oluşturduğu, katsayının virgülden sonraki 25 değeri kar ve genel giderlere ilişkin masrafı ifade ettiği, dolayısı ile idarece belirlenen birim fiyatın içerisinde % 25 kar ve genel giderler payının bulunduğu, işin niteliği ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında 07.006 nakliye pozunun kullanılması nedeniyle, yaklaşık maliyete % 25 yüklenici karı ve genel giderler tutarının ilave edilerek yaklaşık maliyetin 1.430.026,00 TL olarak hesaplandığı,
4734 sayılı Kanunu “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder.” Bu teklifler reddedilmeden önce idarece belirlenen süre içerisinde, teklifleri aşırı düşük bulunan isteklilerden, teklifte önemli olduğu tespit elden maliyet bileşenleri ile ilgili olarak, hesaplanan yaklaşık maliyet içerisindeki kar ve genel giderler payının yaklaşık maliyetin % 25’ini oluşturduğu dikkate alındığında, karsız yaklaşık maliyetin 1.430.026,00/1,25= 1.144.020,80 TL olduğu, bu tutarın altında teklif sunan isteklilerden mevzuat gereğince aşırı düşük teklif açıklamasının istenilmesi gerektiği, ancak idarece 972.417,00 TL’nin sınır değer belirlenerek bu tutarın altında teklif sunan; Kaçmazlar Lojistik Pet. İnş. Alt. Yak. San.ve Tic. A.Ş., Sönmez Kardeşler Pet. Ürn. San.Tic. Ltd. Şti., Merpet Pet. Ürn. Nak. Taah. San.ve Tic. Ltd. Şti., Diyarbakır Dolunay Pet. Ürn. İnş. Gıda İth. ihrc. San. Tic. Ltd. Şti., Ser-Can Tic.(Mehmet Muhdi Polat) + Pol-Ka Asf. Ürn. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile ile Özceylan Day. Tük. Mad. Pet. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. + Ceylan Asf. Ürn. İnş. Nak. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığından; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59 uncu maddesinde yer alan; “ …
a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.
Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır.” hüküm gereğince, idarenin 20.01.2011 tarihli yazısı ile bitüm nakline ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, ancak karsız yaklaşık maliyet olarak hesaplanan 1.144.020,80 TL’nin altında 1.025.920,00 TL teklif sunan ve ihale üzerinde bırakılan Batman Solmaz Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti., Özhancan Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığından da aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekirken anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının istenilmediği görülmüştür.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet işlerinde aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerin yapacakları teklif açıklamaları; Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.3 üncü maddesinde yer alan: “Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.” açıklama gereğince, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunulması gerektiği, belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamaların kabul edilmeyerek söz konusu tekliflerin reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
Başvuru sahibi tarafından 27.01.2011 tarihinde idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklaması ve eki belgelerin incelenmesi sonucunda; anılan istekli tarafından önerilen fiyat tutarının maliyet bileşenlerinin;
Motorin gideri ( 201.116,682 lt * 2,26 TL/lt) :454.523,70 TL
Lastik Gideri (12 adet *565 TL) : 38.848,18 TL
Personel gideri ( 3,5 ay*1.009TL *3,5 ay) :105.954,45 TL
Amortisman gideri: 26.600,00 TL
Sözleşme ve diğer giderler: 9.687,00 TL
Yüklenici karı: 71.486,39 TL
Toplam: 707.100,00 TL
Olarak hesaplandığı,
İhale konusu nakliye işinde çalıştırılması öngörülen araçların, ilgilinin demirbaş amortisman defterine kayıtlı olduğu belirtilen ve YMM tarafından düzenlenerek onaylanan araç listesinin açıklama ekinde idareye sunulduğu, yakıt giderinin 23.12.2010 tarihinde Kartallar Petrol Tur. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden alınan fiyat teklifinde bulunan motorin fiyatına dayalı olarak açıklandığı, teklifte KDV hariç kırsal motorin fiyatının (2,2742 TL/lt) verildiği, ancak şikayetçinin birim fiyat analizinde teklif fiyatta bulunan birim fiyattan farklı olarak 2,26 TL/lt motorin fiyatını kullanarak yakıt giderinin hesaplandığı,
Araç lastik giderinin, 20.12.2010 tarihinde Turanlar Lastik Pet. İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nden alınan fiyat teklifinde bulunan fiyata dayalı olarak açıklandığı, teklifte KDV hariç araç lastik fiyatının 585,00 TL olarak verildiği,
Motorin ve araç lastik giderlerinin açıklamalarına dayanak gösterilen fiyat tekliflerinin ekinde tevsik edici belge olarak satış faturalarının sunulduğu,
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.4 üncü maddesinde yer alan; “Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.” açıklama gereğince, isteklinin açıklamalarına dayanak teşkil eden proforma fatura/fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.4.2.4 üncü maddesinde tanımlanan meslek mensubu onayının bulunmadığı,
İdareye verilen açıklama ekinde yer alan satış faturalarında bulunan fiyatlar ile tevsik edilerek, önerilen fiyat açıklamalarının ise aynı Tebliğin 79.4.2.16 ncı maddesinde yer alan; “ İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.” açıklama gereğince kabul edilmesinin mümkün olmadığı,
Diğer taraftan, ihale dokümanında idarenin bitüm depolama kapasitesi ve iş sezonu dikkate alınarak işin süresinin 300 gün olarak belirlendiği, idari şartnamenin “Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hususlar” başlıklı 10 uncu maddesinde; işin uygulanmasına esas olmak üzere; işin süresini kapsayan iş programının yüklenicilerce hazırlanarak idareye verilemesinin istenildiği,
Şikayetçinin teklifinin maliyet bileşenleri arasında yer alan işçilik giderinin 3,5 ay (105 gün) üzerinden hesaplandığı, ancak iş programında yer alacak işin süresi göz önünde bulundurulduğunda; işçilik giderinin yapılan düzenleme ve iş programı gereğince, 10 ay (300 gün) üzerinden hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır.
Söz konusu ihalede Kaçmazlar Lojistik Pet. İnş. Alt. Yak. San.ve Tic. A.Ş. tarafından idareye sunulan teklif fiyatına dayanak gösterilen belge ve açıklamaların, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79 uncu maddesinde tanımlanan kriterleri taşımadığı anlaşıldığından, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin tesis edilen idare kararının mevzuata aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8 inci maddesinin 10 uncu fıkrasında; “ İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasında ise; “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibince 08.02.2011 tarihinde idareye yapılan şikayet başvurusunda; yukarıda incelenen iddianın yer aldığı, ancak şikayetçinin 21.02.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet başvurusunda ise; idareye yapılan başvuru konuları arasında yer almayan bir başka şikayet konusuna yer verilerek, idareye yapılan şikayet konularından farklı olarak Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu görülmüştür.
Şikayetçinin, idareye yapılan şikayet başvurusunda ve idarenin yapılan şikayet başvurusu üzerine almış olduğu kararında yer almayan iddiasının itirazen şikayete konu edilemeyeceği anlaşılmış olup, yukarıda aktarılan mevzuat hükmü gereğince, başvuru sahibinin bu iddiasının 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden reddedilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmadığı yönünde yapılan tespit ile; Kaçmazlar Lojistik Pet. İnş. Alt. Yak. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin tesis edilen idare karırının yerinde olduğu, ihale üzerinde bırakılan Batman Solmaz Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti., Özhancan Pet. Nak. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı hakkında aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. maddesinin 1. fıkrasında; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
9. maddesinde; “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alamı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 8. maddesinde;
“(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,
“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9. maddesinin 3. Fıkrasında ise; “Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici karı ekleneceği” hükmü yer almaktadır.
İdarenin incelemeye konu ihaleye ilişkin olarak yaklaşık maliyeti oluşturmak üzere fiyat analizi verilerinden faydalandığı ve fiyat analizleri verileri başlıklı tabloda müteahhit karı olarak %25 oranının belirtildiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Mevzuatında, idarelerce hesaplanan yaklaşık maliyetin; ihale konusu iş için öngörülecek ödenek tutarının belirlenmesi, ihale sürecinde istekliler tarafından sunulan tekliflerin fiyat yönünden uygunluğunun değerlendirilmesi ve aşırı düşük teklif sınır değerinin belirlenmesi aşamalarında oldukça önemli bir parametre olduğu ortadadır. Bu nedenle, idareler tarafından yaklaşık maliyetin doğru, tutarlı bir şekilde ve titizlikle hesaplanması gerekmektedir.
İncelemeye konu ihalede; idarece hazırlanan yaklaşık maliyete % 25 oranında yüklenici karı ilave edildiği, bununda yukarıda belirtilen mevzuat hükmüne aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; incelemeye konu ihalede “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin karara katılmıyorum.(¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy