(4734 S. K. m. 5, 54, 56, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 8)
Toplantı No: 2020/017
Gündem No: 43
Karar Tarihi: 10.04.2020
Karar No: 2020/UH.II-696
BAŞVURU SAHİBİ:
Hanedan Kurumsal Hizmetler Gıda Yemek Temizlik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/32851 İhale Kayıt Numaralı “750000 Öğün Malzemeli Yemek Alımı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 24.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “750000 Öğün Malzemeli Yemek Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hanedan Kurumsal Hizmetler Gıda Yemek Temizlik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından 13.03.2020 tarih ve 13479 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/497 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edildiği ancak bu işlemde kullanılan takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, ihalede 30 adet ihale dokümanı indirildiği, 14 isteklinin teklif verdiği, kendi tekliflerinin de aralarında bulunduğu 8 teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı kaldığı, yaklaşık maliyetin altındaki geçerli teklifler dikkate alındığına Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinin sağlandığı, ihalenin iptal edilmesi ve yeniden ihaleye çıkılması durumunda ihalenin daha yüksek bedelle sonuçlanmasının muhtemel olduğu, bu nedenle ihale yetkilisi tarafından alınan iptal kararının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri belirleyen 5’inci maddesinde, idarelerin anılan Kanun’a göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu; yaklaşık maliyeti düzenleyen 9’uncu maddesinde, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet tespit edileceği, ihalenin karara bağlanması ve onaylanmasını düzenleyen 40’ıncı maddesinin altıncı fıkrasında ihale yetkilisinin, komisyon karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği hüküm altına alınmıştır. Anılan maddenin gerekçesinde ihale komisyonları tarafından ihalenin yapıldığına dair alınan kararların harcamaya izin veren ihale yetkilisinin onayı ile geçerli olacağı belirlenerek, gerekli incelemeleri yapmasının sağlandığı belirtilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinin ikinci fıkrasında, yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde; kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar, ihale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar esas alınarak yaklaşık maliyet tespit edileceği; üçüncü fıkrasında, idarelerin yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, ikinci fıkrada belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilecekleri; dördüncü fıkrasında ise fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verileceği, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulacağı ve fiyatların KDV hariç isteneceği, istenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturaların değerlendirmeye alınmayacağı ve buna ilişkin gerekçelerin yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterileceği düzenlenmiştir.
Yukarıda atıf yapılan mevzuat kuralları bir arada değerlendirildiğinde, ihale sürecinde tekliflerin değerlendirilmesi konusundaki işlemlerin ihale komisyonu tarafından yapılacağı, ancak komisyonun tesis ettiği işlemin tek başına geçerlik kazanmayacağı, ihale yetkilisinin onayının gerekeceği, ihale yetkilisinin kararının, ihale kararının onaylanması şeklinde olabileceği gibi ihalenin iptali yönünde de yürütülebileceği, Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ihale yetkilisinin, ihale komisyonu kararını onaylaması veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihaleyi iptal etmesi konusunda takdir yetkisi bulunduğu, ancak bu yetki mutlak ve sınırsız bir nitelikte olmadığından, takdir yetkisinin anayasal ilkeler çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması, tesis edilen işlemin gerekçesinin açıkça ortaya konulması ve somut olaya ilişkin öğelerin hesaba katılarak nesnelliğe ve tarafsızlığa uygun şekilde hareket edilmesi gerektiği, dolayısıyla, anılan hüküm gereğince, ihale yetkilisinin ihaleyi iptal yetkisi bulunmakla birlikte, bu yetkinin yukarıda yer alan unsurlara uygun olarak kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Tekliflerin elektronik ortamda alındığı, işin süresinin 28.06.2020-31.12.2021 tarihleri arasında olduğu başvuruya konu ihale 24.02.2020 tarihinde gerçekleştirilmiş, ihaleye toplam 14 istekli katılmış, 6 isteklinin teklifleri çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakılmış, geçerli teklifler arasından en düşük iki teklif sahibi olan Hanedan Kurumsal Hizmetler Gıda Yemek Temizlik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile AGV Gıda Yem. Temiz. İnşaat Taşıma Tur. San. Tic. Ltd. Şti.den yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan belgeleri sunmaları talep edilmiş, ihale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda firmalar tarafından sunulan belgelerin beyan edilen bilgileri doğruladığı tespit edilerek ihale başvuru sahibi Hanedan Kurumsal Hizmetler Gıda Yemek Temizlik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. üzerinde bırakılmış, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak ise AGV Gıda Yem. Temiz. İnşaat Taşıma Tur. San. Tic. Ltd. Şti. belirlenmiş, ancak ihale yetkilisi ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının yaklaşık maliyete çok yakın olmasını ve aynı türde yemek hizmeti veren çevre üniversitelerde ihale bedellerinin çok daha uygun olmasını gerekçe olarak belirterek 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin sağlanmaması gerekçesiyle ihaleyi iptal etmiştir.
İdarenin iptal gerekçesinin “750.000 Öğün, malzemeli yemek alımı ihalesi için 24.02.2020 Pazartesi günü saat 10.00 da yapılan E-ihalede 30 (otuz) adet firmanın doküman satın aldığı, 14 (ondört) adet isteklinin teklif verdiği görülmüştür. Yapılan incelemelerde İhale Komisyonu tarafından ekonomik açıdan en avantajlı fiyat teklifi veren ilk 3 firmanın beyan ve bilgi eksikliği nedeniyle teklifleri değerlendirme dışı bırakılmıştır. İhalenin yaklaşık maliyeti 11.205.000,00 TL, ihale üzerinde bırakılan firmanın teklif bedeli ise 11.025.000,00 TL’dir. Dolayısıyla teklif fiyatının yaklaşık maliyetin %98.39 ’una tekabül ettiği yani bir diğer ifadeyle yaklaşık maliyete çok yakın olduğu, çok az tenzilat yapıldığı görülmektedir. İhalede oluşan fiyat teklifinin Yaklaşık maliyete çok yakın olması, aynı türde yemek hizmeti veren çevre üniversitelerde ihale bedellerinin çok daha uygun olması, ihtiyaçların uygun şartlarda sağlanması ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasının sağlaması için; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 5. maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur” denilmektedir. Bu nedenlerle kamu kaynaklarının verimli kullanılması ilkesi ve İlgili kanunun 5. maddesi gereği “750.000 öğün malzemeli yemek alım ” ihalesi iptal edilmiştir. İşin sürekliliğinin esas olması nedeniyle ivedi olarak tekrar ihaleye çıkılacak olup; tüm istekliler 4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesine binaen itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler…” şeklinde olduğu görülmüştür.
İncelenen ihale kapsamında, ihale konusu işte idarece yaklaşık maliyetin 11.205.000,00 TL (öğün birim fiyatı: 14,94 TL) olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının ise 11.025.000,00 TL (öğün birim fiyatı: 14,70 TL) olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatının yaklaşık maliyetin %98,39 oranında olduğu ve bu çerçevede idarenin ihaleyi iptal etmesinin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy