(4734 S. K. m. 5, 40, 53, 65) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ m. 11)
Toplantı No : 2018/046
Gündem No : 25
Karar Tarihi : 14.08.2018
Karar No : 2018/UH.I-1524
BAŞVURU SAHİBİ: Ebubekir Aydın
İHALEYİ YAPAN İDARE: Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2018/63294 İhale Kayıt Numaralı “Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerin 32 Ay Süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 20.03.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerin 32 Ay Süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Ebubekir Aydın tarafından 30.07.2018 tarih ve 40934 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.07.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1251 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale sürecine ilişkin gelinen noktada teklif geçerlilik sürelerinin 18.07.2018 tarihinde dolduğu ve teklif geçerlilik sürelerinin uzatılması ile ilgili olarak idareye ulaşan herhangi bir yazılı taleplerinin de bulunmadığı gerekçesiyle ihalenin 12’nci kısmının iptaline karar verildiği, ancak söz konusu işlemin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2. .1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerin 32 Ay Süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet Alımı İşi
b) Miktarı ve türü:
Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerin 32 Ay Süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet Alımı İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Diyarbakır Ağız Ve Diş Sağlığı Merkezi, Bismil Devlet Hastanesi , Çermik Devlet Hastanesi, Çınar İlçe Devlet Hastanesi, Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi , Dicle Devlet Hastanesi , Eğil İlçe Devlet Hastanesi , Ergani Devlet Hastanesi , Hani İlçe Devlet Hastanesi, Dr. Abdullah Biroğul Kulp İlçe Devlet Hastanesi, Lice Halis Toprak Vakfı Devlet Hastanesi, Diyarbakır Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi Ve Silvan Dr.Yusuf Azizoğlu Devlet Hastanesi
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar
20.2.1.
Bu ihale 13 kısımdan oluşmaktadır. Kısımların tümünü, birkaçını ya da sadece birini yüklenici olarak alan firma ile tek sözleşme yapılacaktır. 13 kısmın 13'ü farklı firmalarda kalması durumunda 13 ayrı sözleşme firmalarla ayrı ayrı imzalanacaktır.…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Şartname maddelerine bakıldığında, ihale konusu işin “Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerin 32 Ay Süreli Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Hizmet Alımı İşi” olduğu, ihale sonucunda, ihale üzerine bırakılan istekli ile her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacağı düzenleme altına alınmıştır.
Ayrıca, uyuşmazlığa konu ihalede kısmî teklif verilmesine imkân tanındığı görülmüş olup başvuru sahibi tarafından ihalenin başvuruya konu edilen kısmının “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmı olduğu anlaşılmıştır.
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerde ifade edildiği şekliyle ihalenin başvuruya konu “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmına ilişkin süreci özetle şöyledir:
20.03.2018 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin bahse konu kısmına 3 (üç) istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde ihalenin Monad Yazılım Bil. Eğitim Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Ebubekir Aydın’ın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Daha sonra başvuru sahibi Ebubekir Aydın / Aybest Bilgisayar Sistemleri tarafından 26.04.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.04.2018 tarihli yazısı ile reddine karar verilmesi üzerine, başvuru sahibince 07.05.2018 tarih ve 26813 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.05.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş olup söz konusu başvuruya ilişkin yapılan inceleme neticesinde alınan 31.05.2018 tarih ve 2018/UH.I-1071 sayılı Kurul kararı ile ihalenin şikâyete konu “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmına ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli Monad Yazılım Bil. Eğitim Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği,
Bunun üzerine ihale komisyonu tarafından alınan düzeltici ihale komisyonu kararı ile ihalenin uyuşmazlığa konu “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmının başvuru sahibi Ebubekir Aydın üzerinde bırakılmasına, Akgün Bil. Program ve Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.
Bu defa Monad Yazılım Bil. Eğitim Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 04.07.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarece 05.07.2018 tarihinde alınan karar ile reddine karar verilmesi üzerine, başvuru sahibince 13.07.2018 tarih ve 38040 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş olup, söz konusu başvuruya ilişkin yapılan inceleme neticesinde alınan 18.07.2018 tarih ve 2018/UH.IV-1342 sayılı Kurul kararı ile “başvurunun reddine” karar verildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine, idare tarafından başvuru sahibine 23.07.2018 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen kararda “… 20.03.2018 tarihinde yapılan ihaleye ait teklifinizin geçerlilik süresi 18.07.2018 tarihinde dolmuştur. İhalede verilen teklifin geçerlilik süresi dolmasına rağmen tarafınızca geçerlilik süresinin uzatılması ile ilgili olarak tarafımıza ulaşan herhangi bir yazılı talebiniz bulunmadığından ve teklif geçerlilik süresi de dolduğundan dolayı sözleşmeye davet edilmeniz mümkün bulunmamaktadır. Teklif geçerlilik süresinin dolması nedeniyle ihalenin iptal edilmesine karar verilmiştir …” gerekçelerine yer verilmek suretiyle ihalenin iptaline karar verildiği görülmüştür.
Öte yandan, idare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden, başvuru sahibi tarafından 27.07.2018 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu başvuru üzerine idare tarafından alınan 30.07.2018 tarihli karar ile, idare tarafından 20.07.2018 tarihinde alınan ihalenin iptali kararında belirtilen iptal gerekçesine ek olarak başka gerekçelere de yer verilmek suretiyle başvurunun reddedildiği görülmüş olup söz konusu kararın başvuru sahibine EKAP üzerinden 30.07.2018 tarihinde gönderilerek tebliğ edildiği anlaşılmıştır. Bu doğrultuda, her ne kadar idare tarafından şikâyet üzerine alınan kararda, ihalenin iptali kararında belirtilen iptal gerekçelerine ek olarak başka gerekçelere de yer verilmiş ise de; itirazen şikâyet başvurusu kapsamında yapılan inceleme; idarece 23.07.2018 tarihinde EKAP üzerinden başvuru sahibine gönderilen iptal kararında belirtilen gerekçeler ve itirazen şikâyete konu edilen hususlar ile sınırlı olarak yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesinde “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24 üncü maddesinde “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 (yüz yirmi) takvim günüdür.
24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.
24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.
24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri belirleyen 5’inci maddesinde, idarelerin anılan Kanun’a göre yapılan ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, aynı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ihale yetkilisinin, ihale komisyonu kararını onaylaması veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihaleyi iptal etmesi hususunda takdir yetkisi bulunmaktadır. Ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin anayasal ilkeler çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması gerekmektedir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerine göre uluslararası mevzuata uyum sağlamak üzere isteklilerce süresiz teklif verilmesi uygulamasına son verilerek, tekliflerin işin özelliğine göre ihale dokümanında belirlenecek süre içerisinde geçerli olmasına ilişkin düzenleme getirilmiştir. Buna göre tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilecek olup idarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan kamu ihale mevzuatı çerçevesinde, teklif geçerlilik süreleri en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilmekte, ayrıca kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikâyet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması ve buna bağlı olarak ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatılmış yeni teklif geçerlilik süresi de dolmasına rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda, ilgili isteklilere sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir.
Bu doğrultuda ihale dokümanı kapsamında tekliflerin geçerlilik süresine ilişkin düzenlemelere bakıldığında, tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 (yüz yirmi) takvim günü olarak belirlendiği görülmüştür. Buna ilaveten ihtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılmasının istekliden talep edilebileceği düzenlenmiş olup isteklinin idarenin bu talebini kabul veya reddedebileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, geçerli teklif sahiplerinin teklif geçerlilik sürelerinin ihale tarihinden itibaren 120 (yüz yirmi) takvim günü olan 18.07.2018 tarihinde dolması üzerine, idarece, istekliler tarafından teklif geçerlilik süresinin uzatılması ile ilgili olarak idareye herhangi bir yazılı talebin ulaşmadığı, bu nedenle geçerli teklif sahiplerinin teklif geçerlilik sürelerinin dolduğu gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği görülmüştür. Ancak yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanı kapsamında belirlenen süre kadar uzatılmasının idare tarafından, istekliden talep edilmesi gerektiği anlaşılmış olup bu kapsamda ihale işlem dosyasındaki belgeler üzerinden yapılan incelemede idare tarafından isteklilerin teklif geçerlilik sürelerinin uzatılıp uzatılmayacağı dair ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye yönelik herhangi bir tebligatta bulunulmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları doğrultusunda ihale sürecinin uzaması ve isteklilerin teklif geçerlilik sürelerinin dolması halinde bu sürenin uzatılabilmesinin mümkün olduğu ve ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerektiği dikkate alındığında, idare tarafından isteklilerin teklif geçerlilik sürelerinin dolması neticesinde, idarece teklif geçerlik süresinin uzatılıp uzatılmayacağının anılan isteklilere sorulmaksızın sadece isteklilerin teklif geçerlilik sürelerinin dolduğu gerekçesiyle ihalenin şikâyete konu “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmının iptaline karar verilmesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde… tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir” açıklamasına yer verilmiştir.
Bu çerçevede ihalenin başvuruya konu edilen “Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi” isimli 12’nci kısmına ait yaklaşık maliyet dikkate alındığında, 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince itirazen şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 8.562, 00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından ise toplam yaklaşık maliyet üzerinden 12.843,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı anlaşılmıştır. Bu nedenle Kurum hesaplarına fazladan yatırıldığı tespit edilen 4.281,00 TL’nin, başvuru sahibinin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iade edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) İdarenin ihalenin 12’nci kısmının iptali kararının iptaline,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy