(4734 S. K. m. 2, 3, 10, 54, 65, 67) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 31, 43, 45, 47) (İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik m. 18)
Toplantı No: 2012/006
Gündem No: 50
Karar Tarihi: 19.01.2012
Karar No: 2012/UH.II-470 
Şikayetçi: Hazar Sosyal Hizmetler Yemek İnş. Pet. Nak. San. Ve Tic. Ltd. Şti., Cevizlidere Caddesi No:40/15 BALGAT/ ANKARA
İhaleyi yapan idare: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü(Tpao) Tpıc Türkiye Petrolleri Ulus. Ltd. Şti., Sögütözü Mah. Sögütözü Cad 27 06520 ANKARA
Başvuru tarih ve sayısı: 23.12.2011 / 54358
Başvuruya konu ihale: 2011/137182 İhale Kayıt Numaralı "Sondaj, Workover, Log Ve Wireline, Çimentolama Ve Benzeri Servis Hizmetlerinin Ve Talep Edilecek Tüm Operasyonların, İdare Tarafından Temin Edilecek Malzeme Ve Makinalar İle Haftada 7 Gün 24 Saat Çalışmak Suretiyle" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 17.01.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.H.(4492).(0258)./2011-67E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Türkiye Petrolleri Ulus. Ltd. Şti. (TPIC) tarafından 10.10.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Sondaj, Workover, Log ve Wireline, Çimentolama ve Benzeri Servis Hizmetlerinin ve Talep Edilecek Tüm Operasyonların, İdare Tarafından Temin Edilecek Malzeme ve Makineler İle Haftada 7 Gün 24 Saat Çalışmak Suretiyle Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hazar Sosyal Hizmetler Yemek İnş. Pet. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 07.12.2011 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.12.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 23.12.2011 tarih ve 54358 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.12.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
1) 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) 4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendinde yer alan hükümde bulunan parasal limiti göz ardı ederek hizmet alımı yapan idarenin bu işleminin idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bildirilmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar: Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) İhale uhdesinde kalan istekli olan Süleyman Sevim & Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı olan Süleyman Sevim'in sunduğu iş deneyim belgesinin belge tutarının hatalı olduğu,
2) İhale uhdesinde kalan isteklinin özel ortağı olan Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.'nin iş deneyimini tevsik etmek üzere sunduğu belgelerin mevzuata uygun olmadığı, ayrıca, sunulan belgelerin kabulü yapılmamış bir işe ilişkin olduğu,
3) İhale uhdesinde kalan isteklinin pilot ortağı olan Süleyman Sevim'in 04.05.2009 tarihli ve 27218 sayılı Resmi Gazetede yer alan yasaklama kararı ile 2 yıl ihalelere girmekten yasaklandığı dikkate alındığında, ciro için öngörülen yeterlik şartını sağlayamayacağı,
4) İhale uhdesinde kalan isteklinin teklif mektubu ve eki cetvelin mevzuata uygun hazırlanıp hazırlanmadığı, cetvelde aritmetik hata yapılıp yapılmadığı hususlarının incelenmesi gerektiği,
5) İhale uhdesinde kalan isteklinin Bilanço Bilgileri Tablosu'nu (KİK025.1/H) sunup sunmadığının incelenmesi gerektiği,
6) İhale uhdesinde kalan isteklinin sunmuş olduğu Banka Referans Mektubu başta olmak üzere teklif dosyasında sunulan tüm evraklarının Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "Belgelerin sunuluş şekli" başlıklı 31 inci maddesine uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiği,
7) İdarenin TPAO Genel Müdürlüğüne bağlı bir kuruluş olduğu ve anılan Genel Müdürlüğün ihale uhdesinde kalan isteklinin pilot ortağı olan Süleyman Sevim'i 04.05.2009 tarihli ve 27218 sayılı Remi Gazete'de yayımlanan kararı ile 2 yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasakladığı hususları birlikte dikkate alındığında, Süleyman Sevim'in 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (f) bendi uyarınca itiraz konusu ihaleye katılamayacağı,
İddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin adının “Sondaj, Workover, Log ve Wireline, Çimentolama ve benzeri servis hizmetlerinin ve talep edilecek tüm operasyonların, İDARE tarafından temin edilecek malzeme ve makineler ile haftada 7 gün 24 saat çalışmak suretiyle” olarak belirtildiği, miktarı ve türüne ise şartname ekinde yer verildiği, 7.5.1 inci maddesinde; “İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 30'undan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.” düzenlemesinin bulunduğu, 7.6 ncı maddesinde benzer işin; “Kamu veya özel sektöre Personel çalıştırmaya dayalı;
Petrol, Gaz veya Jeotermal sahalarda veya 22.09.2008 tarihli 2008/14173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 29.09.2008 tarih 27012 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi Ve Listesi'nde Tehlike Sınıfı VII ve Prim Oranı 4 olan işkollarında veya bu sınıf ve oranın üzerindeki işkollarında personel çalıştırma hizmetleri benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde tanımlandığı, 19 uncu maddesinde, teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif ve sözleşme olacağının belirtildiği, Sözleşme tasarısının 9 uncu maddesinde, işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 365 gün olduğunun belirtildiği görülmüştür.
İhale uhdesinde kalan iş ortaklığının pilot ortağı olan Süleyman Sevim tarafından sunulan 06.01.2010 tarihli ve 32 sayılı iş bitirme belgesinin, “TPIC 2008 Petrol ve Gaz Sahalarında Sondaj ve Workover Projeleri Servis Hizmeti”ne ilişkin olarak Turkish Petroleum Int. Co. Ltd. (TPIC) tarafından düzenlendiği, 15.05.2008 tarihli sözleşmeye ait sözleşme bedelinin 4.500 TL olduğu ve belge tutarı 19.136.477,66 TL olan iş deneyim belgesinde işin kabul tarihinin bulunmadığı görülmüştür.
İhale komisyonu kararında; Süleyman Sevim’in sunduğu iş bitirme belgesinin 4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapılan hizmet alımına ilişkin olarak inceleme konusu ihaleyi yapan idare tarafından düzenlendiği ve belgedeki sözleşme bedeli tutarının 4.500.000 TL olarak yazılması gerekirken sehven 4.500 TL olarak yazıldığı hususlarının ifade edildiği görülmüştür. Ayrıca, idarenin şikayet başvurusuna verdiği cevapta, söz konusu sözleşme kapsamında Süleyman Sevim’den 01.12.2009 tarihine kadar hizmet satın alındığı belirtildiğinden, belge konusu sözleşmeye ilişkin kabulün yapıldığı anlaşılmıştır.
İhale uhdesinde kalan isteklinin ihaledeki teklifinin 33.045.032,07 TL olduğu, idari şartnamenin yukarıda yer verilen maddesindeki iş deneyimi yeterlik oranının % 30 olduğu ve anılan maddeye göre iş ortaklığı olan isteklinin pilot ortağının asgari iş deneyim tutarının en az % 70’ini sağlamak zorunda olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde; pilot ortak olan Süleyman Sevim’in vermesi gereken asgari iş deneyim tutarının (33.045.032,07 x 0,30 x 0,70=) 6.939.456,74 TL olması gerektiği anlaşılmıştır. Öte yandan, Süleyman Sevim’e ait iş bitirme belgesinin belge tutarı 19.136.477,66 TL olup, bu tutar herhangi bir güncellemeye tabi tutulmaksızın dahi şartnamede yer alan, iş deneyim tutarına dair yeterlik kriterini sağlamaktadır.
Başvuru sahibi itirazen şikayet dilekçesinde; belge konusu işe ait sözleşmenin süresinin 1 yıl olduğu, sözleşme bedelinin ise, 4.500.000 TL olduğu hususları dikkate alındığında, sözleşmenin 6 ay 15 gün uzatılması neticesinde toplam sözleşme bedelinin (belge tutarının) nasıl 19.136.477,66 TL’ye ulaştığının anlaşılamadığını belirterek belge tutarının hatalı hesaplandığını iddia etmektedir.
Belge tutarının hatalı hesaplandığına dair iddiaya ilişkin incelemenin sonuçlandırılmasını teminen belgeyi düzenleyen TPIC’den belge tutarının hesaplanmasına esas teşkil eden, işe ait sözleşme/protokoller, son/kesin hak ediş raporu, ödeme belgeleri, iş kapsamında Süleyman Sevim tarafından idareye kesilen faturalar yazı ile istenilmiştir.
İdare tarafından iş deneyim belgesine konu işe ait sözleşme, son/kesin hak ediş raporu, ödeme belgeleri, iş kapsamında Süleyman Sevim tarafından idareye kesilen faturalar gönderilmiştir.
İdare ile Süleyman Sevim arasında imzalanmış 15.05.2008 tarihli sözleşme incelendiğinde; sözleşmenin 4 üncü maddesinde iş tanımının; idare tarafından talep edilecek zaman ve mekanlarda, idarece yürütülen “sondaj” “workover” “log ve wireline” “çimentolama” ve benzeri petrol ve gaz sahaları servis hizmetlerinin ve idarece talep edilecek tüm operasyonların, idare tarafından temin edilecek malzeme ve makineler ile günde 24 saat ve haftada 7 gün çalışmak suretiyle yapılması şeklinde yapıldığı, 5 inci maddesinde sözleşme konusu işin; petrol ve gaz sahalarında verilen servis hizmetleri sırasında kullanılan makine ve teçhizatın işletilmesi olduğunun belirtildiği, 6 ncı maddesinden; yüklenicinin toplam maliyet üzerine % 6,40 kâr eklenmek suretiyle elde edilecek tutar karşılığında sözleşme kapsamındaki işleri 1 yıl süre ile yapmayı taahhüt ettiği, 10 uncu maddesinden, sözleşme süresinin 1 yıl olduğu, ancak, sözleşmenin bitimine 1 ay kala tarafların anlaşması halinde, yapılacak ek bir protokol ile sözleşme süresini bir defaya mahsus en fazla sözleşme süresi kadar uzatabilecekleri, 11 inci maddesinde, işin yapılacağı yerin, idarenin iş aldığı sahalar ve idarenin göstereceği çalışma yerleri, işe başlama tarihinin ise 01.06.2008 olarak belirtildiği, sözleşmenin kesin teminata ilişkin 12 nci maddesinde, ihale bedelinin 4.500.000 TL olarak belirtildiği, ancak bu bedelin sözleşme bedeli olmayıp, sadece istekli tarafından verilecek teminat miktarının belirlenmesine yönelik olarak idarenin tahmini iş miktarı ve yüklenicinin teklifi (maliyet + % 6,4 kâr payı) üzerinden hesaplanan bir değer olduğu, sözleşmenin ödeme yeri ve şartlarına ilişkin 14 üncü maddesinde özetle; yüklenicinin hak edişlerini aylık hazırlayacağı ve fatura kesimini takip eden 15 gün içerisinde idarece ödemenin yapılacağı hususlarının belirtildiği, 16 ncı maddesinden, fiyat farkı verilmeyeceği, sözleşmenin ekinde yer alan EK-B Yüklenicinin Temin Edeceği Personelin Görev Unvan Listesi’nden sözleşme konusu iş kapsamında değişik unvanlarda 221 kişinin yüklenici tarafından çalıştırılacağı, personel sayısında işin durumuna bağlı olarak azalma veya artış olabileceği görülmüştür.
Ayrıca, idarenin şikayet başvurusu üzerine aldığı kararda, TPAO Genel Müdürlüğünün 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapacağı mal ve hizmet alımlarına ilişkin Yönetmeliğin (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Mal ve Hizmet Alımı İhale Yönetmeliği) 37 nci maddesinde; “Mal ve Hizmet alımlarına ilişkin sözleşmelerin sürelerinin bitiminde, uzatılmaması ve ihaleye çıkılması esastır. Ancak, fiyat ve piyasa durumu bakımlarından fayda görülmesi, yüklenicinin hizmetlerinden memnun kalınması ve Ortaklığın sahip olacağı diğer avantajların göz önünde bulundurulması ve sözleşmede yer verilmesi durumunda yeni bir ihaleye çıkılmaksızın gerekçeleri belirtilmek ve mukayeseleri yapılmak kaydıyla, bir defaya mahsus en fazla sözleşme süresi kadar uzatma yapılabilir.
Uzatma kararları, konunun ilgili Komisyonlarında değerlendirilmesini müteakip yetki limitleri çerçevesinde Bölge Müdürü, Genel Müdür Yardımcısı, Genel Müdür veya Yönetim Kurulunun Onayına sunulur.
İşin tutarı ne olursa olsun Genel Müdür Yardımcısının, Bölgelerde Bölge Müdürünün altındaki kademeler sözleşme uzatma yetkisi kullanamazlar. Ancak Bölge Müdürü uzatma yetkisini sözleşme şartlarının ve fiyatlarının aynen muhafazası kaydıyla kullanabilir.”şeklinde yer alan düzenlemeye uygun bir şekilde sözleşmenin 10 uncu maddesine göre sözleşmenin diğer şartları aynı kalmak üzere süresinin 01.12.2009 tarihine kadar uzatıldığı hususlarına yer verilmiştir. Ayrıca, idarenin bu konuya ilişkin 30.04.2009 tarihli ve 2027 sayılı yazısı, idarece gönderilen belgeler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla, asıl sözleşmenin anılan Yönetmeliğe uygun bir şekilde idarenin yazısı ile 6 ay 15 gün uzatılması sonucunda 15.05.2008 - 01.12.2009 tarihleri arasında yüklenici tarafından gerçekleştirilen hizmetin tek bir sözleşmeye istinaden yapıldığı sonucuna varılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde idarelerce isteklilerin mesleki ve teknik yeterliklerinin tespiti için istenilecek belgeler belirtilmiş olup, 2 numaralı alt bendinde istekliler tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ve son beş yıl içinde kabulü yapılmış olan ihale konusu hizmet işine veya benzer işlere ilişkin olarak iş deneyim belgeleri anılan mesleki ve teknik yeterlik belgeleri arasında sayılmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 45 inci maddesinde; “…(4) Bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen ve kabulü yapılan işlerde gerçekleştirilen işin parasal tutarının sözleşme bedeline oranına bakılmaksızın yüklenici iş bitirme belgesi … düzenlenir.
…
(10) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Anılan Yönetmelik düzenlemesinden, yüklenici iş bitirme belgesinin düzenlenebilmesi için kural olarak, hizmet işinin bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilmesi ve yapılan işin idarece kabulünün yapılması gerektiği, bununla birlikte, istisnai olarak, işin niteliği gereği birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilmesi halinde sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenleneceği anlaşılmaktadır.
Söz konusu mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar göz önünde bulundurularak şikayet konusu iş deneyim belgesinin düzenlenmesine dayanak teşkil eden sözleşme incelendiğinde; sözleşmenin toplam iş miktarı ve sözleşme tutarı bulunmayan (bedel içermeyen) süresi belirli bir sözleşme olduğu, sözleşmenin birim fiyat üzerinden bağıtlanmadığı ve sözleşme tutarı olarak yükleniciye ödenen tutarın, yüklenici tarafından idarenin talimatları doğrultusunda yapılan işin maliyeti ile maliyetin % 6,40’ına tekabül eden kâr payından ibaret olduğu anlaşılmış, dolayısıyla, bahse konu sözleşme kapsamında gerçekleştirilen işe ilişkin olarak iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, sözleşme kapsamında istekliye yapılan ödemelere ilişkin belgeler ve isteklinin tanzim etmiş olduğu faturalar incelendiğinde; 01.06.2008 – 01.12.2009 tarihleri arasında gerçekleştirilen işe ilişkin olarak idarece her 15 günde bir olmak üzere 36 adet Mutabakat Raporu (Hakediş raporu) hazırlandığı, istekli tarafından idareye 239 adet fatura kesildiği ve bu faturaların KDV hariç (maliyet + % 6,4 kâr payı olarak) toplam tutarının 19.174.545,99 TL olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, 1 yıllık sözleşme süresince (01.06.2008 – 31.05.2009 tarihleri) gerçekleştirilen iş tutarının yaklaşık 12.000.000 TL olduğu, bunun da sözleşmenin kesin teminata ilişkin maddesinde ihale bedeli olarak belirtilen 4.500.000 TL’lik tutarın, istekli tarafından verilecek teminat miktarının belirlenmesine yönelik olarak idarenin tahmini iş miktarı ve yüklenicinin teklifi (maliyet + % 6,4 kâr payı) üzerinden hesaplanan bir değer olduğunu teyit ettiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendinde; Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların (Kamu iktisadi kuruluşları ile iktisadi devlet teşekküllerinden oluşan kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler), ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli, Kanunun yayımlandığı 2002 yılı itibariyle, ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımlarının ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Kanuna tabi olmadığı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, maddede geçen parasal tutar Kanunun 67 nci maddesi uyarınca her yılın 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından güncellenmektedir.
Şikayet konusu iş bitirme belgesini düzenleyen idare, anılan Kanun hükmünde yer alan kuruluşlar arasında yer almakta olup, idarenin talebi üzerine 15.07.2008 tarihli ve 2008/DK.D-92 sayılı Kurul Kararı ile şikayet konusu iş bitirme belgesine konu hizmet işinin de dahil olduğu bazı alımlar için Kanunun bahsedilen hükmünden yararlanmasına karar verilmiştir.
İş bitirme belgesine konu sözleşmenin tarihinin (15.05.2008) içinde bulunduğu yılda geçerli olan 3 (g) parasal limitinin 4.428.537,00 TL olduğu dikkate alındığında, şikayet konusu iş bitirme belgesine konu sözleşme kapsamında Kanunun öngördüğü parasal limitin üzerinde 19.174.545,99 TL alımın yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendinde yer alan hükümde belirtilen parasal limiti göz ardı ederek hizmet alımı yapan idarenin bu işleminin değerlendirilmek, incelenmek ve gerekiyorsa soruşturulmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bildirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Neticede, ihale uhdesinde kalan iş ortaklığının pilot ortağına ait iş bitirme belgesine konu işe ait sözleşmenin bedel içermemesi nedeniyle, sunulan iş bitirme belgesinin mevzuata aykırı bir şekilde düzenlendiği ve bu nedenle pilot ortağın, bahse konu belge ile iş deneyimini tevsik edemeyeceği anlaşıldığından, istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
İhale uhdesinde kalan isteklinin özel ortağı olan Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. iş deneyimini tevsik etmek üzere, Transatlantic Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd. tarafından düzenlenmiş bila tarihli iş deneyim belgesini, belge konusu işe ait sözleşme ve ek protokolü, sözleşme kapsamında tanzim edilen fatura suretlerini ve sözleşme konusu işe ilişkin olarak Batman, Edirne ve Diyarbakır SGK İllerine ait iş yeri sicil numaralarını gösteren belgeyi sunmuştur.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar” başlıklı 43 üncü maddesinin birinci fıkrasında; “İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.” düzenlemesi, “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47 nci maddesinde; “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.
…
(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.
(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.
(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır…” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen Yönetmelik düzenlemeleri dikkate alınarak Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan belgeler incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Sunulan iş deneyim belgesini düzenleyen Transatlantic Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd., Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 43 üncü maddesine göre belge düzenlemeye yetkili olmayan bir özel hukuk tüzel kişisi olduğundan, belgenin iş deneyimini tevsik etme kabiliyetinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
27.07.2010 tarihli ve 7615 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinden ticaret unvanının Transatlantic Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd. olarak değiştirildiği anlaşılan Petroleum Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd. ile Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanmış olan 02.03.2009 tarihli sözleşme incelendiğinde; sözleşmenin 3 üncü maddesine göre; isteklinin, işverenin Şelmo Petrol Sahası ve Trakya Bölgesi Sahaları dahil Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde daha önce açılmış veya yeni açılacak kuyularında işveren tarafından temin edilecek sondaj makineleri ile belirtilen sondaj kuyularının günde 24 saat ve haftada 7 gün çalışmak suretiyle yeterli sayıda ve gerekli yeterlilikte personel istihdam etmekle yükümlü olduğu, 4 üncü maddesinde, isteklinin, toplam maliyet üzerine % 10,0 kâr eklenmek suretiyle elde edilecek tutar karşılığında sözleşme kapsamındaki işleri 1 yıl süre ile yapmayı taahhüt ettiği, bununla birlikte, sonraki yıllarda taraflar arasında yapılacak protokolle ücretin tekrar tespit edileceği hususlarına yer verildiği, 7 nci maddesinden, sözleşmenin süresiz olduğu, 8 inci maddesinde, sözleşme bedelinin aylık hak edişler yapılmak suretiyle ödeneceği, bu bağlamda, hak ediş ödemelerine esas teşkil eden belgelerin işverene teslimini takip eden 30 gün içerisinde ödemenin yapılacağı hususlarının bulunduğu görülmüştür.
Diğer taraftan, sunulan 01.06.2010 tarihli ek protokol ile sözleşmenin, sözleşme bedeline ilişkin maddesi ile ödeme yeri ve şartlarına dair maddeleri değiştirilmiştir. Gerçekten, söz konusu ek protokole göre 31.12.2010 tarihine kadar isteklinin yaptığı iş karşılığı alacağı ücret tutarı, toplam maliyet artı % 7 kâr payı olarak belirlenmiştir.
Belge konusu sözleşmeye ilişkin yapılan açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda, her ne kadar sözleşmenin 7 nci maddesinde sözleşmenin süresiz olduğu belirtilse de, sözleşmenin esaslı unsurlarından olan yapılacak iş karşılığında işveren tarafından yükleniciye ödenecek ücretin, 02.03.2009 - 31.05.2010 tarihleri arasında maliyet artı % 10 kâr payı, 01.06.2010 - 31.12.2010 tarihleri arasında ise maliyet artı % 7 kâr payı şeklinde taraflarca belirlendiği, dolayısıyla, söz konusu her bir dönemde yüklenici tarafından gerçekleştirilen hizmetin, süresi belirli fakat toplam sözleşme tutarı bulunmayan iki farklı sözleşme kapsamında yapıldığı şeklinde kabul edileceği, neticede, yapılacak iş karşılığında yükleniciye ödenecek ücretin farklı olarak belirlendiği her bir dönem itibariyle, sözleşmenin toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşme olarak kabul edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, sözleşme kapsamında Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’den hizmet alımının devam edip etmediği hususu Transatlantic Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd.’ye yazı ile sorulmuş olup, anılan şirketin cevabi yazısında 02.03.2009 tarihli bahsi geçen sözleşme kapsamında Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’den hizmet alımına devam edildiğinin belirtildiği görülmüştür. Bununla birlikte, taraflar arasındaki sözleşmenin tamamlanmamasının, 02.03.2009 - 31.05.2010 ve 01.06.2010 - 31.12.2010 tarih aralıklarındaki hizmet alımlarına ilişkin kabulün işverence yapılmadığı şeklinde kabul edilemeyeceği, aksine zikredilen tarih aralıkları sonunda yapılan işin kabulünün zımnen işveren tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, sözleşmede bedel bulunmadığı, sözleşmenin birim fiyat üzerinden bağıtlanmadığı ve sözleşme kapsamında yükleniciye ödenecek ücretin maliyet artı kâr payı olarak belirlendiği dikkate alındığında, sözleşme kapsamında gerçekleştirilen işin isteklinin iş deneyimini tevsik etme kabiliyetinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, ihale uhdesinde kalan isteklinin özel ortağı olan Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti., sunduğu sözleşmeye ilişkin iş kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeleri teklif dosyası kapsamında sunmamış, anılan belgeler yerine, Batman, Edirne ve Diyarbakır İllerine ait SGK iş yeri sicil numaralarını gösteren belgeyi sunmakla yetinmiştir.
Netice itibariyle, Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan belgelerden, Petroleum Exploration Mediterranean Internation Pty. Ltd. ile yapılmış sözleşmenin bedel içermemesi nedeniyle isteklinin iş deneyimini tevsik edemeyeceği, ayrıca, söz konusu sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulmadığı anlaşıldığından, ihale uhdesinde kalan istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari şartnamenin 7.4.3 üncü maddesinde; “İsteklinin;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturaların,
İsteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir.
Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının ise teklif edilen bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki önceki yılın gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir tablosunun yeterlik kriterini sağlayamaması halinde, iki önceki yılın ve üç önceki yılın gelir tabloları sunulabilir. Bu durumda, gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Süleyman Sevim, iş hacmine ilişkin yeterlik şartını belgelemek amacıyla ayrıntılı gelir tablosunu sunmuştur.
İhale uhdesinde kalan isteklinin ihaledeki teklifinin 33.045.032,07 TL olduğu, iş ortaklığı olan isteklinin pilot ortağının ortaklık oranının % 70 olduğu, idari şartnamenin yukarıda yer verilen maddesindeki ciro yeterlik oranının % 25 olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde; pilot ortak olan Süleyman Sevim’in asgari ciro tutarının (33.045.032,07 x 0,70 x 0,25=) 5.782.880,61 TL olması gerektiği anlaşılmış olup, Süleyman Sevim’e ait gelir tablosundan anılanın cirosunun asgari ciro tutarının üzerinde olduğu görülmüştür.
Ayrıca, yapılan incelemede, iş ortaklığının özel ortağının da ciro yeterlik şartını sağladığı tespit edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhale uhdesinde kalan isteklinin sunduğu teklif mektubu ve eki cetvel incelendiğinde; teklif mektubu ve eki cetvelin standart formlara uygun olduğu, mevzuatın teklif mektuplarında aradığı bütün unsurların mevcut olduğu ve birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapılmadığı tespit edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari şartnamenin 7.4.2 nci maddesinde; “İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK025.1/H)
sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50?den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.
Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir.
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, ihale uhdesinde kalan iş ortaklığının gerek pilot ortağının gerekse özel ortağının hem bilançolarını hem de Bilanço Bilgileri Tablosunu (KİK025.1/H) sundukları ve ortakların idari şartnamenin yukarıda yer verilen maddesindeki bilanço yeterlik kriterini sağladığı görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
6) Başvuru sahibinin 6 ncı iddiasına ilişkin olarak:
İddiaya ilişkin incelemenin sonuçlandırılması için, ihale uhdesinde kalan istekliye ait teklif dosyasının aslı idareden istenilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31 inci maddesinde; “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir…”düzenlemesi bulunmaktadır.
Anılan Yönetmelik düzenlemesi çerçevesinde, idarece gönderilen, ihale uhdesinde kalan iş ortaklığına ait teklif dosyasındaki belgeler incelendiğinde; iş ortaklığının özel ortağı Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’nin iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunduğu belgeler arasında yer alan, söz konusu ortağın Petroleum Exploration Mediterranean Int. Pty. Ltd. ile imzalamış olduğu 02.03.2009 tarihli sözleşme ile 01.06.2010 tarihli Ek Protokolün renkli fotokopi olduğu tespit edilmiştir.
Bu itibarla, bahse konu Yönetmelik düzenlemesinde belirtilen belge sunuluş şekline aykırı olarak teklif dosyasında belge sunan iş ortaklığına ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
7) Başvuru sahibinin 7 nci iddiasına ilişkin olarak:
Yapılan incelemede, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 04.05.2009 tarihli ve 27218 sayılı Resmi Gazete’de yer alan kararı ile Süleyman Sevim Petrol İnş. Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ihalelere katılmaktan 2 yıl süre ile yasaklandığı görülmüş olup, anılan kararın 2007/150447 İKN’li Üretim Müdürlüğüne Ait Personeli Nusaybin’den Çamurlu Sahasına Taşıma İşi ihalesine ilişkin olduğu, ihaleye ilişkin olarak Kamu Satın Alma Platformunda yapılan incelemede, ihalenin 4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesini (g) bendi kapsamında TPAO Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığı ve ihale sonrasında Süleyman Sevim ile sözleşme imzalandığı anlaşılmıştır. Öte yandan, Süleyman Sevim’in Kuruma yapmış olduğu bir itirazen şikayet başvurusuna ilişkin olarak Kurulun 29.06.2009 tarihli ve 2009/UH.I-1763 sayılı kararında, anılan yasaklama kararının bizzat Süleyman Sevim hakkında alındığı hususlarına yer verilmiştir.
İnceleme konusu ihaleyi yapan idare (Türkiye Petrolleri Ulus. Ltd. Şti. (TPIC)), petrol ve gaz arama faaliyetleri, petrol saha hizmetleri, depolama, petrol ve petrol ürünleri ticareti, taşımacılık ve baz istasyonları kurarak perakende satış faaliyetlerinde bulunmak üzere 1988 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğünce yurtdışı merkezli olarak kurulmuş ve Türkiye’deki şubesi Ankara Ticaret Sicili Memurluğunca 133887 sicil numarası ile tescil edilmiş bir şirkettir. Bu itibarla, TPIC, TPAO Genel Müdürlüğünün bir şirketi olmakla birlikte, anılan Genel Müdürlükten ayrı bir tüzel kişiliğe sahiptir.
4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında isteklilerin ihale dışı bırakılacağı haller sayılmış olup, anılan fıkranın (f) bendinde, ihale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilenlerin ihale dışı bırakılacağı hüküm altına alınmıştır. İdare ise, Kanunun 4 üncü maddesinde; ihaleyi yapan bu Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar olarak tarif edilmiştir.
Anılan Kanun hükmü ile yukarıda yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde; Süleyman Sevim’in ihalelerden yasaklanmasına dair kararda ihaleyi yapan idarenin TPAO Genel Müdürlüğü olduğu ve Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (f) bendinde yer alan ihaleyi yapan idareye karşı gerçekleştirilen iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunanların ihale dışı bırakılmasının bir idari yaptırım olduğu dikkate alındığında, cezaların kanuniliği ilkesi de göz önünde bulundurularak, Kanunun söz konusu bendinde yer alan ihale dışı bırakılma durumunun, TPAO Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak ihalelerde söz konusu olacağı, ancak, kendisini kuran TPAO Genel Müdürlüğünden ayrı bir tüzel kişiliği bulunan inceleme konusu ihaleyi yapan idare (TPIC) bakımından geçerli olmayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda, başvuru sahibine ait teklif dosyasında herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Süleyman Sevim & Yusufoğulları İnş. Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığına ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
1) Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) 4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendinde yer alan hükümde bulunan parasal limiti göz ardı ederek hizmet alımı yapan idarenin bu işleminin değerlendirilmek, incelenmek ve gerekiyorsa soruşturulmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bildirilmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İncelemeye konu ihalede;
İhale konusu işin adının, “Sondaj, Workover, Log ve Wireline, Çimentolama ve benzeri servis hizmetlerinin ve talep edilecek tüm operasyonların, İDARE tarafından temin edilecek malzeme ve makinalar ile haftada 7 gün 24 saat çalışmak suretiyle “ hizmetalımı işi olduğu, yaklaşık maliyetin 35.274.585,12 TL olarak belirlendiği, 5 adet ihale dokümanı satın alındığı, 2 istekli tarafından teklif verildiği, Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusunun Kurul tarafından değerlendirilmesi sonucunda ihale üzerinde bırakılan istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalede geçerli bir teklif kaldığı ve teklif tutarın 34.324.560,54 TL olduğu ve bu teklifinde yaklaşık maliyete yakın bulunduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında; İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu ihalede, 5 adet ihale dokümanı satın alındığı ve 2 istekli tarafından teklif verildiği, yapılan değerlendirme sonucunda geçerli bir teklifin kaldığı ve geçerli teklif tutarının da yaklaşık maliyete yakın olması nedeniyle, anılan Kanunun 5. maddesinde belirtilen ilkeler uyarınca, yeterli fiyat rekabeti sağlanamadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; incelemeye konu ihalede “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, “düzeltici işlem belirlenmesine” ilişkin karara katılmıyorum.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy