Kamu İhale Kurumu - 06.06.2022 - Kamu İhale Kurumu Kararları

Mahkeme: Kamu İhale Kurumu

Karar Tarihi: 06.06.2022

Kamu İhale Kurumu - 06.06.2022

Karar Dilini Çevir:

(4734 S. K. m. 29, 40, 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 7, 8)

Toplantı No: 2014/026

Gündem No: 60

Karar Tarihi: 16.04.2014

Karar No: 2014/UH.II-1837

Şikayetçi: Enkay Temizlik Ürünleri Ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. Ve Tic. Ltd. Şti., BÜYÜK HÜSEYİNBEY MAH. TURFANDA SOK. TURFANDA İŞ MERKEZİ KAT:1 NO:40/9 MALATYA

İhaleyi Yapan Daire: Kamu Hastane Birliği Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Siteler Mah. Kavi Yolu İl Sağlık Müdürlüğü Binası 3. Kat Merkezi Satınalma 02100 ADIYAMAN

Başvuru Tarih ve Sayısı: 24.03.2014 / 10172

Başvuruya Konu İhale: 2013/138089 İhale Kayıt Numaralı "Veri Hazırlama Ve Yönlendirme" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Adıyaman İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından 07.11.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Veri Hazırlama ve Yönlendirme Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. ve Tic. Ltd. Şti.nce 24.03.2014 tarih ve 10172 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.03.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/1252sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin başvuru konusu ihaleye yönelik itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 23.01.2014 tarihli ve 2014/UH.II-470 sayılı Kurul kararı ile “Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması” yönünde düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği, ancak 12.03.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin "zeyilname ile sigorta risk prim oranının %2 olarak değiştirilmesi nedeniyle isteklilerin tekliflerini oluştururken tereddüt yaşadıkları" gerekçesiyle iptal edildiği, oysa tekliflerini zeyilname doğrultusunda hazırladıkları ve teklif bedelleri ile ihale dokümanında öngörülen tüm gider kalemlerinin karşılanabileceği, idarenin ihalenin iptali gerekçesinin yerinde olmadığı iddia edilmektedir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “Veri Hazırlama ve Yönlendirme Hizmet Alımı” şeklinde belirtildiği,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

a-403 Kişi İçin Asgari Ücret

b-8 Kişi İçin Asgari Ücret ve %25 Fazlası

c- Ulusal Bayram ve Tatil Günleri 2014-2015 yılı için 29 gün olup 40 kişi ile toplam 1160 gün çalışılacaktır. Her bir gün için kişi başı 42,61 TL olarak Teklif fiyata dahil edilecektir.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri: 1.Yemek için bir bedel öngörülmeyecek, Çalışanların yemek ihtiyaçları Hastane mutfağından karşılanacaktır.

2.Personele verilecek yol bedeli kişi başına günlük brüt 3.TL olmak üzere 26 gün üzerinden aylık yol ücreti nakdi olarak ödenecektir.

3.Personele yüklenici tarafından her yıl için verilmesi gereken giyim listesi teknik şartnamede belirtilmiştir.

…25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. 2” düzenlemesinin yer aldığı,

Teknik Şartname’nin 3.3’üncü maddesinde “3.3 Çalışan personellere hastane idaresinin belirlediği tek tip kıyafet verilecektir. Aşağıda belirtilen personel kıyafetleri her personel için verilecek olup, renkleri idaremizce daha sonra belirlenecektir.

CİNSİ ADET YAZLIK KIŞLIK

Pantolon veya etek 2 1 1

Gömlek 2 1 1

Hırka/Süveter 1 - 1

Fular/kravat 1 1 1

”düzenlemesine,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde“9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2014; işi bitirme tarihi 31.12.2015” düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, ihaleye 4 teklif verildiği, Hassa Turizm Müh. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti, Yapısan Nak. İnş. Gıda Bilg. Ya. Tem. Teks. Özel Eğ. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı ve Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu,

Hassa Turizm Müh. Taş. İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd Şti, Yapısan Nak. İnş. Gıda Bilg. Ya. Tem. Teks. Özel Eğ. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. ve Ticaret Ltd. Şti.nin idarece belirlenen süre içerisinde açıklama sunmadığı,

Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı’nın açıklamasının “Kamu İhale Genel Tebliği’nin 15.5.2.1’inci maddesi gereğince kişi başı giyim bedeli için mevzuata aykırı şekilde virgülden sonra dört ondalıklı basamak kullanıldığı, tedavüldeki en düşük para biriminin 0,01 TL olması münasebeti ile söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması şeklen usulüne uygun olmakla beraber kişi başına 0,01 TL’nin altında fiyat teklif ettiği” gerekçesiyle yeterli görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 29.11.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Arıtem İnş. Bilgi İşl. Tem. Yem. Özel Sağ. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Almira Tem.Özel Sağ. ve Sos. Hizm. Yem. Ür. Hizm. Nak. İlaç. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın üzerinde bırakıldığı,

Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı’nın 30.12.2013 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine yapılan inceleme sonucunda alınan 23.01.2014 tarihli ve 2014/UH.II-470 sayılı Kurul kararında “…Bu çerçevede işlem sonuçlarında 0,01 TL’nin altında değer öngörülmesinin mümkün olmadığı göz önünde bulundurulduğunda, başvuru sahibinin sunmuş olduğu proforma faturada toplam giyim gideri 2,877 TL öngörülmesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” şeklinde değerlendirme yapılarak, Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde görüldüğü, ayrıca anılan kararda “…başvuru konusu ihalede kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının 13.796.045,40 TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu tutarın üzerinde teklif veren Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması mevzuata uygun bulunmamıştır.” şeklindeki değerlendirme ile Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Daha sonra idarece Enkay Temizlik Ürünleri ve Hizmetleri Yemek İnşaat Taşımacılık Çevre Düzenleme San. ve Ticaret Ltd. Şti. ve Arıtem İnş. Bilgi İşl. Tem. Yem. Özel Sağ. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Almira Tem.Özel Sağ. ve Sos. Hizm. Yem. Ür. Hizm. Nak. İlaç. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na yazılan 25.02.2014 tarihli yazılar ile söz konusu isteklilerden teklif geçerlik sürelerinin 60 gün uzatılmasının ve geçici teminatlarının süresinin de aynı süre ile uzatılarak idareye teslim edilmesinin istenildiği, anılan isteklilerin teklif geçerlik süresinin uzatılmasını kabul ettikleri ve geçici teminat mektuplarını idareye teslim ettikleri tespit edilmiştir.

Bununla birlikte 12.03.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin “…1) Yapılan değerlendirmede Hizmet Alımları Uygulama Yönetmeliğinin 10. maddesinde “İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol, yemek ve giyecek gibi maliyetlerin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur.” hükmü yer almaktadır. İdaremiz tarafından hazırlanmış olan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde giyim için herhangi bir piyasa araştırması yapılmamış olup, Kamu İhale Kurumu işçilik hesaplama modülünde yapılan hesaplamada asgari işçilik maliyeti “işçi için giyim bedeli” öngörülmeyerek hesaplanmıştır.

2) 19.01.2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6385 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinde kısa vadeli sigorta kolları prim oranı kural olarak sigortalının prime esas kazancının %2’si olarak belirlenmiş ve bu değişiklik 01.09.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İdari Şartnamede kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %1 olarak belirlenmiş, daha sonra 21.10.2013 tarih ve 11041 sayılı zeyilname ile bu oran %2 olarak düzeltilmiştir. Ancak İdari Şartnamenin 25.3.1 maddesinde “İşin süresi ve personel sayısı dikkate alındığında ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

a- 403 kişi için asgari ücret

b- 8 kişi için asgari ücret ve %25 fazlası

c- Ulusal bayram ve tatil günleri 2014-2015 yılı için 29 gün olup 40 kişi ile toplam 1160 gün çalışılacaktır. Her bir gün için kişi başı 42,61 TL olarak teklif fiyata dahil edilecektir.” şeklinde açıklama bulunmaktadır.

Ancak sigorta risk prim oranı %2 olarak belirlendiğinde ulusal bayram ve resmi tatil günlerinde esas alınacak birim fiyat 42,96 TL olarak hesaplanmaktadır. Bu durumda isteklilerin birim fiyat teklif cetvelinde ulusal bayram ve resmi tatil günleri asgari ücretli için kaleminde vermiş oldukları teklif de tereddüt yaşandığı ve isteklilerden bu kalem için 42,61 TL fiyat teklifi verdiği ve birim fiyat teklif mektubunda vermiş olduğu teklifin asgari işçilik maliyetinin altında kaldığı tespit edilmiştir. İdari Şartnamedeki bu durum komisyon kararı verilmesini mümkün kılmamaktadır.

Bu itibarla ulusal ve resmi tatil günlerinde esas alınacak birim fiyatın İdari Şartnamede doğru belirlenmediği ve birim fiyat teklif cetvelinin mevzuata uygun düzenlenmediğinden ihalenin mevzuata uygun bir şekilde sonuçlandırılamayacağı anlaşılmıştır.” gerekçeleriyle iptal edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ncı maddesinde“…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü bulunmaktadır.

İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de; bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu çerçevede ihalenin iptal gerekçeleri incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) İdarenin ihalenin iptali gerekçelerinden ilki, “personelin giyim giderinin yaklaşık maliyet hesabına dahil edilmediği” şeklinde belirtilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinin ilk fıkrasında “İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

“Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde yaklaşık maliyet” başlıklı 10’uncu maddesinde ise “(1) Personel çalıştırılmasına dayalı ihalelerde, personel maliyeti, tarım dışında ve 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş brüt asgari ücret tutarı ile bu tutar üzerinden hesaplanan işveren payı toplamından az olmamak üzere bulunan maliyetler dikkate alınarak hesaplanır.

(2) İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol, yemek ve giyecek gibi maliyetlerin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur. Ayrıca personele nakdi olarak ödenmesi öngörülen yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ile söz konusu yemek ve yol bedellerinin bir ayda kaç gün üzerinden verileceği idari şartnamede gösterilir.

(3) Yaklaşık maliyetin hesabında ilgili mevzuatı uyarınca belirlenmiş kısa vadeli sigorta kolları prim oranı dikkate alınır ve bu oran idari şartnamede belirtilir.

(4) Personele asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmasının öngörülmesi halinde, bu ücretin brüt asgari ücretin en az yüzde (%) kaç fazlası olacağı idarece belirlenerek, bu oran üzerinden yaklaşık maliyet hesaplanır ve söz konusu oran idari şartnamede açıkça gösterilir.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru konusu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde, brüt asgari ücret alacak vasıfsız personelin ücreti, brüt asgari ücretin %25 fazlası ücret alacak vasıflı personelin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması için ödenecek ücret, personelin yol gideri ve niteliği ile miktarı Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde belirtilen giyim giderinin teklif fiyata dahil olan giderler olarak belirlendiği görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan 10’uncu maddesi çerçevesinde, yemek, yol, giyecek gibi teklif fiyata dahil olan giderlerin yaklaşık maliyet hesabına eklenmesi gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, incelemeye konu ihalede de idarenin yaklaşık maliyeti hesaplarken personel ücreti, yol gideri, giyim gideri ve ulusal bayram ve genel tatil çalışması ücretini dikkate alması gerekmektedir.

İhale onay belgesinin eki yaklaşık maliyet hesap cetvelinin incelenmesi sonucunda, idarenin yaklaşık maliyet hesabında 403 vasıfsız işçinin maliyeti için (yol gideri dahil) 13.417.965,60 TL, 8 vasıflı işçinin maliyeti için 328.229,76 TL, ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması için 49.833,60 TL, %3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler için 413.880,87 TL, kâr ve genel giderler için 551.150,39 TL öngördüğü tespit edilmiştir.

Diğer yandan Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı’nın 30.12.2013 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine yapılan inceleme kapsamında, 15.01.2014 tarihli ve 214 sayılı Kurum yazısı ile idareden yaklaşık maliyetteki kâr oranı sorulmuş, idarenin 16.01.2014 tarihli ve 555 sayılı cevap yazısında “Yaklaşık maliyet hesap cetveli hazırlama aşamasında genel giderler olarak belirtilen gider kalemleri sadece elbise bileşeninden oluşmaktadır. İhale komisyonumuz tarafından elbise için piyasa araştırması yapılmamış olmakla beraber Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kurumlar tarafından günümüzde en düşük geçerli para biriminin 0,01 TL olabileceği belirtilmektedir. Dolayısı ile toplam 411 kişi ile yapılacak olan hizmet için bir takım yazlık ve bir takım kışlık olmak üzere bir (1) yılda toplam iki (2) takım elbise alınacak ve 2 yıllık (24 aylık) toplam 4 takım elbise alınması öngörülmektedir. Toplam 411x4 =1644 takım elbise yüklenici tarafından karşılanacak olup genel gider olarak öngörülen tek maliyet bileşeni olan elbisenin yükleniciye maliyeti 1644 x 0,01= 16,44 TL’dir. Kâr ve genel gider tutarının 551.150,39 TL olarak öngörüldüğü söz konusu ihalede genel giderler 16,44 TL olup 551.150,39- 16,44 = 551.133,95 TL yüklenici kârı olarak öngörülmüştür.” ifadelerine yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan tespitler çerçevesinde, idarenin ihale dokümanında yer verilen tüm gider kalemlerini esas alarak yaklaşık maliyeti hesapladığı görülmekle birlikte, bu gider kalemleri arasında yer alan “giyim gideri”nin hesaplanmasına ilişkin somut bir dayanağın bulunmadığı anlaşılmıştır. Bir başka deyişle, söz konusu maliyetin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirtilen ilgili odalarca belirlenmiş fiyatlar, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı ya da benzer işlerdeki fiyatlar, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş fiyatlar, piyasa fiyat araştırması gibi yöntemler kullanılmaksızın tahminlere dayanılarak hesaplandığı görülmüş olup, yaklaşık maliyet hesabı mevzuata uygun bulunmamıştır.

Yaklaşık maliyet tutarının doğru hesaplanmamasının ihaleye katılım aşamasındaki yeterlik kriterleri, aşırı düşük tekliflerin tespiti gibi tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin kriterleri etkilediği göz önünde bulundurulduğunda, idarenin söz konusu iptal gerekçesi yerinde görülmüştür.

2) 12.03.2014 tarihli ihale komisyonu kararında, ihalenin ikinci iptal gerekçesi “kısa vadeli sigorta kolları prim oranının zeyilname ile %2 olarak değiştirilmesinin isteklileri tereddüde düşürdüğü ve birim fiyat teklif cetvellerinde ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması için öngörülen bedel ile asgari işçilik maliyetinin karşılanmadığı” şeklinde belirtilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır.” hükmü bulunmaktadır.

İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, idarenin 21.10.2013 tarihli Zeyilname ile İdari Şartname’nin 25.5’inci maddesinde değişiklik yaptığı ve daha önce %1 olarak belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranını %2 olarak belirlediği görülmüştür.

Diğer taraftan söz konusu Zeyilnamenin ihaleye teklif veren 4 istekliye de ihale tarihinden on gün önce bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde bildirildiği tespit edilmiştir. Bu çerçevede, isteklilerin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilnameyi dikkate alarak tekliflerini hazırlamaları gerektiği ve ihale dokümanına uygun hazırlanmayan tekliflere ilişkin sorumluluğun idareye değil, isteklilere ait olduğu anlaşılmıştır.

Bununla birlikte her ne kadar Zeyilname ile kısa vadeli sigorta kolları prim oranında değişiklik yapılmış olsa da, İdari Şartname’nin 25.3.1.(c) maddesinde yer alan düzenlemede her bir işçiye ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması için 42,61 TL ödeneceğinin belirtildiği, ancak kısa vadeli sigorta kolları prim oranında yapılan değişiklik nedeniyle her bir işçiye ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması karşılığında ödenecek tutarın 42,96 TL’ye tekabül ettiği, dolayısıyla kısa vadeli sigorta kolları prim oranındaki değişikliğe paralel olarak İdari Şartname’nin 25.3.1.(c) maddesinde değişiklik yapılmaması nedeniyle isteklilerin tereddüde düştüğü görüldüğünden, idarenin söz konusu iptal gerekçesi de yerinde bulunmuştur.

Öte yandan Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvuru bedelleri 6518 sayılı Kanun ile yeniden belirlenmiş olup, 22.03.2014 tarihinden itibaren yapılacak başvurularda yaklaşık maliyeti 2.000.000 TL’den 15.000.000 TL’ye kadar olan ihalelerde 9.000,00 TL tutarında başvuru bedeli yatırılması gerekmektedir. Başvuru sahibi tarafından Kurum hesaplarına 13.292,00 TL yatırıldığı görüldüğünden, fazladan yatırılan 4.292,00 TL’nin başvuru sahibine iade edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanunun 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Başvuru sahibinin ihalenin iptaline ilişkin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, ihalenin iptalinin yerinde olduğuna ilişkin “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiasının iptal gerekçeleri ile sınırlı yapılan incelemeye göre;

Başvuruya konu ihale Veri Hazırlama ve Yönlendirme Hizmet Alımı işi olup İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderler, Teknik Şartname’nin 3.3’üncü maddesinde ise çalışacak personele verilecek giyim eşyasının türü ve miktarı ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, ihalenin 12.03.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile “…1) Yapılan değerlendirmede Hizmet Alımları Uygulama Yönetmeliğinin 10. maddesinde “İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin teklif fiyatına dahil edilmesinin öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol, yemek ve giyecek gibi maliyetlerin brüt tutarları da eklenerek işçilik maliyeti bulunur.” hükmü yer almaktadır. İdaremiz tarafından hazırlanmış olan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde giyim için herhangi bir piyasa araştırması yapılmamış olup, Kamu İhale Kurumu işçilik hesaplama modülünde yapılan hesaplamada asgari işçilik maliyeti “işçi için giyim bedeli” öngörülmeyerek hesaplanmıştır.

a- 403 kişi için asgari ücret

b- 8 kişi için asgari ücret ve %25 fazlası

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü bulunmaktadır.

İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de; bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu çerçevede ihalenin idarece iptal gerekçeleri incelendiğinde;

1) İdarenin ihalenin iptali gerekçelerinden ilki, “personelin giyim giderinin yaklaşık maliyet hesabına dahil edilmediği” şeklinde belirtilmiştir.

Kararda da açıklandığı üzere Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7, 8 ve 10’uncu maddelerinde yaklaşık maliyetin nasıl hesaplanacağı ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

İhale onay belgesinin eki yaklaşık maliyet hesap cetvelinin incelenmesi sonucunda, idarenin yaklaşık maliyet hesabında vasıfsız işçinin maliyeti için (yol gideri dahil) 13.417.965,60 TL, vasıflı işçinin maliyeti için 328.229,76 TL, ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması için 49.833,60 TL, giyim, kâr ve genel giderler için 551.150,39 TL öngördüğü tespit edilmiştir.

Diğer yandan Nihat Özel Sağ. Hiz. Tem. Bilg. Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.- Arsemia Tem. Gıda ve Bilg. San. Tic. Ltd. Şirketi İş Ortaklığı’nın 30.12.2013 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine yapılan inceleme kapsamında, 15.01.2014 tarihli ve 214 sayılı Kurum yazısı ile idareden yaklaşık maliyetteki kâr oranı sorulmuş, idarenin 16.01.2014 tarihli ve 555 sayılı cevap yazısında “Yaklaşık maliyet hesap cetveli hazırlama aşamasında genel giderler olarak belirtilen gider kalemleri sadece elbise bileşeninden oluşmaktadır. İhale komisyonumuz tarafından elbise için piyasa araştırması yapılmamış olmakla beraber Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kurumlar tarafından günümüzde en düşük geçerli para biriminin 0,01 TL olabileceği belirtilmektedir. Dolayısı ile toplam 411 kişi ile yapılacak olan hizmet için bir takım yazlık ve bir takım kışlık olmak üzere bir (1) yılda toplam iki (2) takım elbise alınacak ve 2 yıllık (24 aylık) toplam 4 takım elbise alınması öngörülmektedir. Toplam 411 x4 =1644 takım elbise yüklenici tarafından karşılanacak olup genel gider olarak öngörülen tek maliyet bileşeni olan elbisenin yükleniciye maliyeti 1644 x 0,01= 16,44 TL’dir. Kâr ve genel gider tutarının 551.150,39 TL olarak öngörüldüğü söz konusu ihalede genel giderler 16,44 TL olup 551.150,39- 16,44 = 551.133,95 TL yüklenici kârı olarak öngörülmüştür.” ifadelerine yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan tespitler çerçevesinde, idarenin ihale dokümanında yer verilen tüm gider kalemlerini esas alarak yaklaşık maliyeti hesapladığı görülmüştür. Bu nedenle yaklaşık maliyet hesabının mevzuata uygun olarak hesaplandığı anlaşıldığından idarenin söz konusu iptal gerekçesi yerinde görülmemiştir.

İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, idarenin 21.10.2013 tarihli zeyilname ile İdari Şartname’nin 25.5’inci maddesinde değişiklik yaptığı ve daha önce %1 olarak belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranını %2 olarak belirlediği görülmüştür.

Diğer taraftan söz konusu zeyilnamenin ihaleye teklif veren 4 istekliye de ihale tarihinden on gün önce bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde bildirildiği tespit edilmiştir. Bu çerçevede, isteklilerin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilnameyi dikkate alarak tekliflerini hazırlamaları gerektiği ve ihale dokümanına uygun hazırlanmayan tekliflere ilişkin sorumluluğun idareye değil, isteklilere ait olduğu anlaşılmıştır.

Anılan mevzuat hükümleri ile yukarıda yapılan tespit ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihale dokümanındaki düzenlemelerin açık olduğu, isteklilerin tekliflerini ihale dokümanındaki mevcut düzenlemeleri dikkate alarak hazırladıkları, ihalede geçerli iki teklifin bulunduğu, bu iki teklifin de yaklaşık maliyetin altında olduğu dikkate alındığında idarenin iptal gerekçelerinin yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle; yukarıda belirtilen gerekçeler doğrultusunda idarenin iptal gerekçesi yerinde bulunmadığından idarenin ihalenin iptali işlemin iptal edilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy