(4734 S. K. m. 36, 37, 54, 65) (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 31) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 8) 
Toplantı No: 2015/023
Gündem No: 31
Karar Tarihi: 08.04.2015
Karar No: 2015/UY.II-1015   
Şikayetçi: Nc Yapı Malzemeleri İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. 
İhaleyi Yapan Daire: Karayolları Genel Müdürlüğü Program Ve İzleme Dairesi Başkanlığı 
Başvuru Tarih ve Sayısı: 13.03.2015/23853
Başvuruya Konu İhale: 2014/112592 İhale Kayıt Numaralı "Havaalanı Ayr - Otoyol Kavşağı - Torbalı - Belevi Yolu Km: 0+000 -10+200G / 0+000İ - 36+000 Kesiminin Yapım" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
NC Yapı Malzemeleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
Macun Mah. 204. Cad. 249. Sok. Ss. Yenimahalle Yapı Marketçileri Toplu İşyeri Koop. No : 4/3 N Yenimahalle/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,
Karayolları Genel Müdürlüğü İsmet İnönü Bulvarı No:1406100 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/112592 İhale Kayıt Numaralı “Havaalanı Ayr - Otoyol Kavşağı - Torbalı - Belevi Yolu Km: 0+000 -10+200G / 0+000İ - 36+000 Kesiminin Yapım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 30.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Havaalanı Ayr - Otoyol Kavşağı - Torbalı - Belevi Yolu Km: 0+000 -10+200G / 0+000İ - 36+000 Kesiminin Yapım” ihalesine ilişkin olarak Nc Yapı Malzemeleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 27.02.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.03.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.03.2015 tarih ve 23853 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.03.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusundabulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/699 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde uyuşmazlık konusu ihaleye taraflarınca iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan iş deneyim belgesinin ihale komisyonu tarafından “Yapılan incelemede 17 sıra no.lu NC Yapı Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere, Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi tarafından Mustafa Huzeyfe Karagöz adına yabancı dilde düzenlenmiş “Atyrau - Aktau Yolunun Yeniden Yapılması Projesi, Dossor - Kulsary - Oporny Kesimi, Km:0-210” 12.10.2011 tarihli 19-08/1006 sayılı iş deneyim belgesinin sunulduğu, iş deneyim belgesinde KazakistanCumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi Atyrau Bölgesi Başkanı adına imza ve mührün bulunduğu, söz konusu belge ekinde apostil tasdik şerhinin bulunduğu, ancak apostil tasdik şerhinin 13.10.2014 tarih ve 32525 yevmiye nolu Ankara 47. Noter onaylı Türkçe çevirisinde “ iş bu resmi belgenin A.J. Jantasov tarafından imzalandığı, imzalayanın sıfatının noter yardımcısı olduğu ve Atırau Noterinin mühür/ damgasını taşıdığına” ilişkin Atırau Bölge Adalet Müdürlüğünün müdür yardımcısı sıfatıyla basıldığı tespit edilmiştir.
Söz konusu iş deneyim belgesindeki imzaların doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mührün teyidinin apostil tasdik şerhi veya o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılmadığı anlaşıldığından anılan adayın sunduğu belgenin Yapım işleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu…”gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,
İş deneyiminin tevsiki amacıyla, Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi tarafından Mustafa Huzeyfe Karagöz adına yabancı dilde düzenlenmiş “Atyrau- Aktau Yolunun Yeniden Yapılması Projesi, Dossor- Kulsary- Opomy Kesimi, Km:0-210” işine ait 12.10.2011 tarih ve 19-08/1006 sayılı iş deneyim belgesi sunulduğu,
Anılan iş deneyim belgesinde, Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi Atyrau Bölgesi Başkanlığı adına imza ve mührün bulunduğu söz konusu belge ekinde de belgenin doğruluğunu teyit eden apostil tasdik şerhinin yer aldığı,
Söz konusu belgenin Türkiye’deki bir yeminli tercümana tercüme ettirilerek, Ankara 47. Noterliğinin 06.01.2015 tarih ve 00348 yevmiye numaralı tasdiknamesi ile onaylandığı,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’nci maddesinde, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi’ne (Lahey) taraf olan ülkeler arasında kullanılacak olan resmi belgelerin tasdik işleminden muaf tutulacağının düzenleme altına alındığı ve söz konusu iş deneyim belgesindeki apostilişleminin Lahey Sözleşmesi mevzuatına uygun yapılması nedeniyle herhangi başkaca bir tasdik işlemine gerek kalmadığı,
Taraflarınca sunulan iş deneyim belgesinin, Kazakistan Cumhuriyeti’nin yetkili makamlarınca apostil düzenleme usulüne uygun bir biçimde tanzim edildiği, Kazakistan'ın Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf olması nazarı itibara alındığına, sunulan iş deneyim belgesinin Kazakistan Cumhuriyeti yetkili makamlarınca imza edilmiş apostil tasdik şerhini taşıyor olması nedeniyle başkaca bir tasdik mecburiyetinden muaf olduğu ve apostil tasdik şerhi taşıyan bir belgenin içeriğinin sorgulanamayacağı,
Apostil tasdik şerhinin doğruluğunun ihale komisyonunun istediği şekil ve içerikte teyidi amacıyla Kazakistan Cumhuriyeti’nin yetkili makamlarına gerekli girişimlerde bulunulduğu, kendi ülkelerinde bu mevcut uygulama dışında başka bir şekilde apostil tasdik şerhi düzenlenmeyeceğinin taraflarına bildirildiği,
İş deneyim belgelerinin teyidi amacıyla Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı Oto Yollar Komitesi “KazAvtoJol” A.Ş. Atırau Bölgesi Şubesinden alınan iş deneyim belgesinin Türkiye Cumhuriyeti’nde kullanabilmesi amacı ile apostil tasdik şerhine tabii tutulduğu ve iş deneyim belgesinde olduğu gibi noter tarafından imzalanıp Kazakistan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı tarafından onaylandığı,
Yine iş deneyim belgesinin teyit yazısına konsolosluk onayı yapılmak istenildiği, bu yapılan işlemde de öncelikle noter tarafından imzalanarak T.C. Astana Büyükelçiliği tarafından onaylandığı, belgelerin Türkiye Cumhuriyeti’nde kullanılabilmesi amacıyla yapılan her iki işlemi de öncelikle noterin onayladığı daha sonra ise ilgili makamların noteri onayladığı görüldüğü dolayısıyla,ihale komisyonunun istediği şekilde ve içerikte bir belgenin düzenlenemeyeceği,
Ayrıca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli”başlıklı 31. maddesinin üçüncü fıkrasının (ç) bendi hükmüne istinaden iş deneyim belgesininAstana Büyükelçiliği’nce onaylanması için 05.03.2015 tarihli dilekçe ile müracaatta bulunulduğu, Astana Büyükelçiliği’nce 06.03.2015 tarihli ve 7567954 sayılı yazıda“…yukarıda kayıtlı kanun maddeleri uyarınca, Kazakistan Cumhuriyeti yerel makamlarında düzenlenen belgelerin öncelikle Kazakistan’da bulunan noterce onaylanması, akabinde onaylanmak üzere Konsolosluk şubemize getirilmesi gerekmektedir. Şubemizde yapılan tasdik, yalnızca noterler tarafından kullanılan mühürleri kapsamakta olup, Kazak Kurum ve Kuruluşlarına ait mühürleri onaylama yetkimiz bulunmamaktadır. ” denildiği Konsolosluk tarafından onay sürecinin mevzuata uygun yapıldığının bildirildiği, Kazakistan Cumhuriyeti’nin yetkili makamlarındaki tüm çabalarına rağmen ihale komisyonunca istenilen içerikte apostil tasdik şerhi düzenlenemediği,
Kazakistan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ve Diğer Hükümet Bakanlıkları, Noterler Tarafından Dâhil Verilen Resmi Belgelerin Apostili Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin beşinci fıkrasında “Merkezin (devlet kuruluşu) işgöreni (Kazakistan Adalet Bakanlığı ’nın Kayıt Servisi ve Hukuki yardım komitesi, Astana ve Almatı Adalet Bölümleri)belgelerin doğruluğunu devlet bakanlıkların devlet bilgi sistemlerindeki bilgilere bakarak kontrol eder, sonra belgeleri hizmet alana geri verir.”hükmünün yer aldığı, noter tarafından imzalanan apostil tasdik şerhi, onay makamı olan Kazakistan Adalet Bakanlığınca belgenin doğruluğu devlet bilgi sistemlerince kontrolü yapılarak daha sonra onaylandığı, yapılan işlem neticesinde iş deneyim belgesinin imzaların doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür/damganın teyidinin Kazakistan Adalet Bakanlığınca yapıldığının görüldüğü,
Lahey Sözleşmesi’nin 7’nci maddesinde “6. Madde uyarınca atanan yetkililer aşağıdaki hususları belirtecek şekilde düzenledikleri tasdiknameleri bir sicil veya kart indeksine kaydedeceklerdir:
a)tasdiknamenin numarası ve tarihi,
b)resmi belgeyi imzalayan kişinin adi ve hangi sıfatla hareket ettiği veya imzasız belgelerde mührü veya kaşeyi basan merciinin adı
Herhangi bir kişinin talep etmesi halinde, tasdiknameyi düzenleyen merci tasdiknamedeki bilgilerin sicil veya kart indeksindeki bilgilere uygun olup olmadığını teyit edecektir. ” hükmü gereği, ihale komisyonunca talep edilmesi halinde tasdiknameyi (apostil) düzenleyen mercilerden bilgilerin sicil veya kart indeksindeki bilgilere uygun olup olmadığının teyit edilmesi gerekirken, ihale komisyonu tarafından böyle bir yol izlenmeyip tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,
Apostiltasdik şerhinin ülkemizde ne şekilde düzenlendiği hususunda bilgi edinmek için Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yapılmış olan işlerin iş deneyim belgelerinin apostil tasdik belgesinin düzenlenmesi amacıyla Çankaya Kaymakamlığına müracaatları sonucu düzenlenen apostil tasdik şerhinin ekte sunulduğu ve ekte sunulan belgede de görüleceği üzere ülkemizde de apostil tasdik şerhi uygulaması Kazakistan Cumhuriyeti’nin düzenlediği uygulama şekli ile aynı olduğu,
Nitekim Kurul’un konuya ilişkin 03.03.2011 tarihli ve 2011/UY.III-877 sayılı kararında yetkili makamlarca düzenlenip imza altına alınan ve noter tarafından apostil tasdik şerhini içeren yabancı dildeki iş deneyim belgesinin geçerli bir belge olacağına hükmedildiği,
Hiçbir biçimde kabul anlamına gelmemek üzere, taraflarınca iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan belgede yer alan apostil tasdik şerhinin belgeyi imza altına alan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mührün teyidini içermediği varsayılsa bile belgede tespit edilen bu yöndeki bir eksikliğin teklifin esasına etki etmeyeceği ve bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılabilecek nitelikte olduğu, bu çerçevede teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu,
Kazakistan Cumhuriyeti’nin ihale komisyonu tarafından istenen içerikte apostil tasdik belgesini düzenleyememesi nedeniyle taraflarının mağduriyetinin oluştuğu ve ihale dışı bırakılmaları sonucunda ihalelerin bir üst teklife kayması nedeniyle kamu zararının ortaya çıktığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhaleye ilişkin İdari Şartname’ nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: HAVAALANI AYR - OTOYOL KAVŞAĞI - TORBALI - BELEVİ YOLU KM: 0+000 -10+200G / 0+000İ - 36+000 KESİMİNİN YAPIM İŞİ
b) Yatırım proje no'su /kodu:2013E040760
c) Miktarı (fiziki) ve türü: Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev’i ve miktarları belirtilen “Toprak işleri, sanat yapıları, köprü, plentmiksalttemel, plentmiks temel ve bitümlü sıcak karışım kaplama vs. işleri” nin yapımıdır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: İzmir İli” düzenlemesi,
Anılan Şartname’ nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
…
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan A/V Grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir.
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat mühendisliği, ihale konusu iş veya benzer işlere denk sayılacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’ nin“Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7’nci maddesinde, “…
7.7.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:
7.7.4.1. Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
7.7.4.2. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
7.7.4.3. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
7.7.4.4."Apostil tasdik şerhi"taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
…
7.7.5. Teklif kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin yapılması ve bu tercümelerin tasdik işlemi:
7.7.5.1. Yerli istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
7.7.5.1.1. Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
…” düzenlemesi,
İdari Şartname’ nin “Tekliflerin dili” başlıklı 7.9’ uncu maddesinde “7.9.1. Teklifi oluşturan bütün belgeler ve ekleri ile diğer dokümanlar Türkçe olacaktır. Başka bir dilde sunulan belgeler, Türkçe onaylı tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli sayılacaktır. Bu durumda teklifin veya belgenin yorumlanmasında Türkçe tercüme esas alınır. Tercümelerin yapılması ve tercümelerin onay işleminde ilgili maddedeki düzenlemeler esas alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “…(3) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
b) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
ç) “Apostil tasdik şerhi” taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.
f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.
(4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:
1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
2) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.
3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.
4)Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte, “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.
(5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.”hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. Belgelerin sunuluş şekline ilişkin düzenlemeler, Uygulama Yönetmelikleri ile tip şartnamelerin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddelerinde yer almaktadır.
…
8.2. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesinde; Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgelerin, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaf olduğu belirtilmiştir.
8.2.1. 27/7/1984 tarih ve 84/8373 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi, 16/9/1984 tarih ve 18517 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf devletler ile bu devletlerde tasdik şerhi vermeye yetkili makamların Listesi, Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı’nın internet sayfasında (http://hcch.e-vision.nl/index_en.php?act=states.listing) yer almaktadır.
8.2.2. Anılan sözleşmenin 2 nci maddesi, sözleşmeye taraf akit devletlerin, sözleşmenin 1 inci maddesinde sayılan resmi belgelerden kendi ülkesinde kullanılacak olan belgeleri tasdik işleminden bağışık tutacağını hüküm altına almıştır. Bu sözleşmenin amaçları bakımından, tasdik işleminden, yalnız belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit işleminin anlaşılacağı öngörülmüştür…” açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ile İdari Şartname düzenlemelerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin;
-Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılacaktır.
-Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
-Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletlerarasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilecektir.
-"Apostil tasdik şerhi" taşımayan veya tasdik işlemine ilişkin özel hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin üzerindeki imzanın, mührün veya damganın alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca İdari Şartname’ nin7.9’uncu maddesinde teklifi oluşturan bütün belgeler ve ekleri ile diğer dokümanların Türkçe olacağı, Türkçe onaylı tercümesi ile birlikte verilmesi halinde geçerli sayılacağı, bu durumda teklifin veya belgenin yorumlanmasında Türkçe tercüme esas alınacağı, tercümelerin yapılması ve tercümelerin onay işleminde ilgili maddedeki düzenlemeler esas alınacağı ifade edilmiştir. Teklif kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin yapılması ve tercümelerin tasdik işlemi;
-Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunlu olup bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.
-Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işleminin belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde "apostil tasdik şerhi" taşıması halinde bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmayacak, bu tercümelerin "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mührün veya damganın, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
-Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilecektir.
-Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümenin de "apostil tasdik şerhi"taşımaması durumunda ise söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye CumhuriyetiDışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
Yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmayacaktır.
Türkiye’nin 08.05.1962 tarihinde imzaladığı Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine Türkiye ve Kazakistan’ın taraf olduğu,
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 30.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen“Havaalanı Ayr - Otoyol Kavşağı - Torbalı - Belevi Yolu Km: 0+000 -10+200G / 0+000İ - 36+000 Kesiminin Yapım İşi” ihalesinde 32 adet teklif verildiği,03.12.2014 tarihli alınan ilk ihale komisyon kararı ile Ant İnşaat Maden San. A.Ş.’nin ait teklifinin, teklif dosyası kapsamında gelir tablosu sunulmadığıgerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük istekli olanNC Yapı Malzemeleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, söz konusu ihale komisyon kararının 03.12.2014 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı,
Sözleşme süreci devam ederken, 11.02.2015 tarihinde alınan düzeltici ihale komisyon kararı ile ihale yetkilisi tarafından ihale komisyonuna gönderilen 10.02.2015 tarihli ve 22232925-397 sayılı yazı üzerine yapılan inceleme neticesinde “… 17 sıra no.lu NC Yapı Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere, Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi tarafından Mustafa Huzeyfe KARAGÖZ adına yabancı dilde düzenlenmiş “Atyrau - Aktau Yolunun Yeniden Yapılması Projesi, Dossor - Kulsary - Oporny Kesimi, Km:0-210” 12.10.2011 tarihli 19-08/1006 sayılı iş deneyim belgesinin sunulduğu, iş deneyim belgesinde Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi Atyrau Bölgesi Başkanı adına imza ve mührün bulunduğu, söz konusu belge ekinde apostil tasdik şerhinin bulunduğu, ancak apostil tasdik şerhinin 13.10.2014 tarih ve 32525 yevmiye nolu Ankara 47. Noter onaylı Türkçe çevirisinde “ iş bu resmi belgenin A.J. JANTASOV tarafından imzalandığı, imzalayanın sıfatının noter yardımcısı olduğu ve Atırau Noterinin mühür/ damgasını taşıdığına” ilişkin Atırau Bölge Adalet Müdürlüğünün müdür yardımcısı sıfatıyla basıldığı tespit edilmiştir.
Söz konusu iş deneyim belgesindeki imzaların doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mührün teyidinin apostil tasdik şerhi veya o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılmadığı anlaşıldığından anılan adayın sunduğu belgenin Yapım işleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu …” gerekçesiyle başvuru sahibi NC Yapı Malzemeleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşükistekli olan Yazıcıoğlu Nakliyat İnşaat Anonim Şirketi üzerinde bırakıldığı, anılan ihale komisyon kararının 11.02.2015 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi NC Yapı Malzemeleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla %51 hisse sahibi ortağı Mustafa Huzeyfe Karagöz adına, Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 12.10.2011 tarihli ve 19-08/1006 sayılı olarak düzenlenen iş deneyim belgesinin sunulduğu, anılan belgeninTroy Çeviri Tercüme ve eğitim Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti. yeminli mütercimi Seyit Hacıoğlu tarafından Rusça’ dan Türkçeye çevrilerek Ankara 47’nci Noter Vekili Başkatip Tevfik Kadri Anarat tarafından onaylanan nüshasından anlaşıldığı üzere, söz konusu belgede Kazakistan Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı Otoyollar Komitesi Atyrau Bölgesi Başkanı adına imza ve mührün yer aldığı, Atırauskiy Bölge Noteri AbzalJantasovtarafından 12.10.2011 tarihinde “iş bu suretin aslına uygun olduğunu ve iş bu evrak üzerinde hiçbir silme, karalama ve başka belirtilmeyen düzeltmenin olmadığını onaylarım.”şerhi düşülmek suretiyle onaylanıp imzalandığı,17.10.2011 tarihinde Atırau Bölge Adalet Müdürlüğü Müdür yardımcısı İ.A. Aubankirov tarafından, anılan belgedeki imzanın A.J. Jantasov’ a ait olduğu, imzalayan sıfatının noter yardımcısı olduğu ve Atırau Noterin mühür ve damgasının basıldığınailişkin olarak apostil tasdik şerhi basıldığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi NC Yapı Malzemeleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yabancı ülkede düzenlenenve yabancı dilde sunulan bahse konu iş deneyim belgelerindeki apostil tasdik şerhlerinde yer alan tasdik işleminin iş deneyim belgelerini noter sıfatı ile onaylayan ilgili yabancı ülke noterlerine ilişkin olduğu, anılan apostil tasdik şerhlerinde söz konusu noterlerin belgeleri noter sıfatı ile imzaladığı ve belgelerin noterin kaşesi/mührü ile onaylandığı hususlarının tasdik edildiği belirlenmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve istikrar kazanmış Kurul kararları uyarınca, yabancı ülkede düzenlenen ve yabancı dilde sunulan bahse konu iş deneyim belgelerindeki imzaların doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidinin belgenin verildiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş apostil tasdik şerhinin basılması suretiyle yapılması veya bahse konu iş deneyim belgelerindeki imzaların doğruluğunun belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidinin o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılması gerekirken yapılmadığı anlaşılmış olup, anılan belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu, söz konusu hususun teklifin esasına etkili bir eksiklik olduğu dolayısıyla bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılabilecek bir nitelik taşımadığı, bu itibarla idarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy