(4734 S. K. m. 37, 38, 54, 65) 
Toplantı No: 2014/048
Gündem No: 9
Karar Tarihi: 16.07.2014
Karar No: 2014-UH.I-2599  
Şikayetçi: Efe Tur Temizlik Seyahat Petrol Turizm Otomotiv Tarım Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi, YENİCE MAH. 171.SOK. DEMİRBAŞ APT. NO: 4 KIRŞEHİR
İhaleyi Yapan Daire: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Kırşehir Şeker Fabrikası Müdürlüğü, Akçaağıl Köyü Şeker Fabrikası Mevkii 40200 KIRŞEHİR
Başvuru Tarih ve Sayısı: 20.06.2014 / 19438
Başvuruya Konu İhale: 2014/47267 İhale Kayıt Numaralı "Personel Taşıma" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Kırşehir Şeker Fabrikası Müdürlüğü tarafından 20.05.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Personel Taşıma Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Efe Tur Temizlik Seyahat Petrol Turizm Otomotiv Tarım Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin 29.05.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.06.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.06.2014 tarih ve 19438 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.06.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/1965 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhalenin B kısmı için idarece ilk oturumda yaklaşık maliyetin %15 kâr dahil 625.652,90 TL olarak açıklandığı, buna göre kârsız yaklaşık maliyetin 544.046,00 TL olduğu, ancak kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif veren isteklilerden açıklama istenilmeden ihalenin karara bağlandığı, ayrıca ihale komisyonunca yaklaşık maliyet açıklandıktan sonra ihaleye teklif veren isteklilerin teklif bedellerine göre tekrar yaklaşık maliyet oluşturulduğu, idarece tesis edilen işlemlerin mevzuata aykırı olduğu,
2) İhale üzerinde bırakılan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla özel sektöre gerçekleştirilen iş kapsamında ilgili belgelerin sunulduğu, bu kapsamda sunulan faturaların Kamu İhale Kanunu gereğince “aslının aynıdır” veya “idarece aslı görülmüştür” şerhi ile sunulması gerekirken faturaların fotokopilerinin sunulduğu, ayrıca iş deneyimine konu olan sözleşme kapsamında çalıştırılan personelin SGK belgelerinin her bir personel için ayrı ayrı sunulması gerektiği, özel sektöre yapılan işlerde sözleşmede Kanun gereği en fazla %10 oranında iş artışına imkan verdiği,  söz konusu sözleşmede daha fazla iş artışına ilişkin hükmün yer aldığı, anılan firmanın sözleşme süresi bittiğinde işin bittiğine dair herhangi bir belgeyi sunmadığı, sunulan sözleşmede toplam sözleşme tutarının belirtilmediği ve yapılan düzenlemelerle de toplam sözleşme bedeline ulaşılamadığı, bu nedenle sunulan iş deneyim belgesinin geçersiz olduğu ve söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına vekaleten ihaleye katılan Nihat Sağlam’ı vekil tayin eden kişinin vekalet verme yetkisi olduğuna dair sicil gazetelerinin veya üçüncü kişilere vekalet verme yönünden ortaklar kurulu kararı alınması ve bu karara dair sicil gazetesinin teklif dosyasında sunulması gerektiği, anılan firmanın söz konusu belgeleri sunmadığı ve tüzel kişiliğin yönetimindeki kişilerin son durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi ile imza sirkülerinin sunulması gerektiği ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin asıl müdürünün ve vekaleten katılan Nihat Sağlam’ın imza sirküsünün teklif dosyasında sunulmadığı, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
4) İhale üzerinde bırakılan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile Dulkadiroğlu Turz. Nak. Gıda Dek. San. Tic. Ltd. Şti-Konvoy Grup Turz. İns. Kayn. Oto. Kir. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın sunmuş olduğu Ticaret Sicil Gazetesi’nin son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi olmadığı, sunulan Ticaret Sicil Gazetesi’nin adres değişikliğine ait son gazete olduğu, bu nedenle anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
5) İhaleye teklif veren isteklilerden Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin İdari Şartname’de yapılan benzer iş tanımına uygun olmadığı, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
6) İhaleye teklif veren isteklilerden Şirinsan Yemek Gıda ve İth. Mad. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin sunduğu iş deneyim belgesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde yer alan ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemlerinin tamamlanmış olma şartını taşımadığı, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
20.05.2014 tarihinde yapılan ihaleye 7 istekli tarafından teklif verildiği, verilen tekliflerin tamamının idarece geçerli kabul edildiği, ihalenin her üç kısmının da ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu iş “Personel Taşıma Hizmeti” şeklinde tanımlanmıştır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Araçlara (Midibüs) ait her türlü vergi, sigorta, kasko sigortası, muayene, harç, amortisman, bakım-onarım, lastik, tüm yedek parça, yakıt ve yağlama giderleri ile araç sürücülerine ait tüm ücret, sigorta ve yemek giderleri teklif fiyata dahildir. İstekliler teklif fiyatlarını teknik şartnamedeki hükümleri de dikkate alarak verecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” şeklinde düzenlemeler yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37’nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,          
b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
İhale komisyonlarının Kanun’un anılan maddesine göre ihaleye teklif veren isteklilerden diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit ederek bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ayrıca, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin esas alınacağı, Kurumun bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu anlaşılmaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
(5)  İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.” şeklinde,
“Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar, esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” şeklinde ve
“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde ise “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.
Mevzuatın yukarıda yer alan düzenlemeleri çerçevesinde idarelerce, yaklaşık maliyetin ihale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanacağı ve idarece hesaplanan yaklaşık maliyete işin niteliği dikkate alınarak %20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârının ekleneceği, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin teklif fiyatları ile birlikte açıklanacağı belirtilmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ağırlıklı olarak personel çalıştırılmasına dayanan, çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.
78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir...”açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde; İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır…
79.3. Asgari işçilik maliyeti;
i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),
ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,
iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.
79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.” açıklaması bulunmaktadır.
İhale konusu işin Tebliğ’in yukarıda aktarılan 78.3’üncü maddesindeki açıklamalar gereği personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında “kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği” yönünde sorgulama kriteri getirilmiş, buna karşın personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespitine yönelik bir düzenleme yapılmamıştır.
İdarece belirlenen yaklaşık maliyette yüklenici kârı %15 olarak tespit edilmiştir. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin istikrar kazanmış Kurul kararları dikkate alındığında, başvuruya konu ihalenin de kısmi teklife açık olarak yapılmış olması ve başvuru sahibinin iddiasının da ihalenin B kısmına yönelik olması sebebiyle idarece ihalenin B kısmı için belirlenen kârsız yaklaşık maliyetin 544.046,00 TL olduğu tespit edildiğinden, kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif veren istekliler olmasına rağmen idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihale kararının alınmış olmasının bu haliyle mevzuata aykırı olduğu anlaşıldığından idarece kârsız yaklaşık maliyetin altında kalan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., Dulkadiroğlu Turz. Nak. Gıda Dek. San. Tic. Ltd. Şti-Konvoy Grup Turz. İns. Kayn. Oto. Kir. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığı, Bezirganoğlu Tur. Taş. Oto. Pet. Mad. Yağ. İnş. Hay. Tar. Elek. Emlak San. ve Tic. Ltd. Şti., Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti., Efe Tur Tem. Sey. Pet.Tur. Oto. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Şirinsan Yemek Gıda ve İth. Mad. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. olmak üzere toplam 6 istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmış olup başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmuştur.
Bununla birlikte başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin isteklilerce teklif edilen bedellere göre tekrar oluşturulduğu iddiası üzerine yapılan incelemede, söz konusu ihalenin yaklaşık maliyet hesap cetvelinin idarece 22.04.2014 tarihinde hazırlandığı, aynı tarihte ihale onay belgesi ekinde ihale yetkilisinin onayına sunulduğu ve yine aynı tarihte ihale yetkilisince onaylandığı ve idarece ihale tarihinde açıklanan yaklaşık maliyetle uyumlu olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 30'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70?ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10?unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30?undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.” şeklinde düzenleme yapılmış,
Söz konusu Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde ise benzer iş “Kamu Kurumlarında veya Özel Sektörde Bedel İçeren Tek Bir sözleşme Kapsamında Kabul İşlemleri Tamamlanan her türlü Personel Taşıma ve Öğrenci Taşıma Hizmeti benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.
…
(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.
(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir…”hükümleri yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur. …” şeklinde hüküm yer almaktadır.
Mevzuatın yukarıda yer alan hükümlerinden gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği, yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerle, iş deneyiminin tevsik edileceği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte bu kapsamda istenilen faturaların aslı veya aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerinin istekliler tarafından sunulacağı belirtilmiştir. Ayrıca gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarının dikkate alınacağı ve sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının %10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarının da dikkate alınacağı anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla özel sektöre gerçekleştirilen işe ait olmak üzere sözleşme, sözleşme kapsamında gerçekleştirilen işler için düzenlenen faturalar ve bu işte çalıştırılan personele ait SGK belgelerinin her bir personel için ayrı ayrı teklifi ile birlikte sunulduğu anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan belgelerden faturaların “idarece aslı görülmüştür” şerhi taşıdığı tespit edildiğinden ve anılan isteklinin ihale tarihinden  önce söz konusu faturaların aslını idareye sunarak faturalarının aslının aynı olduğunu onaylattığı anlaşıldığından başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan belgelerin fotokopilerinin sunulduğu yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan belgelerden sözleşme kapsamında çalıştırılan personele ait SGK belgelerinin, sözleşme süresi 01.01.2013 tarihinden başlamak üzere 6 ay olduğundan 6 aylık olarak sunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan SGK belgelerinin her bir personel için ayrı ayrı tevsik edilmediği yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik amacıyla sunulan sözleşmede toplam sözleşme tutarının belirtilmediği ve sözleşmede yapılan düzenlemelerle de toplam sözleşme bedeline ulaşılamadığı, bu nedenle sunulan iş deneyim belgesinin geçersiz olduğu yönündeki iddiası üzerine yapılan incelemede;
İhale işlem dosyasında yer alan belgelerden başvuru sahibinin idareye şikâyeti üzerine idare tarafından iş deneyim belgesine konu sözleşmenin tarafı olan Çemaş Döküm Sanayi A.Ş.ye yazılan yazı ile “…Boran Makine ile şirketiniz arasında 01.01.2013 tarihinde imzalanan sözleşmeye esas teşkil etmek üzere sözleşme tutarı ile, kiralanan araç sayısı ve toplam sefer sayısının fabrikamıza acilen bildirilmesi” hususunda görüş istenmiş, Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. tarafından ise “… Şirketimiz vardiya sistemi ile çalıştığından çalışan sayısında devamlı değişiklik olacağı varsayımı ile sefer sayısı belli olmadığından 01.01.2013 tarihli sözleşmeye sefer sayısı ve işin toplam tutarı konmamıştır. …” şeklinde cevap verilmiştir.
Gerek idarece yapılan yazışmalardan, gerekse ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyim belgesini tevsik amacıyla sunulan sözleşmenin “İşin süresi” başlıklı 3’üncü maddesinde yer alan “Sözleşmenin konusu olan personel taşıma hizmetinin süresi 01.01.2013 tarihinden itibaren 6 aydır…” şeklindeki, “Personel taşıma işi ve sefer tarifleri” başlıklı 4’üncü maddesinde yer alan “ÇEMAŞ ihtiyaca göre sefer adetlerinde %25 nispetinde azaltma veya çoğaltma yapabilir ve güzergahlarda 5 km’ye kadar ilave değişiklik yapma yetkisine sahiptir…” şeklindeki, “Fiyat ve ödeme” başlıklı 7’inci maddesinde yer alan “…23 kişilik otobüs: 61,50 TL+KDV sefer, 33 kişilik otobüs:75,00 TL+KDV sefer, 46 kişilik otobüs 122,00 TL+KDV sefer üzerinden ödeme yapılacaktır…” şeklindeki düzenlemelerine göre toplam sözleşme bedeline ulaşılamamakla birlikte sözleşme konusu işin 6 aylık olarak yapıldığı, sözleşme kapsamında düzenlenen faturaların da sözleşmede yer alan birim fiyatlar üzerinden 6 ay olarak düzenlendiği, bu haliyle Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda yer alan “(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir…” şeklindeki düzenleme gereğince toplam sözleşme bedeline ulaşıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası da yerinde bulunmamıştır.
Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
a) Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası veya ilgili meslek odası belgesi;
1) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da ilgili meslek odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan istekli olan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında Sait Koç’a ait 23.01.2012 tarih ve 01124 yevmiye nolu imza sirküleri sunulduğu, sunulan imza sirküsünde Said Koç’un Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ni temsile yetkili olan şirket müdürü olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte anılan istekli tarafından teklif dosyasında Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ni temsil için Nihat Sağlam’ın vekil tayin edildiğini gösteren vekaletname ile vekile ait imza beyannamesi de sunulmuştur.
Söz konusu vekaletnamenin “Dayanak” bölümünde “Kırşehir 2. Noterliği’nden 23.01.2012 tarih ve 1124 yevmiye no ile onaylı Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti ünvanlı şirketinin imza sirkülerinin incelenmesinden adı geçen şirketi münferiden Said Koç isimli kişinin temsil ve ilzama yetkili olduğu görülerek eklendi.” şeklinde açıklama bulunmaktadır. Anılan dayanaktan ve isteklinin teklifiyle birlikte sunmuş olduğu belgelerden Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına vekaleten ihaleye katılan Nihat Sağlam’ı vekil tayin eden Said Koç’un vekalet verme yetkisi olduğu anlaşılmış olup bu haliyle ihale işlem dosyasında vekil veren ve vekile ait imza sirküsü ve imza beyannamesi de bulunduğundan başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
a) Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası veya ilgili meslek odası belgesi;
1) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da ilgili meslek odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri, …”şeklinde düzenleme yapılarak isteklilerin teklifleri ile birlikte imza beyannamesi veya imza sirküleri ile ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeleri vermeleri istenmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “…ç) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
istenilmesi zorunludur.” şeklinde hüküm bulunmaktadır.
Mevzuatın yukarıya aktarılan düzenlemesinden isteklinin tüzel kişi olması halinde ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlilere ilişkin son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi veya bu hususu gösteren belgeleri teklifi kapsamında sunması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli olan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak Sos. Hiz. San. İç ve Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından teklifi ile birlikte sunulan 10.01.2013 tarih ve 8233 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde, kamu ihale mevzuatı ile yeterlik kriteri olarak istenilen ortaklık yapısının belirlendiği, anılan istekli tarafından sunulan 02.08.2013 tarih ve 8377 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde ise adres değişikliğinin belirtildiği,  Dulkadiroğlu Turz. Nak. Gıda Dek. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan 05.07.2012 tarih ve 8105 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde ve Konvoy Grup Turz. İns. Kayn. Oto. Kir. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan 22.11.2013 tarih ve 8449 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nde kamu ihale mevzuatı ile yeterlik kriteri olarak istenilen ortaklık yapısının belirlendiği, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin internet sayfası üzerinden yapılan incelemede ise anılan istekliler tarafından sunulan Ticaret Sicil Gazetelerinin son durumu gösteren Ticaret Sicil Gazeteleri olduğu hususu da tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde yapılan düzenleme ile isteklilerden mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak iş deneyim belgesinin sunulması istenmiştir.
İhale dokümanı ile mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak iş deneyim belgesinin istenmesi durumunda ayrıca ihale dokümanında benzer iş tanımının da yapılması zorunlu olup bu kapsamda söz konusu Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde benzer iş “Kamu Kurumlarında veya Özel Sektörde Bedel İçeren Tek Bir sözleşme Kapsamında Kabul İşlemleri Tamamlanan her türlü Personel Taşıma ve Öğrenci Taşıma Hizmeti benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde tanımlanmıştır.
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ise ihale konusu iş personel taşıma işi olarak belirlenmiş olup anılan Şartname’nin 2.1’inci maddesinin (b) bendinde ihale konusu iş ile ilgili olarak “Fabrikamız personelinin belirtilen güzergahlardan 27-29 kişilik 12 adet araç (Midibüs) ile 12 ay süresince toplam 7.850 sefer getirilip götürülmesi işidir.” şeklinde yapılan düzenleme ile işin ayrıntısına yer verilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde benzer iş “İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri” şeklinde tanımlanmıştır. Söz konusu tanım ile idarelerin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulmasını istedikleri ihalelerde benzer işlerin belirlenmesinde uyulması gereken kurallara yer verilmiştir. Buna göre idarelerin rekabeti engellemeyecek şekilde bir benzer iş tanımı yapması gerekmektedir.
İhaleye teklif veren isteklilerden Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu 23.01.2012 tarih ve 250 sayılı iş deneyim belgesinde işin adı “2011 yılı 2 Araç ile Hemodiyaliz Hasta Taşıma Hizmet Alımı” şeklinde belirtilmiştir.
Başvuru sahibinin idareye şikâyeti üzerine idarece Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan 23.01.2012 tarih ve 250 sayılı iş deneyim belgesini düzenleyen idare olan Sağlık Bakanlığı Kırşehir İli Kamu Hastaneleri Birliği Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne 02.06.2014 tarihli yazı ile iş deneyim belgesinin İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesine uygun olup olmadığı hususunda görüş sorulmuş, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ise “Söz konusu iş deneyim belgesinde gerçekleştirilen Hemodiyaliz hastalarının taşınması işinin personel ve servis işine dayalı hizmet olup olmadığının kararının ihale komisyonunuzda görevli kişilerce belirlenmesi gerekmektedir.” şeklinde cevap vermiştir.
İhale dokümanında yapılan düzenlemelere göre ihale konusu işin kamu veya özel sektöre gerçekleştirilen ve bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında kabul işlemleri tamamlanan her türlü personel taşıma ve öğrenci taşıma hizmeti olduğu anlaşılmaktadır.
Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş bitirme belgesinde işin adı hemodiyaliz hasta taşıma hizmeti olarak belirtildiğinden söz konusu iş deneyim belgesinin ihale dokümanı ile yapılan benzer iş tanımındaki personel ve öğrenci taşıma hizmeti işine uygun olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmuştur.
Başvuru sahibinin 6’ıncı iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde yapılan düzenleme ile isteklilerden mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak  iş deneyim belgesinin sunulması istenmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
c) Yapımla ilgili hizmet işleri dahil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,
istenilmesi zorunludur. …” şeklinde hükümler yer almaktadır.
Mevzuatın yukarıda yer alan hükümlerinden, iş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda Şirinsan Yemek Gıda ve İht. Mad. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından 08.07.2013 tarih ve 2012/86701-472306-1-1 sayılı iş deneyim belgesinin teklifi ile birlikte sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin sözleşme tarihinin 27.09.2012 ve işin kabul tarihinin ise 20.06.2013 olduğu, bu haliyle inceleme konusu ihalenin ilan tarihinin 28.04.2014 olduğu göz önünde bulundurulduğunda anılan istekli tarafından teklifi kapsamında sunulan iş bitirme belgesinin mevzuat gereğince ihale ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş bitirme belgesi olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Köksaldı Turz. Nak. Konf. Otom. Gıda Pet. İşl. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması; ihalenin B kısmı için Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Dulkadiroğlu Turz. Nak. Gıda Dek. San. Tic. Ltd. Şti-Konvoy Grup Turz. İns. Kayn. Oto. Kir. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Bezirganoğlu Tur. Taş. Oto. Pet. Mad. Yağ. İnş. Hay. Tar. Elek. Emlak San. ve Tic. Ltd. Şti., Efe Tur Tem. Sey. Pet.Tur. Oto. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Şirinsan Yemek Gıda ve İth. Mad. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.ne aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KISMEN KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde “İhale üzerinde bırakılan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına vekaleten ihaleye katılan Nihat Sağlam’ı vekil tayin eden kişinin vekalet verme yetkisi olduğuna dair sicil gazetelerinin veya üçüncü kişilere vekalet verme yönünden ortaklar kurulu kararı alınması ve bu karara dair sicil gazetesinin teklif dosyasında sunulması gerektiği, anılan firmanın söz konusu belgeleri sunmadığı ve tüzel kişiliğin yönetimindeki kişilerin son durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetesi ile imza sirkülerinin sunulması gerektiği ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin asıl müdürünün ve vekaleten katılan Nihat Sağlam’ın imza sirküsünün teklif dosyasında sunulmadığı bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,” şeklinde belirtilen üçüncü iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, isteklinin teklifiyle birlikte sunmuş olduğu belgelerden Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına vekâleten ihaleye katılan Nihat Sağlam’ı vekil tayin eden Said Koç’un vekalet verme yetkisi olduğu anlaşılmış olup bu haliyle ihale işlem dosyasında vekil veren ve vekile ait imza sirküsü ve imza beyannamesi de bulunduğundan başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının yerinde olmadığına ilişkin “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin üçüncü iddiası dışında kalan diğer iddialarına ilişkin olarak Kurulca verilen karar gerekçelerine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin üçüncü iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Bu iddia hakkında Kurul çoğunluğunca, vekâletnamenin sunulup sunulmadığı ve sunulmuş ise içeriğinde temsil yetkisinin olup olmadığı yönleriyle sınırlı inceleme yapılarak karar verilmiştir.
Ancak, sunulan belgelerin geçerli olup olmadıkları öncelikle ve doğal olarak incelenmesi gereken hususlardır.
Bu bağlamda, başvurunun 3 üncü iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre;
İhale üzerinde bırakılan istekli olan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında Sait Koç’a ait 23.01.2012 tarih ve 01124 yevmiye no’lu imza sirküleri sunulduğu, sunulan imza sirküsünde Said Koç’un Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ni temsile yetkili olan şirket müdürü olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte anılan istekli tarafından teklif dosyasında Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ni temsil için Nihat Sağlam’ın vekil tayin edildiğini gösteren vekâletname de sunulmuştur.
Söz konusu vekâletnamenin “Dayanak” bölümünde “Kırşehir 2. Noterliği’nden 23.01.2012 tarih ve 1124 yevmiye no ile onaylı Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti ünvanlı şirketinin imza sirkülerinin incelenmesinden adı geçen şirketi münferiden Said Koç isimli kişinin temsil ve ilzama yetkili olduğu görülerek eklendi.” şeklinde açıklamanın bulunduğu, anılan dayanak ile isteklinin teklifiyle birlikte sunmuş olduğu belgelerden, Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. adına vekâleten ihaleye katılan Nihat Sağlam’ı vekil tayin eden Said Koç’un vekâlet verme yetkisi olduğu anlaşılmış olmakla birlikte,
İhale üzerinde bırakılan istekli olan Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne ait teklif mektubunda şirket kaşesi altında yer alan imza ile Şirket Müdürü Said KOÇ ve şirket müdürü tarafından vekâlet verilen Nihat Sağlam’a ait imza beyannamesindeki imzaların bariz bir şekilde birbirinden farklı olduğu, imza beyannamelerinde yer alan imzalar ile teklif mektubundaki imzanın birbirleri ile uyumlu olmadığı anlaşıldığından anılan isteklinin bu açıdan teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin üçüncü iddiası dışında kalan diğer iddialarına ilişkin olarak Kurulca verilen karar gerekçelerine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin üçüncü iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; üçüncü iddianın, 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen temel ilkelerden eşit muamele, güvenirlik ve kamuoyu denetimini ilkelerinin bir arada ön planda çalıştırılmasının temini açısından bütünlük içinde incelenerek karar verilmesi gerektiği ve bu iddia kapsamında yapılan incelemeye göre de,Boran Mak. İnş. Taah. Hayv. Nak. Sos. Hiz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne ait teklif mektubunda şirket kaşesi altında yer alan imza ile Şirket Müdürü Said KOÇ ve şirket müdürü tarafından vekâlet verilen Nihat Sağlam’a ait imza beyannamesindeki imzaların bariz bir şekilde birbirinden farklı olduğu, imza beyannamelerinde yer alan imzalar ile teklif mektubundaki imzanın birbirleri ile uyumlu olmadığı anlaşıldığından anılan isteklinin bu açıdan teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle, bu iddiaya ilişkin Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy