(4734 S. K. m. 40, 54, 56, 65)
Toplantı No: 2008/075
Gündem No: 85
Karar Tarihi: 24.11.2008
Karar No: 2008/UY.II-4807
Şikayetçi:
Giritoğulları İnş. Haf. Nak. Tur. ve Tic. Ltd. Şti., Esentepe Mah. Kuruçeşme Çıkmazı No:1 Merkez/TRABZON
İhaleyi yapan idare:
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü,61300 Yıldızlı/TRABZON
Başvuru tarih ve sayısı:
27.10.2008 / 29837
Başvuruya konu ihale:
2008/129447 İhale Kayıt Numaralı “Akçaabat-Söğütlü-Yıldızlı İl Yolu Söğütlü-Yıldızlı Km:0+000-3+529,97 Kesimi Bakım, onarım ve Yolun İyileştirilmesi İşi” ihalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
20.11.2008 tarih ve II.Y.44.62.0176/2008-41E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 10.09.2008 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Akçaabat-Söğütlü-Yıldızlı İl Yolu Söğütlü-Yıldızlı Km:0+000-3+529,97 Kesimi Bakım, onarım ve Yolun İyileştirilmesi” ihalesine ilişkin olarak Giritoğulları İnş. Haf. Nak. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 09.10.2008 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 14.10.2008 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 27.10.2008 tarih ve 29837 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.10.2008 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; şikayete konu ihalede ihale komisyonunca tekliflerinin geçerli en düşük teklif olarak belirlendiği, 18.09.2008 tarihinde taraflarına tebliğ edilen kesinleşen ihale kararı ile ihalenin iptal edildiğini öğrendikleri, 22.09.2008 tarihinde açıklama talebiyle idareye başvurdukları, idarenin bu başvuruya vermiş olduğu cevapta, ihale yetkilisinin verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese ettiği ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif edilen bedelin kabul edilebilir nitelikte olmadığı kanaatine vararak ihaleyi iptal ettiğinin ifade edildiği, bu gerekçenin mevzuata aykırı olduğuna ilişkin idareye 09.10.2008 tarihinde şikayet başvurusunda bulundukları, başvuru ekine teklifi açıklayan birim fiyat analizlerini de ekledikleri ancak, idarenin şikayet başvurusunu 15.10.2008 tarihinde aynı gerekçe ile reddettiği,
Tekliflerini hazırlarken işe ait dokümanı, işin yapılacağı yeri ve çevresini inceledikleri, mahallin özelliklerini ve zemin şartlarını tespit ettikleri, piyasadan almış oldukları fiyatlardan istifade ederek her bir imalat kalemi için ayrı ayrı analizler yaptıkları ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif en düşük geçerli teklifi sundukları, tekliflerinin idarece belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde olmadığını düşündükleri, yeterli katılımın sağlandığı ihalede Kamu İhale Genel Tebliğine göre idarelerin yaklaşık maliyetlerini güncellenmiş değerlerle yeniden gözden geçirmek zorunda oldukları, 07.06.2005 tarih ve 2005/UY.Z-1074 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının da bu doğrultuda olduğu,
İşin yapılabilirliği açısından en makul teklifi sundukları ihalenin iptaline yönelik mevzuata aykırı işlemin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Şikayetçinin 22.09.2008 tarihinde idareden açıklama talep etmesi üzerine verilen 24.09.2008 tarih ve 33542 sayılı cevap yazısında;
“Buna göre İhale Yetkilisi, verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese etmiş ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak; teklif edilen bedelin kabul edilebilir nitelikte olmadığı kanaatine varmış olup, Akçaabat-Söğütlü-Yıldızlı İl Yolu Söğütlü-Yıldızlı Km:0+000-3+529,97 Kesimi Bakım, Onarım ve Yolun İyileştirilmesi İşine ait ihaleyi 16/092008 tarihinde iptal etmiştir.” ifadesine yer verilmiştir.
Şikayetçinin 09.10.2008 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunması üzerine, 14.10.2008 tarih ve 35686 sayılı yazı ekinde bulunan ihale yetkilisi imzalı nihai kararda ise;
“2004 Yılı Kamu İhale Genel Tebliğinin; XI- Tekliflerin Alınması ve Değerlendirilmesi Bölümünün B. Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Teklifler başlığı altında
''İdarelerce tespit edilen yaklaşık maliyeti aşan tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet tespit edilirken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b)Yaklaşık maliyeti güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak verilen teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi belirleyerek işin ihalesine veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir hakkına sahiptir." denilmektedir.
Yukarıda belirtilen 2004 Yılı Kamu İhale Genel Tebliği doğrultusunda İhale Komisyonu gerekli incelemeleri yapmış ve İhale Komisyon Kararını İhale Yetkilisine sunmuştur. İhale Yetkilisi verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese etmiş ye bütçe ödeneklerini göz önünde bulundurarak Giritoğulları İnş. Haf. Nak. Tur.ve Tic. Ltd. Şti.’ye teklifin Yaklaşık Maliyetin üzerinde olduğunu tespit etmiştir. Bu nedenle Giritoğulları İnş. Haf. Nak. Tur.ve Tic. Ltd.Şti.’ye ait teklifin ve diğer isteklilere ait tekliflerinde kabul edilebilir nitelikte olmadığı kanaatine vararak; Kamu İhale Kanunun 39. Maddesine dayanarak (ihale komisyonu karan üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.) İhalenin iptaline karar vermiştir.” denilmiş ve ihalenin iptal gerekçesi olarak verilen tekliflerin idarece belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu hususu belirtilmiştir.
Şikayet başvurusu üzerine verilen kararda, ihale komisyonunca Kamu İhale Genel Tebliği doğrultusunda gerekli incelemelerin yapıldığı, ihale yetkilisinin teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese ettiği ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak ihaleyi iptal ettiği ifade edilmiştir.
Yaklaşık maliyete esas hesap cetvellerinde birim fiyatların Karayolları Genel Müdürlüğünün 2008 yılı birim fiyatları olduğu hususu belirtilmiş, yaklaşık maliyetin ekinde yer alan bir belgede ise yaklaşık maliyet hesabının, yöre ve piyasa koşullarına göre uyarlanması için malzeme hariç diğer birim fiyatlara %30 tenzilat uygulandığı belirtilmiştir.
İhale dokümanı ekinde istekli olabileceklere satışa sunulan teklif mektubu eki birim fiyat cetvelinde ve idarece hazırlanan yaklaşık maliyete esas cetvelde 22 iş kalemi yer almaktadır.
İdarece, Karayolları Genel Müdürlüğünün 2008 Yılı birim fiyatları üzerinden her bir imalat kaleminde farklı olmak üzere %30’u geçmeyen oranda indirim yapıldığı anlaşılmakta ve verilen tekliflerin tümünün idarece belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu görülmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 40 ıncı maddesinde;
"… İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır." hükmü bulunmaktadır.
İdarece şikayet başvurusunda verilen cevap yazısında belirtilen hususlar ile ihalede 6 adet ihale dokümanı satıldığı halde, 2 isteklinin ihaleye teklif verdiği ve şikayet başvurusunda bulunan isteklinin teklifinin aritmetik hata düzeltmesi sonrasında ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği hususları birlikte dikkate alındığında, ihale yetkilisince ihalenin iptaline yönelik işlemin gerekçesinde mevzuata aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle;
4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞIOY
İncelemeye konu halede; idarenin yaklaşık maliyetini tespit ederken , 2008 yılı Karayolları Genel Müdürlüğü birim fiyatlarından (kar hariç) iş kalemi bazında değişen oranlarda indirim yapılmak ve bulduğu bu değerler üzerinden yüklenici karı ve genel gider olarak %25 ilave etmek şeklinde bir yöntemi tercih ettiği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı kanunun 9 uncu maddesinde yaklaşık maliyetin her türlü fiyat araştırması yapılarak saptanacağı, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ nin yaklaşık maliyetin hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespitine ilişkin 9 uncu maddesinde bu maddede sayılan yöntemlerden bir veya birkaçı kullanılmak ve gerekli diğer fiyat araştırmaları yapılmak suretiyle saptanacak fiyatlarla iş kalemleri ve / veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının çarpımı sonucu bulunan tutara(KDV hariç) %25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyetin bulunacağı ,şeklinde düzenlemeler yapılmıştır.
İhale dokümanı ekinde istekli olabileceklere verilen teklif mektubu eki birim fiyat cetvelinde ve idarece hazırlanan yaklaşık maliyete esas cetvelde 22 adet iş kalemine yer verilmiştir. İdare Karayolları Genel Müdürlüğü 2008 yılı birim fiyatları üzerinden malzeme hariç % 30 oranını geçmemek üzere her bir imalat kaleminde farklı oranlarda indirim yapmak suretiyle bulduğu rakamların üzerine %25 kar koymak suretiyle bulduğu yaklaşık maliyet Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ndeki düzenlemelere aykırı olduğu kadar, isteklilerden aşırı düşük sorgulamasında ve sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere talep ettiği analizleri değerlendirme ve mukayese imkanını da ortadan kaldırmış bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin XIII-C Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Teklifler başlıklı maddesinde: “İdarelerce tespit edilen yaklaşık maliyeti aşan tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet tespit edilirken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,
b) Yaklaşık maliyeti güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak verilen teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi belirleyerek işin ihalesine veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir hakkına sahiptir.
Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir.”
Şeklindeki düzenlemeye uygun bir şekilde ihalenin sonuçlandırılması , idarenin mevzuata aykırı olarak gerçekleştirdiği işlemleri düzeltici işlemle giderilecek nitelikte olduğu, bu nedenle 4734 sayılı 56 ıncı maddesinin (a) bendi gereğince “Düzeltici İşlem Tesis edilmesi” şeklindeki görüşümüzle Kurul çoğunluğunca alınan “Şikayetin Uygun Bulunmadığı” kararına katılmıyorum. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy