(4734 S. K. m. 5, 39, 40, 54, 65) (Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller m. 6, Geç. m. 2) (KİK 13.01.2015 T. 2015/UH.I-77 K.)
Toplantı No: 2015/018
Gündem No: 32
Karar Tarihi: 11.03.2015
Karar No: 2015/UH.I-784 
Şikayetçi: Uzmanlar Bilişim Tem. Nak. İnş. ve Yem. Üret. Hizm. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İhaleyi Yapan Daire: İnegöl Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı: 16.02.2015 / 13810
Başvuruya Konu İhale: 2014/83854 İhale Kayıt Numaralı "Belediyemiz Hizmetlerinde Çalıştırılmak Üzere Personel Çalıştırılması Hizmeti Ve Araç Kiralama Hizmeti" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Karar:
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Uzmanlar Bilişim Tem. Nak. İnş. ve Yem. Üret. Hizm. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İçerenköy Mah. Eski Üsküdar Cad. Çamlık Apt. No: 3 D: 12 Ataşehir/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İnegöl Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
Sinanbey Mahallesi Nuri Doğrul Caddesi No: 1 16400 İnegöl/BURSA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/83854 İhale Kayıt Numaralı “Belediyemiz Hizmetlerinde Çalıştırılmak Üzere Personel Çalıştırılması Hizmeti ve Araç Kiralama Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
İnegöl Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 19.08.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Belediyemiz Hizmetlerinde Çalıştırılmak Üzere Personel Çalıştırılması Hizmeti ve Araç Kiralama Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uzmanlar Bilişim Tem. Nak. İnş. ve Yem. Üret. Hizm. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 16.02.2015 tarih ve 13810 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.02.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/488 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İnegöl İlçesindeki ana arterlerin Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dâhil edilmesinden dolayı ihale kapsamında çalışacak personel sayısının 248 kişiden 200 kişiye düştüğü ve bu nedenle yapılacak iş miktarının sözleşme bedelinin %80'inin altında kalacağı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, ancak söz konusu sınır değişikliğinin ilan ve ihale tarihinden önceki bir tarih olan 01.04.2014'te yapıldığı ve bu durumun personel sayısının belirlenmesi ile bir ilgisinin bulunmadığı, kaldı ki personel sayısının 48 kişi eksilmesinin iş miktarının sözleşme bedelinin %80'inin altına düşmesine neden olmayacağı,
Teklif fiyatlarının yaklaşık maliyetin altında olduğu ve 08.09.2014 tarihli ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendikleri dikkate alındığında, ihalede yeterli fiyat rekabetinin sağlanamadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu,
02.10.2014 tarihinde yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, ihale kapsamında kiralanacak araç bedellerinin kasko sigortası değerinin %2'sini aşamayacağı gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilemeyeceği, söz konusu kararın ilan ve ihale tarihinden sonra yürürlüğe girdiği, ayrıca ihale konusu işin yürütülmesinde sevk ve idare için araç kullanılacağı ancak işin araç kiralanması hizmeti olmadığı,
Ayrıca 13.01.2015 tarihli ve 2015/UH.I-77 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının karşı oyunda da belirtilen yasaklama ve bildirim işlemlerinin idare tarafından yapılmadığı, bu durumun daha sonra yapılacak olan ihalelerde haksız rekabete ve usulsüzlüğe yol açacağı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir” hükmüne yer verilmiştir.
Teknik Şartname’nin “A-İşin konusu” başlıklı maddesinde, inceleme konusu ihalenin İnegöl Belediyesi sorumluluk alanlarında hizmet alımı yöntemi ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olarak tanımlandığı, söz konusu maddenin devamında yer alan tabloda, hizmet kapsamında 8 farklı grupta ve 25 farklı kadroda toplam 248 kişinin çalıştırılacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Yapılan inceleme neticesinde, başvuruya konu ihalede ilk olarak, 08.09.2014 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin Haktok İnşaat Taahhüt Eğitim Turizm Sağlık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Uzmanlar Bilişim Temizlik Nak. İnş. Ltd. Şti.nin, ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi malı olması gereken iş makinelerine ilişkin kriterleri sağlamadığı iddialarını içeren 10.10.2014 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 13.01.2015 tarihli ve 2015/UH.I-77 sayılı Kurul kararı ile Haktok İnşaat Taahhüt Eğitim Turizm Sağlık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verildiği ve Kurul kararı üzerine 04.02.2015 tarihinde “…Kamu İhale Kurumuna yapılan başvuru neticesinde, Kamu İhale Kurulu Kararını tarafımıza kararın tebligatını yaklaşık 4 ay gibi bir sürede bildirdiğinden sözleşme imzalama süreci uzamış ayrıca İlçemizdeki ana arterlerin Bursa Büyükşehir Belediye Bünyesine geçmesinden dolayı ihalede çalışacak personel sayısı 248 kişiden 200 kişiye düştüğü için ihale miktarı işin %80’inin altına düşmüştür.
13.01.2015 tarih ve 2015/UH.I-77 Karar nolu Kamu İhale Kurulu Kararı incelendiğinde ihalede ekonomik olarak en avantajlı teklif olan 30.146.660,00 TL bedelli Haktok İnşaat Taahhüt Eğitim Turizm Sağlık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin Kurul kararı ile teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, bu işlemler sonrasında ihalede 34.452.836,00 TL bedelli Uzmanlar Bilişim Temizlik Nak. İnş. Ltd. Şti.nin teklifinin geçerli teklif olarak kalacağı ve ihalenin de bu isteklinin üzerinde bırakılma ihtimalinin bulunduğu ve bu teklif bedelinin de yaklaşık maliyetin % 2,23 oranında altında kaldığı hususları birlikte ele alındığında, 4734 sayılı Kanunun 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasındaki; ‘İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla’ sorumlu olduğu hükmü açısından ihaleye yeterli katılımın olmadığı, dolayısıyla ihalede rekabetin de sağlanamadığı görülmüş olduğundan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5’inci maddesinde belirtilen ilkeler uyarınca yeterli fiyat rekabeti sağlanamadığı tespit edilmiştir.
02.10.2014 29317 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2014/6814 karar sayılı sayılı Bakanlar Kurulu Kararında “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Karar Madde 2 a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır. Madde 3- Aynı Esas ve Usullerde geçici madde eklenmiştir. Geçici Madde (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam eden taşıt kiralamaları, sözleşme süreleri bitimine kadar mevcut sözleşme hükümlerine göre yürütülür’ maddelerine istinaden ihalede kiralanacak olan araç bedellerinin, Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aştığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar neticesinde Personel Çalıştırılması Hizmeti ve Araç Kiralama Hizmeti alımı ihalesi Kamu İhale Kanunu’nun 40. maddesi gereği bütün teklifler reddedilerek ihalenin iptaline karar verilmiştir.” gerekçeleriyle ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 39’uncu maddesi idareye, ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda takdir yetkisi tanımaktadır. Ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin anayasal ilkeler çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı gözetilerek kullanılması, tesis edilen işlemin gerekçesinin açıkça ortaya konulması ve somut olaya ilişkin öğelerin hesaba katılarak nesnelliğe ve tarafsızlığa uygun şekilde hareket edilmesi gerekmektedir.
İhale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edilmesine ilişkin olarak üç farklı gerekçenin ortaya konulduğu anlaşılmakta olup, söz konusu iptal gerekçelerinin ayrı ayrı incelenmesi sonucunda yapılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.
1) “İhalede temel ilkelerin ve yeterli fiyat rekabetinin sağlanamadığı” yönündeki gerekçenin incelenmesi neticesinde,
Yaklaşık maliyeti 35.237.393,90 TL olan başvuru konusu ihalede, ihale dokümanının 14 gerçek/tüzel kişi tarafından satın alındığı/indirildiği, 19.08.2014 tarihinde yapılan ihaleye 4 isteklinin katıldığı, teklif fiyatları sırasıyla 29.017.494,92 TL ve 29.348.860,00 TL olan Akkutlu Sosyal Hiz. San. Dış. Tic. Ltd. Şti. ile Temelli Grup Ltd. Şti. - DNA Mob. Ltd. Şti. - Şanlı Temizlik Ltd. Şti. İş Ortaklığının tekliflerinin ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, teklif fiyatı 30.146.660,00 TL olan Haktok İnşaat Taahhüt Eğitim Turizm Sağlık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin teklifinin ise Kamu İhale Kurulunun 13.01.2015 tarihli ve 2015/UH.I-77 sayılı kararı doğrultusunda değerlendirme dışı bırakıldığı, adı geçen istekliler dışında ihalede yalnızca 1 adet geçerli teklif sahibi isteklinin bulunduğu, bu isteklinin teklif fiyatının yaklaşık maliyet tutarından %2,2 oranında düşük olduğu ve ihale sürecine devam edilmesi durumunda ihalenin, 08.09.2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihale üzerinde bırakılan Haktok İnşaat Taahhüt Eğitim Turizm Sağlık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden 4.306.176,00 TL daha yüksek teklif vermiş olan Uzmanlar Bilişim Tem. Nak. İnş. ve Yem. Üret. Hizm. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılması gerekeceği hususları bir arada değerlendirildiğinde “…ihaleye yeterli katılımın olmadığı, dolayısıyla ihalede rekabetin de sağlanamadığı görülmüş olduğundan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5’inci maddesinde belirtilen ilkeler uyarınca yeterli fiyat rekabeti sağlanamadığı” şeklindeki iptal gerekçesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
2) Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Karar’ın 2’nci maddesi esas alınarak oluşturulan iptal gerekçesinin incelenmesi neticesinde,
01.04.2006 tarihli ve 26126 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişiklik yapılan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Karar’ın “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Esas ve Usullerin amacının 05.01.1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek olduğu düzenlenmiştir.
Daha önce yapılan bir inceleme kapsamında Kurum tarafından Maliye Bakanlığına gönderilen 19.12.2014 tarihli bilgi talebi yazısına cevaben Kuruma ulaşan 19.01.2015 tarihli ve 556 sayılı yazıda “Bilindiği üzere, 17.03.2006 tarihli ve 2006 10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki ‘Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’e, 02.10.2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dâhil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği Ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesi’nde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacağı ve şoför giderleri dâhil yapılan taşıt kiralamalarında ise aylık kiralama bedeli, yukarıda belirtilen şekilde tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacağı hükümleri eklenmiş ve 6’ncı maddesinin (ç) bendinde yapılan değişiklikle de taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, kapsam dâhilindeki kamu idarelerinin hizmet alımı suretiyle taşıt ediniminde söz konusu düzenlemeye uymaları gerekmekle birlikte, doğrudan taşıt kiralama ihalesi kapsamında yer almayan ve diğer hizmet alımları bünyesinde işin yürütülmesi için gerekli olan ve taşıt kiralamasına ilişkin bedelin toplam ihale bedeli içerisinde önemli paya sahip olmadığı ihaleler kapsamında edinilecek olan taşıtların ise söz konusu düzenleme kapsamında yer almadığı mütalaa edilmektedir.” görüşlerine yer verilmiştir.
Başvuru konusu ihale, belediye hizmetlerinde çalıştırılmak üzere farklı kadrolarda 248 kişilik personel ile 1 adet 4x4 çift kabin pikap, 6 adet binek araç, 5 adet çift kabin kamyonet, 1 adet 4x2 çift kabin pikap, 3 adet kombi araç, 1 adet lastik tekerlekli mini yükleyici ve 1 adet forklift çalıştırılması hizmeti alımı olup, kâr hariç yaklaşık maliyetin %95’i işçilik maliyetinden, %5’i ise araç kiralama maliyetinden oluşmaktadır. Bu çerçevede ihalenin, işin yürütülmesinde muhtelif taşıtların da kullanılacağı bir personel hizmeti alımı ihalesi olduğu ve doğrudan taşıt kiralama hizmeti alımı olarak kabul edilemeyeceği anlaşıldığından, Maliye Bakanlığının yukarıda yer verilen görüşü uyarınca, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Karar hükümleri kapsamında yer almadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, söz konusu karar esas alınarak oluşturulan “ihalede kiralanacak olan araç bedellerinin, Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aştığı” şeklindeki iptal gerekçesinin yerinde olmadığı tespit edilmiştir.
3) İhtiyaç duyulan hizmetin miktarı ve süresinde azalma olduğu yönündeki gerekçenin incelenmesi neticesinde,
Söz konusu gerekçenin incelenmesi kapsamında 26.02.2015 tarihli Kurum yazısı ile idareden gerekli bilgi ve belgeler talep edilmiş olup, Kuruma ulaşan 02.03.2015 tarihli cevabi yazı ve ekleri incelendiğinde, Bursa Büyükşehir Belediyesinin “Ana arterler” başlıklı ve 01.08.2014 tarihli meclis kararı ile İnegöl İlçesi sınırlarında bulunan 160 cadde ve sokağın (121,003 mt.), 6360 sayılı “On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” hükümleri gereğince Bursa Büyükşehir Belediyesi görev ve sorumluluk alanına dâhil edildiği, bu meclis kararının kendilerine ihale ilan tarihinden sonra 12.08.2014 tarihinde tebliğ edildiği, sözleşme tasarısı uyarınca işe başlanması gereken 01.10.2014 tarihinin, şikâyet ve itirazen şikâyet süreci nedeniyle 01.02.2015 tarihine kadar ertelenmesinin gerektiği ve bu durumun hizmetin süresinin 36 aydan 32 aya düşmesine yol açtığı hususları ifade edilerek, yazı ekinde personel sayısındaki eksilişe ilişkin bir çizelgeye yer verildiği görülmüştür.
Yapılan değerlendirme neticesinde, idarelerin ihtiyaç duydukları hizmetlerin kapsam ve miktarını belirleme hususunda, ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanması ilkesi çerçevesinde yetkili ve sorumlu oldukları, incelenen ihaleye konu hizmet kapsamında çalıştırılması öngörülen personel sayısında, iptal kararında belirtildiği şekliyle 48 kişilik bir eksilmenin meydana gelmesi ile hizmetin süresinin yaklaşık 4 ay kısalması hususlarının idarenin ihtiyaç duyduğu hizmetin miktar ve kapsamında değişikliğe sebep olduğu, bu çerçevede “…Kamu İhale Kurumuna yapılan başvuru neticesinde, Kamu İhale Kurulu Kararını tarafımıza kararın tebligatını yaklaşık 4 ay gibi bir sürede bildirdiğinden sözleşme imzalama süreci uzamış ayrıca İlçemizdeki ana arterlerin Bursa Büyükşehir Belediye Bünyesine geçmesinden dolayı ihalede çalışacak personel sayısı 248 kişiden 200 kişiye düştüğü için ihale miktarı işin %80’inin altına düşmüştür.” şeklindeki iptal gerekçesinin idarenin takdir yetkisi kapsamında kabul edilmesi gerektiği ve ihalenin söz konusu gerekçeyle iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy