(4734 S. K. m. 37, 54, 65) (Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 9) (Kamu İhale Genel Tebliği 79)
Toplantı No: 2014/020
Gündem No: 14
Karar Tarihi: 12.03.2014
Karar No: 2014/UH.III-1293
Şikayetçi: Kuzey Mühendislik İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. (10.02.2014 tarih ve 2014/M.K.-63 sayılı Kurul Kararı), SEYİTNİZAM MAH. MEVLANA CAD. NO: 88 İLERİ İŞ MERKEZİ KAT:3/A İSTANBUL
İhaleyi Yapan Daire: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İmar Ve Şehircilik Daire Başkanlığı, Harita Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İhale İşleri Müdürlüğü Ek Hizmet Binası M. Nezihi Özmen Mah. Kasım Sok. No:62 Güngören-Merter/İstanbul 34010 İSTANBUL
Başvuru Tarih ve Sayısı: 08.07.2013/22744
Başvuruya Konu İhale: 2013/22261 İhale Kayıt Numaralı "Bakırköy, Bahçelievler Ve Arnavutköy İlçelerine Ait Kadastral Verilerin Sayısallaştırılması Ve Takbis Kadastral Veri Modeline Uygun Ortama Entegre Olacak Format Yapısında Teslimi İle Kadastral Cbs Verisinin Oluşturulması" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı tarafından 28.03.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Bakırköy, Bahçelievler Ve Arnavutköy İlçelerine Ait Kadastral Verilerin Sayısallaştırılması ve Takbis Kadastral Veri Modeline Uygun Ortama Entegre Olacak Format Yapısında Teslimi İle Kadastral Cbs Verisinin Oluşturulması” ihalesine ilişkin olarak Kuzey Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 17.06.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.06.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.07.2013 tarih ve 22744 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.07.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2013/2513-01 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
Karar: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, firmalarının 28.05.2013 tarihli kararla ihale dışı bırakıldığı, idarenin almış olduğu kararın ihale mevzuatına aykırı olduğu, idarenin vermiş olduğu ihale dışı bırakılmasına yönelik kararın kaldırılarak, en avantajlı teklif sahibi olan firmalarının üzerinde ihalenin bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İnceleme konusu ihalenin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı tarafından 28.03.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Şile ve Beykoz İlçelerine Ait Kadastral Verilerin Sayısallaştırılması ve Takbis Kadastral Veri Modeline Uygun Ortama Entegre Olacak Format Yapısında Teslimi ile Kadastral CBS Verisinin Oluşturulması İşi” olduğu, götürü bedel teklif almak suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 24 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca 4734 sayılı Kanun’un 37’inci maddesi doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda iki isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu tespit edilen 9 istekliden 15.04.2013 tarihli yazılar ile teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerden teklif fiyata dâhil olan giderler dikkate alınarak teklif bileşenleri (işçilik maliyeti, tüm kırtasiye ve büro malzemeleri ile bu işi yapmak için gerekli olan her türlü donanım ve yazılım, çıkabilecek her türlü bakım, onarım ve teknik destek, makine, teçhizat) ile ilgili açıklamaların belgelendirilmek suretiyle 06.05.2013 tarihine kadar sunulmasının istendiği, isteklilerden 7’sinin aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması neticesinde isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının belgeye dayanmadığı gerekçesiyle kabul edilmediği, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan ve sundukları aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilmeyen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 28.05.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Emiroğlu Mühendislik İnşaat Ticaret Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı,
28.05.2013 tarihli ihale komisyonu kararı tutanağında, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmemesine ilişkin olarak, kırtasiye, tarama ve çizim maliyetlerine ait herhangi bir belge bulunmadığı ve yeterli sayıda CAD yazılımı bulunmadığı gerekçelerinin gösterildiği,
03.06.2013 tarihinde gönderilen kesinleşen ihale kararının 10.06.2013 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği, başvuru sahibinin değerlendirme dışı bırakılması işlemine ilişkin olarak 17.06.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.06.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.07.2013 tarih ve 22744 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kamu İhale Kurulu’nun 24.07.2013 tarih ve 2013/UH.IV-3084 sayılı kararı ile “Ancak başvuru dilekçesinde başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarihin belirtilmediği, gerek itirazen şikâyet gerekse eksiklik tamamlama dilekçesinde belirtilen tarihin idarenin şikâyet üzerine aldığı kararın başvuru sahibine bildirim tarihi olduğu, dolayısıyla yayımlanan eksikliğin süresi içinde giderilmediği tespit edilmiştir.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Başvurunun reddine…” karar verildiği,
Kuzey Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan kararın iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 16. İdare Mahkemesi’nin 31/12/2013 tarih ve E:2013/1603 sayılı kararı ile;
“…Kamu İhale Kurulunca itirazen şikayet başvurularının süresinde, şekil ve usul hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığının, Kurulun görev alanında olup olmadığının ve esasen haklılık taşıyıp taşımadığının inceleneceği tabiidir.
Bununla birlikte, isteklilerce ihale sürecinde hukuka aykırı olduğu ileri sürülen iş ve işlemler için Yasada belirtilen süreler içerisinde şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği, başvuruların son gününe kadar başvuru dosyasına bilgi ve belge eklenebileceği, idarelerce bu bilgi ve belgelerin doğruluğunun ihale işlem dosyasındaki veriler doğrultusunda kontrol edileceği açıktır.
Bakılan uyuşmazlıkta, davacı şirkete ait itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde şikâyete konu olan durumun farkına varıldığı tarih veya tebliğ tarihi olarak 17.06.2013 tarihli şikâyet başvurusu üzerine idarece verilen 24.06.2013 tarihli cevabın tebliğ tarihi olan 01.07.2013 tarihinin belirtildiği, davalı idarece ise, incelenmesi istenen durumun (ihale dışı bırakılma işleminin) öğrenilme tarihinin süresi içerisinde belirtilmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmış ise de, 4734 sayılı Yasa’nın yukarıda yazılan 54. maddesinde, şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusunda sıkı şekil şartlan öngörülerek başvuruda bulunan isteklilerce şikâyete konu olan durumun farkına varıldığı tarihin belirtilmesinin istenmesindeki amacın, idarece söz konusu durumun ihale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgeler üzerinden tespit edilememesi halinde isteklinin beyanına itibar etmek amacını taşıdığı şeklinde yorumlamak gerektiği, bu kapsamda isteklilerce beyan edilen tarihlerin ihale işlem dosyasında yer alan belgelerle doğruluğunun da ayrıca incelenmesi gerektiği, davacı şirketin şikâyet dilekçesinde şikâyete konu olan hususun farkına varıldığı tarih olarak (doğruluğu ayrıca incelenebilecek olan) 07.06.2013 tarihinin belirtildiği ve ihale işlem dosyasında ihale komisyonu kararının, bu kararın davacı şirkete tebliğ tarihinin, davacı şirketin şikâyet başvurusunun ve bu başvuruya verilen cevabın yer alması gerektiği göz önüne alındığında, ihaleyi gerçekleştiren idareden istenecek işlem dosyası ile doğruluğu aratılabilecek olan ve davacı şirketçe incelenmesi istenilen ihale dışı bırakılma işleminin öğrenilme tarihinin itirazen şikâyet dilekçesinde belirtilmediğinden bahisle davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, dava konusu işleminin ihale işlemlerine ilişkin olması nedeniyle, uygulanması halinde davacı şirket açısından telafisi güç ve imkansız zararların ortaya çıkabileceği de tabidir.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına…”karar verildiği,
Anılan Mahkeme kararının uygulanması amacıyla 10.02.2014 tarih ve 2014/MK-63 sayılı Kurul kararı ile “1) Kamu İhale Kurulunun 24/07/2013 tarihli ve 2013/UH.IV-3084 sayılı kararının iptaline,
2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, esasın incelenmesine geçilmesine,” karar verildiği tespit edilmiştir.
Yapılan incelemede, şikâyete konu işlemin farkına vardığı tarihin, kesinleşen ihale kararının tebliğ tarihi olan 10.06.2013 olduğu, buna göre 17.06.2013 tarihinde yapılan idareye şikâyet başvurusunun süresinde olduğu tespit edilmiş olup, buna göre itirazen şikâyet başvurusuna ilişkin yapılan esas incelemesi aşağıdaki gibidir.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Yüklenici proje süresince ihtiyacı olan tüm kırtasiye ve büro malzemeleri ile bu işi yapmak için gerekli olan her türlü donanım ve yazılımı kendisi temin edecek ve çıkabilecek her türlü bakım, onarım ve teknik desteği kendisi yapacaktır. Bilgi kaybına neden olmaması ve belgelere zarar verilmemesi açısından gereken makine ve teçhizatı temin edecek ve bunları kullanacaktır.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’de “1. Konu
Bakırköy, Bahçelievler ve Arnavutköy Kadastro Mühendisliği arşivlerinde bulunan kadastral paftaların koordinatlandırılması, kesin, iyileştirilmiş ve geçici koordinatlı parsel bilgilerinin, kadastro arşivlerinde mevcut olan değişiklik beyannameleri, aplikasyon krokilerinin, ada röleve krokileri, uygulama ciltlerinin vb. evrakların sayısal ortama aktarılması, kadastral ve tapu verilerinin eşleştirilmesi, kadastral verilerin uyum kontrollerinin yapılarak, TAKBİS kadastral veri modeline uygun ortama entegre olacak format yapısında teslim edilmesi ve Gaziosmanpaşa, Eyüp ve Sultangazi ilçelerine ait kadastral CBS verisinin oluşturulması.
2. Kapsam
Bakırköy, Bahçelievler ve Arnavutköy Kadastro Mühendisliği arşivlerinde bulunan ilgili ilçelere ait kadastral paftalardan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2007 yılında tamamlanan ihaleler kapsamında taranmış olanlar içerisinde bulunmayan ve tarama bozukluğu tespit edilen paftaların yeniden taratılarak, tüm paftaların pafta koordinat sistemine göre koordinatlandırılarak, sayısal verilerin oluşturulması ve kontrol işlemlerinde yardımcı altlık olarak kullanılması,
Bakırköy, Bahçelievler ve Arnavutköy Kadastro Mühendisliği arşivlerinde bulunan evrakların (tüm ölçü krokileri, değişiklik beyannameleri, aplikasyon krokileri, fen klasörleri vb.) sayısal verilerin oluşturulmasında kullanılmak üzere taranarak veya fotoğraflanarak sayısal ortama aktarılması,
Bakırköy, Bahçelievler ve Arnavutköy Kadastro Mühendislikleri tarafından “Kesin Koordinatlı Parseller” ve “İyileştirilmiş Koordinatlı Parseller” olarak belirtilen parsellerin, arşivdeki ilgili evraklarından doğrudan koordinat girişi ile oluşturulması, “Geçici Koordinatlı Parseller” olarak belirtilen parsellerin ise arşivdeki evraklarından (orijinal kadastro ölçü değerleri, tescilli değişiklik beyannameleri, aplikasyon krokileri ve ada röleve krokileri) bilgi girişi yapılarak, arşivde evrakı bulunmayan parsellerin ise koordinatlandırılmış pafta üzerinden sayısallaştırılarak oluşturulması,
Parsellere ait tüm değişiklik beyannameleri ile tüm aplikasyon krokilerinin ve varsa diğer tüm orijinal kadastral ölçü krokilerinin vb. evrakların, paftasıyla aynı koordinat sisteminde farklı tabakalarda ada bazında sayısal ortama aktarılması, koordinat dönüşümlerinin yapılması, tapu verileri ile eşleştirilmesi, eşleşmeyen parsellerin bilgilerinin ilgili kadastro ve tapu arşivlerinden araştırılarak sayısal ortama aktarılması,
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından üretilen 1/1000 ölçekli fotogrametrik halihazır haritalar ve ortofotolar ile koordinatlandırılan paftalar, referans alınarak; ilgili kadastro arşivlerindeki dosyalardan, sayısal ortama aktarılmış olan değişiklikler, aplikasyon krokileri vb. evraklar arasındaki kayıklık ve uyumsuzlukların tespit edilerek, Kadastro Mühendisliği gözetiminde raporlanarak çözülmesi, çözülemeyenlerin ise gerekçeleriyle birlikte kadastro kontrol mühendisi ile yüklenici tarafından ada bazında tutulacak olan “ada durum raporları”yla birlikte ilgili kadastro mühendisliğine raporlanması,
Sayısal ortama atılarak düzenlenmiş, güncel kadastral verilerin, TAKBİS kadastral veri modeline uygun ortama entegre olacak format yapısında teslim edilmesi, Gaziosmanpaşa, Eyüp ve Sultangazi ilçelerine ait güncel kadastral CBS verilerinin oluşturulması,
…
6. Personel Durumuna İlişkin Belgeler
Pozisyon
Niteliği
Adedi
Deneyimi (yıl)
Proje Sorumlusu
( Harita Mühendisi)
Mühendis
1
5
Kadastro sayısallaştırma konusunda ve yöneticilik konusunda deneyimli
Bakırköy İlçesi için;
Pozisyon
Niteliği
Adedi
Deneyimi (yıl)
İlçe Proje Sorumlusu ( Harita Mühendisi)
Mühendis
1
3
Harita Mühendisi
Mühendis
1
2
Harita Teknikeri
Tekniker
4
1
Ofis Elemanı
Lise Mezunu
1
-
Bahçelievler İlçesi için;
Pozisyon
Niteliği
Adedi
Deneyimi (yıl)
İlçe Proje Sorumlusu ( Harita Mühendisi)
Mühendis
1
3
Harita Mühendisi
Mühendis
1
2
Harita Teknikeri
Tekniker
4
1
Ofis Elemanı
Lise Mezunu
1
-
Arnavutköy İlçesi için;
Pozisyon
Niteliği
Adedi
Deneyimi (yıl)
İlçe Proje Sorumlusu ( Harita Mühendisi)
Mühendis
1
3
Harita Mühendisi
Mühendis
4
2
Harita Teknikeri
Tekniker
9
1
Ofis Elemanı
Lise Mezunu
1
-
7. Makine, Teçhizat Ve Diğer Ekipmana İlişkin Belgeler
Yüklenicinin, ihale konusu işi teknik şartnameye uygun ve zamanında tamamlayabilmesi için aşağıda belirtilen makine ve ekipmanı işin başından sonuna kadar bulundurmak zorundadır;
İyi performans sağlayacak konfigürasyonda her eleman için 1 adet bilgisayar, gerekli olan yazılımı (1 adet lisanslı GIS ve yeterli sayıda lisanslı CAD programı), donanımı, çevre birimlerini (renkli printer, scanner, renkli A0 plotter, vb.), ekipmanı (harici hard disk, dijital fotoğraf makinesi, vb.)” düzenlemeleri yer almıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.4. İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.
79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.
79.4.2.1. İhale komisyonu, teklifin önemli bileşenlerine ilişkin olarak;
a) Verilecek hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve hizmetlerin temininde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle aşırı düşük teklifleri değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracaktır.
79.4.2.2. Verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul, özgünlük ya da hizmetin ekonomik olması sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.
79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,
b. Fiyat teklifleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,
e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,
g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)
79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;
a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,
b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin,
altında olamaz.
Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklamaları yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, 38 personelin işçilik maliyeti için 1.032.302,04 TL fiyat öngörüldüğü, makine, teçhizat ve diğer ekipmanlara ilişkin maliyetleri gösteren bir tablo sunulduğu, bu tabloda bu giderlerin toplamının 275.658,80 TL olarak belirtildiği ve 261.539,16 TL firma kârı öngörüldüğü, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında amortisman hesaplamasına ilişkin meslek mensubu onaylı bir belge ile meslek mensubu onaylı tesis, makine ve cihazlar, taşıtlar, demirbaş listesinin sunulduğu tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından makine, teçhizat ve diğer ekipmanlara ilişkin maliyetleri gösteren tablodaki kalemlerden bir kısmının (19 adet bilgisayar, CAD yazılımı, bir adet araç) maliyetinin meslek mensubu onaylı tesis, makine ve cihazlar, taşıtlar, demirbaş listesi ile tevsik edildiği görülmüştür. Ancak ihale dokümanına göre üç ilçedeki ofislerde işin yerine getirileceği anlaşılmakta olup, bu ofislerde ve ihale konusu işin yerine getirilmesinde kullanılacak ofis internet, telefon, elektrik, su, doğalgaz, printer, fotoğraf makinesi, aracın sigorta ve bakım maliyeti, akaryakıt, tarama maliyetleri, çizim, baskı maliyetleri gibi giderlerin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında açıklanması talep edilmiş olmasına karşın, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4.2.3’üncü maddesinde sayılan belgelerden herhangi biriyle tevsik edilmediği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşıldığından, idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.) İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında “Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Kanun hükmüne göre ihale komisyonunun verilen teklifleri 37’nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği ve bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği anlaşılmaktadır. Aşırı düşük tekliflerin belirlenmesi ve sorgulanmasına yönelik bu genel hüküm dışında ikincil mevzuatta personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde ve yapım işi ihalelerin aşırı düşük tekliflerin belirlenmesine yönelik özel düzenlemeler yapılmıştır. Kamu ihale mevzuatında personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin ne şekilde belirleneceğine dair ise açık bir düzenleme bulunmamakta, ancak Kamu İhale Kurulu’nun personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde de, idare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyetin kârsız tutarının altında kalan teklif sahiplerinden açıklama istenilmesi gerektiği yönünde kararları bulunmaktadır.
İhale konusu işte yaklaşık maliyetin piyasa rayiçleri esas alınarak toplam 2.669.210,40 TL olarak belirlendiği, yaklaşık maliyet hesap cetvelinde kâr oranının belirtilmediği görülmüştür.
İdarece tespit edilen yaklaşık maliyet tutarının, maliyetin hesaplanma yöntemi göz önüne alındığında, kâr dâhil maliyet olduğu kabul edilmelidir. İdarece Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesine göre, yüklenici kâr oranının azami %20 olarak belirlenebileceği dikkate alındığında, yaklaşık maliyet hesap cetvelinde, kâr oranına ilişkin ayrıca bir belirlemenin yapılmadığı hizmet alımı ihalelerine yönelik yapılacak değerlendirmelerde, yaklaşık maliyetin %20 oranında kâr içerdiği kabulünden hareket edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede, kamu ihale mevzuatı anlamında personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı niteliği taşımayan başvuruya konu ihalede, yaklaşık maliyet tutarından idarelere tanınan azami %20 kâr oranı düşüldüğünde 2.224.342,00 TL’ye ulaşılmış olup, ihaleye katılan tüm isteklilerin teklifinin %20 oranındaki kâr tutarı indirgenmiş yaklaşık maliyet tutarının altında olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulmayan Emiroğlu Mühendislik İnşaat Ticaret Ltd. Şti., Özerler Mühendislik İnşaat San. ve Turz. Tic. A.Ş., Mescioğlu Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş., Bes İmar İnş. Yatırım San. Tic. Ltd. Şti., Geogıs Kent Bilgi Sistemleri Harita ve Çevre Mühendislik Müşavirlik Taahhüt Ticaret Limited Şirketi, Hapa Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Onfa Harita Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm Tekstil Gıda Kayısı Ticaret ve San. Ltd. Şti.-Ang Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Ortak Girişimi, Ostem Harita Mühendislik Mimarlık İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Birlik Harita İmar İnş. ve Tic. Ltd. Şti., Güldem Harita İnşaat Tüketim Mad. Tic. San. Ltd. Şti., Alya Proje Hart. Müh. Müş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. ve Çağdaş Harita Mühendislik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nden aşırı düşük teklif açıklaması istenmeksizin ihalenin sonuçlandırılmasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Emiroğlu Mühendislik İnşaat Ticaret Ltd. Şti., Özerler Mühendislik İnşaat San. ve Turz. Tic. A.Ş., Mescioğlu Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş., Bes İmar İnş. Yatırım San. Tic. Ltd. Şti., Geogıs Kent Bilgi Sistemleri Harita ve Çevre Mühendislik Müşavirlik Taahhüt Ticaret Limited Şirketi, Hapa Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Onfa Harita Mühendislik İnşaat Taahhüt Turizm Tekstil Gıda Kayısı Ticaret ve San. Ltd. Şti.-Ang Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Ortak Girişimi, Ostem Harita Mühendislik Mimarlık İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Birlik Harita İmar İnş. ve Tic. Ltd. Şti., Güldem Harita İnşaat Tüketim Mad. Tic. San. Ltd. Şti., Alya Proje Hart. Müh. Müş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. ve Çağdaş Harita Mühendislik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ne daha önce yapılan sorgulamada belirlenen teklif bileşenleri bildirilmek suretiyle aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy