(4734 S. K. m. 38, 54, 65) (Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği m. 60) (Asgari Ücret Yönetmeliği m. 11, 12) (Kamu İhale Genel Tebliği m. 38, 45)
Toplantı No: 2010/010
Gündem No: 19
Karar Tarihi: 02.02.2010
Karar No: 2010-UY.I-404
Şikayetçi: H. U. Ö., Kıbrıs Şehitleri Caddesi Avcı Apt. Kat.4 D.6 98 Alsancak/Merkez/İzmir
İhaleyi yapan idare: İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı Yapım İhaleleri Şube Müdürlüğü, Cumhuriyet Bulvarı No:1 Konak/İZMİR
Başvuru tarih ve sayısı: 08.01.2010 / 412
Başvuruya Konu İhale: 2009/135612 İhale Kayıt Numaralı "Urla Çöp Transfer İstasyonu Yapılması" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 28.01.2010 tarih ve I.Y.00.94.0063/2010-3E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı Yapım İhaleleri Şube Müdürlüğü tarafından 20.10.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Urla Çöp Transfer İstasyonu Yapılması” ihalesine ilişkin olarak H. U. Ö.’ın 24.12.2009 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 04.01.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 08.01.2010 tarih ve 412 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.01.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6 ncı maddesi uyarınca aşırı düşük sorgulamasına ilişkin açıklamaların belgelere dayandırılması, belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamaların kabul edilmeyeceğinin belirtildiği,
Tekliflerin ne şekilde sunulacağının ihale mevzuatı ve idari şartnamede düzenlendiği, aşırı düşük teklif sorgulamasında fotokopi ve faksla proforma fatura veya fiyat teklifi sunan firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, aşırı düşük sınır değerin altında kalan firmanın aşırı düşük fiyat sorgulamasını Kurum tarafından belirlenen kriterlere uygun şekilde veremeyeceğine kendi yaptıkları analiz ve hesaplarla kanaat getirdikleri, Kurulun bu konuda 2009/UY.I-2957 ve 2009/UY.I-2988 sayılı kararlarının bulunduğu,
İhale üzerinde bırakılan firmanın teklifinin sınır değerin altında olduğu, teklif edilen fiyatla ihale konusu işin yapılmasının mümkün olmadığı, ihale üzerinde kalan isteklinin teklifiyle bu teklife çok yakın teklifler olan Cemer, Ay-Ka, İlke Mühendislik, Ri Ba’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale üzerinde bırakılan firmanın maliyet hesaplarının ve analizlerinin (malzeme, kazı, nakliye, makine, işçilik, tesisat işleri) asgari kriterlerin altında olduğu, anılan isteklinin proje üzerinden yapılan metraj hesaplarının idarenin yaklaşık maliyet hesaplamasında kullandığı metrajlardan daha düşük olduğu,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İhale konusu iş Urla Çöp Transfer İstasyonu yapılması işi olup, iş idari şartnamenin 2.1.c maddesinde; 2 adet bunker yapılması, 7390m2 alan düzenlenmesi yapım işi olarak belirtilmiştir. Anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle gerçekleştirilen ihalede 17 adet ihale dokümanı satın alınmış olup 20.10.2009 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 12 istekli tarafından teklif verilmiş ve ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda tüm teklifler geçerli sayılarak ihale konusu işte aşırı düşük teklif sınır değeri 1.102.462,56 TL olarak tespit edilmiştir.
İdare tarafından ihale konusu işte aşırı düşük teklif sınır değerinin 1.102.462,56 TL olarak tespit edilmesinden sonra bu tutarın altında teklif veren 8 firmanın teklifi aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek bu firmalar aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmuştur. İdarenin aşırı düşük teklif olarak belirlediği 8 firmaya elden tebliğ edilen 12.11.2009 tarih ve 1401 sayılı yazısında; bahse konu ihalede teklifin aşırı düşük teklif olarak saptandığı belirtilerek 4734 sayılı Kanunun 38 ve İdari Şartnamenin 33 üncü maddesine istinaden teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve inşaat iş kalemlerine ait yapım şartlarına uygun analizler ile ihale kapsamındaki;
- Q 8-12 mm Çapında Nervürlü İnce Demir,
- Q 14-28 mm Çapında Nervürlü Kalın Demir,
- Brüt Beton ve Betonarme Kalıp Yapılması,
- Çeşitli Profil Demiri ve Sac Levhalardan Münferit İmalat Yapılması ve Yerine Konulması (Bunker),
- 60 Ton Kapasiteli Kantar Temini ve Montajı,
- BS 25 Hazır Betonu,
- AD1-90/10 Tek Konsollu Aydınlatma Direği,
- 3*100 A 300 Ma Kaçak Akım Koruma Şalteri Kombinasyonu,
- 35 mm2 Cu İletken,
- 4*6 mm2 NYY Kablo,
- Prizmatik Modüller Paslanmaz Çelik Su Deposu 10 m3,
- İki Pompalı Düşey Milli Santfirüj Pompalı Hidrofor (6 M3/H,30MSS),
- Ø 150 Polipropilen Plastik Su Borusu 2,
- Aliminyum Gövdeli Filtre İmalatına ilişkin tasdik anlaşması yapılan YMM ve SMMM tarafından onaylanmış mala ilişkin mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait alış ve satış faturası örneği ekli olan proforma faturalar ya da teklif alma yazıları ile imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması amacıyla açıklayıcı fiyat araştırmaları, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, teklif edilen yapım işinin özgünlüğü hususlarında olmak üzere ihale dokümanı kapsamında yer alan 6 adet inşaat, 4 adet elektrik, 4 adet makine olmak üzere toplam 14 adet imalat kalemine ilişkin açıklama getirilmesi istenilmiştir.
Aşırı düşük teklif sorgulamasına davet edilen firmalardan 3’ü açıklama yapmamış, 4 firmanın açıklaması ve sunduğu belgeler yukarıda belirtilen gerekçelerle idarece uygun bulunmayarak bu firmaların teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklaması idarece uygun bulunan ve ihale üzerinde bırakılan Barankaya İnş. Haf. Taah. Akaryakıt San. Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin 17.11.2009 tarihli yazısı ekinde sunduğu belgelerin incelenmesinde; teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar, analizler, teklif bedelini gösteren hesap cetveli, araç ruhsatları, proforma faturalar, teklif alma yazıları ile alış ve satış faturalarının sunulduğu, idarece belirlenen 4734 sayılı Kanunun 38 nci maddesi uyarınca açıklanması istenilen iş kalemlerine ilişkin sunulan belgelerin incelenmesinde;
Elektrik tesisatı iş kalemlerinden; AD1-90/10 Tek Konsollu Aydınlatma Direği, 4*6 mm2 NYY Kablo, 35 mm2 Cu iletken, 3*300 Ma Kaçak Akım Koruma Şalteri Kombinasyonu iş kalemlerinde; Teknikel Elektrik İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 16.11.2009 tarihinde düzenlenmiş proforma faturanın sunulduğu, söz konusu kalemlerde Teknikel Ltd. Şti. adına Özbatır Ltd. Şti tarafından düzenlenen 02.11.2009 tarih ve 394482 sayılı, Prestij Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 03.09.2009 tarih ve 456010 sayılı, Prestij Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 16.09.2009 tarih ve 456018 sayılı, Ak-Galvaniz A.Ş. tarafından düzenlenen 20.04.2009 tarih ve 786141 sayılı alış faturalarının sunulduğu, söz konusu faturalarda YMM veya SMMM onayının bulunmadığı, serbest muhasebeci onayının bulunduğu, satış faturalarının sunulmadığı, ayrıca sunulan proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği,
Makine tesisat iş kalemlerinden; Prizmatik Modüller Paslanmaz Çelik Su Deposu 10 m3, İki Pompalı Düşey Milli Santrifüj Pompalı Hidrofor (6 MP/H,30MSS), Ø 150 Polipropilen Plastik Su Borusu, 2 Aliminyum Gövdeli Filtre iş kalemlerine ilişkin Cansu Teknik Pompa Ltd. Şti. tarafından 17.11.2009 tarihinde düzenlenmiş proforma fatura ile birlikte söz konusu kalemlere ilişkin alış ve satış faturalarının sunulduğu, söz konusu faturaların SMMM onaylı olduğu, ancak sunulan proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği,
İnşaat iş kalemlerinden; Q 8-12 mm Çapında Nervürlü İnce Demir ve Q 14-28 mm Çapında Nervürlü Kalın Demir iş kalemine ilişkin Öztop Ticaretten 21.10.2009 tarihinde teklif alındığı, söz konusu teklifle birlikte anılan firmaya ait alış ve satış faturalarının sunulduğu, söz konusu faturaların SMMM onaylı olduğu, sunulan proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği,
İnşaat iş kalemlerinden Brüt Beton ve Betonarme Kalıp Yapılması kalemine ilişkin olarak Öz Merih Kerestecilik A.Ş. tarafından 17.11.2009 tarihinde düzenlenen proforma fatura ile birlikte söz konusu kalemlere ilişkin alış ve satış faturalarının sunulduğu, söz konusu faturaların SMMM onaylı olduğu, ancak sunulan proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği,
İnşaat iş kalemlerinden 60 Ton Kapasiteli Kantar Temini ve Montajı kalemine ilişkin olarak Tartan Tartı Aletleri Ltd. Şti. tarafından 17.11.2009 tarihinde düzenlenen proforma faturanın sunulduğu, anılan firmaya ait malzeme alış faturaları ile satış faturasında Demir Serbest Muhasebe Mali Müşavirlik A.Ş.’nin şirket kaşesi ve kaşe üzerinde imza bulunmasına rağmen söz konusu faturalarda SMMM onayının bulunmadığı, birim maliyet cetvelinin bulunmadığı,
İdesam Demir Mamulleri Tic. Ltd. Şti. tarafından 03.11.2009 tarihli NPU, köşebent ve inşaat demiri satımına ilişkin bir faturanın sunulduğu, faturanın SMMM onaylı olduğu, ayrıca söz konusu faturaya dayanak teşkil eden proforma fatura ile birim maliyet cetvelinin bulunmadığı,
İnşaat iş kalemlerinden-BS 25 Hazır Betonu kalemine ilişkin olarak Kirazoğlu Demir Çelik A.Ş. tarafından 16.11.2009 tarihinde düzenlenen proforma fatura ile birlikte söz konusu kaleme ilişkin bir alış ve bir satış faturasının sunulduğu, söz konusu faturaların YMM onaylı olduğu, ancak sunulan proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği,
Görülmüştür.
Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliğinin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 60 ncı maddesinde;“(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları, isteklinin teklifinin hesaplanmasına dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeleri de dikkate almak suretiyle değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.” hükmü bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ve sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere tekliflerin ekinde analizlerin istenilmesi” başlıklı 38 inci maddesinde;
“…
38.7. Teklifi aşırı düşük bulunarak sorgulamaya tabi tutulan ve teklifine ilişkin açıklamada bulunan isteklilerin analizleri ayrıntılı olarak incelenecek olup; sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz girdilerindeki miktarlar ile fiyatların çarpımı sonucunda bulunan tutarları teklif birim fiyatlarla veya teklif fiyatlarla uyumlu olmayan isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır. Aşırı düşük sınır değerin altında kalan isteklilerin analizleri üzerinde yapılan ayrıntılı incelemede; çarpım ve toplamlarda aritmetik hata bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, aritmetik hatalar ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatı ile uyumlu olmayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır.
38.8. İsteklilerin 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada; (45.1.6) maddesinde belirtildiği üzere, analiz bileşenlerine dayanak teşkil eden proforma faturaları, teklif alma yazıları, idarece istenmesi durumunda yardımcı ve/veya alt analizler ve buna benzer bütün bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
38.9. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
38.10. (38.3) maddesinde belirtilen şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatları teklif eden isteklilerin, söz konusu birim fiyatları oluşturan girdilerin rayiçlerine ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
…” açıklaması,
Anılan Tebliğinin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45 inci maddesinde; “45.1. 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde; ihale komisyonunun verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun, yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin esas alınacağı, Kurumun, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden, ihale komisyonunun teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere üç iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.3. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin maliyet bileşenlerini ve/veya bunlara ait fiyat analizlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.4. Aşırı düşük tekliflere ilişkin sorgulama teklifin tümü üzerinden olabileceği gibi, isteklinin teklifinde ihale komisyonu tarafından belirlenen bileşenler üzerinden de yapılabilir.
45.1.5. Teklifi aşırı düşük bulunan istekliler Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri (proforma faturalar, teklif alma yazıları, idarece istenmesi durumunda yardımcı analizler ve buna benzer) sunacaklardır.
45.1.6. İsteklilerin aşırı düşük sorgulamasına ilişkin açıklamaları belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyecektir. Bu çerçevede;
a) İstekliler tarafından proforma faturalarla açıklama yapılması durumunda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilecek ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’e onaylatılacaktır. Proforma fatura veren imalatçı ise; proforma fatura ekinde, ilgili mala ilişkin imalatçının son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetveli verilecektir. Sunulan birim maliyet cetveli, mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı olmalıdır.
b) İsteklilerce yapılan açıklamalarda teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde; söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan yasal defter ve belgelere uygunluğu YMM veya SMMM tarafından onaylanmış maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Söz konusu maliyet tespit raporunda, fiyat teklifi verilen işle ilgili varsa malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetleri belirtilmelidir. Fiyat teklifinin kapsamında sadece mal bulunuyor ise; maliyet tespit raporu yerine, piyasadan alınan mallara ilişkin olarak yukarıda belirtildiği şekilde proforma faturaların, fiyat teklifi veren kişinin üretici olması durumunda ise, son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan ilgili malın birim maliyet cetvelinin sunulması zorunludur.
c) İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda; söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır.
ç) İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği mallara dayandırması durumunda; mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı, son geçici vergi beyanname dönemine ait üretim konusu mala ilişkin maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Maliyet tespit raporunda üretilen mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi gerekmektedir.
d) İstekliler tarafından yapılan açıklamada, malın stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda; Vergi Usul Kanununun 182 nci maddesi gereğince tutulması gereken envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı örneğinin veya mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından hazırlanan ve onaylanan ilgili malzeme veya mala ilişkin stok tespit raporunun sunulması zorunludur. Stok tespit raporunda mükellefin yasal defter ve belgelerine uygun ilgili malzeme veya mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi zorunludur.
…
45.1.9. Yapılan açıklamalarda, son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin belgelendirme yapılamaması durumunda; belgelendirmede bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınır.
45.1.10. Aşırı düşük sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uygun olmayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.
aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden belirlenmesi gerekmektedir….” açıklaması yer almaktadır.
Bahse konu ihalede ihale üzerinde bırakılan firmanın 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yaptığı aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin sunduğu belgelerin bir kısmının serbest muhasebeci onaylı olması, bir kısmında serbest muhasebeci mali müşavirlik anonim şirketinin firma kaşesi ve imzası bulunmasına rağmen söz konusu faturalarda serbest muhasebeci mali müşavir onayının bulunmadığının görülmesi, elektrik tesisat iş kaleminde satış faturalarının bulunmaması ayrıca anılan Tebliğ hükmü uyarınca proforma faturalarla açıklama yapılan durumlarda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetinin belirtilmemesinin anılan Tebliğin 45 inci maddesinde düzenlenen belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığı anlaşıldığından anılan firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ihale komisyonunca firmanın aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunması anılan mevzuat hükümlerine aykırıdır. Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin şikayetinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan firmanın maliyet hesaplarının ve analizlerinin (malzeme, kazı, nakliye, makine, işçilik, tesisat işleri) asgari kriterlerin altında olduğu, anılan isteklinin proje üzerinden yapılan metraj hesaplarının idarenin yaklaşık maliyet hesaplamasında kullandığı metrajlardan daha düşük olduğu iddiasının incelenmesinde;
İdarenin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan maliyet kalemlerinin incelenmesinde;
İdarenin aşırı düşük teklif sorgulaması yaptığı kalemlerde, ihale üzerinde bırakılan firmanın muhtelif kalemlerde imalat miktarını idareyle aynı sayıda öngördüğü, muhtelif kalemlerde ise idareden daha fazla imalat miktarı öngördüğü, muhtelif kalemlerde ise imalat miktarının idarece öngörülen miktarlardan daha düşük olduğu görülmekle birlikte, ihale konusu işin anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle gerçekleştirilen bir iş olduğu ve anılan firmanın idarenin sorgulama yaptığı kalemlerin bir kısmında idarece öngörülen imalat tutarından daha fazla tutarda imalat öngördüğü de dikkate alındığında başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan firmanın metrajlarının idarece belirlenen metrajlardan daha düşük olduğu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan firmanın idarenin aşırı düşük teklif sorgulaması yaptığı kalemlere ilişkin sunduğu analizin incelenmesinde düz işçi için saatlik 3,00 TL ücret öngörüldüğü anlaşılmıştır.
Asgari Ücret Yönetmeliğinin “Ücretin Yürürlüğü” başlıklı 11 inci maddesinde; “Komisyonca belirlenen ücretler Resmi Gazete’de yayımlanır ve yayımlandığı tarihi izleyen ayın ilk gününden itibaren yürürlüğe girer” hükmü,
Aynı Yönetmeliğin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12 nci maddesinde; “İşçilere, Komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödenemez. İş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamaz.
İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu ihalenin 20.10.2009 tarihinde yapıldığı, 30 Aralık 2008 tarih ve 27096 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararına göre 2009 yılı ikinci altı aylık asgari ücretin günlüğünün 23,10 TL olarak belirlendiği, bu durumda asgari ücretle çalıştırılan bir işçinin saatlik ücretinin 3,08 TL olduğu dikkate alındığında ihale üzerinde bırakılan Barankaya Ltd. Şti.’nin sunduğu analizlerde saatlik ücretin asgari ücretin altında olduğu görülmüştür.
Yukarıda yer alan tespitler ve mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, asgari ücretin belirlenmesini düzenleyen Asgari Ücret Yönetmeliği uyarınca asgari ücretin ödenmesi zorunlu olan en az ücret olduğu dikkate alındığında ihale üzerinde bırakılan firmanın analizlerinin tetkikinden çalıştırılacak personele asgari ücretin altında ücret ödemesi öngörüldüğünden anılan firmanın aşırı düşük açıklamalarının ihale komisyonunca uygun görülmesinin mevzuat hükümlerine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Barankaya İnş. Hafr. Taah. Akar. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy