(4734 S. K. m. 40, 65)
Toplantı No: 2012/016
Gündem No: 87
Karar Tarihi: 05.03.2012
Karar No: 2012/UH.III-1234 
Şikayetçi: Uygar Yemekçilik Güv. Turizm Temizlik Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti., Hal Mahallesi 6046 Sokak No: 8 MERSİN
İhaleyi yapan idare: Zübeyde Hanım Doğumevi Hastanesi, Hat Caddesi 2 16090 BURSA
Başvuru tarih ve sayısı: 17.02.2012 / 6956
Başvuruya konu ihale: 2011/133425 İhale Kayıt Numaralı "2012 Yılı Hastane Mutfağında Malzemeli Yemek Pişirme, Dağıtım Ve Dağıtım Sonrası Hizmeti" İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 01.03.2012 tarih ve B.07.6.KİK.0.08.00.00-101.04-.H.(765).(0139)./2012-13E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Zübeyde Hanım Doğumevi Hastanesi tarafından 26.09.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “2012 Yılı Hastane Mutfağında Malzemeli Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Uygar Yemekçilik Güv. Turizm Temizlik Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 17.02.2012 tarih ve 6956 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.02.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;
İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
Karar: Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; söz konusu ihaleye ilişkin olarak 06.01.2012 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması üzerine Kamu İhale Kurulunun 30.01.2012 tarih ve 2012/UH.III-671 sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem kararı verildiği, ancak idarece "Düzeltici işlem kararı alınarak ihaleye devam edilmesi halinde ihalenin hak etmiş olduğu fiyatın daha üzerinde bir fiyatla tamamlanacağı ve kamu zararı sonucunu doğuracağı gerekçesi..." ile iptal edildiği, oysa ihale konusu işe yönelik olarak firmaları tarafında teklif edilen tutarın, idarece belirlenen yaklaşık maliyetin % 19,73 altında olduğu, idarece verilen iptal kararının mevzuata aykırı olduğu iddia edilmektedir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 40 ıncı maddesinde; " … İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır." hükmü bulunmaktadır.
Başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca ihale yetkilisi tarafından “Düzeltici işlem kararı alınarak ihaleye devam edilmesi halinde ihalenin hak etmiş olduğu fiyatın daha üzerinde bir fiyatla tamamlanacağı ve kamu zararı sonucunu doğuracağı gerekçesi..." ile 15.02.2012 tarihinde iptal edildiği, ancak idarece ihale konusu işe yönelik olarak belirlenen yaklaşık maliyet tutarının 1.180.360,00 TL belirlendiği, düzeltici işlem kararının uygulanması halinde anılan ihalede birinci en avantajlı teklif olarak belirlenebilecek başvuru sahibi Uygar Yemekçilik Güv. Tur. Temizlik Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin teklif tutarının ise 985.800,00 TL olduğu dikkate alındığında, söz konusu teklif edilen tutarın yaklaşık maliyet tutarına göre % 19,73 daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle idarenin iptal işlemi 4734 sayılı Kanuna uygun olmadığından, idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline, karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle,
4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,
Oyçokluğu ile karar verildi. 
KARŞI OY
Başvuru sahibi itirazen şikayet dilekçesinde özetle; “söz konusu ihaleye ilişkin olarak 06.01.2012 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması üzerine Kamu İhale Kurulunun 30.01.2012 tarih ve 2012/UH.III-671 sayılı Kurul Kararı ile düzeltici işlem belirlendiği, ancak idarece “Düzeltici işlem kararı alınarak ihaleye devam edilmesi halinde ihalenin hak etmiş olduğu fiyatın daha üzerinde bir fiyatla tamamlanacağı ve kamu zararı sonucunu doğuracağı gerekçesi ……” ile iptal edildiği, oysa ihale konusu işe yönelik olarak firmalar tarafından teklif edilen tutarın, idarece belirlenen yaklaşık maliyetin %19,73 altında olduğu” iddiasına yer vermiştir.
İncelemeye konu ihale; 2012 Yılı Hastane Mutfağında Malzemeli Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet alım işi olup, idarece yaklaşık maliyetin piyasa araştırmaları ve birim fiyatlar esas alınarak toplam 1.180.360,00 TL olarak belirlendiği, bahse konu ihaleye 19 isteklinin katıldığı, ihaleye teklif veren isteklilerin aşırı düşük sorgulamaya tabi tutulduğu ve ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin 780.180,00 TL bedel karşılığında Arpar Yemek İş Gücü Temini Gıda Tem. İlaçlama San. Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, geçerli tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre aşırı düşük olmadığı, en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece hiçbir isteklinin teklifine ilişkin olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanması gerekmektedir.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere, incelemeye konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaması gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul kararına katılmıyorum.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy